Lichtzijde (14 februari 2016, 16.30) GKB 69 "U heilig Godslam loven wij" De boekrol openen. GKB 71 "De lof en de heerlijkheid"

Transcriptie

1 Lichtzijde (14 februari 2016, 16.30) Votum / zegengroet Openbaring 1 : 4-5 Openingslied Viering Heilig Avondmaal Gebed om opening Gods Woord LBK 358 : 1, 2 en 5 "Genadig Heer die al mijn zwakheid weet" Korte uitleg en gebed, nodiging en bediening, zingen aan tafel : LBK 358 : 6 Dit gebed sluit ook het Avondmaal af Eerste Schriftlezing Openbaring 5 : 1-9 Zingen Eerste Schriftlezing kindermoment kinderlied GKB 69 "U heilig Godslam loven wij" Openbaring 6 : 1-16 (Als Hoorspel) GjO / Reinout De boekrol openen GKB 71 "De lof en de heerlijkheid" tekst Openbaring 5 : 13 Preek + Interactie Amenlied GKB 75 : 4 "Zelfs de hemel is nieuw" Collecten Gebed over Preek en Voorbeden Slotlied / Gezongen belijdenis GKB 106 : 2-4 "U Vader U aanbidden wij" Zegen Kindermoment De boekrol openen 1 / 7

2 Waar waren we ook al weer gebleven? We zijn bezig aan een serie leerdiensten over het boek Openbaring. In deze serie willen we graag ontdekken wat het boek ons, als Christenen in 2016, te zeggen heeft. We gaan er van uit dat het boek inzicht geeft in de dingen die nog moeten gaan gebeuren, maar dat de eerste lezers er in hun tijd ook veel aan hadden. Zij begrepen waar het over ging. Het ging over hun tijd en over hun problemen. Toch wijst het boek ook veel verder vooruit. Het eindigt bij een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waarop God alle macht heeft, en alle vijanden zijn overwonnen. Om in dit ingewikkelde boek de weg niet kwijt te raken is het goed om regelmatig een soort luchtfoto te maken. Dat geeft dan het nodige overzicht. Vandaar dat ik vanmiddag wil starten met een overzichtsfoto van de eerste helft van Openbaring. In het eerste hoofdstuk, waarover ik op 24 januari heb gepreekt, wordt Johannes verteld dat hij een openbaring zal gaan krijgen. Hij wordt bovendien geroepen om die Openbaring door te geven aan de kerk. Deze Openbaring gaat over dingen die "binnenkort moeten gebeuren", en beschrijft de komst van Jezus: "Hij komt op de wolken" De komst van Jezus, dat is geen kwestie van seconden, maar het is een langdurig proces. En de kerk krijgt, via de Openbaring, een antwoord op de vraag waarom die komst van Jezus zo lang duurt, en welke tegenstand hij onderweg nog moet overwinnen. In de Hoofdstukken 2 en 3 vinden we brieven aan de gemeenten waaruit blijkt dat Jezus heel goed weet met welke problemen ze te maken hebben. Bijvoorbeeld onderdrukking, of de verleiding om hun geloof op te geven en zich aan te passen aan de spelregels van de heidense samenleving. Jezus roept de kerken op om moed te houden en staande te blijven, en hij waarschuwt ze indringend voor lauwheid of afvalligheid. Over die brieven hebben we in de herfst van 2014 gepreekt. In hoofdstuk 4, waarover Adriaan vorige week heeft gepreekt, begint dan de eigenlijke Openbaring. Johannes krijgt te zien hoe Gods troonzaal er uit ziet. Dat is allemaal zeer indrukwekkend en God krijgt in die troonzaal dan ook voortdurend de hoogste eer van de complete schepping. De troonzaal is dus tegelijkertijd een tempel. Het heilige der heiligen van de kosmos. Dat is voor Johannes en de kerken een bemoedigend begin. Wij staan weliswaar op aarde onder grote druk, maar de machtige God staat aan onze kant. Voor het vervolg van de serie is het goed om je nog even te realiseren wat Johannes daar komt doen, in die troonzaal. Dat staat in Hoofdstuk 4 vers 1: "Kom hierboven dan laat ik je zien wat er hierna gebeuren moet." En zo loopt de spanning op voor Johannes, en ook voor ons als luisteraars. Johannes is al diep onder de indruk van wat hij in die troonzaal allemaal ziet, maar hij weet: dit is nog maar de openings-scene. Nu ik die op me heb laten inwerken, nu komt het verhaal op gang, nu ga ik zien, en horen, wat er binnenkort gebeuren moet. Openbaring 5 en 6 in context En die gebeurtenissen worden beschreven in de hoofdstukken 5 t/m 11. Hoofdstuk 5 t/m 11 vormen een min of meer afgerond visioen, en vanaf Hoofdstuk 12 verandert de scene. 2 / 7

3 Vandaar dat ik met jullie ook even een overzicht wil schetsen van dit eerste grote visioen. In hoofdstuk 5 is sprake van een boekrol met zeven zegels. In hoofdstuk 6 worden de eerste zes zegels één voor één opengebroken. Dan volgt er in Hoofdstuk 7 eerst een pas op de plaats, waarbij Johannes ziet hoe de kerk het uithoudt in alle heftige gebeurtenissen. In hoofdstuk 8 wordt het zevende zegel gebroken. Dat heeft dramatische gevolgen: Dat ene zegel vouwt zich open in een serie van zeven bazuinen. En zo lijkt de geschiedenis zich te herhalen, opnieuw moeten we tellen van een tot zeven. Maar... de boekrol is geopend! Die geopende boekrol duikt op in Hoofdstuk 10, terwijl de laatste bazuinen klinken. Johannes krijgt te horen wat er in de boekrol staat, maar hij mag er nog niets over zeggen. En uiteindelijk, aan het slot van hoofdstuk 11, kinkt de laatste bazuin. Dat is het einde van dit vergezicht. Openbaring 5 Na dit overzicht wordt het hoog tijd om weer terug te keren naar de troonzaal, waarin Johannes vol spanning afwacht wat er gaat gebeuren. En dan valt hem ineens op, dat de Machtige die op de troon zit, een boekrol in zijn hand houdt. Die boekrol is helemaal volgeschreven, en met zeven zegels afgesloten. In de tijd dat Openbaring werd geschreven werden op deze manier testamenten verzegeld. Die testamenten bevatten inderdaad vaak een wilsbeschikking. Het sluit dus precies aan bij wat hij net gehoord heeft: ik laat je zien wat er hierna zal gebeuren, ik laat je zien wat er in dat testament staat, en hoe het zal worden uitgevoerd. Nu mag niet zomaar iedereen een verzegeld testament openen. Daarvoor moet je een beëdigd advocaat zijn. En daarom klinkt er een vraag door de troonzaal: Wie komt het toe, om dit te gaan doen. Aanvankelijk meldt zich helemaal niemand, tot groot verdriet van Johannes. En als hoorder voelen we de teleurstelling mee. We waren al naar de punt van onze stoel geschoven, ook wij waren heel benieuwd naar de dingen die zouden gaan komen. Maar helaas, het gaat allemaal niet door... niemand mag die boekrol open te maken. Of toch?? Ja, daar komt iemand aan. Het is een merkwaardige verschijning, en Johannes kan hem dan ook eigenlijk niet goed beschrijven, Het is een lam, maar hij wordt een "leeuw" genoemd. Het lijkt wel alsof hij geslacht is, maar hij staat toch recht op zijn benen, hij kan zelfs lopen. Want deze merkwaardige gestalte beweegt zich toe naar het centrum van de macht, en hij ontvangt de boekrol in uit de handen van de Machtige. Johannes moet Hem ogenblikkelijk herkend hebben. Dit is Jezus Christus zelf. Het Lam dat de zonden van de wereld heeft weggenomen door zijn dood. Omdat hij dat heeft gedaan, omdat hij dwars door de dood is heengegaan, daarom komt het hem toe om de boekrol in ontvangst te nemen. Jezus getuigt hier ook zelf over, na zijn opstanding. Hij zegt dan bijvoorbeeld: "Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde". We zijn ons er vaak wel van bewust dat Jezus door zijn dood voor al onze zonden heeft betaald. Dat heeft hij voor ons bereikt door zijn dood en opstanding. 3 / 7

4 Maar Jezus heeft ook iets anders bereikt, namelijk door zijn leven. Door zijn leven in gehoorzaamheid, doordat hij niet is bezweken voor de verleiding van de zonde, heeft hij ook de macht van de Satan en de zonde gebroken. Dit alles betekent een soort stap in de loopbaan van de zoon. Die wordt in de Bijbel op verschillende plaatsen beschreven. De Vader zal aan de Zoon, die de satan en de dood heeft overwonnen, alle macht geven. In het visioen van Openbaring 5 ziet Johannes dat voor zijn ogen gebeuren: De zoon, die de dood heeft overwonnen, die de straf voor de zonden heeft gedragen, die de mensen op de aarde heeft vrijgekocht, die komt het toe om alle macht te ontvangen. We zijn als kerk, samen met Johannes, getuige van deze troonsbestijging en van de commandooverdracht. En zodra de Zoon de boekrol, heeft aangenomen, en samen met de Vader op de troon heeft plaatsgenomen, dan barst in de hemel het gejuich los. De nieuwe vorst wordt overladen met gejuich, met eerbewijzen, met goddelijke eer. Openbaring 6 En vervolgens krijgen in hoofdtuk 6 en verder te zien welke enorme machtsstrijd er losbrand, nu de nieuwe vorst zijn ambt en zijn taak heeft aanvaard. De boekrol, die helemaal volgeschreven is met Gods plan voor een nieuwe wereld, moet eerst nog worden geopend. Eerder kan het plan niet worden uitgevoerd. Voor de kerk is dat goed om dat te weten. Toen Johannes nog gewoon een volgeling van Jezus was, tijdens zijn leven op aarde, werd al duidelijk dat ze niet in één streep zouden gaan doorlopen, van Gallilea, via Jeruzalem, naar het nieuwe Koninkrijk der Hemelen. Jezus had daar op allerlei manieren op gewezen. Eerst moet ik lijden en sterven. Dan zal ik opstaan en dan pas... Ook de gelijkenissen over het Koninkrijk van de Hemel wijzen allemaal in die richting. Een klein begin, een mosterdzaadje, een klein beetje gist. De uitwerking kan niet uitblijven, maar er is eerst nog bijna niets van de zien. Het is een akker, waarop ook onkruid groeit, enz. enz. Het gaat niet zonder tegenslagen. En dat beeld dringt zich ook op in de Openbaring van Jezus Christus. Ik heb de macht, ik zit op de troon, het plan zal worden uitgevoerd. Maar er moeten eerst nog zeven zegels worden gebroken. En het zevende zegel... dat worden op zijn beurt zeven bazuinen. Het is een soort cyclisch proces, dat je in dit deel van openbaring aantreft. Wanneer je denkt dat je er bijna bent, dan valt er een spannende stilte, je houdt je adem in... en dan suist de rollercoaster weer naar beneden, en een nieuwe serie plagen of rampen dient zich aan. Houdt het dan nooit op? Ja, dat wel want de eindoverwinning staat vast. Al lijkt de wereldgeschiedenis een herhaling van zetten, toch komt er een moment dat het echt over is. Dan zingen de koren niet langer "U komt alle macht toe" maar: "Nu begint de heerschappij van onze Heer over de Hele wereld, hij zal heersen in eeuwigheid." Het is een proces dat vraagt om veel geduld, en veel geloof in de eindoverwinning. In de vergezichten die Johannes te zien krijgt, worden daarom altijd twee kanten belicht: 4 / 7

5 De positie van de kerk: daarin is voortdurend sprake van strijd en onderdrukking, maar ook van bewaring door Jezus. De positie van de tegenstander: daar is een trend van steeds verdere verharding. Ze vechten steeds harder, en verharden ook steeds meer hun hart. En de oordelen worden ook steeds harder, vergen steeds meer slachtoffers, totdat er uiteindelijk sprake is van totale vernietiging. Dan hoeft Jezus zijn macht met helemaal niemand meer te delen. Dan is de macht van Satan, zonde en dood, definitief gebroken. Eerste zes zegels In dit totaalbeeld, past de volgende uitleg van de eerste zes zegels, die worden gebroken: Het eerste paard, dat is het evangelie zelf. Wit is de hemelse kleur, in heel de Openbaring. Deze ruiter vertrekt onmiddellijk, en behaalt grote overwinningen. Miljoenen mensen worden met het evangelie bereikt, en gaan Jezus volgen. Maar daarna komen ook de andere paarden in actie. Zoals Jezus ook al tijdens zijn aardse leven had gezegd: denk niet dat ik gekomen ben om alleen maar vrede te brengen. Ik breng ook het zwaard. Daaraan zitten twee kanten. Allen die Jezus niet volgen en zijn redding afwijzen, die zijn kansloos. Die ontkomen niet aan de macht van de dood, en het dodenrijk. Maar ook op een andere manier roept de komst van het evangelie strijd op. Gods tegenstander mobiliseert hier op aarde zoveel mogelijk ellende. Maar daarbij is zijn macht beperkt. Steeds wordt duidelijk dat die macht hem wordt gegeven of toegestaan. Het kwaad moet grenzen in acht nemen. En God stelt die grenzen. Het vijfde zegel laat vervolgens zien hoe het met de kerk gaat in al dit geweld: Er zijn al veel mensen gedood omwille van het evangelie, en die willen zo snel mogelijk wraak. Maar de martelaren worden opgeroepen om geduldig te zijn. Ze worden bekleed met witte kleren. Dat wil ongeveer dit zeggen: niet wraak op de vijanden is jullie doel, maar gelijk worden aan Christus, en deel krijgen aan zijn heerlijkheid. Die wraak komt er heus wel, maar jullie mogen je gaan richten op wat hier gebeurt. Hier ontvangt Christus alle eer die hem toekomt. Na dit intermezzo wordt het zesde zegel verbroken en dat leidt tot een natuurramp, die wordt getekend als een soort omgekeerde schepping. In Genesis werd de hemel uitgespannen, hier wordt hij opgerold. In Genesis werden de sterren aan de hemelkoepel gehangen, hier storten ze weer naar beneden. In Genesis werden zee en aarde gescheiden en werden er grenzen gesteld aan het water, hier blijft geen eiland op z'n plaats. In Genesis werd alles keurig geordend, opdat de mensen veilig konden wonen, hier wordt de aarde tot een volstrekt onleefbare plaats, en de mensen kunnen nog maar een ding bedenken: laat de hele aarde zich maar op ons storten, laat ons maar weer tot stof worden, in de schoot van de aarde terugkeren. Want ze beseffen dat ze God onmogelijk onder ogen kunnen komen, wanneer ze geen deel hebben aan het verzoenende werk van het Lam, dat staat als geslacht. 5 / 7

6 En wij dan? De slotscene in hoofdstuk 6 is ronduit beangstigend. Wie kan de dag van de Heer doorstaan? En waar blijven wij dan? Als we vandaag om ons heen kijken, of wanneer we onze recente geschiedenis kennen, dan is het beeld wel herkenbaar. We hebben Tsunami's meegemaakt, en oorlogen. Miljoenen doden, door oorlogsgeweld, honger ziekte of terreur. Het zet ons aan het denken en het zet ons op scherp. Moeten we hier bang van worden? Nee, dat is niet de bedoeling. De Openbaring wil ons in dit alles juist bemoedigen. Maar realiseer je grondig dat deze wereld, ten onder zal gaan. Niet omdat het God uit de hand loopt, maar omdat hij hem vervangt door een betere. En bedenk dat je inderdaad kansloos bent wanneer je je vertrouwen hebt gesteld op deze wereld en op al die dingen die in deze wereld belangrijk zijn. Daar ga je het niet mee redden. Klamp je vast aan Jezus Christus, die wel alle macht heeft. Blijven je dan alle rampen bespaard? Nee. Want ook Jezus moet een taai gevecht leveren voordat hij zijn macht onbeperkt kan uitoefenen. In Openbaring wordt ons voortdurend een Jezus geschetst die het kwaad overwint. Het smelt niet voor zijn ogen weg, zoals sneeuw voor de zon. En het kwaad gaat er ook niet als een haas vandoor, wanneer Jezus de troon bestijgt. Neen, het kwaad en de tegenstander gaan de strijd aan. Een heftige strijd vaak. Maar in die strijd, bewaart Jezus zijn kerk. Daar ligt de diepste troost in dit heftige boek. Steeds krijgen we, tussen de rampen en veldslagen door, een bemoedigende boodschap van de mensen die behouden zijn aangekomen. Een ontelbare menigte die, dood of levend, trouw blijft aan Jezus. Ook is het bemoedigend dat Jezus niet werkeloos afwacht wie er overblijven. Nee, maar hij bewaart zijn kerk. Hij geeft moed en kracht aan iedereen die dat nodig heeft en die daarom vraagt. Laten we, in heftige tijden, in tijden onderdrukking of in tijden van grote verleiding, heel dicht bij hem blijven en bij Hem onze veiligheid en zekerheid zoeken. Amen Verwerkingsvragen: Algemeen Bespreek eerst eens met elkaar wat je in z'n algemeenheid aan deze preek hebt gehad en besteedt daarbij aandacht aan hoofd, hart en handen. - Wat heb je van de preek geleerd, wat waren nieuwe feiten of inzichten? - Welke gevoelens heeft de preek opgeroepen? Wat deed hij met je? - Welke goede voornemens heb je aan de preek ontleend? Heeft de preek je in beweging gezet? En in welke richting dan? Beangstigend of bemoedigend? De Openbaring staat vol met verschrikkelijke oordelen. 6 / 7

7 Ga eens met elkaar na in hoeverre je die beangstigend vindt, ook voor jezelf? Wat doet het met jou beeld van God? En welke gedeelten van Openbaring beleef je juist als bemoedigend? 7 / 7