Zijn woord wil deze wereld omgekeerd

Transcriptie

1 Donderdag 2 april 2015 Witte Donderdag Voorgangers: ds. Anneke v.d. Zijpp en ds. Carolien Cornelissen Organist: Martijn Smit Dienstdoende kosters: zr. Janny en br. Koos Tigchelaar Zijn woord wil deze wereld omgekeerd Orgelspel gevolgd door een moment van stilte SAMENROEPEN Welkom Aansteken van de kaarsen Zingen: lied 287: 1,4 Rond het licht dat leven doet (staande) Bemoediging Zingen: lied 287: 5 (hierna gaat de gemeente zitten) Stilte en gebed Zingen: lied 919: 1,4 Gij die alle sterren houdt HOREN Eerste bijbellezing Johannes 13: 1-17 Zingen: lied 536: 1,2,3 Alles wat over ons geschreven is Tweede bijbellezing 1 Korintiërs 12: 4-11 Zingen: lied 970: 1,2,3 Vlammen zijn er vele

2 Prediking Stilte Orgelspel DELEN Avondmaalsviering Zingen lied 970: 4,5 Vlammen zijn er vele Nodiging Wij geven elkaar de vredegroet Delen van brood en wijn (voor mensen die dat wensen is er i.p.v. wijn op verzoek druivensap beschikbaar) Gebeden (voorbeden / stil gebed / Onze Vader, tekst te vinden voorin het liedboek) Zingen: lied 425 Vervuld van uw zegen (staande) Uitzending en zegenbede Gezongen Amen Orgelspel Agenda: Volgende dienst: Goede Vrijdag 3 april 2015 om uur waarin br. Rik Harmsen voorgaat. Zondag 5 april 2015 wordt de paasdienst voorafgegaan door het paasontbijt. Aanvang 9.00 uur. De intekenlijst voor het paasontbijt ligt op de tafel in de hal. De dienst zelf, waarin ds. Carolien Cornelissen voorgaat, begint om uur.

3 PREEK WITTE DONDERDAG donderdag 2 april 2015 in de Doopsgezinde kerk in Utrecht Joh.13: 1 17 I Kor.12: 4 11 Broeders en zusters, als er één ding een feit is, waar we mee in het reine moeten zien te komen, dan is dat wel het gegeven dat geen mens hetzelfde is. Of je het nu wijt aan genen of aan de 12 tekenen van de dierenriem, elk mensenkind dat geboren wordt is een unieke, nog nooit geziene combinatie van de samensmelting van de gegevens van z'n ouders. 'Je hebt hakkers en bakkers,' zei iemand ooit op een ledenvergadering in Eindhoven, waarin moeilijke besluiten moesten worden genomen, en waarin de meningen als messen door de ruimte heen vlogen. Je hebt hakkers en bakkers, ik zou die stelling willen uitbreiden met dichters, denkers, doeners, ambachtslieden, kunstenaars, zwevers, zwervers, en misschien weet u er ook nog wel een paar. Misschien moeten we er ook nog politici en bankmedewerkers bij noemen, om actueel te blijven. Paulus zegt het mooi. Er zijn verschillende gaven, er zijn verschillende dienende taken, er zijn verschillende uitingen van bijzondere kracht. De ene mens verkondigt wijsheid, de ander doet aan kennisoverdracht, weer een ander draagt een groot geloof in zich mee, nog weer een ander heeft geneeskracht als gave, of wonderen in z'n vermogen, je hebt ook nog profeten, mensen met klanktalen en mensen om die dan weer uit te leggen. Het is een bijna onwillekeurige neiging van mensen om rangorden aan te leggen op de ladder van geslaagdheid. De grootte van je huis en de prijs van de auto die er voor staat, bepaalt op welke trede je je bevindt. De gedachte die daar op volgt is: ze zullen wel erg gelukkig zijn, daar op de hoogste tree van het geheel... Het mooie nu van Paulus is, dat hij in zijn Eerste Korinthe brief alle hakkers, bakkers, zwevers, zwervers, doeners, denkers en dichters door elkaar heen mixt, en onbevangen zegt: vele gaven, één Geest. In iedereen is de Geest zichtbaar aan het werk...

4 En zonder nou gelijk voor een socialist te willen worden uitgemaakt, zou ik zeggen: in de wereld mogen misschien wel van die ladders bestaan, maar in de kerk hebben we een andere vliegrichting om met de verschillen tussen mensen om te gaan. In de kerk, zo leer ik van Paulus, kijken we met de ogen van de Heilige Geest. Zoveel verschillende gaven. En ze komen allemaal voort uit de werking van Gods Geest. Het is prettig om nu van die genoemde ladder af te zijn, en de enorme variëteit tussen mensen eens netjes met twee voeten op de gewone aarde te hebben gezet. De dokter naast de slager, de manager naast de verzorgende. De burgemeester rookt een sigaar met de bloemenhandelaar. Tja, waar wil ik nou heen met dit nivellerende verhaal? Eigenlijk wil ik toe naar de vaststelling, dat elk mens op z'n eigen gebied, met z'n eigen gaven, een held kan zijn. Een meester. Een held dan denk je al gauw aan mensen met grootse daden, of sprookjesfiguren die de meest ontzagwekkende draken verslaan. Figuren waar je tegen op kunt kijken. Waar jij niet aan kunt tippen, alleen van kan dromen. Maar ik zou een held eerder willen zien als iemand die een tocht gaat, een levensweg, en op die weg alle mogelijkheden tot zelfontdekking en zelfontplooiing en zelfverwerkelijking tot op de bodem onderzoekt. Elk mens aan de slag met de eigen gaven, met de eigen talenten. Het doel van de tocht van de held is niet de triomf, of roem, of eer, of die zak met geld. Het doel is wijsheid op jouw gebied, en... de kracht om anderen te dienen. Het doel is om jouw talenten dienstbaar te laten zijn aan het grote geheel waarvan je deel uitmaakt. In een kleine cirkel is dat de buurt waar je woont, de gemeente waar je bij hoort, de stad of het dorp of het land waar je woont, en zo gaan we in steeds wijdere cirkels naar de wereld waar je deel van uitmaakt. Nadenkend over het doel van de tocht van de held, komen we terecht in het Johannes evangelie, inderdaad, een onverwachte wending. Zo komen we uit bij die ene Meester, die men zo'n 2000 jaar geleden Heer en Rabbi noemde, Jezus van Nazareth. In het bijzonder komen we uit bij de voetwassing, zoals wij gelezen hebben uit hoofdstuk 13 van het Johannesevangelie.

5 Aan de vooravond van de kruisiging zijn alle discipelen bijeen, verzameld rondom Jezus, verzameld rondom een maaltijd. En Jezus wist daar ter plekke de hele gang van zaken van de Stille Week al, nog voordat die zich voltrokken had, zo wordt dat tenminste in dit Evangelie verteld. Hij at met hen, Hij wist dat er één aan tafel zat die Hem verraden zou, Hij wist van het kruis en Hij wist van het graf op vrijdag en van de stilte op zaterdag en Hij geloofde in de ontferming van zijn Vader over Hem in wat daarna zou komen.... Al heel wat dagen lopen ze met Hem mee, de 12 discipelen. Ze ervaren Zijn charisma, ze delen in de wonderen, de tekenen, ze luisteren naar Bergredes en gelijkenissen, ze verbazen zich over zijn wijsheid, over zijn woorden, in het bijzonder als die over de naderende vrijdag gaan. Het zijn leerlingen, ze zijn nog onderweg in het proces, ze zijn op hun eigen manier met hun eigen tocht bezig. Deze voetwassing zal hen eens te meer verbaasd hebben: dat is de wereld omgekeerd. Op zich is een wassing van de voeten helemaal niets bijzonders in dat Oude Oosten. Het werd voornamelijk door slaven gedaan. Bij binnenkomst van een huis, maar zeker voor een maaltijd werden de voeten gewassen, zeker nodig, denkend aan de open sandalen en de stoffige wegen in Israel. Maar een bijbelverhaal is nooit zomaar een verhaal, daar is altijd een verkondigende kracht in aanwezig. Daarom is het helemaal niet van belang om een eeuw te studeren op de vraag waarom dit verhaal door de andere Evangelisten niet wordt verteld. En zelfs als Jezus nooit andere voeten heeft gewassen dan die van Hemzelf we weten het niet, is het toch een verhaal van een buitengewone kracht, omdat dit eigenlijk het verhaal van zijn leven is. Liefde, lijden en dienen komen samen in dit ene beeldverhaal, en dat zijn de essentiële ingrediënten van het leven van de Christus. Liefde, omdat Hij op de puurst denkbare wijze de kracht van God door zich heen voelde stromen, en God houdt van zijn mensen, dat zegt elke bijbelse bladzijde. Lijden, omdat liefhebben tot het uiterste een prijs heeft. De beproevingen van duivels, verradende mensen, ongeloof en hebberigheid waren zeer zeker ook in Jezus' leven aanwezig en trokken aan Hem.

6 En het dienen vormt de kern van dit stukje Evangelie.... Ik begon deze avond in deze overdenking met de held, die duizend gezichten kent. Daarmee doelde ik niet zozeer op de geslaagde man, of vrouw, die de top heeft bereikt, die geslaagd, dus geëerd wordt en wiens hand men graag drukt. Nee, de held is degene, die op zijn gebied en met zijn talenten de hele weg gaat. Zijn weg, zijn tocht door alle beproevingen heen die daar bij horen, onvermijdelijk. Het doel van de zoektocht is niet een onderweg verkregen macht, maar de wijsheid en de kracht om anderen te dienen, vanuit het besef dat een ieder deel is van het grote geheel, waarvan God de Bron is. De zwever heeft zijn tocht: leren aan mensen, die gebakken zijn aan de aarde, dat zweven fantastische uitzichten en inzichten kan opleveren. De denker heeft zijn tocht: met logica en redelijkheid de wereld benaderen. Zelfs de zwerver heeft zijn tocht, het voorhouden van een spiegel aan geslaagde mensen dat het leven niet altijd rooskleurig is. En Jezus had zijn tocht, die uitmondde in de Stille Week. Hij was een groots mens, een charismatisch en meeslepend mens, die heel zijn leven in het teken van dienstbaarheid stelde, in dienst van de liefde, en dat alles was in deze laatste maaltijd in volle kracht aanwezig in het teken van de voetwassing. Knielen bij elke discipel voet, die wassen en drogen, een gebaar van ontferming over zoiets belangrijks als deze dragende dingen zijn. Hij was de Meester, die de dienaar wilde zijn en daarom weer de Meester was. De Held met het goddelijke gezicht. Maar misschien deed Hij wel meer dan voeten wassen. Misschien zou je het ook kunnen zien als een liefdevolle vorm van aandacht voor voeten die hun tocht door het leven moeten leren gaan, de tocht van de held, of dat nu een sigarenmaker is, of een president. We doen het niet na, deze voetenwassing, dat doet die meneer in Rome wel. Wij niet, want dit letterlijk nabootsen van wat Jezus deed voegt niet zoveel toe aan ons gelovig zijn. Ik denk, dat het er veel meer om gaat om dit verhaal te vertalen in je leven, met de keuzen die je daarin maakt. Dat je op jouw gebied de held bent, die in z'n zoektocht in het leven uiteindelijk als doel heeft de wijsheid te vinden en de kracht te ontdekken om anderen te dienen, vanuit het inzicht dat je deel bent van het geheel. Groots en meeslepend kun je zijn op elk gebied, op welke trede van de ladder je je ook bevindt.

7 Dank je, Paulus, dat je ons leerde dat elke gave iets is om dankbaar voor te zijn. Dank je, Paulus, dat je ons leerde dat elke gave een geschenk is van de heilige Geest, en dat er alleen al daarom niet zoveel ladders mogen bestaan. En dank jij, Johannes, dat je ons, als gemeente, zo'n prachtige samenvatting van heel het leven van Jezus Christus in één beeldverhaal hebt gegeven. Het zal ons bijblijven. Amen.