Colofon. Edu Actief b.v. Postbus KB Meppel

Transcriptie

1 Wettelijke kaders

2 Colofon Edu Actief b.v. Postbus KB Meppel Auteur: Eindredactie: Illustraties: Titel: Jan Koenders Edu Actief b.v. De Schrijverij, Oldenzaal en Edu Actief b.v. Beveiliger 2 Wettelijke kaders ISBN: Copyright 2014 Edu Actief b.v. Eerste druk / Eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

3 Voorwoord Beveiligers spelen een centrale rol bij het beveiligen van mensen en goederen en zijn daarom een steeds vertrouwder beeld in onze maatschappij. Zij weten welke invloeden schadelijk kunnen zijn. Zij hebben geleerd hoe schadelijke invloeden kunnen worden voorkomen en wat er moet worden gedaan als er toch een ongewenste gebeurtenis plaatsvindt. Een verdachte van diefstal aanhouden, surveilleren op een industrieterrein, vragen beantwoorden van bezoekers en een ruzie tot een goed einde brengen zijn belangrijke taken van een beveiliger. Maar ook eerste hulp verlenen, een klein brandje blussen en zorgvuldig omgaan met vertrouwelijke gegevens van een onderneming zijn allemaal zaken die velen als een uitdaging beschouwen. Ze kiezen daarom voor een baan in de beveiligingsbranche. De beveiligingsbranche was vroeger een echte mannenwereld, maar tegenwoordig werken ook veel vrouwen als beveiliger. We willen vermijden dat we veel zinnen moeten maken zoals: Hij of zij moet dan hulp inroepen. Voor het leesgemak gebruiken we alleen maar hij, maar daarmee bedoelen we ook zij. Je hebt het diploma Beveiliger nodig om aan de slag te gaan. Het beroep is veelzijdig met boeiende, afwisselende, soms spannende, maar ook wel eens eentonige taken. Bij zo'n beroep hoort een passende opleiding die je goed voorbereidt op het werk dat je te wachten staat. Daarbij zijn goede hulpmiddelen onmisbaar. In dit bronnenboek vind je informatie die je nodig hebt om te slagen voor het examenonderdeel Wettelijke kaders 2. Daarnaast hebben we vier bronnen opgenomen met algemene kennis die nuttig is bij het uitvoeren van beveiligingswerk. De algemene kennis wordt niet geëxamineerd bij de SVPB. De bronnen bestaan uit korte, duidelijke teksten in begrijpelijke taal die een afgerond stuk informatie voor je opleiding bevatten. Op de methodesite kun je met hulp van de computer interactief en met de praktijk voor ogen het beveiligingswerk leren. Op de methodesite vind je naast de informatiebronnen ook veel films, vragen en opdrachten en word je op het examen voorbereid. We hebben deze hulpmiddelen gemaakt in overleg en in samenwerking met docenten uit het beveiligingsonderwijs en professionals uit de beveiligingsbranche. Wij wensen je een plezierige studietijd en veel succes met je studie! Juli 2014 De auteur De uitgever

4

5 Inhoudsopgave Recht 1. Recht 2. Rechtspraak in Nederland 7 13 Strafrecht 1. Wetboek van Strafrecht 2. Legaliteitsbeginsel 3. Rechtsmacht 4. Poging 5. Daders 6. Strafuitsluitingsgronden 7. Afpersing - Afdreiging 8. Bedreiging 9. Diefstal - Verduistering - Verduistering in dienstbetrekking 10. Hinderlijk volgen 11. Huisvredebreuk-lokaalvredebreuk-verboden toegang 12. Verstoren openbare orde in staat van dronkenschap - openbare dronkenschap 13. Mishandeling - Zware mishandeling 14. Openlijke geweldpleging - Vernieling - Straatschenderij 15. Opzettelijke brandstichting - Brand door schuld 16. Weigeren hulpbetoon - Nalaten van hulp Strafvordering 1. Wetboek van Strafvordering 2. De verdachte 3. Opsporingsambtenaren 4. Dwangmiddelen 5. Aanhouden

6 6. Onderzoek aan lichaam en kleding 7. Fouilleren 8. In beslag nemen Wetskennis 1. Arbeidsomstandighedenwet 2. Wegenverkeerswet 3. Wet bescherming persoonsgegevens 4. Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus 5. Wet vervoer gevaarlijke stoffen 6. Wet wapens en munitie 7. Opiumwet 8. Drugs 9. Terrorismebestrijding Algemene kennis 1. Beroepsethiek 2. Multiculturele samenleving 3. Cultuur en cultuurverschillen 4. Vooroordelen en discriminatie Begrippenlijst 203

7 Recht 1. Recht De mensen die in een gemeente, een provincie en in het land regels bedenken en uitvoeren, noemen we de overheid. Onder hen zijn de volksvertegenwoordigers die door ons zijn gekozen. Zij bedenken de regels namens ons en die regels gelden daarom voor iedereen, ook voor de overheid zelf. Regels die door de overheid zijn bedacht, noemen we geschreven regels of geschreven recht. Dat geschreven recht is een systeem van spelregels dat geldt in de Nederlandse samenleving. Het doel daarvan is onze samenleving leefbaar te maken en te houden. Het geschreven recht kun je lezen in wetboeken en plaatselijke verordeningen. Naast het geschreven recht kennen we ook ongeschreven recht. Examenonderdeel Kerntaak 1 Inhoud Wettelijke kaders 2 Signaleert risico s en neemt preventieve maatregelen De soorten recht binnen het Nederlandse rechtssysteem: geschreven en ongeschreven recht publiekrecht en privaatrecht materieel recht en formeel recht. Ongeschreven recht In Nederland hebben we het gedrag dat we van iedereen verwachten al grotendeels vastgelegd in wetten en verordeningen. In situaties waar dat nog niet is gebeurd of waar de regels onduidelijk zijn, gelden soms ongeschreven regels. Die worden ook wel ongeschreven recht of gewoonterecht genoemd. Ongeschreven recht gaat over regels die niet in wetten of in verordeningen zijn vastgelegd, maar voortkomen uit een gewoonte. Met een gewoonte bedoelen we een gebruik dat in een bepaalde groep of voor een bepaalde situatie al lange tijd bestaat. Gewoonterecht wordt in geen enkele wet duidelijk omschreven. In veel situaties waar het mogelijk van toepassing is, moet het daarom juridisch worden uitgezocht. Wel duidelijk is dat gewoonterecht niet gaat over geschreven regels. Een regel is een gewoonteregel als de regel door de samenleving wordt erkend als een gewoonte. Pas dan mag de ongeschreven regel gewoonterecht worden genoemd en is het een juridische verplichting geworden. Gewoonterecht gaat verder dan fatsoensregels, waar we ons niet aan hoeven te houden. 7

8 Voorbeelden Dolf kan alleen maar bij zijn schuur komen via een pad op het grondgebied van het bedrijf dat naast zijn huis ligt. Hij heeft daarvoor al vele jaren een sleutel van de toegangspoort. Als het bedrijf wordt verkocht, zet de nieuwe eigenaar een ander slot op de poort. Dolf mag het terrein niet meer op. Nu kan hij bij de rechter een beroep doen op gewoonterecht om weer van het pad gebruik te mogen maken. Ben en zijn vrouw hebben dertien jaar geleden een nieuw huis gekocht. Toen ze er introkken, heeft Ben de schutting op een verkeerde plaats gezet. Dat wordt ontdekt als de gemeente na dertien jaar komt meten. Zijn achterbuurman heeft over de breedte van het grondgebied een halve meter grond in gebruik die oorspronkelijk van Ben was. De buurman wist dat niet, maar heeft zijn tuin al jaren netjes ingericht. Ben wil zijn grond terug, maar de buurman kan een beroep doen op gewoonterecht en het stuk grond rechtmatig in eigendom krijgen. Anita en Dirk hebben veel grond om hun huis, waaronder een weiland dat ze niet gebruiken. Dat hebben ze de buren al twintig jaar in bruikleen gegeven. Die houden daar als hobby paarden. De buren betalen geen huur en er staat niets op papier. Als Anita en Dirk het weiland zelf willen gebruiken, kan dat tot een conflict leiden. De buren kunnen een beroep doen op het gewoonterecht om het weiland te kunnen blijven gebruiken. Geschreven recht Geschreven recht zijn regels die in wetten en verordeningen zijn vastgelegd. Wetten Een wet is een geschreven regel die is gemaakt door de landelijke overheid en die geldt voor iedereen en overal op Nederlands grondgebied. Voorbeelden We mogen geen brand stichten. We mogen geen huisvredebreuk plegen. Een beveiligingsbedrijf moet toestemming hebben van het ministerie van Justitie om beveiligingswerk te mogen uitvoeren. We mogen een ander niet bedreigen. Een boom in de tuin moet minimaal twee meter van de erfafscheiding met de buren staan. We mogen niet stelen. Een auto moet verlichting hebben zoals die in de regels is vastgelegd. We moeten op een motorfiets een helm dragen. We moeten in een auto een veiligheidsgordel gebruiken. Verordeningen Een verordening is een geschreven regel die is gemaakt door een provinciale of gemeentelijke overheid of door een waterschap. Een verordening geldt alleen op het grondgebied van de provincie, van de gemeente of van het waterschap. 8

9 Licentie Serienummer Geldig tot Wat is een Licentie? Deze licentie kun je vergelijken met een prepaid-beltegoedcode. Je ontvangt echter geen beltegoed als je de licentie hebt geactiveerd, maar 2 jaar lang het recht om gebruik te maken van de website die hoort bij het lespakket voor Beveiliger 2. Hoe moet ik de Licentie activeren? Ga op internet naar (let op: zonder www ervoor!). Vul de licentie in op deze pagina. Klik op Activeren. Je bent nu in het scherm waar je kunt inloggen. Klik op Registreren. Vul bij adres je adres in. Vul bij gebruikersnaam een gebruikersnaam in. Vul bij wachtwoord het wachtwoord in dat je wilt gebruiken. Heb je al een gebruikersnaam en wachtwoord aangemaakt bij Edu Actief? Log dan in met deze gegevens. Controleer de gegevens en klik op Voltooien. Als je de licentie hebt geactiveerd, kun je met jouw gebruikersnaam en wachtwoord 2 jaar lang inloggen op de website op het onderdeel Beveiliger 2. De Licentie ongeldig of niet meer leesbaar? Is de licentie die je hebt ontvangen ongeldig of kun je de licentie niet goed meer lezen, neem dan contact op met Edu'Actief. Dit kan via info@edu-actief.nl of telefonisch via Je wordt dan gevraagd naar de licentie in jouw boek (voor zover leesbaar) en het serienummer dat bij de licentie is gedrukt.

10 Beveiliging van gebouwen

11 Colofon Edu Actief b.v. Postbus KB Meppel Auteur: Eindredactie: Illustraties: Titel: Jan Koenders Edu Actief b.v. De Schrijverij, Oldenzaal en Edu Actief b.v. Beveiliger 2 Beveiliging van gebouwen ISBN: Copyright 2014 Edu Actief b.v. Eerste druk / Eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

12 Voorwoord Beveiligers spelen een centrale rol bij het beveiligen van mensen en goederen en zijn daarom een steeds vertrouwder beeld in onze maatschappij. Zij weten welke invloeden schadelijk kunnen zijn. Zij hebben geleerd hoe schadelijke invloeden kunnen worden voorkomen en wat er moet worden gedaan als er toch een ongewenste gebeurtenis plaatsvindt. Een verdachte van diefstal aanhouden, surveilleren op een industrieterrein, vragen beantwoorden van bezoekers en een ruzie tot een goed einde brengen zijn belangrijke taken van een beveiliger. Maar ook eerste hulp verlenen, een klein brandje blussen en zorgvuldig omgaan met vertrouwelijke gegevens van een onderneming zijn allemaal zaken die velen als een uitdaging beschouwen. Ze kiezen daarom voor een baan in de beveiligingsbranche. De beveiligingsbranche was vroeger een echte mannenwereld, maar tegenwoordig werken ook veel vrouwen als beveiliger. We willen vermijden dat we veel zinnen moeten maken zoals: Hij of zij moet dan hulp inroepen. Voor het leesgemak gebruiken we alleen maar hij, maar daarmee bedoelen we ook zij. Je hebt het diploma Beveiliger nodig om aan de slag te gaan. Het beroep is veelzijdig met boeiende, afwisselende, soms spannende, maar ook wel eens eentonige taken. Bij zo'n beroep hoort een passende opleiding die je goed voorbereidt op het werk dat je te wachten staat. Daarbij zijn goede hulpmiddelen onmisbaar. In dit bronnenboek vind je informatie die je nodig hebt om te slagen voor het examenonderdeel Beveiliging van gebouwen 2. De bronnen bestaan uit korte, duidelijke teksten in begrijpelijke taal die een afgerond stuk informatie voor je opleiding bevatten. Op de methodesite kun je met hulp van de computer interactief en met de praktijk voor ogen het beveiligingswerk leren. Op de methodesite vind je naast de informatiebronnen ook veel films, vragen en opdrachten en word je op het examen voorbereid. We hebben deze hulpmiddelen gemaakt in overleg en in samenwerking met docenten uit het beveiligingsonderwijs en professionals uit de beveiligingsbranche. Wij wensen je een plezierige studietijd en veel succes met je studie! Juli 2014 De auteur De uitgever

13 Inhoudsopgave De beveiliger en zijn werk 1. Basiskennis beveiliging 2. De beroepshouding 3. Waarnemen en observeren 4. Security awareness 5. Dienst verlenen 6. Objecten 7. Schadelijke invloeden 8. Risicoanalyse en beveiligingsplan Communiceren en rapporteren 1. Communiceren 2. Veilig communiceren 3. Gesprekken voeren 4. Omgaan met conflicten en agressie 5. Klachten afhandelen 6. Telefoneren 7. Noodoproepen ontvangen 8. NAVO spelalfabet 9. Rapporteren 10. Dienstrapport 11. Het specifiek rapport Controleren en surveilleren 1. Toegangscontrole op personen 2. Biometrische identificatie 3. Identiteitsbewijzen van de overheid 4. Controle op goederen 5. Bezoekers ontvangen 6. Huisregels

14 7. Visiteren 8. Surveillancerondes 9. Mobiele surveillance 10. Toezicht houden Preventief en repressief handelen 1. Preventie en repressie 2. Alarmeren 3. Bedrijfshulpverlening 4. Eerste hulp verlenen 5. Handelen bij veelvoorkomende strafbare feiten 6. Handelen bij incidenten 7. Handelen bij ongevallen 8. In bewaring nemen 9. Sleutelbeheer 10. Ontruimen 11. Animale beveiliging 12. Personele beveiliging 13. Signalementsleer Brandpreventie en brandbestrijding 1. Basiskennis brand 2. Brandoorzaken 3. Brandpreventie 4. Brand- en sluitronde 5. Handelen bij brand 6. Kleine blusmiddelen Veiligheidsorganisaties 1. Veiligheidsorganisaties in Nederland 2. Politie 3. Brandweer 4. Ambulancedienst

15 5. Krijgsmacht 6. Particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus 7. Functies in de beveiligingsbranche Hulpmiddelen 1. Instructies 2. Administratieve hulpmiddelen 3. Bouwkundige hulpmiddelen 4. Technische hulpmiddelen 5. Alarmsystemen 6. Verbindingsmiddelen Begrippenlijst 315

16 Basiskennis beveiliging 1. Basiskennis beveiliging Een onderneming, zoals Philips, wil winst maken. Hoe meer, hoe beter. Daar hebben de werknemers belang bij, want winst betekent werk en dus inkomen. Ook de aandeelhouders vinden winst belangrijk omdat ze een aandeel van de winst ontvangen of de waarde van hun aandelen zien stijgen. Het hoofddoel van Philips is winst maken en dus is het een commerciële onderneming. Bij instellingen zoals de politie, de brandweer en een school is winst maken niet het hoofddoel. Daar staat het dienen van het algemene belang op de eerste plaats. Bij een hoofddoel als winst maken of dienen van het algemeen belang, horen altijd een aantal bijkomende doelen. Die noemen we ook wel nevendoelstellingen. Die zijn ondersteunend aan het hoofddoel en moeten het mogelijk maken om het hoofddoel te bereiken. Nevendoelstellingen zijn onder andere het personeel goede arbeidsvoorwaarden geven (ze voeren hun werk dan beter uit) en beveiliging van het bedrijf (daarmee kan men bijvoorbeeld brand, ongelukken en diefstal voorkomen). Examenonderdeel Kerntaak 1 Inhoud Beveiliging van gebouwen 2 Signaleert risico s en neemt preventieve maatregelen De begrippen: beveiliging, bewaken, veiligheid, controleren, observeren, signaleren, alarmeren, dienst verlenen, publiek en privaat Beveiligen en bewaken Beveiliging (in het Engels security) is een nevendoelstelling, maar een onderneming zoals Philips besteedt er wel veel geld aan. Uit ervaring blijkt namelijk dat een onderneming zonder beveiligingsmaatregelen die de risico s voldoende afdekken, in zijn voortbestaan wordt bedreigd. Beveiligen Beveiligen is een verzamelnaam voor alle beveiligingsmaatregelen waaruit een onderneming kiest om zich te beschermen tegen schadelijke invloeden die van binnenuit of van buitenaf komen. 9

17 De maatregelen kunnen bestaan uit allerlei vormen van beveiliging, zoals toegangscontrole op personen, bewaken, surveilleren, toezicht houden, controleren van goederen, een hekwerk om het gebouw, camera s en rookmelders. Deze en nog vele andere maatregelen en hulpmiddelen vind je in de vier vormen van beveiliging: Materiële beveiliging Manbeveiliging Personele beveiliging Animale beveiliging Bouwkundige hulpmiddelen Toegangscontrole op personen Beveiliging van personen Beveiliging met dieren Technische hulpmiddelen Controle op goederen Beveiliging tegen personen Verbindingsmiddelen Surveilleren Administratieve hulpmiddelen Toezicht houden Bewaken Bewaken is een van de vormen waarmee beveiligd kan worden. Bewaken is een persoon of een (deel van een) object voortdurend in de gaten houden. Voorbeelden toezicht houden op voorwerpen in een museumzaal bezoekers van een bank in de gaten houden bezoekers van een concert in de gaten houden gedetineerden op de luchtplaats van de gevangenis in de gaten houden bij de uitgang van een warenhuis bezoekers in de gaten houden met behulp van monitoren en camera s de ingang van een object in de gaten houden. Veiligheid Naast de term beveiliging wordt ook vaak gesproken over veiligheid (in het Engels safety). De termen beveiliging en veiligheid worden ook veel door elkaar gebruikt, maar ze betekenen niet hetzelfde. Er is sprake van veiligheid als preventieve maatregelen zijn genomen om ongewenste situaties te voorkomen en als mogelijke oorzaken die ongewenste situaties kunnen veroorzaken, afwezig zijn. Bij veiligheid gaat het om mensen. Iedereen die zich bijvoorbeeld in (of in de onmiddellijke omgeving) van een object bevindt, moet daar veilig kunnen zijn en werken. De Arbeidsomstandighedenwet geeft onder andere regels voor een veilige en gezonde werkomgeving. 10