Rekenprofiel. Kwalificatiedossier Machinaal houtbewerker

Transcriptie

1 Rekenprofiel Kwalificatiedossier Machinaal houtbewerker Johan de Wittlaan 11 Postbus AJ Woerden T (0348) F (0348) info@shm.nl

2 Inleiding bij het rekenprofiel van het kwalificatiedossier Machinaal houtbewerker In dit rekenprofiel zijn de beroepsgerichte rekenvaardigheden uitgewerkt die essentieel zijn voor de werkzaamheden van de Machinaal houtbewerker op niveau 2, 3 en 4. Dit rekenprofiel is een servicedocument bij het kwalificatiedossier Machinaal houtbewerker. Het kan gebruikt worden als ondersteuning bij het aanleren en/of beoordelen van beroepsgerichte rekenhandelingen. Gebruikmaken van een rekenprofiel is niet verplicht. Bij de beroepsgerichte rekenhandelingen staat aangegeven welke van de vier hoofdcategorieën van het Referentiekader taal en rekenen 1 van toepassing is. In deel D van het kwalificatiedossier staan de niveaus van de beroepsgerichte rekenhandelingen genoemd. Deze niveaus kunnen afwijken van de landelijk bepaalde generieke niveaus 2. Voor de beroepsgerichte rekenvaardigheden van de Machinaal houtbewerker niveau 2 geldt: Verhoudingen 1F Voor de beroepsgerichte rekenvaardigheden van de Allround machinaal houtbewerker niveau 3 geldt: Verhoudingen 1F Voor de Meewerkend leidinggevende machinaal houtbewerken niveau 4 geldt: Verhoudingen 2F 3. Meten en Meetkunde 3F 4. Verbanden 3F Voor elk niveau is een rekenprofiel opgesteld en in dit document opgenomen. In het rekenprofiel wordt telkens in de linkerkolom een overzicht gegeven van de beroepsgerichte rekenhandelingen van de Machinaal houtbewerker. Bijvoorbeeld: Kan instructies begrijpen en opvolgen over de locatie van een materiaal of gereedschap. In de rechterkolom staat de overeenkomende categorie en het 1 Meijerink, H.P., J.F. Letschert, G.C.W. Rijlaarsdam, H.H. van den Bergh & A. van Streun (2009) Referentiekader taal en rekenen. Kaders & Regels Referentiekader 2 Naast beroepsgerichte rekenvaardigheden zijn er ook generieke rekeneisen geformuleerd voor mbo-deelnemers. Dit zijn de rekenvaardigheden die deelnemers moeten beheersen om in de maatschappij te kunnen functioneren en om eventueel door te kunnen stromen naar een hoger onderwijsniveau. Deze eisen zijn niet in het rekenprofiel opgenomen, maar worden beschreven in het Referentiekader taal en rekenen. 2

3 overeenkomende niveau uit het Referentiekader taal en rekenen. Bijvoorbeeld: Meten en Meetkunde 1F. Lees voor een uitgebreide uitleg over de rekenprofielen het document Handleiding bij de rekenprofielen voor de hout- en meubelbranche ( 3

4 Rekenprofiel Machinaal houtbewerker Niveau 2 Werkproces Rekenhandeling Categorie en niveau uit Referentiekader Alle werkprocessen voorkomende getallen voorkomende maten en afmetingen, omtrek, oppervlakte, inhoud, vlakke en ruimtelijke figuren en veelgebruikte meetkundige begrippen voorkomende tijdsaanduidingen Verhoudingen 1F 1.1, 1.2, 1.3, 1.7 Kan herkennen dat iets op schaal wordt weergegeven Neemt de werkopdracht, planningen, materiaalstaten, afkortstaten of contramalstaten door en interpreteert deze 1.1, 1.2, 1.7 Neemt werktekeningen door en interpreteert deze 1.1 Heeft kennis van omstel-, doorloop- en standtijd 1.2 Berekent afmetingen, oppervlakte, omtrek en eventueel inhoud van materialen en de benodigde hoeveelheden materialen voor het opstellen van de materiaalstaat of afkortstaat 1.2 Geeft de berekende aantallen en afmetingen weer in een materiaalstaat of afkortstaat 1.2 Maakt een schets 1.3 Kan de materiaalstaat, afkortstaat of contramalstaat aflezen en hiermee de benodigde materialen en gereedschappen verzamelen 1.3 Kan benodigde materialen/gereedschappen in magazijn/opslagloods vinden 1.3 Kan door tellen, optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen de aantallen benodigde materialen en gereedschappen bepalen en controleren 1.3 Kan de verzamelde materialen opmeten om te controleren of de afmetingen aan de eisen van de opdracht voldoen 1.3 Schat of berekent dat hij niet meer gewicht hoeft te tillen dan is toegestaan volgens de arbo of dat hij niet meer gewicht op het (interne) transportmiddel plaatst dan is toegestaan 1.3 Houdt rekening met de afmetingen en de vorm van de materialen bij het stapelen van de materialen op het (interne) transportmiddel 1.3 Kan instructies begrijpen en opvolgen over de locatie van een materiaal of gereedschap 4

5 1.4 Kan de getallen op machineonderdelen interpreteren 1.4 Heeft kennis van geometrie bij verspaningstechnieken en kan eenvoudige berekeningen (optellen tot en aftrekken van 90 graden) uitvoeren wat betreft hoeken (spaan-, wig- en vrijloophoek) 1.4 Kan de diepte van de machineslag berekenen Kan de doorvoersnelheid berekenen Kan toerentallen berekenen 1.4, 1.5, 1.6, 1.7 Gebruikt meetgereedschappen (bijv. liniaal, schuifmaat en/of meetklok) om de houtbewerkingsmachines in te stellen of om de instellingen te controleren 1.5 Stelt de parameters voor het CNC-programma vast (ten opzichte van het nulpunt) 1.6, 1.7 Controleert steekproefsgewijs de kwaliteit van het bewerkte materiaal (maatvoering, machineslag, hoeken) met behulp van meetgereedschappen (bijv. verstek-, schrijf-, zwaaihaak, (steek)passer, rolmaat, duimstok of schuifmaat) en doet hierbij nauwkeurige, betrouwbare metingen 1.7 Schrijft indien nodig de maten nauwkeurig op het materiaal af (met behulp van bijv. verstek-, schrijf-, zwaaihaak, (steek)passer, rolmaat, duimstok of schuifmaat) 1.7 Kan inschatten of zijn eigen bewerkingen volgens planning vorderen of dat er sprake is van (tijds)druk of onvoorziene situaties 1.7 Beredeneert en berekent hoe zo efficiënt mogelijk uit het beschikbare hout en plaatmateriaal de benodigde materialen verkregen kunnen worden, zodat zo min mogelijk afvalhout ontstaat 1.4, 1.9 Kan indien nodig schatten of een opbergruimte voldoende ruimte biedt voor een op te ruimen snijgereedschap 1.10 Kan inschatten of de periode tussen twee onderhoudsbeurten bijna verlopen is en schat hoe de onderhoudsbeurt in de productie in te delen is 5

6 Rekenprofiel Allround machinaal houtbewerker niveau 3 Werkproces Rekenhandeling Categorie en niveau uit Referentiekader Alle werkprocessen 1.1, 1.2, 1.3, 1.7 voorkomende getallen voorkomende maten en afmetingen, omtrek, oppervlakte, inhoud, vlakke en ruimtelijke figuren en veelgebruikte meetkundige begrippen voorkomende tijdsaanduidingen Kan herkennen dat iets op schaal wordt weergegeven Neemt de werkopdracht, planningen, materiaalstaten, afkortstaten of contramalstaten, optimalisatieprogramma s, CNC-programma s en parameters door en interpreteert deze 1.1, 1.2, 1.7 Neemt (werk)tekeningen en uitslagen door en interpreteert deze 1.1 Controleert de juistheid van de productiegegevens Verhoudingen 1F 1.1 Heeft kennis van omstel-, doorloop- en standtijd 1.1 Berekent bewerkingstijden van hout en plaatmateriaal 1.1, 1.2 Kan getallen, afmetingen, tekeningen, tabellen en diagrammen (met twee variabelen) interpreteren die voorkomen in artikelen uit vakbladen of van internet 1.1, 1.2 Berekent afmetingen, oppervlakte, omtrek en eventueel inhoud van materialen en de benodigde hoeveelheden materialen voor het opstellen van de materiaalstaat of afkortstaat 1.2 Geeft de berekende aantallen en afmetingen weer in een materiaalstaat of afkortstaat 1.2 Maakt een schets en/of uitslagen 1.3 Kan de materiaalstaat, afkortstaat of contramalstaat aflezen en hiermee de benodigde materialen en gereedschappen verzamelen 1.3 Kan benodigde materialen/gereedschappen in magazijn/opslagloods vinden 1.3 Kan door tellen, optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen de aantallen benodigde materialen en gereedschappen bepalen en controleren 1.3 Kan de verzamelde materialen opmeten om te controleren of de afmetingen aan de eisen van de opdracht voldoen 1.3 Schat of berekent dat hij niet meer gewicht hoeft te tillen dan is toegestaan volgens de arbo of dat hij niet meer 6

7 gewicht op het (interne) transportmiddel plaatst dan is toegestaan 1.3 Houdt rekening met de afmetingen en de vorm van de materialen bij het stapelen van de materialen op het (interne) transportmiddel 1.3 Kan instructies begrijpen en opvolgen over de locatie van een materiaal of gereedschap 1.4 Kan de getallen op machineonderdelen interpreteren 1.4 Heeft kennis van geometrie bij verspaningstechnieken en kan eenvoudige berekeningen (optellen tot en aftrekken van 90 graden) uitvoeren wat betreft hoeken (spaan-, wig- en vrijloophoek) 1.4 Kan de diepte van de machineslag berekenen Kan de doorvoersnelheid berekenen Kan toerentallen berekenen Kan de snijsnelheid berekenen Kan de aanzet per snijkant berekenen 1.4, 1.5, 1.6, 1.7 Gebruikt meetgereedschappen (bijv. liniaal, schuifmaat en/of meetklok) om de houtbewerkingsmachines in te stellen of om de instellingen te controleren 1.5 Stelt de parameters voor het CNC-programma vast (ten opzichte van het nulpunt) en voert ze in, of wijzigt eerder ingevoerde gegevens 1.6, 1.7, 2.3 Controleert steekproefsgewijs de kwaliteit van het bewerkte materiaal (maatvoering, machineslag, hoeken) met behulp van meetgereedschappen (bijv. verstek-, schrijf-, zwaaihaak, (steek)passer, rolmaat, duimstok of schuifmaat) en doet hierbij nauwkeurige, betrouwbare metingen 1.6, 1.7 Kent de invloed van de doorvoersnelheid en kent het verband tussen doorvoersnelheid en maateenheid 1.7 Schrijft indien nodig de maten nauwkeurig op het materiaal af (met behulp van bijv. verstek-, schrijf-, zwaaihaak, (steek)passer, rolmaat, duimstok of schuifmaat) 1.7 Kan inschatten of zijn eigen bewerkingen volgens planning vorderen of dat er sprake is van (tijds)druk of onvoorziene situaties 1.7 Beredeneert en berekent hoe zo efficiënt mogelijk uit het beschikbare hout en plaatmateriaal de benodigde materialen verkregen kunnen worden, zodat zo min mogelijk afvalhout ontstaat 1.4, 1.9 Kan indien nodig schatten of een opbergruimte voldoende ruimte biedt voor een op te ruimen snijgereedschap 1.10 Kan inschatten of de periode tussen twee onderhoudsbeurten bijna verlopen is en schat hoe de onderhoudsbeurt in de productie in te delen is , 1.6, Kan tabellen en tekeningen in de KVT lezen 7

8 1.7, 1.10 Rekenprofiel Meewerkend leidinggevende machinaal houtbewerken niveau 4 Werkproces Rekenhandeling Categorie en niveau uit Referentiekader Alle werkprocessen voorkomende getallen voorkomende maten en afmetingen, omtrek, oppervlakte, inhoud, vlakke en ruimtelijke figuren en veelgebruikte meetkundige begrippen voorkomende tijdsaanduidingen Verhoudingen 1F Kan herkennen dat iets op schaal wordt weergegeven 1.1, 1.2, 1.3, 1.7 Neemt de werkopdracht, planningen, materiaalstaten, afkortstaten of contramalstaten door en interpreteert deze 1.1, 1.2, 1.7 Neemt (werk)tekeningen en uitslagen door en interpreteert deze 1.1 Controleert de juistheid van de productiegegevens 1.1 Heeft kennis van omstel-, doorloop- en standtijd 1.1 Berekent bewerkingstijden van hout en plaatmateriaal 1.1, 1.2 Kan getallen, afmetingen, tekeningen, tabellen en diagrammen (met twee variabelen) interpreteren die voorkomen in artikelen uit vakbladen of van internet 1.1, 1.2 Berekent afmetingen, oppervlakte, omtrek en eventueel inhoud van materialen en de benodigde hoeveelheden materialen voor het opstellen van de materiaalstaat of afkortstaat 1.2 Geeft de berekende aantallen en afmetingen weer in een materiaalstaat of afkortstaat 1.2 Maakt een schets en/of uitslagen 1.3 Kan de materiaalstaat, afkortstaat of contramalstaat aflezen en hiermee de benodigde materialen en gereedschappen verzamelen 1.3 Kan benodigde materialen/gereedschappen in magazijn/opslagloods vinden 1.3 Kan door tellen, optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen de aantallen benodigde materialen en gereedschappen bepalen en controleren 1.3 Kan de verzamelde materialen opmeten om te controleren of de afmetingen aan de eisen van de opdracht voldoen 8

9 1.3 Schat of berekent dat hij niet meer gewicht hoeft te tillen dan is toegestaan volgens de arbo of dat hij niet meer gewicht op het (interne) transportmiddel plaatst dan is toegestaan 1.3 Houdt rekening met de afmetingen en de vorm van de materialen bij het stapelen van de materialen op het (interne) transportmiddel 1.3 Kan instructies begrijpen en opvolgen over de locatie van een materiaal of gereedschap 1.4 Kan de getallen op machineonderdelen interpreteren 1.4 Heeft kennis van geometrie bij verspaningstechnieken en kan eenvoudige berekeningen (optellen tot en aftrekken van 90 graden) uitvoeren wat betreft hoeken (spaan-, wig- en vrijloophoek) 1.5 Kan de diepte van de machineslag berekenen Kan de doorvoersnelheid berekenen Kan toerentallen berekenen Kan de snijsnelheid berekenen Kan de aanzet per snijkant berekenen 1.4, 1.5, 1.6, 1.7 Gebruikt meetgereedschappen (bijv. liniaal, schuifmaat en/of meetklok) om de houtbewerkingsmachines in te stellen of om de instellingen te controleren 1.5 Stelt de parameters voor het CNC-programma vast (ten opzichte van het nulpunt) en voert ze in, of wijzigt eerder ingevoerde gegevens 1.6, 1.7, 2.3, 2.5 Controleert steekproefsgewijs de kwaliteit van het bewerkte materiaal (maatvoering, machineslag, hoeken) met behulp van meetgereedschappen (bijv. verstek-, schrijf-, zwaaihaak, (steek)passer, rolmaat, duimstok of schuifmaat) en doet hierbij nauwkeurige, betrouwbare metingen 1.6, 1.7 Kent de invloed van de doorvoersnelheid en kent het verband tussen doorvoersnelheid en maateenheid 1.7 Schrijft indien nodig de maten nauwkeurig op het materiaal af (met behulp van bijv. verstek-, schrijf-, zwaaihaak, (steek)passer, rolmaat, duimstok of schuifmaat) 1.7 Kan inschatten of zijn eigen bewerkingen volgens planning vorderen of dat er sprake is van (tijds)druk of onvoorziene situaties 1.7 Beredeneert en berekent hoe zo efficiënt mogelijk uit het beschikbare hout en plaatmateriaal de benodigde materialen verkregen kunnen worden, zodat zo min mogelijk afvalhout ontstaat 1.4, 1.9 Kan indien nodig schatten of een opbergruimte voldoende ruimte biedt voor een op te ruimen snijgereedschap 1.10 Kan inschatten of de periode tussen twee onderhoudsbeurten bijna verlopen is en schat hoe de onderhoudsbeurt in de productie in te delen is , 1.6, Kan tabellen en tekeningen in de KVT lezen 9

10 1.7, , 2.5 Kan hoeveelheden materiaal in verband brengen met tijdseenheden 2.1, 2.5 Kan controleren en schatten of berekenen of het werk volgens planning vordert 2.1 Berekent na oplevering van de order of er meer of minder arbeidsuren en materialen zijn gebruikt (in verband met de nacalculatie) 2.1 Kan orders interpreteren 2.1, 2.2 Meten en Meetkunde 3F 2.2 Berekent hoe de werkzaamheden voor de order ingedeeld kunnen worden (indien van toepassing met behulp van planningssoftware), rekening houdend met de omstel- en bewerkingstijd en de beschikbare machines, manuren en deadlines 2.2 Stelt op basis van zijn berekeningen de planning voor de order op en maakt daarbij gebruik van planningssoftware 2.4 Geeft tijdens het werkoverleg informatie over de afdelingsresultaten 2.2 Kan inschatten of berekenen of er een (groot) verschil is tussen de bewerkingstijden van de verschillende werknemers 2.5 Telt en schat regelmatig of de voorraad voldoende is gezien het in te schatten verbruik 2.5 Schat of de hoeveelheid afval en foutief geproduceerde producten niet de geraamde winstmarge aantast 2.6 Stelt een rooster op voor het (preventief) onderhoud van productiemiddelen Verbanden 3F Verhoudingen 2F Verhoudingen 2F 2.6 Leest gegevens over het binnenklimaat af van de meetapparatuur (bijv. thermometer, thermostaat) 2.6 Kan informatie over het binnenklimaat opzoeken in een tabel van de arbo 2.7 Administreert en archiveert projectgegevens (bijvoorbeeld ikb-lijsten, onderhoudsgegevens of gegevens voor arbo, milieu en kwaliteit) en doet dit eventueel op de computer Meten en Meetkunde 3F Verbanden 3F 10