Notitie gebruik Handreiking Gezonde Gemeente

Transcriptie

1 Notitie gebruik Handreiking Gezonde Gemeente November 2014, RIVM Centrum Gezond Leven

2 Inhoud 1 Inleiding Overzicht gebruik van Handreiking Gezonde Gemeente Doelstelling onderzoek Opzet van het onderzoek Onderzoeksvragen Onderzoekspopulatie Methoden Resultaten Respons Resultaten per onderzoeksvraag Conclusies Bijlagen 1 Steekproef GGD en 2 Steekproef gemeenten 3 Vragenlijst gebruik Handreiking Gezonde Gemeente 4 Betrouwbaarheidsintervallen 5 Aanvullende informatie per organisatie 6 Werkervaring van professionals Pagina 2 van 30

3 1 Inleiding 1.1 Overzicht gebruik van Handreiking Gezonde Gemeente Met de Handreiking Gezonde Gemeente (HGG) bieden RIVM Centrum Gezond Leven (CGL) en partners professionals gezondheidsbevordering en beleidsmedewerkers van gemeenten informatie voor het maken, uitvoeren en evalueren van gezondheidsbeleid. Deze online handreiking op Loketgezondleven.nl bevat informatie, tips en voorbeelden om aan de slag te gaan en het bestaat naast een algemeen deel uit acht themadelen. Kennis van landelijke en lokale organisaties is gebundeld in deze handreiking. In 2012 en 2013 vroeg het CGL aan professionals hoe ze de kwaliteit van de HGG waarderen. Ook maakten we op basis van webstatistieken inzichtelijk hoe vaak professionals de HGG gebruiken. Daarmee weten we niet in welke organisaties de HGG het meest/minst gebruikt wordt en waar de informatie in de praktijk voor gebruikt wordt. Terwijl deze informatie essentieel is voor het promoten van de HGG. In dit rapport is het gebruik gekwantificeerd en is bepaald in welke mate professionals de HGG in de praktijk toepassen bij het maken, uitvoeren en/of evalueren van gezondheidsbeleid. 1.2 Doelstelling onderzoek Het doel van dit onderzoek is om inzicht in het daadwerkelijke gebruik van de HGG te hebben om de handreiking gerichter te kunnen promoten. 2 Opzet van het onderzoek 2.1 Onderzoeksvragen 1. Hoeveel professionals (potentiële gebruikers van de HGG) gebruiken de handreiking bij het maken, uitvoeren en/of evalueren van gezondheidsbeleid? 2. In welke organisatie(s) wordt het HGG het meest/minst gebruikt? Welke informatie uit de HGG wordt het meest gebruikt en waar wordt de informatie in toegepast? De operationalisatie van gebruik is dat een respondent de HGG kent, er informatie in opzoekt en die (in wisselende mate) toepast in de praktijk. De HGG in dit onderzoek betreft de versie waarin de Gezonde Wijk nog niet geïntegreerd is (integratie oktober 2014). 2.2 Onderzoekspopulatie Potentiële gebruikers van de HGG zijn professionals in diverse functies en werkzaam bij diverse organisaties, zoals adviseurs gemeenten bij GGD en en een sportbuurtcoach werkzaam bij een provinciale sportorganisatie. De focus in dit project richt zich op vier type organisaties: 1. GGD en 2. Gemeenten 3. Provinciale sportorganisaties / sportservices 4. Regionale Ondersteuningsstructuren (ROS) 1 Binnen de organisaties betrekken we de medewerkers die richting gemeenten adviseren (leefstijl breed of in het geval van een sportservice gericht op sport en bewegen), uitvoerende professionals gezondheidsbevordering, ambtenaren volksgezondheid (en eventueel ambtenaren binnen andere sectoren). 1 Regionale ondersteuningsstructuren (ROS) zijn maatschappelijke ondernemingen. Zij stimuleren de integratie en samenwerking binnen de eerstelijnszorg en bieden ondersteuning in de eerste lijn. Pagina 3 van 30

4 2.3 Methoden Organisaties Per organisatie is het aantal professionals vastgesteld dat we voor deelname aan dit onderzoek benaderen. 1. GGD en Uit 28 GGD en zijn op basis van een steekproeftrekking 13 GGD en geselecteerd voor benadering. De steekproef is representatief wat landelijke spreiding betreft en de verdeling over stedelijke en landelijke regio s (zie bijlage 1). 2. Gemeenten Uit 404 gemeenten is een steekproef getrokken van 85 gemeenten. De steekproef is representatief wat landelijke spreiding betreft en de verdeling over stedelijke en landelijke regio s (zie bijlage 2). 3. Sportservices Alle 12 sportservices zijn benaderd voor deelname. 4. ROS Alle 17 ROS-organisaties zijn benaderd voor deelname. Respondenten Bij gemeenten, sportservices en ROS en is steeds een persoon per organisatie benaderd. Daarbij vroegen we naar iemand die zich bezighoudt met het adviseren van gemeenten (sportorganisaties, ROS) of naar de ambtenaar met als aandachtsgebied volksgezondheid (gemeenten). Het aantal ROS en en sportservices is in vergelijking met GGD en en gemeenten klein in aantal. In dit onderzoek deden alle ROS en en sportservices mee. De kleine aantallen in de resultaten brengen de werkelijkheid in kaart, zonder vertekening. Bij de GGD en zijn meer professionals bevraagd, omdat hier meerdere functionarissen werken met de HGG. Per GGD zijn de functionaris gezondheidsbevordering en de adviseur gemeentelijk gezondheidsbeleid benaderd. Daarnaast benaderden we bij vier GGD en managers die de afdeling gezondheidsbevordering en/of gezondheidsbeleid aansturen. Er is gekozen om twee managers van relatief kleine GGD en en twee managers van relatief grote GGD en te bevragen. Vragenlijst We ontwikkelden een korte vragenlijst (zes tot tien vragen) (zie bijlage 3). De professionals werkzaam bij GGD en, sportservices en ROS en benaderden we telefonisch of zij wilden meedoen. Waarna bij een positief antwoord de vragenlijst meteen is afgenomen. Gemeentelijke beleidsambtenaren met volksgezondheid in de portefeuille kregen een mail. Dit vanwege de omvang van de steekproef en de ervaring dat deze groep telefonisch niet goed te bereiken is. Pagina 4 van 30

5 3 Resultaten 3.1 Respons De respons bij de telefonische interviews was 100 procent bij de ROS en en sportservices. Bij GGD en was de respons onder de professionals gezondheidsbevordering (GB) 75 procent, onder professionals gemeentelijke gezondheidsbeleid (GGB) 100 procent en onder de managers 100 procent. Bij de gemeenten, waar de vragenlijst per mail is uitgezet, was de respons 52 procent. Gemeenten en GGD en zijn op basis van een steekproef en niet voltallig benaderd, daarom moeten de resultaten met een betrouwbaarheidsinterval worden geïnterpreteerd. We presenteren de puntschattingen, in bijlage 4 staan de exacte betrouwbaarheidsintervallen. De resultaten van de managers GGD zijn niet opgenomen in onderstaande tabellen, maar in tekst uitgewerkt. Bij deze kleine groep is gevraagd of ze het gebruik van de handreiking bij medewerkers stimuleren. De resultaten over het gebruik en de toepassing van de handreiking staan in deze paragraaf in hoofdlijnen uitgewerkt. In bijlage 5 staan de tabellen per organisatietype met alle verzamelde informatie. Bijvoorbeeld redenen waarom de HGG niet gebruikt wordt. 3.2 Resultaten per onderzoeksvraag Onderzoeksvraag 1 Bekendheid met HGG Om gebruik van de HGG te kunnen maken is bekendheid ermee een voorwaarde. De bekendheid van de HGG onder professionals is hoog. Bij ROS en, sportservices en gemeenten zegt twee derde van de professionals de HGG te kennen. Bij de GGD en, zowel onder de professionals GB als GGB, is dat 100 procent (zie figuur 1). Informatie opzoeken in HGG en de toepassing Aan de professionals die bekend zijn met de HGG vroegen we of ze informatie opzoeken en of ze de informatie toepassen. Van de mensen, werkzaam bij ROS en of sportservices, zegt meer dan de helft er informatie in op te zoeken. Bij gemeenten en GGD en, zowel professionals GB als GGB, zegt meer dan 80 procent er daadwerkelijk informatie in op te zoeken (zie figuur 2). Reden om geen informatie in de HGG op te zoeken is dat benodigde informatie elders beschikbaar is of dat de informatie als bekend wordt beschouwd (zie bijlage 5). Als geïnterviewden aangaven informatie in de HGG op te zoeken vroegen we of ze de informatie ook toepassen in hun werkzaamheden. Alle professionals werkzaam bij sportservices en GGD en die informatie opzoeken zeggen deze informatie ook te gebruiken. Bij ROS en en gemeenten is de toepassing van de informatie lager, maar nog steeds goed: respectievelijk meer dan 80 procent en meer dan 85 procent. Er zijn weinig professionals die informatie opzoeken in de HGG en die vervolgens niet toe (kunnen) passen (zie figuur 2). Pagina 5 van 30

6 Percentage Percentage Figuur 1. Bekendheid met de HGG bij professionals per type organisatie* ROS (N = 17) Sport service (N = 12) GGD GB (N=9) GGD GGB (N=13) Gemeente (N=46) *Bij GGD en en gemeenten is met een steekproef de bekendheid met de HGG uitgevraagd. Interpretatie betrouwbaarheidsinterval: als de steekproef 100 keer wordt herhaald, zal in 95 van deze gevallen de steekproefproportie in dit interval liggen. Figuur 2. Informatie in de HGG opzoeken en toepassen door professionals per type organisatie* Heeft informatie opgezocht in Handreiking Heeft informatie gebruikt uit de Handreiking 10 - Sport service (N = 8) ROS (N = 11) Gemeente (N=31) GGD GB (N=9) GGD GGB (N=13) Bij GGD en en gemeenten is met een steekproef de bekendheid met de HGG uitgevraagd. Interpretatie betrouwbaarheidsinterval: als de steekproef 100 keer wordt herhaald, zal in 95 van deze gevallen de steekproefproportie in dit interval liggen. Pagina 6 van 30

7 Percentage Onderzoeksvraag 2 In welke organisaties wordt de HGG het meest gebruikt Bij gemeenten en GGD en, zowel bij professionals GB als GBB, is het gebruik van de HGG het grootst als we kijken naar professionals die informatie opzoeken én toepassen. Bij sportservices en ROS en ligt het gebruik lager; circa de helft van de professionals die de HGG kent zegt er informatie in op te zoeken en toe te passen (zie figuur 2). Er is ook gevraagd naar welke onderdelen van de HGG ze raadpleegden en waarvoor ze de informatie gebruikten. Informatie die het meest gezocht wordt Is zijn verschillen tussen de organisaties in het soort informatie dat professionals zoeken. Bij GGD en, professionals GGB en GB, zoekt men voornamelijk informatie over beleid maken en datzelfde gebeurt bij gemeenten. GGD GB professionals zoeken daarnaast ook nog vaak informatie over het uitvoeren van beleid. De succesfactoren worden vaak bekeken bij de GGD en, door zowel professionals GB als GBB. Dit onderdeel is bij de andere organisaties minder populair. Het onderdeel advies en ondersteuning wordt het meest ingezien door GGDprofessionals, andere organisaties bekijken dit onderdeel minder vaak. Het onderdeel evalueren wordt het minst bezocht (zie figuur 3). Deze resultaten over het soort informatie dat professionals opzoeken in de handreiking komen overeen met de informatie die we sinds 2012 via de webstatistieken bijhouden. Figuur 3. Per type organisatie de onderdelen (top 5) waar informatie in opgezocht is Beleid maken Uitvoeren Succesfactoren Advies en ondersteuning Evalueren Pagina 7 van 30

8 Percentage Het beeld van de onderdelen die het vaakst geraadpleegd worden zien we bevestigd als per professional, onafhankelijk waar ze werkzaam zijn, wordt weergegeven welk soort informatie ze zoeken in de HGG (figuur 4). Figuur 4. De onderdelen (top 6) waar professionals informatie opzochten Themadelen die het meest geraadpleegd worden De HGG geeft naast algemene informatie over bijvoorbeeld beleid maken en uitvoeren, ook specifieke informatie in acht themadelen. Per organisatie bekeken we welke themadelen het meest geraadpleegd worden. Alle organisaties raadplegen veel het themadeel Overgewicht. Bij sportservices wordt het themadeel Sport en bewegen het meest geraadpleegd. De professionals GB bij GGD en raadplegen de themadelen Overgewicht en Sport en bewegen het meest. Professionals GGB raadplegen de vijf themadelen even vaak (figuur 5). De organisaties maken het minst gebruik van de themadelen Drugs, Seksuele gezondheid en Letsel. Ook deze resultaten komen overeen met wat sinds 2012 uit de webstatistieken blijkt. Pagina 8 van 30

9 percentage Figuur 5. Per type organisatie de themadelen (top 5) waar informatie in gezocht is Themadeel Overgewicht Themadeel Sport en bewegen Themadeel Alcohol Themadeel Depressie Themadeel Roken Waarvoor de informatie wordt gebruikt Na het uitvragen over welke informatie men opzoekt, vroegen we waar de professional de informatie voor gebruikt? Per type organisatie is er in hoofdlijnen een verschil te zien in toepassing van de informatie. Gemeenten gebruiken de informatie veelal bij het schrijven van de nota volksgezondheid. Ook bij GGD en (professionals GGB) gebruikt men de informatie vaak om een nota volksgezondheid te schrijven, maar nog vaker om gemeenten te adviseren. Professionals GB van GGD en gebruiken de informatie ook het meest om gemeenten te adviseren en datzelfde geldt voor de sportservices. De ROS en vormen een uitzondering, zij gebruiken de informatie het meest om interventies te inventariseren of te kiezen (zie figuur 6). Pagina 9 van 30

10 Percentage Figuur 6. Per type organisatie waarvoor de informatie is gebruikt (top 5) Schrijven van de nota Opstellen werkplan / uitvoeringsprogramma Maken projectplan Advies aan gemeenten Inventariseren en/of kiezen van interventies Anders nl HGG in relatie tot werkervaring Om te kijken of het gebruik van de HGG een relatie heeft met werkervaring vroegen we professionals zichzelf te typeren als zeer ervaren, ervaren of starter. Professionals die zichzelf zeer ervaren noemen kennen de handreiking vaker dan de rest. De zeer ervaren professionals werkzaam bij sportservices kennen de handreiking goed, maar lijken het minder te raadplegen dan minder ervaren collega s. Starters lijken iets minder bekend te zijn met de handreiking. Zie bijlage 6. Faciliteren of stimuleren gebruik HGG door managers Aan een kleine groep, vier GGD-managers, vroegen we of ze het gebruik van de HGG stimuleren onder werknemers. Allemaal kennen ze de HGG en stimuleren zij het gebruik onder collega s. Een reden die zij noemen is voorkomen dat bestaande dingen opnieuw bedacht worden en meestal wordt de HGG tijdens overleggen en discussies aangehaald als één van de te raadplegen bronnen. Het gebruik van de HGG richting gemeenten stimuleren zeggen twee managers te doen, de andere twee doen dit niet. 4 Conclusies Goede bekendheid HGG De HGG is onder GGD-professionals (GB en GGB) het meest bekend; ook bij de andere organisaties in dit onderzoek is de bekendheid met de HGG goed. Gebruik van informatie uit HGG De meeste professionals die de HGG kennen zoeken er informatie in op en passen die toe in hun werkzaamheden. Bij sportservices en ROS en is de toepassing lager dan bij gemeenten en GGD en. Pagina 10 van 30

11 Themadelen Per organisatie is er een verschil in meest geraadpleegde themadelen. Professionals werkzaam bij sportservice zoeken het vaakst informatie op in het themadeel Sport en bewegen; bij ROS en is dat in het themadeel Overgewicht. De themadelen Sport en bewegen en Overgewicht worden het meest geraadpleegd en de themadelen Letsel, Drugs en Seksuele gezondheid het minst. Algemene deel HGG Binnen het algemene deel van de HGG wordt vooral informatie gezocht over beleid maken. Professionals raadplegen ook alle andere onderdelen, waarbij zij het onderdeel evalueren het minst vaak inkijken. Toepassing van HGG De toepassing van de informatie uit de HGG verschilt per organisatie. Het vaakst gebruiken zij de informatie bij het schrijven van de nota volksgezondheid en/of het adviseren van gemeenten. Werkervaring in relatie tot bekendheid met de HGG De HGG is bij professionals goed bekend, maar starters lijken er minder vaak bekend mee zijn. Onderzoeksresultaten bevestigen de webstatistieken In 2012 en 2013 is het gebruik van de HGG met webstatistieken in beeld gebracht. De resultaten van dit onderzoek bevestigen ons beeld op basis van deze statistieken. Bekendheid HGG bij gemeenten De bekendheid en het gebruik van de HGG bij gemeenten is hoger dan verwacht. Op basis van webstatistieken hadden we nog geen inzicht bij welke organisaties bezoekers werken die de HGG raadplegen. Voor het eerst is hier nu zicht op en het resultaat daarvan is positief. Hoe verder met de resultaten? In 2015 krijgen de resultaten invulling in het jaarplan van het programma Gezonde Gemeente en Wijk, met een accent op de promotie van de HGG. De programmacoördinator werkt dit uit (januari/februari 2015). Het gerichter aandacht vragen voor ontwikkelingen (in updates) en het actief promoten van de HGG bij starters zijn daarin aandachtspunten. De resultaten van dit onderzoek zijn positief en liggen in lijn van de indrukken die we eerder op basis van webstatistieken kregen. Voor de komende jaren stellen we dan ook dat de webstatistieken betrouwbare informatie geven over aantallen bezoekers en onderdelen die geraadpleegd worden. Wel zal er in de interpretatie van de webstatistieken rekening worden gehouden met de integratie van de Handreikingen Gezonde Gemeente en Gezonde Wijk (oktober 2014). Naar verwachting heeft dit gevolgen voor het aantal bezoekers van onderdelen als uitvoering en samenwerking. Pagina 11 van 30

12 BIJLAGEN Notitie gebruik Handreiking Gezonde Gemeente Bijlage 1 Steekproef GGD en Goal We are interested in surveying a population of GGDs such that the sample is representative and in obtaining several proportion estimates (e.g. proportion of users). The goal of this document is to describe the sample sizes required to obtain these proportion estimates under a specific assumption for survey non-response and under an a-priori desired precision of the estimates. Description of population We have a total known population of N=25 GGDs in The 25 GGDs are: 1 GGD Amsterdam 2 GGD Brabant-Zuidoost 3 GGD Drenthe 4 GGD Flevoland 5 GGD Fryslân 6 GGD Gelderland-Zuid 7 GGD Gooi en Vechtstreek 8 GGD Groningen 9 GGD Haaglanden 10 GGD Hart voor Brabant 11 GGD Hollands Midden 12 GGD Hollands Noorden 13 GGD IJsselland 14 GGD Kennemerland 15 GGD Limburg-Noord 16 GGD Midden-Nederland 17 GGD Noord- en Oost-Gelderland 18 GGD Rotterdam-Rijnmond 19 GGD Twente 20 GGD West-Brabant 21 GGD Zaanstreek-Waterland 22 GGD Zeeland 23 GGD Zuid-Holland Zuid 24 GGD Zuid-Limburg 25 Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden Sampling design We use random sampling, where we take the population N and simply draw randomly from this population. Stratified random sampling, where we take the population N, divide it into strata such as region and density, and draw randomly from each stratum such that the respective sample stratum sizes reflect the actual group sizes in the population N, was not considered given the small N. Pagina 12 van 30

13 Variance of Proportion: p*[1-p] Sample size requirements In calculating the sample size, we assume the worst case scenario to be on the safe side. Furthermore, when doing the sample size calculation, we choose the following: - The confidence level for confidence interval of an estimate is 95%. This is an oft used value; - For illustration purposes, we assume the proportion in the population can assume values of 0.05, 0.1, 0.25 or 0.5. Note that p=0.5 is the worst-case scenario. By definition, a proportion has mean p, and variance [p*(1-p)]. The variance will be maximal for p=0.5; see figure below. The intuitive explanation for this is that proportions near 0 and 1 are bounded by 0 and 1 respectively, therefore making variance smaller than proportions around Proportion: p Below you find a graph containing sample requirements given a specific confidence interval width and proportion p. The interpretation is as follows: - The confidence width refers to the width of the confidence interval of the proportion p. For instance, if the width=0.1, and p=0.5, the confidence interval may be [0.45,0.55]. It is intuitive to think that the smaller the width, the higher the precision, and the bigger the required sample size; - Depending on what precision we want, and what proportion we expect, we then deduce a required sample size. Sample size requirements are largest for the case p=0.5, because the variance of p is largest there (see previous graph), so we may only consider this case, as this is the worst-case scenario in terms for the size of p. For instance, for width=0.2, and p=0.5, we require a sample size of approx. 19 GGDs. - Not shown: p=0.95 is same to the case p=0.05, p=0.9 is same to p=0.1 (see symmetry in previous graph). In other words, sample size requirements for p are the same as for the case (1-p); Pagina 13 van 30

14 Required sample size Recommendation Below you have a table for several scenarios of confidence width, with required sample sizes, when sampling from 25 GGDs. We used a finite population correction factor to adjust the required sample size for the fact that we have a finite and small population (25 GGDs). This essentially implies that confidence bounds are less wide for any given sample size. p=0.05 p=0.1 p=0.25 p= Confidence width for proportion p Confidence Width Proportion p Required Sample Size (RSS) or or or Pagina 14 van 30

15 If we expect that the proportion of GGDs that use the manual is high, we can use a sample of 13 GGDs. Note that if further questions are asked for those who use the RIVM manual, then the actual sample size will be effectively even smaller (e.g. 50% of above numbers). In other words, confidence bands for these questions will be wider. References Rao, P.S.R.S. (2000). Sampling Methodologies with Applications. In: Texts in Statistical Science. Chapman & Hall/CRC. Pagina 15 van 30

16 Bijlage 2 Steekproef gemeenten Goal We are interested in surveying a population of municipalities such that the sample is representative and in obtaining several proportion estimates (e.g. proportion of users). The sample is considered to be representative when the distribution of municipalities by region and urbanization level in the sample reflects the distribution in the entire population of municipalities. The goal of this document is to describe the sample sizes required to obtain these proportion estimates under a specific assumption for survey non-response and under an a-priori desired precision of the estimates. Description of population We have a total known population of N=404 municipalities in These municipalities can be subdivided into strata based on region and urbanization level (based on the definition of Statistics Netherlands, running from 1 [urban] to 5 [rural]). Region may be defined in several ways: GGD region, province or landsdeel. The distribution of municipalities by GGD region is as follows: GGD Frequency 1 GGD Amsterdam 6 2 GGD Brabant-Zuidoost 21 3 GGD Drenthe 12 4 GGD Flevoland 6 5 GGD Fryslân 24 6 GGD Gelderland-Zuid 18 7 GGD Gooi en Vechtstreek 9 8 GGD Groningen 23 9 GGD Haaglanden 9 10 GGD Hart voor Brabant GGD Hollands Midden GGD Hollands Noorden GGD IJsselland GGD Kennemerland GGD Limburg-Noord GGD Midden-Nederland GGD Noord- en Oost-Gelderland GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Twente GGD West-Brabant GGD Zaanstreek-Waterland 9 22 GGD Zeeland GGD Zuid-Holland Zuid GGD Zuid-Limburg Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland- Midden 16 Pagina 16 van 30

17 The distribution of municipalities by province is as follows: Province Frequency 1 Drente 12 2 Flevoland 6 3 Friesland 24 4 Gelderland 56 5 Groningen 23 6 Limburg 33 7 Noord- Brabant 67 8 Noord- Holland 53 9 Overijssel Utrecht Zeeland Zuid- Holland 65 The distribution of municipalities by landsdeel is as follows: Landsdeel Frequency 1 Midden Noord Zuid 46 The distribution of municipalities by urbanization level is as follows: Urbanization Level Frequency 1 Matig stedelijk 83 2 Niet stedelijk 99 3 Sterk stedelijk 62 4 Weinig stedelijk Zeer sterk stedelijk 14 Given the small number of municipalities per GGD region or provice, we may opt to use landsdeel instead. A cross-tabulation of landsdeel and urbanization gives the following counts per stratum: Matig stedelijk Niet stedelijk Sterk stedelijk Weinig stedelijk Zeer sterk stedelijk Midden Noord Zuid Pagina 17 van 30

18 Sampling design There are two main sampling design choices here, 1. Random sampling, where we take the population N and simply draw randomly from this population. 2. Stratified random sampling, where we take the population N, divide it into strata such as those proposed in the previous section, and draw randomly from each stratum such that the respective sample stratum sizes reflect the actual group sizes in the population N. The main advantage of Stratified random sampling (2) over Random sampling (1) is that we can ensure representativeness: we make sure that the sample reflects the population well in terms of the strata. We therefore choose stratified random sampling based on landsdeel and urbanization level. Sample size requirements In calculating the sample size, we assume the worst case scenario to be on the safe side. This corresponds to the random sampling (first or third choice), or stratified random sampling (second choice) in the specific case when the proportions in each stratum are expected to be equal. The reasoning is as follows: from statistical theory we know that these cases are equal, will yield the largest variance of the estimates, and thus, have the most pessimistic sample size requirements. Note that in reality the proportions in each stratum are expected to be not equal; but it is difficult to do sample size calculations for this case, as we have no pilot data to make solid assumptions on the proportions in each stratum. Furthermore, when doing the sample size calculation, we choose the following: - The confidence level for confidence interval of an estimate is 95%. This is an oft used value; - For illustration purposes, we assume the proportion in the population can assume values of 0.05, 0.1, 0.25 or 0.5. Note that p=0.5 is the worst-case scenario. By definition, a proportion has mean p, and variance [p*(1-p)]. The variance will be maximal for p=0.5; see figure below. The intuitive explanation for this is that proportions near 0 and 1 are bounded by 0 and 1 respectively, therefore making variance smaller than proportions Pagina 18 van 30

19 Variance of Proportion: p*[1-p] around Proportion: p Below you find a graph containing sample requirements given a specific confidence interval width and proportion p. The interpretation is as follows: - The confidence width refers to the width of the confidence interval of the proportion p. For instance, if the width=0.1, and p=0.5, the confidence interval may be [0.45,0.55]. It is intuitive to think that the smaller the width, the higher the precision, and the bigger the required sample size; - Depending on what precision we want, and what proportion we expect, we then deduce a required sample size. Sample size requirements are largest for the case p=0.5, because the variance of p is largest there (see previous graph), so we may only consider this case, as this is the worst-case scenario in terms for the size of p. For instance, for width=0.2, and p=0.5, we require a sample size of approx. 68 municipalities. Pagina 19 van 30

20 Required sample size Not shown: p=0.95 is same to the case p=0.05, p=0.9 is same to p=0.1 (see symmetry in previous graph). In other words, sample size requirements for p are the same as for the case (1-p); p=0.05 p=0.1 p=0.25 p= Confidence width for proportion p Recommendation Below you have a table for several scenarios of confidence width, with required sample sizes. Also given also required sample sizes when varying response rates are assumed (20% for schriftelijke benadering) and (80% for telefonische benadering). Confidence Width Required Sample Size (RSS) RSS when response is 20% (schriftelijk) RSS when response is 80% (telefonisch) Pagina 20 van 30

21 Note that if further questions are asked for those who use the RIVM manual, then the actual sample size will be effectively even smaller (e.g. 50% of above numbers). In other words, confidence bands for these questions will be wider. References Rao, P.S.R.S. (2000). Sampling Methodologies with Applications. In: Texts in Statistical Science. Chapman & Hall/CRC. Pagina 21 van 30

22 Bijlage 3 - Vragenlijst gebruik Handreiking Gezonde Gemeente 1. Waar bent u werkzaam? Provinciale sportorganisatie: (naam) ROS: (naam) GGD: (naam) Gemeente: (naam) 2. Wat is uw functie? [bij gemeenten:] welke beleidsterreinen heeft u in uw portefeuille? - [GGD/ROS/sportorganisatie:] bent u ook verantwoordelijk voor het adviseren van gemeenten bij gezondheidsbeleid? Het Centrum Gezond Leven van RIVM ondersteunt gemeenten en professionals gezondheidsbevordering. Hiervoor is de digitale Handreiking Gezonde Gemeente ontwikkeld. De Handreiking biedt informatie voor het maken, uitvoeren en evalueren van gezondheidsbeleid. Voor acht gezondheidsthema's vindt u de mogelijkheden voor een integrale aanpak. Het Centrum Gezond Leven werkt doorlopend aan de verbetering van de handreiking en is geïnteresseerd in wie de gebruikers zijn. Dat vormt de aanleiding van dit onderzoek. 3. Bent u bekend met de Handreiking Gezonde Gemeente? nee [ga naar 11] ja 4. Heeft u wel eens informatie opgezocht in de Handreiking? nee [ga naar 5] ja [ga naar 6] 5. Zo nee, waarom niet? [ga naar 11] 6. Zo ja, kunt u aangeven in welke onderdelen u informatie zocht en naar wat voor informatie u heeft gezocht? (meerdere antwoorden mogelijk): A Beleid maken (wettelijk kader, integrale aanpak, leefomgeving etc.) B Uitvoeren (uitvoeringsprogramma, samenwerken en sociale marketing etc.) C Evalueren D Succesfactoren (draagvlak, burgerparticipatie etc.) E Advies en ondersteuning F Nieuw in de handreiking (alle updates op rij) G Een themadeel Zo ja, welke? H Themadeel Overgewicht I Themadeel Sport en bewegen Pagina 22 van 30