Per jaar bezoeken zo n 1,6 miljoen mensen het slot, wat neerkomt op gemiddeld 4000 bezoekers per dag en in het hoogseizoen ruim per dag.

Transcriptie

1 Beschrijving interieur Schonbrunn Het interieur van het slot diende niet alleen als woonresidentie van de koninklijke familie, maar ook representatieve doelen en was vaak het toneel van talrijke festiviteiten en ceremonies die het prestige van de monarchie moest verhogen. Met dit doel werden vele bekende en gerenommeerde kunstenaars en handwerkslieden in de arm genomen, die het interieur van de zalen en kamers zeer elegant vorm gegeven hebben, waarbij de stijl varieert van barok, Biedermeier tot rococo. Toch vormt het geheel een zeer harmonisch ensemble. In het westelijk deel van de eerste verdieping bevinden zich de uit de 19 e eeuw stammende woonruimtes van keizer Franz Joseph en keizerin Elisabeth. In het middengedeelte bevinden zich de representatieve ruimtes, terwijl in het oostelijk deel, zowel de appartments van Maria Theresia, als de zogenaamde Franz-Karl appartments van aartshertogin Sophie en aartshertog Franz-Karl, de ouders van de keizer, zijn ondergebracht. Het slot telt honderden ruimtes en kamers, waarvan alleen de pronkruimtes en de wwonvertrekken van de keizerlijke familie, openbaar toegankelijk zijn. Een deel van de overige ruimtes worden als gemeentewoningen verhuurd, waardoor het slot niet leeg staat maar nog altijd bewoond wordt. Per jaar bezoeken zo n 1,6 miljoen mensen het slot, wat neerkomt op gemiddeld 4000 bezoekers per dag en in het hoogseizoen ruim per dag. De diverse ruimtes Berglzimmer Op de begane grond bevinden zich o.a. de privé appartment van de keizerlijke familie, het zogenaamde Berglzimmer. Deze ruimte is onderverdeeld in het Gisela-, het Goëss- en het Kronprinzenappartement. Deze ruimtes zijn in de jaren 70 van de 18 e eeuw met fresco s beschilderd door Johann Baptist Wenzel Bergl. Bergl bedekte talrijke wanden en plafonds met bonte landschapsschilderingen, bevolkt door vele dieren. In de loop der jaren werden de fresco s met een grijze verf overgeschilderd, maar in 1891 weerd verwijderd. In 1965 begon de restauratie waarna de ruimte in 2008 weer voor publiek opengesteld werd. Het Berglzimmer werd vooral in de zomer door Maria Theresia gebruikt, omdat het hier koeler was dan op de 1 e verdieping. De appartment van kroonprins Rudolf bevinden zich het het oostelijke en zuidoostelijke deel. Deze 6 ruimtes werden in 1864 voor de toenmalige 6 jarige kroonprins ingericht. 4 van de 6 kamers werden tussen 1774 en 1778 geheel met exotischen landschaps tafarelen beschilderd. De tegenwoordige Goëss-Apartment genoemde gedeelte bestaat uit 4 Berglzimmern behoorde tot de privé vertrekken van Maria Theresia. Weißgoldzimmer In het zuidoostelijk deel op de begane grond bevinden zich 4 kamers met witte wanden en verguld stucwerk aan de plafonds. Een dergelijk decor vindt men overigens ook terug in de meeste representatieve zalen van het slot. De grootste kamer was de sportkamer van de keizerin en heeft een lengte van 13,80 m, een breedte van 7,85 m en een hoogte van 4,70 m

2 met een oppervlakte van 108 m². De marmeren haard met grote spiegel is geplaatst aan de noordelijke muur. Op de vloer parket met een zwart-wit ruitmotief. De twee kleinere kamers zijn identiek uitgevoerd, De kamers worden tegenwoordige bij speciale gelegenheden gebruikt. Blaue Stiege De Blauwe Trap voert in de westelijke vleugel van begane grond naar de eerste verdieping, waar zich voornamelijk de audiëntie- en representatieruimtes bevinden. Over gehele trap ligt een donker blauwe loper. Het trappenhuis is een van de oudste delen van het slot en diende oorspronkelijk als eetzaal in het toenmalige jachtslot van Joseph I. toen hij nog geen keizer was. In opdracht van Maria Theresia werd de ruimte rond 1745 door Nikolaus Pacassi tot trappenhuis verbouwd. De plafond fresco toont de troonopvolger Frans Joseph als oorlogsheld, die uiteindelijk als overwinnaar de lauwerkrans ontvangt. De fresco is uit 1701/1702 van de hand van de Italiaanse kunstenaar Sebastiano Ricci. Het is niet duidelijk of de ruimte genoemd is naar de blauwe loper of de blauwe hemel op het plafond. Billardzimmer De wanden zijn wit met verguld stucwerk in rococo stijl. D kamer heeft een versierde parketvloer. In de noordoostelijke hoek een wist-gouden haard, in de noordwestelijke hoek een klok. De huidige meubilering stamt uit de tweede helft van de 19 e eeuw. In het midden staat een grote biljarttafel in Biedermeierstijl, die reeds in 1830 in de inventarislijst was opgenomen. De ruimte diende als wachtkamer voor ministers, generaals en officieren, die op audiëntie moesten wachten. De wachttijd konden ze bekorten met biljart spelen. In de loop der tijd zijn de schilderijen in deze ruimte vaak gewijzigd. De twee huidige schilderijen zijn voorstellingen betreffende het uitreiken van de militaire Maria-Thersia orde. Het ene schilderij is van de hand van Martin Meytens. Het andere uit 1857 van Fritz L Allemand. Kinderzimmer In de kinderkamer hangen portretten van dochters van Maria Theresia. De meeste van haar 11 dochters werden al zeer jong om politieke redenen uitgehuwelijkt. Zes schilderijen zijn van een anonieme meester. De portretten zijn van aartshertoging Maria Anna, Maria Christina, Maria Elisabeth, Maria Amalia, Maria Karolina en Maria Antonia. Verder hangt er een portret van Maria Theresias zelf, gekleed als weduwe. Links van de kinderkamer is de badkamer, dat in 1917 voor de keizerin Zita ingericht werd. De badkamer is met marmer bekleed en heeft koud en warm stromend water, een badkuip en een douche. Frühstückskabinett Het in de zuidwestelijk hoek gelegen kabinet werd vermoedelijk door keizerin Maria Josepha, de tweede vrouw van keizer Joseph II, als ontbijtkamer gebruikt. Deze kamer getuigt van de persoonlijke inbreng van de keizerlijke familie, bij de vormgeving van het interieur van het slot. Aan de muren zijn medaillons met handwerkjes van Elisabeth Christine, de moeder van Maria Theresia, opgehangen. Zij maakte van stof- en zijde resten bloemstukken met insecten. Spiegelsaal De spiegelzaal stamt uit de tijd van Maria Theresia en heeft witte wanden en een plafond met verguld stucwerk. Verder rode en witte gordijnen. De meubels uit de rococo tijd zijn eveneens

3 wit-goud-achtig met rode bekleding. De naamgeving dankt deze kamer aan de 7 grote kristalspiegels die de ruimte, door hun reflecties, veel groter doen lijken. Een marmeren haard bevindt zich in het midden van de noordelijke wand. Twee grote kristallen kroonluchters verlichten de ruimte. Vermoedelijk vond in deze kamer (of de aangrenzende roze-kamer) het eerste concert van de 6-jarige Wolfgang Amadeus Mozart voor keizerin Maria Theresia en haar hofhouding plaats. Volgens oog getuigen verslagen sprong de jonge Mozart na het pianoconcert op de schoot van de keizerin en kuste haar. Dit tot vreugde van de keizerin. De spiegelzaal werd ook als ontvangstruimte door keizer Frans Joseph I en keizerin Elisabeth gebruikt. Große Galerie De grote galerij is het hart van het slotcomplex. Met een lengte van meer dan 40 m, een breedte van bijna 10 m en een totaal oppervlakte van circa 410 m² werdf deze gallerij vooral gebruikt bij feestelijke gelegenheden. De ruimte heeft hoge vensters met daartegenover kristalspiegels. De witte muren zijn met verguld rococo stucwerk versierd. Op het plafond zijn drie grote schilderingen aangebracht. De zaal wordt verlicht door 60 vergulde wandlampen en 2 zware kroonluchters. De 3 plafondschilderingen zijn het werk van de Italiaanse schilder Gregorio Guglielmi. Het middelste fresco verbeeldt de welstand van de monarchie onder de heerschappij van Maria Theresia. Omgeven door gepersonifiseerde zetelen in het midden Franz Stephan en Maria Theresia. Naast concertuitvoeringen wordt de grote galerij nog steeds gebruikt voor staatsontvangsten. In 1961 vond hier de ontmoeting plaats tussen de Amerikaanse president John F. Kennedy en de Russische premier Nikita Chruschtschow. In het voorjaar van 2010 startte men met de renovatie van deze zaal. 100 m² wand- en plafond oppervlakte worden door 15 experts gereinigd en gerestaureerd. De kosten van deze onderneming worden geraamd op euro. Zeremoniensaal De ceremonie zaal diende oorspronkelijk als voorkamer van de keizer appartments. Hier verzamelde zich de keizerlijke familie voor de aanvang van feestelijkheden. 6 grote schilderijen karakteriseren deze zaal. Maria Theresia gaf deze opdracht aan Martin van Meytens. Het onderwerp van 5 van de schilderijen is het huwelijk tussen de troonopvolger en latere keizer Joseph II met Isabella van Parma in Dit huwelijk werd voornamelijk vanwege politieke reden gesloten: het verbeteren van de betrekkingen tussen het huis Habsburg en het Franse koningshuis de Bourbon. De schilderijen hangen in chronologische volgorde. De individuele schilderijn tonen de belangrijkste gebeurtenissen tijdens de huwelijksfeestelijkheden. Het eerste en grootste schilderij laat de feestelijke intocht van de prinses in de Hofburg zien. Een oneindige rij van koetsen en ruiters slingert over het schilderij door een triomfboog richting Hofburg. De overige schilderijen tonen de huwelijksvoltrekking in de Augustinuskapel, de aansluitende hoftafel in de ridderzaal en het souper, en de serenade in de redoutzaal van de Hofburg. Van Meytens schilderde de bouwwerken en personen en hun kleren zo gedetailleerd en natuurgetrouw, dat persoonlijke identificatie mogelijk is. Op het schilderij van de serenade in de redoutzaal wordt in de rechter benedenhoek, de kleine Mozart vermoed.

4 In het midden van de oostelijke wand, tussen de schilderijen van de huwelijksvotrekking in de kerk en het schilderij van de serenade in de redoutzaal, hangt een groot portret van Maria Theresia. Het toont haar staande in een kostbaar gewaad als "Europa's eerste dame" naast een tafel met 4 kronen op een rood kussen met gouden kwasten. In haar rechter hand houdt ze een scepter. Met haar linker hand wijst ze naar de 4 kronen van haar waardigheid: de Reichskroon, de Boheemse Wenzelskroon, de Hongaarse Stephanskroon en de Oostenrijkse Erzherzogshoed.. Vieux-Laque-Zimmer De vroegere werkkamer van keizer Franz I. wordt het Vieux-Laque-Zimmer genoemd. Na zijn dood in 1765 liet zijn weduwe Maria Theresia tot een herinneringsruimte vermaken. De kamer is geheel, van vloer tot plafond betimmerd met notenhout, In het houtwerk zijn zwarte lakpanelen met vergulde rococo lijsten uit Peking, opgenomen. Verder bevinden er zich 3 schilderijen. In het midden hangt een portret van Franz I. dat pas vier jaar na zijn dood in 1769 door Pompeo Batoni gereed kwam Ter rechterzijde hangt het schilderij van keizer kezier Joseph II. en zijn jongere broer groothertog Leopold von der Toskana, de later keizer Leopold II. Dit schilderij is eveneens van Batoni uit De lakpanelen vormden oorspronkelijk onderdeel uit van een Chinees kamerscherm of vouwwand. Dit paravent werd in delen verzaagd. Hierdoor ontstonden scheuren, die in de loop der tijd verergerden. Vochtigheid en temperatuurschommelingen tasten de laklaag ernstig aan. Ultraviolet licht bleekte de kleuren. De scheuren en laklaag werden meermaals gerestaureerd, maar een ultieme renovatie startte pas in 2002 en duurde 3 jaar. De laatste restauratie hiervoor werd ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling in 1872 uitgevoerd. Bij de restauratie van 2002 werden o.a. 138 grotere en 84 kleinere panelen ieder afzonderlijk gedemonteerd, gerestaureerd en weer terug geplaatst. Om de panelen voor de toekomst beter te behouden, wordt het zonlicht uit de kamer geweerd en kunstmatig zeer gedempt belicht. Het oorspronkelijk kamerscherm was beschilderd met scènes uit het Chinese landschap. Herkenbaar zijn in de motieven zijn meertjes, rotsen, paviljoens en bergen waarop heiligen en geniën rusten. Ook paleis, jacht- en alledaagse scènes uit het alledaagse leven van de Chinese adel, zijn op de panelen te bewonderen. Napoleonzimmer Toen Napoleon tussen 1805 en 1809 Wenen bezette, maakte hij Slot Schonbrunn tot zijn hoofdkwartier. Tijdens zijn verblijf gebruikte hij waarschijnlijk deze kamer als slaapkamer. Door zijn huwelijk in 1810 met aartshertogin Marie-Louise von Österreich, de dochter van keizer Franz II./ I. moet de vrede tussen beide landen bezegeld worden. Uit deze verbinding werd zijn zoon Napoleon Franz Bonaparte geboren, die later door zijn grootvader keizer Franz I. tot hertog van Reichstadt benoemd werd. Na de ondergang van Napoleon bracht Marie-Louise haar twee-jarige zoon naar Wenen. Daar groeide hij op aan het hof van zijn grootvader. Als lieveling van zijn grootvader deelde hij zijn botanische interesse. De jonge hertog stier in deze kamer in 1832 op 21-jarige leetijd als gevolg van tuberculose. De de kamer bevinden zich een dodenmasker en geprepareerde kuifleeuwerik, zijn geliefde huisdier. Porzellanzimmer De porseleinkamer was de speel- en werkkamer van Maria Theresia Het blauw-wit

5 geschilderd houtsnijwerk waarmee de gehele kamer bedekt is, geeft de indruk van porselein. Het ontwerp van de decoraties stammen vermoedelijk van Maria Theresias schoondochter Isabella von Parma. 213 blauwe inkt-tekeningen zijn in het raamwerk geïntegreerd. Alleen de kroonluchter in deze kamer is van echt porselein. Millionenzimmer De miljoenenkamer is een van de kostbaarste van het hele slot. De kamer dankt zijn naam aan de kostbare betimmering uit palissanderhout. Er zijn 60 rococo kartusches met Indo-Perzische miniaturen opgenomen. De miniaturen geven scènes weer uit het privé- en hofleven van de mongool-heersers in Indië in de 16e en 17e eeuw. De bronzen kroonluchter, versierd met geëmailleerde bloemen, is Weens handwerk uit 1760 De büste achter de sofa is Maria Theresias jongste dochter aartshertogin Marie Antoinette, de latere koningin van Frankrijk. Aan beide zijden van de kamer bevinden zich kristalspiegels, die elkaar reflecteren en daardoor de illusie wekken van een oneindige ruimte. Miniaturenkabinett Maast de miljoenenkamer bevindt zich het miniaturenkabinet. De wanden van deze vergelijkbaar kleinere ruimte zijn met talloze kleine en deel gesigneerde schilderijen behangen. De schilderijen zijn gemaakt door de kinderen van Maria Theresia. De wanden en het plafond zijn versierd met barok stucwerk. Het parket op de vloer vertoont een ruitmotief in drie houtsoorten. In het midden van de witte kant-gordijnen is de keizerlijke dubbele adelaar te zien. Zij stammen uit de tijd van Franz Joseph I. Gobelinsalon Hier hangen Brusselse wandtapijten uit de 18e eeuw. Deze gobelins tonen markt- en havenscènes. De grote gobelin in het midden geeft de haven van Antwerpen weer. De 6 fauteuils zijn ook overtrokken met tapisserieën en vertegenwoordigen elk 'één van de 12 maanden van het jaar, met het daarbij horende dierenriem teken. Aartshertogin Sophie, de moeder van keizer Franz Joseph, gebruikte deze kamer als woonsalon. Na haar dood kreeg de salon in 1873 ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling zijn huidige inrichting. Schreibzimmer Erzherzogin Sophie Oorspronkelijk werd deze ruimte als bibliotheek gebruikt. Achter de lambrisering, die geopend kan worden, bevinden zich de boekenplanken, In de 19e eeuw werd de kamer ingericht als schrijfkamer van de keizerin-moeder aartshertogin Sophie, en vormde zo een onderdeel van de appartments van de ouders van keizer Franz Joseph. Roter Salon De rode salon dankt zijn naam aan de rode drapeserieën, rode gordijnen en rood vloerkleed. In de salon hangen meerdere staatsie portretten van de Habsburgsche vorsten in het uniform van het Gulden Vlies. Zo hangen er Leopold II., zijn zoon en opvolger Franz II., Ferdinand I. evenals zijn vrouw Maria Anna von Savoyen. De dubbelportretten van keizer Ferdinand I. en keizerin Maria Anna werden door Leopold Kupelwieser geschilderd

6 Schlosstheater Rechts van de ingang van de voorhof bevindt zich een slottheater uit 1745 dat in 1749 geopend werd.