Prettig kerstfake! door Jessica Pluym 28 februari 2012

Transcriptie

1 Prettig kerstfake! een Jood zei eens: "kerst is zo'n westers verhaal, dat kan zich nooit in Israël hebben afgespeeld. Geen Jood zou een pasgeboren baby in een voederbak leggen, waar onreine dieren eten. Wat niet te denken van alle hygiëne problemen!" het is grappig hoe gedetailleerd wij ons de geschiedenis rond de geboorte van Jezus kunnen herinneren. ook al is geen van deze details in de bijbel te vinden, we vertellen het alsof alles er wel in staat. ik ben net klaar met het herlezen van de gebeurtenissen rondom Jezus' geboorte en het is verfrissend om te ontdekken wat er nou eigenlijk wel geschreven is. met deze blog wil ik proberen wat licht te werpen op een paar van deze details. Jezus werd geboren op of rond 25 december ik zal beginnen met een vrij voor de hand liggend detail. ik denk dat vrijwel iedereen wel weet dat 25 december niet de echte geboortedatum is van onze Heiland. velen van jullie weten dat het eigenlijk vooral een hele belangrijke datum was in de vroegere natuurreligies. de tradities uit deze religies zijn netjes verwerkt in het vroege christendom, toen Rome besloot er de staatsgodsdienst van te maken. tot nu toe niets nieuws, hoop ik. een paar eeuwen geleden werd de verjaardag van Jezus Christus niet gevierd op 25 december. in plaats daarvan werd de geboorte van Mithras, de zonnegod, gevierd. hij werd geboren in een grot, werd de zoon van god genoemd en was geboren uit een maagd. Jozef en Maria waren niet welkom in de herbergen dit is het verdrietige verhaal van een hoogzwangere vrouw en haar verloofde die van herberg naar herberg sjokken en overal geweigerd worden. je zou kunnen zeggen dat de mensen van Bethlehem hun eigen Heiland niet eens verwelkomden! 1/5

2 het eerste dat mij opviel toen ik Lucas las, was dat dit vers helemaal niet beschrijft hoe het stel 'van herberg naar herberg gaat en niemand laat ze binnen'. het zegt dat de stad een herberg had, enkelvoud, waar geen plek voor hen was. we verwarren de kinderbijbel met de echte bijbel. een vraag die mij te binnenschoot, toen ik dit las, was: WAAROM? de mensen ten oosten van ons hebben een iets andere kijk op gastvrijheid dan wij. waar wij eerst moeten zoeken naar de sleutel van de voordeur als iemand aanbelt, hanteren zij veel meer een open house policy. daarom waarschuwt Jezus zijn discipelen ook met niemand te praten als ze het evangelie gaan verspreiden. als ze dat namelijk wel hadden gedaan, waren ze bij de eerste persoon gestopt, die hen thee en een maaltijd had geboden... en was het goede nieuws nooit heel veel verder gekomen dan die ene persoon en misschien zijn buurman. Jezus was pragmatisch en Hij kende zijn cultuur en Hij wist hoe belangrijk het verspreiden van het evangelie was, vandaar deze beperking. maar terug naar de herberg. een herberg, in die tijd, was een grote vierkante ommuurde plaats, waarbinnen een paar gebouwen stonden. mannen waren gescheiden van vrouwen en veel privacy was er niet. in het midden van de herberg was een open plek met een waterbron en ruimte voor dieren. als je de wet van Mozes in ogenschouw neemt, met betrekking tot hoogzwangere vrouwen, was het logisch dat anderen niet bij haar in de buurt konden komen. het was geen kwestie van 'geen ruimte' en 'niet welkom', maar het is veel waarschijnlijker dat het te maken had met onrein (niet koosjer) en onpraktisch. 2/5

3 de os en de ezel bij Jezus' geboorte de kinderbijbel heeft dit verhaal geromantiseerd door plaatjes te tonen van het baby'tje Jezus in een stal, omringd door ten minste een os en een ezel. ik heb gepoogd te ontdekken waarom ze juist deze twee dieren in het verhaal laten zien, terwijl een kameel en een paard minstens zo logisch waren geweest. ik kwam een theorie tegen die het geromantiseerde beeld van de kinderbijbel ontstijgt. lees Jesaja 1:3: "Een rund kent zijn bezitter en een ezel de kribbe van zijn eigenaar, maar Israël heeft geen kennis, Mijn volk heeft geen inzicht." kerkvader Origines ( ) was de eerste die dit vers uit Jesaja knoopte aan de 'kribbe' waar Jezus in gelegd werd. het is verdrietige anti-semitische symboliek, al kunnen we blij zijn dat niet al te veel mensen bekend zijn met de reden dat deze twee dieren gekozen zijn. de anti-joodse retoriek zet deze dieren om Jezus' kribbe om aan te geven dat de Joden Jezus niet als hun Messias herkennen. en ook al is het waar dat veel Joden hun eigen verlosser niet kennen, het is zo'n vreemde plek om dat te benadrukken. Jezus kwam voor de Jood en voor de heiden, dat zou benadrukt moeten worden. ik stem voor een nieuwe reeks dieren in het kerstverhaal! Jezus lag in een voederbak Jezus werd in een 'phatne' gestopt, wat Grieks is en wordt vertaald met kribbe of voederbak. de Strong-uitleg zegt dat phatne een plek is waarin voedsel bewaard wordt voor dieren. ik begon dit stuk met een Jood die opmerkte wat een raar fenomeen dit is. in de Joodse traditie werd brood opgeslagen in iets dat erg 3/5

4 op een kribbe lijkt. het vers gebakken brood werd in doeken gewikkeld, zodat de hitte uit het brood kon verdampen zonder dat het brood oud werd. je kunt het vergelijken met hoe wij vroeger ons brood bewaarden, voordat we Tupperware hadden. ik weet dat dit "slechts theorie" is, maar het is een feit dat Jezus zichzelf het brood des levens noemt, wat tot nadenken kan stemmen. In Johannes 6:33 zegt onze Heiland: "Want het brood van God is Hij Die uit de hemel neerdaalt en aan de wereld het leven geeft." ik vind het wel een interessant idee dat Jezus niet in een voerderbak lag, een plek waar reine en onreine dieren aten, maar dat hij in een kleine doos gelegd werd, waar men vroeger brood in vers hield. Jezus was tenslotte het brood des levens, geboren in een stad genaamd Beth-Lechem (letterlijk: huis van brood).. De drie wijzen uit het Oosten iemand schepte eens op over het feit dat hij de hele bijbel gelezen had. 'vraag me wat je wilt en ik weet het!' beweerde deze persoon. de vraag luidde: 'hoeveel wijzen kwamen er uit het Oosten?' zijn zelfverzekerde antwoord was: 'DRIE!' zonder twijfel. nou noemt de bijbel de wijzen nauwelijks. Mattheüs is de enige die over ze schrijft. de andere drie evangeliën noemen het helemaal niet. overigens schrijven alleen Mattheüs en Lucas over de geboorte van Jezus. Marcus en Johannes reppen met geen woord over deze gebeurtenis. ik vroeg me af hoe wij er bij dit aantal wijzen uitgekomen zijn. blijkbaar kwam Origines met een logisch antwoord op deze vraag. 'er waren drie cadeautjes, dus er waren drie wijzen' (ze worden ook wel 'koningen' genoemd, omdat dat in de westerse wereld meer aanspreekt). we hebben zelfs 4/5

5 namen voor ze: 'Balthasar, Casper en Melchior'. hun Griekse namen waren 'Apellius, Amerius en Damascus' en in het Hebreeuws 'Galgalat, Malgalat en Sarathin'. het is een legende puur gebaseerd op fantasie en symboliek, maar wel eentje die door een groot deel van de christenheid op 6 januari elk jaar gevierd wordt. 5/5