Nu kan ik rustig sterven, want ik heb met mijn eigen ogen de redding van God gezien voor alle mensen en tot eer van Israël (vs.

Transcriptie

1 Het leven van Jezus (I). De geboorte van Jezus: kerstpreek over Lucas 2 vs. 7 en [dia 1] Vandaag beginnen we met een nieuwe serie preken over het leven van Jezus. We doen dat dit jaar n.a.v. het evangelie van Lucas. Lucas schreef zijn boeken (hij schreef ook het bijbelboek Handelingen) aan een zekere Theofilus. Deze Theofilus had tot dan toe wel over Jezus gehoord maar was nog niet bekend met het héle verhaal. Lucas schrijft het voor hem op. Zijn verslag is gebaseerd op ooggetuigen. [dia 2] Vandaag gaat het over de geboorte van Jezus. Daarover lees ik nu drie verzen uit hoofdstuk 2. Eén heel bekend vers, de andere twee misschien iets minder bekend. [lezen Lucas 2 vs. 7 en 34-35] In het eerste vers is Lucas aan het woord. De journalist. De andere twee verzen komen uit de mond van Simeon en die klinken behoorlijk onheilspellend. De meest bekende woorden van Simeon staan daar net voor: Nu kan ik rustig sterven, want ik heb met mijn eigen ogen de redding van God gezien voor alle mensen en tot eer van Israël (vs ) Waarom lezen we dan vanochtend die andere, die wat onheilspellende woorden en wat hebben die te maken met kerst? Dat doe ik omdat we in de loop van de tijd erg goed zijn geworden in het - ik zeg het maar even zo in het soepel maken van de boodschap van kerst. Een stal is bij ons vooral gezellig en baby s zijn schattig. Maar Simeon heeft méér gezien. Lucas vertelt het héle verhaal over het leven van Jezus. Niet alleen de mooie dingen maar ook de ongemakkelijke dingen. Kortom: niet een halve, maar de hele waarheid over het leven van Jezus. Ik vraag vanochtend jullie aandacht voor drie dingen. God werd mens [dia 3] God werd mens. Dat is het eerste. Natuurlijk, dat is de boodschap van kerst. Hoewel, natuurlijk Laten we daar toch maar even bewust bij stilstaan.

2 De mensen in de tijd van het Oude Testament, tenminste die mensen die dichtbij de Bijbel van toen leefden verwachtten een redder. Iemand die het leven, om te beginnen het leven van Israël, naar een hoger plan zou tillen. Daar was in die tijd, zeker in Israël, ook alle reden toe. Om daarop te hopen. Die verwachting ontleenden de mensen aan verschillende profetieën. Om te beginnen uit Genesis (3 vs. 17) helemaal aan het begin van de geschiedenis. Maar ook uit de profetieën van Jesaja én bijvoorbeeld uit Maleachi (3 vs. 1). Je ziet het heel duidelijk bij Johannes de Doper, de laatste profeet uit het Oude Testament. Maar ook bij Simeon. Simeon was een oude, vrome man, die uitzag naar de tijd dat God Israël vertroosting zou schenken. (Lucas 2 vs. 25). Waar waren ze naar op zoek? Wat zouden die mensen van toen zich hebben voorgesteld bij een redder? Sommigen een profeet. Nog meer een messias: een sterke koning. Dat vooral. Maar dan stuurt God op zijn tijd zijn engel Gabriël naar Maria, een meisje van 13, 14 (misschien 15) jaar met de boodschap dat zij zwanger zal worden door de kracht van God en dat daarom het kind dat uit haar geboren zal worden heilig zou worden genoemd en: Zoon van God. Die boodschap roept natuurlijk al op zich vragen genoeg op. De engel voegt er in ieder geval ook bij Maria voor het geval je mocht denken dat mensen vroeger gek waren of dat het voor Maria vanzelfsprekend was wat er allemaal zou gebeuren de engel voegt eraan toe, dat ene kleine zinnetje: want voor God is niets onmogelijk. (1:37). Kijk even naar het volgende plaatje [dia 4]. Schokkend, ergens. Waarom? Vooral omdat hier iets heiligs zo alledaags wordt uitgebeeld. Maar dat is precies de boodschap van kerst. Dit had niemand gedacht. Ook Maria niet. [dia 5 leeg scherm] God werd mens. Als dat waar is, en het is een van de grote claims van het christendom, dan is dat ongehoord en wereldschokkend. God werd mens. Een baby, in doeken gewikkeld. Niet omdat dat er schattig uitzag maar omdat het anders kou zou vatten, een virus zou oplopen daar in die stal en misschien zou sterven. God werd kwetsbaar. Het begin van het leven van Jezus zoals Lucas dat beschrijft is het begin van het lijden van de Zoon van God. Wat een vernedering voor een God om zich te onderwerpen aan de wetten van zijn eigen schepping. Aan tijd, aan teleurstelling, aan kou, aan virussen, aan ruzies, aan zwaartekracht.

3 God werd mens. Dat is troost. Want wat je ook vindt van, en wat voor kritiek je misschien ook hebt op de God van de Bijbel, van Hem kan je in ieder geval niet zeggen dat Hij zichzelf niet heeft onderworpen aan de regels van zijn eigen spel, mee heeft gemaakt wat wij meemaken. Maar het is niet alleen troost. Kerst is ook een geweldige inbreuk op onze privacy. Kerst betekent: God komt in jouw confort-zone. Je weet wel, net als bij die mensen die net iets te dichtbij gaan staan als ze met je praten. Dat voelt ongemakkelijk. Het is veel makkelijker om te geloven in een God die géén mens werd. Dat is, punt 1, voor ons gevoel logischer. Het is verder ook veel prettiger. Het is veel fijner om te gelover in een God die ver weg is, onkwetsbaar, onpersoonlijk ook. Over zo n God kan je nog eens een goede boom opzetten, mediteren, of niet: wat je maar wilt! Alles is goed zolang God mijn privacy maar respecteert en mij niet gaat vertellen wat ik moet doen of wie ik ben. De Bijbelse boodschap over kerst barst die bubbel. Een kleine toepassing zodat je begrijpt wat kerst te maken heeft met nu. Augustinus vertelt in zijn belijdenissen hoe het voor zijn persoonlijke keus om christen te worden doorslaggevend was dat hij hoorde dat dat de bekende filosoof Marius Victorinus christen geworden was. Victorinus had lang geweigerd gedoopt te worden (toe te treden tot de kerk) omdat hij van mening was dat hij ook gelovig kon zijn zonder christen te worden. Voor hem was het idee, het concept God tot dan toe genoeg. De kerk was volgens hem voor simpele zielen die niet zelf konden nadenken. Totdat hij inzag dat het evangelie alleen concreet kon worden in de concrete gemeenschap van levens van mensen. Dat is één. Kerst is: God werd mens. Hij komt in jouw, in onze comfort zone. God werd mens om verworpen te worden [dia 6] Maar het wordt nog erger (of mooier). God werd mens. Maar hoe en waarom? Het antwoord is dat God werd mens om verworpen te worden. Dat kan je ook zien aan het hele kerstverhaal. Je kunt je moeilijk iets voorstellen dat kwetsbaarder is dan een kind. Een kind moet je verschonen, vasthouden, troosten. Maar Jezus werd geboren in een stal als een onwettig kind. Of dacht je dat de mensen toen niet konden rekenen? En nog iets: als Jozef en Maria naar de tempel gaan om Jezus volgens de wet van Mozes rein te laten verklaren nemen ze twee duiven mee als offer. Dat was het offer voor arme mensen.

4 Kortom: voor zover mensen toen al een redder verwachtten, klopte de geboorte van Jezus totaal niet met hun beeld daarvan. Net zoals Samuel en de mensen in het Oude Testament niet hadden verwacht dat David tot koning gezalfd zou worden. Weet je nog? David was als jongste zoon van Isaï niet eens uitgenodigd voor zijn eigen zalvingsceremonie. Mensen kiezen van nature voor Saul. Iemand die er aan de buitenkant mooi, knap, getalenteerd uitziet. God niet. in 1 Samuel 16 staat ook zo n klein zinnetje, net zoals in Lucas 1 bij de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria: Het gaat niet om wat de mens ziet: de mens kijkt naar het uiterlijk, maar de HEER kijkt naar het hart. (1 Sam. 16 vs. 7). Daarom om kerst is het christelijk geloof voor veel mensen een teleurstelling. Kerst is té gewoon. Jezus had vanaf het allereerste begin geen sterrenstatus. Ook dit heeft rechtstreeks te maken met de kerk van vandaag. Een bekend boek van C.S. Lewis (brieven uit de hel) gaat over een briefwisseling tussen een senior duivel en een beginneling. Een van de cliënten van de beginnende duivel was net christen geworden. Geeft niks, schrijft de meer ervaren duivel dan. laat hem maar naar de kerk gaan en goed om zich heen kijken. Dan ziet-ie vanzelf in dat de mensen daar in niks lijken op wat hij gelooft. Mensen die naar de kerk gaan zijn niet slim of rijk, ze hebben geen allure. Ze zijn zelfs vaak irritant, houden er rare gewoonten op na, stinken, kunnen niet zingen en praten met een accent. Dat daar God woont, zich wil laten ontmoeten is gewoon te gewoon. Het is te teleurstellend. Precies dát risico nam God door in Jezus mens te worden. Sterker nog, het was zijn plan. Het was een bewust plan om mens te worden, op zo n manier dat Hij door velen zou worden afgewezen, verworpen. God werd mens om afgewezen te worden in plaats van jou Dat was twee. Drie, we gaan steeds een stapje verder. God werd mens (Hij kwam dichtbij) om verworpen te worden (Hij koos voor de teleurstelling als de weg naar het geluk) en [dia 7] Hij deed dat allemaal in de plaats van mensen. Van jou. Simeon zegt: Weet wel dat velen in Israël door hem ten val zullen komen of juist zullen opstaan. Hij zal een teken zijn dat betwist wordt, en zelf zult u als door een zwaard doorstoken worden. Zo zal de gezindheid van velen aan het licht komen.

5 Daar zitten een paar belangrijke dingen in. Ten eerste: Simeon waarschuwt Maria dat kind dat straks geboren zal worden, daar kan je niet neutraal tegenover staan. Jij ook niet, Maria. Het is óf ten val (van velen) óf ten opstanding (van velen). Hij zal een teken zijn dat betwist wordt. In de loop van het leven van Jezus op aarde wordt dat steeds duidelijker. Deze man, deze mens zegt dingen die niet lekker vallen. Bij niemand! Niet bij notoire zondaars maar ook niet bij kerkleiders. Door dat wat Hij zegt en doet, zal de gezindheid van velen aan het licht komen. Dat zijn je gedachten, dat wat er in je hart leeft. Jezus zal in wat Hij zegt en in zijn openbare optreden duidelijk maken dat mensen wel behoefte hebben aan God, maar niet aan een God die mens werd om te sterven voor de zonden van anderen. Want, als het eerste nog niet schokkend genoeg was dan is dit het wel. Déze mens in plaats van jou! Hij, in plaats van mij?! Wou je zeggen dat het met mij zo slecht gesteld is? Nee toch zeker? Een van de lessen uit de preken over Saul (voor wie zich dat nog kan herinneren) had daar ook al mee te maken. In Saul herkennen we als we eerlijk zijn onszelf. Die voortdurende neiging om te zeggen: ach het valt wel mee. Waarom doe je zo streng, Samuël? Hetzelfde gebeurt als Jezus jou leven binnenkomt. Hij komt daar om vrede te brengen. Maar Hij pleegt wel eerst huisvredebreuk. Jezus breng vrede door het zwaard (vs. 35). Een zwaard dat door je hart gaat. Hij zegt: Hé, jij bent niet de echte koning die gaat zorgen dat het allemaal wel goed komt. Ik ben het. Tot slot. Waarom is de waarheid van kerst waarover Lucas vertelt uiteindelijk toch goed, mooi? De waarheid is geweldig. Als je tenminste bereid bent om het héle plaatje te zien. God is een God die dichtbij komt. Wat je ook meemaakt, Hij kan er in komen. Pijn, verdriet, eenzaamheid en afwijzing. Hij is er doorheen gegaan. In het christelijke leven zijn het daarom vaak juist die omstandigheden die mensen dichter bij Jezus brengen. Sterker nog: als je nog nooit afwijzing, teleurstelling, verdriet hebt meegemaakt kan je je afvragen of je wel weet wat christelijk leven ís. Christelijk leven is leven dichtbij Jezus. Door diepe dalen. Maar hoe diep je dan ook gaat, dichtbij Jezus is óók weten dat je rustig kunt sterven. Dat is het gekke. De oude Simeon had het gezien. Waarom? Omdat Hij ooit in een stal geboren werd. Als een verschoppeling. In plaats van jou.