Huisnummering in Sint-Niklaas helemaal niet problematisch Stadsbestuur wil openlijk reageren op aantijgingen voormalige ombudsvrouw

Transcriptie

1 Huisnummering in Sint-Niklaas helemaal niet problematisch Stadsbestuur wil openlijk reageren op aantijgingen voormalige ombudsvrouw Tijdens de gemeenteraadszitting van 28 mei 2010 verklaarde ombudsvrouw Valerie Blatter, naar aanleiding van de bespreking van het jaarverslag van de ombudsdienst, dat ze over het ontbreken van een goede huisnummeringsprocedure, in het algemeen belang, klacht had neergelegd bij de procureur des Konings en bij de provinciegouverneur. In de perstekst die de ombudsvrouw die dag verspreidde, noemt ze het haar ambtelijke plicht om dat te doen, omdat de stad door het ontbreken van een goede procedure de mogelijkheid open houdt tot cliëntelisme en fraude. Deze aantijgingen zijn volgens het stadsbestuur onterecht. Op precieze punten dwaalt de ombudsvrouw. Zij gaat ook voorbij aan de klantvriendelijkheid van de procedures, een uitgangspunt dat het stadsbestuur in het witboek hoog in het vaandel draagt. Haar publieke aanklacht is betreurenswaardig en kan uiteindelijk worden herleid tot een storm in een glas water. Op één punt volgt de stad haar aanbevelingen, namelijk dat er nood is aan een eenduidige procedure voor de toekenning van huisnummers. Hierrond zal een reglement van inwendig bestuur worden opgemaakt. Aanleiding De aanleiding voor de ombudsvrouw om zich in de huisnummerproblematiek te verdiepen was een klacht uit 2008, waarbij iemand uit de Peter Benoitstraat aanklaagt dat een bewoner van een hoekpand in zijn straat na onvergunde verbouwingen de voordeur had verplaatst van de Van Durmestraat naar de Peter Benoitstraat. Wanneer de huisnummerproblematiek in 2009 opnieuw aan bod kwam in de marge van een klacht met betrekking tot een stedenbouwkundige vergunning over het wijzigen van het aantal woongelegenheden in een pand in de Collegestraat, kaartte de ombudsvrouw haar aanbevelingen hieromtrent opnieuw aan. In het jaarverslag van de ombudsvrouw wordt het als volgt geformuleerd: In 2009 heeft de ombudsdienst, in opvolging van eerdere aanbevelingen, de dienst stedenbouw toch nog eens extra aangemoedigd om de toekenning van huisnummers (en bestemmingswijzigingen) transparanter en formeel te organiseren. Een betere samenwerking met de dienst bevolking en meer controle ter plaatse is daarbij nodig. De individuele wens van de bewoner mag bij de toekenning van huisnummers niet centraal staan. Door te grote klantvriendelijkheid op dit vlak, maakt de stad actief (domicilie)fraude mogelijk. (p. 69) In de mondelinge toelichting tijdens de gemeenteraad van 28 mei 2010 haalde de ombudsvrouw de huisnummering aan als een voorbeeld van een mondelinge, informele cultuur die zou heersen bij het stadsbestuur en misschien wel een aversie voor papier en procedures, die ervoor zorgen dat zowat alles mogelijk is. Burgers en ambtenaren zouden er de dupe van zijn. Op basis van deze verklaringen zou men geneigd kunnen zijn te denken dat de dienstverlening in Sint-Niklaas te wensen over laat. Wij menen van niet. Aan de hand van de case van de huisnummering willen we het standpunt van het stadsbestuur verduidelijken. briefwisseling College van burgemeester en schepenen, Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas website

2 Waarom is de huisnummering soms een probleem? Vooraleer ten gronde in te gaan op de huisnummering, willen we toch even stellen dat de huisnummering meestal geen enkel probleem vormt. De problemen duiken pas op wanneer er door omstandigheden meer woongelegenheden of gebouwen in een straat komen dan aanvankelijk verwacht. Dat is bv. het geval bij het opsplitsen van woongelegenheden, bij verkavelingen of bij het bouwen van bijgebouwen bij een woning. Op dat moment moet een nieuw huisnummer worden toegekend of moet beslist worden om dat niet te doen. De aanbevelingen van de ombudsvrouw In januari van 2010 verstrekte de ombudsvrouw een aantal aanbevelingen ter zake aan de administratie. Samengevat wenst de ombudsvrouw: 1. dat men moet vermijden huisnummers toe te kennen terwijl het pand nog niet gebouwd is; 2. dat het volgens de VVSG absoluut verboden is bijgebouwen te nummeren en dat de stad zich daaraan strikt moet houden; 3. dat aanvragen voor huisnummers schriftelijk gebeuren door de eigenaar aan het college; 4. dat het toekennen van huisnummers gereglementeerd moet worden, desgevallend geïntegreerd in de politieverordening, en op een logische en consequente manier moet gebeuren, zonder inmenging. Hierna tonen we aan dat de aanbevelingen van de ombudsvrouw niet allemaal stroken met de regelgeving of op zijn minst sterk genuanceerd moeten worden. De regelgeving Het nummeren van gebouwen is een opdracht van de gemeenten. De algemene onderrichtingen betreffende het houden van bevolkingsregisters van de FOD binnenlandse zaken (gecoördineerde versie van kracht op 1 juli 2010, maar ook in vorige versies reeds opgenomen) geven op blz. 34 en volgende een aantal richtlijnen aan de gemeenteoverheid inzake het nummeren van gebouwen: - elk gebouw dat bewoond is of bewoond kan worden krijgt een apart nummer; - gebouwen voor administratief, commercieel en industrieel gebruik moeten ook voorzien worden van een nummer, zelfs indien ze geen woning bevatten; - bijkomende gebouwen, bijgebouwen die al dan niet aan het gebouw palen, zoals garages, loodsen, bergplaatsen, stallen, werkplaatsen enz. worden beschouwd als gewone aanhorigheden van het hoofdgebouw en hoeven geen afzonderlijk huisnummer te hebben; - waar er onbebouwde percelen tussen reeds bestaande gebouwen liggen, worden voor de toekomst huisnummers voorbehouden voor de nog op te richten gebouwen. Uit deze onderrichtingen blijkt dat er totaal geen verbod bestaat tot het nummeren van bijgebouwen. Het al dan niet toekennen van huisnummers behoort tot de gemeentelijke autonomie. Sterker nog, het CRAB-decreet dd. 8 mei 2009, zijnde het decreet betreffende het centraal referentieadressenbestand, bepaalt in artikel 6, 1 dat in het CRAB adressen worden opgenomen van de hiernavolgende types van adresseerbare objecten: gebouw of onderdeel van een gebouw,

3 gebouw als vermeld in artikel 5, 1 van het decreet van 16 april 2004 houdende het grootschalig referentiebestand (GRB). Dit GRB-decreet stipuleert op zijn beurt in artikel 5, 1 dat in het GRB gegevens opgenomen worden betreffende volgende grootschalige fenomenen: gebouwen, dit zijn duurzame bouwsels, vast met het aardoppervlak verbonden, die een voor mensen toegankelijke ruimte omsluiten. Door huisnummers toe te kennen aan bijgebouwen maakt de stad zich bijgevolg geenszins schuldig aan rechtsmisbruik of aan niet-naleving van de rechtsregels. Integendeel, door het toekennen van nummers aan deze gebouwen wordt reeds geanticipeerd op de verplichting die het CRAB-decreet aan de gemeenten oplegt om de gebouwen te nummeren. Bij huisnummers van bijgebouwen wordt bovendien expliciet vermeld dat de gebouwen niet voor bewoning zijn bestemd. Door huisnummers toe te kennen aan bijgebouwen beantwoordt de stad bovendien aan de vraag van de distributienetbeheerders die ingevolge het technisch reglement voor distributie van elektriciteit (versie 4 april 2007) van de Vlaamse reguleringsinstantie voor de elektriciteits- en gasmarkt (VREG), enkel aansluitingen mag realiseren voor locaties die niet alleen een straatnaam maar ook een huisnummer dragen. Bovendien kan een 2 de aansluiting (met nieuw EAN-nummer), bv. voor de installatie van zonnepanelen met groenestroomcertificaten of voor de aansluiting van een bijgebouw palend aan een andere straat, niet gebeuren op een identiek adres en is dus een ander huisnummer noodzakelijk. De eerste twee aanbevelingen van de ombudsvrouw worden met andere woorden tegengesproken door de regelgeving. Het is niet te vermijden, maar integendeel raadzaam om huisnummers te reserveren voor panden die nog niet gebouwd zijn (aanbeveling 1). En het is niet absoluut verboden om huisnummers toe te kennen aan bijgebouwen (aanbeveling 2); het is anderzijds momenteel ook niet verplicht, maar de recente regelgeving die verband houdt met GIS (geografisch informatiesysteem) spoort wel aan om dat te doen. Deze regelgeving gaat ervan uit dat, hoe gedetailleerder de huisnummering is, hoe gemakkelijker het beheer van databestanden van de overheden. Klantvriendelijke overheid De derde aanbeveling van de ombudsvrouw dat de eigenaar een huisnummer schriftelijk moet aanvragen aan het college van burgemeester en schepenen heeft de stad ook nog niet in de praktijk gebracht. Dat hoeft ook niet te gebeuren, omwille van klantvriendelijkheidsoverwegingen. Waarom eisen dat bepaalde vormelijke procedures gevolgd worden, terwijl dat geen verplichting is? Het uitgangspunt van het stadsbestuur is altijd geweest om het de burger zo eenvoudig mogelijk te maken, ook bv. in de klachtenbehandeling (bij de klantendienst én bij de ombudsdienst). We eisen toch ook niet dat klachten enkel schriftelijk worden ingediend? Integendeel: we houden zoveel mogelijk kanalen open (telefonisch, aan het loket, per mail ) om de dienstverlening zo laagdrempelig mogelijk te houden. Als er een aanvraag binnenkomt voor het toekennen van een huisnummer, is er altijd een ambtelijk onderzoek door de stedenbouwkundig toezichter. Het toekennen van het huisnummer gebeurt altijd op basis van stedenbouwkundige afwegingen en achteraf worden de betrokkenen altijd schriftelijk op de hoogte gebracht.

4 Verbetering mogelijk in de procedure De vierde aanbeveling van de ombudsvrouw dat de huisnummering gereglementeerd moet worden en transparant en consequent moet worden toegepast willen we wel ter harte nemen. De basis vormt hier het algemeen politiereglement, door de gemeenteraad vastgesteld op 23 oktober 2009, dat in hoofdstuk VI, afdeling 1, de verplichtingen oplegt aan eigenaars en huurders. In het najaar zal het stadsbestuur de bevolking sensibiliseren omtrent het correct aanbrengen van huisnummers, zoals trouwens in september 2009 ook al is gebeurd in een artikel in de Stadskroniek, dat werd opgesteld in samenwerking met De Post. Nadien zal een systematische controle volgen in alle straten van het grondgebied, waarbij hardnekkige overtreders een gemeentelijke administratieve sanctie riskeren. Een dergelijke gecoördineerde controle werd een 15-tal jaar geleden ook al opgezet. Verder zal een eenduidige procedure worden afgesproken voor de toekenning van huisnummers. Die zal worden vastgelegd in een reglement van inwendig bestuur. Verband met domiciliefraude? De ombudsvrouw bracht het ontbreken van een procedure voor het toekennen van huisnummers in verband met domiciliefraude. Volgens het stadsbestuur heeft het toekennen van huisnummers echter geen rechtstreeks verband met al dan niet vermeende domiciliefraude, juist omdat het bestaan van een huisnummer niet impliceert dat bewoning wordt toegelaten. De algemene onderrichtingen betreffende het houden van bevolkingsregisters geven aan op welke wijze een hoofdverblijfplaats wordt toegekend, nl. op basis van de feitelijke situatie, d.w.z. de vaststelling van een effectief verblijf in een gemeente gedurende het grootste deel van het jaar. Deze vaststelling gebeurt op basis van verschillende elementen, met name de plaats waarheen de betrokkene gaat na zijn beroepsbezigheden, de plaats waar de kinderen naar schoolgaan, de arbeidsplaats, het energieverbruik en de telefoonkosten, [ ] (p ). Het is dus duidelijk dat de inschrijving slechts kan gebeuren op basis van een onderzoek ter plaatse waaruit moet blijken dat diegene die om inschrijving vraagt daadwerkelijk in dat gebouw verblijft. In de onderrichtingen wordt de procedure toegelicht, waarin bepaald wordt dat het onderzoek binnen de 8 dagen dient te gebeuren en dat de niet-inschrijving niet verantwoord kan worden door elementen die vreemd zijn aan het onderzoek naar de hoofdverblijfplaats, maar moet gebaseerd zijn op controles waarbij vastgesteld wordt dat de persoon niet op het aangegeven adres verblijft (p. 100). Domiciliefraude moet bijgevolg aangepakt worden via de controles ter plaatse. Dit is geen opdracht van de dienst stedenbouw of van de stedenbouwkundige controleur, maar wordt op vraag van de dienst bevolking door de wijkpolitie uitgevoerd. Hiermee wordt evenwel niet voorkomen dat personen ingeschreven worden op locaties waar permanente bewoning niet is toegelaten om reden

5 van de veiligheid, de gezondheid, het urbanisme of de ruimtelijke ordening. Hiervoor geldt een bijzondere procedure die door de stad consequent wordt toegepast. Conclusie: storm in een glas water Het klopt dat de procedure voor het toekennen van huisnummers transparant en consequent moet zijn en dat de naleving van de verplichtingen omtrent het nummeren van panden gecontroleerd moet worden. Het stadsbestuur zal hiertoe de nodige maatregelen nemen. Maar het systeem in Sint-Niklaas tot op heden is hoedanook conform de wetgeving, is in overeenstemming met toekomstige ontwikkelingen, is klantvriendelijk en werkt domiciliefraude niet in de hand. In die zin zijn de verklaringen van de gewezen ombudsvrouw op zijn zachtst uitgedrukt onzorgvuldig en ongefundeerd en hebben ze de stad daarmee ten onrechte in een slecht daglicht geplaatst.