ACTIVITEITEN RAPPORT

Transcriptie

1 FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen Dienst Psychosociale gezondheidszorg Cel Gezondheidsbeleid Drugs 2004 ACTIVITEITEN RAPPORT Isabelle Demaret Februari 2005

2 Activiteiten Rapport 2004 Inhoudstafel I. INLEIDING... 2 II. GEREALISEERD IN GLOBAAL INZICHT Registratie van de behandelingsaanvragen of "Treatment Demand Indicator" (TDI) EWDD Informatie m.b.t. de internationale commissies Lokale en bovenlokale structuren Synthetische drugs PREVENTIE VAN HET GEBRUIK EN BEPERKEN VAN DE SCHADE Subutex Federale preventiecampagne inzake misbruik van benzodiazepines Early Warning System (EWS) OPTIMALISERING VAN HET BEHANDELINGS- EN HULPVERLENINGSAAANBOD Koninklijk Besluit betreffende de substitutiebehandelingen Behandelingen op basis van diacetylmorfine OVERLEGDE BELEIDSPLANNEN MET HET OOG OP EEN GEINTEGREERD GEZONDHEIDSBELEID Algemene Cel Drugsbeleid Anti-tabaksfonds Alcoholplan Drugsplan Gokverslaving Gezamenlijk voorstel van de Regeringen van het Waals Gewest en de Franse Gemeenschap Memorandum van de Waalse en Brusselse Fedito SPECIFIEKE OPDRACHTEN VAN DE BELEIDSCEL Inventaris Adviezen en aanbevelingen Voorstellen om de kwaliteit van de gegevens te verbeteren Samenwerkingsprotocollen Driejaarlijks verslag WERKING VAN DE CEL Samenstelling van de Cel in december Agenda Activiteitenverslag III. SUBSIDIES IV. EVALUATIE Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - I

3 Activiteiten Rapport 2004 I. INLEIDING Dit activiteitenverslag geeft allereerst een overzicht van de activiteiten van de Cel Gezondheidsbeleid Drugs (verder gewoon Cel genoemd) in 2004; vervolgens worden de subsidies vermeld, en tot slot volgt er een korte evaluatie van de activiteiten van de Cel in Twee officiële documenten liggen aan de basis van voormelde Cel, namelijk : de Beleidsnota van de Federale Regering inzake drugsproblematiek 1 van 2001 en het Protocolakkoord betreffende de totstandkoming van een geïntegreerd gezondheidsbeleid inzake drugs. Dit protocolakkoord werd door de leden van de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid ondertekend op 30 mei In 2004 werd het secretariaat van de Cel waargenomen door twee leden van het wetenschappelijk secretariaat die tevens zorgden voor de follow-up van de dossiers. Zij werden soms bijgestaan door andere leden van de FOD Volksgezondheid "Beleidsnota van de Federale Regering inzake drugsproblematiek", Brussel, 19 januari 2001, De volledige benaming van deze Federale Overheidsdienst is "FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu". Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 2

4 Activiteiten Rapport 2004 II. GEREALISEERD IN 2004 We geven hier een overzicht van de activiteiten van de Cel in De activiteiten worden ingedeeld naargelang de algemene doelstellingen van het Protocolakkoord. Vervolgens worden een aantal verwezenlijkingen opnieuw besproken bij de verschillende meer specifieke opdrachten van de Cel. De belangrijkste doelstelling waarover de ondertekenaars van het Protocolakkoord het eens zijn, is "overleg te plegen teneinde hun beleid inzake preventie van het gebruik van bewustzijnsbeïnvloedende middelen (hierna "drugs" genoemd) en hulpverlening aan mensen met drugsgerelateerde gezondheidsproblemen op elkaar af te stemmen". 1. GLOBAAL INZICHT "Het verkrijgen van een globaal inzicht in alle aspecten van de drug- en drugverslavingsproblematiek;" 1.1. Registratie van de behandelingsaanvragen of "Treatment Demand Indicator" (TDI) België is verplicht om het EWDD 3 gegevens te bezorgen die beantwoorden aan het door Europa gevraagde "Treatment Demand Indicator"-protocol (TDI). Thans worden er geen gegevens overgezonden aangezien het onmogelijk is om interpreteerbare, nationale gegevens te verkrijgen gezien de verschillen tussen de bestaande registratiesystemen. Met het oog op de harmonisering van die gegevens is het noodzakelijk dat de bestaande registratiesystemen een gemeenschappelijke methodologie gebruiken. Daarom hebben de leden van de Cel zich in 2004 beziggehouden met een registratieproject van de behandelingsaanvragen : Treatment Demand Indicator of TDI. In februari heeft de Voorzitter van de Cel officieel via een schrijven aan het WIV 4 gevraagd een structureel voorstel te formuleren en een raming te maken van het budget dat nodig is voor de implementatie van het Europese TDI-protocol in België. In maart heeft het WIV geantwoord dat er reeds een werkgroep bestond om het plan op te stellen, maar dat het niet bevoegd is om een budget te ramen. Die werkgroep van het WIV heeft een Belgisch TDI-protocol ontwikkeld dat in september 2004 aan de leden van de Cel werd voorgesteld. Dit protocol is een eenvoudige omzetting van het Europese TDI-protocol naar de Belgische situatie. De leden van de Cel formuleren enkele opmerkingen bij die presentatie. Zij vragen met name dat de behandelingen voor een primair tabaks- of alcoholverbruik ook geregistreerd zouden worden. De Cel vraagt dat er duidelijk gepreciseerd wordt dat de registratie enkel geldig is voor een persoon of een instelling die een 3 4 Europees waarnemingscentrum voor drugs- en drugsverslaving ( Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid ( Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 3

5 Activiteiten Rapport 2004 officiële erkenning gekregen heeft. Mits voormelde opmerkingen hebben de aanwezige leden het TDI-protocol globaal goedgekeurd. Met het oog op de implementatie van dit Protocol beslist de Cel een werkgroep op te richten die de kosten en de draagwijdte moet evalueren van de wijzigingen die noodzakelijk zijn om de bestaande systemen aan te passen zodat met die systemen de voor het EWDD noodzakelijke gegevens kunnen worden doorgespeeld. Het doel bestaat er dus in een werkmethode uit te werken waarbij de bestaande systemen de voor het Belgische TDI-protocol noodzakelijke gegevens kunnen doorspelen. De werkgroep heeft als taak een verslag op te stellen dat aan de Interministeriële Conferentie van 13 juni 2005 zal worden bezorgd. De ministers van de Interministeriële Conferentie moeten enkel een idee hebben van de vereiste kosten en inspanningen. Eind november heeft een eerste vergadering van voormelde werkgroep plaatsgevonden. Die vergadering heeft ertoe geleid dat de doelstellingen van de werkgroep konden worden gepreciseerd en dat men tot een consensus is gekomen over de verdere bijzonderheden van de variabelen van het Belgische TDI-protocol. Dit protocol zal als basis dienen voor de invoering van een gemeenschappelijke methodologie. De Cel heeft de Interministeriële Conferentie van december 2004 op de hoogte gebracht van de vorderingsstaat m.b.t. de invoering van het TDI-protocol. Het is belangrijk dat de ministers op de hoogte worden gehouden van de voortgang van dit project EWDD In mei heeft de Cel, op vraag van de Voorzitter, Alexis Goosdeel uitgenodigd om aan de leden van de Beleidscel de verwachtingen van het EWDD ten aanzien van België toe te lichten. In december is Alexis Goosdeel het jaarverslag 2004 van het EWDD komen voorstellen. De tekst (nagekeken door Alexis Goosdeel) van beide presentaties is bij dit document gevoegd. Naar aanleiding van die presentatie verduidelijken de leden dat indien mensen een gegevensbron rechtstreeks aan het EWDD doorgeven zonder langs het Focal Point (FP) te passeren, het Focal Point een kopie van die verzending moet krijgen. Indien dat niet het geval is, met name omdat de mensen het FP niet kennen, zal het EWDD op zijn beurt het Belgische FP laten weten dat het aanvullende gegevens ontvangen heeft Informatie m.b.t. de internationale commissies Er wordt algemeen betreurd dat de werkzaamheden van de verschillende Europese commissies die rond verslaving werken niet beter gekend zijn in België. De Cel dient zich in te zetten om deze overdracht van informatie te verbeteren door, in het bijzonder, de verantwoordelijken bevoegd inzake internationale communicatie op het vlak van volksgezondheid aan te duiden. Tijdens een volgende vergadering zal de Cel de internationale groepen voorstellen die bij het drugsbeleid betrokken zijn. Het wetenschappelijk secretariaat plant die vergadering in Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 4

6 Activiteiten Rapport 2004 Ondanks dit alles maken de leden van de vergaderingen van de Cel gebruik om informatie over de werkzaamheden van de verschillende commissies door te spelen, alsook om uitnodigingen voor studiedagen enz. door te geven. De Cel is met name op de hoogte van het officiële bezoek van een delegatie van het OICS 5 (Internationaal Orgaan voor de controle van verdovende middelen). Het federale kabinet merkt op dat, met het oog op de komst van het OICS, de federale kabinetten van Binnenlandse Zaken, Justitie en Volksgezondheid goed hebben samengewerkt Lokale en bovenlokale structuren Begin 2004 vraagt de voorzitter naar aanleiding van een aantal discussies het jaar daarvoor dat de leden de Cel een definitie en omschrijving van bepaalde termen bezorgen : de lokale en bovenlokale structuren (of structuren en superstructuren) ; het sectorale en intersectorale niveau ; de netwerken en zorgcircuits. Die teksten zouden naar het Nederlands en het Frans moeten worden vertaald, en zouden tevens de wetgeving terzake moeten bevatten. Die documenten zullen de Cel helpen om deze structuren beter te begrijpen. Andere prioriteiten hebben ertoe geleid dat dit project is uitgesteld Synthetische drugs De leden hebben het probleem van de synthetische drugs besproken. België is een productieplaats van die stoffen. Er zijn contrasterende beelden die niet noodzakelijk met elkaar in verband staan : het productiecijfer, het consumptiecijfer bij de bevolking in het algemeen en bij de populatie die megadancings en andere plaatsen van vermaak bezoekt. Het is moeilijk een volledig zicht te krijgen op dit fenomeen, dat van jaar tot jaar zeer snel evolueert. Wat synthetische drugs betreft, merkt een lid op dat pill testing net één van de onderwerpen is waarvoor er absoluut een sterke consensus vereist is vanwege de verschillende ministers. 2. PREVENTIE VAN HET GEBRUIK EN BEPERKEN VAN DE SCHADE "De continue preventie van het drugmisbruik en het beperken van de schade hieraan verbonden; 2.1. Subutex Eind 2003 heeft het «Observatoire liégeois de prévention et de concertation sur les drogues» opgemerkt dat er op het terrein een informatielacune bestond rond het gebruik van Subutex. De Cel heeft bijgevolg aan het wetenschappelijk secretariaat gevraagd een nota dienaangaande op te stellen. Begin 2004 werd die nota voor advies en commentaar aan de Farmaceutische Inspectie van de FOD Volksgezondheid bezorgd. De Farmaceutische Inspectie heeft geantwoord dat het enige officiële document m.b.t. het voorschrijven van 5 Organe International de Contrôle des Stupéfiants des Nations Unies. Het Internatonaal Orgaan voor de controle van verdovende middelen is een onafhankelijk semi-gerechtelijk controleorgaan belast met de toepassing van de conventies van de Verenigde Naties m.b.t. drugs. Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 5

7 Activiteiten Rapport 2004 Subutex de bijsluiter van het geneesmiddel is. Daar de door het wetenschappelijk secretariaat opgestelde nota enkel die bijsluiter bevatte, had het geen zin die nota te verspreiden. Bovendien kan zowel voor Subutex als voor methadon alarmerende informatie via het farmacovigilantiesysteem meegedeeld worden Federale preventiecampagne inzake misbruik van benzodiazepines In april stelt een lid van het wetenschappelijk secretariaat de derde fase van de benzocampagne voor. De leden stellen specifieke vragen over deze presentatie. Een lid merkt op dat er een werkgroep zou worden opgericht met vertegenwoordigers van Gemeenschappen en Gewesten om de inhoud van die campagne te bespreken, en tot een overleg tussen de verschillende beleidsniveaus terzake te komen. Sommige leden wensen dat een dergelijk overleg kan plaatsvinden. De voorzitter onderstreept dat dit niet eenvoudig is gezien de huidige geopolitieke situatie in België waar een reeks van overheden over specifieke bevoegdheden op het vlak van volksgezondheid beschikken. In november is de Cel op de hoogte gebracht van de ontwikkeling van de derde fase van de benzocampagne die onder andere bestaat uit de oprichting van een aantal focusgroepen samengesteld uit huisartsen. Voor elke focusgroep worden drie vergaderingen gepland : een eerste vergadering om het verschillend voorschrijfgedrag van de huisartsen te bepalen, een tweede vergadering om guidelines op te stellen inzake het voorschrijven van benzodiazepines en tot slot zal een derde vergadering de artsen vertrouwd maken met een eenvoudig protocol om voor die veranderingen gemotiveerd te blijven waardoor de arts ook zijn patiënt ertoe kan aanzetten op alternatieven over te stappen i.p.v. benzodiazepines te gebruiken Early Warning System (EWS) In september merkt een lid van de Cel op dat er op enkele maanden tijd over het Early Warning System (EWS) veel boodschappen naar de pers zijn gestuurd. Dat lid vraagt zich af of er hier gevaar is voor oververzadiging en of dat systeem wel efficiënt is. De Cel beslist een werkgroep op te richten die het EWS moet evalueren en aanbevelingen moet formuleren ter verbetering van de communicatiestrategieën. Die werkgroep, die voor 2005 is gepland, zal bestaan uit iemand van het WIV, iemand van elk sub-focal point, een lid van het Federale kabinet en twee leden van het wetenschappelijk secretariaat. 3. OPTIMALISERING VAN HET BEHANDELINGS- EN HULPVERLENINGSAAANBOD "De optimalisering van het hulpverlenings- en behandelingsaanbod van drugverslaafden;" 3.1. Koninklijk Besluit betreffende de substitutiebehandelingen In januari betreurt de Cel dat er zoveel moeilijkheden zijn om het ontwerp van koninklijk besluit inzake de registratie van substitutiebehandelingen op te volgen. De herhaaldelijke afwezigheden in 2003 van een vertegenwoordiger van het federale kabinet verklaren deels die Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 6

8 Activiteiten Rapport 2004 moeilijkheden. De leden van de cel maken zich zorgen over het gebrek aan transparantie bij de totstandkoming van dit ontwerp. Zij merken op dat de verenigingen op het terrein zich ook zorgen maken. In februari deelt een vertegenwoordiger van het federale kabinet de Cel mee dat het koninklijk besluit betreffende de substitutiebehandelingen voor advies bij de Raad van State ligt. Dit document zal zo spoedig mogelijk aan de leden van de Cel worden overgezonden. Tijdens de vergadering in maart formuleren de voorzitter en de leden van de Cel enkele opmerkingen m.b.t. dit koninklijk besluit. Een aantal leden zijn verwonderd over het feit dat een privéinstelling (Instituut voor Farmaco-Epidemiologie van België) met de gegevensverwerking is belast, terwijl de overheidsinstellingen over voldoende expertise beschikken. Ook de voorzitter en de leden zijn het erover eens dat een overheidsinstantie voor het registratiesysteem verantwoordelijk zou moeten zijn. Globaal gesproken rijzen er geen fundamentele problemen omtrent het ontwerp van koninklijk besluit en krijgen de belangrijke kwesties een antwoord. Er werd een brief met voormelde opmerkingen naar het kabinet van de federale Minister van Volksgezondheid gestuurd, maar het koninklijk besluit werd inmiddels op 19 maart 2004 ondertekend. Later heeft de Cel blijven streven naar de toepassing van dit koninklijk besluit, maar eind 2004 heeft de Cel geen nieuwe informatie meer gekregen Behandelingen op basis van diacetylmorfine Een aantal leden wilden het probleem aankaarten m.b.t. het gecontroleerd verstrekken van heroïne of de behandeling op basis van diacetylmorfine, waardoor problemen op het terrein kunnen worden opgelost, met name in Luik waar er sinds verschillende jaren een project loopt. De Cel heeft evenwel beslist dat dit probleem niet tot haar bevoegdheid behoort, daar het hier niet enkel om de volksgezondheid gaat. Deze kwestie behoort daarentegen tot de bevoegdheid van de Algemene Cel Drugsbeleid. 4. OVERLEGDE BELEIDSPLANNEN MET HET OOG OP EEN GEINTEGREERD GEZONDHEIDSBELEID "De uitwerking van overlegde beleidsplannen met het oog op een geïntegreerd gezondheidsbeleid inzake drugs." 4.1. Algemene Cel Drugsbeleid Pro memorie, de Algemene Cel Drugsbeleid (hier Algemene Cel genoemd) heeft als doel een alomvattend en geïntegreerd drugsbeleid uit te werken. Deze Cel zal normaliter bevoegd zijn voor de verschillende beleidsdomeinen inzake drugs, zoals het beteugelen van de drugshandel. De cel zal bestaan uit vertegenwoordigers van de verschillende regeringen op federaal, gewestelijk en gemeenschapsniveau. Na de oprichting van de Algemene Cel zal de Cel Gezondheidsbeleid Drugs zoals in het verleden samen blijven komen, maar zij zal als werkcel voor de Algemene Cel fungeren. Jaarlijks vindt er een Interministeriële Conferentie Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 7

9 Activiteiten Rapport 2004 Drugs plaats. De Algemene Cel zal tevens belast worden met het opstellen van een jaarverslag inzake drugs dat in het Parlement wordt besproken. Dit verslag moet ook aanbevelingen formuleren voor het verder te voeren drugsbeleid. De Algemene Cel is officieel opgericht in het kader van een Samenwerkingsakkoord dat op 2 september 2002 door de Federale overheid, de Gemeenschappen en de Gewesten werd ondertekend. Iedere ondertekenaar moet dit akkoord via een wet, een decreet of een ordonnantie bekrachtigen. Maar in 2003 hadden enkel de federale regering en de Franse Gemeenschap de noodzakelijke wettekst goedgekeurd. Ook in 2004 was de Cel enorm begaan met dit project. De leden hebben meermaals bij hun respectieve kabinetten op het belang van dit dossier gewezen. De Vlaamse Gemeenschap heeft haar decreet in de eerste helft van 2004 gepubliceerd. In oktober 2004 heeft de Cel er nog bij haar leden op aangedrongen dat de Algemene Cel snel, althans voor 2005, zou worden opgericht. Eind 2004 ontbraken nog steeds de decreten en ordonnanties van het Waals Gewest, de Duitstalige Gemeenschap, het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest, de COCOF en de COCOM : in het Waals Gewest zijn alle voorwaarden vervuld voor de goedkeuring van het decreet ; wat de Duitstalige Gemeenschap, de COCOF en de COCOM betreft, zijn het decreet of de ordonnantie in volle voorbereiding. Het is voor de leden van belang dat die Algemene Cel daadwerkelijk operationeel wordt ; zij moet een effectieve coördinatie van het drugsbeleid via uitwisseling tussen de verschillende entiteiten mogelijk maken. Er worden immers verschillende initiatieven op het vlak van drugs genomen en het is van belang om ze te integreren teneinde de kwaliteit van het werk te verhogen en een dubbel gebruik van het budget te voorkomen. Op het vlak van gezondheid is het ook belangrijk om de acties goed te organiseren. Coördinatie is een belangrijk thema ; alle betrokken partijen moeten hiervoor samenwerken. Het uitgangspunt van het werk van de Algemene Cel zal bestaan in het bijwerken van de Federale beleidsnota Eind 2004 zijn de leden van de Cel van mening dat de allereerste prioriteit voor 2005 de effectieve oprichting is van die Algemene Cel Drugsbeleid. Die oprichting is tevens de belangrijkste aanbeveling van het driejaarlijks verslag van de Cel Anti-tabaksfonds In 2004 werden de leden van de Cel erg in beslag genomen door de problemen i.v.m. het Fonds ter bestrijding van het tabaksgebruik, hier Anti-tabaksfonds genoemd. De Cel heeft zich in de eerste plaats afgevraagd of dit Anti-tabaksfonds tot haar bevoegdheid behoorde. De leden hebben hierop positief geantwoord en wel om verschillende redenen : in december 2003 werd aan de Interministeriële Conferentie voorgesteld dat de Cel Gezondheidsbeleid Drugs de overlegstructuur zou zijn voor alle problemen i.v.m. tabak ; overeenkomstig het Protocolakkoord behoren alle substanties tot de bevoegdheid van de Cel ; bovendien is het met het oog op een geïntegreerd beleid van belang om het concept verslaving in het algemeen te verbieden. Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 8

10 Activiteiten Rapport 2004 In maart is een lid van de FOD Volksgezondheid het Anti-tabaksfonds aan de Cel komen voorstellen. Met de oprichting van dit fonds wilde men ervoor zorgen dat de maatregelen inzake tabaksbestrijding ook effectief werden toegepast. Begin 2003, vóór de federale verkiezingen bestond er een ontwerp van overeenkomst met de Gemeenschappen en de Gewesten dat in 2 miljoen euro voorzag voor het Anti-tabaksfonds. Het ontwerp werd ondertekend maar niet gepubliceerd ingevolge een negatief advies van de Raad van State, aangezien de verdeelsleutel die voor de subsidies was vastgelegd de wetten terzake niet naleefde. De federale minister van Volksgezondheid heeft dit initiatief geformaliseerd in de programmawet van Deze voorziet in een thesaurierekening van 1 miljoen euro in 2004 en 2 miljoen in 2005 voor dit Anti-tabaksfonds (er is nog niets vastgelegd voor na 2005). Het bedrag dat aan dit fonds wordt toegekend, is afkomstig van accijnzen op tabak en maakt het voorwerp uit van een dotatie aan het RIZIV. Zelfs al bestaat er geen formeel onderhandelingsakkoord, toch is het van belang dat het tabaksbeleid in overleg tussen de Gemeenschappen en de Gewesten tot stand komt teneinde overlappingen tussen de projecten van de verschillende federale overheden en van de deelgebieden te vermijden, alsook om een globaal en geïntegreerd plan te creëren. Met het oog op dit overleg vraagt de Cel dat elk lid zijn projecten inzake tabaksbestrijding aan het wetenschappelijk secretariaat bezorgd. De Cel zal proberen de verschillende antitabaksplannen te coördineren. Dit overleg is des te belangrijker daar er begin 2004 een gebrek aan overleg geweest lijkt te zijn tussen de verschillende beleidsniveaus, met name m.b.t. het probleem rond de terugbetaling van een geneesmiddel dat voor tabaksontwenning wordt gebruikt, alsook m.b.t. de opleidingen van de artsen inzake behandeling van tabaksverslaving. Er wordt gevraagd dat elk lid zijn kabinet op de hoogte brengt dat de Cel over dit thema zal discussiëren, daar het belangrijk is om de discussies te voeren alvorens een beslissing wordt genomen en niet erna. Op die manier kunnen de leden de overlappingen en lacunes onderzoeken. Later zal de Cel dan een synthese kunnen maken van de verschillende bestaande of toekomstige programma s in ons land. In juni stelt het wetenschappelijk secretariaat reeds een aantal anti-tabaksplannen voor van de Federale overheid, de Franse Gemeenschap en het Waals Gewest. De Franse Gemeenschap heeft reeds een anti-tabaksplan opgesteld om zo een deel van die 2 miljoen van het Antitabaksfonds te krijgen. Er zijn reeds acties ter preventie en denormalisatie ondernomen, zoals de campagne «A votre insu». Wat de Federale overheid betreft, zal het Fonds ter bestrijding van het tabaksgebruik van 2004 op 1 juli worden geactiveerd. De projecten moeten in 2004 van start gaan en moeten gaan over preventie, behandeling of vervanging. Dit fonds van 1 miljoen euro is een zuiver federale aangelegenheid. Een deel van het geld is bestemd om een informatiecampagne voor niet-rokers te financieren. In 2005 en 2006 wordt voorzien in een dotatie van het RIZIV van 2 miljoen voor het Anti-tabaksfonds, maar misschien komt er ook een financiering via de accijnzen op tabak. De Raad van State is gekant tegen een budget waarin de Gemeenschappen en Gewesten niet bijdragen. Er moet bijgevolg een voorstel voor een algemeen plan worden uitgewerkt waarbij elke partij (federaal en de deelregeringen) uit dit Anti-tabaksfonds kunnen putten. Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 9

11 Activiteiten Rapport 2004 De Cel beslist allereerst een beknopte tabel op te stellen met de door de verschillende regeringen aanbevolen maatregelen. Het wetenschappelijk secretariaat heeft die tabel in november uitgedeeld. Volgens die tabel zou er tussen de Federale overheid en de deelregeringen een bevoegdheidsconflict kunnen bestaan op het vlak van hulpverlening bij tabaksontwenning. De betrokken leden zullen nagaan of er eventueel een bevoegdheidsconflict bestaat. Wat het Waals Gewest betreft, kan worden opgemerkt dat de actie «Patchs» niet zal worden verlengd : aangezien de budgettaire middelen voor 2005 zeer krap zijn, zal voorrang worden gegeven aan de begeleiding van de beroepsbeoefenaars. Wat het Anti-tabaksfonds betreft, merkt het Waals Gewest op dat het oorspronkelijke samenwerkingsakkoord tussen de federale overheid en de deelregeringen bepaalde dat de Federale overheid een budget voor de Gewesten en de Gemeenschappen zou vrijmaken. Nu vraagt de Federale Overheid geld aan de deelregeringen voor dit Anti-tabaksfonds. Het Waals Gewest is het er niet mee eens dat het mechanisme wordt omgedraaid. Een mogelijke oplossing bestaat erin een wet op te stellen waarin de verdeling wordt opgenomen, zoals bepaald in het oorspronkelijke samenwerkingsakkoord. Een dergelijke wet zou met een tweederde meerderheid kunnen worden goedgekeurd. De leden moeten het secretariaat informeren over eventuele wijzigingen en correcties in de anti-tabaksplannen zodat de tabel kan worden aangepast. Het zou goed zijn als de leden de keuze van de preventieprogramma s verantwoorden en de inhoud ervan toelichten opdat de hele Cel van de expertise van zijn leden zou kunnen profiteren Alcoholplan Om de discussies rond alcohol voor te bereiden, is aan de vertegenwoordigers van de verschillende kabinetten gevraagd om, op hun bevoegdheidsniveau, een lijst op te stellen van alle bestaande alcoholprogramma s en die aan het secretariaat van de Cel te bezorgen. In februari verklaart het Waals Gewest dat ze geen specifiek alcoholbeleid heeft en dat deze materie globaal geregeld wordt in het verslavingsdecreet; er bestaan evenwel ad hoc projecten die door het Kabinet worden ondersteund. Ook de Franse Gemeenschap behandelt verslaving op een globale manier. Alcohol en tabak zijn echter prioritaire thema s waarvoor specifieke onderzoek/actieplannen bestaan. Dit geldt ook voor het Vlaams Gewest. In dat geval zou een systematische verzameling van de bestaande of nog te ontwikkelen programma s nuttig zijn. Op basis daarvan kan de Cel vervolgens een synthese opstellen en ad hoc aanbevelingen formuleren ter attentie van de verschillende Federale, Regionale en Communautaire overheden. De voorzitter merkt op dat bij een groot aantal patiënten in de ziekenhuizen een alcoholprobleem de oorzaak is van tal van medische en psychiatrische pathologieën. In een groot aantal gevallen wordt enkel de geassocieerde medische pathologie behandeld en niet het probleem dat aan de basis ligt, met name alcoholisme. Hij merkt op dat in België sinds enkele jaren de Belgische vereniging voor alcohologie bestaat die bij dit werk zou kunnen worden betrokken. Een lid dringt erop aan om het alcoholprobleem grondig aan te pakken en Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 10

12 Activiteiten Rapport 2004 veldwerkers en organisaties samen te brengen. Er is dus op vlak van volksgezondheid een groot probleem. In september bezorgt de federale overheid de Cel een voorstel van koninklijk besluit waarin een aantal maatregelen worden genomen ter bestrijding van alcoholisme. De bevoegdheid van de federale overheid dienaangaande berust op de wet inzake consumentenbescherming. Dat voorstel wil een code van goede praktijkvoering opleggen inzake alcoholreclame. Die code zou geïnspireerd zijn op de code voor goed gedrag van de brouwersfederaties. Die federatie kant zich echter tegen dat voorstel. Een andere maatregel zou erin bestaan om op het etiket van flessen die alcohol bevatten een waarschuwing te formuleren voor zwangere vrouwen. De bevolking lijkt dienaangaande immers slecht geïnformeerd te zijn, terwijl wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat alcoholgebruik door de moeder een gevaar inhoudt voor het ongeboren kind. Studies tonen aan dat waarschuwingen op etiketten efficiënt zijn. Het federale kabinet heeft de leden van de Cel om advies gevraagd. Slechts weinig leden hebben geantwoord omdat de termijn om advies uit te brengen te kort was. In de daaropvolgende vergadering heeft de vertegenwoordiger van het federale kabinet de Cel meegedeeld dat de kwestie van de etikettering van de flessen alcohol is uitgesteld daar ze heel wat negatieve reacties heeft uitgelokt. Een deel van de leden van de Cel formuleert opnieuw een aantal bedenkingen m.b.t. de mogelijkheid om op flessen alcohol een boodschap te plaatsen die enkel bestemd is voor zwangere vrouwen, aangezien deze problematiek enerzijds op de hele bevolking betrekking heeft, en anderzijds, dergelijke etikettering stigmatiserend is voor zwangere vrouwen. De Voorzitter stelt voor aanbevelingen te formuleren die niet enkel voor zwangere vrouwen zijn bestemd, maar die de aandacht vestigen op verschillende gevaren van alcoholgebruik Drugsplan In februari stellen de leden voor dat de administratie zich zou baseren op de Federale beleidsnota 2001 om het programma en de coördinatie van de drugsplannen, die zowel op federaal niveau als binnen de deelregeringen bestaan, te verbeteren. Zij zal de actiepunten op gezondheidsniveau samenvatten en doorsturen naar de leden van de Cel die hierop hun opmerkingen kunnen formuleren. Dit biedt de ideale gelegenheid om de balans op te maken van alle actiepunten die sinds de opmaak van de Federale beleidsnota 2001 werden gerealiseerd. Wegens tijdgebrek werd dit punt naar 2005 verschoven. Het bijwerken van de Beleidsnota is een van de aanbevelingen van het Driejaarlijks verslag en behoort tot de prioriteiten die eind 2004 voor het daaropvolgende jaar werden besproken Gokverslaving In januari wenst de Cel na te gaan in welke mate zij aan de werkzaamheden van het overlegplatform gokverslaving kan deelnemen. Het wetenschappelijk secretariaat heeft geprobeerd informatie in te winnen, maar niemand van het kabinet van de Minister die de Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 11

13 Activiteiten Rapport 2004 Loterij binnen zijn bevoegdheid heeft, kent dit platform. Ook bij het Ministerie van Justitie heeft het secretariaat geen informatie over dit platform verkregen Gezamenlijk voorstel van de Regeringen van het Waals Gewest en de Franse Gemeenschap In oktober wordt de Cel ervan op de hoogte gebracht dat de regering van het Waals Gewest samen met die van de Franse Gemeenschap een college van experts willen oprichten dat zich zal bezighouden met preventie en behandeling van verslavingen. De aanbevelingen van dit college van experts zullen aan het wetenschappelijk secretariaat worden bezorgd. De Cel is het erover eens dat alle beleidsnota s inzake verslavingen het best aan het secretariaat worden overgezonden Memorandum van de Waalse en Brusselse Fedito Er werd een memorandum van de Waalse en Brusselse Fedito voor advies aan de Cel overgezonden. De Cel heeft hierop evenwel geantwoord dat ze de vragen van de verenigingen niet rechtstreeks kan behandelen. Die vragen moeten eerst aan het betrokken kabinet worden overgezonden die, indien het dit nodig acht, deze aan de Beleidscel overmaakt. 5. SPECIFIEKE OPDRACHTEN VAN DE BELEIDSCEL Bij de opdrachten van de Cel die hierna worden uiteengezet, bevinden zich een aantal concrete taken die door de Cel worden gerealiseerd Inventaris "Centraliseren, aanvullen en bijhouden van een gedetailleerde inventaris van de voor drugs bevoegde overheden en de door de overheid erkende en/of gesubsidieerde instellingen, organisaties, organen, gespecialiseerde centra, onderzoekscentra, universiteiten die zich toeleggen op één of meer aspecten van de drugproblematiek ;" De FOD Wetenschapsbeleid heeft een onderzoek "Drugs in cijfers" gefinancierd dat in 2004 is beëindigd. Die studie bevat reeds een gedetailleerde inventaris van de overheden en hun bevoegdheden inzake drugs en drugsverslaving. Wegens een overvolle agenda in 2004 werd beslist de resultaten van die studie in 2005 aan de Cel voor te stellen Adviezen en aanbevelingen "Formuleren van gemotiveerde adviezen en aanbevelingen m.b.t. de coördinatie van het drugsbeleid, het coördineren van acties en de effectiviteit daarvan, hetzij uit eigen beweging, hetzij op verzoek van de akkoordsluitende overheden;" Het door de Cel opgestelde Driejaarlijks verslag bevat belangrijke aanbevelingen. Zodra dit verslag officieel door de betrokken ministers is goedgekeurd, kan het worden verspreid. Hoewel er geen advies is geweest, werden er in 2004 binnen de Cel tal van beleidsprojecten besproken, dit in een streven naar overleg en efficiëntie. Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 12

14 Activiteiten Rapport Voorstellen om de kwaliteit van de gegevens te verbeteren "Voorstellen doen om de kwaliteit van de gegevens en informatie die door iedere akkoordsluitende overheid aan de Cel worden overgemaakt te optimaliseren om de hierboven beschreven opdrachten te kunnen vervullen ;" Een van de aanbevelingen van het Driejaarlijks verslag bestaat erin een procedure uit te werken waardoor de Cel een advies over de beleidsprojecten zal kunnen uitbrengen alvorens deze worden uitgevoerd, en dit vanuit een streven naar een geïntegreerd beleid Samenwerkingsprotocollen "Het voorstellen en voorbereiden van samenwerkingsprotocollen teneinde concrete overlegde doelstellingen te bereiken. Deze doelstellingen worden geëvalueerd via concrete indicatoren;" Het doel van de werkgroep m.b.t. de implementatie van het TDI-protocol bestaat erin een duidelijk verslag op te stellen dat ter goedkeuring aan de Interministeriële Conferentie van juni 2005 zal worden voorgelegd. De concrete doelstelling van dit verslag, alsook van de indicatoren ervan is ervoor te zorgen dat België het EWDD valide gegevens kan verschaffen die in overeenstemming zijn met het door Europa gevraagde TDI-protocol ; de indicatoren zijn de gegevens die effectief moeten worden overgezonden Driejaarlijks verslag "Het opstellen van het in artikel 6 bedoelde verslag." Het protocolakkoord betreffende de oprichting van de Beleidscel voorziet in het opstellen van een driejaarlijks verslag. Het wetenschappelijk secretariaat van de FOD Volksgezondheid is belast met de coördinatie ervan. De leden van de Cel hebben aan dit verslag meegewerkt. Vanaf april tot en met oktober werd het thema van het Driejaarlijks verslag tijdens elke vergadering van de Cel aangekaart. De vergadering van de maand augustus werd zelfs volledig aan dit verslag gewijd. Dit verslag is dan ook het resultaat van een onafgebroken samenwerking tussen de Voorzitter, de verschillende leden van de Cel en het wetenschappelijk secretariaat : ter verduidelijking, het verslag werd herhaaldelijk aangepast overeenkomstig de aanbevelingen van de leden van de Cel ; het hoofdstuk Inventaris van het gevoerde beleid bevat de volledige teksten van de door de leden overgezonden teksten. Ook de samenvatting van het Driejaarlijks verslag werd door alle leden van de Cel gelezen, aangepast en goedgekeurd. In oktober is het verslag officieel aan elke minister bezorgd, deze wordt gevraagd hiervan akte te nemen. Zoals in het Protocolakkoord van de Cel is opgenomen, werd het Driejaarlijks verslag aan de Interministeriële Conferentie van december 2004 overgemaakt. Deze heeft gevraagd dat elke minister dit verslag officieel goedkeurt. De Cel beslist dat het verslag in elk geval op de website van de FOD Volksgezondheid moet worden gepubliceerd. Elk lid van de CGBD verbindt zich ertoe de goedkeuring van zijn Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 13

15 Activiteiten Rapport 2004 respectieve minister te verkrijgen, en dit zowel wat de inhoud van het Driejaarlijks verslag betreft als de publicatie ervan. 6. WERKING VAN DE CEL 6.1. Samenstelling van de Cel in december 2004 In oktober hebben de nieuwe leden van de Cel zich voorgesteld. Namens de voorzitter van de Cel heeft het wetenschappelijk secretariaat eind 2004 aan elke Minister van Volksgezondheid gevraagd zijn vertegenwoordiger(s) in de Cel officieel te benoemen Agenda De Cel is in keer samengekomen, namelijk op : 20 januari 17 februari 16 maart 20 april 25 mei 29 juni 12 augustus 14 september 19 oktober 16 november 14 december 6.3. Activiteitenverslag 2003 Nadat het activiteitenverslag van 2003 door de leden was gelezen en verbeterd, werd het in het voorjaar van 2004 aan de leden van de Cel overgezonden. In april vraagt het wetenschappelijk secretariaat aan de leden of ze ermee akkoord gaan dat het activiteitenverslag 2003 op de website van de FOD Volksgezondheid wordt gepubliceerd. De aanwezige leden gaan hiermee in principe akkoord, maar ze vragen een redelijke termijn om het verslag te bestuderen alvorens te beslissen of het als dusdanig kan worden gepubliceerd, dan wel of er nog wijzigingen moeten worden aangebracht. Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 14

16 Activiteiten Rapport 2004 III. SUBSIDIES De Beleidscel wordt door de verschillende overheden gefinancierd overeenkomstig het Protocolakkoord van 31 mei 2001 dat in art. 5, 1 de betalingsmodaliteiten vermeldt. De jaarlijks geïndexeerde bedragen moeten voor de maand maart gestort worden van het jaar waarop ze betrekking hebben. Bedragen in euro voor het jaar 2004, aangepast aan index (112.32) Index mei Berekening: (Oorspronkelijk vastgelegd bedrag protocolakkoord) x (index dec 2003) index mei 2001 OF (Oorspronkelijk vastgelegd bedrag protocolakkoord) x (112.32) Overheid Berekening Totaal (Bron: Federale Staat ,14 x = ,42 Vlaamse Gemeenschap ,96 x Franse Gemeenschap = , ,01 x = ,60 Waals Gewest ,41 x COCOM 4.945,48 x COCOF 4.945,48 x Totaal subsidies Cel Gezondheidsbeleid Drugs voor het jaar 2004: 79 % wordt gereserveerd voor personeel: ,15 21 % wordt gereserveerd voor werkingskosten: ,67 = ,31 = 5.122,90 = 5.122, ,82 In 2003 werden een aantal problemen m.b.t. de subsidies vastgesteld. In januari 2004 heeft een vergadering met de verschillende vertegenwoordigers van de subsidiërende overheden ertoe geleid dat de problemen inzake betalingstermijnen en bewijsstukken opgelost raakten. Voor het jaar 2003 zijn de rekeningen in orde. Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 15

17 Activiteiten Rapport 2004 IV. EVALUATIE 2004 De leden van de Cel hebben herhaaldelijk gevraagd om op de hoogte te worden gehouden van de beleidsprojecten alvorens deze worden uitgevoerd teneinde het de Cel mogelijk te maken haar rol van advies- en overlegorgaan op te nemen, en dit met het oog op een geïntegreerd beleid. Hoewel dit nog niet systematisch is gebeurd, zijn er toch al veel discussies gevoerd rond lopende projecten. Een van de aanbevelingen van het Driejaarlijks verslag is ervoor te zorgen dat dit automatisch zou gebeuren, d.w.z. dat de beleidsprojecten inzake drugs binnen de Cel kunnen worden besproken alvorens ze worden uitgevoerd. Dergelijke procedure zorgt ervoor dat bevoegdheidsconflicten of leemtes in het gezondheidsbeleid drugs vermeden worden. Ook zou het eventueel interessant zijn indien de Cel op de hoogte zou worden gebracht van het resultaat van de discussies of met andere woorden dat de Cel weet in hoeverre de kabinetten rekening houden met het overleg en de informele adviezen van de leden van de Cel. In 2004 werden de punten systematischer van vergadering tot vergadering opgevolgd, wat een aanzienlijke verbetering is ten opzichte van de vorige jaren, en ook de continuïteit van de agenda ten goede kwam. Die verbetering werd in de hand gewerkt door de permanente aanwezigheid van het team van het wetenschappelijk secretariaat. De follow-up van de dossiers heeft een aantal verwezenlijkingen mogelijk gemaakt die het overleg mee ondersteunen : beknopt plan m.b.t. het tabaksbeleid, het TDI-protocol, het Driejaarlijks verslag. De discussies konden aldus gaan over kleine bevoegdheidsproblemen op het vlak van tabak alsook over het alcoholbeleid. Tevens dient er opgemerkt te worden dat het Driejaarlijks verslag de gelegenheid bood het werk van de Cel diepgaander te bestuderen, en dat er een aantal belangrijke aanbevelingen in dit verslag werden geformuleerd. In 2004 waren er nog steeds problemen ingevolge de herhaaldelijke afwezigheden van sommige leden waardoor bepaalde beslissingen en dossiers werden vertraagd. Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - 16

18 BIJLAGE 1 UITEENZETTING VAN DE HEER A.GOOSDEEL (EWDD) : "DE GEGEVENSINZAMELING INZAKE DRUGS EN DRUGSVERSLAVING IN EUROPA: STAND VAN ZAKEN EN PERSPECTIEVEN VOOR DE LIDSTATEN 25 MEI 2004 De heer Alexis Goosdeel heeft als taak het contact tussen het EWDD en de Focal Points (FP) van de lidstaten of de toekomstige lidstaten van de Europese Unie te verzorgen. Naast de 25 Lidstaten is er ook een land dat deel uitmaakt van het REITOX-netwerk en geen lid is van de EU, maar in 2002 wel officieel lid van het EWDD is geworden, met name Noorwegen. Binnenkort zal het netwerk ook Bulgarije, Roemenië en Turkije omvatten; op middellange termijn zullen ook nog andere landen zich bij het netwerk aansluiten, namelijk Kroatië, dat op de Europese Raad van juni 2004 het officieel statuut van kandidaat-lidstaat voor de EU zou moeten krijgen, en de Balkanlanden die op de Europese Raad van Thessaloniki van juni 2003 de mogelijkheid hebben gekregen om deel te nemen aan bepaalde communautaire programma s en agentschappen, waaronder het EWDD. De heer Goosdeel is verantwoordelijk voor de samenwerking met en de technische bijstand aan de nieuwe of toekomstige lidstaten zodat ze hun Nationale Focal Points (NFP s) en hun nationale informatienetwerken op het vlak van drugs en drugsverslaving kunnen creëren en versterken. Het is van essentieel belang dat de (nieuwe) NFP s ook nuttig zijn voor het land zelf en niet enkel voor het EWDD, anders zijn de geloofwaardigheid en het voortbestaan ervan niet gegarandeerd. Het werk van het EWDD en dus van de NFP s moet worden gezien in het kader van het Europese actieplan over drugs dat dit jaar door de Europese Commissie zal worden geëvalueerd. De zes doelstellingen van dit plan zijn misschien voor kritiek vatbaar op het vlak van de volksgezondheid aangezien ze eerder vaag zijn gedefinieerd, maar in de praktijk hebben ze het voor het eerst mogelijk gemaakt dat 15 lidstaten tot een akkoord m.b.t. de gemeenschappelijke doelstellingen kwamen, zodat hun acties een zekere convergentie vertonen. Het EWDD, het REITOX-netwerk en EUROPOL moeten bijdragen tot de evaluatie van het actieplan door de Commissie de epidemiologische en andere gegevens te verschaffen die nodig zijn voor de monitoring van de situatie en de antwoorden. De presentatie van de heer Goosdeel is toegespitst op de nieuwe werkwijze (Operating Framework) van het REITOX-netwerk die in januari 2003 door de Raad van bestuur van het EWDD is goedgekeurd en waarvan alle elementen voor het eerst over het volledige jaar van toepassing zijn (voor de oude Lidstaten). De nieuwe werkwijze is het resultaat van werkzaamheden van het EWDD in overleg met de Lidstaten, de Commissie en de NFP s naar aanleiding van de externe evaluatie van het REITOX-netwerk in Deze externe evaluatie paste in het kader van de hervorming van het Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - Bijlage A - 1

19 EWDD die is doorgevoerd naar aanleiding van de conclusies uit de externe evaluatie van het EWDD in Met de nieuwe werkwijze wil men dus een antwoord bieden op de kritiek uit de twee evaluatieverslagen (EWDD + REITOX) alsook op de kritiek van het Rekenhof meerbepaald m.b.t. een medefinanciering van de NFP s. Het eerste deel van de werkwijze beoogt gemeenschappelijke operationele doelstellingen te definiëren voor het hele Reitox-netwerk en de verdeling van de verantwoordelijkheden te beschrijven tussen de lidstaten, de NFP s en het EWDD inzake inzameling en overdracht van informatie. [Als bijlage 1 is het referentiedocument bijgevoegd]. Het komt er ook op aan de rollen, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van elke partner te verduidelijken teneinde een harmonieuzere, productievere en efficiëntere werking te garanderen en de relatie tussen het EWDD, de Lidstaten en de NPF s te optimaliseren. Vervolgens stelt de heer Goosdeel enkele sleutelpunten van de werkwijze voor. Slide Three-ways relationships De lidstaat moet het NFP ondersteunen, dat dan op zijn beurt informatie aan de lidstaat en het EWDD moet verschaffen. Het NFP vormt de belangrijkste nationale interface die verantwoordelijk is voor de informatie die volgens de gevraagde structuur aan het EWDD wordt doorgespeeld. Wat de financiering betreft, dient de lidstaat het NFP en de gegevensinzameling te financieren aangezien die grotendeels tot de strikte bevoegdheid van de lidstaten behoort. De financieringsregels en voorwaarden zijn eigen aan elke Lidstaat, al naargelang van zijn middelen, zijn politieke en bestuurlijke organisatie. Het EWDD is verantwoordelijk voor de definiëring van de Europese standaarden en de desbetreffende guidelines, het is ook verantwoordelijk voor de analyse van de gegevens en het exploiteren en belichten van de nationale gegevens in de Europese context. Het EWDD heeft inderdaad als taak vergelijkbare, betrouwbare en objectieve gegevens aan de Europese Commissie en de Lidstaten te verschaffen. Toegang tot de gegevens De heer Goosdeel wijst op de transparantie die moet bestaan op het vlak van de gegevens. Het NFP moet toegang hebben tot alle gegevensbronnen die voor zijn werk nuttig kunnen zijn; het FP moet dus goed verankerd zijn in de bestaande netwerken van het land. In de meeste gevallen en landen is een van de sleuteltaken van de NFP s een nationaal netwerk op te zetten en werkgroepen voor elke sleutelindicator op te richten. In aansluiting op de vraag betreffende de gegevensverwerking in België (TDI) en de discussie hieromtrent bij het begin van de vergadering, vindt het EWDD het spijtig dat België de beschikbare TDI-gegevens niet meer opnam in het nationaal verslag. Hoewel het de bedoeling is Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - Bijlage A - 2

20 en blijft om een uniek protocol te ontwikkelen waardoor de TDI-gegevens op nationaal niveau op een identieke en coherente wijze kunnen worden ingezameld met inachtneming van het Europese protocol (= verplichting van de Lidstaat), blijven, in afwachting dat dit protocol wordt ontwikkeld en toegepast, de bestaande gegevens nuttig, zelfs al moeten ze omzichtig worden gehanteerd en mogen ze slechts beperkt worden gebruikt wegens verschillen op het vlak van definiëring, draagwijdte, structuur van de vragenlijsten, enz Voor het EWDD blijven de bestaande gegevens m.a.w. waardevol (beter dan niets) ook al is dit bij gebrek aan beter. Dit betekent niet dat men nog lang moet blijven werken met weinig of niet compatibele systemen. De heer Goosdeel gebruikt dit voorbeeld om een verband te leggen met een ander element van de werkwijze, met name de planning van de taken (tasking process). Tasking process De nieuwe werkwijze voorziet erin dat het EWDD de NFP s op een constructievere en actievere manier betrekt bij de voorbereiding van het driejarig werkprogramma van het EWDD. Het is zowel de bedoeling over een performanter beheer- en planningsinstrument te beschikken en de voor de REITOX-groep gemeenschappelijke doelstellingen te definiëren als de NFP s meer zichtbaarheid en stabiliteit te geven. Bovendien gaat het er voor het EWDD om een duidelijk zicht te krijgen op de gegevens die het van de NFP s kan verwachten alsook op de gegevens die het NFP of de Lidstaat niet kunnen verschaffen. In dit laatste geval komt het erop aan samen met het NFP de middelen en acties in kaart te brengen en te definiëren waardoor men samen kan proberen die gegevens in de nabije toekomst te verschaffen. Wat die driejarenplannen betreft, hebben slechts enkele landen, waaronder België, een eerste versie overgezonden, maar in de meeste gevallen zijn die plannen te algemeen en beantwoorden ze niet aan de doelstellingen. Het EWDD zal in de komende maanden hieromtrent samenwerken met alle NFP s. De vergadering over het Belgische TDI-protocol, waarvan sprake hierboven, is een goed voorbeeld en zou moeten worden vermeld in het Belgische plan. Het NFP kan inderdaad niet verantwoordelijk worden gesteld voor (beleids-, bestuurlijke en/of financiële) beslissingen die niet tot zijn bevoegdheid behoren, maar zijn rol bestaat erin ervoor te zorgen dat de voorbereidende fasen worden gerealiseerd. Wat de TDI betreft, komt het erop aan de beschikbare gegevens, ook al zijn die niet volledig, in kaart te brengen en een duidelijk zicht te krijgen op de hinderpalen voor de goedkeuring van een gemeenschappelijk protocol en voorgestelde aanpak om hierin te slagen. Ook moet de tijd worden ingeschat die nodig zal zijn om alle gegevens te verschaffen. Aangezien er wellicht heel wat tijd zal nodig zijn om een nieuw protocol goed te keuren en toe te passen, zouden er, onder impuls en coördinatie van het NFP, tegelijkertijd ook inspanningen kunnen worden geleverd om de bestaande systemen convergent te maken zodat de bestaande gegevens, ook al zijn ze gedeeltelijk en moeilijk met elkaar te vergelijken, kunnen worden geëxploiteerd en overgezonden aan het EWDD. Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - Bijlage A - 3

21 Instrumenten voor gegevensinzameling (Reporting Tools) De nieuwe instrumenten voor de opstelling van de nationale verslagen (de New Reporting Tools ) werden pas in 2003 goedgekeurd. Ze zullen dus voor het eerst in 2004 worden gebruikt. In het nieuwe reporting-systeem moeten de nieuwe instrumenten door de Focal Points goedgekeurd en getest zijn: de FP s zijn dus nauwer betrokken. De structuur van de Reitoxverslagen is beschikbaar op de REITOX-site. De gemeenschappelijke instrumenten (Reporting Tools) werden gedefinieerd door een gemeenschappelijke werkgroep NFP-EWDD, die in de loop van het eerste semester van 2003 werkzaam was; daarna werden ze tijdens de REITOX-vergadering in Athene van mei 2003 door alle NFP s goedgekeurd en door de Raad van bestuur van het EWDD in juli Basisprincipe: de guidelines en de termijnen moeten in onderlinge overeenstemming worden goedgekeurd. In het verleden gebeurde het wel eens dat het EWDD te korte termijnen vaststelde waardoor de NFP s de gevraagde extra taak niet konden vervullen, wat soms leidde tot de publicatie van verkeerde gegevens of verslagen. In andere gevallen leven de NFP s de onderling overeengekomen termijnen niet na, waardoor het werk van het EWDD vertraging oploopt en de NFP s die hun werk tijdig af hadden, worden gestraft. Het komt er ook op aan het werk en de inspanningen in de tijd te spreiden en daarbij de instrumenten te stroomlijnen. Daarom is beslist de NFP s nauwer te betrekken bij de uitwerking van nieuwe instrumenten door een pretest procedure te definiëren. Een laatste, zeer belangrijk punt is dat zinloos, repetitief werk moet worden vermeden en dat men er zich van moet vergewissen dat de aan het EWDD toegestuurde gegevens op een optimale en exploiteerbare manier zijn opgeslagen. Hiervoor heeft het EWDD er zich toe verbonden een performanter systeem op poten te zetten om de gegevens op te slaan en te exploiteren. Het National Focal Point: de belangrijkste interface van het netwerk en de bevoorrechte gesprekspartner van het EWDD De nieuwe werkwijze bevestigt het NFP als de nationale overheid die bevoegd is het EWDD gegevens over te zenden. Het NFP is naargelang van zijn middelen verantwoordelijk voor de validatie van de aan het EWDD overgezonden gegevens aangezien het in vele landen niet het NFP is dat de gegevens rechtstreeks ter beschikking stelt. In dat laatste geval geeft het NFP bv. de beperkingen en vertekeningen m.b.t. bepaalde gegevens aan. Naargelang het land kan het NFP een beroep doen op een wetenschappelijk comité of een peer review mechanisme. Het NFP zorgt ook voor de rapportering van de bestaande gegevens of informatie waarbij de wetenschappelijke standaards terzake worden gerespecteerd, o.a. op het vlak van de voorstelling van de referenties. Februari Cel Gezondheidsbeleid Drugs - Bijlage A - 4