Provinciale Rapportage Luchtkwaliteit 2012

Transcriptie

1 Provinciale Rapportage Luchtkwaliteit 2012 Dit rapport beschrijft de luchtkwaliteit in de provincie Utrecht in het jaar 2011 en geeft een vooruitblik voor het jaar Provincie Utrecht Februari 2013 Provincie Utrecht Postbus TH Utrecht Naam contactpersoon Provincie: Geert Janssen 1

2 Inhoudsopgave Pagina Samenvatting/Conclusie 3 1. Inleiding 6 2. Wat is het Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit? 8 3. Werkwijze monitoring Resultaten Metingen Inleiding Algemene ontwikkeling luchtkwaliteit Nederland Luchtkwaliteit in de provincie Utrecht Van meten naar rekenen Luchtkwaliteit langs wegen Luchtkwaliteit in de omgeving van veehouderij bedrijven Luchtkwaliteit in de omgeving van industriële bedrijven Blootstelling Ontwikkeling luchtkwaliteit Voortgang maatregelen en projecten In Betekenende Mate Voortgang projecten In Betekenende Mate in de provincie Utrecht Voortgang maatregelen provincie Utrecht Voortgang maatregelen n Vervolg 25 Bijlagen / kaarten 2

3 Provinciale Rapportage Luchtkwaliteit 2012 Samenvatting/Conclusie Om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren is in 2009 het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) opgezet. Het NSL dient twee doelen: het beschermen van de volksgezondheid en het bieden van ruimte aan de uitvoering van ruimtelijke projecten. Die doelen worden bereikt door uitvoering van een maatregelpakket dat in het NSL is opgenomen. Voorop staat het tijdig halen van de grenswaarden van fijn stof (11 juni 2011) en stikstofdioxide (1 januari 2015) binnen de derogatietermijn. Enerzijds omdat daartoe een Europees rechterlijke verplichting geldt, anderzijds omdat een goede luchtkwaliteit van groot belang is voor de menselijke gezondheid. De provincie draagt bij aan het NSL door de uitvoering van het Provinciaal Programma Luchtkwaliteit (PPL). Om te waarborgen dat de luchtkwaliteitsnormen met het NSL inderdaad worden gehaald, wordt het programma gedurende de looptijd van het NSL gemonitord (tot 2015) en indien nodig bijgestuurd. De provincie heeft twee rollen bij de monitoring van het NSL: 1. Coördineren inhoudelijke en financiële verantwoording van het NSL voor de regio. 2. Aanleveren gegevens van de provinciale wegen en de stand van zaken van de grote ruimtelijke projecten en luchtkwaliteitsmaatregelen van de provincie (Provinciaal Programma Luchtkwaliteit). In december 2012 is de landelijke rapportage Monitoringsrapportage NSL, stand van zaken 2012 Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit aan de Tweede Kamer gezonden. De rapportage blikt terug op de situatie in 2011 en kijkt vooruit naar de verwachtingen voor het toetsjaar In de landelijke rapportage zijn de resultaten voor de provincies globaal weergegeven. De Provinciale Rapportage Luchtkwaliteit zoomt in op de resultaten voor de provincie Utrecht. Daarnaast wordt in de provinciale rapportage aandacht besteed aan de meetresultaten 2011 van het RIVM in de provincie Utrecht. In het kader van de maatregelen van het NSL is een overzicht gegeven van de voortgang van de Utrechtse luchtkwaliteitsmaatregelen. Luchtkwaliteit provincie Utrecht De luchtkwaliteit voor de provincie is beschreven met de Utrechtse meetpunten van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit en met de berekeningen met de Monitoringstool. Uit de metingen blijkt dat de concentraties fijn stof (PM 10 ) in 2011 gemiddeld iets hoger waren dan in Dit is voornamelijk het gevolg van de ongunstige meteorologische omstandigheden in Ondanks deze kleine verhoging zijn de concentraties in lijn met de gemeten langjarige dalende trend in PM 10 concentraties. Voor stikstofdioxide (NO 2 ) waren de jaargemiddelde concentraties in 2011 iets lager dan in Dit past in de langjarige dalende trend. Meten van de luchtkwaliteit is gezien de kosten op een beperkt aantal locaties mogelijk. Op specifieke locaties, bijvoorbeeld langs wegen, kunnen de luchtconcentraties heel anders verlopen dan de gemiddeld gemeten trend. Daarom is gebruik gemaakt van aanvullende modelberekeningen met de Monitoringstool NSL om op alle relevante locaties de luchtkwaliteit te kunnen volgen. Met de modelberekeningen kunnen ook prognoses worden gemaakt voor de toekomst, zodat voorspeld kan worden of de normen tijdig worden gehaald. 3

4 Overschrijdingen grenswaarden De prognoses voor stikstofdioxide in het jaar 2015 geven aan dat er in de provincie Utrecht langs negen lijke wegen overschrijdingen zijn berekend, allen in de Utrecht. Langs provinciale wegen zijn er geen overschrijdingen en langs de Rijkswegen is er één overschrijding berekend. Dit is de conclusie na toepassing van het Toepasbaarheidsbeginsel en/of Blootstellingscriterium bij alle berekende overschrijdingspunten met de Monitoringstool. Als voor heel 2011 al aan de normen voor fijn stof getoetst zou moeten worden, waren er nu normoverschrijdingen op 7 toetspunten langs één weg in de Utrecht (Albert Schweitzerdreef). Pas vanaf juni 2011 moet worden voldaan aan de normen voor PM 10. Omdat de situatie over een heel jaar moet worden beoordeeld, kan een formele toetsing pas plaatsvinden voor het jaar 2012 in Dan kan ook worden beschouwd of er sprake is van overschrijdingspunten. In de nabijheid van veehouderijbedrijven is in monitoringsronde van 2012 bij vijf bedrijven in twee n (Renswoude, Utrechtse Heuvelrug) een overschrijding van de 24-uurgemiddelde norm van PM 10 geconstateerd. Vorig jaar was dat nog slechts bij één bedrijf het geval. De toename van overschrijdingspunten wordt grotendeels verklaard door een aanscherping van de berekeningen (o.a. cumulatie en lagere zeezoutaftrek) en hogere gemeten achtergrondconcentraties in Voor betreffende bedrijven worden de n door Bureau Monitoring benaderd om emissiereducerende maatregelen te nemen (o.a. filters en luchtwassers). Hiertoe kunnen zij een beroep doen op de LNVsubsidies van het Rijk. Potentiële overschrijdingspunten Om een idee te krijgen wat het aantal overschrijdingen zou zijn als de resultaten van het NSL tegenvallen, of in geval van ongunstige meteorologische omstandigheden, is ook getoetst op iets lagere waarden (2 µg/m 3 onder de grenswaarde). Getoetst op deze waarde zijn voor NO potentiële overschrijdingspunten berekend, voornamelijk in de Utrecht maar ook in de buurt van snelwegen in de n Amersfoort, Nieuwegein, Zeist, Vianen en De Bilt. Voor overschrijding van de 24-uurgemiddelde waarde van PM 10 zijn 175 potentiële overschrijdingspunten berekend, voornamelijk in de Utrecht, maar ook enkele in Amersfoort en Nieuwegein. Hierbij moet worden opgemerkt dat genoemde aantallen nog niet zijn gecontroleerd of het Toepasbaarheidsprincipe of Blootstellingscriterium op deze punten van toepassing is. De verwachting is dat na deze controle 20 á 30 punten in aanmerking komen als NSL-toetspunt. Samen met de vastgestelde overschrijdingspunten zullen in de komende monitoringrapportages de potentiële overschrijdingspunten extra aandacht krijgen. Voortgang maatregelen NSL In de jaarlijkse berekeningen van de luchtkwaliteit wordt een inschatting gemaakt in hoeverre het NSL op schema ligt voor het halen van de grenswaarden. Bij het interpreteren van die resultaten is het belangrijk om te weten hoever de projecten zijn die In Betekenende Mate (IBM) bijdragen aan een slechtere luchtkwaliteit en in welke mate de maatregelen die de luchtkwaliteit verbeteren, gerealiseerd zijn. Voor luchtkwaliteitsmaatregelen die zijn opgenomen in het NSL geldt een uitvoeringsplicht binnen de termijn van het NSL (looptijd is tot 1 augustus 2014). In de provincie Utrecht zijn 28 projecten IBM opgenomen in het NSL. De provincie is verantwoordelijk voor drie projecten, namelijk de infrastructuur projecten (BRAVO) in de omgeving van Woerden. De overige projecten vallen onder bevoegd gezag van de n. Voor 3 projecten is een besluit genomen, zijn 8 projecten in voorbereiding en 13 projecten in uitvoering. Eén project is afgerond en 2 projecten zijn vervallen. 4

5 Er worden 106 maatregelen uitgevoerd, grotendeels door de n. Daarvan zijn 46 maatregelen inmiddels afgerond, 50 zijn nog in uitvoering en over 8 maatregelen is een besluit genomen en moet nog gestart worden met de uitvoering. Van 2 maatregelen is de stand van zaken onduidelijk. Ook de provincie Utrecht heeft enkele maatregelen (vier stuks) onder zijn hoede. Deze zijn opgenomen in het Provinciaal Programma Luchtkwaliteit (PPL), namelijk: Schoner openbaar vervoer Doorstromingsmaatregelen / dynamisch verkeersmanagement Alternatieve vervoerswijzen Groengas Geven De eerste twee projecten zijn reeds afgerond. Voor het project Alternatieve Vervoerswijzen is onlangs de regeling voor snellaadpalen vastgesteld in GS. Het project Groengas Geven loopt nog tot 1 januari 2014, de doelstellingen van het project zijn dan behaald. Kortom De rapportage laat een verbetering zien van de luchtkwaliteit in algemene zin, maar het aantal hardnekkige overschrijdingspunten in de Utrecht blijft bestaan. De Utrecht werkt aan een aanvullend maatregelenpakket om op tijd de grenswaarden voor 2015 te halen. Voor het tijdig halen van de norm is het noodzakelijk dat alle NSL maatregelen tijdig worden uitgevoerd. Mochten zich tijdens dit proces tegenvallers voordoen, dan zal de provincie dit direct met de desbetreffende en/of de wegbeheerder oppakken, zo nodig wordt dit ondersteund door bestuurlijk overleg. Verlengen van het NSL wordt bepleit om bij tegenvallers in het proces zo snel mogelijk aan de norm te voldoen. Aanvullend werkt de provincie mee aan het werkplan P4 Europa en het AIR netwerk om bij de Europese Commissie te pleiten voor een beter Europees bronbeleid en zodoende de gezondheidsschade te verminderen. 5

6 1. Inleiding Hoewel de luchtkwaliteit in de provincie Utrecht jaarlijks verbetert, voldoet deze nog steeds niet overal aan de Europese normen. De overschrijdingen van de grenswaarden worden vooral veroorzaakt door te hoge concentraties stikstofdioxide (NO 2 ) en fijn stof (PM 10 ). De gezondheidsschade hierdoor is aanzienlijk. Het verder verbeteren van de luchtkwaliteit, ook in gebieden waar al aan de wettelijke grenswaarden wordt voldaan, is daarom vanuit gezondheidskundig opzicht zinvol en gewenst. Het is de ambitie (zie provinciaal milieubeleidsplan ; verlengd t/m 2012) om de Utrechtse luchtkwaliteit zodanig te verbeteren dat er minimaal aan de wettelijke normen wordt voldaan en de effecten op volksgezondheid en vegetatie minimaal zijn. Bovendien heeft Nederland afspraken met Europa om binnen afzienbare termijn overal in Nederland aan de Europese normen te voldoen. De luchtkwaliteit wordt daarom jaarlijks gemonitord. Dit rapport beschrijft de luchtkwaliteit in de provincie Utrecht in het jaar 2011 en geeft een prognose van de luchtkwaliteit in het jaar Om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) 1 opgezet. In dit programma werken Rijksoverheid en decentrale overheden samen om te zorgen dat Nederland overal tijdig aan de grenswaarden voor fijn stof (11 juni 2011) en stikstofdioxide (1 januari 2015) zal voldoen. De provincie Utrecht draagt hier aan bij met het Provinciale Programma Luchtkwaliteit (PPL). Om de voortgang te volgen is bij het NSL een monitoringsprogramma opgezet. Dit programma is zowel gericht op het inzichtelijk maken van de voortgang van de projecten en maatregelen als de voortgang van de verbetering van de luchtkwaliteit. Bureau Monitoring (samenwerkingsverband RIVM en InfoMil) doet hiervoor de berekeningen waarbij de overheden de brongegevens aanleveren. Eind november 2012 publiceerde Bureau Monitoring de resultaten in de landelijke Monitoringsrapportage NSL 2. Deze rapportage is eind december 2012 aan de Tweede kamer gezonden. Conform de afspraken in het NSL levert de provincie Utrecht de brongegevens aan van de Utrechtse provinciale wegen en draagt het zorg voor de uitvoering en voortgangsrapportage van de vier eigen projecten uit het Provinciale Programma Luchtkwaliteit (PPL) en de provinciale Projecten in Betekende Mate. Hiermee heeft de provincie Utrecht impliciet voldaan aan de wettelijke monitoringsverplichting. Daarnaast vindt de provincie het belangrijk dat in de provincie zoveel mogelijk activiteiten met betrekking tot de luchtkwaliteit op elkaar worden afgestemd en informatie wordt uitgewisseld tussen de betrokken partners. Met het oog hierop vervult de provincie een faciliterende en coördinerende taak. Naast de modelberekening met behulp van de Monitoringstool wordt in deze rapportage ook de luchtkwaliteit beschreven op basis van het Landelijk Meetnet Lucht (LML) van het RIVM. De Monitoringstool wordt geijkt op basis van de luchtmetingen van het LML. 1 Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit; Ministerie van Infrastructuur en Milieu; Oktober Monitoringsrapportage NSL; Stand van zaken Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit 2012; RIVM Rapport /2012 6

7 Leeswijzer In deze rapportage wordt op basis van de landelijke Monitoringsrapportage NSL 2012 ingezoomd op de situatie in de provincie Utrecht. In hoofdstuk 2 en 3 is hiervoor het kader geschetst. De algemene luchtkwaliteit in de provincie is op basis van het Landelijk Meetnet Lucht (LML) van het RIVM beschreven ( 4.1). Met behulp van de meetstations van het LML in de provincie Utrecht wordt een indruk gekregen van de globale ontwikkeling van de luchtkwaliteit in de afgelopen jaren. Deze meetresultaten zeggen echter niets over de luchtkwaliteit op (alle) specifieke punten in de provincie. Dit is op basis van alleen metingen niet mogelijk ( 4.2). Daarom worden er aanvullende modelberekeningen uitgevoerd met behulp van de NSL-monitoringstool. Met name langs (drukke) wegen kan een overschrijding van de norm plaatsvinden. Met de modelberekeningen wordt dan ook de luchtkwaliteit langs alle relevante wegvakken in de provincie Utrecht doorgerekend ( 4.3). Ook is er getoetst of er overschrijdingen in de omgeving van (veehouderij)bedrijven aanwezig zijn ( 4.4). Aanvullend op de luchtkwaliteit langs wegen is ook een schatting gemaakt van de gemiddelde blootstelling van de bevolking gemaakt ( 4.6). In verband met smogvorming in de zomer is ook een overzicht gegeven van de ozonniveaus van afgelopen jaar ( 4.1.3). Dit op basis van het landelijk meetnet lucht (LML). Een overzicht van de voortgang van de projecten en maatregelen is in hoofdstuk 5 Indien het monitoringsresultaten aangeven dat de norm niet wordt gehaald dienen er extra maatregelen worden genomen om te zorgen dat er tijdig aan de norm wordt voldaan. Afhankelijk van het aantal betrokken bronnen kan dit een aangelegenheid zijn van meerdere overheden. 7

8 2. Wat is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit? Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) is een plan waarin Rijk, provincies en n samen werken om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren. Het gaat daarbij om fijn stof (PM 10 ) en stikstofdioxide (NO 2 ). Voor deze twee stoffen worden in Nederland nog normen overschreden. Alle andere stoffen die genoemd zijn in de wet Luchtkwaliteit vormen in Nederland geen probleem. Het NSL houdt rekening met voorgenomen grote projecten die de luchtkwaliteit verslechteren en zet hier maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren tegenover. Het pakket van maatregelen is zo opgesteld dat het de negatieve effecten van de ruimtelijke projecten ruimschoots compenseert. Het doel van het NSL is te voldoen aan de Europese grenswaarden voor fijn stof (PM 10 ) in 2011 en stikstofdioxide (NO 2 ) in 2015 (zie bijlage 1, Normen luchtkwaliteit). Derogatie Nederland heeft de Europese normen voor PM 10 op 1 januari 2005 en voor NO 2 op 1 januari 2011 niet gehaald. Lidstaten kunnen op grond van de Europese richtlijn luchtkwaliteit uitstel vragen om aan de normen te voldoen. Voorwaarde hiervoor is dat de lidstaat aantoont binnen een uitsteltermijn wel aan de normen te kunnen voldoen. Deze termijn is maximaal zes jaar voor PM 10 en vijf jaar voor NO 2. De Nederlandse overheid laat in het NSL zien hoe zij de normen voor PM 10 en NO 2 in respectievelijk 2011 en 2015 gaat halen. Het NSL vormde de basis voor het verzoek om uitstel aan de Europese Commissie, het zogenaamde derogatieverzoek. Op 7 april 2009 heeft de Europese Commissie het gevraagde uitstel gegeven. Wettelijke uitvoeringsplicht NSL maatregelen Om zeker te stellen dat de grenswaarden tijdig worden gehaald, kent het NSL een wettelijke uitvoeringsplicht voor de maatregelen die in het NSL zijn opgenomen. Mochten deze maatregelen onvoldoende effect blijken te hebben, dan heeft de betrokken NSL-partner (rijk of regio) een inspanningsverplichting om na te gaan of door intensivering van bestaande maatregelen of inzet van aanvullende maatregelen alsnog tijdig aan de grenswaarden voldaan kan worden. Mocht ook dit niet leiden tot het oplossen van het knelpunt, dan hebben rijk en regio's gezamenlijk een resultaatverplichting om ervoor te zorgen dat het knelpunt voor afloop van de derogatieperiode (11 juni 2011 voor PM 10 en 1 januari 2015 voor NO 2 ) wel is opgelost. In de loop van de afgelopen jaren zijn al veel maatregelen ontwikkeld, en/of onderzocht, en die ontwikkeling blijft doorgaan. In essentie gaat het om twee typen maatregelen: 1. Emissie beperkende maatregelen; 2. Immissie beperkende maatregelen. In onderstaande tabel zijn een aantal voorbeelden van dergelijke maatregelen opgenomen. Type 1) Emissie beperken Voorbeelden Doorstroming op wegen verbeteren, aangepaste snelheden Openbaar vervoer verbeteren Milieuzone voor vrachtverkeer Schone lijke voertuigen Bij aanbesteding van diensten emissie-eisen stellen 8

9 2) Immissie beperken (Geluid-)schermen langs en/of overkapping van (snel-)wegen Aanleg van rondwegen om dorpen/steden Goede ruimtelijke ordening: kwetsbare groepen op afstand van wegen en andere bronnen situeren Het wijzigen, vervangen en toevoegen van een project en/of maatregel moet worden gemeld aan de minister van I&M. De melder moet aantonen bij de melding dat het doel van het programma, het halen van de grenswaarden, niet in gevaar komt door de melding. Als de minister instemt met de melding is daarmee de aanpassing van het project en/of de maatregel opgenomen in het NSL. Projecten in Betekende Mate Het NSL houdt rekening met voorgenomen grote projecten die de luchtkwaliteit In Betekende Mate verslechteren. Een project draagt in betekenende mate' bij aan de luchtverontreiniging, als het effect op de luchtkwaliteit meer is dan 3% van de jaargemiddelde grenswaarde van 40 microgram/m 3 (dus meer dan 1,2 microgram/m 3 ). De negatieve bijdrage van deze projecten wordt in het NSL meer dan gecompenseerd met maatregelen die een positief effect hebben op de luchtkwaliteit. Monitoring NSL Om te waarborgen dat de doelstellingen van het NSL gehaald worden, worden de uitvoering van het programma en de ontwikkeling van de luchtkwaliteit jaarlijks gemonitord. Als doelstellingen uit het NSL niet worden gehaald, kunnen extra maatregelen worden genomen. In de jaarlijkse monitoring staat de zogenaamde Monitoringstool centraal. De Monitoringstool toont de concentraties PM 10 en NO 2 voor het afgelopen jaar en de relevante zichtjaren voor het NSL. In de Monitoringstool is ook informatie opgenomen over de uitvoering van projecten en maatregelen die zijn opgenomen in het NSL. Overheden actualiseren jaarlijks de Monitoringstool. Zij leveren geactualiseerde invoergegevens aan ten behoeve van de concentratieberekening en rapporteren over de stand van zaken in de uitvoering van projecten en maatregelen. Op basis van de gegevens in de Monitoringstool stelt Bureau Monitoring jaarlijks de Monitoringsrapportage NSL op. Ieder jaar worden de gegevens van de laatste monitoringsronde toegevoegd in de Monitoringstool, waardoor veranderingen in de (verwachte) luchtkwaliteit als gevolg van nieuwe inzichten inzichtelijk zijn. Rekenafstand Voor de jaarlijkse monitoring wordt de luchtkwaliteit langs de belangrijke verkeersaders berekend. Volgens de Europese richtlijn moeten de rekenpunten representatief zijn voor 100 meter weglengte. De luchtkwaliteit wordt berekend op 10 meter afstand vanaf de wegrand. Indien (gevels van) woningen dichterbij staan dan wordt de luchtkwaliteit op de gevel berekend. Rekenpunten en toetspunten De monitoringstool berekent voor een groot aantal locaties (rekenpunten) de luchtkwaliteit. Echter niet elke locatie hoeft wettelijk getoetst te worden aan de normen voor luchtkwaliteit. Is dit wel het geval dan heeft een dergelijk rekenpunt het kenmerk van NSL-toetspunt. In principe komen alle punten 9

10 vanaf 10 meter van de wegrand, waar burgers bloot kunnen staan aan grensoverschrijdende concentraties, in aanmerking als NSL-toetspunt. Belangrijke begrippen hierbij zijn het toepasbaarheidsbeginsel en het blootstellingscriterium uit de Wm. Toepasbaarheidsbeginsel In de Wet milieubeheer is het toepasbaarheidsbeginsel in artikel 5.19 lid 2 opgenomen. Het gaat daarin voornamelijk om de toegankelijkheid van plaatsen. De luchtkwaliteit hoeft niet beoordeeld te worden op: a. locaties die zich bevinden in gebieden waartoe leden van het publiek geen toegang hebben en waar geen vaste bewoning is, en/of; b. terreinen waarop een of meer inrichtingen zijn gelegen, waar bepalingen betreffende gezondheid en veiligheid op arbeidsplaatsen als bedoeld in artikel 5.6, tweede lid, van toepassing zijn, en/of; c. de rijbaan van wegen en de middenberm van wegen, tenzij voetgangers normaliter toegang tot de middenberm hebben. Blootstellingscriterium In artikel 22 van de Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 (Rbl) staat dat de luchtkwaliteit wordt bepaald op plaatsen waar de bevolking kan worden blootgesteld gedurende een periode die in vergelijking met de middelingstijd van de betreffende luchtkwaliteitseis significant is'. Hieruit blijkt dat de duur van de periode dat iemand (1 individu) gemiddeld wordt blootgesteld bepalend is voor de vraag of de luchtkwaliteit dient te worden beoordeeld. Er wordt daarbij verder geen onderscheid gemaakt naar de gevoeligheid van groepen of de aard van het verblijf. De grenswaarden zijn opgesteld ten behoeve van de gezondheid van de gehele bevolking. Bevolkingsblootstelling Vanuit gezondheidskundig opzicht is het zinvol om ook inzicht te hebben in de mate van blootstelling van de burger. Daarom berekent de monitoringstool ook de luchtkwaliteit ter plaatse van woningen. 10

11 3. Werkwijze monitoring De jaarlijkse monitoring van het NSL is door de NSL partners uitbesteed aan Bureau Monitoring. Bureau Monitoring is een samenwerkingsverband RIVM en InfoMil. Het Bureau Monitoring voert de berekeningen uit. Bureau Monitoring wordt hierin ondersteund door kennisinstituten als het RIVM, PBL, KNMI, TNO, en Universiteit Wageningen. Provincies, n en Rijkswaterstaat leveren jaarlijks de lokale invoergegevens voor de berekeningen aan. Conform de afspraken van het NSL monitoringsprogramma levert de provincie Utrecht de brongegevens aan van de Utrechtse provinciale wegen en draagt het zorg voor de uitvoering en voortgangsrapportage van de vier eigen projecten uit het Provinciale Programma Luchtkwaliteit (PPL) en de Projecten in Betekenende Mate van de provincie. Daarnaast vindt de provincie het belangrijk dat in de provincie zoveel mogelijk activiteiten met betrekking tot de luchtkwaliteit op elkaar worden afgestemd en informatie wordt uitgewisseld tussen de betrokken partners. Met het oog hierop vervult de provincie een faciliterende en coördinerende taak. Monitoringstool De berekeningen voor de monitoring van het NSL worden uitgevoerd met de Monitoringstool. Bij de berekeningen met de monitoringstool NSL zijn vele parameters en partijen betrokken. Onderstaand figuur geeft een schematische weergave van de opbouw van de berekeningen met de monitoringstool. Met de Monitoringstool is voor ruim rekenpunten in Nederland de luchtkwaliteit berekend. Voor elk van die punten zijn de NO 2 en PM 10 bijdragen van de grotere wegen berekend. Deze bijdragen zijn met de achtergrondenwaarden gecombineerd tot de totale NO 2 en PM 10 concentraties. Figuur 1: Schematische weergave berekeningen met de Monitoringstool NSL (bron RIVM). De stand van zaken en de voortgang van het NSL wordt vervolgens gerapporteerd in de Monitoringsrapportage NSL. Eind november 2012 publiceerde Bureau Monitoring de monitoringsrapportage over Deze rapportage is eind december 2012 aan de Tweede kamer gezonden. 11

12 4. Resultaten 4.1 Metingen Inleiding De luchtkwaliteit in Nederland wordt gemeten door het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het RIVM beheert het Landelijk Meetnet Lucht (LML) en doen metingen voor diverse stoffen op ca. 60 locaties in Nederland. In de provincie Utrecht staan 6 meetstations. Twee regionale en drie straatstations en één stadsstation voor alleen PM 2,5. Deze meetstations zeggen alleen iets over de luchtkwaliteit op de betreffende locaties. Uit de resultaten van de twee regionale meetstations kan een indruk worden gekregen van de gemiddelde ontwikkeling van de luchtkwaliteit in de provincie Utrecht. Met modelberekeningen wordt de luchtkwaliteit voor de gehele provincie bepaald. Deze modellen worden jaarlijks geijkt op basis van de meetresultaten van het LML Algemene ontwikkeling luchtkwaliteit in Nederland Op basis van alle meetstations van het Landelijk Meetnet Lucht van het RIVM, GGD Amsterdam en DCMR is een algemene landelijke ontwikkeling beschreven 3 van de luchtconcentraties van PM 10 en NO 2 (zie figuur 2). Hieruit blijkt dat de concentraties PM 10 in 2011 gemiddeld iets hoger waren dan in Ondanks deze kleine verhoging zijn de concentraties in nog steeds in lijn met de langjarige dalende trend in PM 10 concentraties (zie figuur 2). Als de daggemiddelde grenswaarde voor PM 10 over heel 2011 zou gelden, dan zou op enkele meetstations een overschrijding van de daggemiddelde norm zijn waargenomen. Het aantal overschrijdingsdagen is relatief hoog in vergelijking met voorgaande jaren door een lange droge periode met weinig wind in het voorjaar van Voor NO 2 waren de jaargemiddelde concentraties in 2011 iets lager dan in Dit past in de langjarige dalende trend. Figuur 2: PM 10 concentraties voor de periode Met een aangenomen lineair verloop wordt een afname van -0,7 ± 0,2 μg/m3 per jaar uitgerekend. Jaargemiddelde concentraties NO 2 gemeten bij Nederlandse straatstations over Deze periode laat gemiddeld een afname zien van -0,4 ± 0,3 μg/m3 per jaar 3 Ronald Hoogerbrugge e.a.; Concentraties in 2011: PM10 iets hoger en NO 2 iets lager dan 2010; Tijdschrift Lucht; , wijziging

13 4.1.3 Luchtkwaliteit in de provincie Utrecht In onderstaande tabel de jaargemiddelde waarden 2011 die gemeten zijn bij de bij de Utrechtse meetstations van het Landelijk Meetnet Lucht van het RIVM 4. Tabel 1: Meetpunten en gemeten jaargemiddelde concentraties NO 2 en PM 10 in µg/m 3 en aantal overschrijdingen van de daggemiddelde waarde PM 10 in de provincie Utrecht over 2011 (bron: RIVM-LML). Meetlocatie Type NO 2 PM10 PM10 aantal dagen overschrijding Cabouw-Zijdeweg Regionaal Zegveld-Oude meije Regionaal Utrecht-de Jongweg Straat Utrecht Erzeijweg Straat Breukelen-snelweg Straat De gemeten waarden van PM 10 zijn niet gecorrigeerd voor de bijdrage van zeezout. Als de norm voor PM 10 al over heel 2011 zou gelden, zou in 2011 op straatstation Utrecht-de Jongweg een overschrijding van de daggemiddelde grenswaarde van PM 10 gemeten zijn. De landelijk gelegen meetstations in de provincie Utrecht volgen redelijk de landelijke trend. Ook hier is sprake van een dalende trend in de afgelopen 18 jaar. Bij de straatstations is dit lastiger te voorspellen omdat hier mogelijk wisselende verkeersintensiteiten van grote invloed zijn. De jaarlijkse meetresultaten van de Utrechtse stations (zie figuur 3) zijn grillig van aard. De verschillen tussen de jaren worden veroorzaakt door wisselende meteorologische omstandigheden. Over het algemeen zijn op de Utrechtse meetstations na het jaar 2000 kleine dalingen waar te nemen. Dit beeld komt ook overeen met de gemiddelde landelijke ontwikkelingen van de luchtkwaliteit (Jaaroverzicht Luchtkwaliteit 2011; RIVM). Figuur 3: Jaargemiddelde concentraties meetstations Zegveld, Erzeijstraat Utrecht en Breukelen snelweg (bron RIVM) 4 Jaaroverzicht Luchtkwaliteit 2011; RIVM Rapport /

14 De meteorologische omstandigheden kunnen per jaar verschillen. Dit heeft invloed op de jaargemiddelde waarden die hierdoor ook per jaar aanzienlijk kunnen verschillen (enkele µg/m 3 ). De hoge waarden van de jaren 2003 en 2011 waren bijvoorbeeld het gevolg van lange, droge perioden met weinig wind. Zomersmog door ozon (O 3 ): Ozon ontstaat onder invloed van zonlicht uit onder andere koolwaterstoffen en stikstofoxiden die worden uitgestoten door het verkeer, industrie en huishoudens. Periodes met matige en ernstige smog door ozon (ozonpieken) komen over het algemeen voor bij mooi en zonnig zomerweer, relatief hoge temperaturen en zwakke oostelijke tot zuidelijke wind. Onderzoek heeft uitgewezen dat korte termijn maatregelen in Nederland weinig effect hebben op het reduceren van ozonpieken. Het blijkt dat permanente en grootschalige maatregelen in de nabije toekomst de enige manier is om substantiële verlaging van ozonpieken te bereiken. Wanneer er sprake is van matige smog door ozon (en van ernstige smog door PM 10 of NO 2 ), heeft de provincie de taak om de burger actief te informeren. Deze taak is vastgelegd in de smogregeling Er wordt van matige smog door ozon (smogdag) gesproken als ergens in Nederland een uurgemiddelde ozonconcentratie hoger dan 180 µg/m 3 (informatiedrempel ozon) wordt gemeten. Landelijk gezien is er in de zomer van 2011 één smogdag door ozon waargenomen. In 2010 was er nog sprake van 6 smogdagen en in 2009 waren dat 2 dagen. In onderstaand figuur 4 is de ontwikkeling van de overschrijding van smogdagen door ozon weergegeven. Figuur 4: Aantal dagen in Nederland met matige en ernstige smog en het aantal zomerse dagen (bron: RIVM) In de provincie Utrecht is er in 2011 één smogdag geregistreerd. In 2010 waren er twee smogdagen. In 2011 waren de maanden juli en augustus nat en somber, terwijl in 2010 een lange periode met zonnig zomerweer in de maanden juni en juli viel. De kans op smogdagen door ozon is bij zonnig zomerweer hoger. Het ontbreken van stabiel zomerweer in de zomer van 2011 is zeer waarschijnlijk de reden dat er weinig smogdagen waren. Tabel 2: Aantal smogdagen (concentratie > 180 µg/m 3 ) in de provincie Utrecht Jaar Aantal smogdagen

15 Aanvullende metingen Utrecht In de Utrecht is op verzoek van burgers en maatschappelijke groeperingen een extra luchtmeetnet ingericht. Het doel van dit meetnet is het volgen van de trendmatige, langjarige ontwikkeling van de luchtkwaliteit voor NO 2 verspreid over de stad over een reeks van jaren. Vanwege de kosten is het meetnet gebaseerd op palmes 5 buisjes. Omdat deze buisjesmetingen afwijken van de Europese meetvoorschriften kunnen de resultaten niet worden gebruikt voor de juridische toetsing aan normen en het toetsen van modelresultaten. Metingen met palmes buisjes zijn niet zo nauwkeurig als de metingen van het LML. De metingen geven vooral een goed beeld van de ontwikkeling van de concentratie in de tijd (gaan de concentraties omlaag of juist niet). De metingen worden verricht op 53 locaties. De opzet voor de ruimtelijke spreiding van dit luchtmeetnet komt overeen met de opzet in andere (Europese) steden en die van het landelijk meetnet RIVM. De eerste resultaten 6 zijn gepubliceerd op de website van de Utrecht. Het resultaat is dat Utrecht een jaargemiddelde NO 2 concentratie is gemeten die varieerde van (afgerond) 22 μg/m 3 (Rijnenburg/IJsselstein) tot 56 μg/m 3 (Catharijnesingel/Bleekstraat en Waterlinieweg). Op geen enkele meetlocatie zijn dus jaargemiddelde concentraties gemeten die hoger liggen dan de tijdelijke jaargemiddelde grenswaarde voor NO 2 van 60 μg/m 3. Wel liggen op 11 tot 15 meetlocaties de gemeten jaargemiddelde concentraties hoger dan de grenswaarde voor stikstofdioxide die vanaf 1 januari 2015 geldt (40 μg/m 3 ). Hierbij wordt opgemerkt dat de metingen om praktische redenen deels op kortere afstand van de wegrand worden uitgevoerd dan de afstand waarop volgens de wettelijke eisen bij berekening getoetst moet worden. Concentraties zijn hoger dicht bij de weg en nemen met de afstand tot de weg snel af. Hierdoor zijn de gemeten concentraties bij buisjes vlak bij de weg hoger dan wanneer gemeten zou worden op de wettelijke meetafstand. Daar staat tegenover dat veel buizen hoger hangen dan de formele rekenhoogte. Dit geeft veelal een verlaging van de gemeten concentratie. 4.2 Van meten naar rekenen De mate van verontreiniging in de buitenlucht is de som van verschillende bijdragen: internationale achtergrondconcentratie, nationale achtergrondconcentratie, stedelijke bijdrage en lokale bronnen. De (inter)nationale achtergrondconcentratie is afkomstig van allerlei bronnen in Nederland en omliggende landen zoals industriegebieden en snelwegen. De stedelijke achtergrond wordt bepaald door verschillende bronnen in de stad: verkeer, industrie en huishoudens. Daarnaast kunnen lokaal, vooral langs verkeerswegen, hoge lokale concentraties optreden (zie figuur 5). 5 In palmes buisjes zit een gel die NO 2 deeltjes opneemt. Na ca. 4 weken wordt het buisje vervangen en wordt de gel geanalyseerd in een laboratorium. De resultaten geven een indicatie van de NO 2 concentraties maar zijn minder betrouwbaar dan de vaste meetpunten van het RIVM en DCMR. Derhalve is deze methode niet opgenomen in de Regeling Beoordeling Luchtkwaliteit van de Wm. 6 HJP Helmink; Metingen van jaargemiddelde stikstofdioxideconcentraties (NO2) in de Utrecht in 2011; GGD Amsterdam

16 Figuur 5: Illustratie van de opbouw van NO 2 concentraties in een stedelijk gebied. Metingen alleen geven een beperkt beeld van de luchtkwaliteit in de gehele provincie. Metingen geven nauwkeurig inzicht in hoe de totale concentratie zich op specifieke locaties in een specifieke tijdsperiode ontwikkelt. Verder geven meetresultaten geen beeld van de ontwikkeling van de luchtkwaliteit in de toekomst. Het is bovendien niet mogelijk verschillende toekomstscenario s met elkaar te vergelijken. Ook kan geen onderscheid worden gemaakt in de bijdrage van verschillende bronnen. Daarom vinden er aanvullende modelberekeningen plaats. De meetresultaten maken onderdeel uit van deze rekenmodellen. De rekenmodellen worden namelijk geijkt met de meetresultaten van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (zie 4.1). Luchtkwaliteitsberekeningen bestaan uit twee delen. Het berekenen van de achtergrondconcentratie en het berekenen van de lokale verkeersbijdrage. Het berekenen van de achtergrondconcentratie is een taak van het RIVM. Op basis van de gegevens van de landelijke emissieregistratie maakt het RIVM jaarlijks voor heel Nederland kaarten met de achtergrondconcentraties. In figuur 6 een voorbeeld van de berekende waarden van NO 2 en PM 10 voor de provincie Utrecht. Figuur 6: Grootschalige- en stedelijke achtergrondwaarden van NO 2 in 2015 en PM 10 in 2011 (bron: RIVM). 16

17 Bovenop deze grootschalige concentraties wordt de bijdrage van het (lokale) verkeer berekend. Dit samen geeft de berekende concentratie voor een specifieke locatie op een specifiek tijdstip. Dit wordt weergegeven met behulp van de Monitoringstool NSL. 4.3 Luchtkwaliteit langs wegen De hoofdconclusie van de landelijke Monitoringsrapportage NSL 2012 is dat de berekeningen laten zien dat de gemiddelde concentratie stikstofdioxide en fijn stof waar de bevolking aan wordt blootgesteld, tussen 2011 en 2015 daalt. Desondanks worden er nog steeds overschrijdingen van grenswaarden berekend. Overschrijdingen zijn er vooral op locaties waar lokale bronnen samenvallen met een hoge achtergrondconcentratie. Voor NO 2 is dit vooral in de Randstad op locaties met veel verkeer. PM 10 overschrijdingen zijn nog vooral aanwezig bij grote veehouderijen. In deze paragraaf worden de resultaten weergegeven van de berekeningen voor de jaren 2010 en 2011 en de prognose voor het jaar 2015 (NO 2 en PM 10 ) zoals deze in de landelijke Monitoringsrapportage van 2012 zijn berekend. Het resultaat wordt getoetst aan de Europese normen die gelden vanaf 11 juni 2011 en 1 januari In onderstaande tabel worden het aantal kilometers weergegeven waar sprake is van een grenswaardeoverschrijding ter plaatse van de NSL-toetspunten. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen overschrijdingen bij rijkswegen en lokale wegen. In bijlage 2 is een overzicht van de overschrijdingen per rekenpunt opgenomen. In kaart 1 t/m 5 (bijlagen) zijn de locaties van de (bijna) overschrijdingen van NO 2 in het jaar 2011 en 2015 weergegeven en van PM 10 in Tabel 3: Overschrijdingen in het jaar 2010, 2011 en 2015 in kilometer rijrichting van rijks-, provinciale- en lijke wegen in de provincie Utrecht. Totaal Rijkswegen Lokale wegen Jaar NO 2 78,8 22,2 4,3 43,9 4,2 0,1 34,9 18,0 15,5 lijk 2,5 provinciaal PM 10 0,1 0, ,1 0,5-4,2 3,1 lijk 1,1 provinciaal Stikstofdioxide Voor NO 2 zijn in 2015 langs negen lijke wegen overschrijdingen berekend. Deze wegen liggen allemaal in de Utrecht. Volgens de landelijke rapportage zijn er overschrijdingen in de Utrecht, Stichtse Vecht en Zeist (zie bijlage 2). De n Stichtse Vecht en Zeist hebben betreffende overschrijdingspunten nader bekeken en concluderen dat op basis van het Toepasbaarheidsprincipe deze punten geen NSL toetspunten zijn. De Utrecht geeft aan dat de concentraties bij de toetspunten van Stationsplein en Vredenburg aanzienlijk lager zijn maar dat voor deze punten nog wel overschrijdingen gelden. De berekende overschrijdingspunten langs de Waterlinieweg, Stadsbaan, Europalaan-zuid en Meerndijk zijn volgens de Utrecht geen NSL toetspunten volgens het Toepasbaarheidsprincipe. Daarnaast heeft de Utrecht één weg toegevoegd met overschrijdingen van de NO 2 norm, en wel de Lange Janstraat. 17

18 Voor NO 2 zijn in 2015 langs de provinciale wegen geen overschrijdingen berekend voor NSL toetspunten. In de landelijke rapportage zijn er bij 6 punten overschrijdingswaarden berekend (Meerndijk Utrecht, Weg naar de Poort Nieuwegein, Baronieweg IJsselstein, Reinaldaweg Montfoort en Provinciale weg Loenen). Nadere bestudering van de overschrijdingspunten geeft aan dat bij deze punten op basis van het toepasbaarheidsprincipe en/of blootstellingscriterium geen sprake is van significante blootstelling en dus niet hoeft te worden aangemerkt als een NSL-toetspunt. Deze bevindingen zijn in bijlage 6 van de landelijke rapportage in de lijst van onvolkomenheden opgenomen (in provinciale rapportage in bijlage 4). Volgens de prognoses is er in 2015 langs de snelwegen slechts op één locatie een overschrijding van de grenswaarde van stikstofdioxide. Fijn stof Als voor heel 2011 al aan de normen voor PM 10 getoetst zou moeten worden, waren er nu normoverschrijdingen langs één weg in de Utrecht (Albert Schweitzerdreef, zie bijlage 3). Pas vanaf juni 2011 moet worden voldaan aan de normen voor PM 10. Omdat de situatie over een heel jaar moet worden beoordeeld, kan een formele toetsing pas plaatsvinden voor het jaar 2012 in Dan kan ook worden beschouwd of er sprake is van overschrijdingspunten. Aantal potentiële overschrijdingspunten bij tegenvallers Door het Nederlandse en Europese beleid (zoals de steeds strenger wordende normen voor voertuigen en de Europese emissieplafonds) zullen de concentraties van NO 2 en PM 10 de komende jaren naar verwachting dalen. In deze voorspelde daling zit echter een onzekerheid, net als in het meten en rekenen. Het RIVM waarschuwt er voor dat de berekende concentraties op veel toetspunten momenteel net onder de grenswaarde liggen. Binnen de onzekerheidsmarges kan het aantal NO 2 overschrijdingen dat in 2015 op de toetspunten gemeten wordt twee tot zes keer hoger uitvallen dan onder de huidige aannames wordt berekend. Het RIVM heeft daarom ook berekeningen uitgevoerd met een bandbreedte van 2 µg/m 3 onder de norm (jaargemiddelde concentratie van 38 µg/m 3 voor NO 2 en 30 overschrijdingsdagen zonder zeezoutaftrek voor PM 10 ). Op deze manier zijn in de provincie Utrecht 197 bijna overschrijdingspunten voor NO 2 berekend. Deze punten liggen voornamelijk in de Utrecht, maar ook in de buurt van snelwegen in de n Amersfoort, Nieuwegein, Zeist, Vianen en De Bilt. Voor PM 10 zijn 175 bijna overschrijdingspunten berekend. Deze liggen voornamelijk in de Utrecht, maar ook in Amersfoort en Nieuwegein. Hierbij moet worden opgemerkt dat genoemde aantallen nog niet zijn gecontroleerd of het feitelijke NSL-toetspunten betreft. Samen met de vastgestelde overschrijdingspunten zullen in de komende monitoring rapportages de potentiële overschrijdingspunten extra aandacht krijgen. 4.4 Luchtkwaliteit in de omgeving van Veehouderijbedrijven In 2009 en 2010 zijn onderzoeken uitgevoerd naar de luchtkwaliteit bij veehouderijen. Op basis van deze bedrijfsgegevens, aangeleverd door n, zijn voor heel Nederland gedetailleerde berekeningen uitgevoerd. Ten opzichte van de monitoringsronde van 2011 is de werkwijze van de monitoring verbeterd in Er heeft een actualisatie van de veehouderij specifieke invoergegevens plaatsgevonden en er is een consistente cumulatiemethode toegepast. Deze wijzigingen hebben invloed op het aantal geconstateerde overschrijdingen in het monitoringsjaar 2012 (resultaten 2011). Hieruit volgt dat landelijk bij 47 n (132 veehouderijen) sprake is van een overschrijding van 18

19 de norm. In de provincie Utrecht zijn in 2012 in twee n overschrijdingen van de norm geconstateerd (zie tabel 4). Bij veehouderijbedrijven wordt de luchtkwaliteit getoetst op locaties waar mensen blootgesteld kunnen worden, zoals omliggende woningen en Openbaar toegankelijk gebied (met uitzondering van de bedrijfswoning en het bedrijf zelf). De n met overschrijdingspunten worden door het rijk benaderd (Bureau Monitoring) om emissie-reducerende maatregelen te nemen (o.a. filters en luchtwassers). Hiertoe kunnen de bedrijven een beroep doen op de regeling LNV-subsidies van het Rijk. Tabel 4: Overschrijdingen PM 10 in het jaar 2009, 2010 en 2011 ter plaatse van veehouderijbedrijven. Gemeente Aantal bedrijven met overschrijding Aantal bedrijven met overschrijding Aantal bedrijven met overschrijding Aantal toetspunten met overschrijding Maximaal aantal overschrijdingsdagen 2012 Oudewater 1 Renswoude Utrechtse Heuvelrug Luchtkwaliteit in de omgeving van industriële bedrijven In de provincie Utrecht zijn er geen industriële bedrijven die een overschrijding van luchtkwaliteitsnormen veroorzaken. Indien er sprake is van een overschrijding in de nabijheid van een bedrijf dan is dat altijd in de directe omgeving van een (drukke) rijksweg. Nieuwe vergunningen van bedrijven worden getoetst aan de luchtkwaliteitsnormen en moeten hieraan voldoen. Op deze wijze worden nieuwe overschrijdingen voorkomen. In de monitoringstool NSL zijn de emissies van alle bedrijven, onder bevoegd gezag van een of provincie, opgenomen in de GCNachtergrondwaarden. 4.6 Blootstelling Vermindering van de concentraties van NO 2 en PM 10 leidt tot verbetering van de volksgezondheid, ook onder de normen. Om beter inzicht te geven in het effect van het beleid op de gezondheid wordt in deze paragraaf informatie gegeven over de verwachte trend in het aantal burgers dat wordt blootgesteld aan concentraties PM 10 en NO 2 in de buitenlucht. Gemiddelde blootstelling De toetspunten die in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit worden toegepast zijn de punten die op 10 meter van de wegrand zijn gelegen (tenzij er een woninggevel dichterbij is gelegen, dan wordt dit punt getoetst). De concentraties op deze toetspunten zeggen niet veel over de (langdurige blootstelling) van mensen aan luchtverontreiniging. Om inzicht te krijgen in de blootstelling is met monitoringstool een overzicht gegeven van de concentraties van luchtverontreinigende stoffen waaraan de bevolking blootgesteld wordt (zie tabel 5). Hiervoor zijn op alle woninggevels de luchtconcentraties berekend. Voor elk adres is een rekensom gemaakt waarin de achtergrondconcentratie, de bijdrage van de snelwegen en indien van toepassing, de bijdrage van 19

20 lokale wegen worden opgeteld. De bevolkingsaantallen zijn evenredig verdeeld over de woonadressen binnen een postcode. De bevolkingsblootstelling aan diverse concentratieklassen wordt aan de hand van een histogram gepresenteerd (zie figuur 5). Tabel 5 laat het bevolkingsgewogen concentratiegemiddelde 7 in de provincie Utrecht in µg/m 3 zien voor de jaren 2009 tot en met De tabel geeft ook een de prognose voor De PM 10 concentraties zijn hier niet gecorrigeerd met zeezout. Tabel 5: Bevolkingsgewogen concentratiegemiddelde NO 2 en PM 10 in µg/m3 (PM 10 excl. zeezoutcorrectie) Stikstofdioxide 27,5 26,4 24,9 23,6 (NO 2 ) Fijn Stof (PM 10 ) 25,7 25,9 26,8 22,8 Volgens de berekeningen verbetert de bevolkingsgewogen gemiddelde concentratie vanaf 2011 van NO 2 met ruim 0,3 µg/m 3 per jaar en de PM 10 concentratie met ruim 1,0 µg/m 3 per jaar. De concentraties langs de wegen en op de gevel van woningen variëren sterk in de provincie Utrecht. In onderstaand figuur 7 is een verdeling van de concentraties en het aantal blootgestelde inwoners aan NO 2 en PM 10 weergegeven voor het jaar 2011 en de prognose voor 2015 (bron: RIVM). Een lichte en donker gekleurde kolom maakt een vergelijk van het aantal blootgestelde personen aan een bepaalde concentratieklasse tussen 2011 en de prognose van Uit de diagrammen is af te lezen dat er geen of minder blootgestelde personen voorkomen in de hoogste concentratieklassen. Het aantal blootgestelde personen aan hogere concentraties loopt voor 2015 terug. Voor PM 10 is dat sterker dan voor NO 2. Figuur 7: Verdeling blootgestelde inwoners in concentratieklassen NO 2 en PM 10 (bron RIVM) 7 Het bevolkingsgewogen concentratiegemiddelden is de gemiddelde concentratie waaraan bewoners binnen de provincie Utrecht worden blootgesteld. 20

21 4.7 Ontwikkeling luchtkwaliteit Ten opzichte van de berekeningen voor de vaststelling van het NSL in 2009 is de monitoringstool aangepast met nieuwe inzichten. De belangrijkste wijzigingen zijn: - De emissiefactoren van zowel binnenstedelijk verkeer als snelwegverkeer zijn op vele kleine punten gewijzigd ten opzichte van de prognoses uit De PM 10 emissiefactoren zijn in 2015 naar verwachting iets lager dan eerder aangenomen in de monitoring van De NOx-emissiefactoren van de Euro-IV en Euro-V vrachtauto s zijn naar boven bijgesteld na Er zijn meer vrachtauto s op de snelweg dan in 2009 werd ingeschat. De NOx-ramingen voor het vrachtverkeer in Nederland zijn substantieel hoger dan die van Anders betalen voor mobiliteit is niet doorgegaan. Deze maatregel van het Rijk is vervangen door de maatregel stimuleren van EURO-VI emissienormen voor vrachtwagens. - De ruimtelijke verdelingen van de Nederlandse emissies van bijna alle emissiebronnen zijn geactualiseerd. - De emissiekarakteristieken van de scheepvaart zijn geactualiseerd - De bijdrage bijdrage van de scheepvaart aan de achtergrondconcentraties is verhoogd - De ruimtelijke verdeling van de emissies op rijkswegen en provinciale wegen is aangepast op basis van actuelere intensiteitsgegevens - Het aandeel van de direct uitgestoten hoeveelheid NO 2 in de totale NOx-emissie van personenauto s is gewijzigd. De Saneringstool 3.1 vormt de rekenkundige onderbouwing van het kabinetsbesluit NSL in In deze tool zijn zowel Rijks als lokale maatregelen opgenomen die de basis zijn van het NSL. De monitoringstool-nsl is gebaseerd op de Saneringstool en toont de concentraties PM10 en NO2. In de monitoringstool-nsl is ook informatie opgenomen over de uitvoering van projecten en maatregelen die zijn opgenomen in het NSL. Het resultaat van deze aanpassingen is dat de achtergrondwaarden voor NO 2 minder snel gedaald zijn gedaald dan oorspronkelijk was berekend. 21

22 5. Voortgang maatregelen en projecten In Betekende Mate De provincie Utrecht vervult een coördinatiefunctie bij de uitvoering van de regionale NSL projecten. Bij het opstellen van het NSL is gebleken dat in de Utrecht maatregelen genomen moeten worden om op tijd aan de normen voor NO 2 te voldoen. Voor de overige n die in het NSL zijn opgenomen is het in principe niet nodig om maatregelen te nemen om de normen te halen. De provincie stimuleert echter de uitvoering van alle maatregelen die in het NSL opgenomen zijn zo veel mogelijk, ook wanneer de maatregelen niet nodig zijn om de normen te halen. Uiteindelijk komen deze maatregelen ook ten goede aan de verlaging van de achtergrondconcentraties en daarmee aan de gezondheid van de burgers. In de monitoring wordt een inschatting gemaakt in hoeverre het NSL op schema is met het halen van de grenswaarden. Bij het interpreteren van die resultaten is het belangrijk om te weten of de luchtkwaliteitsmaatregelen en de projecten In Betekende Mate (IBM) conform planning gerealiseerd zijn en of de effecten zijn verwerkt in de berekeningen voor de luchtkwaliteit. Voor de maatregelen geldt een uitvoeringsplicht binnen de looptijd van het NSL (tot 1 augustus 2014). Voor de monitoring van de voortgang van de maatregelen moeten de overheden zogenaamde voortgangsformulieren invullen. Landelijk is in de monitoringsronde van % van de voortgangsformulieren voor de luchtkwaliteitsmaatregelen en voor de IBM-projecten geactualiseerd. Uit de ingevulde formulieren is af te leiden dat een deel van de maatregelen en IMB-projecten is vertraagd. Circa 40% van de projecten is vertraagd, met een gemiddelde vertraging van 5 jaar. Minder dan 2% van de projecten wordt versneld uitgevoerd en van 7% is de planning niet bekend. Van de maatregelen is minder dan 16% vertraagd, en iets minder dan 3% is versneld. De geplande realisatiedatum van maatregelen was in alle gevallen uiterlijk 2015 wegens de uitvoeringsplicht binnen het NSL. Het is de vraag of dat nog haalbaar is met alle maatregelen en in hoeverre tegemoet wordt gekomen bij het tijdig halen van de grenswaarden. 5.1 Voortgang projecten In Betekende Mate in de provincie Utrecht Het NSL houdt rekening met voorgenomen grote projecten die de luchtkwaliteit In Betekende Mate verslechteren. Een project draagt in betekenende mate' bij aan de luchtverontreiniging, als het effect op de luchtkwaliteit meer is dan 3% van de jaargemiddelde grenswaarde van 40 microgram/m 3 (dus meer dan 1,2 microgram/m 3 ). De negatieve bijdrage van deze projecten wordt in het NSL meer dan gecompenseerd met maatregelen die een positief effect hebben op de luchtkwaliteit. In totaal zijn er voor de provincie Utrecht 28 projecten in het NSL opgenomen. De provincie is verantwoordelijk voor drie projecten namelijk de BRAVO projecten in de omgeving van Woerden. De overige projecten vallen onder bevoegd gezagvan de n, en wel in de n Amersfoort, De Ronde Venen, IJsselstein, Nieuwegein, Utrecht, Veenendaal en Woerden. Figuur 8 laat de voortgang van de projecten zien. 22

23 Figuur 8: Voortgang IBM projecten in de provincie Utrecht De effecten van deze projecten op de luchtkwaliteit zijn berekend in de Monitoringstool. Indien projecten zijn vertraagd, zoals met een aantal het geval is, dan komt dit ook tot uiting in de resultaten van de Monitoringstool. 5.2 Voortgang maatregelen provincie Utrecht De provincie heeft vier eigen luchtkwaliteitsmaatregelen uit het Provinciale Programma Luchtkwaliteit (PPL) 8 opgenomen in het NSL. De voortgang van deze projecten is: Schoner openbaar vervoer: Dit project is afgerond. Vanaf 14 december 2008 rijden alleen maar milieuvriendelijke streekbussen in de provincie Utrecht conform de provinciale concessieverlening. De nieuwe bussen voldoen aan de EEV (Enhanced Environment friendly Vehicles)- norm, die strenger is dan de geldende Europese normen. Doorstromingsmaatregelen / dynamisch verkeersmanagement: Dit project is afgerond. De uitgevoerde strategie bestaat uit twee onderdelen: 1. Toepassen van de Solve maatregelenmix in het werkproces wegontwerp van de provincie. 2. In kaart brengen welke maatregelen bij welke wegvakken effectief zijn om de doorstroming te verbeteren. Het onderzoek is uitgevoerd voor alle wegen (hoofdwegennet, provinciale wegen en lijke wegen). Het onderzoek is beschikbaar gesteld aan Rijkswaterstaat Utrecht en de Utrechtse n. Ook voor de provincie is nader bekeken voor welke wegvakken doorstromingsmaatregelen de luchtkwaliteit kunnen verbeteren. Omdat de luchtkwaliteit sinds de vaststelling van het PPL al aanzienlijk is verbeterd door het schoner worden van het verkeer, was het aantal kansrijke wegvakken beperkt. Gekozen is om vanuit het PPL bij te dragen aan verbetering van de doorstroming op de Cuneraweg in Rhenen, waardoor de luchtkwaliteit en leefbaarheid voor de omwonenden is verbeterd. Alternatieve vervoerswijzen: de provincie heeft zich gericht op het stimuleren van het gebruik van de fiets op de korte ritten (tot circa 7,5 km). Voor het fietsen naar het werk is in het kader van het SMPU een beleidsplan gemaakt en in uitvoering gebracht. Het plan richt zich op 8 De projecten uit het PPL zijn ook opgenomen in het NSL, en hebben een wettelijke uitvoeringsplicht. 23

24 verbetering van de infrastructuur en gedragsverandering via ondersteuning van de campagne Rij 2 op 5. Verder wordt gewerkt aan het faciliteren van de infrastructurele randvoorwaarden voor het snelladen van elektrische voertuigen. Hiervoor wordt een uitvoeringsverordening in de vorm van een rentekorting uitgewerkt. Het doel is de randvoorwaarden voor het overgaan op elektrisch rijden te verbeteren. Groengas geven: aardgas is een schone, goedkope brandstof die goed is voor de luchtkwaliteit. Groengas, gemaakt van onder andere GFT-afval, is even schoon en ook nagenoeg klimaatneutraal. Op dit moment zijn er twee aardgastankstations gerealiseerd in de provincie Utrecht (in Nieuwegein en Harmelen), en vier Groengastankstations (één in Utrecht, twee in Amersfoort en één in t Goy). Doelstelling van het project is 8 aardgas/groengastankstations in In de provincie Utrecht rijden er nu circa 600 Groengas- of aardgasvoertuigen. 5.3 Voortgang maatregelen n In het NSL zijn 101 maatregelen opgenomen die uitgevoerd worden door de n en wel in Amersfoort, Stichtse Vecht, Houten, IJsselstein, Nieuwegein, Utrecht en Veenendaal Het BRU heeft ook een maatregel opgenomen in het NSL. Figuur 9 laat de voortgang van de maatregelen zien. Figuur 9: Voortgang NSL maatregelen provincie Utrecht Voor bepaalde categorieën van maatregelen is het effect te berekenen, bijvoorbeeld aanpassing van wegkenmerken en doorstromingsmaatregelen. Deze maatregelen hebben direct invloed op de lokale luchtkwaliteit. Er zijn echter ook maatregelen opgenomen waarvan het effect moeilijk is te kwantificeren, bijvoorbeeld gedragsmaatregelen, stimulering fietsverkeer en communicatie over mobiliteitskeuze. Voor het tijdig halen van de norm is het noodzakelijk dat alle NSL maatregelen tijdig worden uitgevoerd. Mochten zich tijdens dit proces tegenvallers voordoen, dan zal de provincie dit direct met de desbetreffende en/of de wegbeheerder oppakken, zo nodig wordt dit ondersteund door bestuurlijk overleg. Speciale aandacht gaat hierbij uit naar de n Amersfoort, Nieuwegein en Utrecht, omdat de luchtkwaliteitswaarden in deze n dicht tegen de normen aanzitten. De provincie volgt deze n dan ook om tijdig zicht te krijgen op eventuele overschrijdingspunten. 24

25 6. Vervolg Post NSL Het uitgangspunt en de inzet van het NSL is dat Nederland in 2015 voldoet aan de Europese grenswaarden voor NO 2. De voorlopige prognoses bieden nog onvoldoende zekerheid over het halen van de norm. Deze zekerheid zal er na de looptijd van het NSL (augustus 2014) ook nog niet direct zijn. Daarom ligt er vanuit het Rijk een principe voorstel voor ambtshalve verlenging van het NSL. Dit voorstel wordt in het eerstvolgende Bestuurlijk Koepel Overleg geagendeerd en is in de bestuurlijke IPO adviescommissie RBROV van 29 november 2012 besproken. Besloten is om in te stemmen met het voorstel van het Rijk. Ambtshalve verlengen van het NSL is nodig omdat: Uit de prognoses in de jaarlijkse monitoring blijkt dat na afloop van de derogatie 9 nog niet overal in Nederland voldaan wordt aan de Europese normen voor luchtkwaliteit. Wanneer Nederland niet op tijd aan de Europese normen voldoet, moet een actieplan worden opgesteld waarin wordt beschreven op welke wijze zo snel mogelijk alsnog aan de normen kan worden voldaan. Het verlengd NSL is een actieplan, dus daarmee voldoet Nederland aan die eis. Het Rijk bij verlenging partner blijft, wat nodig is om financiële risico s voor de provincie te beperken. Samenwerking tussen de overheden nodig is om hardnekkige knelpunten op te lossen. De regio kan het niet alleen zonder landelijke bronmaatregelen. Toekomstige overschrijdingen mogelijk weer tot een nieuwe bouwstop kunnen leiden. In het Stationsgebied van de stad Utrecht bevinden zich bijvoorbeeld hardnekkige knelpunten. Een specifiek aandachtpunt voor de provincie Utrecht bij het uitwerken van het post NSL is de monitoringslast voor de kleinere n. Veel kleinere Utrechtse n ervaren de jaarlijkse monitoring als onnodig hoge administratieve lasten. In overleg met het Rijk wordt bekeken of de monitoring voor kleinere n zonder (potentiële) luchtkwaliteitsknelpunten vereenvoudigd kan worden. Verbeteren luchtkwaliteit en gezondheidseffecten. Om een idee te krijgen wat het aantal overschrijdingen zou zijn als de resultaten van het NSL tegenvallen, of in geval van ongunstige meteorologische omstandigheden, is ook getoetst op iets lagere waarden (2 µg/m 3 onder de grenswaarde). Hieruit blijkt dat er naast de vastgestelde overschrijdingspunten een aantal potentiële overschrijdingspunten aanwezig zijn. Deze punten liggen voornamelijk in de Utrecht maar ook in de buurt van snelwegen in de n Amersfoort, Nieuwegein, Zeist, Vianen, en De Bilt. Het verder verbeteren van de luchtkwaliteit is vanuit gezondheidskundig opzicht zinvol en gewenst. Om een veiligere marge te creëren werkt de provincie mee aan het werkplan P4 Europa en neemt deel aan het AIR netwerk. Het werkplan P4 Europa en het AIR netwerk zijn gericht op: Haalbare normen Europees bronbeleid 9 Het NSL vormt de basis voor uitstel van de Europese Commissie om aan de luchtkwaliteitsnormen te voldoen. 25

26 Europees bronbeleid is niet alleen gericht op knelpunten maar draagt bij aan verlaging van de achtergrondconcentraties voor het gehele gebied. Op de langere termijn heeft dit positieve effecten op de gezondheid. Daarom is het van belang om bij de EU te pleiten voor meer en beter bronbeleid omdat Europese maatregelen effectiever zijn dan nationale, regionale en lokale maatregelen. Bij Europees bronbeleid moet gedacht worden aan bijvoorbeeld eisen aan emissies van voertuigen, toelatingstest voor voertuigen die beter overeenkomen met de praktijk, eisen aan emissies van industrie, enzovoort. 26

27 Bijlage 1: Normen luchtkwaliteit Voor zowel stikstofdioxide als voor fijn stof gelden twee normen, een jaargemiddelde norm (NO 2 en PM 10 ) een uurgemiddelde norm (NO 2 ) en een 24-uurgemiddelde norm (PM 10 ) (zie tabel 6). Overschrijding van de uurgemiddelde concentratie van NO 2 komt eigenlijk niet meer voor, echter wel van de jaargemiddelde norm van NO 2. Overschrijding van de jaargemiddelde norm van PM 10 lijkt ook verleden tijd te zijn. Er is nog wel sprake van overschrijding van de 24-uurgemiddelde norm van PM 10. Tabel 6: Europese grenswaarden en alarmdrempels Stof Toets Grenswaarde Geldig vanaf Stikstofdioxide (NO 2 ) Jaargemiddelde 60 µg/m concentratie 40 µg/m Fijn stof (PM 10 ) Ozon (O 3 ) Uurgemiddelde concentratie Jaargemiddelde concentratie 24-uurgemiddelde concentratie Geen of geringe smog Matige smog Ernstige smog Max. 18 keer per jaar meer dan 300 µg/m 3 Max. 18 keer per jaar meer dan 200 µg/m µg/m µg/m Max. 35 keer per jaar meer dan 75 µg/m 3 Max. 35 keer per jaar meer dan 50 µg/m 3 < 180 µg/m µg/m 3 > 240 µg/m 3 (3 uren) Vanaf juni 2011 moet worden voldaan aan de normen voor PM 10. Omdat de situatie over een heel jaar moet worden beoordeeld, kan een formele toetsing pas plaatsvinden voor het jaar 2012 in PM 10 normen De Europese dagnorm voor PM 10 is maximaal 35 dagen een overschrijding van een 24-uursgemiddelde concentratie van 50 µg/m 3 per jaar. Voor juridische toetsing aan de norm geldt dat de bijdrage van zeezout 10 afgetrokken mag worden van de berekende waarden. Deze bijdrage komt volgens de Regeling Beoordeling Luchtkwaliteit (Rbl) in de provincie Utrecht overeen met 3 dagen overschrijding. Daarom mag, inclusief de zeezoutcorrectie, getoetst worden op 38 dagen overschrijding. De 38 dagen overschrijding komt statisch gezien overeen met een jaargemiddelde concentratie van 31,9 µg/m 3. Deze concentratie is in de monitoringstool gebruikt voor het bepalen van het aantal overschrijdingen van d e PM 10 dagnorm in deze rapportage. De jaargemiddelde concentratie van 31,9 µg/m3 is statistisch bepaald op basis van een groot aantal meetresultaten. Uit de analyse blijkt een dat er een lineaire relatie is tussen de jaargemiddelde fijnstof concentratie en het aantal dagen overschrijding. Uit deze relatie blijkt ook dat als aan de dagnorm is voldaan, impliciet ook aan de jaarnorm van 40 µg/m 3 is voldaan. 10 Zeezoutcorrectie is een correctiefactor die wordt toegepast bij berekeningen naar de concentratie fijnstof in de lucht. De berekende luchtconcentratie fijnstof kan door de correctie worden verlaagd met een hoeveelheid zeezout die van nature in de lucht voorkomt, en niet schadelijk is voor de mens. Deze correctiefactor verschilt per locatie, want de jaargemiddelde concentratie zeezout verloopt naar schatting van de kust >4 μg/m3 naar ongeveer 1 μg/m3 aan de Nederlandse/Duitse oostgrens. 27

28 Bijlage 2: Overschrijdingspunten NO 2 in 2015 in n, provincie en rijkswaterstaat. overheid naam x y conc_no2 Utrecht R Stationsplein,Utrecht Utrecht R Stationsplein,Utrecht Utrecht L Vredenburg,Utrecht Utrecht R Stationsplein,Utrecht Utrecht R WATERLINIEWEG,Utrecht Utrecht L Smakkelaarsveld,Utrecht Utrecht R Catharijnesingel,Utrecht Zeist Panweg, Zeist Utrecht L Vredenburg,Utrecht Utrecht R Vredenburg,Utrecht Provincie Utrecht Meerndijk,Utrecht Utrecht R Nobelstraat,Utrecht Provincie Utrecht Meerndijk,Utrecht Provincie Utrecht Europabaan, Woerden Utrecht L Stationsplein,Utrecht Utrecht L, Utrecht L Nobelstraat,Utrecht Utrecht R Albert Schweitzerdreef,Utrecht Stichtse Vecht Ter Aaseweg. Breukelen Provincie Utrecht Provincialeweg,Loenen Utrecht L Nobelstraat,Utrecht Utrecht R Europalaan,Utrecht Stichtse Vecht Ter Aaseweg. Breukelen Utrecht R Amsterdamsestr. weg,utrecht Utrecht R Vredenburg,Utrecht Utrecht R Smakkelaarsveld,Utrecht Provincie Utrecht Provincialeweg,Loenen Amersfoort Heiligenbergerweg. Amersfoort Provincie Utrecht Baronieweg,IJsselstein Utrecht L Amsterdamsestraatweg,Utrecht Utrecht L Amsterdamsestraatweg,Utrecht Provincie Utrecht Provincialeweg,Loenen Provincie Utrecht BRAVO 9,Woerden Rijkswatersta at Utrecht R Amsterdamsestr. weg,utrecht Utrecht R Stationsplein,Utrecht Provincie Utrecht M A Reinaldaweg, Montfoort Provincie Utrecht BRAVO 9,Woerden Utrecht L Meerndijk,Utrecht Utrecht L Europalaan,Utrecht Utrecht R Europalaan,Utrecht Provincie Utrecht Weg naar de Poort, Nieuwegein Utrecht L Catharijnesingel,Utrecht

29 Bijlage 3: Overschrijdingspunten 24-uurgemiddeldewaarde PM 10 in 2011 (zonder zeezoutcorrectie). overheid Straatnaam X Y Conc_PM10 Utrecht R Albert Schweitzerdreef, Utrecht Utrecht R Albert Schweitzerdreef, Utrecht Utrecht R Albert Schweitzerdreef, Utrecht Utrecht R Albert Schweitzerdreef, Utrecht Utrecht R Albert Schweitzerdreef, Utrecht Utrecht R Albert Schweitzerdreef, Utrecht Utrecht R Albert Schweitzerdreef, Utrecht

30 Bijlage 4: Lijst van onvolkomenheden die opgenomen is in bijlage 6a van de landelijke Monitoringsrapportage Invoer onvolkomenheden Ten tijde van de afronding van deze rapportage hebben verschillende overheden aangegeven dat er nog onvolkomenheden zitten in de invoergegevens. Dit kan ertoe leiden dat het in de huidige rapportage weergegeven aantal kilometer rijrichtingoverschrijding afwijkt van het totale aantal beleidsmatig op te lossen overschrijdingen. De volgende zaken zijn door de wegbeheerders aangegeven zonder verdere verificatie door Bureau Monitoring: Door de Utrecht is aangegeven dat De toetspunten langs de Ds. M.L. Kinglaan en een deel van de Waterlinieweg voor het jaar 2015 zijn onbedoeld verdwenen tijdens een laatste correctieslag. Voor de toepassing van SRM2 moesten een aantal SRM1-koppelingen worden verwijderd. Met die aktie zijn tevens de toetspunten zelf verdwenen. Nadat dit was geconstateerd, was er geen gelegenheid meer voor een extra correctie. De aanname is echter dat op basis van de in 2012 gepubliceerde GCN-kaarten en emissiefactoren de concentraties in 2015 langs de Ds. M.L. Kinglaan en het betreffende deel van de Waterlinieweg slechts in geringe mate zullen afwijken van de Monitoringstool 2011, temeer daar dezelfde verkeersinput voor beide monitoringsrondes is gebruikt. Door de Amersfoort is aangegeven Kanttekening bij het rekenpunt (id ) langs de Heiligenbergerweg in Amersfoort. Hier berekent de monitoringstool 2012 een overschrijding van de grenswaarde voor NO2 in Het toetspunt ligt in de groenstrook langs de Heiligenbergerweg. Hier geldt het toepasbaarheidsbeginsel en hoeft dus niet getoetst te worden. De juiste locatie voor het toetspunt is ( , ). Bovendien ligt de Heiligenbergerweg hier verhoogd, omdat die hier de snelweg A28 oversteekt. De verhoogde ligging kan niet worden meegenomen in de SRM1 berekening. In werkelijkheid levert de hoge ligging van de weg echter een stuk lagere concentraties op ter plaatse van het toetspunt. Er zal dan ook geen sprake zijn van overschrijding van de grenswaarde op dit punt. Door de provincie Utrecht is aangegeven dat In de monitoringsronde van 2012 met de monitoringstool NSL zijn voor het jaar 2015 voor de stof stikstofdioxide in de provincie Utrecht langs 8 wegsegmenten van provinciale wegen op 11 receptorpunten een overschrijding van de grenswaarde geconstateerd. Uit nadere analyse blijkt het volgende: - langs segmenten van de Meerndijk in Utrecht (receptorid en N22) en de Weg naar de Poort in Nieuwegein (id ) is een overschrijding geconstateerd van de jaargemiddelde grenswaarde van NO2. Het gaat hier om locaties waar volgens het Blootstellingscriterium van de Regeling Beoordeling Luchtkwaliteit 2007 geen significante blootstelling plaatsvindt. - Langs segmenten Europabaan Woerden (id ), BRAVO 9 Woerden (id en ), Baronieweg IJsselstein (id ), Reinaldaweg Montfoort (id ) en Provinciale weg Loenen (id , en ) is op betreffende receptorpunten een overschrijding van de jaargemiddelde grenswaarde van NO2 geconstateerd. Dit betreft locaties waar volgens het Toepasbaarheidsprincipe van de Regeling Beoordeling Luchtkwaliteit 2007 burgers geen toegang hebben, waar geen vaste bewoning is en/of het punten op de rijbaan en de middenberm betreft. In de volgende monitoringsronde zullen betreffende segmenten, receptorpunten en/of NSL toetspunten worden gecorrigeerd Zeist: Het punt (receptor id ) is niet toegankelijk, omdat uit nader onderzoek blijkt dat er ter hoogte van dit punt een hekwerk staat in het verlengde van het geluidscherm en geluidluifel. Dit betreft een locatie waar volgens het Toepasbaarheidsprincipe van de Regeling Beoordeling Luchtkwaliteit 2007 burgers geen toegang hebben, waar geen vaste bewoning is en/of het punten op de rijbaan en de middenberm betreft. Dus geen NSL toetspunt. Stichtse Vecht (receptor id en ). De 2 punten liggen aan weerszijden van de Ter Aase Zuwe, daar waar deze weg over de rijksweg A2 gaat. De punten liggen dus feitelijk boven de rijbanen van de A2. Door een reconstructie op de weg komen te liggen. Het is dus vrij logisch dat hier een overschrijding kan plaatsvinden. De verkeersintensiteiten van de Ter Aase Zuwe zijn verder correct ingevoerd (2015 resp 956/52/31 voor licht-/middelzwaar en zwaar verkeer; 2020 rep 1073/58/35 voor licht-, middelzwaar en zwaar verkeer (dus niet echt schokkend). Conform het Toepasbaarheidsprincipe geen NSL toetspunt. Door Rijkswaterstaat is aangegeven dat Ook op het NO 2 knelpunt ( ) in Utrecht hoeft op grond van het blootstellingscriterium niet getoetst te worden. Ook hier speelt dat er sprake is van een locatie te dicht bij het OWN, welke nog niet eerder in de MT was opgenomen. 30

31 Bijlage 5: Voortgang projecten In Betekenende Mate proj_naam statusp referentie opmerking plan_realdatum werk_realdatum toelichting_fasering fasering Nieuwegein_Galecopperzoom in voorbereiding Verstedelijkingsperspectief A12 Centraal, besluit college van B&W d.d. 19/04/11. Verkeerseffecten in MT gebaseerd op  Verkeersmodelberekeningen Blokhoeve, kenmerk NWG138/Btp/0870, d.d. 31/01/2007). Op te vragen via Willie van Dam. Nieuwegein_Het Klooster uitvoering Bestemmingsplan Het Klooster 2004 (corr. herz), Verkeerseffecten beschreven in  verkeersmodelberekeningen Het Klooster (Goudappel Coffeng, kenmerk NWG140/Btp/0882, d.d. 23 mei 2007). Op te vragen via Willie van Dam e.v. - - voor 2015 en 2020 is reeds rekening (max 3200 mvt/etm), realisatie zal echter pas op een later moment plaatsvinden. globaal 2009 e.v bestemmingsplan onherroepelijk augustus uitwerkingsplan deelgebied 1 en 2 onherroepelijk. Nieuwegein_Binnenstad uitvoering Bestemmingsplan Binnenstad 2007, verkeerseffecten beschreven in  Geactualiseerde verkeersprognoses bestemmingsplan binnenstad Nieuwegein (Goudappel Coffeng, kenmerk NWG137/Btp/0867, d.d. 05/01/2007). Op te vragen via Willie van Dam. uitgifte bedrijfskavels is inmiddels gestart. bestemmingsplan onherroepelijk juli

32 Utrecht_Herstructurering Kanaleneiland Utrecht_Ontwikkeling Leidsche Rijn Utrecht_ontwikkeling Merwedekanaalzone uitvoering VRU 2.0 UTR 2.2http:// uitvoering VRU 2.0 UTR uitvoering VRU 2.0 UTR Toename concentraties, samen met ontwikkeling Merwedekanaalzone verkeerstoename met ca mvt/etmaal. Verkeerstoename is verwerkt in nieuw verkeersmodel. fietsnetwerk. 3 stations 2 HOV-routes, OV-netwerk, 3 verbindingen met A2 1 verbinding met A12 en 6 verbindingen met de bestaande stad, Verkeerstoename met ca mvt/etmaal. De verkeerstoename is verwerkt in het vigerende verkeersmodel Fietsnetwerk, 1 HOVroute, OV-netwerk, auto: idem stationsgebied, Samen met herstructurering Kanaleneiland verkeerstoename met ca mvt/etmaal Verkeerstoename is verwerkt in vigerend verkeersmodel As Kanaleneiland won won In de periode t/m 2015 zullen conform bestuurlijk besluit woningen worden gerealiseerd. De overige woningen zullen in de periode worden gerealiseerd. De overige voorzieningen en de kantoren zullen parallel lopen aan de realisatie van de woningen. - Door de vertraging in de realisatie is het effect op de luchtkwaliteit in het planjaar 201 lager. De realisatie verloopt langzamer dan oorspronkelijk i het NSL opgenomen, waardoor de effecten op de luchtkwaliteit lager zijn dan oorspronkelijk voorzien. 32

33 Utrecht_Ontwikkeling stationsgebied Utrecht_Rijnenburg uitvoering in voorbereiding VRU 2.0 UTR 2.2http:// VRU 2.0 UTR Fietsnetwerk, OVterminal 4HOV-routes, OV0netwerk, Kinglaan, Weg der Ver. Naties. Gr. Van Roggenweg, Westpleintunnel, Europalaan. O.d. Oudenlaan Tellegenlaan, Van Zijstweg, Verkeerstoename met ca mvt/etmaal. Verkeerstoename is verwerkt in verkeersmodel. Fietsnetwerk, OVnetwerk, 1 verbinding met A12 en A2 2 verbindengen met Leidsche Rijn, Verkeerstoename met ca mvt/etmaal Verkeerstoename is recentelijk verwerkt in nieuw verkeersmodel Aan het programma voor het Stationsgebied is m2 b.v.o. toegevoegd, zijnde de te herontwikkelen Knoopkazerne. De herontwikkeling van de Knoopkazerne vindt na 2015 plaats. vanaf De realisatie va Rijnenburg is vertraagd. luchtkwaliteit lager dan op basis van het vigerende IJsselstein_A2-zone in - Via N voorbereiding IJsselstein_Gerbrandytoren vervallen - 2 ontsluitingsroutes Techniekwegen Energieweg nog onbekend - Utrecht_doorontwikkeling Uithof in voorbereiding VRU 2.0 UTR fietsnetwerk. 1 HOVroute, transferium, 1 verbinding met A28, 2 verbindingen met de stad en 1 met de Bilt, verkeerstoename met ca mvt/etmaal Verkeerstoename is verwerkt in vigerend verkeersmodel De geringe toename van het aantal studentenwoningen leidt niet tot significant andere verkeersintensiteiten

34 BRU_Ontwikkeling Randstadspoor Opwaardering NRU in voorbereiding in voorbereiding Bereikbaarheid Utrecht-west uitvoering VRU 2.0 UTR fietsnetwerk, verbreding sporen, 4 HOV-lijnen, OVnetwerk transferia, OV-effect is recentelijk verwerkt in nieuw verkeersmodel VRU 2.0 UTR 2.1/VRU 2.0 UTR 2.2http:// Fietsnetwerk, verbinding A2/A27, wordt als variant doorgerekend fietsnetwerk, 1 HOVroute, OV-netwerk, Kinglaan, Europalaan, Prins Clausbrug, Aanpassingen zijn opgenomen in vigerende verkeersmodel vertraagd t.o.v. oorspronkelijke effecten op de onderzocht en noodzakelijk zij gefaseerd v.a De uitvoering is de planning. De luchtkwaliteit zullen nader worden bezien zal worden of aanvullende maatregelen Majellaknoop en - reconstructie Europalaan, Pr. Clausbrug zijn reeds gerealiseerd. Na de bouw van de fly-over 24 Oktoberplein (gereed 2012) start de reconstructie van de Overste den Oudenlaan (begin 2013). 34

35 Amersfoort_Wieken Vinkenhoef uitvoering De Energieweg is niet opgenomen in de monitoringstool. Niet gelukt. Wel opgenomen in model, dus effecten op andere wegen wel meegenomen. Verkeersmodel Eemland. Uitgangspuntendocument. DHV, registratienummer MO-AF , juli omvang bedrijventerrein an sich wordt iets kleiner (+/- 50 ha). zuidelijk deel ongeveer 70%, noordelijk deel ongeveer 30% hiervan. - Op te vragen bij C. Heezen (c.heezen@amersfoort.nl). Amersfoort_CSG-Noord uitvoering Verkeersmodel Eemland. Uitgangspuntendocument. DHV, registratienummer MO-AF , juli Op te vragen bij C. Heezen (c.heezen@amersfoort.nl). Amersfoort_Vathorst uitvoering Verkeersmodel Eemland. Uitgangspuntendocument. DHV, registratienummer MO-AF , juli Op te vragen bij C. Heezen (c.heezen@amersfoort.nl). Amersfoort_Hoge Weg besluit Verkeersmodel Eemland. Uitgangspuntendocument. DHV, registratienummer MO-AF , juli Op te vragen bij C. Heezen (c.heezen@amersfoort.nl) realisatie van m2 kantoren is zeer onzeker. Dat gedeelte in ieder geval niet afgerond in Wat er wel komt en wanneer is onduidelijk geplande datum realisatie bedrijventerrein 2019, geplande datum realisatie woningen en kantoren uitspraak Raad van State mei bestemmingsplan nu onherroepelijk Amersfoort_Maatweg uitvoering Verkeersmodel Eemland. Uitgangspuntendocument. DHV, registratienummer MO-AF , juli woningen later - Op te vragen bij C. Heezen (c.heezen@amersfoort.nl). 35

36 Amersfoort_Vathorst Noord West in voorbereiding niet opgenomen in verkeerscijfers, waarschijnlijk pas vanaf 2020 gebouwd nog niet officieel vastgesteld waarschijnlijk pas vanaf 2020 gebouwd - Amersfoort_Kersenbaan besluit Een gedeelte van de Kersenbaan is niet opgenomen in de monitoringstool. Niet gelukt. Wel opgenomen in model, dus effecten op andere wegen wel meegenomen. Verkeersmodel Eemland. Uitgangspuntendocument. DHV, registratienummer MO-AF , juli Op te vragen bij C. Heezen (c.heezen@amersfoort.nl). uitspraak Raad van State zomer Abcoude_derde brug afgerond nvt Geen toename Nox en PM10, wel kleine verschuiving, Het is opgenomen als verkeersroute, het is een infrastructurele ingreep die op zichzelf geen verkeersbewegingen of groei daarvan genereert medio 2008: na definitieve goedkeuring, aanvraag bouwvergunning en start bouwwerkzaamheden - 36

37 Veenendaal_Veenendaal Oost regionaal bedrijventerrein Woerden in voorbereiding Woerden_Bravo 6b besluit BRAVO Woerden_bravo 6c onbekend BRAVO - 2 ontsluitingswegen (noord en zuid), Het project is verwerkt in de intensiteiten in de VerkeersMilieuKaart (VMK) van Veenendaal. Gevraagd is voor de saneringstool de intensiteiten voor 2006 en 2015 uit de VMK te gebruiken. De andere jaren zijn berekend d.m.v. interpolatie vervallen Structuurvisie Woerden Onsluiting via westelijke rondweg woerden = BRAVO 4 BRAVO-projecten 3,4,6 en 8 Milieueffecten hoofdrapport" " BRAVO-projecten 3,4,6 en 8 Milieueffecten hoofdrapport"" Ontsluiting oostzijde kern Hamelen richting A12 en ontlasting kern Harmelen, project 6b is in 2010 projecteerd met een intensiteit van mvt/etm en mvt/etm in 2020 Ontsluiting kern Woerden westzijde richting A12 en ontlasting bestaande verbinding richting Harmelen, Project 6 c is in 2010 geprojecteerd met een intensiteit van mvt/etm Planning start bouw: oktober 2008 (Max. 265 woningen/jaar) Nog niet bekend jaar van ingebruiknamen 2012 als procedures geen vertraging kennen Nog te bepalen, zodra financiering volledig

38 Provincie; BRAVO 3: t.h.v. Waardsedijk Provincie: Bravo 3 t.h.v. aansluiting A12 Provincie: Bravo 6a zuidelijke randweg Harmelen in voorbereiding in voorbereiding Bravo-projecten 3, 4, 6 en 8, Milieueffecten hoofdrapport Bravo projecten 3, 4, 6 en 8. Milieueffecten hoofdrapport. aanbesteding Bravo-projecten 3, 4, 6 en 8. Milieueffecten hoofdrapport Nieuwe weg tussen de aansluiting Nieuwerbrug A12 en bedrijventerrein Middelland in Woerden Nieuwe weg tussen de aansluiting Nieuwerbrug A12 en bedrijventerrein Middelland in Woerden Nieuwe weg tussen de afrit Harmelen en de provinciale weg N198 aan de zuid- en westzijde van Harmelen Uitloop ivm ruimtelijke ordening procedures (beroep en bezwaar) Uitloop door ruimtelijke ordening procedures en grondverwerving (beroep en bezwaar) Uitloop door ruimtelijke ordening procedures en grondverwerving

39 Bijlage 6: Maatregelen provincie Utrecht in NSL maatr_naam status maatr_detail bevoegd_gezag opmerking plan_realdatum werk_realdatum toelichting_fasering Actief fietsbeleid uitvoering Actief fietsbeleid Stichtse Vecht - elk jaar - - Parkeerbeleid afgerond Parkeerbeleid Stichtse Vecht - is reeds gerealiseerd - - Gedragsmaatregelen afgerond Gedragsmaatregelen Stichtse Vecht - elk jaar - - Schoner lijk wagenpark uitvoering Schoner lijk wagenpark Stichtse Vecht - doorlopend - - Andere VRIs afgerond Andere VRIs Breukelen Straatweg 30 km zone afgerond Straatweg 30 km zone Breukelen Maatregel wordt om verkeertechnische reden verder uitgebreid. Schoon Openbaar Vervoer afgerond Schoon Openbaar Vervoer Breukelen en Provincie Utrecht In het NSL model is de 30 km/h opgenomen Is geregeld via de aanbestedingsprocedure van de provincie Utrecht 39

40 Emissie eisen vrachtwagens centrum afgerond Emissie eisen vrachtwagens centrum Breukelen - nvt - Door het weg vallen van normoverschrijdingen is er geen draagvlak binnen de transportsector. Uit de huidige berekeningen blijkt in het gehele centrum van Breukelen aan de Europese normen te worden voldaan. Deze maatregel wordt bij de Midterm review heroverwogen. Plaatsen doseerlichten afgerond Plaatsen doseerlichten Breukelen - nvt - Uit nader onderzoek blijkt dat het effect niet zo positief is als verwacht daarnaast zijn er technische/ruimtelijke en sociale belemmeringen met betrekking tot de uitvoering. Deze maatregel wordt bij de midtermreview heroverwogen. 40

41 Tweede Vechtbrug onbekend Tweede Vechtbrug bij Breukelen Stichtse Vecht - nvt - De extra Vechtbrug is vooralsnog financieel onhaalbaar. In eerste instantie gaat het om een verkeersmaatregel die ook op de luchtkwaliteit een positieve invloed kan hebben. Het plan is voor onbepaalde tijd in de ijskast gezet. Deze maatregel wordt bij de midtermreview heroverwogen. Opstellen en uitvoeren vervoersplan voor de lijke organisatie Schoner maken van het lijk wagenpark afgerond afgerond Opstellen en uitvoeren vervoersplan voor de lijke organisatie, Afschaffen eigen bijdrage OV, Verhogen fietsvergoeding, Actie Fietsen Scoort! Deelauto voor dienstreizen, Het nieuwe rijden Schoner maken van het lijk wagenpark Houten Houten De laatste nog openstaande actie deelauto voor dienstreizen" is eind 2010 uitgevoerd." In 2008 zijn veel lijke voertuigen vervangen waarbij de op dat moment schoonste (verbrandings-) motor is toegepast. 41

42 Voorlichtingsactiviteiten gericht op het terugdringen van het autogebruik voor korte ritten afgerond Voorlichtingsactiviteiten gericht op het terugdringen van het autogebruik voor korte ritten. In 2007 en 2008 is de actie Met belgerinkel naar de winkel" uitgevoerd." Houten Stimuleren van vervoersmanagement bij bedrijven afgerond Stimuleren van vervoersmanagement bij bedrijven Houten Stimuleren vervoersmanagement bij bedrijven is geã ntegreerd in standaard werkwijze bij bedrijfsbezoeken. Het aantal bedrijven in Houten waar veel winst te halen is via deze aanpak is overigens beperkt. Milieurandvoorwaarden opnemen in de regionale concessieverlening voor bussen afgerond Milieurandvoorwaarden opnemen in de regionale concessieverlening voor bussen. Voor de nieuwe bussen van Conexxion (vanaf 2008) is geã«ist dat deze aan de Euro-5 norm voldoen. Voor de nieuwe consessie (december 2011) is het voornemen ook hybride bussen te eisen. Het BRU is in dit geval de aanbesteder. Gemeente Houten Door het beperkte aantal bussen in Houten heeft deze maatregel geen kwatificeerbaar effect op de luchtkwaliteit 42

43 Milieurandvoorwaarden opnemen bij aanbesteding van de afvalinzameling onbekend Milieurandvoorwaarden opnemen bij aanbesteding van de afvalinzameling Gemeente Houten Mogelijke wijzigingen in de verkeersstructuur onbekend Mogelijke wijzigingen in de verkeersstructuur IJsselstein Bevorderen fietsgebruik d.m.v. fietscampagne vanaf voorjaar 2007 in samenwerking met Breukelen, Houten en Nieuwegein afgerond Bevorderen fietsgebruik d.m.v. fietscampagne vanaf voorjaar 2007 in samenwerking met Breukelen, Houten en Nieuwegein IJsselstein Communicatie: aanspreken bronbeheerders onbekend Communicatie: aanspreken bronbeheerders IJsselstein - n.v.t - Deze maatregel voegt niks toe. Kan eruit gehaald worden. Luchtkwaliteit issues komen terug in ons meerjarenuitvoeringsprogramma duurzaam IJsselstein Betaald parkeren en parkeervergunningen binnenstad en St. Antonius Ziekenhuis afgerond Betaald parkeren en parkeervergunningen binnenstad en St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein In 2005 is voor de genoemde gebieden betaald parkeren ingevoerd

44 Parkeer Route Informatie Systeem Verlaging snelheid rond binnenstad Verbeteren fietsvoorzieningen uitvoering Begin 2011 heeft het college besloten een Parkeer Route Informatie Systeem voor de Nieuwegeinse Binnenstad te realiseren. Dit systeem gaat ervoor zorgen dat automobilisten op een zo efficiã«nt mogelijke manier naar de nog vrije parkeerplaatsen worden geleid. Verkeer van en naar de binnenstad wordt daarbij zoveel mogelijk via de hoofdwegen afgewikkeld. afgerond In 2009 is de maximumsnelheid voor de hoofdwegen rond de binnenstad teruggebracht van 70 km/u naar 50 km/u. De ontsluitingswegen in de binnenstad zelf zijn teruggebracht van 50 km/u naar 30 km/u. uitvoering Onder de noemer  Nieuwegein fietsstadâ worden maatregelen getroffen die het veilig en doelmatig gebruik van de fiets bevorderen. Voorbeelden hiervan zijn het creã«ren van veilige fietsoversteekplaatsen, het van wegen gescheiden fietspaden aanleggen, het versterken van (lokale en regionale) fietsverbindingen en het aanbrengen van secondetellers bij verkeerslichten Nieuwegein Nieuwegein Nieuwegein doorlopend doorlopend - 44

45 Gratis bewaakte fietsenstalling in de binnenstad afgerond Sinds eind 2008 wordt gratis bewaakte fietsenstalling aan bezoekers van de binnenstad aangeboden. Nieuwegein Kwaliteitsverbetering en toegankelijkheid OV-halte afgerond Het regionaal openbaar vervoer valt onder verantwoordelijkheid van het Bestuur Regio Utrecht. Zij treffen diverse maatregelen om bus- en tramhaltes aantrekkelijker te maken voor reizigers, zoals het plaatsen van informatiepanelen waarop de wachttijden worden weergegeven. Gemeente Nieuwegein heeft daarnaast in 2009 het tram- en busstation in de Binnenstad opgeknapt, vooruitlopend op een structurele verbouwing in het kader van de binnenstadplannen. Nieuwegein / Bestuur Regio Utrecht

46 Milieuzonering vrachtverkeer besluit Milieuzonering vrachtverkeer Nieuwegein Gemeente Nieuwegein heeft in 2009, in overleg met het Expertise Centrum Milieuzones en diverse belangenorganisaties (EVO, TLN, KvK), de mogelijkheden voor een milieuzone voor de binnenstad laten onderzoeken en beoordelen. Hieruit bleek dat de lokale situatie niet voldeed aan de randvoorwaarden uit het convenant  Stimulering schone vrachtautoâ s en milieuzoneringâ. Daarnaast werd van de eventuele invoering slechts een beperkt luchtkwaliteiteffect verwacht. Op basis hiervan heeft het college besloten geen milieuzone in te voeren. Als a lternatieve maatregelen wordt gekeken naar de mogelijkheden om stedelijke distributie in de nieuwe binnenstad te optimaliseren

47 Gedeeld autogebruik besluit Nieuwegein werkt voortvarend mee aan de inrichting van parkeerplaatsen voor deelautoâ s wanneer hiervoor aanvragen van marktpartijen binnenkomen. Schoner lijk wagenpark uitvoering Tot slot continueert de de aanpak om het eigen wagenpark schoner te maken. Naast een lagere uitstoot geven we hiermee aan dat niet alleen anderen inspanningen moeten leveren voor vermindering van luchtverontreiniging, maar dat de hier zelf ook werk van maakt. Uit een inventarisatie van het lijk wagenpark blijkt dat er de komende jaren concrete mogelijkheden liggen voor voertuigen op aardgas/groengas bij reeds voorziene vervangingen. Er wordt daarom geld gereserveerd voor de meerkosten bij aanschaf hiervan (de meerkosten aan onderhoud zijn reeds structureel gedekt). Daarnaast wordt geld gereserveerd voor een automatisch aardgas detectiesysteem in de nieuw te bouwen werf. Op termijn ontstaan er mogelijk ook kansen voor elektrische voertuigen in het lijke wagenpark. Nieuwegein Nieuwegein - doorlopend doorlopend - - doorlopend doorlopend - 47

48 Mobiliteitsmanagement bedrijventerrein Plettenburg â De Wiers Rijden op Aardgas uitvoering Om zowel bereikbaarheid als leefbaarheid te bevorderen zet Nieuwegein voor de lijke werkkernen Plettenburg-De Wiers, Liesbosch, Binnenstad en Het Klooster in op mobiliteitsmanagement (maatregel vanuit het regionaal project VERDER). Daarbij worden afspraken gemaakt tussen overheid en bedrijfsleven om eerst de problematiek in kaart te brengen en vervolgens gezamenlijk concrete maatregelen te bepalen voor het oplossen ervan. Doelstelling van het project is gemiddeld 5% minder autogebruik in de spitsperioden. uitvoering Nieuwegein participeert in het project â Groengas gevenâ van provincie Utrecht. Het doel is om het gebruik van schone voertuigen door zowel bedrijven als particulieren te bevorderen. Hiertoe stimuleren de deelnemende overheden de realisatie van openbare vulpunten voor aardgas/groengas. Voor de aanschaf van dergelijke voertuigen geldt een provinciale subsidieregeling, bedrijven kunnen daarnaast gratis een wagenparkscan uit laten voeren. Nieuwegein Nieuwegein / provincie Utrecht - doorlopend doorlopend - - doorlopend doorlopend - 48

49 Communicatie: informatie over luchtkwaliteit Communicatie: publiekscampagne Met Belgerinkel naar de Winkel uitvoering Bedrijven en inwoners worden via internet en de pagina (in De Molenkruier) op de hoogte gehouden over de actuele luchtkwaliteit en de stand van zaken rondom de maatregelen. Het motto  Nieuwegein werkt aan schone luchtâ en het bijbehorende logo (zie afbeelding staan hierbij centraal. De maakt daarnaast gebruik van gerichte, efficiã«nte voorlichtingscampagnes om de bewustwording bij bedrijven en inwoners over de gevolgen van hun handelen op de leefomgeving te vergroten en tegelijkertijd aan te geven hoe het anders of beter kan (handelingsperspectieven bieden). afgerond In 2007, 2008 en 2009 heeft Nieuwegein deelgenomen aan de (landelijke) publiekscampagne  Met belgerinkel naar de winkelâ. Hiermee worden burgers gestimuleerd de fiets te gebruiken voor boodschappen. Nieuwegein Nieuwegein - doorlopend doorlopend eventuele inzet op alternatieve campagnes om bredere of andere doelgroep te bereiken. 49

50 Communicatie: lespakket luchtkwaliteit Communicatie: Informatiecampagne verstandig stoken afgerond afgerond Het Milieu Educatie Centrum biedt lespakketten over milieuthemaâ s aan voor basisscholen. Een lespakket over luchtkwaliteit bleek, gezien het technisch karakter, voor deze doelgroep minder geschikt. Als alternatief ontwikkelt het Milieu Educatie Centrum een tentoonstelling die (mede) gericht is op het thema luchtvervuiling. Door middel van een artikel op de pagina (van de Molenkruier) zijn de Nieuwegeinse inwoners in het najaar van 2009 en 2010 geã nformeerd over  verstandig stokenâ. Nieuwegein Nieuwegein

51 Verbeteren doorstroming uitvoering Op grote delen van de hoofdwegenstructuur van Nieuwegein zijn reeds flexibele koppelingen tussen VRI s aanwezig. Mogelijk bieden harde koppelingen aanvullende voordelen voor doorstroming en luchtkwaliteit. Om de kosten voor de aanleg aanzienlijk te beperken realiseert de de groene golf op de Zuidstedeweg pas in , wanneer de vervanging van de verkeerslichten gepland staat. Nieuwegein e.v e.v. Gemeente Nieuwegein heeft in 2009/2010 onderzoek uit laten voeren naar de mogelijkheden om in Nieuwegein zogenaamde  groene golvenâ in te voeren. Het onderzoek richt zich zowel op de verkeerskundige randvoorwaarden, de verwachte kosten en de luchtkwaliteiteffecten. Op basis hiervan zal het college medio 2010 een besluit nemen over het wel/niet invoeren van een groene golf op (delen van) de hoofdwegen. Kwaliteitsnet Goederenvervoer Regio Utrecht afgerond Sinds maart 2005 werken publieke (n, provincie, BRU) en private partijen (TLN, EVO, MKB etc.) samen om de bereikbaarheid van de regio voor goederenvervoer en de stedelijke distributie te verbeteren. Via de website wordt informatie beschikbaar gesteld over onder meer de bereikbaarheid en vrachtroutes in Nieuwegein. n / Bestuur Regio Utrecht / provincie

52 Onderzoek mogelijkheden transferium / P+R voorzieningen Onderzoek mogelijkheden (OV) fietsuitgiftepunt afgerond Binnen het regionaal samenwerkingsverband VERDER (provincie, BRU, Rijkswaterstaat, n) worden diverse maatregelen onderzocht en uitgevoerd om de bereikbaarheid van regio Utrecht te verbeteren. Daarbij is nadrukkelijk aandacht voor transferia / P+R voorzieningen. Binnen de grens van Nieuwegein is dit geen kansrijke maatregel gebleken. Het transferium Westraven, dat net over de grens met Utrecht ligt, draait wel al een aantal jaren redelijk succesvol. uitvoering Een OV-fietsuitgiftepunt in de nieuwe fietsenstallingen in de Binnenstad is gezien de afstand tot het tramstation niet zinvol. In overleg met het Bestuur Regio Utrecht wordt nog bekeken of het wel mogelijk is om onbemande uitgiftepunten te realiseren bij halte Binnenstad en andere sneltramhaltes. Nieuwegein Nieuwegein - n.v.t

53 Aanbestedingen aannemers â eisen stellen aan mobiele werktuigen Bomen, struiken en groene daken als vuile-lucht vangers uitvoering Naar aanleiding van het Luchtkwaliteitplan is bekeken of het mogelijk was eisen te stellen aan het gebruikte materieel bij de bouwwerkzaamheden in de Binnenstad. De betreffende bestekken waren echter al aanbesteed. In de aanbesteding voor de geluidwal langs de A2 is dit meegenomen. Daarnaast liggen er kansen voor een koppeling met het thema  Duurzaam InkopenÂ. uitvoering De raad heeft een subsidieregeling vastgesteld om bij te kunnen dragen in de kosten voor de realisatie van groendaken door inwoners. Diverse gebouwen in de Binnenstad, zoals het Stadshuis en de fietsenstalling, worden voorzien van een groendak. Voor andere voorbeeldprojecten, zoals scholen en sporthallen, heeft de raad aanvullend geld gereserveerd. Bij het realiseren van geluidafscherming wordt gekeken naar de mogelijkheden voor begroeide wallen. De gerealiseerde geluidwal langs de Wijkerslootweg is bijvoorbeeld voorzien van Nieuwegein Nieuwegein e.v e.v. - 53

54 klimop. Afscherming uitvoering De geluidhinder vanwege wegverkeer wordt teruggedrongen door uitvoering van het door de raad vastgestelde Actieplan Geluid. Met het beschikbare budget kan geluidafscherming worden gerealiseerd langs locaties met de grootste prioriteit qua geluidbelasting. Deze liggen langs de hoofdwegenstructuur (Stadsas) van Nieuwegein, waar ook verhoogde concentraties luchtverontreiniging optreden. Het project dient hiermee dus twee doelen. Nieuwegein e.v e.v. - 54

55 Luchtkwaliteitstoets bij milieuvergunningen en planvorming uitvoering Nieuwegein handelt bij realisatie van nieuwe gevoelige bestemmingen langs snelwegen en de lijke hoofdwegenstructuur (A.C. Verhoefweg, Wijkerslootweg, Zuidstedeweg, Plettenburgerbaan,  s- Gravenhoutseweg, Zandveldseweg) overeenkomstig de voorschriften uit het  Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteiteisen)â. De lijke hoofdwegenstructuur wordt daarbij beschouwd als  provinciale wegâ. Ook bij planvorming voor nieuwe woningen houdt Nieuwegein rekening met de afstand tot de weg. Een toename van het aantal mensen in gebieden met (dreigende) overschrijding is vanwege de risicoâ s voor de volksgezondheid in principe niet toegestaan. De onderbouwing van ruimtelijke plannen bevat, indien relevant vanwege omvang van het plan en/of de verwachte verkeersgevolgen, een beschrijving van de huidige en toekomstige luchtkwaliteit en het effect Nieuwegein

56 van het plan op de lokale luchtkwaliteit. 56

57 Walstroom scheepvaart afgerond In 2009 heeft de een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar de aanleg van walstroomvoorzieningen in Nieuwegein. Hierin zijn de mogelijkheden, de verwachte kosten (aanleg en exploitatie) en de milieueffecten (geluid en lucht) inzichtelijk gemaakt. Nieuwegein Meetnet luchtkwaliteit Op basis van het onderzoek heeft de raad in september 2009 besloten geld beschikbaar te stellen voor de aanleg van walstroom op 3 locaties in het bebouwd gebied (totaal 10 kasten met 48 aansluitpunten). Sinds juni 2011 zijn de voorzieningen operationeel. uitvoering Nieuwegein continueert het meetprogramma met de Palmes diffusiebuis methode. Om de kosten te beheersen blijft het aantal meetpunten daarbij ongeveer gelijk, wel wordt steeds kritisch gekeken naar de meetlocaties. Vanwege de relatief hoge berekende concentraties langs de Wijkerslootweg wordt hier in ieder geval een meetpunt ingericht. Op locaties waar reeds ruimschoots aan de norm wordt voldaan kunnen meetpunten worden verwijderd. Nieuwegein

58 Enquete luchtkwaliteit Digipanel Verkeersremmende maatregelen in de wijk Fokkesteeg (stimuleren gebruik wijkontsluitingswegen) afgerond afgerond In 2007 is via het Nieuwegeinse Digipanel gepeild in welke mate de burgers overlast ondervinden van luchtvervuiling en in welke mate men bereid is bij te dragen aan mogelijke oplossingen. In 2009 is het Inwonerspanel geraadpleegd over de Structuurvisie 2030 (Nieuwegein verbindt). Ook hierbij is aandacht geweest voor het thema luchtkwaliteit. Eind 2010 heeft wederom een specifieke peiling over dit onderwerp plaatsgevonden, als onderdeel van de evaluatie van het Luchtkwaliteitplan. In zijn diverse verkeersremmende maatregelen getroffen in de wijk Fokkesteeg. Het primaire doel was het verbeteren van de verkeersveiligheid. Daarnaast is de wijk hiermee minder aantrekkelijk geworden voor doorgaand verkeer en wordt het gebruik van wijkontsluitingswegen dus gestimuleerd. Nieuwegein Nieuwegein

59 Fietspad Ambachtsweg afgerond In 2007 zijn de fietsstroken langs de Ambachtsweg (2 richtingen) vervangen door een vrijliggend fietspad aan à à n zijde. De voorziening is hiermee veiliger en aantrekkelijker geworden voor fietsers. Verlaging snelheid Wijkerslootweg 70 naar 50 km/u Nieuwegein afgerond Gerealiseerd in Nieuwegein Verlaging snelheid Zuidstedeweg 70 naar 50 km/u afgerond Gerealiseerd in Nieuwegein Verlaging snelheid Koekoekslaan 50 naar 30 km/u afgerond Gerealiseerd in Nieuwegein Verlaging snelheid Doorslag 50 naar 30 km/u afgerond Gerealiseerd in Nieuwegein Verlaging snelheid A.C. Verhoefweg tussen ontsluiting P12/P13 en kruising met wijkerslootweg/zuidstedeweg van 70 naar 50 km/u afgerond Gerealiseerd in Nieuwegein

60 Verlaging snelheid stadscentrum van 50 naar 30 km/u Weerdstede afgerond Gerealiseerd in Nieuwegein Geluidswal aan weerszijden van Wijkerslootweg: 3,5 m hoog afgerond Geluidswal aan weerszijden van Wijkerslootweg: 3,5 m hoog Nieuwegein Hele gebied binnenstad 30 km (verlaging in circa 60% plangebied van 50 naar 30 km/uur, andere circa 40% gebied is als 30 km/uur) afgerond Hele gebied binnenstad 30 km (verlaging in circa 60% plangebied van 50 naar 30 km/uur, andere circa 40% gebied is als 30 km/uur) Nieuwegein

61 Milieuzonering vrachtverkeer besluit Milieuzonering vrachtverkeer Nieuwegein Gemeente Nieuwegein heeft in 2009, in overleg met het Expertise Centrum Milieuzones en diverse belangenorganisaties (EVO, TLN, KvK), de mogelijkheden voor een milieuzone voor de binnenstad laten onderzoeken en beoordelen. Hieruit bleek dat de lokale situatie niet voldeed aan de randvoorwaarden uit het convenant  Stimulering schone vrachtautoâ s en milieuzoneringâ. Daarnaast werd van de eventuele invoering slechts een beperkt luchtkwaliteiteffect verwacht. Op basis hiervan heeft het college besloten geen milieuzone in te voeren. Als alternatieve maatregelen wordt gekeken naar de mogelijkheden om stedelijke distributie in de nieuwe binnenstad te optimaliseren

62 Schoner maken van bussen besluit Schoner maken van bussen Bestuur Regio Utrecht (BRU) Maatregel geldt bij ingang nieuwe concessie. Concessie geldt voor 8 jaar Centrum en eerste schil. Aanscherpen parkeerbeleid (ten opzichte van situatie 2006) Invalswegen. Aanleggen nieuwe transferia en verbeteren inzet transferia afgerond Centrum en eerste schil. Aanscherpen parkeerbeleid (ten opzichte van situatie 2006): â Parkeertarieven (o.a. hogere parkeertarieven voor bezoekers)â Versneld invoeren betaald parkeren in grotere zone onbekend maatregel = maatregel Utrecht VOV Overvecht (verbeteren doorstroming) onbekend maatregel = maatregel Utrecht Stimuleren fietsgebruik uitvoering Stimuleren fietsgebruik: 1) Uitvoeren plan van aanpak (kwaliteitsverbetering en doorstromingsmaatregelen) top 5 en top 10 fietsroutes (aanleg hoogwaardige fietsroutes, zie ALU onder 5.4), 2) Fietsbrug Noorderpark Utrecht Bestemmingsplan fietsbrug Noorderpark onherroepelijk. Bouw start najaar 2012, oplevering eind

63 Intensiveren mobiliteitsmanagement Communicatie- en gedragscampagne over luchtkwaliteit uitvoering Intensiveren mobiliteitsmanagement. Doel is 2000 autos uit spits uit belangrijke corridors door middel van: 1) Utrecht Bereikbaarheidspas met onder meer aanbieden extra openbaar vervoer en alternatieve routes autoverkeer (inclusief informatievoorziening) en stimuleren telewerken, 2) Belonen automobilisten die spits mijden, 3) Afspraken met individuele bedrijven, 4) Stimuleren carpoolen, 5) Stimuleren gedeeld autogebruik + autodelen onbekend maatregel = maatregel Utrecht Utrecht Intensiveren mobiliteitsmanagement tijdens werkzaamheden Selectief verbeteren doorstroming Utrecht onbekend maatregel = maatregel Utrecht Optimaliseren goederenvervoer onbekend maatregel = maatregel Utrecht Verschonen eigen wagenpark uitvoering Verschonen eigen wagenpark: Wagenpark dient minimaal te voldoen aan de eisen die zijn gesteld in de milieuzone. Utrecht Invoeren schonere bussen onbekend Invoeren schonere bussen Bestuur Regio Utrecht (BRU)

64 Vormgeving tunnelmond en luchtbehandeling Westpleintunnel uitvoering Vormgeving tunnelmond en luchtbehandeling Westpleintunnel Utrecht Vormgeving tunnelmond en luchtbehandeling Stadsbaantunnel uitvoering Vormgeving tunnelmond en luchtbehandeling Stadsbaantunnel Utrecht Milieuzonering vrachtverkeer centrumring uitvoering Milieuzonering vrachtverkeer centrumring Utrecht Milieuzone voor vrachtverkeer per 1 juli 2007 in werking getreden Milieuzone voor vrachtverkeer centrumring reeds ingesteld. Naleving van de milieuzone bedraagt circa 95%. Tijdelijk verbod op nachtelijk vrachtverkeer op de Haydnlaan en Lessinglaan afgerond Tijdelijk verbod op nachtelijk vrachtverkeer op de Haydnlaan en Lessinglaan Utrecht Verplaatsing touringcarterminal afgerond Verplaatsing touringcarterminal Utrecht

65 Albert Schweitzerdreef. Verbeteren doorstroming. Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer uitvoering Albert Schweitzerdreef. Verbeteren doorstroming. Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer Utrecht De meeste van de hier opgenomen maatregelen zijn op zich zelf staande maatregelen (maatregelnummers 16087, 21003, 22003, 22004), die in meerdere of mindere mate een positief effect hebben bij het oplossen van het hier geschetste specifieke knelpunt Cartesiusstraat. Verbeteren doorstroming. Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer. onbekend Cartesiusstraat. Verbeteren doorstroming. Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer. Utrecht De hier opgenomen maatregelen zijn op zich zelf staande maatregelen (maatregelnummers 16087, 21003, 22003, 22004), die in meerdere of mindere mate een positief effect hebben bij het oplossen van het hier geschetste specifieke knelpunt. <

66 Pijperlaan. Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer. Reductie vrachtverkeer onbekend Pijperlaan. Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer. Reductie vrachtverkeer Utrecht De hier opgenomen maatregelen zijn op zich zelf staande maatregelen (maatregelnummers 16087, 21003, 22003, 22004), die in meerdere of mindere mate een positief effect hebben bij het oplossen van het hier geschetste specifieke knelpunt. < Catharijnebaan/singel (tunnelmonden). Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer onbekend Catharijnebaan/singel (tunnelmonden). Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer Utrecht De hier opgenomen maatregelen zijn op zich zelf staande maatregelen (maatregelnummers 16087, 21003, 22003, 22004), die in meerdere of mindere mate een positief effect hebben bij het oplossen van het hier geschetste specifieke knelpunt. <

67 Daalsetunnel. Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer onbekend Daalsetunnel. Milieuzone. Routering verkeer. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer Utrecht De hier opgenomen maatregelen zijn op zich zelf staande maatregelen (maatregelnummers 16087, 21003, 22003, 22004), die in meerdere of mindere mate een positief effect hebben bij het oplossen van het hier geschetste specifieke knelpunt. < Stadstunnel/stadsweg. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer onbekend Stadstunnel/stadsweg. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer Utrecht De hier opgenomen maatregelen zijn op zich zelf staande maatregelen die in meerdere of mindere mate een positief effect hebben bij het oplossen van het hier geschetste specifieke knelpunt

68 Westplein. Milieuzone. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer. Routering verkeer onbekend Westplein. Milieuzone. Groen aanbesteden Openbaar Vervoer. Routering verkeer Utrecht De hier opgenomen maatregelen zijn op zich zelf staande maatregelen die in meerdere of mindere mate een positief effect hebben bij het oplossen van het hier geschetste specifieke knelpunt Aanleggen nieuwe transferia en verbeteren gebruik transferia uitvoering Aanleggen nieuwe transferia (Hooggelegen, Leidsche Rijn Centrum en De Uithof en verbeteren gebruik transferia. Aanvullende maatregelen om bezoekers transferia te maximaliseren. Tijdelijk P+R Papendorp wordt opgeheven als Hooggelegen is gerealiseerd. B&W Utrecht Met de transferia Hooggelegen en De Uithof wordt beoogd om verkeer af te vangen dat anders naar het centrum zou gaan. Dit leidt tot minder verkeer op de invalswegen en dus tot minder emissies Tijdelijke P&R Papendorp is gerealiseerd. 68

69 Generieke regionale maatregelen Utrecht uitvoering - Communicatie- en gedragscampagne over luchtkwaliteit. - Band op spanning op P+Rlocaties. - Meten luchtkwaliteit. - Onderzoek diverse maatregelen luchtkwaliteit B&W Utrecht Band op spanning campagne: afgerond. Gedrags-campagne plan wordt in 2011 opgesteld. Meetnet luchtkwaliteit vastgesteld en geã«ffectueerd in Onderzoek maatregelen luchtkwaliteit continue proces. Generiek regionale maatregelen Utrecht: goederenvervoer uitvoering Optimaliseren goederenvervoer: - Verschonen distributievoertuigen en efficiã«nte bevoorrading (afspraken met distributiebedrijven), - Bundeling goederenvervoer naar winkelgebieden, levering aan consumenten, - Verbeteren doorstroming op logistieke routes, - Stimuleren goederenvervoer over water (o.m. bierboot). B&W Utrecht

70 Generieke regionale maatregelen: schonere bussen uitvoering Invoeren schonere bussen Bestuur Regio Utrecht De beoogde effecten op de concentraties treden later op dan oorspronkelijk gepland en opgenomen in de Saneringstool. Daar staat tegenover dat de eis in de Saneringstool is vervangen door zwaardere eisen, die meer zekerheid bieden dat de berekende effecten ook worden gerealiseerd. Naar verwachting zullen eind 2013, de nieuwe EURO VI bussen gaan rijden, aangevuld met het bestaande EEVwagenpark. De huidige bussen met lagere emissienormen zijn dan uitgefaseerd. De vertraging leidt niet tot overschrijding van de grenswaarden

71 VOV Overvecht (verbeteren doorstroming) uitvoering VOV Overvecht: verbeteren doorstroming t.b.v. bereikbaarheid verzorgingsgebieden Gemeente Utrecht Maatregel is vertraagd t.o.v. oorspronkelijke planning ( ). De vertraging leidt niet tot overschrijding van de grenswaarden. Selectief verbeteren doorstroming Utrecht Schoner OV / bussen op aardgas uitvoering Selectief verbeteren doorstroming Utrecht: Groene golf gedeelte binnenstedelijke verdeelring, wegnummersen informatiesysteem, invoeren sectorenmodel met diverse knips in de binnenstad (Catharijnesingel, Paardenveld), tijdelijk linksafverbod Maarten Luther Kinglaan-Pijperlaan, afslagverbod Moldaudreef/Zambesidreef, Opwaardering NRU (aanleg ongelijkvloerse kruisingen), Onderzoek naar mogelijkheden toepassing LARGAS. afgerond Schoner OV. het is geen aardgas geworden, maar alle bussen in stads- en streekvervoer zijn EEV. Utrecht Amersfoort alle bussen in stads- en streekvervoer zijn EEV. Concessie Utrecht Oost verleend door Provincie Utrecht in december

72 Schoner eigen wagenpark uitvoering Schoner eigen wagenpark. Geleidelijke vervanging eigen wagenpark door schonere, zuinigere autos. e-bikes zijn aangeschaft en worden gepromoot, zodat ambtenaren hiermee de wijk ingaan i.p.v. met de auto. De aanbesteding van het taxivervoer van collegeleden is gebeurd in 2010, waarbij milieu-eisen zijn meegenomen in de aanbesteding. Voor dienstreizen wordt in principe gebruik gemaakt van fiets of OV, maar ambtenaren kunnen ook gebruik maken van een greenwheels auto. Amersfoort doorlopend proces 72

73 Rijden op aardgas: vraag en aanbod stimuleren uitvoering Rijden op aardgas: vraag en aanbod stimuleren. De is hiervoor aangehaakt bij het provinciale project 'rijden op groen gas'. Lokale maatregelen zijn stimuleren en informeren, aanbieden wagenparkscans, communicatie. Daarnaast zet de sinds 2011 in op het faciliteren va n electrische automobiliteit. Amersfoort e vulpunt aardgas geopend in juni 2010, 2e openbare vulpunt wordt in 2012 geopend. verder zijn bij 18 bedrijven wagenparkscans uitgevoerd voor in totaal 3000 voertuigen. Een aantal bedrijven hebben wagens op aardgas. electrisch rijden: samen met stichting Elaad werken we aan de realisatie van een laadinfrastructuur (pilot). In dit kader zijn er 15 oplaadpalen geplaatst in Vervoersalternatieven(gratis fietsparkeren/ proeven met gratis OV) uitvoering Vervoersalternatieven. fiets: fietsstimuleringsplan, investeren in fietspadennetwerk, gratis fietsparkeren in centrum en bij stations, uitbreiding fietsparkeerplaatsen bij stations. OV: proeven met gratis OV voor ouderen (tot eind 2011), optimalisatie bushaltes, tariefactie voor 1 euro retour naar het centrum. Amersfoort hoofdlijnen nieuw Verkeer- en Vervoerplan vastgesteld in april 2012 met daarin o.a. stimuleren fietsgebruik resultaten: extra fietsenstallingen werkt. goede tevredenheid over stadsbussen en aantal passagiers groeit. 73

74 Transferia uitvoering Transferia bij NS-stations waar automobilisten kunnen overstappen op OV. Amersfoort P+R op station Amersfoort Schothorst is uitgebreid. verbeteren aantal parkeerplaatsen op station Amersfoort Vathorst is in studie (waarschijnlijk 2012). het aantal parkeerplaatsen op station Amersfoort (Mondriaanplein) wordt in 2012 verhoogd. In de hoofdlijnen van het Verkeer- en Vervoerplan (vastgesteld april 2012) staat dat ook andere locaties voor transferia worden bekeken. 74

75 Vervoersmanagement (eigen organisatie en derden) uitvoering Vervoersmanagement (eigen organisatie en derden), nu: mobiliteitsmanagement. stimuleren slim vervoer. Amersfoort convenant mobiliteitsmanagement 2008 van rijksoverheid met partijen, waaronder Amersfoort. Doel: 5% autos uit de spits in Mobiliteitsplatforms: bedrijven zetten maatregelen in (OVvergoeding, stimuleren fietsgebruik). Dit loopt goed. 3 pijlers: slim reizen (slimme routes, tijdstippen), ander vervoer, niet reizen (= thuis werken). Project Spitsvrij: spits mijden binnen driehoek A1/A28/A27 loopt sinds Provincie trekt dit. >5000 deelnemers. project wordt waarschijnlijk verlengd. 75

76 Stimuleren carpoolen/ collectief gebruik uitvoering Stimuleren carpoolen/ collectief gebruik Amersfoort voor bedrijven: via maatregel mobiliteitsmanagement. voor eigen organisatie: greenwheels. voor inwoners: beleid voor deelautos opgesteld in 2010 (hoe om te gaan met wensen voor parkeerplaatsen voor deelautos). stimuleren gebruik deelautos via VERDER op provinciaal niveau. In 2011 komt er een regionale campagne om gebruik van deelautos te stimuleren. Afstand tussen bron en ontvanger bij nieuwe plannen vergroten uitvoering Afstand tussen bron en ontvanger bij nieuwe plannen vergroten: zorgen dat ontvangers niet te dicht bij de bron zitten. Amersfoort wordt zo mogelijk toegepast. Let op: niet als dit extra verkeersbewegingen tot gevolg heeft. 76

77 Meetstations. Verbeteren doorstroming (o.a. groene golf Rondweg Noord) uitvoering Dit zijn 2 aparte maatregelen! Meetstations = meten van de luchtkwaliteit in Amersfoort Dit zijn twee aparte maatregelen. Verbeteren doorstroming (o.a. groene golf Rondweg Noord) = verbeteren doorstroming op drukke wegen. Regionaal verkeersmanagement (RVM): hoe kun je het verkeer het beste leiden, op regionaal niveau en ook bij werkzaamheden of calamiteiten. Milieuzonering vrachtverkeer afgerond onderzoek naar haalbaarheid en effecten van milieuzonering vrachtverkeer Amersfoort onderzoeksrapport: Verbetering luchtkwaliteit d.m.v. milieuzonering: haalbaarheid en effecten. Witteveen+Bos, referentie AMF153-1, 17 september Conclusie: gering effect en urgentie (overschrijding grenswaarden) ontbreekt --> niet invoeren. 77

78 Stadsdistributie/ autoluwe binnenstad uitvoering Stadsdistributie: centraal punt voor afgifte goederen met vervolgens milieuvriendelijk vervoer naar klant. Amersfoort Routering (vrachtverkeer), parkeerroutering afgerond We richten ons op stadsdistributie om de luchtkwaliteit in de binnenstad te verbeteren. autoluwe binenstad blijkt moeilijk haalbaar en doen we zoals het er nu uitziet niet. Wel wordt volgens het Verkeer- en Vervoerplan (hoofdlijnen vastgesteld april 2012) fietsgebruik richting binnenstad gestimuleerd. Routering (vrachtverkeer), parkeerroutering. aangegeven routes voor vrachtverkeer en langs parkeerplaatsen/-garages Amersfoort routering vrachtverkeer via programma stedelijke distributie. Parkeerroutering afgerond (via borden langs de weg worden de parkeerplaatsen / -garages aangegeven inclusief bezetting) 78

79 Plaatsen afschermende constructie (schermen) o.a. langs A28 Gemeentelijke voertuigen schoner laten rijden 2007 besluit Plaatsen afschermende constructie (schermen) langs A28. Er worden geluidsschermen geplaatst die ook een positief effect hebben op de luchtkwaliteit erachter. Er zijn geen overschrijdingen van de grenswaarden voor luchtkwaliteit. Verhoging schermen t.h.v. wijk Rustenburg, vervanging en verhoging t.h.v. wijk Schuilenburg, plaatsing t.h.v. wijken Randenbroek zuid en Dorrestein. onbekend Gemeentelijke voertuigen schoner laten rijden. Amersfoort Veenendaal Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de plaatsing van deze schermen. In Milieukwalitietplan is opgenomen aanschaffen van voertuigen voor ons eigen wagenpark op aardgas of electriciteit

80 Stimuleren duurzame energie en energiebesparing onbekend Stimuleren duurzame energie en energiebesparing Veenendaal Stimuleren duurzame energie en energiebesparing is speerpunt in het Klimaatbeleid. In het uitvoeringsprogramma klimaatbeleid zijn diverse acties en maatregelen opgenomen Communicatie met bedrijven/bewoners stimuleren onbekend Communicatie met bedrijven/bewoners stimuleren Veenendaal Communuicatie wordt als instrument ingezet bij projecten en owrdt gebruikt om maatregelen en ontwikkelingen onder de aandacht te brengen van de inwoners en bedrijven in Veenendaal. n.v.t. - - Parkeerbeleid onbekend Parkeerbeleid Veenendaal

81 Toepassen goede fietsenstallingen onbekend Toepassen goede fietsenstallingen Veenendaal Het fietsen en fietsparkeren is onderdeel parkeerbeleid. Er zijn bewaakte, overdekte fietsenstallingen gerealiseerd of nog in uitvoering Verdichten nabij stations onbekend Verdichten nabij stations Veenendaal Ontmoedigen open haarden onbekend Ontmoedigen open haarden Veenendaal - langer lopend traject

82 Groen in stedelijke gebieden onbekend Groen in stedelijke gebieden Veenendaal In groenstructuurplan (2002) en bomenbeleidplan (2008) zijn afspraken over groen in de stad gemaakt. Luchtkwaliteit heeft hierbij niet specifiek een rol heeft gespeeld. Bij het nieuw op te stellen groenstructuurplan kan luchtkwaliteit een thema zijn. Overigens zal hierbij aandacht zijn dat het groen zo wordt gerealiseerd dat dit geen ongewenst negatief effect heeft op de luchtdoorstroming. continu - - Verbeteren doorstroming op Rondweg-West (Veenendaal) onbekend Verbeteren doorstroming op Rondweg-West (Veenendaal) Veenendaal De projecten gericht op betere doorstroming rondweg-west zijn gerealiseerd De ontsluiting van rondweg-oost op de A12 ontlast rondwegwest. 82

83 Schoner openbaar vervoer via concessieverlening afgerond Schoner openbaar vervoer via concessieverlening Provincie Utrecht De nieuwe concessie is in december 2008 ingegaan. Alle bussen voldoen aan de EEVnorm Rijden op aardgas uitvoering Rijden op aardgas Provincie Utrecht Op dit moment zijn er twee aardgastankstations gerealiseerd in de provincie Utrecht (in Nieuwegein en Harmelen), en twee Groengastankstation (Amersfoort en Utrecht). Verder zijn is er à à n Groengastankstation in aanbouw (een tweede in Amersfoort). Doelstelling van het project is 8 aardgastankstations in In de provincie Utrecht zijn rijden er nu circa 400 Groengas of aardgasvoertuigen. dec-13 - Bij de tussenevalutie in 2010 is besloten het project met twee jaar te verlengen tot

84 Doorstromingsmaatregelen/ dynamisch verkeersmanagement afgerond Doorstromingsmaatregelen/ dynamisch verkeersmanagement Provincie Utrecht - 1-jan-12 - De uitvoering van dit onderdeel richt zich op de provinciale wegen. De gevolgde strategie bestaat uit twee delen: 1. Solve-maatregelenmix inbedden in het werkproces van de afdeling Mobiliteit. 2. Aanpakken concreet knelpunt bij Provinciale wegen Ad 2. Op het gedeelte van de Cuneraweg tussen de ORV en de N416 doen zich dagelijks doorstromingsproblemen voor. Uit modelberekeningen blijkt dat deze doorstromingsproblemen in de toekomstige situatie verder toe zullen nemen. Naast verkeersproblemen veroorzaakt dit een probleem met de luchtkwaliteit, waardoor omwonenden worden gehinderd. GS hebben op 14 september 2010 besloten om reconstructiemaatregelen te nemen, waardoor o.m. de luchtkwaliteit ter plaatse sterk verbeterd. Besloten is om hiervoor â ,= uit het NSL budget aan te wenden. (Project DaN233 N416-ORV). De werkzaamheden zijn in het najaar van 2011 uitgevoerd. 84

85 Stimuleren alternatieve vervoerswijzen uitvoering Stimuleren fietsen naar de winkel en naar het werk Faciliteren van de infrastructurele randvoorwaarden voor het snelladen Provincie Utrecht - 1-jan-12 - Voor het onderdeel fietsen naar de winkel is de campagne Met Belgerinkel naar de Winkel ondersteund. Voor het onderdeel fietsen naar het werk is samen met de afdeling Mobiliteit een beleidsplan fietsen naar het werk gemaakt en in uitvoering gebracht. Het plan richt zich op 2 speerpunten: infrastructuurverbetering en gedragsverandering. Voor het speerpunt gedragsverandering is de samenwerking gezocht met de Fietsersbond, Fietsfilevrij en met de n en de regio BRU. Op 31 maart is een gezamenlijke campagne gestart, die zich richt op burger en bedrijven. De bedrijven worden individueel benaderd door VNM om ze over de streep te halen het gebruik van de fiets voor woonwerkverkeer en ov te stimuleren. Rij 2 op 5 is in 2010 van start gegaan in Amersfoort en Amersfoort Noord: van de 25 bij het bedrijvenplatform aangesloten 85

86 bedrijven doen er 16 met in totaal ruim werknemers mee, Utrecht Lage Weide en Papendorp: van 10 bedrijven doen er 5 met in totaal ruim werknemers mee, Zeist/Driebergen: 10 van de 31 aangesloten bedrijven doen mee (in totaal bijna werknemers) Houten: 5 van de 15 bedrijven doen mee (ruim werknemers) Hilersum: 12 van de 19 bedrijven doen mee (ruim medewerkers). Voor het onderdeel snelladen wordt een uitvoeringsverordening in de vorm van een rentekorting uitgewerkt. Het doel is de randvoorwaarden voor het overgaan op elektrisch rijden te verbeteren. 86

87 87

88 88

89 89

90 90