Een kern met pit 2014

Transcriptie

1 Een kern met pit 2014 Deelnemer: stichting Peellandschapspark Voskuilenheuvel Project: Recreatieve en Educatieve voorzieningen

2 Presentatie

3 Presentatie / praatje 18 januari 2014 Recreatieve voorzieningen Voskuilenheuvel Wij doen voor de tweede keer mee aan kern met pit. Vorig jaar stonden wij hier ook en gingen tevreden met een subsidietoekenning naar huis. Maar helaas heeft een boer uit de directe omgeving van de Voskuilenheuvel bezwaar gemaakt tegen onze plannen. Dat heeft ervoor gezorgd dat wij onze plannen niet binnen de gestelde termijn hebben kunnen uitvoeren. Maar onze Stichting heeft in de afgelopen 25 jaar wel meer hobbels overwonnen, dus ook dit akkefietje gaan we oplossen. Wat is Peellandschapspark Voskuilenheuvel? In het kort: een natuurgebied bij het dorp Venhorst met een parkachtig karakter. In het park komen verschillende onderdelen voor: heideveldjes, naaldbos, loofbos, struwelen, bloemrijke ruigtes, poelen en vennen. Deze variatie zorgt voor hoge natuurwaarden. Daarnaast zijn enkele kleine bouwwerken geplaatst ten behoeve van educatie zoals een replica van een oude schaapskooi, een insectenpaleis en een uitkijktoren om alle onderdelen in één keer te kunnen overzien. Wat doet de Stichting Voskuilenheuvel? Stichting Voskuilenheuvel is een heel actieve club, die het park en de uitbreiding daarvan bijna helemaal zelf voor elkaar heeft gebokst. Het bestuur van 5 mensen en daarbij 21 vrijwilligers maken zich daar sterk voor. Ze hebben al veel successen geboekt, maar het voert nu te ver om die hier allemaal te noemen. Waarom is het zo belangrijk? Venhorst en de Voskuilenheuvel liggen in een typische jonge Peelontginning. Een streek die ongeveer 80 jaar geleden onder leiding van de Heidemij is ontgonnen met het doel de (toen) moderne landbouw een kans te geven. Dat zie je terug in het landschap: grootschalige percelen, rationele inrichting, diepe ontwatering. Toentertijd was Voskuilenheuvel een waardeloos stukje grond: te slecht voor landbouw. Het werd daarmee een postzegeltje onontgonnen land, in een verder agrarische omgeving. Ook nu nog is het het enige stukje natuur in directe nabijheid van het dorp Venhorst. Cultuurhistorie Het mooie aan Voskuilenheuvel is dat het veel meer herbergt dan alleen natuur. Omdat dit stukje Oude Peel nooit echt is ontgonnen, is hier nog sprake van de redelijk originele geomorfologie en bodemopbouw. In het park liggen een fraai stuk heide en originele vennen. Daarmee laat het nog een beetje zien hoe het tot 80 jaar geleden was. De peel was een enorme uitgestrekte vlakte, nagenoeg boomloos omdat het klimaat er te bar was voor boomgroei: schrale grond, in de zomer te droog en in de winter een kletsnat moeras. Vroeger kon je schaatsen van Boekel naar Wanroy of Sint Anthonis. Niet dat het één platte vlakte was. Nee: het was juist een schakering van hoge en lage delen: vennen en horsten. De Stichting Voskuilenheuvel stelt alles in het werk om het beeld van die oude Peel zo veel mogelijk te behouden. Ik citeer een tekst uit het boek Venhorst en de Peel : Het is toch ongelooflijk dat kinderen op school meer leerden over de drooglegging van de Zuiderzee, dan van de geschiedenis van hun eigen omgeving. En dat is precies waarom de Stichting zo veel werk verzet!

4 Uitbreiding Helaas is het park niet meer zo nat als het van oudsher was. Dit is een gevolg van de ontwatering in van de omliggende landbouwgronden. En in de directe omgeving is weinig meer te zien van die karakteristieke hoge en lage delen in het landschap. Gelukkig heeft de Stichting in 2012 een aangrenzend stuk landbouwgrond in beheer gekregen om toe te voegen aan het park. Dit stuk is van nature al vrij nat. Op basis van oude kaarten is in beeld gebracht hoe hier het reliëf in vroeger tijden was. Dat reliëf is door grondverzet weer teruggebracht. Daarmee zijn diverse natte laagten ontstaan. Hiermee is weer een heel specifiek beeld van de oude Peel teruggebracht. En hier krijgen dus ook de specifieke plant- en diersoorten van de Peel weer de kans om zich te vestigen. Tendensen En daarmee komen we bij een heel belangrijk punt op het vlak van educatie. Wij bemerken duidelijk enkele tendensen. Afname kennis en waardering van natuur, landschap, eigen omgeving enzovoorts. Denk bijvoorbeeld aan kinderen die menen dat melk, net als frisdrank, in een fabriek wordt gemaakt. Toename overgewicht. Kinderen zitten steeds meer binnen, bewegen minder. Om ze te laten bewegen, zullen we ze naar buiten moeten zien te krijgen! Leefbaarheid kleine kernen neemt af. Steeds minder voorzieningen. Mensen trekken weg omdat de kleine kernen te weinig te bieden hebben. Wat doet Peellandschapspark Voskuilenheuvel daaraan? Juist omdat Voskuilenheuvel voor Venhorst het enige parkachtige uitloopgebied is, is dit van bijzonder groot belang. Hier kunnen kinderen zich uitleven en hier kunnen ze weer de natuur leren kennen en waarderen. Daarvoor organiseert de stichting regelmatig wandelingen onder leiding van natuurgidsen. Met de huidige tendensen merken wij ook het volgende. Natuur moet tegenwoordig wat te bieden hebben. Om kinderen en volwassenen weer actief de natuur in te krijgen, moet er wat te beleven zijn. Ook daarom willen wij bij de uitbreiding van de Voskuilenheuvel recreatieve voorzieningen aanbrengen: Een uitzichtheuvel en een wandelpad dwars door het gebied, enigszins hooggelegen zodat iedereen met droge voeten toch echt het moerassige van de Peel van dichtbij kan ervaren. Informatieborden zodat er wat te lezen en te leren valt Zitbankjes om van het beeld te genieten en te picknicken Enkele poorten en afrasteringen, om ervoor te zorgen dat de recreatieve druk wat gereguleerd wordt en niet ten koste gaat van de waardevolle natuur. Waarom Kern met pit? Het was de Heidemij die in 1939 besloot dat voor de Voskuilenheuvel een andere toekomst was weggelegd dan de andere gebieden in de Peel. Wij hopen dat ze nu weer inzien welke potenties hier liggen. Esther Rutten Maas Natuurgids stichting Voskuilenheuvel

5 Aanvraag

6 Kern met Pit inschrijfformulier Velden met een * zijn verplichte velden. Kern Wat is de naam van uw kern (wijk, buurtschap of dorp)? * Venhorst ( Postcode: 5428) Hoeveel mensen wonen in uw kern? * 1500 inwoners Bij welke gemeente hoort uw kern? * Gemeente Boekel (Postcode 5427) Provincie * Noord-Brabant Deelnemersgroep Naam van de groep waarmee het project wordt ingediend * Stichting Peellandsschapspark Voskuilenheuvel Venhorst Doelstelling van de deelnemersgroep * het doen verwezenlijken van en in stand houden van een landschapspark; het conserveren van een stukje Peel; het scheppen van educatiemogelijkheden voor jong en oud; het behoud van de band met het verleden; de bewustwording van natuurlijke en landschappelijke waarden. Hoe lang bestaat de groep? *25 jaar Aantal leden van de groep (bestuur, werkende leden en/of donateurs)? * 21 werkende vrijwilligers, 5 bestuursleden, 70 donateurs

7 Projectomschrijving Projectnaam (maximaal 60 karakters) * Uitbreiding Recreatie & Educatie PLP VOSKUILENHEUVEL, Venhorst Wat is de doelstelling van uw project? (maximaal 300 karakters) * De doelstichting is: het bevorderen en scheppen van educatiemogelijkheden voor jong en oud; de bewustwording verhogen van natuurlijke en landschappelijke waarden. het bevorderen van recreatieve mogelijkheden. Hoe is de beginsituatie? * Door een uitbreiding van het landschapspark wordt de mogelijkheid geboden om een perceel landbouwcultuur grond terug te brengen naar de historische toestand van de oude peel van Venhorst voor de ontginning in de 50-ticher jaren. Hierdoor is een moerasachtig gebied met vennen en horsten ontstaan met in de toekomst een gebiedseigen flora en fauna. Welke verbeteringen levert het project op voor de woonomgeving? * De leefbaarheid van de kleine kern Venhorst neemt toe door de vele bezoekers van het park. De bewoners van Venhorst en omgeving krijgen meer recreatieve mogelijkheden. De bezoekers van het park, speciaal de schoolgaande jeugd, krijgen meer educatieve mogelijkheden over natuur en landschap. Is het project een deel van een groter geheel? Zo ja, welk geheel? * Door samenvoeging van het bestaande deel van het park ( 18 HA) met het nieuwe deel van ( 6 HA) ontstaat er een uitbreiding van het bestaande park.

8 Zelfwerkzaamheid Welke werkzaamheden en onderdelen van het project gaat uw groep helemaal zelf uitvoeren in de wedstrijdperiode? * Inrichten van de wandelpaden en observatiepunten. Ontwerp van informatie borden met foto s en begeleidende teksten. Plaatsen van deze informatie borden. Plaatsen van deze informatie op de eigen website. Welke fasen en onderdelen besteedt u eventueel uit? Alleen de infoborden met opdruk wordt aan derden uitbesteed. Hebt u gemeentelijke vergunningen nodig? * Ja. Een beheervergunning. Deze is inmiddels verleend. Hoe wordt het project gefinancierd? Wat is het dekkingsplan? Financiering vindt plaats uit eerder verworven middelen. Hiermee is de investering volledig gedekt. Vraagt u hulp van buitenstaanders? Zo ja, welke hulp bij wie? * Een deel van de benodigde materialen van de infoborden wordt door plaatselijke sponsoren vertrekt. Wilt u gebruik maken van de mogelijkheid om ondersteuning van ARCADIS te krijgen? (zie partners voor meer informatie). Zo ja, wilt u dan kort omschrijven aan welke ondersteuning u behoefte heeft? * Neen.

9 Een kern met pit Venhorst Doorsnede D n Bult van punt 3 tot punt 5 Zitbank met natuurlijke uitstraling Informatiepaneel uitbreiding Werkpoort en toegang wandelaars 2 Hek van halfrond hout Informatiepaneel park Detail panoramaheuvel 1 Afrastering paal en draad Informatiepaneel flora en fauna Plattegrond uitbreiding Voskuilenheuvel Uitzicht panoramaheuvel Uitbreiding recreatieve voorzieningen

10 Achtergrondinformatie

11 Een kern met pit Venhorst Planvorming Grondaankoop Tijdelijke afrastering Opschonen sloten Verwijderen afrastering Verwijderen toplaag Profileren Afwerken Ontwikkeling

12 Een kern met pit Venhorst Doorgang bestaand - uitbreiding Gradiënten hersteld Gradiënten hersteld Grindputjes door kwel Oude waterbodem boven Moedermateriaal als toplaag Nat Winterbeeld / plas - dras Droog Resultaat

13 Een kern met pit Venhorst Hoge Jan en insectenpaleis Schaapskooi Boekhorst Een paar kenmerkende soorten Uitbreiding heide Boekhorst Uitbreiding hoog/droog Voskuilenheuvel Uitbreiding Brug met informatiepaneel Uitbreiding-laag/nat Plattegrond Voskuilenheuvel Impressie

14 Een kern met pit Venhorst Trots en verwondering Educatie

15 Een kern met pit Venhorst Biodiversiteit

16