in India Foto: Frans van der Veeken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "www.utnws.utwente.nl in India Foto: Frans van der Veeken"

Transcriptie

1 Ochtendrituelen met Ingrid en Simone Stel je niet te afwijkend op Dit is een unieke wereld weekblad van de Universiteit Twente nummer 28 donderdag 27 september UT N I E U W S Vloeiend door de bak Second knowledge center in India Hoog spelniveau, weinig studentleden Foto: Frans van der Veeken ADVERTENTIE Uitkijken met oversteken... werk maken van kennis Eind van aloude sintelbaan nadert WISSELBORREL. De UT-gemeenschap maakte vorige week donderdag, tijdens de constitutieborrel in de Bastille, kennis met het nieuwe bestuur van de Student Union. Dat deed deze week meteen van zich spreken met het besluit om de UT-sintelbaan niet te vervangen (zie het verhaal elders op deze pagina). Op de foto luisteren de vijf SU-aanvoerders aandachtig naar de wijze woorden van collegevoorzitter Anne Flierman. Van links af: Dianne Dijkstra, vlak naast haar Ina Barge, Maj-Britt van Raalte, Mirjam Groote Schaarsberg en Ivo Schutz. Onrust bij Catering groeit door tweedeling De onrust die onder de medewerkers van UTcatering al geruime tijd heerst over de voorgenomen outsourcing is nog verder aangewakkerd. Nu het CvB afgelopen vrijdag besloot het cateringpersoneel van de Faculty Club wél binnen de poort te houden, is de maat bij de andere collega s vol. Afgelopen maandag belegden de boze medewerkers in de Citadel een spoedoverleg. ADVERTENTIE Handjeklap, vriendjespolitiek, een wassen neus. De cateringmedewerkers hebben geen goed woord over voor het collegebesluit. Ze voelen zich niet gelijk behandeld. De nieuwe horecaplannen (het overhevelen van Catering naar een extern bedrijf) werden vorig jaar tegen de zomer bekend gemaakt en sindsdien verkeren de personeelsleden in onzekerheid over hun toekomst. Behalve dan de vier medewerkers van restaurant de Faculty Club. Die kregen afgelopen vrijdag te horen dat ze gewoon in UT-dienst blijven. Over welk bedrijf de UT-Catering gaat overnemen (en onder welke condities) is nog niets met zekerheid te zeggen. CvBportefeuillehouder Kees van Ast was deze week niet bereikbaar voor een toelichting vanwege een verblijf in het Amerikaanse Palo Alto. Het nieuws van de personele tweedeling verspreidde zich als een lopend vuurtje over de campus. Dit is niet eerlijk, zegt Wim Senger, kok van de centrale keuken die in de voormalige Schuur is gevestigd pal naast het gebouw van de FC, maar daar niet onder valt. Dat de Faculty Club als gebouw in UT-beheer blijft, dat wisten we, maar dat het personeel daar ook onder valt, is nieuw. Wat gebeurt er met ADVERTENTIE de rest? Worden we gedetacheerd of komen we direct in dienst van de nieuwe, externe cateraar? Dat maakt nogal verschil. Denk maar aan het salaris, de secundaire arbeidsvoorwaarden en het opgebouwde pensioen. Dat is bij een extern horecabedrijf lang niet zo goed geregeld als bij de universiteit. Ook Bart Dirne, hoofd UTcatering, is verbolgen. Ik vind het prima dat het college van bestuur zo n beslissing neemt maar had dan eerst de beschikbare functies (drie kelners, twee koks) ook opengesteld voor de andere cateringmedewerkers. Dirne zegt te betreuren dat het besluit nu al is gevallen. CATERING, vervolg op pagina 3 wonenvoor80euro.nl De aloude sintelbaan verdwijnt van de campus en wordt niet vervangen. Dat heeft de Student Union besloten. De atletiekverenigingen van de UT zullen straks moeten uitwijken naar een andere locatie, zoals het FBKstadion in Hengelo. En daar zijn de sporters niet blij mee. De een kiest na z n studie chemische technologie voor een priesteropleiding, de ander duikt in de yoghurt en vla. In de Carrièrekrant, die deze week is ingestoken, vertellen pas-afgestudeerden niet alleen over hun loopbaan, maar ook over al het andere dat bij werken komt kijken: vroeg opstaan, stress, vrijdagmiddagborrels en nette kleding. De Carrièrekrant is een special van het UTnieuws en verschijnt jaarlijks aan de vooravond De Sportraad schreef eerder dit jaar een advies voor de Union over vervanging van de sterk verouderde sintelbaan. De beste optie was een combinatie van asfalt met kunststof, vertelt Henry Been, voorzitter van de Sportraad. De verschillende belangen van de verenigingen hebben we daarin mee genomen. Ook stond in ons advies dat een nieuwe baan niet vanuit de sportbegroting gefinancierd kon worden. Daarom adviseerden wij de Union om hiervoor subsidie aan te vragen bij het college van bestuur, maar dat is niet gebeurd. De Sportraad vindt het in ieder geval een verarming voor de UT dat er straks geen buitenbaan meer zal zijn. Wellicht dat dan ook de intocht en finish van de jaarlijkse Batavierenrace een ander verloop moet krijgen. Die aanvraag bij het CvB is niet ingediend omdat uitbreiding van de binnensportaccommodaties hogere prioriteit heeft, reageert Mirjam Groote Schaarsberg, bestuurslid van de Union. Studenten maken simpelweg meer gebruik van binnensportaccommodaties dan van de sintelbaan. Daarom is die keuze gemaakt. Ze wil benadrukken dat de sintelbaan niet zomaar verdwijnt. Eerst gaan we op zoek gaan naar alternatieve locaties voor mensen die nu gebruik maken van de baan. Dat zou het FBK-stadion kunnen zijn. Groote Schaarsberg beseft dat met dit besluit een stukje campus verdwijnt. Maar zoals de sintelbaan er nu bij ligt, in deze slechte staat, is het ook geen visitekaartje van de UT. Bij atletiekvereniging Kronos is het Unionbesluit niet in goede aarde gevallen. Monique van Lier, voorzitter van Kronos: De Union zegt nu dat zij de atletiekverenigingen wil laten sporten op andere locaties, maar het is de sterk de vraag of dat wel kan. We trainen nu al één dag per week in Hengelo, maar niemand heeft onderzocht of dat ook op andere dagen mogelijk is. Bovendien denken we hierdoor leden te verliezen. Niet iedereen heeft zin om die afstand naar Hengelo af te gaan leggen. Van Lier zegt met de leden van Kronos in overleg te willen of er nog actie ondernomen kan worden tegen het besluit van de Union. De Student Union op haar beurt gaat in ieder geval onderzoeken of de ruimte die vrijkomt na de sloop van de sintelbaan ook voor sportieve doeleinden kan worden ingezet. Carrièrekrant Carrièrekrant september /11 26/27 43 Speciale uitgave van UT N I E U W S Weekblad van de Universiteit Twente van de Bedrijvendagen die aanstaande maandag officieel van start gaan. Vandaag is de kick-off, met een paintballcompetitie op het Ganzenveld. ut-fmt indd :28:47

2 utnieuws weekblad van de Universiteit Twente 2 donderdag 27 september 2007 Verscholen in het donkere bos achter de campus ligt manege de Horstlinde, thuisbasis van studentenpaardrijvereniging Hippocampus. Hippo - zoals de leden hun club noemen - organiseerde de afgelopen maand drie proeflessen, op 6, 13 en 20 september. UT- Nieuws polste de ervaringen van enkele verse ruiters en hobbelde zelf ook even mee. Frans van der Veeken De leden van Hippo zorgen voor een hartelijke ontvangst. Na een korte introductie - hier is onze gezellige bar en beneden in de bak zie je de ervaren leden aan het werk wordt het tijd voor actie. Bestuurslid Jantine de Graaf helpt met het uitzoeken van een geschikte cap. Hij moet stevig op je hoofd zitten en als je valt mag hij niet tegen je neus aan slaan. De meeste proefrijders hebben het kledingadvies netjes opgevolgd: stevige schoenen, losse bovenkleding en een broek zonder dubbele naad aan de binnenkant. Dat voorkomt schuurplekken als gevolg van de wrijving met het zadel, leggen de ervaren ruiters uit. Eenmaal in de arena begint de trainster met het toewijzen van de paarden. Op basis van postuur en eventuele ervaring krijgt iedereen een rijdier op zijn eigen niveau. Het opstijgen gaat iedereen prima af, en ook de eerste rondjes zijn voor niemand een probleem. De paarden blijken erg gehoorzaam en stappen netjes studenten op proefles bij hippocampus Vloeiend door de bak utnieuws Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 45. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: exemplaren. De eerste rondjes zijn voor niemand een probleem. achter elkaar aan, door de zogenaamde hoefslag langs de rand van de piste. Zelfs het stoppen blijkt makkelijk. Jezelf lang maken en aan de teugels trekken totdat je paard stilstaat, luidt de simpele maar doeltreffende instructie. Halverwege de les mag iedereen zijn of haar paard in draf brengen. Nu moet je op het ritme van het paard afwisselend zitten en staan, roept de instructrice. Makkelijker gezegd dan gedaan, maar na een paar minuten gepruts en gestuiter rijdt iedereen vloeiend door de bak. Ja, het is een echte sport hè, roept een van de leden lachend als de vermoeidheid toeslaat. Misschien krijg je morgen zelfs spierpijn. Na afloop, aan de bar, zijn de deelnemers blij dat ze zitten. Hielke Hoeve (25), die afgelopen jaar zijn informaticadiploma aan Saxion Hogescholen behaalde, werd door zijn vriendin voor de proefles gevraagd. Zij rijdt bij Hippo. Ik ben hier al een paar keer gaan kijken, dus wist wat me te wachten stond, vertelt hij. De les beviel hem prima. Al vond ik het behoorlijk lastig om bij het draven het goede tempo te vinden. De informaticus heeft geen moeite met het imago van de paardensport. Er wordt vaak gezegd dat het typisch iets voor vrouwen is, maar ik zie hier toch ook een paar jongens rondlopen. Ondanks de positieve ervaring is Hielke niet van plan lid te worden van de vereniging. Misschien dat ik nog wel eens een enkele keer ga rijden, maar meer ook niet. Ik hoop in ieder geval dat ik geen spierpijn heb morgen. Eerstejaars EDMM Laura Kloppenborg (20) kwam het promoteam van Hippocampus tegen tijdens de introductie. Ze deelden flyers uit en het leek me leuk om een keer mee te doen. Laura heeft vroeger pony gereden, maar dat is al zo n tien jaar terug. Ze heeft erg genoten van haar eerste les sinds lange tijd. Een half uurtje vond ik wel aan de korte kant, maar ik merkte al snel dat mijn ervaring weer omhoog begon te komen. Laura vond de les zo leuk dat ze meteen lid is geworden. Vanaf nu ga ik één keer in de week rijden. Voor de gezelligheid, ik ben niet van plan om aan wedstrijden mee te doen ofzo. Ook de Duitse Ellen Schneider (19) heeft zich direct als lid ingeschreven, en is vanaf nu iedere donderdag in de manege te vinden De eerstejaars european studies is ervaren, ze reed bij haar ouders, in Warendorf, al negen jaar lang paard. Daar kon ik niet mee doorgaan, en dus heb ik contact gezocht met deze vereniging. Normaal rijd ik op wat hoger niveau, maar Foto: Arjan Reef dit was prima om er in te komen. Bovendien kon ik zo een beetje bekend raken met alle Nederlandse termen. En er is één groot voordeel vergeleken met mijn vorige manege: het rijden is hier véél goedkoper. Tweedejaars TCW Ellen Eppens (22) is secretaris van Hippocampus. Ze is niet echt tevreden met het aantal deelnemers aan de proeflessen. In totaal zijn er nog geen tien mensen op afgekomen en dat is toch wel iets minder dan andere jaren. Gelukkig voor Hippo is een handjevol studenten wel meteen lid geworden. Eppens: Niet dat dat ons enige doel is. Deze lessen zijn ook bedoeld om studenten kennis te laten maken met de paardensport in het algemeen. Studenten die ook eens willen proefrijden kunnen vrijblijvend contact opnemen via Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: ( ) 2029 zie verder onder redactie. Fax: ( ) redactie: info@utnws.utwente.nl. Internet: of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030) b.s.groenman@utwente.nl Jannie Benedictus (2028) j.t.benedictus@utwente.nl Paul de Kuyper (4084) p.m.dekuyper@utwente.nl Maaike Platvoet (3815) m.c.platvoet@utwente.nl Sandra Pool (tel. 2936) s.pool@utwente.nl Office-management: Brigitte Boogaard (2029) b.j.boogaard@utwente.nl Vaste medewerkers: Harold de Boer, Dirk-Jan van den Broek, Henriëtte van Dorp, Miriam de Graaff, Egbert van Hattem, Bas Klaver, Hans van de Kolk, Bianca Hagen, Mike Maier, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas, Joanne Wolters, Kristin Zimmerman. Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Foto s: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel Site: zandvoort@bureauvanvliet.com. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus AE Enschede of per info@utnws.utwente.nl. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per maandag voor uur in het bezit te zijn van de redactie UT Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 35 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. vervaardiging: Wegener Huis aan Huiskranten B.V. Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Ivo Peters, tel info@utnws.utwente.nl Copyright UT Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema s foto s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze. Foto: Arjan Reef Wie: Martijn van Lavieren (20). Links van hem Eelco van Ruiten (20). In de boom zitten Dennis Waalewijn (19, rechts) en Jelmar Schellingerhout (20). Studie: geneeskunde Op weg naar: Geen idee, dat is een verrassing. Op het grasveld tegenover de Vrijhof zijn vier studenten druk bezig om in een boom te klauteren. Dennis en Jelmar klimmen steeds hoger, aangemoedigd door Martijn en Eelco. Ze zijn dispuutleden in wording bij Thoridor, een dispuut van studentenvereniging Taste. We hebben vandaag een zogenaamde studiedag, verklaart Martijn van Lavieren hun opvallende bezigheden. Vanochtend moesten we ons om acht uur melden om daarna de hele ochtend in de bibliotheek te studeren. Nu hebben we even pauze en zijn we lekker gezond bezig in de buitenlucht. Straks gaan we weer verplicht studeren. We moeten namelijk nog wat feitjes over het dispuut leren. Thoridor is gebaseerd op de oude Noorse mythologie. Ja, we zijn eigenlijk een soort moderne Vikingen, haha. Daarom lopen we ook met deze enorme houten hamer rond. De studiedag is onderdeel van onze niverdatie, een soort ontgroening. Alleen hoeven wij niet voor aap te lopen, we gaan gewoon netjes gekleed. We zijn gevraagd om lid te worden van Thoridor. Je komt er niet zomaar bij, ze zoeken wel een bepaald type mens. Wij onderscheiden ons doordat we graag prominent aanwezig zijn, een mannelijke inslag hebben, maar ook een hechte vriendenclub vormen. Zelfs na de studententijd blijft de band met Thoridor hecht, dat maakt dit dispuut wel bijzonder. Wat ons de rest van de dag te Waar gaat dat heen...? wachten staat? Geen idee, dat is echt een verrassing. We weten zelfs niet eens hoe lang onze niverdatie gaat duren.

3 utnieuws weekblad van de Universiteit Twente donderdag 27 september 2007 nu nog vooral bij psychologie, accent moet richting bètastudies Kwart eerstejaars komt uit Duitsland Meer dan een kwart van alle nieuwe eerstejaars heeft een buitenlands diploma en vrijwel al deze studenten komen uit Duitsland. Nu nog komen onze oosterburen vooral af op psychologie en European studies, maar de UT streeft naar een gelijkmatiger verdeling over alle opleidingen. Ook moeten er meer verschillende nationaliteiten komen, al blijft het het makkelijkst om in Duitsland te werven. Paul de Kuyper De populairste opleiding onder de Duitsers op de campus is psychologie. Bij deze studie is liefst 80 procent (161 studenten) van de vooraanmeldingen afkomstig uit Duitsland. Bij bestuurskunde, inclusief European studies, ligt het percentage buitenlanders op 75 procent (137 eerstejaars), maar hier zitten ook andere nationaliteiten tussen. Toch komt ook hiervan het merendeel uit Duitsland. Op de derde en vierde plaats staan toegepaste communicatiewetenschap en advanced technology met respectievelijk 39 procent en 17 procent vooraanmeldingen van onze oosterburen. De cijfers zijn Foto: Arjan Reef (vervolg van voorpagina) De andere 35 medewerkers blijven in onzekerheid. Dit kan leiden tot schimmige verhoudingen en daar moeten we voor waken. Dirne vraagt zich ook af of er sprake is van een dubbele agenda. Dat gevoel krijg je wel. De toegezegde zorgvuldigheid is ver te zoeken. Dit bericht kwam voor ons ook als een donderslag bij heldere hemel. Dit verdient geen schoonheidsprijs. Volgens Vivian Liebers van de dienstraad Facilitair Bedrijf (waar Catering onder valt) schuurt de situatie aan alle kanten. De vier collega s die mogen blijven zijn jong en hebben weinig dienstjaren. Dat ligt gevoelig bij de anderen. Bovendien snap ik niet berekend op grond van het aantal vooraanmeldingen en kunnen dus nog veranderen. In 2006 lag het percentage Duitse eerstejaars aan de UT nog op vijftien procent. Sinds een paar jaar beschikt deze universiteit over een Duitsland-Team, hoofdzakelijk bestaand uit studenten. Dit D-team geeft voorlichting op ongeveer tachtig Duitse scholen en werft studenten op Duitse studiebeurzen. Volgens teamleider Aneta Rogulski (haar team valt onder Bureau Communicatie) is het helemaal niet hun bedoeling dat zulke grote aantallen Duitse studenten deze kant op komen. We hebben de studenten hier graag, maar het moet niet zo zijn dat een Ontstemde UT-cateringmedewerkers in de Citadel bijeen voor overleg. goed waarom het CvB de Faculty Club in eigen beheer houdt. Het is niet de best draaiende afdeling. De uitbesteding van Catering is juist bedoeld om het negatieve saldo op te krikken. Waarom blijft de Faculty Club dan buiten schot? Maar Liebers weet wel hoe dat komt. Het CvB heeft ooit gezegd dat de FC in UTbeheer blijft. Die uitspraak is terug te vinden in de notulen en daar houdt de vakbond AC/HOP waar de vier Faculty Club-medewerkers lid van zijn stevig aan vast. Inderdaad, met succes. Ook over het detacheren als het daarvan komt- bestaat nog veel onduidelijkheid. Het CvB sprak afgelopen vrijdag met het OPUT (vakbonden, red.) om mensen die vóór 1 januari 1950 zijn geboren, docent een college opent met Guten Morgen in plaats van Goedemorgen. In haar internationaliseringsbeleid streeft de UT er volgens Rogulski naar dat over een paar jaar twintig procent van de instroom uit het buitenland komt en dat die studenten evenredig verdeeld zijn over alle opleidingen en uit verschillende landen komen. Maar het gemakkelijkst is natuurlijk om in Duitsland te werven. We hebben daar een goed wervingsteam voor en Duitse studenten zijn de enigen die snel Nederlands kunnen en willen leren, stelt Rogulski. Om tot een gelijkmatige spreiding te komen moet vooral voor de bèta-studies nog flink geworven worden, weet ze. Rogulski: Veel Duitse scholieren kiezen voor een technische studie, want dat leidt daar tot een goed betaalde baan. We moeten zorgen dat we die scholieren enthousiast maken voor een studie over de grens. Het Duitsland-Team wil dus meer techniekstudenten werven, maar hoe wordt het percentage bij psychologie dan teruggebracht naar de Onrust bij Catering te detacheren, zegt Liebers. Dan praat je over acht van de veertig mensen en dat is belachelijk. Het OPUT maakt nu een berekening aan de hand van leeftijd én dienstjaren van alle medewerkers om op basis daarvan opnieuw te onderhandelen. Maar dat gaat allemaal niet zo snel. Afwachten dus. Voor het personeel duurt het allemaal wel te lang. Dit motiveert toch niet meer?, zegt Irene Hadderingh, kantinemedewerkster van de Hogekamp. Ze hebben ons beloofd dat het allemaal goed zou komen en nu, bijna anderhalf jaar later, weten we nog niet waar we aan toe zijn. Deze protestbijeenkomst is nog maar een begin, we beraden ons op verdere stappen. Ja, misschien gaan we wel staken. gewenste twintig procent? Daar is volgens Rogulski geen afschrikbeleid voor nodig. Je kunt de Duitse toestroom niet stoppen. Er moeten gewoon meer Nederlandse psychologiestudenten worden geworven om zo het percentage omlaag te krijgen. Zo kan je het dus ook bekijken. De belangrijkste redenen voor Duitse studenten om in Nederland te studeren zijn de toelatingseisen en de kleinschaligheid. In Duitsland geldt een hoge numerus fixus voor psychologie zodat veel studenten uit de grensstreek hun geluk in Nederland beproeven. Daarnaast willen Duitse studenten vaak niet in eigen land studeren vanwege de massaliteit van de Duitse universiteiten. Rogulski: In Münster komt het voor dat studenten buiten de collegezalen op videoschermen het college moeten volgen, omdat er binnen niet genoeg ruimte is. Bovendien is het contact hier veel persoonlijker. In Duitsland moet je een afspraak van vijf minuten met een docent ver van tevoren plannen. Hier loop je gewoon even binnen. Feestelijke P-uitreiking Alle studenten die het afgelopen collegejaar hun propedeuse behaalden zijn op vrijdag 12 oktober vanaf welkom in het Sportcentrum voor de jaarlijkse P-uitreiking. Na de officiële uitreiking met rector Henk Zijm, om uur, volgt een feestelijk programma, waarbij ook de Union activismeprijs wordt uitgereikt. Verder zijn er optredens van BigBand Stubiba en breakdancevereniging Break-Even. Alle studenten hebben inmiddels een uitnodiging ontvangen, aanmelden kan nog tot 10 oktober. Geen uitnodiging ontvangen, maar wel je propedeuse gehaald? Mail dan naar Tonnie.buitink@utwente.nl. Doek valt voor AWT Het kabinet gaat snoeien in het aantal ambtenaren en adviesraden. Dit betekent het einde van de Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid. De Onderwijsraad mag blijven. Dat staat in een rapport van minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken. Er zullen geen gedwongen ontslagen vallen, maar de regering wil uiteindelijk elfduizend banen schrappen. Allerlei adviesraden worden samengevoegd of opgeheven. HOP, Bas Belleman Onderzoeksgeld juist verdubbeld Veel universiteitsbestuurders claimen dat de onderzoeksfinanciering uit de eerste geldstroom de afgelopen jaren is gedaald. Volgens onderzoeker Barend van der Meulen van de vakgroep Science, Technology and Health Policy Studies (STeHPS) is dat kul. De overheidsuitgaven voor wetenschappelijk onderzoek zijn tussen 1975 en 2005 juist verdubbeld. Nederland blijft echter wel achter bij de Europese toplanden. Dit blijkt uit een recente studie die Van der Meulen samen met onderzoeksinstituut Rathenau deed naar de onderzoeksbekostiging in Nederland. Ook de veronderstelling dat de projectfinanciering (de tweede geldstroom) flink toeneemt, blijkt voor de laatste vijftien jaar niet te kloppen. Die toename vond vooral plaats tot Na die tijd bleef het percentage projectfinanciering in de overheidsuitgaven stabiel. Wel nam de bureaucratisering toe. Er zijn steeds meer regelingen die het geld moeten verdelen, waardoor het lijkt alsof de eerste geldstroom afneemt en de tweede geldstroom toeneemt, legt Van der Meulen uit. Ondanks de verdubbeling van de overheidsuitgaven investeert Nederland minder in wetenschappelijk onderzoek dan landen als Zweden, Finland en Denemarken, de koplopers in Europa. Dat is echter niets nieuws. Van der Meulen: In 1975 liep ADVERTENTIE University Library Nederland voorop, maar dat is al een tijdje niet meer zo. We weten gewoon dat Nederland tot het Europese gemiddelde behoort. Of dat erg is, weet Van der Meulen niet zo goed. Het wordt pas erg als hierdoor de dynamiek verdwijnt. Bedrijven als Philips halen hun kennis overal wel vandaan. Maar je wilt ook dat er nieuwe bedrijfjes en nieuwe initiatieven ontstaan. Als de innovatie achterblijft en de economische activiteit terugloopt, zit je wel met een probleem. Aan de andere kant is het lerarentekort op dit moment een veel groter probleem. Als Plasterk tweehonderd miljoen krijgt, snap ik wel dat hij dat daaraan wil uitgeven. Volgens Van der Meulen is het daarom belangrijker dat er gekeken wordt naar de manier waarop de onderzoeksfinanciering in Nederland is georganiseerd. De overheid heeft er op dit moment onvoldoende vertrouwen in dat de universiteiten hun geld goed besteden. Daarom komen er steeds meer bureaucratische regelingen en projecten die zich met de verdeling van dat geld bemoeien. Dat is ook de schuld van de universiteiten, want die zijn onvoldoende bereid om verantwoording af te leggen. Als ze meer geld willen hebben, zullen ze meer openheid moeten geven over waar ze dat geld aan besteden. Pas dan kunnen ze weer vertrouwen opbouwen bij de overheid. Paul de Kuyper ** Every Tuesday: ** meeting point: InfoUB / no costs / no reservation Library Lunch and Learning October 2: How do I publish outside the established scholarly journals? Maarten van Bentum discusses Open Access journals and the University Repository. Verlofdagen heilig ut-univ.twente (1) indd :28:52 De universiteiten willen best praten over loonsverhoging, maar dan moeten er wel vakantiedagen worden ingeleverd. Vakbond Abvakabo- FNV voorspelt dat het personeel daar niet mee akkoord zal gaan. We stellen een loonsverhoging van drie procent voor en we willen dat er werk wordt gemaakt van een goede eindejaarsuitkering, zegt onderhandelaar Marieke van den Berg van Abvakabo-FNV. Daarmee zitten we al een half procent onder de algemene looneis die de FNV stelt. Als ik straks bij onze leden terugkom met drie procent loonsverhoging in ruil voor minder vakantiedagen, dan zullen die daar op zijn minst grote moeite mee hebben. De universiteiten zullen een beter aanbod moeten doen. Tornen aan vakantiedagen is impopulair, ongeacht de resultaten waarmee vakbondsonderhandelaars thuiskomen. Veel medewerkers geven toe een stuwmeer aan vrije dagen te hebben, maar de meerderheid vindt dat comfortabel. Vooral bij het ondersteunende personeel valt dagen inleveren slecht, weet Van den Berg. De universiteiten houden voorlopig vast aan de koppeling met verlofdagen. We willen graag meer salaris betalen aan mensen met meer werkambitie, verzekert VSNU-woordvoerder Jurjen van den Bergh. De dertiende maand, die de bonden uit het vuur wisten te slepen in het onderhandelaarsakkoord voor het hbo, is een punt dat voor de VSNU niet onbespreekbaar is. De universiteiten willen graag ook experimenteren met vrijere contracten voor wetenschappers en hoger kader. Denk daarbij aan een universitair hoofddocent die s avonds college geeft en in het weekend bezig is met onderzoek, licht Van den Bergh toe. Met zulke medewerkers moet een universiteit ruimere afspraken kunnen maken, want zo n functie is niet te vatten in een veertigurige werkweek. HOP, Thijs den Otter

4 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente donderdag 27 september 2007 cursusleidster katja haijkens: Een Aziaat zegt geen nee Hoe ga je om met internationale studenten? Deze vraag staat centraal in de gelijknamige cursus die ITBE-medewerkster Katja Haijkens vanaf 10 oktober verzorgt. Doel van de training is deelnemers laten zien dat hun wereldbeeld cultureel bepaald is. Wat ik normaal vind, hoeft een ander niet als normaal op te vatten, aldus Haijkens. Sandra Pool Een docent kan wel denken: ik geef zo een prima college met een deel hoorcollege, wat projectwerk en een discussie, maar een Aziaat ervaart dit heel anders, zegt Haijkens. Die denkt: discussie? Wéét de docent dan niet waar hij het over heeft? Voor Aziaten is de leraar namelijk alleswetend. Zij zijn ook heel passief tijdens colleges én heel beleefd. Zij zullen nooit iets aan een docent vragen. Dat is in hun ogen onbeschoft. Het zou namelijk betekenen dat de leerkracht het niet goed heeft uitgelegd en wie ben jij om daar aan te twijfelen? Een Aziaat zegt ook nooit nee. Op alle vragen klinkt het van yes, yes, yes. Dan dring je nog niet tot die persoon door. Reden dus voor een stukje bewustwording, vond Haijkens en ze ontwikkelde de cursus omgaan met internationale studenten die ze ook zelf geeft. Ik heb voor de klas gestaan en veel ervaring opgedaan met buitenlandse studenten. Deze cursus is voor docenten en ondersteunend personeel. Bij docenten ligt de nadruk op het onderwijs. Projectonderwijs is bijvoorbeeld niet voor iedereen geschikt. Wij Nederlanders zijn echt van de sympathie voor Foto: Arjan Reef de underdog, iedereen moet meekomen. In de Amerikaanse en Aziatische cultuur staat juist het persoonlijk uitblinken centraal. Goede resultaten tellen, cijferlijsten moeten met naam gepubliceerd worden en niet, zoals wij doen, anoniem. Een slecht cijfer betekent in sommige culturen een schande en kan daardoor een loden last voor de student zijn. Stel je voor dat de hele familie gespaard heeft om jou in het buitenland te laten studeren? Falen kan dan dramatisch zijn. Woorden als kop op joh, volgende keer beter of dan ga je toch wat anders doen helpen dan écht niet. Volgens Haijkens is het heel goed je te realiseren dat je wereldbeeld cultureel bepaald is. Nederlanders staan bekend om hun directheid en eerlijkheid. In andere culturen, zoals de Belgische, is dit ongehoord en lomp, terwijl wij het juist toejuichen om voor jezelf op te komen. Dat vinden we goed. Duitsers zijn bijvoorbeeld weer veel punctueler: afspraak is afspraak. Ze zijn ook formeler. Een docent spreek je hier al gauw bij de voornaam aan. In Duitsland blijft het bij Frau of Herr. Duitsland is een masculien land; Nederland meer feminien. Dat zie je terug in bijvoorbeeld het soort auto waarin men rijdt. Een Duitse leidinggevende zal altijd in een dikke wagen rijden. Haijkens wil tijdens de cursus deelnemers stimuleren hun eigen onderwijs onder de loep te nemen. Vaak vragen docenten zich af: moeten we ons aanpassen of niet? Naar mijn idee moet onderwijs effectief zijn, het moet overkomen. Daarbij kun je best rekening houden met de gevoelens van een ander. Als docent zou je dus een mededeling wat subtieler kunnen verpakken. De cursus omgaan met internationale studenten wordt voor docenten op de woensdagen 10, 17 en 31 oktober gehouden van uur tot uur. In november volgt de cursus voor ondersteunend personeel. Opgeven kan voor 4 oktober via k.haijkens@utwente.nl Foto: Archief UT-Nieuws Moeten docenten hun lessen aanpassen aan internationale studenten, of niet? Beneden Amsterdams Peil Het is me toch lachen geblazen met die Harold de Boer. Geweldig hoe hij de vloer aanveegt met dat suspecte volkje, de Limburgers. Geweldig ook hoe hij van zijn tolerantie en subtiliteit getuigt door een hele groep aan de schandpaal te nagelen vanwege de uitlatingen van een enkel vermeend lid in de week voorafgaand aan het verschijnen van zijn artikel. Prachtig ook hoe Harold de niet meer al te recente historie erbij weet te betrekken, alsof de opstand van 1830 nooit plaats heeft gehad waar de duidelijke voorkeuren van de plaatselijke bevolking destijds manifest geworden zijn maar schromelijk genegeerd zijn gebleven vanwege een stukje Hollands machtsdenken. Met spanning zat ik dan ook te wachten op eenzelfde fijngevoelig stukje over de politica die de afgelopen week menig actualiteitenprogramma beheerste. Nu weet ik dat de politica in kwestie in Utrecht geboren is en mijn geestesoog zag al Utrecht boven Harolds nieuwe komische meesterwerkje staan. Hij had het kunnen hebben over de Unie van Utrecht en de geweldige zegeningen die deze gebracht heeft aan de generaliteitslanden, aan Ghana, Sri Lanka, de Molukken, Indonesia, Suriname en wat dies meer zij. Had hij ook nog even die goede oude VOC-mentaliteit komisch kunnen belichten, onlangs nog bewierookt door de premier, een Zeeuw overigens. Nog mooier was het geweest als hij eens op een lach-of-ik-schiet-wijze de geestelijke voorganger inzake het electoraal uitbuiten van latente en persistente xenofobie onder grote gedeelten van de Nederlandse,en niet uitsluitend de Limburgse, bevolking, van zowel Wilders, Verdonk als Fortuyn, te weten Frits Bolkestein op de korrel had genomen. Daarbij zouden dan de kwinkslagen richting dier bekrompen provinciegenoten en hun neiging tot misplaatste zuinigheid, hun mensonvriendelijke jachtigheid en hun vermogen eigenbelang te poneren als zijnde het Belang van Nederland, vanzelfspre- ingezonden kend niet mogen uitblijven. De, overigens net teruggetrokken, dijenkletser over alle Limburgers in de mijnen en dan definitief sluiten, had moeiteloos doorgetrokken kunnen worden naar alle gebieden onder Nieuw Amsterdams Peil, getuige de herkomstgebieden van de in deze alinea genoemden, gepaard met een oproep tot het doorsteken van de zee- en rivierdijken (en dan net op tijd deze grol terugtrekken, je wilt tenslotte niet bij de VN in een kwaad daglicht komen). Helaas werd ik donderdag 20 september teleurgesteld met een matig stukje over de kredietcrisis. Reinoud Joosten (etnisch, linguïstisch en praktiserend Limburger verder wereldburger) In kamer 118 van de Noordhorst zitten skillslab-medewerker Benno Lansdorp (25, links op de foto) en stafmedewerker technische geneeskunde Remke Burie (28). Sinds een jaar zijn ze collega s en kamergenoten. Opvallend aan dit tweetal is dat ze bijzonder veel op elkaar lijken. Benno: Veel mensen halen ons door elkaar. Iemand spreekt mij aan, maar moet eigenlijk Remke hebben. Remke: We vinden het wel grappig. Het komt denk ik een beetje door onze kapsels en onze ogen. Benno: We zijn écht geen familie, we kenden elkaar voor deze baan niet eens. Wel studeerden we allebei biomedische technologie. Maar omdat Remke ouder is, hebben we elkaar toen ook nooit ontmoet. Remke: Ik werk hier ook al wat langer dan Benno, die is hier nu sinds een jaar. Benno: In november vorig jaar kregen we deze kamer in de Noordhorst. Een mooi plekje, we kunnen hier lekker naar buiten kijken en zwaaien dan ook veel naar de voorbijgangers. Remke: Gezellig is het in deze kamer niet echt. Daar hebben we nog geen tijd voor gehad. Wel kreeg ik deze drie cactussen van mijn oude kamergenoot. Benno: Met z n tweeën vormen wij echt de mannelijke afdeling binnen TG. Het is hier een ware vrouwenwereld. Remke: Dat vinden wij natuurlijk best leuk. Benno: Het secretariaat verzorgt ons heel goed. Die hebben altijd wel wat lekkers. Als er winegums zijn, dan zorgen Remke en ik ervoor dat de voorraad snel slinkt. Remke: Ja, we kunnen prima met elkaar overweg. Benno: Komt omdat we een beetje dezelfde eigenschappen hebben. Rustig, gedreven en analytisch. Remke: Dat klopt. We hebben de laatste tijd nauw samengewerkt, omdat we bezig zijn om een Europees projectvoorstel in te dienen. Geen onvertogen woord is er gevallen. Benno: Privé zien we elkaar niet echt, al ben ik wel een keer bij Remke thuis geweest. We vertellen elkaar wel veel. Remke heeft kinderen en dat is altijd leuk om over te horen. Kamergenoten Ook in Kamergenoten? Bel of mail met de redactie!

5 utnieuws weekblad van de Universiteit Twente donderdag 27 september 2007 op internationaal watercongres Veel aandacht voor biologie en ecologie De afdeling waterbeheer van de faculteit CTW organiseerde vorige week een vijfdaags congres over morfodynamica: het gedrag van rivieren, kusten en zeeën. Ruim tweehonderd toponderzoekers uit twintig landen kwamen naar Enschede om hun kennis uit te wisselen. Universitair docent Marjolein Dohmen-Janssen was bij de organisatie betrokken. Sandra Pool Tweehonderd toponderzoekers. Een prestigieus congres, of niet? Behoorlijk. Om de twee jaar wordt het river, coastal and estuarine morphodynamics congres (RCEM-congres) ergens in de wereld gehouden. Na Italië, Japan, Spanje en Amerika was het de beurt aan Nederland. In 2003 hadden we als afdeling al aangegeven dat wij de organisatie graag op ons wilden nemen. Foto: Gijs van Ouwerkerk LUNCHLEZING. VVD-Tweede Kamerlid Han ten Broeke (rechts op de foto) was afgelopen maandagmiddag op uitnodiging van studievereniging Sirius (bestuurskunde, european studies en gezondheidswetenschappen) op de UT. In de kantine van de Spiegel sprak hij over uiteenlopende zaken. Bijvoorbeeld over de kwestie Verdonk, de Europese Unie en het voorzitterschap van de PvdA, zegt BSK-student en medeorganisator Jos Boerties. Na de VS in 2005 kregen we de eer. Met tweehonderd deelnemers uit twintig landen is het een groot symposium. Een hoop werk dus voor onze commissie, die uit tien personen bestond met UT-hoogleraar waterbeheer Suzanne Hulscher als voorzitter. Wat hebben jullie die vijf dagen gedaan? We hadden 150 paperpresentaties en tachtig posterpresentaties over morfodynamica. Dat is de wetenschap die het gedrag van rivieren, kusten en zeeën bestudeert. Inzicht in waterstroming en de manier waarop stromend water zand en slib in beweging brengt, is hierbij essentieel: deze processen bepalen hoe rivieren, de kustlijn en de zeebodem zich ontwikkelen. Dat is weer van belang voor het waterbeheer. Wat viel je op tijdens het congres? De aandacht die er was voor de rol van biologie en ecologie in de morfologie. Zo heeft de vegetatie in een rivier invloed op het zand. Dat speelt ook in het waddengebied. Sommige microbeestjes woelen het zand los; andere beestje weer niet. Kokkels blijken bijvoorbeeld het gedrag van zandkorrels te beïnvloeden. Verder waren de Van alles is voorbijgekomen. Het leuke was dat mensen ook digitaal vragen konden stellen via het programma Second Enschede. Die vragen kwamen op een laptop binnen. Het bezoek van Ten Broeke stond eigenlijk al voor de zomer gepland. Toen kon het niet doorgaan, omdat hij nog druk was met allerlei partijzaken. Een geluk bij een ongeluk, vindt Boerties. Tevreden: Het kwam wel mooi uit nu er zoveel op politiek gebied gebeurt. discussies na afloop erg goed. Wat vond je het leukst? De bootexcursie op woensdag over de IJssel was erg leuk. We konden het effect van menselijk ingrijpen in de loop van deze rivier laten zien. Nederland is nog steeds een voorbeeld op het gebied van watermanagement. Ook landen als Italië en Japan die ook veel met kustlijnen te maken hebben, zijn goed vertegenwoordigd op zo n congres. Na afloop kregen we veel positieve reacties. Vooral over onze jonge groep bij waterbeheer en de duidelijke structuur in het programma. Over twee jaar is het symposium in Argentinië. Een afgevaardigde van dat land zei al dat het een uitdaging wordt om ons te evenaren qua organisatie. Dat is natuurlijk een mooi compliment. Gastprof in China Jos Brouwers, universitair hoofddocent bij civiele techniek (faculteit CTW) en verbonden aan onderzoeksinstituut Impact, is deze zomer benoemd tot gasthoogleraar Duurzaam bouwen in China. Hij is aangesteld bij de vakgroep Silicate Building Materials aan de Wuhan University of Technology. Afgelopen week hield hij daar zijn oratie. Brouwers heeft al ruim tien jaar contact met deze universiteit, die behoort tot de beste universiteiten van China. In de praktijk betekent het gasthoogleraarschap dat Brouwers één à twee weken per jaar college gaat geven in Wuhan. Daarnaast zal hij vanuit Enschede onderzoeksprojecten begeleiden en werken aan uitwisselingsprogramma s voor studenten en promovendi. Thuisaansluiting stopt in december Na ruim dertien jaar thuisaansluiting zullen per 1 december 2007 de rechtstreekse lijnen naar het UTnet plat komen te liggen. De UT besloot onlangs te stoppen met adsl@ut en kabel@ut, omdat er ten opzichte van de markt slechts een modale prijsprestatie verhouding kan worden aangeboden. Tegenwoordig zijn er simpelweg teveel concurrerende aanbiedingen van andere providers. Ook is er nog maar in geringe mate sprake van een innovatief karakter bij de UT-thuisaansluitingen. Het aantal huidige gebruikers van kabel@ut bedraagt tegenwoordig 1016, van adsl@ut 276. In de hoogtijdagen, een paar jaar geleden, waren dat er nog respectievelijk 1900 en 380. Toen we in 1996 met de kabel- en adslaansluitingen begonnen, waren dit nog geen producten op de markt. De UT was toen dus heel revolutionair en innovatief, vertelt Sir Bakx, directeur van de dienst ITBE. We streefden destijds naar een verbinding van 10 megabits per seconde, vult Gert Meijerink, hoofd telecommunicatie & systemen, hem aan. Samen met Surfnet werkten we continu aan verbetering van de netwerkverbindingen. Dat was niet altijd gemakkelijk. De samenwerking tussen de toenmalige PTT en adsl verliep niet soepel, maar de markt moest worden opengebroken, vonden wij. In een pilot wisten we uiteindelijk een adsl-verbinding aan te bieden van 8 megabits per seconde. De UT was de eerste in het land die daar in slaagde. De gedachte achter de thuisaansluiting was dat studenten en medewerkers overal toegang moesten krijgen tot de UT-faciliteiten. Bakx: En het innovatieve aanbod was lange tijd financieel haalbaar. Zowel voor adsl als kabel golden vaste kosten. De laatste jaren maakten steeds minder mensen gebruik van de UT-voorziening en juist meer van het aanbod van andere providers. Puur omdat ze goedkoper zijn, niet altijd omdat ze technisch beter zijn, aldus Meijerink. Bakx: Dus was ITBE genoodzaakt om een afweging te maken. De thuisaansluitingen bleken niet meer zoveel meerwaarde te bieden en rechtvaardigden niet langer de inspanningen op het gebied van de administratie en de helpdesk. De huidige markt kan het zeker net zo goed. De kosten die wij nu besparen, leveren ons overigens een marginale bezuiniging op. Alle gebruikers hebben inmiddels een brief ontvangen waarin hun een bod wordt gedaan voor een nieuwe provider. Voor kabel@ut is dat InterNLnet en voor adsl@ut de provider Fiberworld. Studenten en medewerkers zullen hier uiteindelijk goedkoper mee uit zijn, zegt Bakx. Maar het staat iedereen vrij om een andere internetaanbieder te kiezen of om de aansluiting geheel op te zeggen. Het enige vervelende voor de gebruiker, aldus Bakx en Meijerink, is de rompslomp die bij de overgang komt kijken. En dat zal bij de adsl-klanten op technisch gebied het meest ingrijpend zijn. In hun woningen is destijds een extra aderpaar ingezet. Maar dit is allemaal oplosbaar. ITBE wil benadrukken dat de beëindiging per 1 december niet betekent dat de vergoeding voor de thuisaansluiting ook stopt. Althans niet nu, zegt Bakx. De vergoeding valt onder een separaat traject van de secundaire arbeidsvoorwaarden. Het is altijd maar afwachten hoelang zoiets gehandhaafd blijft. Voorlopig blijft iedereen gewoon de vergoeding van 15 euro per maand ontvangen. Meer informatie: Maaike Platvoet ADVERTENTIE Nil Volentibus Arduum Niets is onmogelijk voor hen die willen Specialisten in het vervaardigen van proefschriften, syllabi, boeken etc. Pinksterprint B.V. Hengelosestraat AJ Enschede T info@pinksterprint.nl

6 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente Thursday 27 September 2007 company days 2007 Informal, regional and international The Bedrijvendagen (Company Days) at the UT will be from October 1 to 11 this year. An impressive 106 companies are attending, many of whom will be represented in a specially built tent on the Ganzenveld on campus. The last day of registration was September 21, but registration is still open for the information market until October 1. An enormous number of companies asked to take part in this year s Company Days, says Vincent Ilmer, PR Representative of the CD board. There are still about 75 companies on the alternate list.we could make a very good selection from the offers.we have something for every discipline, even for Applied Communication Science or Industrial Design Engineering students. It was always rather hard to find suitable companies for those programs of study. Such a great variety is a result of the decreasing labor market, says Sharon Rahmee, chairman of the board. So this edition of the Company Days is bigger than ever. Rahmee also says the board is focusing on regional, international and informal. We equipped a special corner of the event hall for regional top companies together with the Career Center Twente and the Kennispark (Knowledge Park.) The region is getting more attractive, more and more top companies settle in Twente. That s why we organized More freedom in working hours In the future, scientists might not get a contract with a number of hours they need to work, but with goals they need to accomplish. How they divide their time will be up to them as long as their targets are met. That is one of the points that Dutch universities are trying to incorporate in the collective labor agreement (CLA) negotiations which started last week. Because science is not a nine-to-five job, the higher education institutions want to experiment with contracts that are based on job description instead of fixed working hours. The economy is more favorable than during previous collective labor agreement negotiations, which is why the universities are willing to make arrangements on salary raises of more than the inflation level. Such arrangements have already been made in comparable CLAs of the state and the institutions of higher professional education. To trade off the pay raise, the number of vacation days is to be decreased. That way the universities can free some extra money. That money is needed for the improvement of the position of young scientists. The universities think that there is too little attention given to young employees in the current CLA. Universities educate more and more PhDs, but after graduation the researchers cannot find a permanent job. Universities want to expand the possibilities by creating extra jobs for PhDs graduates and post-docs, which may lead to permanent appointments. Moreover, there should be more thought given to tenure tracks in order to keep young talent at universities. Trans. H. v. Dorp a special Technology Tour of Twente.We will visit technological top companies in the region with a red double-decker bus. For the first time the board of the Company Days took international master s students into account. Especially the multinationals, like Shell, don t mind where you re coming from.they even want your CV to be English. Moreover international students are a growing target group, says Rahmee. The set-up of the Company Days consists of an information market, training sessions, company dinners, presentations and time for personal conversations between students and companies. Rahmee and Ilmer wanted the event to be less formal. So we have a golf clinic with PRC, a cart clinic with Tebonin and a high tea with Nuon.We SG lecture Toronto Inspired by the upcoming trip of a group of Applied Mathematics students to Canada, Studium Generale is honored to present Dr. Gregory Ashworth, professor at Rijksuniversiteit Groningen and member of the Center for Canadian Studies. Professor Ashworth will talk about Toronto, Canada and its 2.6 million inhabitants. What is life like in this historically multicultural city? How does it differ from its metropolitan counterparts south of the border? heard from students that this is a good and relaxing way to get to know potential employers and vice versa, of course. Rahmee also wants to emphasize there s no need to visit the Company Days in a suit. Our advice is to come in a suit to the company dinners and training sessions.you can even wear jeans to the information market, as long as it looks neat. Thursday, September 27 is the special kick-off to open the Company Days, a paintball competition on the field in front of the Vrijhof.The information market with company stands is October 3 and 4 in the big event hall on the Ganzenveld. For exact dates and times for the training sessions, company dinners, other activities and registration visit www. bedrijvendagentwente.nl. Trans. Henriëtte van Dorp Royal visit Queen Beatrix will visit the UT together with German Bundespräsident Horst Köhler and his wife on Wednesday, October 10. The party will talk with members of the Euregio council in the Horst building. The visit to Coordinator: Kristin Zimmerman/UT-Nieuws Contributors: Wendie Klieverink, Mike Maier, Kamran Sheikh and Anindita Ganguly For comments and suggestions, k.e.zimmerman@ctw.utwente.nl For previous editions, see: Dine with the Dutch Are you an international student living in Enschede who has always wanted to know more about the Dutch culture? Then this is your chance to Dine with the Dutch. Several Dutch student houses in Enschede will invite international students to have dinner together in a Dutch student house. The aim is to give international, as well as the Dutch students, the opportunity to get to know each other and each other's culture. The event is organized by ChOOSE (cooperation of four Christian Dutch student unions) and IFES-Twente. Every international student living in Enschede is welcome to join. After registering, international students will be matched with Dutch student houses. A Dutch student will invite the international student(s) before the end of February to set a date for dinner.registration is possible only until October 6 and will be processed first come, first serve. So act quickly! For more information and to sign up, see Click on it! alec/tips.html the UT is part of a three-day state visit by the German President to the Netherlands. Also planned are visits to The Hague and Rotterdam. The queen and her entourage will arrive Wednesday morning around 11 am with three helicopters on the field along the Drienerlolaan. This webpage on the Southern Methodist University (Dallas, Texas) website offers tips to firstyear students. The practical tips (from Go to class to Safeguard your physical and mental well-being ) are useful and valid to any incoming student at any level at any university. Now that the dust has settled for you new UTers, take a few minutes and peruse this page. Monday 1 October, 3:45 5:45 pm, Vrijhof Kleine Zaal, free Wanted! I m looking for a Korean student who can help me learn Korean, because I will be traveling to Seoul next year. me at frankkleindouwel@hotmail.com Self-sustainable AADHAAR Knowledge Center at Multai, India ut s impact on education 4000 miles from home Second knowledge center in India The UT s commitment to education has, not for the first time, touched the lives of those living way beyond the campus. Following the immense success of the first knowledge center at a small village in central India, AADHAAR (a charity organization founded by Indian students at the UT) inaugurated the second knowledge center in Multai, also in central India, on August 15. Now as then, the contribution of the UT s employees from the money allotted for their Christmas gift has been a major financial source of the nuts and bolts of the knowledge center. The small town of Multai and its vicinity are inhabited primarily by tribal people. Though rich in forests, biodiversity and water resources, this is one of the most backward areas in central India. The new knowledge center is aimed at improving the living standards of the tribal people by providing access to books and educational software for children, whose parents very likely are unable to write their own name even in their mother tongue. The center has four computers (donated by other sources), a book bank, a library and a photocopier, the latter three bought using the money donated by the UT faculties of CTW, GW and TNW. It is really a boon to these children who can avail this opportunity to learn by reading books that complement their academic curriculum and by learning to use computers. The AADHAAR think tank has been contemplating a self-sustainable model for its knowledge centers for quite some time. According to this model, a knowledge center should be able to manage its expenses all by itself from the second year of its existence. The new knowledge center at Multai is a forerunner in the sense that it will use the photocopier to generate some revenue, thereby creating a small business unit within its premises. If successful, this model could be developed further and implemented in future knowledge centers. AADHAAR is involved in a host of other social and cha- ritable activities besides its efforts to educate underprivileged children. It is worth mentioning that a part of the fund from the UT was used to support SWABHIMAAN, an organization for orphaned or quasi-orphaned young girls in Bangalore, southern India. To quote the chairperson of AADHAAR, Pramod Agrawal, Thanks to the generosity of the UT, we are able to work on several charitable projects simultaneously. We hope the financial support from the UT will continue this year as well as in the years to come. In addition to its current charitable endeavors, AADHAAR is gladly willing to guide any nongovernmental organization (NGO) working for sociocharitable causes, in any country. This is a golden opportunity for like-minded UTers who want to contribute to the betterment of their homeland, to benefit from AADHAAR s experience. Contact Agrawal at P.B.Agrawal@utwente.nl; or visit the website: Ashok Sridhar

7 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente donderdag 27 september 2007 ADVERTENTIES HORSTLINDELAAN 80 ENSCHEDE Vraagprijs: ,- k.k. Beëindigen fall-back-telefoonverkeer UT per 1 oktober 2007 Termination of UT fallback communications per 1 October 2007 OPEN HUIS Fraai aan de rand van de wijk Bolhaar gelegen geschakeld woonhuis met inpandige garage met wasruimte, berging en royale tuin met achteruitgang. Deze woning wordt aangeboden door een UT medewerker ZATERDAG 29 SEPTEMBER 12:00-14:00 Aan de medewerkers van de UT In het Implementatieplan van het ICT-Servicecentrum (ICTS) staat het voornemen om het fall-back-telefoonverkeer op de UT te beëindigen. Dit zal per 1 oktober, bij de start van ICTS, uitgevoerd worden. Dat betekent dat indien iemand van buiten de UT belt naar een toestel in de range en dat toestel wordt niet opgenomen, dat de oproep dan niet meer wordt overgenomen door een telefoniste. Het opgeroepen toestel zal blijven overgaan totdat degene die belt besluit niet langer te wachten. We verwachten hierdoor het aantal noodzakelijke acties door de telefonistes met gemiddeld 40% (ofwel 4000) per maand te verminderen. Daardoor komt 1 fte vrij, capaciteit die op een andere plaats ingezet gaat worden in het kader van Efficiënte, Moderne Bedrijfsvoering. U kunt zonder afspraak de woning bekijken. U bent van harte welkom! 6266UT pers.adv : UT pers.adv pers.adv :20Pagina Pagina UT :20 Pagina UT pers.adv :20 Pagina 1 ut-ten hag indd UT pers.adv 2 The Implementation Plan of the ICT-Service Centre (ICTS) outlines the plan to terminate fallback communications at the UT. This plan will be implemented at the start of ICTS on 1 October. This means that, from then on, a call will no longer be transferred to a telephonist when someone telephones from outside the UT to a telephone within the range and the call is not answered. Consequently, the telephone that is being called will keep on ringing until the person calling decides not to wait any longer. We expect that through this, the amount of necessary actions telephonists have to carry out will be lowered by an average of 40% (in other words: 4000 actions) a month. This frees up 1 FTE, which will be used to capacity elsewhere within the framework of Efficient, Modern Management. We would like to draw your attention to the following possibilities for increasing your reach during your absence: 1. Internal call transfer/follow-me - You can transfer calls to fixed phones in the range. - You can make use of a so-called BGG number ( Bij Geen Gehoor, or: if there s no answer), in order for a call to be transferred to your secretarial office after your phone has rung four times. 2. External call transfer/follow-me - You can transfer calls made to your phone to an external fixed phone. - You can transfer calls made to your phone to an external mobile phone. - You can transfer calls made to your phone to a mobile business phone. A business phone is a mobile phone provided by the UT with a so-called Gripnummer (grip number). Transfer of calls to an external phone is not free of charge. Consequently, this has to be approved by your organisation. You can find information on how to transfer calls (and also, of course, on how to stop this), at To implement a BGG number for your phone or for setting up an external transfer you can contact the telephony specialist of your management unit: contactpersonentelefonie.doc/ If, after reading this message, you still have any questions and/or comments we request you to contact the ITBEhelpdesk. ITBEhelpdesk Service department for Information Technology, Library & Education (ITBE) telephone helpdesk@itbe.utwente.nl De dienst ITBE levert als kennis- en dienstencentrum voor onderwijskunde, wetenschappelijke informatievoorziening en informatieen communicatietechnologie onmisbare dienstverlening voor excellent onderwijs en onderzoek en een efficiënte bedrijfsvoering. Pagina 1 op zoek naar een andere baan? op zoek naar een andere baan? Vacatures interne werving Vacatures interne werving Skillslabmedewerker Skillslabmedewerker Hoogleraar Studies Maatschappelijke Veiligheid Natuurwetenschappen (TNW) Management enmedewerker Bestuur (38 uur per week) Natuurwetenschappen (TNW) medewerker Vacatures interne werving Onderwijs & Onderzoekmedewerker materiaalonud Human Resource Management Construerende Wetenschappen (CTW) (38 uur per week) Construerende Wetenschappen (CTW) Bedrijf, en Technologie (BBT) derzoek enbestuur Karakterisatie Skillslabmedewerker UD Human Resource Management Skillslabmedewerker Construerende Bedrijf, Bestuur en Technologie Wetenschappen (BBT) Natuurwetenschappen (TNW) Natuurwetenschappen (TNW) Vacatures interne werving Onderwijs Onderzoeksmedewerker m/v Meer informatie & en vacatures: medewerker (38 uur uur per per week) week) Skillslabmedewerker medewerker (38 Construerende Wetenschappen Meer informatie en vacatures: Aan een externe doorschakeling zijn kosten verbonden. In verband daarmee dient dit door uw organisatie goedgekeurd te worden. Hoe u uw toestel kunt doorschakelen, en uiteraard ook hoe u de doorschakeling ongedaan kunt maken, staat beschreven op Voor het voor uw toestel laten instellen van een BGG-nummer of voor het instellen van een externe doorschakeling kunt u contact opnemen met de telefoniecontactpersoon van uw beheerseenheid: Mocht u naar aanleiding van bovenstaande vragen en/of opmerkingen hebben dan verzoeken wij u contact op te nemen met de ITBEhelpdesk. To the staff of the UT op op zoek zoek 11:20 naar een andere baan? naar een andere baan? Graag maken wij u attent op de volgende mogelijkheden die er bestaan om uw bereikbaarheid bij afwezigheid te vergroten: 1. Interne doorschakeling/follow-me - U kunt uw toestel doorschakelen naar een vast toestel in de range. - U kunt een zogenaamd BGG (bij geen gehoor) nummer laten instellen, dan wordt een gesprek na 4x overgaan doorgeschakeld naar bijvoorbeeld uw secretariaat. 2. Externe doorschakeling/follow-me - U kunt uw toestel doorschakelen naar een extern vast nummer. - U kunt uw toestel doorschakelen naar een extern mobiel nummer. - U kunt uw toestel doorschakelen naar een zakelijke mobiele telefoon. Dat wil zeggen een mobiele telefoon van de UT. Een zgn. gripnummer. ITBEhelpdesk Dienst Informatietechnologie, Bibliotheek & Educatie (ITBE) Tel helpdesk@itbe.utwente.nl :29: Construerende Wetenschappen Wetenschappen (CTW) Natuurwetenschappen (TNW) (CTW) Construerende Assistant Professor: Multi Scale Mechanics UD Human Human Resource Management Management Engineering Technology medewerker (38 uur per week) UD Resource Bedrijf, Bestuur Bestuur en Technologie Technologie (BBT) Construerende Wetenschappen (CTW) Bedrijf, en (BBT) UD Human Resource Management Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Meer informatie informatie en en vacatures: vacatures: Meer Meer informatie en vacatures: I nfo mededelingenrubriek De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, (info@utnws.utwente. nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zoveel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag uur. ( ) of een sturen naar sportcentrum@utwente.nl. ALGEMEEN Studium Generale A Toronto en Canada bij Studium Generale op 1 oktober. Aanvang: uur. Kleine Zaal/Vrijhof. Zie doc/. # Goochelen met het brein. Lezing en goochelshow op 2 oktober bij Studium Generale. Aanvang: uur. Agora/Vrijhof. Zie nl/sg/programma/brein%20goochelen.doc/. Vacature sportcentrum ORATIES Het Sportcentrum zoekt per direct een journalistieke topper en een digitaal talent met gevoel voor sport, die zich wil gaan bezighouden met het onderhouden en up-to-date houden van de sport website van de Universiteit Twente ( Het betreft hier een klus vanuit UT-flex voor een wisselend aantal uren per week. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Erwin Holtland Prof. L.W.M.M. Terstappen, having been appointed to the Chair of Medical Cell Biophysics in the Faculty of Science and Technology, about Kijken denken doen/look think do, Thursday 27 september 2007, hrs, Amphitheater, De Vrijhof. Prof.dr. S. Kuhlmann, benoemd tot hoogleraar lgemeen Twente Academy Heb jij al gehoord van Twente Academy? Wij zijn nieuw op de Universiteit Twente en willen dit graag met jou vieren. Twente Academy helpt scholieren beter presteren op school en bereid ze voor op het student zijn. Wij bieden niet alleen examen- en bijspijkerkampen aan, maar ook de online leeromgeving, huiswerkbegeleiding en nog veel meer op het gebied van scholing voor middelbare scholieren. Om dit te vieren nodigen wij jou uit op di. 2 oktober van tot (ong.) uur in de Agora van de Vrijhof. Meld je snel aan. Dit kan op nl/aanmelden of via info@twenteacademy.nl. O raties

8 Foundations of Science, Technology and Society aan de faculteit Management en Bestuur over Governance of Innovation: Practice, Theory and Policy as Dancing Partners, donderdag 4 oktober 2007, uur, De Vrijhof. SPE Di. 2 okt. Zenmeditatie, uur, Vrijhof, Stiltecentrum 233. Inloop vrijblijvend, geen kosten. # Wo. 3 okt. Cursus Lunchmeditatie. Door hoge eisen, studiedruk, verplichtingen en verantwoordelijkheden, ontstaat meer de behoefte aan stilte. Voor studenten die willen onderzoeken wat stilte voor hen kan betekenen. 6 bijeenkomsten, geen kosten, uur, Vrijhof, Stiltecentrum 233. # Zo. 30 sept. Ochtendgebed vg. Carla Berbée, Vrijhof, Audiozaal, uur. # Bewogen Beelden Geloof, hoop en liefde zijn belangrijk in de videopresentatie. Vrij te bezichtigen in het Stiltecentrum 233, gedurende de openingstijden van de Vrijhof. # Meer informatie en een overzicht van alle SPe activiteiten op # Wij zitten in de Vrijhof 2e verdieping k243, di-wo-do middag (secr.) spe@disc.utwente.nl. Op di-en do middag is studentenpastor Arent Weevers aanwezig k245, , a.j.weevers@home.nl, ook voor een persoonlijk gesprek. BIBLIT HEEK Library lunch and learning De UB organiseert het gehele seizoen Library Lunch and Learning meetings, waar een dienst of product onder de aandacht wordt gebracht. LLL is elke dinsdag tussen de middag, uur, geen kosten, vrije inloop. De voertaal is Engels en/of Nederlands, afhankelijk van wie komt. October 2: How do I publish outside the established scholarly journals? Maarten van Bentum discusses open access journals and the university repository. Your 2007 Springer journal articles become open access If you are the corresponding author of an article that has been accepted for publication in one of Springer s journals in 2007 it will become freely accessible to everybody on the World Wide Web. This improves the visibility and re-use of your Springer journal publications. The Dutch university libraries united in the UKB consortium and the publisher Springer have reached an agreement to explore so called Open Access publishing. Open Access publications are freely-accessible online. Basically there are two routes towards Open Access publishing. The green route: authors publish in journals and then self-archive or deposit their articles in repositories. The gold route: the journal itself is an Open Access journal. UKB strongly supports the Open Access model for scientific publishing, because UKB stimulates widespread use and re-use of scientific information. VESTINGBAR V estingbar Pub Quiz. Bring your mates and test your wit in a few rounds of trivia questions. Prizes include glory, honour and a free round of booze for the winning team. Every tuesday, doors open at hrs, first question at hrs, admission free. # Iedere eerste donderdag van de maand: thema-avond. Een grote Vestingbar avond met thema. Do. 4 oktober: Disco met DJ Herman. Incl. prijs voor de meest groovy outfit. # Wanna be a star? De Vestingbar en haar vereniging De Gevreesde Koe zoeken diskjockeys, tappers, portiers, quizmasters, etc. Zolang je er lol in hebt, kun je het doen. Interesse? Kom langs of mail bestuur@vestingbar.nl. MEDISCH CENTRUM Medisch centrum Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. tel # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma-do van uur, tel Tijdelijke vestiging aan de Boulevard. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma-vrij van uur, tel of Tijdelijke vestiging aan de Boulevard. polman@fysionet.nl, www. fysiotherapie-enschede.nl. Promoties utnieuws weekblad van de Universiteit Twente 8 donderdag 27 september 2007 S pe B ibliotheek A ALLE lle FACULTEITEN faculteiten ir. D. Nguyen (EWI) over Electrochemistry in anisotropic etching of silicon in alkaline solutions. A kinematic wave analysis, 27 september 2007, uur, SP2. ir. J. Rouwkema (TNW/BMTI) over Prevascularized bone tissue engineering, 27 september 2007, uur, SP2. A. Danda (MB) over Surviving in the sundarbans: threats and responses, 27 september 2007, uur, SP2. Hoang Tu (EWI/MESA+) over High efficiënt infrared-light emission from silicon leds, 28 september 2007, uur, SP2. L. Pesch (EWI/IMPACT) over Discontinuous galerkin finite element methods for the navier-stokes equations in entropy variable formulation, 28 september 2007, uur, SP2. mw. A.M. Scholten (GW) over Exploration of portfolio characteristics for the recognition of prior learning, 28 september 2007, uur, SP2. ir. B.J. Aalderink (CTW/IMPACT), E WI titel volgt, 4 oktober 2007, uur, SP2. D. Zhang (TNW), titel volgt, 4 oktober 2007, uur, SP2. ir. Z.V. Zlatev (EWI), titel volgt, 4 oktober 2007, uur, SP2. drs. F. Huthoff (CTW), titel volgt, 5 oktober 2007, uur, SP2. Y. He (MB), titel volgt, 5 oktober 2007, uur, SP2. V. Rajan (TNW), titel volgt, 11 oktober 2007, uur, SP2. ir. J.H.R. Schrader (EWI/CTIT), titel volgt, 11 oktober 2007, uur, SP2. J.P. Voss (MB), titel volgt, 18 oktober 2007, uur, SP7. mw. drs. D.I. Roskiewicz (TNW/MESA+), titel volgt, uur, SP2. ir. J.H. Ganzevles (MB), titel volgt, uur, SP2. Wetenschapswinkel De wetenschapswinkel zoekt twee studenten. Voor de opdrachten zie onder MB en CTW. CTW Wetenschapswinkel De stichting Groene Binnenstadsbeken wil de beken in Hengelo versterken en zichtbaar maken, om de leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit van het leven in de stad te verbeteren. De Stichting heeft te maken met allerlei stakeholders en wil hier graag een inventarisatie van. Aan de hand wil men een plan de campagne opstarten om de boodschap en doelstellingen van de Stichting dichterbij te brengen en te realiseren. Lijkt het je wat om deze Stichting te ondersteunen? Kijk dan eens op utwente.nl of neem contact op met Martine ter Braack, Bastille 304, wewialgemeen@disc.utwente. nl. Dit project is uitvoerbaar als afstudeeropdracht bij CTW. Andere studierichtingen kunnen uiteraard ook reageren. Afstudeercolloquium WA K. Slagter over Calibratie van een externe manipulator, 18 oktober 2007, uur, N109. Afstudeercolloquium TS D. van Putten over Reconstruction of multi-component droplet size distribution in three-dimensional condensing flow, 12 oktober 2007, uur, ZH 286. Afstudeercolloquium OPM S. Kruisman over Development of an envelope moistening unit, 27 september 2007, uur, N109. EWI C TW E WI Afstudeercolloquia EL en EE Recent: F. Leong over Design of an oscillator for satellite reception, 26 september 2007, uur, HO T4. M. Soer over Analysis and comparison of switchbased frequency converters, 29 september 2007, uur, HO T4. Gezocht: student-assistent Gezocht: student-assistent voor het mede-ontwikkelen en mede-verzorgen van een masterclass Mobile Gaming voor leerlingen uit het voortgezet onderwijs. Ervaring met het ontwikkelen van Java (J2ME) applicaties voor mobiele telefoons en met de MIDP Game API strekt tot aanbeveling. Inlichtingen: Nico van Diepen, ZI 1003, n.m.vandiepen@utwente. nl, of Harold van Heerde, ZI 3090, h.j.w.vanheerde@ utwente.nl. Extra tentamen Multi-agent systems (232060) MBI. Op 28 september a.s. vindt het eerste tenta- men voor het vak Multi-agent systems plaats en wel in zaal Waaier 4. Gezocht: Student-assistent IEEE-project Voor het eerste jaars IEEE-project kan nog een student-assistenten geplaatst worden, bij voorkeur derde jaars student of ouder, met enige praktische elektrotechnische ervaring. Het project vindt plaats in de periode van dinsdag 6 t/m woensdag 14 november Nadere informatie bij ing. M.H. Schwirtz, tel of m.h.schwirtz@utwente. nl. GW G W Afstudeercolloquia TCW Dorine Harma Gort over Een experimenteel onderzoek naar de invloed van omgevingsfactoren voor poppodium Atak Enschede, 27 september 2007, uur, CU B103. L. Mulderij over Auditieve priming vs. visuele priming, 28 september 2007, uur, CU C238. I. Thijssen over Corporate reputatiemanagement in de praktijk, 5 oktober 2007, uur, SP6. Communicatiekundig ontwerpen 1 (241303) B1 TCW. Het tentamen Communicatiekundig ontwerpen 1 van vrijdag 2 november is verplaatst naar maandag 5 november ( uur). Eerste college Risicopsychologie en besliskunde is een week vervroegd B2+PreM ) Voor PSY. Het eerste college van het vak Risicopsychologie en besliskunde (292201) is een week vervroegd. Eerste college vrijdag 16 november 1+2 college-uur (aanvang 8.30uur), zaal HO T4. Het laatste college van 18 januari vervalt hierbij. MB Wetenschapswinkel MB Stichting Variya uit Hengelo zet zich in voor maatschappelijke ontwikkeling en integratie. Samen met regionale architecten wil men een nieuw project opstarten: Kleurrijk wonen. In toekomstige bouwprojecten wil men op een uitgesproken manier rekening houden met de wensen van allochtone groepen betreffende wonen, voorzieningen en woonbeleving. Hiervoor is een eerste verkenning nodig. Lijkt het je leuk om dit te doen? Kijk dan voor meer informatie eens op nl of neem contact op met Lieke Asma, Bastille 304, wewialgemeen@disc.utwente.nl. Dit project kan als bachelor- of masteropdracht worden uitgevoerd bij Politicologie en Onderzoeksmethodes. Andere studierichtingen kunnen natuurlijk ook reageren. Afstudeercolloquia ES Recent: F. Rogalla (Bachelor) over The scaling-up of NGQS to the challenge of the EU op 26 september C. Scheper (Bachelor) over World trade beyond parliaments reach? Assessing the parliamentary involvement in European common trade policy, 27 september 2007, uur, HO B1224. K.M. Westermann (Master) over The influence of sub-national actors on European Cohesion Policy, 28 september 2007, uur, Building of Political Science Dept. in Münster (Scharnhorststraße), room 204. Afstudeercolloquia TBK T. Tanaydin (Bachelor) over Inkoopefficiency van initiële reserveonderdelen bij Thales, 1 oktober 2007, uur, Capitool B101. F. Smeenk en A. Stellingwerff (Bachelor) over Versnelling van het diagnostich traject op de afdeling spoedeisende hulp, 2 oktober 2007, uur, SP7. Congres Klant in Zorgland II van ZonMw voor studenten Gezondheidswetenschappen ZonMw heeft de afgelopen vijf jaar met het programma Kiezen in Zorg een bijdrage geleverd aan transparante, op de behoefte van de patiënt ingerichte zorg en toerusting van de kiezende zorggebruiker. Het programma ging vijf jaar geleden van start met het eerste congres Klant in Zorgland. Tijdens het tweede congres Klant in Zorgland II wordt op 10 oktober 2007gepresenteerd wat er in deze jaren allemaal is bereikt en wordt vooral ook besproken wat er nog moet gebeuren. Aan de hand van verschillende informatieve presentaties en specifieke deelsessies kan de deelnemer zich deze dag verdiepen in de vele aspecten van het thema Vraagsturing. Bovendien is er ruime gelegenheid om met anderen hierover van gedachten te wisselen. Kosten: studenten 25 euro. Locatie: Congrescentrum de Reehorst, Bennekomseweg 24, Ede. Inschrijving: via Info STUDENT UNION Bestuur Student Union De Student Union Introductie Kommissie 2008 zoekt nog nieuwe leden. Lijkt het jou leuk de introductie van 2008 te organiseren? Neem dan snel contact op met Dianne Dijkstra (d.e.dijkstra@union.utwente. nl). # Wil jij een jaar lang tegen een aantrekkelijke prijs sporten, met cultuur bezig zijn en gratis boeken lenen bij de bibliotheek? Schaf dan een Xtra-card aan. Tot 15 oktober voor maar 50 euro. # UnionShop: Let op de aanbieding van de universiteitskleding. # Zin in een kopje koffie, maar geen tijd? Kom naar de UnionBar en bestel de lekkere Illy to go. Probeer ook een broodje van de maand voor 2,50 euro. STUDIEVERENIGINGEN S tudieverenigingen Daedalus Deze week hebben we de halfjaarlijkse ALV gehad dinsdag. Deze was erg interessant. Hierna hebben we gezellig samen gegeten en nog een filmpje gekeken. # Vanmiddag is er weer een borrel, dit keer de oktoberfestborrel. # Aankomend weekend (28-30 september) staat het glazenhuis op de Oude Markt. Hierin zitten dag en nacht ontwerpers te werken aan boeiende opdrachten. Kom even langs en zwaai even. # Volgende week dinsdag is er een excursie naar DAF, vet gaaf om te kijken hoe de auto s ontworpen worden. Inter-Actief Do. 2 oktober is het tijd voor onze halfjaarlijkse barbecue. Koop je kaartje voor slechts 3 euro in de kamer van Inter-Actief. # Za. 6 oktober is het Twents Kampioenschap Programmeren. Schrijf je in via de website. # Diezelfde avond gaan we met Dimensie en Alembic naar INDEX voor een gezellig feest. Koop je kaartje bij het bestuur. # 9 oktober is de Herfsten Oktoberfestborrel, met typisch herfstbier. # De ALV van Inter-Actief is ma. 22 oktober vanaf uur in Waaier 204. Paradoks Binnenkort is de Actieve Leden Activiteit. Ben jij actief geweest voor het 28e bestuur Proprioceptie afgelopen jaar? Meld je dan als de wiedeweerga aan op de website voor deze gave gratis activiteit in het zinderende Zuna. # 4 oktober: Actieve Leden Activiteit. # 10 oktober: Paradoks Poker. # 17 oktober: Wissel-ALV. # 18 oktober: Wisselborrel S.V. Paradoks (gratis bier). # Meer informatie: www. paradoks.utwente.nl. Scintilla Morgen is er weer een Scintilla-VriMiBo in de Tombe. Bij deze VrimiBo de prijsuitreiking van de SRC fotowedstrijd. # Succes met de studie. Meer info en een actuele agenda: Arago Komend weekend: Chi-na-intro. Met op zaterdag: Cantus. Schrijf je in per naintro@arago. nl of op de inschrijflijst in de Aragokomer. # Do. 4 oktober: Algemene Ledenvergadering der S.V. Arago. Vanaf uur staat de koffie voor u klaar. # Ga do. 11 oktober mee met de uitwisseling met ons zusje J.D. v/d Waals (Eindhoven). # Do. 18 oktober: BACOoktoberfest. # Schrijf je in voor het symposium ( Stress Communiceren kan je leren. Wil jij ook graag weten hoe je makkelijker met mensen in je projectgroep kunt omgaan? Schrijf je dan nu in via de site. Deze workshop wordt georganiseerd door de BKtrends dus ook als je interesse hebt in de BKtrends ben je van harte welkom. Datum: 3 oktober, vanaf uur. # Eerstejaars opgelet. Welke doegroep is het snelste op de kartbaan? 3 Oktober kun je het bewijzen. Op deze avond zullen er twee heats gekart worden en kan er 2 uur lang onbeperkt gedronken worden (bier, fris en wijn). Inschrijven via de site. Isaac Newton T NW Kom do. 27 september naar borrelkelder Diepzat voor de magistrale Oktoberfest-borrel. Voor zes euro mag je plaats nemen aan de lange tafels en mag je je pul onbeperkt laten vullen. Duitse Heidi s

9 utnieuws weekblad van de Universiteit Twente donderdag 27 september 2007 en schlagermuziek zorgen voor een toepasselijke ambiance. Het feest barst los om uur, inschrijven kan van tevoren aan de Newtonbalie. # Zin om meer te doen dan alleen studeren? Kom do. 4 oktober naar de commissie-interesseborrel om je vrijblijvend te laten informeren over de commissies waar nog plaatsen vrij zijn. Er zijn o.a. veel eerstejaarscommissies beschikbaar, dus ontvlucht de projectstress even met je hele projectgroep en kom gezellig een biertje drinken vanaf half vier in borrelkelder Diepzat. Abacus Ook komende week is er weer volop activiteit bij Abacus: # Op zaterdag 6 oktober de voorronde van de BAPC, kijk op en doe mee! # Op 9 oktober is er weer een pokertoernooi en borrel, bij de Abacuskamer is meer info. # 11 oktober vindt de jaarlijkse Thales-excursie weer plaats, meld je snel aan! # Uiteraard is er weer volop gezelligheid in de Abacuskamer. CULTUUR MSO zoekt muzikanten Musica Silvestra Orkest (MSO) repeteert sinds dit studiejaar op maandagavond in de Audiozaal. MSO heeft plek voor verschillende instrumenten waaronder hobo, hoorn, fagot, trompet, trombone, slagwerk, viool, altviool, cello en contrabas. Wil je ervaren hoe het is om bij dit studentensymfonieorkest van Enschede te spelen? Kom dan op een maandag naar de Vrijhof, Audiozaal. We repeteren van tot ongeveer uur. Meer informatie: utwente.nl. Open repetities Drienerloos Vocaal Ensemble DVE houdt in de maanden september en oktober iedere woensdag open repetitie. Het repertoire bestaat uit koormuziek, variërend van oud tot zeer modern. Bovendien is dit jaar een lustrumjaar voor DVE en op de planning staan een oud-ledenconcert met een veertigstemmig stuk, twee studieweekends en een groot slotproject met een combinatie van toneel en muziek. Iedereen die wil ervaren hoe dat is, is welkom om mee te komen zingen. Repetities beginnen iedere woensdagavond om uur in de Audiozaal van de Vrijhof. Meer informatie: www. dve.utwente.nl. PA KKERIJ AEGEE-Enschede De eerste week van de HAIP was goed. De kroeg stond vol tijdens het speeddaten en de MonduDamo Wijnborrel. # Deze week gaat de HAIP verder met op dinsdag de European Night en in het weekend het KADMOS Liftweekend. # Afgelopen woensdag was er een Student Union Pakkerij feest. # Sociëteit Asterion is zoals gewoonlijk iedere dinsdag- en donderdagavond geopend vanaf uur. # Wil je meer informatie of lid worden? Bel , board@aegee-enschede.nl of kijk op www. aegee-enschede.nl. Audentis Na zich een jaar lang hard te hebben ingezet voor de kroeg draagt Sociëteitsbestuur XI vanavond het stokje over aan Sociëteitsbestuur XII. # Het Na-Intro-Programma gaat met de nieuwe Soccie uiteraard gewoon door. Volgende week is de kroeg op dinsdag en donderdag dan ook voor iedereen geopend. Donderdag zal het Brokaat Karaoke-feest plaatsvinden, wat elk jaar weer een groot succes is. Dus, ben jij het nieuwe zangtalent, of heb je gewoon zin in een borrel? Kom dan op do. 4 oktober een kijkje nemen bij Audentis. # Voor meer informatie: of bel of mail de Senaat ( of senaat@audentis.nl). Taste Deze week is het na-intro bij Taste. Gisteravond was het Student Union Pakkerijfeest, waarbij het intro-gevoel weer aanwezig was en er een geniale sfeer heerste. Laten we dit gevoel vooral vasthouden want wo. 3 oktober is er weer een spetterend open feest bij Taste. Tevens is het deze avond nog mogelijk lid te worden en je in te schrijven voor de tweede introductieperiode. Grijp deze kans en verrijk je studententijd, er zit namelijk meer in dan alleen studeren. # Voor vragen of informatie over A.S.V. Taste, bel of mail het bestuur ( of bestuur@asvtaste.nl). INTERN ATIONAAL AEGEE-Enschede C ultuur P akkerij I nternationaal The first week of the After Introduction Program (HAIP) was excellent. Asterion was completely filled during the speed dating and the MonduDamo Wine Tasting. # This week the HAIP will continue with the European Night on Tuesday and during the weekend the KADMOS Hitchhikers Competition. # Wednesday starting at hrs the Student Union gives a big party in the Pakkerij. # Our pub Asterion is opened every Tuesday and Thursday night from hrs. # More info about AEGEE? You can call us on , us at board@aegee-enschede.nl or take a look at our website, DIVERSEN D iversen Kivi Niria Dit jaar is het 100 jaar geleden dat het bedrijf Hazemeyer-Holec-Eaton werd opgericht. Aan deze mijlpaal wordt op diverse manieren aandacht gegeven. Kivi Niria organiseert di. 9 oktober een bijeenkomst met lezingen en demonstraties bij de Floris Hazemeyer Stichting en Hazemeyer-Holec-Eaton. De bijeenkomst begint om uur met ontvangst met koffie/ thee. Na een drietal lezingen worden demonstraties gegeven. De bijeenkomst is in de voormalige Hazemeyer locatie aan de Tuindorpstraat in Hengelo (tussen de twee spoortunnels). Afsluiting met een drankje en hapje. Deelname kost 5 euro voor leden van Kivi Niria en UT-medewerkers, en is gratis voor studenten. Aanmelden bij Elfride Dijkstra, kiviniria@utwente.nl. CD-Uitleen Nieuwe aankopen, voor iedereen te leen. Pop: 1.Bettye Lavette - The Scene Of The Crime; 2.K.T. Tunstall - Drastic Fantastic; 3.Ge Reinders - Blaos Mich t Landj Door; 4.DeVotchKa - How It Ends; 5.Melissa Etheridge - The Awakening; 6.Eddie Vedder - Into The Wild; 7.P.J. Harvey - White Chalk; 8.Circus Maximus Isolate; 9.Mark Knopfler - Kill To Get Crimson; 10.KanYe West - Graduation (hiphop); Blues: Doug MacLeod - A Little Sin; Jazz: Der Rote Bereich - Risky Business; Klassiek: Danielle De Niese - Handel Arias; Wereld: Marful - idem; DVD: David Gilmour - Remember That Night. Deze en zo n andere CD s, DVD s, SACD s en LP s, op de 1e etage van de Openbare Bibliotheek, hartje Enschede. Koop/reserveer online. Zie: www. cd-uitleen.nl. Tel.: Navigators Studentenvereniging Enschede NSE heeft di. 9 oktober een trefavond. Zoals elke trefavond is er een voortreffelijke maaltijd. Gratis als je voor de 1e keer komt kijken. Om stil van te worden. Deze avond gaat namelijk over stil zijn/ stilte. Victor van Heusden van het retraite centrum De Spil spreekt hierover. Trefavonden zijn om de week op dinsdag. Deze avond begint uur met een maaltijd uur begint het 2e deel van de avond met een aanbidding, de spreker en aan het einde van de avond wat te drinken. Overige dinsdagen is er in een kleine groep bijbelkring. Locatie: Boddenkampstraat 2b. Voor meer info: of mail info@agape.utwente. nl. Kom eens langs. UniPartners Twente Academisch Adviesbureau. Zin in een nieuwe uitdaging die aansluit bij je studie? UniPartners Twente is op zoek naar nieuwe bestuursleden, projectmanagers en studentuitvoerders. Allerlei mogelijkheden dus binnen UniPartners Twente, of je nu je eigen consultancybureau wilt runnen, projecten wilt managen of een studiegerelateerd project in de praktijk wilt uitvoeren, het kan allemaal. En dat alles in een zeer enthousiast team en een organisatie waarin jouw ontwikkeling voorop staat. Kijk op voor meer informatie. SPO T Vacature sportcentrum Het Sportcentrum zoekt per direct een journalistieke topper en een digitaal talent met gevoel voor sport, die zich wil gaan bezighouden met het onderhouden en up-to-date houden van de sport website van de Universiteit Twente ( utwente.nl). Zie onder Algemeen. High Tech Hitters Sport Honk- en softballen bij de High-Tech-Hitters: de sport waar slaan en stelen mag. Altijd al een balletje willen slaan? Kom dan langs bij een van onze trainingen. De komende weken zullen zowel de softballers als de honkballers op woensdag trainen van uur. Houd de website in de gaten (i.v.m. het slechte weer van de laatste tijd) voor de exacte trainingslocatie en tijden. Voor overige informatie mail onze secretaris: bestuur@ hth.utwente.nl of kijk op hth.student.utwente.nl. Aloha Dinsdagavond 23 oktober is de Algemene Leden Vergadering van Aloha, eventuele afmeldingen bij secretaris@alohatriathlon.nl. # Bij voldoende interesse is er 3 oktober voor de looptraining schoenenverkoop van Tombo, laat even weten of je daarheen gaat aan voorzitter@alohatriathlon.nl. # Geïnteresseerd in triathlon of gevarieerd duursporten? Kom langs bij onze trainingen. Maandag uur: zwemmen (binnenbad); Woensdag uur: lopen (sportcentrum/sintelbaan); Donderdag uur: fietsen (supermarkt campus); Vrijdag : zwemmen (binnenbad). # Meer info? Ga naar of mail info@alohatriathlon.nl. Vleugellam Afgelopen weekend hebben we gevlogen op Wesel. Het fantastische uitzicht over de Rijn en de BBQ op de startplaats zorgden voor een gezellig weekend. # Binnenkort gaan we weer vliegen op Twenthe(NL) en ook de inschrijving voor het herfstkamp in Achmer(D) is geopend. Je kunt je hiervoor aanmelden via onze website. # Wil jij ook piloot worden? Meld je dan aan. Vanwege onze beperkte capaciteit is het zaak om dit snel te doen. Kijk op of mail bestuur@ vleugellam.nl. Piranha Do. 11 oktober houdt Piranha een ladiesnight voor alle vrouwen van Piranha en vrouwen die geïnteresseerd zijn in de watersporten bij Piranha. We beginnen om uur in het binnenbad met een leuke training en daarna vervolgen we de avond met een echte vrouwenavond. Ben jij het ook wel eens zat om alleen maar kerels om je heen te hebben? Geef je dan op via interne@zpv-piranha.nl. Euros Roeien Er is dit weekend succesvol geroeid. In Delft startten de dames- en herenacht de Pinewood Delft Regatta. Bij deze wedstrijd is door beide ploegen de derde plaats behaald. # Sanne Beukers roeide op het EK in Poznan (Polen) in de damesskiff. Met een tijd van 7:55.50 behaalde zij de vijfde plaats in de finale. # Afgelopen dinsdag hebben de competitieroeiers een mooie activiteit neergezet. Vanavond presenteert de Dames kolom zich. # Zaterdag wordt op het Twentekanaal de Knorresteijn Memorial Regatta geroeid. Iedereen is uitgenodigd om mee te roeien, aan te moedigen en te genieten van de zelfgemaakte taarten. # Meer informatie: mail bestuur@drv-euros.nl of bel naar Euros Kano Kanoën, ook voor jou. Kom langs of trek op met enthousiaste studenten die net de kanosport ontdekt hebben. # Leer ook Euros Kano kennen door mee te varen met onze tourtocht op 7 okt. Of 15 okt: de jaarlijks kanathlon: een unieke combinatie van kanoën, zwemmen en hardlopen. # Maandag trainen we van uur (Twentekanaal); eet daarna gezellig mee in de Sevende Camer, ons clubhuis. Woensdag is er kanopolo training van ca uur (buitenbad v/d UT). # Ook eens wildwater/kanopolo proberen of proeven aan echte wedstrijdkano s? Euros Kano: een actieve en gezellige vereniging- Info: Onno/Jorik: voorzitter@euroskano.nl. Hardboard Nu de herfst aangebroken is en het weer voor de meeste mensen slechter wordt, breekt voor Hardboard het hoogseizoen aan. De wind neemt toe en het water is nog warm van de zomer. Ideaal om te kitesurfen en te windsurfen. De afgelopen weken zijn er dan ook al veel surfdagen gemaakt en de komende weken zien er veelbelovend uit. Mocht je Hardboarders missen bij projecten of college, dan weet je nu dus waarom. # Ben je komend weekend niet bij het introweekend en wil je toch een keer surfen? Neem dan contact op met het bestuur via bestuur@dwvhardboard.nl. Arriba Aankomend weekend zijn de volgende thuiswedstrijden: vrijdag speelt Heren 5 om uur tegen Tonego 65 2 en Heren 3 om uur tegen The Jugglers 3; zaterdag speelt Dames 1 om uur tegen Orca s 2 en Heren 1 om uur tegen Heren 2. # De Drienerlose Basketball Vereniging Arriba heeft zeven teams, waarvan vijf herenteams, een damesteam en een recreantenteam. Lijkt het je leuk om te basketballen? Kom vrijblijvend naar een training. De heren trainen op maandag van uur (houten zaal) en de dames op dinsdag van uur (houten zaal) en donderdag van uur (sporthal 2). # Zie of mail arriba@student. utwente.nl. UT-Catering Postbus 217, 7500 AE Enschede Studentenrestaurant DAGMENU S Maandag 1 oktober Rundersausijsje, Indische Macaroni of Groenteschijf Jachtsaus of Tomatensaus Geraspte kaas Pommes croquettes Rode kool of Broccoli Rauwkostsalade - Dessert naar keuze Dinsdag 2 oktober Hamburger, Gestoomde botervis of Vegetarische burger Bearnaisesaus Gebakken uien Gebakken aardappelen of Krieltjes Andijvie à la crème of Waspeentjes Rauwkostsalade - Dessert naar keuze Woensdag 3 oktober Moussaka schotel, Ribkarbonade of Gevulde aubergine Roomsaus of Jus Geraspte kaas Snijboontjes of Rode bietjes Puree of Gebakken aardappelen Rauwkostsalade - Dessert naar keuze Donderdag 4 oktober Hutspot met klapstuk of rookworst, Hamlapje of Vegetarische worst Vleessaus of Zoete gembersaus Pommes parts Pikante kool Rauwkostsalade - Dessert naar keuze Vrijdag 5 oktober Lasagne, Schnitzel of Vegetarische lasagne Tomatensaus of Zigeunersaus Geraspte kaas Roerbakgroente of Gebroken bonen Pommes frites Rauwkostsalade - Dessert naar keuze 'De Stek' Maandag 1 t/m vrijdag 5 oktober Hap aan de Tap Boeuff Bourguignonne Aardappelpuree & rauwkostsalade Superhap Rib eye steak met kruidenboter Pommes kroket & rauwkostsalade For the English menu: studentenrestaurant Openingstijden Studentenrestaurant: Ma. t/m vrij. 11:30-19:00 uur. Warme maaltijden zijn verkrijgbaar tussen 12:00-13:30 uur en 17:00-19:00 uur. Openingstijden De Stek: Ma. t/m vrij uur Voor meer informatie: UT-Catering: Reserveringen Faculty Club en De Stek online via

10 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente 10 donderdag 27 september 2007 Foto: Arjan Reef Beukers vijfde op EK Poznan Naam: Alexander Louwes Leeftijd: 21 jaar Studie: Advanced Technology Sport: Ultimate Frisbee Club: Disc Devils Twente (DDT) Rol: Speler en voorzitter club Nog geen twee jaar geleden speelden jullie in de derde divisie en nu frisbeet DDT in de eerste divisie, het hoogste niveau in Nederland. Kun jij deze opmars verklaren? We hebben de kwaliteit van ons spel kunnen opkrikken door een beroep te doen op oud-leden. Zij speelden een aantal jaren geleden ook op het hoogste niveau. Met de ervaring van deze spelers doen wij nu ons voordeel. Is Disc Devils Twente nog wel een studentenvereniging als de kar wordt getrokken door oudleden? Misschien niet helemaal. Omdat het aantal actieve frisbeesporters betrekkelijk laag is hebben we een regionale functie, maar onze roots liggen wel op de UT en dat zal ook in de toekomst het geval zijn. De vereniging ligt onder vuur omdat er te weinig leden zijn die hier daadwerkelijk studeren. Hoe ernstig is de situatie eigenlijk? Vrij ernstig. Als er voor het eind van dit jaar minder dan twintig studentenleden bij ons staan ingeschreven, gaat de stekker eruit. Die boodschap hebben wij van de Roeister Sanne Beukers van Euros heeft in de skiff op het EK roeien in Poznan een verdienstelijke vijfde plek in de wacht gesleept. Ze legde de twee kilometer af in een tijd van 7: Verder was er succes voor Euros op de Delft Regatta, waar de heren acht en de dames acht een fraaie derde plaats veroverden. Op deze wedstrijd, waarin het duel van de universiteitsachten centraal stond, klopten de dames van Euros de boot van Groningen. De mannen versloegen in de race om de derde plaats hun concurrenten uit Utrecht. Thibats begint met remise Alexander Louwes: Als er voor het eind van dit jaar minder dan twintig studentenleden bij ons staan ingeschreven, gaat de stekker eruit. Hoog spelniveau, laag aantal studentleden sportraad gekregen en daar zat geen woord Spaans bij. Op dit moment staan er 25 leden bij ons ingeschreven, van wie ongeveer de helft aan de UT studeert. We moeten stevig aan de bak om meer studenten warm te krijgen voor deze sport. Als voorzitter moet jij als geen ander die druk voelen. Dat is ook zo. Het wordt een pittige klus om aan de eisen van de sportraad te voldoen, maar toch heb ik ADVERTENTIE goede hoop dat het goed komt. Waar baseer je die hoop op? Op onze prestaties in het veld. Het is toch allemaal een tikje paradoxaal. Enerzijds hebben we onvoldoende leden om een tweede team op te richten, anderzijds spelen we in Nederland op het hoogste niveau en vaardigt de club regelmatig spelers of speelsters af voor Oranje.Vorig jaar deed één van onze speelsters mee aan het WK. Met deze sportieve successen hopen we nieuwe leden te motiveren zich bij ons in te schrijven. Jullie eerste wedstrijd van het seizoen zit erop. Hoe ging het? Slecht, want we hebben fors verloren. We werden te de KAMPIOEN Een jaar lang mag Jorien Doets zich de beste korte baan zwemster van de UT noemen. Op de jaarlijkse UT kampioenschappen, vorige week, liet de 21jarige student EDMM zich niet onbetuigd. Ze klopte al haar rivalen, zij het meestal met minimaal verschil. Want op de vier afstanden van 25 meter - rugcrawl, vrije slag, vlinder en schoolslag - hield zij slechts een duim- vaak voorbij gelopen. Er valt dus voor ons nog wel iets te winnen dit seizoen en dat gaan we ook doen. Wat is het doel? We willen ons handhaven in de eerste divisie. Aangezien we in een korte tijd van de derde divisie zijn opgerukt naar de eerste divisie, lijkt me dat een loffelijk streven. We komen op dit moment kwaliteit tekort om mee te strijden voor de nationale titel. Waar liggen de kwaliteiten van Alexander Louwes op het veld? Ik speel net twee jaar ultimate frisbee en ben dus redelijk onervaren. Op technisch en tactisch vlak kom ik gewoon nog tekort. Ik moet het van mijn loopvermogen lengte over op de nummer twee, Anniek Heerschop. Heerschop zorgde ervoor dat Doets haar titel op de korte baan niet cadeau kreeg. Ideaal waren de omstandigheden op het kampioenschap allerminst. In het buitenbad op de campus, decor van de titelstrijd, was het bitterkoud. Jorien Doets: Omdat alle deelnemers last van de kou hadden, waren de omstandigheden voor iedereen gelijk. Het was badjas uit, zwemmen, snel het water uit en badjas weer aan. Toch vind ik niet dat ze de datum van de kampioenschappen naar voren moeten halen omdat het koud is. Aan tradities moet je gewoon niet tornen en met deze wedstrijden wordt nu eenmaal het buitenseizoen afgesloten. Daar moeten we ons bij neerleggen. En met de UT hebben. Ik kan behoorlijk sprinten. Is ultimate frisbee een spel of een sport? Als je louter over ultimate frisbee spreekt dan heb je het over een competitiesport. Maar je hebt meer varianten. Wij richten ons vooral op de competitie. Het eerste team van tafeltennisvereniging Thibats is het seizoen begonnen met een 5-5 gelijkspel tegen Entac 5. Met drie punten had speler Van t Hul een belangrijk aandeel in de remise. Winst was er voor het tweede en vierde. Het tweede klopte Trefhoek 8 uit Almelo met 8-2 en het vierde versloeg Twekkelerveld met een klinkende met de andere partij is er een korte discussie, maar die discussies komen zelden voor. Dat maakt deze sport bijzonder sportief. Kom op zeg, dat bestaat toch niet? Zeker wel. Als beginnende speler moet je wel wennen aan de eerlijkheid, maar het maakt allemaal deel uit van het spel. Er komt een moment dat je die objectiviteit als vanzelfsprekend gaat ervaren. Je raakt eraan gewend. Wat is er zo bijzonder aan ultimate frisbee? Los van teamsport, tactiek en techniek kun je bij ultimate frisbee na elk gescoord punt wisselen. Net als bij ijshockey maakt dat het tot een dynamische sport. Bijzonder is ook dat we zonder scheidsrechter spelen. Spelers geven zelf aan of de schijf buiten de lijnen is. Als de ene partij het oneens is Hoe ga jij de tijd tot 31 december doorkomen? Het wordt een spannende tijd. Niet alleen voor mij, maar voor de hele club. Het is aan ons - leden en bestuur - om te laten zien dat de Disc Devils Twente bestaansrecht hebben. Binnen de lijnen, maar ook daarbuiten. Ik ben ervan overtuigd dat we straks voldoende leden hebben om het hoofd boven water te houden. kampioenschappen lange baan in mei wordt het buitenseizoen weer geopend. Ook dat is een traditie die in ere moet worden gehouden. Bovendien bewaar ik ook goede herinneringen aan de lange baan kampioenschap- pen in mei, want van de vier keer dat ik daaraan meedeed werd ik vier maal kampioen. De lange afstanden liggen me beter dan het kortere werk en juist daarom is het aardig deze titel van de korte afstanden eens te winnen. Jorien Doets

11 utnieuws weekblad van de Universiteit Twente 11 donderdag 27 september 2007 Bert Haanstra Concordia Cinema organiseert samen met KCO en de overige Overijsselse Filmtheaters het Bert Haanstra Festival. De cineast werd bekend met klassiekers als Dokter Pulder zaait papavers en Fanfare. Thema s in zijn films zijn de wederopbouw en Nederland tijdens de jaren zestig. Concordia Cinema vertoont Haanstra s bekendste speelfilms, maar ook onbekendere korte films en documentaires. Donderdag 27 september t/m woensdag 3 oktober 2007, diverse filmtheaters in Overijssel (o.a. Concordia: programma: www. concordia.nl ). Informatie: www. berthaanstrafestival.nl. Geluid en stilte Muziek bestaat uit georganiseerd geluid en stilte, aldus de componisten Edgar Varèse en John Cage. Hoe gaan componisten te werk? Hoe verhouden toonhoogte, klankkleur, ritme, geluidsterkte en tempo zich tot elkaar? En hoe gebruiken componisten stilte als tegenwicht tegen geluid? Componist Jan Bijkerk geeft de antwoorden in zijn lezing ondersteund door diverse geluidsfragmenten. Deze lezing is onderdeel van lezingenserie Wat vindt de componist ervan? Maandag 1 oktober 2007, Muziekcentrum Enschede, uur, EUR 7,50. Passe-partout vier lezingen: EUR 22,80. Geslaagd ontwerp Voor het negende achtereenvolgende jaar presenteert het Architectuurcentrum Twente de tentoonstelling Geslaagd Ontwerp. De tentoonstelling toont eindexamenwerk van talentvolle ontwerpers, die een ontwerpopleiding in de oostelijke regio s hebben gevolgd en afgerond en/of waarvan de ontwerper of het ontwerp zelf een binding of relatie heeft met Twente. De afgestudeerden zijn onder andere afkomstig van AKI Enschede en Industrieel Ontwerpen van Universiteit Twente. Zaterdag 29 september t/m 20 oktober 2007, wc de Zuidmolen Enschede. Opening 29-9, uur. Do: uur. Vr: uur. Za: uur uur. Ma t/m Za: etalage. Toegang gratis. Info: Paul de Kuyper Foto: Piet Gispen Photography (rechts) Een moderne, dus functionele leunstoel, en twee postmoderne leunstoelen. twee lezingen van jw drukker Spanningsveld tussen design en functionaliteit Moet een stoel alleen mooi zijn, of moet je er vooral lekker op kunnen zitten? Deze spanning tussen design en functionaliteit staat centraal in twee lezingen van hoogleraar designgeschiedenis Jan Willem - maar iedereen noemt me JW - Drukker. Zelf ben ik een orthodoxe functionalist, maar ik zal niet als een soort Geert Wilders tegen het postmodernisme prediken. Drukker is sinds juli van dit jaar verbonden aan de opleiding industrieel ontwerpen van de UT. Daarvoor was hij onder andere hoogleraar industrieel ontwerpen en designgeschiedenis aan de TU Delft en docent economische en sociale geschiedenis en docent filmgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. De eerste lezing die Drukker verzorgt voor Studium Generale gaat over het modernisme, de tweede lezing behandelt het postmodernisme. Drukker: Het modernisme, of ook wel het functionalisme, is tot in de jaren zeventig de dominante ontwerpfilosofie geweest. De basis voor een ontwerp lag in de wetenschap, niet in de kunst. Als je om je heen kijkt op de campus zie je daar de voorbeelden van. Het zijn allemaal rechthoekige vormen, er zijn geen versieringen en het beton heeft niet eens een kleurtje gekregen. Die ontwerpfilosofie kwam eind jaren zeventig echter onder vuur te liggen en is twintig jaar later zelfs vrijwel verdwenen. Het geloof in de vooruitgang door techniek was ondermijnd Een moderne hoogleraar Drukker en een postmoderne karikatuur gemaakt door een student die héél boos was over wat ik over het postmodernisme beweerde door onder andere de Tsjernobylramp en de Vietnamoorlog. En als het geloof in de technische vooruitgang onder vuur ligt, is er ook geen vertrouwen meer in de achterliggende ontwerpfilosofie. Het antwoord was het postmodernisme, waarin kunst opeens de basis van het ontwerpen werd, vervolgt Drukker. Om de modernisten te pesten, kwamen overal krulletjes en tierelantijntjes aan. De focus in het proces van productontwikkeling is verschoven van simpele en goedkope producten zonder opsmuk naar peperdure en exclusieve producten zonder functionaliteit. Dan maakt men bijvoorbeeld een fauteuil van oude lappen die bijeengehouden worden door staaldraadbanden. Die is alleen bedoeld om naar te kijken, want als je er op gaat zitten, zak je er door. Het postmodernisme is Drukker een doorn in het oog. Hij spreekt zelfs over een crisis in het productontwerpen. Voor mij draait het om functionaliteit. Ik vind dat een stoel is om op te zitten, maar een postmodernist ziet een stoel als een object dat is geladen met allerlei betekenissen. Dan krijg je dat mensen een stoel gaan verbranden en dat wat overblijft, presenteren ze als een designobject. Dat is toch krankzinnig! Hoewel Drukker zich een orthodoxe modernist noemt, zal hij proberen de twee stromingen in zijn lezingen evenwichtig te belichten. Het gaat me erom uit te leggen wat beide ontwerpfilosofieën inhouden. Misschien dat daarbij mijn voorkeur doorschemert, maar ik ga niet als een soort Geert Wilders van het modernisme prediken tegen het postmodernisme. Design. Lezingen door prof. J.W. Drukker. Donderdag 27 september (modernisme) en donderdag 11 oktober (postmodernisme). Vrijhof/Amphitheater, Aanmelden vooraf niet mogelijk. Goochelen Kijken lijkt een vanzelfsprekende bezigheid. Het oog neemt als een camera automatisch waar wat zich afspeelt in onze omgeving. Echter vervormt ons brein het beeld dat wij via onze ogen binnenkrijgen. Goochelaars maken dankbaar gebruik van deze misleiding. Kees Overveld, natuurkundige aan de TU Eindhoven, toont met behulp van goocheltrucs van professioneel goochelaar Emiel Lensen aan hoe wij ons door onze hersenen op het verkeerde spoor laten zetten. Dinsdag 2 oktober 2007, organisatie: Studium Generale, Agora Vrijhof, uur, EUR 2. Workshop Fotografie Tijdens de eerste bijeenkomst van de fotografieworkshop: journalistiek en reportage leert fotojournalist Bert Verhoeff de deelnemer op een interactieve manier hoe onder andere een boeiende fotoreportage tot stand komt, en geeft hij tips over fotopublicatie en auteursrecht. Daarna gaat de deelnemer zelf aan de slag met een uitdagende opdracht. In de tweede bijeenkomst presenteert de deelnemer het werk. Inschrijven kan via website Woensdag 3 oktober en 19 december 2007, organisatie: Foton en Vrijhof Cultuurcentrum, Vrijhof vergaderzaal 6, uur, EUR 20/30/gratis voor Fotonleden. Informatie: en Jazzdag Op de 12e Jazzdag staat de Vrijhof in het teken van de eigenwijze jazz. Twee originele voorstellingen staan op het programma: s middags een optreden van Het Wisselend Toonkwintet van gitarist/bandleider Corrie van Binsbergen en schrijver Toon Tellegen. Tellegen s licht-absurdistische dierenverhalen worden versterkt door de hoofdzakelijk akoestische muziek, die door de bandleden is aangedragen. s Avonds Der Rote Bereich, een jazztrio uit Berlijn dat stevige moderne Europese jazz brengt met een bij vlagen subtiele, warme sound. Maandag 8 oktober 2007, organisatie: JPD en Vrijhof Cultuurcentrum, Amphitheater Vrijhof, uur (Toonkwintet) en uur (Rote Bereich), EUR 5/3/1 (Toonkwartet) en EUR 5/4/2 (Rote Bereich). Donderdag 27 september t/m woensdag 3 oktober Concordia Cinema: Bert Haanstra Festival. Diverse filmtheaters in Overijssel. Kijk voor meer info over de films, toegangsprijzen en openingstijden op: Zie deze pagina. Vrijdag 28 september Concordia Cinema (i.s.m. Volksuniversiteit Enschede): Film en filosofie: vier lezingen bij vier films. Alle sprekers gaan in op de existentialistische vraag: Wat is de mens? Inleiding: dr. Jeannette den Toonder, univ. docent a/d RUG, film Caché, uur, EUR 7; film: uur, EUR 7. Bij gelijktijdig inschrijving gehele cyclus EUR 20, zie De Cactus: Martin Fletcher en Buddy X. Muziek van ervaren bluesmuzikanten uur. EUR 5. Tot en met zaterdag 29 september Galerie Boekhandel Broekhuis Enschede, Markstraat 12: Inside the Rosary Church. Schilderijen van kunstenares Afra Willems, open ma uur, di. t/m vr uur, do. koopavond tot uur, za uur. Toegang gratis. Zaterdag 29 september Atak: The J-Stars+Support. (ska). Vrolijke Nederlandse skaband knalt van podium. Aanvang: uur. EUR 7,50/6,50. Vestzaktheater: Raoul Bakker Put your money where your mouth is. Tegendraads cabaret van finalist Amsterdams Kleinkunst festival uur. EUR 7. Zaterdag 29 september t/m zaterdag 20 oktober Winkelcentrum de Zuidmolen: Architectuurcentrum Twente: Geslaagd ontwerp Opening, 29 sept, uur. Do: uur. Vr: uur. Za: uur uur. Ma t/m Za: etalage. Toegang gratis. Zie deze pagina en s t a d Zondag 30 september Nix BBBluesClub: Red Hot Blue Sisters. Innovatie bluesband uit Seattle. Aanvang: uur. EUR 10/7. Maandag 1 oktober Muziekcentrum: Jan Bijkerk Muziek en geluid/stilte. Lezing i.s.m. CD-Uitleen Twente over de kunst van het componeren uur. EUR 7,50. Passe-partout vier lezingen: EUR 22,80. Zie deze pagina. Woensdag 3 oktober Boekhandel Broekhuis Hengelo: Lezing van schrijver Jan Terlouw, bekend van o.a. het kinderboek Koning van Katoren. I.h.k.v. het kinderboekenthema Sub Rosa uur. EUR 6,50/4,50. Vrijdag 5 oktober Atak: Herfstoffensief: optredens van vijf regionale bands uit verschillende genres. Aanvang: uur. EUR 5/0. Twentse Schouwburg: Daniel Samkalden. (muziektheater) uur. EUR 16,50/14,00/12,50. Donderdag 11 oktober Concordia: Paul van Loon en ander gespuis - Van Weerwolvenbos tot Griezelbus. Muzikale voorstelling voor kinderen vanaf 7 jaar uur.eur 10,50/7,50. Tot en met dinsdag 16 oktober Kunstenaarsinitiatief B93, Hoge Bothofstraat 166: Christiaan Wikkerink. Oud AKI-student combineert beeldfragmenten tot prachtige collages. Bezoek op afspraak: Toegang gratis. Tot en met zaterdag 3 november CBK Concordia: Expositie Super Sweet Thirty-Somethings van kunstenaarsinitiatief B93. Visuele verlokking door schilderijen van bekoorlijke meisjes en jongens en zinnenprikkelende beelden. Open: di.wo.vr uur; do uur; za uur. Informatie: Toegang gratis. Donderdag 27 september en 11 oktober Amphitheater Vrijhof: Studium Generale: Cyclus Design door prof. J.W. Drukker. 27/9: Modernisme; 11/10: Postmodernisme, uur. Lezing over functionalisme en modernisme in het Nederlandse design. Toegang gratis. Aanmelden vooraf niet mogelijk. Zie deze pagina. Begin oktober Start culturele cursussen van Vrijhof Cultuurcentrum: tekenen en schilderen, digitale fotografie, breakdance en salsa, creatief lassen en klassieke gitaar. Nieuw: de dichterswerkplaats, waarnemen ontdekken, neurolinguistisch programmeren, workshop stem en presentatie. Informatie en aanmelden via Maandag 1 oktober Kleine Zaal Vrijhof: Toronto en Canada bij Studium Generale, aanvang uur. Zie Maandag 1 en dinsdag 2 oktober Amphitheater Vrijhof: Theater Adhoc: Met een schoolbord en een krijtje. (toneel). Hoe wiskundige taal in de taal van de natuur verandert (ma) en uur. (ma+di.) EUR 5/3/1. Dinsdag 2 oktober Agora Vrijhof: Studium Generale: Goochelen met het brein (lezing en goochelshow) uur. EUR 2. Zie deze pagina en brein%20goochelen.doc/. Woensdag 3 oktober Vergaderzaal 3 Vrijhof: Bellettrie Filmhuis: Inland Empire (Engels drama) uur. EUR 2,50/2/1,50. Woensdag 3, 17 en 24 oktober Audiozaal Vrijhof: DVE open repetities. Altijd al eens klassiek willen zingen, maar nooit de stap gezet? Kom vrijblijvend kijken uur. Toegang gratis. c a m p u s Maandag 8 oktober Amphitheater Vrijhof: Jazz Podium Drienerlo: Wisselend Toonkwintet. I.h.k.v. 12e jazzdag in de Vrijhof. De dierenverhalen van Toon Tellegen muzikaal verbeeld uur. EUR 5/3/1. Zie deze pagina. Amphitheater Vrijhof: Jazz Podium Drienerlo: Der Rote Bereich. Duits jazztrio treedt op i.h.k.v. 12e jazzdag uur. EUR 5/4/2. Zie deze pagina Dinsdag 9 oktober Filmzaal Bastille: Spe: Film+: The Shawshank Redemption. Vertoning van populaire filmklassieker met inleiding en discussie. Aanvang: uur. Toegang gratis. Maandag 15 oktober Amphitheater Vrijhof: Kathinka Buitenweg: Hartslag. Over het verschil tussen pure poëzie en rauwe werkelijkheid. I.h.k.v. ATA on tour, de verbeelding van onzichtbare dimensies uur. EUR 5/3/1. Tot en met woensdag 31 oktober Nieuwe expositieruimte Vrijhof: Five of a kind, kunst van vijf nieuwe talenten. Open: ma. t/m vr uur; za./ zo uur. Toegang gratis. Tot en met 31 december Stiltecentrum, Vrijhof kamer 233, StudentenPleinEnschede (SPE): de kunstenaars hebben zich voor de tentoonstelling Bewogen Beelden door de universele thema s geloof, hoop en liefde laten inspireren. Verschillende vormen van videokunst zijn te bezichtigen. Open: ma. t/m vr uur; za./zo uur. Toegang gratis. Kunstuitleen Bestemd voor UT-medewerkers en studenten. Open: elke di. en do. van uur en op afspraak, Vrijhof kamer 136, 1e verd.. Kunstuitleen is gesloten op donderdag 11 oktober Informatie: Tessa Lieffering, tel , t.lieffering@utwente.nl.

12 utnieuws weekblad van de Universiteit Twente 12 donderdag 27 september 2007 Harold de Boer Bühne 3 Uit Het Lood (De Tweede Kamer vindt dat premier Balkenende niet naar de EU-Afrikatop in Lissabon moet gaan als Robert Mugabe daar ook komt. Een overtuigde democraat gaat dan juist wel.) Dag Robert, tijd niet gezien. Alles goed met je vrouw? Zeg, we hadden het net over het vluchtelingenprobleem. Als je op een bepaald moment veel vluchtelingen uit één land binnen krijgt, dan ben je toch eigenlijk de problemen van dat land aan het importeren. Jullie hebben daar veel ervaring mee met al die Zuid-Afrikanen die de apartheid ontvluchtten. Is er een moment dat je zo n land dan aanspreekt op zijn beleid? Of laat me de vraag omdraaien. Laten we het onvoorstelbare eens aannemen, stel dat de Zimbabwanen massaal op de vlucht slaan, vind je dat je buurlanden je daarop dan mogen aanspreken? Niet! Nooit! Vluchtelingen zijn landverraders die een flink pak slaag verdienen. Dus wij hadden Anne Frank ook. Jeetje, zo heb ik dat nog nooit bekeken. Iets anders. De graanprijzen zijn wereldwijd aan het stijgen. Daar zullen jullie als grootste graanexporteur van Afrika stevig van profiteren. Je had toch hervormingen doorgevoerd? De Robin Hood-benadering: boerderijen afnemen van de rijken en verdelen onder de armen. Dan moeten al die armen flink zijn binnengelopen. Wat zeg je? Tekorten! Hongersnood! Hè, wat vervelend nou. Dus het was toch niet zo n geslaagd idee? Moesten wij dus maar niet overnemen! Ach, collega Bos vroeg nog naar het geheim van je monetaire beleid. Wij hebben vreselijk te kampen met die zwakke dollar. Onze producten worden steeds duurder in het buitenland. Maar jullie schijnen daar helemaal geen last van te hebben. De US-dollar stijgt zelfs tegen de Zimbabwaanse Dollar. Bos vroeg zich af hoe je m dat flikte. Kijk, hij begrijpt ook wel dat we de geldpersen kunnen laten draaien of de rente verlagen, maar dan krijg je een gierende inflatie. Hoe houd jij die onder de duim? Door winkeliers gevangen te zetten als ze de prijzen verhogen. Nee, daar had Bos nog niet aan gedacht. En werkt het? Niet. Nou dat weten we dan ook weer. Zeg ik vind het allemaal klote voor je land, maar ik ben blij dat je er zo open over hebt gesproken. Zoveel hopeloos mislukte experimenten vormen een rijk lesboek. (En nu maar hopen dat Mugabe durft te komen.) hoog Halo 3 Studentenleven Jelmar van der Laan (eerstejaars civiele techniek) en Johannes van Staveren (vierdejaars kunst & media aan Saxion) wisten in de nacht van dinsdag op woensdag een exemplaar van Halo 3 te bemachtigen, het derde deel in een immens gewilde reeks science-fiction schietspellen. Gameshop Twente in Enschede opende voor de gelegenheid precies om middernacht zijn deuren. Jelmar en Johannes: We gaan nu naar huis en stoppen pas als we het hele spel uitgespeeld hebben. We hebben genoeg energiedrank en koffie in huis om het uit te houden. Onze colleges laten we morgen schieten. Voor de lancering van Halo 3 zetten we alles aan de kant. De fotosoap 3hoog volgt drie bewoners van een studentenhuis: Olivier, een verwaand balletje, Karlijn, een berekenende vamp en Pien, een sociaal bewuste feministe. Zoals iedereen die samenwoont worstelen zij met alledaagse problemen over de afwas en de afstandsbediening, maar ook met grotere vragen over seks, cultuur, politiek en religie. Olivier Pien Karlijn Door Ype Driessen Over en... Troost De medewerkers van UT-catering pikken het niet langer. Ze voelen zich door het college van bestuur ongelijk behandeld. De stemming was al niet opperbest door die naderende outsourcing. Recente ontwikkelingen aan het cateringfront werken ook niet echt mee. De zaak zit zo. Het handjevol werknemers bij de Faculty Club blijft binnen de poort, de andere 35 horecacollega s weten absoluut niet wat hen boven het hoofd hangt. En die schoen wringt. Tijdens een spoedberaad afgelopen maandag lieten de gedupeerden zich niet onbetuigd. Handjeklap! Vriendjespolitiek! Een dubbele agenda! Overal stoom en kokend water. De rapen zijn gaar. Deksels nog aan toe. De messen worden geslepen. Blinde vink! Actie! Jongens, ga alsjeblieft niet staken. Dan doe je de UTmedemensen te kort. Wees ludiek. Serveer een Broodje Protest, belegd met een (hard) ei. Maak een Uitsmijtertje Verzet, gooi er wat rotte tomaten tegenaan. Verzin een pittig soepje met sambal en flink wat rode pepers. Maak een Patatje Oorlog. Of een Tosti Gebakken Lucht. Maak een Bal Van Ast met mayo. Schenk thee met een Koekje van Eigen Deeg. Wat het college van bestuur ervan vindt nu de zaak in de soep loopt? Ach, die hebben dat niet eens in de gaten. Het trio denkt al weer na over een nieuwe invulling van de sintelbaan die ook al van de campus verdwijnt. Waarschijnlijk draaien de snode plannen uit op een tweede Faculty Club, maar dan met speciaal voor de cateringmensen een Bakkie Troost. Gratis. Time Foto: Peter Hildering Last van een overvolle box? Ook zo n hekel aan ellenlange vergaderingen, waardoor je niet aan werken toekomt? Expert in het uitstellen van lastige klusjes? Rotzooi op het bureau? Moeite met nee-zeggen? Laat je je graag afleiden door collega s? Een cursus timemanagement is dan de oplossing. En wij deden hem alvast. Op zich was het best nuttig. Vooral die praktische tips. Zoals, hanteer vaste telefoontijden, hou gesprekken kort en doelgericht, werk aan een opgeruimd bureau, doe lastige klussen s ochtends vroeg, plan vergaderingen aan het einde van de werkdag en sluit de deur als je je moet concentreren op een taak. Blablabla. Simpel, maar verhelderend. Heel aardig vonden wij ook de afterlunchdiptip. Een bekend probleem: na een theatersnack en het uitwisselen van de laatste roddels, is het verrekte lastig om weer in het werkritme te komen. Het liefst zou je met die volle buik even een uiltje willen knappen, maar op het bureau ligt het zo hard. De afterlunchdip is simpelweg tegen te gaan door een praktisch karweitje in te plannen. Een beetje rommelen achter je bureau of even gezellig een paar kopietjes maken. Maak je ook eens een goede beurt bij het secretariaat. Hier konden we wel wat mee. Totdat de cursusleider het onderwerp inzicht verkrijgen in werktijd aansneed. Al die eerdere tips zouden namelijk pas écht effectief zijn als van minuut tot minuut duidelijk is waar de werktijd precies aan wordt besteed. Hoe? Door dagelijks een schema te maken. Ja, dáááág! Alsof we daar tijd voor hebben. Lekker zeg, zo n cursus....sluiten

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017 www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,

Nadere informatie

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Online Resource 1 Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Journal: Higher Education Authors: Anja J. Boevé, Rob R. Meijer, Roel J. Bosker, Jorien

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

Informatiefolder. Kinderopvang 2Samen

Informatiefolder. Kinderopvang 2Samen Informatiefolder Kinderopvang 2Samen Ruim 70 jaar thuis in kinderopvang 2Samen verzorgt al meer dan 70 jaar professionele kinderopvang. Naast het bieden van opvang die veilig en verantwoord is, streven

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NATUURLIJK SAMEN NATURALLY DUTCH. Koolhaas Natuurlijk is a typically Dutch company: Sober, with a clear vision and no-nonsense. That s what our customers may expect

Nadere informatie

International Leiden Leadership Programme

International Leiden Leadership Programme International Leiden Leadership Programme Information Evening 1 November 2016 Universiteit Leiden.. LLP Programme team Menno Mennes Lucille Brakefield Janna van Helden Ratna Lachmansingh Programme Bij

Nadere informatie

Group work to study a new subject.

Group work to study a new subject. CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland 1. Londen In Londen kunnen gebruikers van een scootmobiel contact opnemen met een dienst

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe. Als je een onderdeel

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Aim of this presentation Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Energieleveranciers.nl (Energysuppliers.nl) Founded in 2004

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit I would like to enroll at a university. Aangeven dat u zich wilt inschrijven I would like to enroll at a university. I want to apply for course. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor

Nadere informatie

This appendix lists all the messages that the DRS may send to a registrant's administrative contact.

This appendix lists all the messages that the DRS may send to a registrant's administrative contact. This appendix lists all the messages that the DRS may send to a registrant's administrative contact. Subject: 1010 De houdernaam voor #domeinnaam# is veranderd / Registrant of #domeinnaam# has been changed

Nadere informatie

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 +

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 + Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B / B + Het mondeling voor Engels Havo duurt 5 minuten en bestaat uit een gesprek met je docent waarin de volgende onderdelen aan de orde komen: *Je moet een stukje

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

Danica Jiernes Madrid, 17 years

Danica Jiernes Madrid, 17 years Danica Jiernes Madrid, 17 years City of Malabon University (CMU) Bachelor of Secondary Education Major in Mathematics Mother s Occupation: Housewife (huisvrouw) Welder (lasser) I choose mathematics as

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

Meet your mentor and coach

Meet your mentor and coach Young Professional Program The importance of having a mentor in business Meet your mentor and coach What do Larry Page, and Steve Jobs have in common? They ve all received guidance from mentors. Yes even

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course.

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course. - University I would like to enroll at a university. Stating that you want to enroll I want to apply for course. Stating that you want to apply for a course an undergraduate a postgraduate a PhD a full-time

Nadere informatie

Toespraak Rector Magnificus Carel Stolker bij de opening van de El Cid week

Toespraak Rector Magnificus Carel Stolker bij de opening van de El Cid week Toespraak Rector Magnificus Carel Stolker bij de opening van de El Cid week 2016-2017 Beste studenten, Nu ik hier sta, met jullie, met al die studenten, dan denk ik terug aan 1974, toen ik zelf in Leiden

Nadere informatie

Welkom op de Bolognalaan 101

Welkom op de Bolognalaan 101 Welkom op de Bolognalaan 0 Docenten en studenten van de faculteiten Bètawetenschappen, Geowetenschappen en Sociale Wetenschappen: welkom op de nieuwe onderwijslocatie van de Universiteit Utrecht (UU).

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie 2e Risk Event 2019 11 april 2019 The S T R A T E G I C A D V I S O R Ymanagement school of the autonomous University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen 16-06-2018 Enorm leuk om op deze manier ervaring met een bijzonder mens op te doen en de begeleiding is ook enorm goed. Ik heb een heel nieuw inzicht

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Preschool Kindergarten

Preschool Kindergarten Preschool Kindergarten Objectives Students will recognize the values of numerals 1 to 10. Students will use objects to solve addition problems with sums from 1 to 10. Materials Needed Large number cards

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 QUICK GUIDE C Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 Version 0.9 (June 2014) Per May 2014 OB10 has changed its name to Tungsten Network

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 1 Grammatica les 11 THE FUTURE PERFECT TENSE DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 11.1 FUTURE PERFECT The Future Perfect oftewel de Voltooid Tegenwoordig Toekomende Tijd bestaat uit "will" of "shall"

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *3745107457* Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 0515/03 Paper 3 Speaking Role Play Card One 1 March 30 April 2015 Approx. 15 minutes

Nadere informatie

DAY 06 APRIL Q-FACTORY

DAY 06 APRIL Q-FACTORY Conservatorium van Amsterdam PROGRAMMA www.consam.nl/aema OPEN DAY 06 APRIL 13.00-16.00 Q-FACTORY AMSTERDAM ELECTRONIC MUSIC ACADEMY WELKOM Van harte welkom op de Open Dag van het Conservatorium van Amsterdam

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition)

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C. Huizinga-Arp Click here if your download doesn"t start automatically Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C.

Nadere informatie

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER 1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,

Nadere informatie

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert University of Groningen Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos

GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos GOOD TRAINING COALITIE GEMEENTE AMSTERDAM RANDSTAD GOOD HOTEL AMSTERDAM PREFERRED PARTNER PROGRAM Create Beauty, Do Good WHY Create Beauty, Do Good 2009 2012 2014

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur Security Les 1 Leerling: Klas: Docent: Marno Brink 41B Meneer Vagevuur Voorwoord: In dit document gaan we beginnen met de eerste security les we moeten via http://www.politiebronnen.nl moeten we de IP

Nadere informatie

MyDHL+ Tarief berekenen

MyDHL+ Tarief berekenen MyDHL+ Tarief berekenen Bereken tarief in MyDHL+ In MyDHL+ kunt u met Bereken tarief heel eenvoudig en snel opvragen welke producten er mogelijk zijn voor een bestemming. Ook ziet u hierbij het geschatte

Nadere informatie

Meer waarde met hbo door internationale samenwerking!

Meer waarde met hbo door internationale samenwerking! Meer waarde met hbo door internationale samenwerking! 19.04.2018 Wie zijn wij? Anne Klaas Schilder Senior lecturer NHL-Stenden Hogeschool Inge Broekman Institutional Erasmus Coordinator University of Twente

Nadere informatie

Exchange with Bartow - Winter Haven - Lakeland High Schools, Florida

Exchange with Bartow - Winter Haven - Lakeland High Schools, Florida Exchange with Bartow - Winter Haven - Lakeland High Schools, Florida Oisterwijk, 28 September 2016 Dear parents and pupils, The tickets, hotel and youth hostel are booked and the programme is just about

Nadere informatie

The Kentalis Reading House

The Kentalis Reading House The Kentalis Reading House Technology-facilitated enhancement of parent involvement Annet de Klerk, Loes Wauters Overview A first impression Motivation The importance of emergent literacy at home Kentalis

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame

Nadere informatie

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Jennifer Machielse I am Jennifer Machielse, spontaneous, self-conscious and a go-getter, that s me. I am a fourth-year student Marketing & Communication in Tourism

Nadere informatie

World Dutch Shepherd Federation. Beleidplan / Policy

World Dutch Shepherd Federation. Beleidplan / Policy World Dutch Shepherd Federation Beleidplan 2015-2020 / Policy 2015-2020 World Dutch Shepherd Federation toelichting / explanation oprichtingsdatum / date of establishment 26 juni 2014 / June 26th 2014

Nadere informatie

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet. Expert at a distance Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.nl Working together for education

Nadere informatie

vooropleiding international Dutch as a second Nederlands Tweede Taal

vooropleiding international Dutch as a second Nederlands Tweede Taal INFORMATION FOR STUDENTS WITH AN international PRE- UNIVERSITY EDUCATION FOUNDATION YEAR FOR international STUDENTS VU UNIVERSITY () Dutch as a second Language () INFORMATIE VOOR STUDENTEN MET EEN BUITENLANDSE

Nadere informatie