Endoscopiecentrum Onderzoek van alvleesklier, galblaas en galwegen

Transcriptie

1 Endoscopiecentrum Onderzoek van alvleesklier, galblaas en galwegen (ERCP, endoscopische retrograde cholangio pancreaticografie)

2

3 Endoscopiecentrum Inleiding U bent naar het Endoscopiecentrum verwezen voor een kijkonderzoek van de alvleesklier, galblaas en galwegen. Het onderzoek wordt gedaan met een flexibele kijkslang (endoscoop) en met behulp van röntgenstralen. De stralen maken de organen in uw lichaam zichtbaar. Hierdoor is een afbeelding van uw organen te zien op een beeldscherm en kunnen er foto s worden gemaakt. Met de beelden en de foto's kan de arts zien of er afwijkingen zijn. Als dat nodig is kan de arts tijdens het onderzoek besluiten om meteen een behandeling uit te voeren. In deze brochure leest u hoe u zich op het onderzoek moet voorbereiden. Verder leest u over de gang van zaken tijdens het onderzoek en de nazorg. Vooraf Zwangerschap Röntgenstralen kunnen schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Als u zwanger bent, of denkt te zijn, moet u dit zo snel mogelijk melden aan de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Antibiotica Het is mogelijk dat de arts die het onderzoek heeft aangevraagd, heeft voorgeschreven dat u vóór de behandeling antibiotica moet krijgen. De antibiotica worden toegediend op het Endoscopiecentrum. Als u weet dat u allergisch bent voor een bepaald antibioticum, geeft u dit dan door aan de arts die het onderzoek heeft aangevraagd of aan de verpleegkundige op het Endoscopiecentrum. 1

4 Onderzoek van alvleesklier, galblaas en galwegen Vervoer Het onderzoek gebeurt niet onder narcose. Wel krijgt u een rustgevend middel en een pijnstiller toegediend. Daardoor kunt u het beter verdragen. Dat betekent ook, dat u na het onderzoek niet zelfstandig naar huis mag en zeker niet mag autorijden of fietsen e.d. Er moet dus iemand zijn die u ophaalt en naar huis brengt. U kunt ons ook een taxi laten bellen. Het plaatsen van een bijtring Voor het onderzoek krijgt u een bijtring in de mond. Deze bijtring beschermt uw tanden en de scoop. Als u te hard op deze bijtring bijt, kan dat tandbeschadiging geven. Dit is mede afhankelijk van de toestand van uw gebit. Als u weet dat u een zwakke plek in uw gebit heeft, overleg dan met uw tandarts of het verstandig is deze te laten verstevigen voor het onderzoek. Als u denkt dat uw gebit schade kan ondervinden van het te hard bijten op de bijtring, bespreekt u dit dan voorafgaande aan het onderzoek met de arts die u voor het onderzoek heeft doorverwezen. Voorbereiding Het is voor dit onderzoek belangrijk dat u op tijd stopt met bepaalde medicijnen en dat u nuchter bent. Leest u de instructies hieronder daarom goed. Als u niet goed bent voorbereid, kan het onderzoek niet doorgaan. Stoppen met bloedverdunners Als u bloedverdunners gebruikt en daarvoor onder controle staat van de trombosedienst, moet u hiermee een aantal dagen voor het onderzoek stoppen. Als u Sintrom of acenocoumarol gebruikt stopt u drie dagen tevoren. 2

5 Endoscopiecentrum Als u Marcoumar of fenprocoumon gebruikt stopt u vijf dagen tevoren. Als u nooit mag stoppen met bloedverdunners, overleg dan eerst met de arts die de bloedverdunners voorschrijft. Als u Plavix of clopidogrel gebruikt (meestal op voorschrift van een cardioloog), moet u zonder meer eerst met uw arts overleggen of u hiermee mag stoppen. Als u na overleg met uw arts niet mag stoppen met bloedverdunners, geeft u dit dan alstublieft door aan de arts die u voor onderzoek heeft doorverwezen. Overleg over insulinebeleid In voorbereiding op het onderzoek mag u niet eten. Als u diabetes mellitus (suikerziekte) heeft en insuline gebruikt is het raadzaam om voor het onderzoek met uw arts (internist of huisarts) te overleggen over het insulinebeleid (voor het onderzoek en zodra u weer mag eten). We raden u aan om insuline, insulinepen en de bloedsuikermeter mee te nemen naar het onderzoek. Pacemaker of Intracardiale Defibrillator Als u een pacemaker of een intracardiale defibrillator (ICD) heeft, vertel dit dan aan de arts die u voor dit onderzoek heeft doorverwezen. Mogelijk moet de cardioloog voorzorgsmaatregelen nemen. Nuchter blijven Voor het onderzoek moet u nuchter zijn. Dat wil zeggen dat u een aantal uur tevoren niet meer mag eten en drinken. Als het onderzoek in de ochtend plaatsvindt, mag u vanaf uur niets meer eten of drinken. Als het onderzoek s middags plaatsvindt, mag u s morgens tot uur nog een licht ontbijt nemen. Dat wil zeggen, twee belegde beschuiten en twee kopjes thee of water. 3

6 Onderzoek van alvleesklier, galblaas en galwegen Als u medicijnen gebruikt, mag u deze op de dag van het onderzoek met een klein slokje water innemen. Als u medicijnen met een groot glas water moet innemen, doe dit dan vroeg in de ochtend. Verloop van het onderzoek Nadat u zich gemeld heeft bij de balie van het Endoscopiecentrum, kunt u plaatsnemen in de wachtkamer. Omdat er verschillende onderzoeken en behandelingen bij ons plaatsvinden, kan het lijken, dat een ander voorgaat. Een verpleegkundige haalt u op en brengt u naar de onderzoekskamer. De arts en/of de verpleegkundige leggen u het onderzoek uit en beantwoorden eventuele vragen. Vervolgens brengt de arts of verpleegkundige een infuus in uw arm. Het infuus wordt gebruikt om tijdens het onderzoek medicijnen toe te dienen. Als u vóór de behandeling antibiotica moet krijgen gebeurt dat ook via dit infuus, een uur voordat het onderzoek start. U krijgt u een drankje dat schuimvorming in de maag tegengaat. Verder wordt uw keel verdoofd. U slikt hiervoor een lepel lidocaïnegel. Als u een gebitsprothese draagt, of andere losse onderdelen, doet u deze uit. Hierna gaat u op uw buik op een kantelbare onderzoekstafel liggen. Via het infuus wordt een rustgevend middel en een pijnstiller toegediend. De hartslag en het zuurstofgehalte in het bloed wordt permanent gemeten met een sensor (knijpertje) op de vinger. Daarna begint het eigenlijke onderzoek. U krijgt de bijtring in uw mond. De arts brengt een flexibele kijkslang (endoscoop) via uw 4

7 Endoscopiecentrum mond in de slokdarm en vervolgens in de maag en twaalfvingerige darm. Dit is niet pijnlijk maar wel een onprettige ervaring. In het begin krijgt u braakneigingen, maar deze gaan snel weer over. Ondertussen kan de arts op een beeldscherm de binnenkant van uw maag en twaalfvingerige darm inspecteren. Als de endoscoop in de twaalfvingerige darm ligt, zoekt de arts met de scoop de afvoeropening (papil) van de galwegen en alvleesklier op. De arts voert dan een slangetje door de endoscoop. Daarmee spuit hij contrastvloeistof in de papil. Daarna worden er röntgenfoto s gemaakt. Aan de hand van de röntgenfoto s kan de arts tijdens het onderzoek besluiten om gelijk een behandeling uit te voeren. De mogelijke behandelingen worden hieronder beschreven. Behandelingen Papillotomie Als op de röntgenfoto's een vernauwing te zien is, kan de arts de afvoeropening van de galbuis iets vergroten. Dit wordt een papillotomie genoemd. Het gebeurt met een elektrische verhitte snijdraad. U voelt daar niets van. Als er ook galstenen zijn, dan kunnen deze daarna vaak met een korfje of een ballonnetje worden verwijderd of vergruisd. Deze behandeling duurt ongeveer een uur. Endoprothese Een vernauwing in de galbuis kan worden verholpen door een klein kunststof buisje (endoprothese) in te brengen. Dit buisje wordt via de endoscoop door het vernauwde gebied geduwd. De gal kan dan weer vrij naar de darmen afvloeien. Deze behandeling duurt ongeveer een uur. 5

8 Onderzoek van alvleesklier, galblaas en galwegen Na het onderzoek Na het onderzoek en/of de behandeling blijft u een tot twee uur ter observatie in de uitslaapkamer. De arts die de ERCP heeft verricht, komt meestal even langs op de uitslaapkamer en vertelt u hoe het onderzoek en/of de behandeling verlopen is. Hij of zij bespreekt echter niet het verdere verloop van uw behandeling met u. Dit doet de arts die u voor de ERCP heeft doorverwezen. Nazorg en leefregels Uw keel kan na het onderzoek wat rauw aanvoelen. U mag dan ook niet eten of drinken totdat u weer normaal kunt slikken. Dit duurt ongeveer een uur. U krijgt daarna iets te eten en drinken. Wij adviseren u om op de dag van het onderzoek rustig aan te doen. De medicijnen die zijn toegediend, beïnvloeden uw reactie vermogen. U kunt de rest van de dag niet autorijden, machines bedienen of belangrijke beslissingen nemen. Drink geen alcohol op de dag van het onderzoek. Bloedverdunners en insuline kunnen vaak s avonds weer volgens uw schema gebruikt worden. Volg daarbij de afspraken die u met uw arts heeft gemaakt. 6

9 Endoscopiecentrum Wanneer bellen Een ERCP kan een enkele keer complicaties geven. Neem contact op met het Endoscopiecentrum als u na het onderzoek pijn of koorts heeft zwarte ontlasting heeft of bloed verliest via de anus moet overgeven uw huid geel verkleurt. U kunt ons bellen van maandag tot vrijdag van tot uur op telefoonnummer (050) Buiten deze tijden belt u met het algemene nummer van het UMCG (050) en vraagt u naar de dienstdoende arts maag, darm- en leverziekten. Een endoprothese (kunststof buisje) kan na enkele maanden verstopt raken. Er kan dan opnieuw geelzucht ontstaan. Dit gaat meestal gepaard met koorts en koude rillingen. Als dit bij u gebeurt, moet u direct contact opnemen met uw behandelend arts of met uw huisarts. U heeft dan medicijnen nodig. Zo nodig kan een nieuw buisje worden geplaatst. 7

10 Onderzoek van alvleesklier, galblaas en galwegen Aantekeningen 8

11

12 Patiënteninformatie vlc 526/1101