datum 1 december 2015 project Park Paviljoen ABN AMRO Amsterdam vestiging Arnhem uw kenmerk -

Transcriptie

1 datum 1 december 2015 project Park Paviljoen ABN AMRO Amsterdam vestiging Arnhem betreft Bouwfysica uw kenmerk - versie 1 ons kenmerk B N2 contactpersoon ir. E.H.J. (Erik) Meijerink verwerkt door HR KME /telefoon eme@dgmr.nl/ Bouwfysica, Aanvraag omgevingsvergunning 1. Inleiding Op het Mahlerplein voor het ABN AMRO kantoor aan de Amsterdamse Zuidas zal het ABN AMRO Paviljoen worden gebouwd. Het conferentiepaviljoen bestaat uit drie bouwlagen en een mezzanine. De onderste bouwlaag is volledig onder het maaiveld en heeft diverse vergaderruimtes. Op het dak van de begane grond wordt een daktuin gerealiseerd met een kleine horecafunctie. Voor het nieuwe conferentiepaviljoen verzorgt DGMR de advisering brandveiligheid, bouwfysica en akoestiek. In deze notitie zijn de resultaten van het aspect bouwfysica opgenomen ten behoeve van de aanvraag omgevingsvergunning. 2. Uitgangspunten 2.1 Gehanteerde documenten Voor de beoordeling is gebruikt gemaakt van de bouwaanvraagtekeningen van de Architekten Cie. B.V., d.d. 1 december Toetskader Het ontwerp is getoetst aan de nieuwbouweisen van Bouwbesluit 2012 en de Regeling Bouwbesluit Gebruiksfunctie en bezetting Voor het gehele gebouw is uitgegaan van de gebruiksfunctie bijeenkomstfunctie. 3. Vochtwering, koudebruggen en luchtdoorlatendheid 3.1 Eisen conform het Bouwbesluit Om oppervlaktecondensatie ter plaatse van koude vlakken te voorkomen, worden in afdeling 3.5 van het Bouwbesluit eisen gesteld aan de temperatuursfactor. De in artikel 3.22 gestelde minimale temperatuursfactor betreft 0.5 voor een bijeenkomstfunctie. De eisen gelden niet voor binnenoppervlakken die onderdeel uitmaken van ramen, deuren, kozijnen of daarmee gelijk te stellen onderdelen. De oppervlaktetemperatuur moet worden bepaald conform de NEN 2778:1991.

2 Daarnaast geldt voor alle gebruiksfuncties, met uitzondering van de industriefunctie, overige gebruiksfunctie en bouwwerk geen gebouw zijnde : Een uitwendige scheidingsconstructie is waterdicht. Een uitwendige scheidingsconstructie heeft een specifieke luchtvolumestroom van ten hoogste m 3 /(m 2 s). In de EPC-berekening is uitgegaan van Q v10;spec = 0,18 dm 2 /sm Beoordeling De principedoorsnedes van de nieuwbouw zijn beoordeeld op lucht- en waterdichtheid en koudebruggen. Zij voldoen op deze aspecten aan de eisen uit het Bouwbesluit. Bij de verdere uitwerking van het project blijft het waarborgen van de lucht- en waterdichtheid en het ondervangen van koudebruggen een aandachtspunt. Luchtdoorlatendheid De luchtdoorlatendheid is laag waardoor er een beperkt warmteverlies optreedt. Nadelig zijn de hoge ruimtes, echter is een groot gedeelte van het paviljoen ook onder maaiveld gelegen. In bijlage 1 zijn de eisen vastgelegd en is een onderbouwing gegeven hoe deze strenge eis wordt geborgd. Bij de nadere uitwerking van het paviljoen (detaillering) zal dit de nodige aandacht vragen. Een aannemer dient zich te conformeren aan de te behalen prestatie en zal deze moeten aantonen. 4. Thermische eigenschappen 4.1 Eisen conform het Bouwbesluit In afdeling 5.1 worden eisen gesteld aan de uitwendige scheidingsconstructie om energieverliezen door overdracht of geleiding te beperken. Voor verblijfsgebieden, toilet- en badruimten geldt: Dichte geveldelen: Dak, warmteweerstand R C 6.0 m 2 K/W Gevel grenzend aan lucht, warmteweerstand R C 4.5 m 2 K/W Keldervloer en kelderwanden grenzend aan grond, warmteweerstand R C 3.5 m 2 K/W Ramen, deuren, kozijnen en gelijke onderdelen: Gemiddelde warmtedoorgangscoëfficiënt U 1.65 W/m 2 K Maximale warmtedoorgangscoëfficiënt U 2.2 W/m 2 K De energieverliezen dienen bepaald te worden overeenkomstig de NEN 1068:21/A5:28. k:\doc\b\2015\0106\b n2.docx Uitwerking De volgende opbouwen worden toegepast en voldoen aan de eisen. Keldervloer R C 5.0 m 2 K/W (minimaal Bouwbesluit R C 3.5 m 2 K/W) Minimaal 170 mm EPS isolatie (λ 0,035 W/mK) met een betonnen vloer en vloerafwerking Kelderwand R C 4.5 m 2 K/W (minimaal Bouwbesluit R C 3.5 m 2 K/W) Minimaal 150 mm EPS isolatie (λ 0,035 W/mK) met een betonnen binnenblad. Kelderdak grenzend aan grond R C 5.0 m 2 K/W (minimaal Bouwbesluit R C 3.5 m 2 K/W) Dakbedekking, minimaal 170 mm EPS isolatie (λ 0,035 W/mK) met een betonnen massieve vloer. 2

3 Gevel R C 4.5 m 2 K/W Massief houten binnenblad (minimaal 120 mm), minimaal 140 mm Resolhardschuim (λ 0,021 W/mK) tussen houten regelwerk (10% houtpercentage), luchtspouw en gevelbeplating. Dak R C 6.0 m 2 K/W Dakafwerking, 120 mm doorgaande isolatiestrook Resolhardschuim (λ 0,021 W/mK), minimaal 30mm onderbeplating en houten balken. Ramen Er zal drievoudig glas worden toegepast. Uitgangspunt vormt een U raam van 1,1 W/m 2 K. De te behalen U raam is afhankelijk van U glas (warmtedoorgangscoëfficiënt van de beglazing), U frame (warmtedoorgangscoëfficiënt van het kozijn) en Ψ gl (lineaire warmteverliescoëfficiënt als gevolg van de gecombineerde effecten van beglazing, afstandhouder en kozijn). De U raam kan met de uitgebreide formule 24 van NEN1068;2012 worden berekend. De benodigde informatie is nog niet aanwezig om deze berekening uit te voeren en wordt dus als prestatie-eis neergelegd bij de aannemer. Met een groot glasoppervlakte ten opzichte van het kozijnoppervlakte en U glas 0,8 W/m 2 K, U frame 2,4 W/m 2 K en Ψ gl 0,06 W/mk is de prestatie eis te behalen. Bovenstaande R c- en U-waarden zijn ook aangehouden in de EP-berekening. De prestatie is daarmee vastgelegd en geborgd voor uitvoering. Bovenstaande opbouwen voldoen daar aan, zie bijlage 2 voor de nadere onderbouwing. Een aannemer dient zich te conformeren aan de te behalen prestatie en zal deze met productspecificaties moeten aantonen. In deze fase van uitwerking van het ontwerp zijn nog geen productspecificaties bekend en formeel hoeft deze ook niet bij een aanvraag te worden bijgevoegd. ing. A.W.N. (Antwan) van Haaren DGMR Bouw B.V. k:\doc\b\2015\0106\b n2.docx

4 Bijlage 1 Titel onderbouwing eigen waarde Q v10

5 Lucht- en waterdichtheid Prestatie-eisen luchtdoorlatendheid Voor het project Paviljoen ABN AMRO zijn de volgende eisen in het kader van de luchtdoorlatendheid van toepassing: tabel 1: eisen aan de luchtdoorlatendheid Geveldeel: Van toepassing: Prestatie-eisen: Toetsing: Gesloten geveldelen (o.a. HSB) Ja, zie ad.1 Naden 0,18 m3/h.m1 (450 Pa) Meenemen in beproeving cf. NEN- EN 1026:20. Vlies-/elementengevels (e.g.) Ja Klasse A3 (NEN-EN 12152) Meenemen in beproeving cf. NEN- EN 12153:22 Buitendeuren Ja, zie ad.2 Klasse 2 (NEN-EN 12207) Aanleveren Dop op basis van NEN- EN 12207:1999. Ramen Ja, zie ad Klasse 4 (NEN-EN 12207) Meenemen in beproeving cf. NEN- EN 1026:20. Beglazing Ja Volledig gesloten Niet noodzakelijk. Vlakvullingen Ja Volledig gesloten Niet noodzakelijk. (Ventilatie)roosters Nee (AV /10) m 3 /s (450 Pa) N.v.t. Ad.1: Ad.2: Ad.3: De omschreven eis die wordt gesteld aan naden geldt ook voor de overgang van ramen, deuren, vliesgevels en soortgelijke constructies ten opzichte van de gesloten geveldelen ( de zogenaamde bouwkundige aansluiting ). Dergelijke aansluitingen dienen adequaat afgeplakt te worden met de daarvoor geschikte tape of te worden voorzien van een kitvoeg op rugvulling. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat gesloten geveldelen, zoals bijvoorbeeld betonconstructies, volledig gesloten zijn en dat luchtlekkages hierdoor dus zijn uitgesloten. Houtskeletbouwachtige constructies met onderlinge naden (tussen twee onderlinge elementen) dienen zodanig dichtgezet te worden dat aan een luchtdoorlatendheid van 0,18 m3/h.m1 bij maximaal 450 Pa voldaan wordt. Voor buitendeuren komt een hoge luchtdichtheidsklasse met een aantal praktische nadelen (o.a. een hoge opstaande onderdorpel met een vierzijdig- en ononderbroken doorlopende luchtdichting). Omdat de luchtdichting voor de buitendeuren minder kritisch is aangezien deze op de begane grond zijn gelegen, wordt er een lagere luchtdichtheid aangehouden voor de buitendeuren. Op basis van conventionele systemen is een luchtdichtheid klasse 2 conform NEN-EN goed haalbaar. In het kader van het voorkomen van tochtklachten is voor de ramen (i.e. raamconstructies) een luchtdichtheidsklasse 4 conform de norm NEN-EN noodzakelijk. De bijbehorende toetsingsdruk is voor deze klasse echter aan de hoge kant (6 Pa). De bijbehorende luchtdoorlatendheid is voor deze klasse een goed uitgangspunt. Derhalve wordt voorgesteld een luchtdoorlatendheidsklasse 4 aan te houden voor het onderhavige project met een vertaling van deze klasse naar 450 Pa. De bijbehorende luchtdoorlatendheid wordt dan (zie classificatiegrafiek NEN-EN 12207): Eis per m 1 sluitnaad: luchtdoorlatendheid 2,04 m 3.h/m 1 (tot 450 Pa). Eis per m 2 oppervlak: luchtdoorlatendheid 8,17 m 3.h/m 2 (tot 450 Pa).

6 Ad.4: Bij alle geveldelen waarachter werkplekken worden gepositioneerd, geldt de aanvullende eis dat bij de gestelde toetsingsdruk van 450 Pa de bijdrage van plaatselijke luchtlekken maximaal 1.8 m 3 /h mag bedragen (bij een cirkelvormig oppervlak met een diameter van 1 mm). Plaatselijke luchtlekken in de gevel geven gemiddeld namelijk de grootste bron van koudeklachten. Op basis van de in tabel 1 genoemde luchtdichtheidswaarden en de bovenstaande aanvullingen is het mogelijk de in de EPG-berekening aangehouden luchtdichtheid van het totale gebouw van q v;10 0,18 dm 3 /s.m 2 te behalen.

7 Bijlage 2 Titel Rc-berekeningen

8 Vloer ABN-AMRO Paviljoen Thermische isolatie van gebouwen - Rekenmethoden Berekening van de warmteweerstand R c van een scheidingsconstructie die geen raam of deur (incl. kozijn geen kozijn met paneel, geen dak met afschot-isolatie en ook geen omgekeerd dak is, en uit slechts één sectie bestaat. Materiaalomschrijving d [mm] l [W/(mK)] R m [m 2 K/W] Dekvloer Beton EPS 60,0 2,0 0,03 3,0 2,0 0,15 170,0 0,035 4,86 Totaal aan niet geventileerde luchtlagen SR m = resol 140 0,021 0,18 5,22 m 2 K/W Correctiefactor a = 0,02-0,11 m 2 K/W + Warmteweerstand van de constructie R c = 5,11 m 2 K/W Warmteovergangsweerstand ingaand R si = Warmteovergangsweerstand uitgaand R se = 0,1 m 2 K/W 0,1 m 2 K/W Warmtedoorgangscoëfficiënt U = 0,19 W/(m 2 K)

9 GEVEL ABN-AMRO Paviljoen Thermische isolatie van gebouwen - Rekenmethoden Berekening van de warmteweerstand Rc van een scheidingsconstructie die geen raam of deur (incl. kozi geen kozijn met paneel, geen dak met afschot-isolatie en ook geen omgekeerd dak is, en uit meer dan éé sectie bestaat. Sectie Omschrijving sectie A [m 2 ] a isolatie 0,9 b hout 0,1 c 170 d e f g h Sectie a A con = 1,0 m 2 massief hout 120,0 0,130 0,923 resol 140,0 0,021 6,667 Sectie b SR m;a = 7,590 m 2 K/W U a = 0,13 W/(m 2 K) massief hout 120,0 0,130 0,923 hout 140,0 0,130 1,077 Sectie c SR m;b = 2,0 m 2 K/W U b = 0,47 W/(m 2 K) Sectie d SR m;c = 0,0 m 2 K/W U c = 0 W/(m 2 K)

10 Sectie e SR m;d = 0,0 m 2 K/W U d = 0 W/(m 2 K) Sectie f SR m;e = 0,0 m 2 K/W U e = 0 W/(m 2 K) Sectie g SR m;f = 0,0 m 2 K/W U f = 0 W/(m 2 K) Sectie h SR m;g = 0,0 m 2 K/W U g = 0 W/(m 2 K) SR m;h = 0,0 m 2 K/W U h = 0 W/(m 2 K) Laag 1 massief hout 0 120,0 0, l'' 1 = 0,130 W/(mK) d 1 /l'' 1 = 0,923 m 2 K/W Laag 2 resol a 0,9 massief hout 140,0 0,0210 hout b 0,1 140,0 0,130

11 l'' 2 = 0,032 W/(mK) d 2 /l'' 2 = 4,375 m 2 K/W Laag l'' 3 = 0,0 W/(mK) d 3 /l'' 3 = 0,0 m 2 K/W Laag l'' 4 = 0,0 W/(mK) d 4 /l'' 4 = 0,0 m 2 K/W Laag l'' 5 = 0,0 W/(mK) d 5 /l'' 5 = 0,0 m 2 K/W Laag l'' 6 = 0,0 W/(mK) d 6 /l'' 6 = 0,0 m 2 K/W Laag l'' 7 = 0,0 W/(mK) d 7 /l'' 7 = 0,0 m 2 K/W Laag

12 0 l'' 8 = d 8 /l'' 8 = 0,0 W/(mK) 0,0 m 2 K/W R' = A con / (A a x U a + A b x U b + ) = 6,10 m 2 K/W Sd j l j '' = 5,30 m2 K/W Correctiefactor a = 0,02-0,11 m 2 K/W R'' = (S(d j l j '') + R si + R se )/(1+a) - R si - R se = 5,19 m 2 K/W Weegfactor a' = 0 0, m 2 K/W Warmteweerstand van de constructie R c = 5,19 m 2 K/W Warmteovergangsweerstand ingaand R si = Warmteovergangsweerstand uitgaand R se = 0,13 m 2 K/W 0,04 m 2 K/W Warmtedoorgangscoëfficiënt U = 0,19 W/(m 2 K)

13 DAK ABN-AMRO Paviljoen Thermische isolatie van gebouwen - Rekenmethoden Berekening van de warmteweerstand R c van een scheidingsconstructie die geen raam of deur (incl. kozijn geen kozijn met paneel, geen dak met afschot-isolatie en ook geen omgekeerd dak is, en uit slechts één sectie bestaat. Materiaalomschrijving d [mm] l [W/(mK)] R m [m 2 K/W] Multiplex 30,0 0,150 0,20 Resol 120,0 0,021 5,71 Bitumen 5,0 2,0 0,06 Totaal aan niet geventileerde luchtlagen SR m = resol 140 0,021 0,18 6,15 m 2 K/W Correctiefactor a = 0,02-0,12 m 2 K/W + Warmteweerstand van de constructie R c = 6,03 m 2 K/W Warmteovergangsweerstand ingaand R si = Warmteovergangsweerstand uitgaand ) R se = 0,1 m 2 K/W 0,04 m 2 K/W Warmtedoorgangscoëfficiënt U = 0,16 W/(m 2 K)