Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? 4. Communicatiewetenschappen binnen de Universiteit Antwerpen 5

Transcriptie

1

2

3 Inhoud Welkom 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? 4 Communicatiewetenschappen binnen de Universiteit Antwerpen 5 De opleiding communicatiewetenschappen 6 Loopbaanperspectieven 7 Voorbereidingsprogramma 8 Schakelprogramma 9 Masterprogramma 10 Masterproef 11 Opleidingsonderdelen 12 Nuttige info over je studietraject 21 Studiebegeleiding 22 Studeren in het buitenland 24 Infomomenten 24 Nuttige websites 25 Nuttige contactgegevens 26 1

4 2

5 Welkom Je hebt de weg naar de Universiteit Antwerpen gevonden. Misschien is dit je eerste kennismaking met de Universiteit Antwerpen. Misschien vond je al enkele jaren geleden de weg naar onze universiteit en heb je hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent en wil je informatie over de masteropleidingen die wij aanbieden. Dit boekje helpt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met studenten. Binnen de Associatie Hogescholen & Universiteit Antwerpen werken we nauw samen met de Plantijn Hogeschool, de Karel de Grote-Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Onze universiteit stelt alles in het werk om je studietijd zo aangenaam mogelijk te maken en de kwaliteit van de opleidingen op topniveau te houden. Daarom worden onze opleidingen geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Leren is leven is de slogan van de Universiteit Antwerpen. Niet zomaar een leuze, want wij maken werk van een goed evenwicht tussen leren en leven. Met kennen ben je niets zonder het kunnen. De link tussen leren en leven is hier voelbaar aanwezig. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. We nodigen je alvast uit op onze open campusdagen op zaterdag 17 maart en zaterdag 28 april en op de infomarkt op woensdag 5 september. Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen 3

6 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, wat een vlotte interactie mogelijk maakt. Dankzij de kleine afstand tussen studenten en docenten kun je bij je profs terecht met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. Dat biedt nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen aan, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De ivoren academische toren werd echter reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroeps relevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. Infrastructuur Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. De laatste jaren werd ook op grote schaal geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving te bieden. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum 4

7 Middelheim en aan het Nachtegalenpark. Studeer je op de campus Drie Eiken dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De masteropleiding Communicatiewetenschappen is gesitueerd op de Stadscampus. Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, en bij personeel en studenten. Antwerpen Je kiest natuurlijk ook voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is niet alleen een universiteitsstad: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Communicatiewetenschappen binnen de Universiteit Antwerpen De Universiteit Antwerpen telt zeven faculteiten: farmaceutische,biomedische en diergeneeskundige wetenschappen, geneeskunde, letteren en wijsbegeerte, politieke en sociale wetenschappen, rechten, toegepaste economische wetenschappen, wetenschappen. Communicatiewetenschappen is een opleiding binnen de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. Andere masteropleidingen binnen deze faculteit zijn: Filmstudies en visuele cultuur Politieke communicatie Vergelijkende en Europese politiek Milieuwetenschap Sociaal werk Sociologie Sociaaleconomische wetenschappen 5

8 De opleiding communicatiewetenschappen Afstudeerrichting strategische communicatie In de afstudeerrichting strategische communicatie bestudeer je informatieve en overtuigende communicatie bij bedrijven, overheden en social-profitorganisaties. Vormen als reclame, public relations, voorlichting, passeren daarbij de revue. Er wordt niet alleen stilgestaan bij de inschakeling van klassieke (massa)media in campagnes, maar ook bij de aanwending van informatie- en communicatietechnologieën. Daarnaast is er aandacht voor de strategische dimensie bij interpersoonlijke communicatie en bij mediacontacten. In een aantal gemeenschappelijke vakken binnen de master communicatiewetenschappen leer je de nieuwste communicatiewetenschappelijke theorieën en de meest gangbare onderzoeksmethoden. De seminaries en de stage bieden je de mogelijkheid om kennis te maken met de professionele praktijk. Afstudeerrichting mediastudies De afstudeerrichting mediastudies biedt inzicht in de hedendaagse (audio)visuele samenleving. De focus ligt op media zoals film, radio en televisie en op diverse genres zoals journalistiek en populaire cultuur, bestudeerd in hun onderlinge samenhang en convergentie binnen de hedendaagse mediacultuur. Je bestudeert de digitalisering van het (multi-) medialandschap en leert media en visuele cultuurobjecten analyseren en evalueren in hun verschillende facetten van productie, representatie en receptie. Zo verwerf je de nodige visuele geletterdheid om een kritische mediaconsument en -producent te worden. In een aantal gemeenschappelijke vakken binnen de master communicatiewetenschappen leer je de nieuwste communicatiewetenschappelijke theorieën en de meest gangbare onderzoeksmethoden. De seminaries en de stage bieden je de mogelijkheid om kennis te maken met de professionele praktijk. Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Het programma richt zich tot studenten die na hun bacheloropleiding een grondige aanvulling binnen het vakgebied van de communicatiewetenschappen beogen. Instroom via een voorbereidingsprogramma (max. 60 sp): Academische bachelors en masters in de humane wetenschappen. Rechtstreekse instroom: Bachelor in de communicatiewetenschappen Bachelor in de politieke wetenschappen Bachelor in de sociologie Bachelor in de sociaaleconomische wetenschappen 6

9 Instroom via een schakelprogramma (60 sp.): Bachelor in het communicatiemanagement Bachelor in het bedrijfsmanagement Bachelor in de journalistiek Bachelor in het sociaal werk Bachelor in de toegepaste psycohologie Andere professionele bachelors, na toelating Loopbaanperspectieven Strategische communicatie De richting strategische communicatie bereidt je voor op een loopbaan in een brede waaier van beroepen waarbij communicatieonderzoek, -advies en -beheer een centrale rol spelen. De afgestudeerden komen terecht in jobs als die van: communicatiemanager, marktonderzoeker, mediaonderzoeker, opinieonderzoeker, wetenschappelijk onderzoeker, onderzoeker bedrijfscommunicatie, beleidsmedewerker bij omroep, gedrukte media of ICT-bedrijven, voorlichtingskundige, reclame- en PR-adviseur, account executive, bedrijfscommunicatieconsultant, hoofd afdeling interne/externe betrekkingen, communicatieverantwoordelijke bij overheden en social profitorganisaties, Mediastudies Afgestudeerden uit de richting mediastudies hebben een stevige achtergrond en een aantal basisvaardigheden waardoor ze flexibel inzetbaar zijn in verschillende (media-) sectoren. In het bijzonder bereidt deze studie voor op een loopbaan waarbij de productie en analyse van media en visuele cultuur centraal staan. Afgestudeerden komen niet alleen terecht in het domein van de massamedia zoals televisie, radio en pers (bv. als redacteur, beleidsmedewerker, onderzoeker, communicatie-adviseur, journalist, criticus), maar ook in de ruimere socioculturele sector: culturele centra, overheidsinstellingen, etc. Ook in onderwijs (media-educatie) en (wetenschappelijk) onderzoek liggen kansen voor afgestudeerden. 7

10 Voorbereidingsprogramma Toegankelijk voor academische bachelors of masters in de humane wetenschappen. Voorbereidend programmma communicatiewetenschappen Gemeenschappelijke opleidingsonderdelen (36 sp.) Inleiding tot de communicatiewetenschap 6 Media: structuur en werking 6 Kwantitatieve onderzoeksmethoden 6 Statistiek I 6 Kwalitatieve onderzoeksmethoden 6 Statistiek II 6 VP naar Mediastudies (+ 24 sp.) Theorie van de visuele communicatie 6 Cultuurtheorie 6 Geschiedenis en esthetiek van de film 6 Journalistieke nieuwsgaring en productie 6 VP naar Strategische Communicatie (+ 24 sp.) Intercultural communication 3 Mediarecht 3 Mediasociologie 6 Verbal and non-verbal communication 6 Communicatiemanagement 6 8

11 Schakelprogramma Toegankelijk voor bachelor in het communicatiemanagement, bachelor in het bedrijfsmanagement, bachelor in de journalistiek, bachelor in het sociaal werk, bachelor in de toegepaste psychologie en andere professionele bachelors mits toelating. Schakelprogramma Cultuurtheorie 6 Inleiding tot de politicologie 6 Inleiding tot de sociologie 6 Kwalitatieve onderzoeksmethoden 6 Kwantitatieve onderzoeksmethoden (deel 2) 3 Inleiding tot het wetenschappelijk Werk 3 Media, retoriek en democratie 6 Statistiek I 6 Statistiek II 6 Theorie van de visuele communicatie 6 Opleidingsonderdeel afhankelijk van vooropleiding: Communicatiemanagement (voor bachelor professionele journalistiek) 6 ofwel Mediasociologie (voor professionele bachelor communicatiemanagement) 6 Inleiding tot de communicatiewetenschap (voor professionele bachelors in het bedrijfsmanagement, in het sociaal werk, in de toegepaste psychologie 6 en andere professionele bachelors, na toelating) 9

12 Masterprogramma Strategische communicatie Algemene stam Actuele ontwikkelingen in communicatiewetenschappen 6 Methoden van communicatieonderzoek 6 Optievakken (kiezen voor een totaal van 27 sp.) Interne communicatie 6 Overheids- en social profitcommunicatie 6 Gezondheidscommunicatie 6 Reclame, sponsoring en public relations 6 Direct marketing en E-marketing 6 Consumer Psychology 6 Effectiviteitsonderzoek strategische communicatie 6 Stage 9 Keuzevakken uit andere master (met uitzondering van seminaries) Seminaries (1 te kiezen) Seminarie groepsinteractie en interpersoonlijk functioneren 6 Seminarie mediamanagement 6 Seminarie journalistiek en mediatraining 6 Seminarie nieuwe media 6 Masterproef 15 Totaal 60 10

13 Mediastudies Algemene stam Actuele ontwikkelingen in communicatiewetenschappen 6 Methoden van communicatieonderzoek 6 Optievakken (kiezen voor een totaal van 27 sp.) Journalistiek en crossmedialiteit 6 Nationaal en internationaal mediabeleid 6 Radio and television studies 6 Popular Culture 6 Visuele sociologie en antropologie 6 Filmtheorie 6 Cultuurkritiek 6 Stage 9 Keuzevakken uit andere master (met uitzondering van seminaries) Seminaries (1 te kiezen) Seminarie audiovisuele media 6 Seminarie nieuwe media 6 Seminarie journalistiek en mediatraining 6 Seminarie mediamanagement 6 Masterproef 15 Totaal 60 Masterproef De masterproef is een bijzonder belangrijk opleidingsonderdeel binnen de master communicatiewetenschappen. Met de masterproef toon je aan dat je in staat bent om een probleemstelling die relevant is binnen de academische of professionele context vanuit een wetenschappelijke ingesteldheid te benaderen. Inhoudelijk dient je masterproef zoveel mogelijk aan te sluiten bij een subdomein binnen je eigen afstudeerrichting (strategische communicatie of mediastudies). Vormelijk gezien, wordt van alle studenten van de master communicatiewetenschappen een Masterproef verwacht die gelijkt op een wetenschappelijk artikel, met een standaardstructuur en een lengte van à woorden. 11

14 Opleidingsonderdelen In deze brochure maak je kennis met de inhoud van de opleidingsonderdelen. Op vind je meer informatie over de begin- en eindtermen, werkvormen, evaluatie, noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. Algemene stam Actuele ontwikkelingen in de communicatiewetenschappen In deze cursus komt een brede waaier aan theorieën en onderzoeken uit de hedendaagse communicatiewetenschappen en mediastudies aan bod. We vertrekken vanuit een brede visie op media: grote aandacht gaat naar mediateksten, maar er wordt evenzeer ingegaan op andere dimensies zoals de productie, verspreiding, context en receptie van mediateksten en de verschillende theorieën en onderzoeksmethoden die hierbij aangewend worden. De cursus wil op deze manier nauw aansluiten bij de meest recente internationale tendensen in communicatiewetenschappen en mediastudies. Het vak stelt studenten in staat de recente theorieën te plaatsen in het veld en de analyses te begrijpen vanuit de theorie. Per benadering worden theoretische uitgangspunten, methodologie en concrete uitvoering in cases besproken. Studenten krijgen ook de expertise in de vingers om zelf begrippen en methoden toe te passen. Stromingen zoals receptiestudies, culturele mediastudies, effectstudies, politieke economie, etc. komen aan bod. Thema s zijn onder andere: televisie in publieke ruimte, televisiefictie en educatie, fandom en virtuele fan communities, pers en nationale identiteit, media en ideologie, media en wetenschap, technologie en het milieu (klimaatverandering, GGO s), etc. Dit vak combineert hoorcolleges met discussiecolleges. Ex cathedra onderwijs wordt afgewisseld met actieve participatie van de deelnemers. Je neemt per les een artikel of een bijdrage uit een boek door als voorbereidende lectuur, aan de hand van richtvragen die je vindt op Blackboard. Elke les is gelijkaardig opgebouwd. In het eerste deel situeren we de stroming en lichten we de voornaamste concepten en methoden toe. In het tweede deel bespreken we in groep de gelezen tekst, in confrontatie met de inhoud van het eerste deel van de les. Ter afsluiting wordt over het thema van de les gediscussieerd. Aan het einde van het vak schrijf je een korte paper met een analyse of toepassing vanuit een zelf gekozen benadering. Methoden van communicatieonderzoek Deze cursus gaat dieper in op een aantal vaakgebruikte methoden en onderzoekstechnieken in de communicatiewetenschap, zoals de survey, de inhoudsanalyse (kwantitatief en kwalitatief), diepte-interviews, focusgroepen etc. 12

15 In een aantal inleidende colleges worden eerst de basisprincipes, -stappen en -varianten van communicatiewetenschappelijk onderzoek voorgesteld. De elementen die daarin aan bod komen worden verder uitgewerkt binnen een thematisch opgebouwde lessenreeks, waarbij kwantitatieve en kwalitatieve methoden elkaar afwisselen. In het eerste deel van elk college wordt een specifieke methode voorgesteld in theorie. Vragen die hierbij aan bod komen zijn: wat zijn de uitgangspunten van deze methode? Welke vragen kan zij beantwoorden? Hoe gaat het concreet in zijn werk? Wat zijn de pro s en contra s, sterktes en beperkingen van deze methode, vergeleken met andere methoden? In het tweede deel wordt dit alles concreet toegepast op één of meerdere voorbeeldstudies, hetzij via de lectuur en analyse van een artikel, hetzij via een gastlezing door een onderzoeker. Vragen die daarbij aan bod komen zijn: wat is onderzoeksvraag? Hoe werd het onderzoek praktisch aangepakt? Welke informatie ontbreekt over de aanpak? Wat zijn sterktes en zwaktes van de aanpak? Hoe kon dit anders, met welke voor- en nadelen? Optievakken strategische communicatie Interne Communicatie Onderwerpen die in dit vak aan bod (kunnen) komen zijn: Cultuur en communicatie Modellen van interne communicatie Corporate mission statement Interne communicatie en cultuurverandering Crisiscommunicatie Roddel op de werkvloer Interne communicatie audits ICT en bedrijsfcommunicatie Overheids- en socialprofitcommunicatie In dit opleidsingsonderdeel maken studenten kennis met de theorie en praktijk van de overheidscommunicatie en social-profitcommunicatie. Eerst wordt aandacht besteed aan de omschrijving, context en ontwikkeling van overheids- en social-profitcommunicatie. Volgende aspecten komen onder andere aan bod: wat is overheidscommunicatie? Hoe is overheidscommunicatie over de tijd geëvolueerd? Op welke manier is de overheidscommunicatie gereguleerd? Welke vormen van overheidscommunicatie en social-profitcommunicatie bestaan er? Daarna wordt dieper ingegaan op specifieke vormen van communicatie, onder meer: corporate communicatie, voorlichting, crisiscommunicatie, e-government, place marketing / citymarketing. 13

16 Ten slotte wordt de organisatie en praktijk van overheids- en social-profitcommunicatie belicht. Hierbij wordt ook ingegaan op de specifieke karakteristieken van social-profitorganisaties (buiten de overheid) en de gevolgen daarvan voor de communicatie-activiteiten van deze organisaties. Gezondheidscommunicatie In deze cursus wordt dieper ingegaan op diverse aspecten van de gezondheidscommunicatie. Centraal staat het domein van de gezondheidsvoorlichting, maar in functie daarvan komen ook andere elementen aan bod (bv. de voorstelling van gezondheidsgerelateerde issues in de media ; interpersoonlijke communicatie binnen de gezondheidszorg; en gezondheidscommunicatie via het internet (e-health)). Tijdens de colleges wordt de planmatige aanpak van Brug et al. (zie handboek) voor de ontwikkeling van gezondheidsinterventies gevolgd. Parallel met de theoretische lessen, wordt er gewerkt aan de groepsopdracht, namelijk de ontwikkeling van een gezondheidsinterventie rond een zelf gekozen gezondheidsthema. Reclame, sponsoring en public relations Marketingcommunicatie behelst alle communicatiemiddelen die ingezet worden door bedrijven om de kennis, attitude en/of het gedrag van consumenten te beïnvloeden omtrent de producten en/of diensten die zij aanbieden. Naast communicatie, gebruiken bedrijven ook andere instrumenten om klanten te winnen en te behouden. Dit noemt men de marketingmix. De product-, prijs- en distributiebeleidsopties komen in de cursus eerst bondig aan bod, aangezien zij de basis vormen van het marketingbeleid. De communicatieve waarde van een product, de verpakking, de prijs- en de distributiestrategie, maar ook het merkenbeleid wordt hierbij onderlijnd. Vervolgens wordt in dit opleidingsonderdeel dieper ingegaan op de marketingcommunicatie-instrumenten public relations, sponsoring en reclame. In dit opleidingsonderdeel ligt de nadruk op de synergie die gecreëerd kan worden dankzij een geïntegreerde aanpak. Tijdens de cursus wordt ook verwezen naar bepaalde wettelijke en deontologische aspecten van marketingcommunicatie. Zo wordt gewezen op de regulering en deontologie inzake reclame en de rol van de JEP (Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame). Direct marketing en e-marketing Marketingcommunicatie behelst alle middelen die ingezet worden door bedrijven om met o.a. consumenten te communiceren omtrent producten en diensten die zij aanbieden. In dit opleidingsonderdeel wordt aandacht besteed aan de manier waarop ontwikkelingen binnen de informatie- en communicatietechnologie invloed uitoefenen op mar- 14

17 ketingcommunicatie en leiden tot nieuwe commerciële communicatievormen. Concreet komen onder meer direct marketing principes, methoden en technieken aan bod, waarna de nadruk wordt gelegd op nieuwe elektronische vormen van marketingcommunicatie: webvertising en andere vormen van internetreclame, marketing, reclame via interactieve digitale TV en mobile marketing. Tijdens de cursus wordt ook verwezen naar bepaalde wettelijke en deontologische aspecten van marketingcommunicatie. Zo wordt gewezen op de regulering en deontologie inzake direct marketing en e-marketing (o.a. privacybescherming) en de rol van koepelorganisaties zoals BDMA, IAB, FEDMA. Consumer psychology Deze cursus omvat een diepgaand overzicht van de affectieve, cognitieve en gedragsmatige aspecten van consumentengedrag. De psychologie van de consument wordt bestudeerd en gesitueerd binnen de huidige theorieën rond menselijk gedrag. De cursus besteedt in het bijzonder aandacht aan emoties en motivationele aspecten en hoe deze samenhangen bij het sturen van consumentengedrag. Hierbij wordt aangetoond dat consumentenbeslissingen niet altijd door ratio gedreven worden, maar vaak (onbewust) beïnvloed (kunnen) worden door allerhande individuele, situationele en omgevingsfactoren. De cursus belicht verder speciale topics binnen consumentenpsychologie, bijvoorbeeld green consumer behavior, luxeconsumptie en consumentengedrag in virtuele omgevingen. Effectiviteitsonderzoek strategische communicatie Binnen dit opleidingsonderdeel wordt de werking en de effectiviteit van strategische communicatie, en reclame in het bijzonder, uitgediept. Waarom werkt reclame, waarom werkt het niet? Wat werkt, wat werkt niet? Er wordt een breed spectrum aan methoden, om de effectiviteit van strategische communicatie-uitingen na te gaan, besproken en kritisch geëvalueerd. De cursus behandelt zowel kwalitatieve als kwantitatieve meetmethoden, subjectieve en objectieve methoden, retrospectieve en tijdsconsistente methoden, en zowel korte termijn als longitudinaal onderzoek. Voorbeelden zijn herinnering/herkenningsonderzoek, eyetracking, psychofysiologisch onderzoek en trackingsonderzoek. We bespreken recent wetenschappelijk onderzoek dat één of meerdere methoden van effectiviteitonderzoek behandelt en er komen enkele gastsprekers uit de marktonderzoekspraktijk hun ervaringen met de verschillende methoden toelichten.tijdens de laatste colleges wordt tevens een praktijkopdracht voorzien. 15

18 Optievakken mediastudies Journalistiek en crossmedialiteit Dit opleidingsonderdeel besteedt aandacht aan de veranderingen in de organisatie en werking van de nieuwssector ten gevolge van recente technologische, economische en sociaal-culturele ontwikkelingen. Aan de hand van theoretische concepten en modellen, recente studies en concrete actuele cases uit de journalistieke praktijk wordt kritisch gereflecteerd over de toekomst van de journalistiek in een digitale, crossmediale mediaomgeving. Na een introductie over de huidige toestand van de westerse journalistiek wordt dieper ingegaan op vier fundamentele veranderingen waaraan de journalistiek onderhevig is: 1. de toenemende tendens naar crossmedialiteit en multimediajournalistiek ; 2. de voortschrijdende flexibilisering en atypische werkvoorwaarden in de mediasector; 3. de opkomst van nieuwe journalistieke initiatieven buiten de mainstream media; 4. de veranderende, actievere rol van het publiek. Nationaal en Internationaal mediabeleid Het functioneren van de media is afhankelijk van beleid op drie vlakken: 1. het beleid van de relevante overheden (dit zowel op Europees, federaal, regionaal en lokaal niveau) ten overstaan van de media; 2. op brancheniveau (naar gelang het medium) en 3. op microniveau (intern beleid). In dit college wordt de nadruk gelegd op het eerste veld van het overheidsbeleid. In eerste instantie wordt aandacht besteed aan meer theoretische visies op mediabeleid, zowel vanuit historisch als hedendaags perspectief: Deze algemene vraag naar het wat, het waarom en het waartoe van de overheidszorg wordt daarna geconcretiseerd door de Vlaamse situatie maar zeker ook de internationale kant van de zaak onder de loepe te nemen. Hierbij wordt aandacht besteed aan de omstandigheden waaronder en de middelen waarmee dit beleid werd en wordt uitgevoerd, dit alles vanuit een kritisch perspectief. Dit moet de studenten in staat stellen het hoe en waarom van bepaalde prioriteiten in het medialandschap en het al of niet veranderen hiervan vanuit beleidsperspectief te interpreteren en zo een ruimer beeld te krijgen op de mediawereld. Na een algemene oriëntatie (wat is beleid, wat is mediabeleid) wordt vanuit vier grote invalshoeken het nationaal en internationaal mediabeleid onder de loupe genomen: technologie, economie, politiek en cultuur. Hierbij wordt enerzijds inzicht geboden in de algemene concepten en processen die de invloed van deze facturen op het mediabeleid helpen begrijpen. Anderzijds wordt dit verder uitgewerkt aan de hand van een aantal specifieke cases. 16

19 Radio and television studies Dit opleidingsonderdeel omvat een meer diepgaande analyse van de (evoluties in) radio en televisiecultuur. Enerzijds wordt stilgestaan bij meer theoretische reflecties omtrent centrale concepten, processen en aspecten zoals genre, format, programmatiestrategieën, representatie met oog voor het historisch alsook internationaal perspectief. Anderzijds worden een aantal cases behandeld die worden beschouwd als representatief voor de relevante discussies in dit domein (bv. hedendaagse representatie van collectieve identiteiten in televisiecultuur, de evolutie in radiostijlen onder invloed van ruimere technologische processen, ). Bij dit alles worden ruimere maatschappelijke evoluties als algemene achterliggende factor beschouwd en behandeld. Popular Culture Dit opleidingsonderdeel bespreekt theorieën en praktijken van hedendaagse populaire (media-)cultuur. Als theoretische basis situeren we het begrip populaire cultuur binnen het ruimere culturele veld en gaan we in op de notie van culturele hiërarchieën en kwaliteit. Vervolgens verdiepen we ons in de Cultural Studies -traditie, waarbinnen veel onderzoek naar populaire mediacultuur te situeren valt. We gaan in op de historiek van deze traditie en op de thema s die erin aan bod komen. Op basis van het model van de circuit of culture bespreken we vervolgens drie momenten in de betekenisproductie van populaire cultuur. Ten eerste de productie: de industriële en commerciële aard ervan, de toenemende convergentie en globalisering, etc. Ten tweede de cultuurproducten zelf en hun kenmerken. Een centraal begrip hier is representatie, of de manier waarop betekenis gecreëerd wordt door het gebruik van tekens en beelden. We bespreken onder meer de representatie van etniciteit, gender, seksualiteit etc. Ten derde de receptie, die uitgebreid aan bod kwam in kwalitatief publieksonderzoek vanuit de Cultural Studies-traditie. Dit alles wordt geïllustreerd met voorbeelden en concrete cases uit verschillende media en domeinen van populaire cultuur: populaire film en televisie, muziek, games etc. Visuele sociologie en antropologie Visuele methoden blijven een relatief onbekend en slecht omschreven domein binnen de sociale en culturele wetenschappen. Nochtans kunnen wetenschappers heel wat kennis vergaren door gewoon hun ogen te gebruiken en de hulp in te roepen van visuele technologieën om data te verzamelen, te produceren, en om hun inzichten te communiceren. Om een beter inzicht te verwerven in dit gevarieerde domein en om tot een bredere acceptatie van visuele methoden en technieken te komen moet duidelijk gemaakt worden waar deze methoden precies voor staan, wat zij wel en niet kunnen opleveren, wat hun specifieke sterkten en zwakten zijn, en hoe zij gecombineerd kunnen worden met de meer courante methoden van wetenschappelijk onderzoek. 17

20 Deze cursus biedt een overzicht van de belangrijkste vaak zeer uiteenlopende opties binnen het visueel onderzoek. Daarbij komen technieken aan bod zoals systematische observatie van gedrag, registratie van materiële cultuuruitingen in een longitudinaal perspectief, gebruik van beelden in interviews en focusgroepen, analyse van uitgelokte of respondent-gegenereerde beelden; of eindproducten als: het visueel wetenschappelijk essay, de wetenschappelijke film en multimediaproducten. Naast het bespreken van concrete toepassingen (de analyse van interieurs, de studie van interactie op pleinen, of van jeugcultuur, mode, familiefotografie, huwelijksrituelen, stadsvernieuwing enz.) ligt de nadruk op een kritisch onderzoek van de (vaak zeer impliciete) uitgangspunten, de validiteit, de verwerkingsmodaliteiten van deze benaderingen en op het karakter van de eindproducten (en met name het statuut van het visuele daarin). Daartoe wordt een multidimensionele taxonomie ontwikkeld die de huidige verschijningsvormen van het visuele onderzoek helpt typeren en ze tegelijkertijd weet te overstijgen zodat de weg naar steeds meer verfijnde en methodologisch solide vormen van visueel onderzoek wordt geschetst. Het belangrijkste onderdeel van de cursus is de geleidelijke ontwikkeling van een eigen visueel project waarbij studenten zelf beelden maken en vervolgens analyseren met betrekking tot een onderwerp naar keuze dat een zekere sociale of sociaalwetenschappelijke relevantie heeft. Filmtheorie Deze cursus biedt een breed overzicht van vroege en klassieke filmtheorie en analyse, van eind 19de eeuw tot vandaag. Studenten maken kennis met de belangrijkste debatten, stromingen, concepten en figuren uit de filmtheorie. Per benadering worden theoretische uitgangspunten, methodologische aanpak en eventuele concrete cases besproken. In een eerste fase gaat de aandacht naar theoretici (en cineasten) die van bij de geboorte het nieuwe medium onderzocht hebben: Münsterberg, Canudo, Lindsay. Het debat over film als kunst of als industrie wordt geïllustreerd aan de hand van de ideeën van Arnheim, Benjamin en Adorno. De discussie tussen formalisme en realisme wordt toegelicht vanuit Bazin en Kracauer. Een laatste fase gaat uitgebreid in op naoorlogse Franse ontwikkelingen zoals de politique des auteurs. Semiotiek en psychoanalyse ten slotte doen hun intrede in de filmtheorie doorheen de figuur van Christian Metz. Bij het overzicht van het hedendaagse theoretische veld ligt de nadruk op Angelsaksische en Franse benaderingen: Screen-theory, psychoanalytische en feministische filmtheorie, cognitieve filmtheorie. Naast de focus op tekst worden theorieën over de intertekstuele, maatschappelijke en structurele contexten van film behandeld. De overgang naar context en publiek wordt gemaakt via star studies. 18

21 Een tweede onderdeel besteedt aandacht aan politiek-economische analyses van film. Structuren en machtsverhoudingen in de geglobaliseerde filmindustrie vormen een vaak over het hoofd gezien maar bijzonder relevant onderdeel van de analyse van film. Op gebied van receptie en publiek gaan we in op recente ontwikkelingen in het onderzoek naar historische en hedendaagse filmpublieken als actieve actoren van de filmcultuur. Cultuurkritiek Na een zeer korte inleiding in de lange ideeëngeschiedenis van de cultuurkritiek, en een typering van wat onder de noemer cultuurkritiek kan worden verstaan, wordt in het eerste deel van de colleges ingegaan op de figuur en de kwaliteiten van de cultuurcriticus. Dit gebeurt aan de hand van het geval Canetti. Het tweede deel van de colleges wordt besteed aan het bespreken van teksten van bekende cultuurcritici: o.a. Susan Sontag over fotografie en over de deontologie van het tonen van lijden in onze beeldcultuur, Roger Scrutons afrekening met de popcultuur, François Lyotard over het postmoderne weten, Jean Baudrillard over het excessieve en de hyperrealiteit, Rüdiger Safranski over de vraag hoeveel globalisering verdraagt een mens, Postman over het noodlottige amusement van het medium televisie, Frank Furedi over de plaats (of het verdwijnen) van intellectuelen, Pierre Sansots kritiek op het amechtige cultuurparticipatiebeleid, Sigmund Freud over het onbehagen in de cultuur. In het laatste deel van de colleges wordt een cultuurkritische analyse ondernomen van enkele modieuze begrippen die het cultuureel klimaat van vandaag typeren of er het symptoom van zijn (terreur, virtualiteit, kennis, evaluatie, performance, netwerk, creativiteit, flexibiliteit en dergelijke meer). Stage De studenten kiezen een stageplaats in het brede veld van de communicatiewetenschappen. Afhankelijk van de sector waarin ze terecht komen, zal de stage een specifiek takenpakket met zich meebrengen. Dit kan gaan van programmatie en organisatie, tot redactie en documentatie. Seminaries Seminarie mediamanagement In het seminarie mediamanagement werken de studenten in subgroepen aan de uitbouw van een mediaproject. Daarbij komen alle aspecten van het managen van een medium aan bod, zoals positionering, promotie, organisatie en financiering. Tijdens het project zijn samenwerken, leiding geven, vergaderen en presenteren andere belangrijke facetten die aan de orde zijn. De beoordeling gebeurt deels op basis van de groepspresentaties van de deelaspecten van het project en deels door peer evaluation. 19

22 Seminarie journalistiek en mediatraining In dit seminarie wordt aandacht besteed aan het opstellen van schriftelijke, journalistieke teksten, en aan micro- en cameratraining zowel wat de zender- als de ontvangerskant betreft. Seminarie nieuwe media Dit seminarie is opgebouwd in drie delen. In het eerste gedeelte worden de studenten vertrouwd gemaakt met de basistechnieken voor het maken van een webpagina: HTML, CSS en Javascript. Er is geen technische voorkennis is nodig om deze inleidende lessen tot een goed einde te brengen. In een tweede gedeelte worden de studenten vertrouwd gemaakt met de basisbeginselen van het opbouwen van een interactieve tekst, alsook met de evaluatiemethodes van de usability en likeability - methodes die erop gericht zijn om de gebruiksvriendelijkheid en aangenaamheid van een webpagina te evalueren. In een derde gedeelte worden de studenten d.m.v. continue begeleiding bijgestuurd in het uitwerken van de opdrachten. Seminarie groepsinteractie en interpersoonlijk communiceren 1. De student verwerft grondig inzicht in de belangrijkste mechanismen van zowel de interpersoonlijke communicatiemechanismen als de groepsdynamica. 2. Communicatievaardigheden worden ingeoefend om met deze mechanismen op een adequate manier om te gaan. Seminarie audiovisuele media Dit seminarie wil de studenten via concrete opdrachten inzicht geven in de concrete werking van audiovisuele media. Elk jaar wordt een ander specifiek thema gekozen. Na het voltooien van dit seminarie bent u vertrouwd met onderzoek op dit specifieke deeldomein van de mediacultuur. U kunt de zo verkregen inzichten gebruiken voor een beter inzicht en analyse van de mediapraktijk. U kunt een verzorgde en inhoudelijk relevante paper schrijven en die aan de groep presenteren. 20

23 Nuttige info over je studietraject Masteropleidingen binnen de bamastructuur Met het ondertekenen van het Bologna-akkoord, werd in heel Europa de bachelormasterstructuur ingevoerd. Alle opleidingen aan de universiteit werden omgevormd tot academische bachelor- en masteropleidingen. Om te kunnen inschrijven voor een masteropleiding, moet je in het bezit zijn van een professioneel of een academisch bachelordiploma. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je ofwel rechtstreeks instromen in een masteropleiding, ofwel eerst een schakelprogramma (na een professionele bacheloropleiding) of een voorbereidingsprogramma (na een academische bacheloropleiding) volgen (zoals voorgesteld in volgend schema). academische bachelor à rechtstreekse instroom à à voorbereidingsprogramma à academische master professionele bachelor à schakelprogramma à Dankzij de nieuwe bachelor-masterstructuur en het flexibiliseringssysteem heb je als student meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders je over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangsbewaking en -begeleiding opgezet: de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma hebt behaald. Het volledige onderwijs- en examenreglement vind je terug op Leerkrediet Het leerkrediet werd in het leven geroepen om je te stimuleren om een doordachte studiekeuze te maken. Het is een maatstaf voor studiesucces en studievoortgang en kan gevolgen hebben voor jouw recht op verder studeren en jouw sociale statuut als student. Daarom is het belangrijk om doordacht te kiezen, je in te zetten voor je studie en ook administratief tijdig met alles in orde te zijn. Meer informatie vind je ook op 21

24 Hoe werkt het leerkrediet? Elke student krijgt 140 studiepunten bij zijn eerste inschrijving aan de universiteit. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je inschrijft wordt je leerkrediet verminderd met de overeenkomstige studiepunten. Enkel wanneer je slaagt voor dat opleidingsonderdeel, komen die studiepunten er terug bij. Studiepunten waarvoor je gedelibereerd wordt, dit wil zeggen geslaagd verklaard hoewel je er geen creditbewijs voor behaalde, komen niet terug bij je leerkrediet. Dit kan in je nadeel zijn wanneer je een bijkomende master wil behalen. Opleiding afgewerkt? Na het behalen van je bachelordiploma, behoud je je leerkrediet. Als je een masterdiploma behaalt, wordt het startkapitaal van 140 studiepunten van je saldo afgetrokken. Als je studietraject perfect is verlopen, heb je dan nog 60 studiepunten over. Onvoldoende leerkrediet? Als je geen of een negatief leerkrediet hebt, mag de universiteit je inschrijving weigeren. Als je onvoldoende studiepunten hebt voor de opleiding of het programma waarvoor je wilt inschrijven, kan de universiteit je inschrijving beperken tot het aantal studiepunten waarover je nog beschikt. Aan de Universiteit Antwerpen wordt géén verhoogd inschrijvingsgeld gevraagd. Je hebt wel van de betrokken faculteit de toelating tot inschrijven nodig en deze zal in de meeste gevallen je studieprogramma beperken. Het aantal studiepunten dat je opneemt via je inschrijving en het aantal studiepunten waarvoor je credits behaalt via de examens is dus belangrijk! Studiebegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding is er om je te helpen vanaf het moment dat je je voor het eerst inschrijft tot op het moment waarop je je diploma in handen krijgt. Onze medewerkers staan voor je klaar met informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs. Ze beantwoorden je vragen over de opleidingen, het onderwijs- en examenreglement, het leerkrediet enzovoort. Met specifieke vragen, bijvoorbeeld over je individuele studieprogramma of over vrijstellingen, kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Een studiekeuze maken is makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses en de opleidingen die daarbij passen, al dan niet in 22

25 het kader van heroriëntering. Oefeningen uit het werkboek Kijk op Kiezen: stappenplan voor studie- en beroepskeuze kunnen je hierbij helpen. Een studentenbegeleider kan je ook begeleiden in het aanscherpen van je studievaardigheden (hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof, hoe maak je een schema, hoe maak je goede notities, ) en het maken van realistische studieplanningen om je uitstelgedrag tegen te gaan. Ook wanneer je geconfronteerd wordt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, ) kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Als student met een functiebeperking kan je bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens, indien je beschikt over een geldig attest. Je kan je aanvraag indienen via Het is belangrijk dit tijdig te doen! Meer informatie vind je in de folder Studeren met een functiebeperking. Studenten die sport of kunst beoefenen op een hoog niveau kunnen eveneens bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Aanvragen van topsporters worden beoordeeld door de Sportcommissie, die van de kunstbeoefenaars door de Commissie Cultuur. Meer informatie vind je op of in de folder Studeren met een topsport- of kunstbeoefening. We kunnen je ook helpen in je zoektocht naar jobs die passen bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses, en geven zelfs nuttige sollicitatietips. Ook als je wil verder studeren, kan je bij ons terecht voor informatie. Wil je eerder verworven competenties (EVC) laten erkennen? Contacteer dan de EVCcoördinator voor informatie, een adviesgesprek en het opstarten van de procedure. Meer informatie vind je op Je kan op elke campus bij een studentenbegeleider terecht. Informatie en afspraken verlopen steeds via het Studenten Informatie Punt (STIP): T , stip@ua.ac. be. Neem ook een kijkje op de website: 23

26 Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan Europese uitwisselingsprogramma s zoals Erasmus. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het Erasmusprogramma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal-Europa. Maar we kijken verder dan Europa: op bilaterale basis (buiten het kader van Erasmus) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma s uitgewerkt. In het kader van internationale ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Meer informatie vind je op de website van de Dienst Internationale Samenwerking: Infomomenten Open campusdagen Op 17 maart en 28 april 2012 organiseert de Universiteit Antwerpen open campusdagen. Naast een algemene en een opleidingsspecifieke infosessie kan je aan de infostanden cursussen inkijken en een aantal brochures verkrijgen. Je krijgt de gelegenheid om vragen te stellen en ook een persoonlijk gesprek is mogelijk. Vooraf inschrijven is niet nodig. Meer informatie vind je op Infomarkt Twijfel je in september nog over je studiekeuze, of wil je graag bevestiging van je keuze? Dan kan je terecht op de infomarkt op 5 september Bachelor-, schakel-, master- en master-na-masterprogramma s komen aan bod, alsook flexibel studeren en avondonderwijs. Aan de infostanden kan je cursussen inkijken, brochures verkrijgen en bijkomende vragen stellen aan de medewerkers van de opleidingen en de studentenbegeleiders. Vooraf inschrijven is niet nodig. Meer informatie vind je op 24

27 Nuttige websites Opleidingen Op vind je uitgebreide informatie over alle opleidingen die de Universiteit Antwerpen inricht. Inschrijven Praktische informatie in verband met de inschrijvingen vind je op Blackboard Op het studentenportaal vind je algemene informatie die voor jou als student nuttig kan zijn: de academische kalender, informatie over financiering, huisvesting, sociale voorzieningen, beschikbare cursussen, eet- en drinkgelegenheden op de campussen, studentenjobs, studentenclubs, sportactiviteiten, doctoreren, enzovoort. Bibliotheek De Universiteit Antwerpen heeft een uitgebreide collectie boeken ter beschikking voor studenten en personeel. Op de Stadscampus bevindt zich een gloednieuwe bibliotheek voor de humane en sociale wetenschappen. Op de campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken zijn de bibliotheken voor de exacte en medische wetenschappen gehuisvest. Meer informatie op Wegbeschrijving naar de vier campussen Op kan je de wegbeschrijving naar de verschillende campussen terugvinden: Campus Middelheim, Campus Groenenborger, Campus Drie Eiken en de Stadscampus. 25

28 Nuttige contactgegevens Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen - Dept. Communicatiewetenschappen Stadscampus Sint-Jacobstraat Antwerpen Indien u meer informatie wenst, contacteer dan de Onderwijsadministratie PSW via de online helpdesk, Prof. dr. Alexander Dhoest alexander.dhoest@ua.ac.be Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus Gebouw E (Agora), 1ste verdieping Grote Kauwenberg Antwerpen T stip@ua.ac.be 26

29 27

30 28

31 29

32 30

33 31

34 32