Waarde creëren door co-creëren

Transcriptie

1 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 / 2013 Samen kringlopen sluiten Waarde creëren door co-creëren Wieger Droogh, Algemeen Directeur SITA NL Steeds meer leren van stromen en sorteren Nout van Kempen, Directeur Waste flow Management We delven secundaire grondstoffen Paul van Zuylen, Afvalmanager Enexis

2 Welkom in het magazine Ontdek onze drive Er is veel aan de hand in de afvalsector. Het denken over hergebruik, afvalmanagement en aanverwante dienstverlening ontwikkelt zich sneller dan ooit. Met dit magazine willen we u laten zien waar SITA in deze turbulente omgeving staat en in welke richting we koersen. Al jaren excelleren we in logistiek, met steeds zuinigere wagens, routeplanningen, oog voor veiligheid en goed opgeleide medewerkers. Tegelijkertijd hebben we veel specialistische kennis opgebouwd van de stromen die we inzamelen. Deze combinatie van hoogwaardige kennis en sterke logistiek maakt dat SITA voor veel partijen een interessante partner is. Daarnaast brengt SITA haar drive om te verduurzamen in, zowel bij partners in de keten als bij klanten. Dit uit zich bijvoorbeeld in het streven om de regie in de afvalketen te hebben over diverse stromen, met als doel deze zo goed mogelijk herbruikbaar te maken. Afvalstroommanagement is hiervoor de essentiële functie; onze Waste Flow Managers vertellen in dit magazine meer over de stromen die ze beheren. Onze drive is ook te herkennen in de partnerships die we met klanten ontwikkelen. In plaats van achterom de rolcontainer weg te halen, komen we nu door de voordeur binnen. En werken we binnen de organisatie van een klant aan oplossingen die duurzaam zijn en kostenbesparingen opleveren. Enkele van onze klanten gunnen u een blik in hun keuken. Voor een groeiende groep bedrijven en instellingen doet afval er toe. Het is voor hen niet meer iets wat slechts moet worden afgevoerd voor verwerking. SITA krijgt daarom steeds vaker respons op initiatieven om te kijken naar kansen. Om minder afval te produceren én de waarde ervan te vergroten. Het resultaat? Duurzamer ondernemen en besparen op kosten (en in plaats van kosten soms zelfs: opbrengsten). In dit magazine vindt u enkele aansprekende verhalen over hoe SITA en haar klanten samen het afvalmanagement en kringlopen ontwikkelen. inhoud Algemeen Directeur Wieger Droogh vertelt hoe SITA Nederland er voor staat, hoe de onderneming wil werken aan waardeketens, met partners en met klanten. En wat een dag mee op de wagen hem oplevert. Afvalmanagement vraagt steeds meer kennis en deskundigheid, een ontwikkeling die steeds sneller lijkt te gaan. De SITA Academie speelt hierin een belangrijke rol. En aan de basis van die ontwikkeling ligt een cultuur waarvan een wederzijds verantwoordelijkheidsgevoel de kern moet vormen, aldus SITA. Modern afvalmanagement draait om het sluiten van kringlopen, passend bij de filosofie van de circulaire economie. De Waste Flow Manager heeft hier een sleutelfunctie. Ze geven een inkijkje in hun stroom en in hun aanpak Met ruim voertuigen neemt SITA elke dag deel aan het verkeer. En verkeer gaat helaas nog niet zonder risico s gepaard. Om die maximaal te kunnen uitsluiten, staat bij SITA verkeersveiligheid zeer hoog in het vaandel. Daar werken we intern aan, maar ook dragen we bij aan het bewustzijn van derden SITA staat voor duurzame ambities; de enige manier om een rol van betekenis te hebben en om de positie in de markt te handhaven en de rol voor klanten waar te maken. Gelardeerd met resultaten in de praktijk. Al langer koesterde SITA de wens om de dialoog met stakeholders te faciliteren met een eigen fysiek platform. Het bezoekerscentrum Rotterdam is in 2012 uitgegroeid tot een toneel van kennisuitwisseling. Er zijn klanten die geen omkijken willen, en dat is prima. Maar er zijn er steeds meer klanten met wie SITA meerwaarde kan ontwikkelen. Om te beginnen bij een andere salesbenadering, aldus Auke van Stralen, Directeur Sales & Marketing. We ruimen op. Maar wat levert dat op aan milieubelasting? Want tegenover hergebruik staat verbruik van energie. Een kwantitatief overzicht van onze impact geeft een indruk van onze afdruk. Voor een groeiende groep bedrijven en instellingen doet afval er toe. Het is voor hen niet meer iets wat slechts moet worden afgevoerd voor verwerking. SITA krijgt daarom steeds vaker respons op initiatieven om te kijken naar kansen. Om minder afval te produceren én de waarde ervan te vergroten. Het resultaat? Duurzamer ondernemen en besparen op kosten (en in plaats van kosten soms zelfs: opbrengsten). In dit magazine leest u hoe Enexis, Scania, BCC en Hoogstraten samen met SITA afvalmanagement en kringlopen ontwikkelen. Professioneel afvalmanagement is boeiend, volop in ontwikkeling en de moeite van het bespreken waard. We nodigen u uit om dat in dit magazine te ontdekken. Link naar het verslag SITA legt jaarlijks verantwoording af over haar duurzaamheidsambities, -prestaties en resultaten. Het duurzaamheidsverslag (met GRI-index) is te vinden via Colofon SITA Nederland Afdeling HSE (Health, Safety & Environment) en afdeling Communicatie MR. E.N. van Kleffensstraat 6, 6842 CV Arnhem, Nederland Postbus 7009, 6801 HA Arnhem Telefoon: +31 (0) Telefax: +31 (0) Tekst en realisatie SITA Nederland, i.s.m. Intervolvement Communications, Haarlem 14 Dit magazine is gedrukt volgens de Vormgeving Europese richtlijnen voor Duurzaam Make graphic design - Paul Thomas, Oosterbeek Drukken bij een drukkerij die milieu Fotografie gecertificeerd is conform de norm David Plas ISO Het papier is 100% Overig beeldmateriaal: SITA Nederland gerecycled Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

3 voorwoord Waarde creëren door co-creëren In contact met de markt ervaren we telkens hoe we worden bekeken. Daarom durf ik de stelling wel aan dat SITA terecht wordt gezien als een solide en betrouwbare onderneming die op het gebied van duurzaam afvalmanagement full service diensten biedt. Voor die positionering hebben we hard gewerkt en we plukken er nu de vruchten van: in de huidige economie kunnen we werken vanuit een stevige basis en ontwikkelen we ons nog steeds. Die ontwikkeling zit onder meer in de zoektocht naar nieuwe businessmodellen waarin partnerships, vooral met klanten, centraal staan. Co-creatie dus, met meerwaarde als resultaat. De stevige basis van waaruit we nu werken, laat onverlet dat we bewust zijn van het belang om de organisatie telkens efficiënter vorm te geven, onze kosten verder te verlagen en onze dienstverlening te optimaliseren. Hierbij kijken we over de grenzen van onze onderneming heen én naar onze interne organisatie. Zo verfijnden SITA Nederland, SITA Duitsland en SITA België/Luxemburg in 2012 de gewenste grensoverschrijdende samenwerking in SITA NEWS. Deze afstemming biedt veel voordelen, zoals op het gebied van inkoop en kennisontwikkeling en deling, en op het gebied van afvalstroommanagement: het bundelen, afzetten en verhandelen van stromen. Gelijktijdig hebben we de focus op de nationale onderneming vergroot. De veranderde marktomstandigheden vragen om een directere en flexibelere aansturing. De eigen markt en de daarin aanwezige klanten vereisen meer aandacht, zowel vanuit accountmanagement als vanuit de dagelijkse operatie. Organisatorische wijzigingen hebben tot doel sneller in te spelen op de specifieke behoeften van klanten en klantsegmenten. In de komende tijd zal SITA haar positie als inzamelaar en be- en verwerker van afval en aanbieder van grond- en brandstoffen verder versterken. Daarvoor beschikken we natuurlijk al over ruime expertise en eigen assets, maar we zijn ook gericht op het vergroten van samenwerking met derden. Bouwen aan waardeketens De vernieuwde focus op markt, klanten en organisatie is in lijn met onze inzet in de afgelopen jaren. Deze zal SITA s positie versterken en onze rol verder invullen voor medewerkers, klanten, marktpartijen en overheden. We hebben wel onze strategie in de afvalketen herzien. Het uitgangspunt blijft dat we deze keten geïntegreerd benaderen. Maar waar we eerder ons richtten op het bezetten van posities op elke schakel, willen we nu vooral onze kracht als inzamelaar, be- en verwerker van afvalstoffen en als aanbieder van grond-, bouw- en brandstoffen ontwikkelen en benutten om verder te integreren in de afvalketen. Aan het begin en aan het eind hiervan heeft SITA Nederland een leidende en/of prominente positie, evenals op een aantal tussenliggende schakels. Daar waar we nog niet de geëigende specialisten zijn, geven we mogelijk de voorkeur aan samenwerking met expert-partners. Co-creëren Onze drive is namelijk niet zozeer de gehele afvalketen in eigen hand te hebben; het gaat er ons om dat we klanten totaaloplossingen kunnen bieden, vanuit een duurzaam perspectief Onze drive is niet de gehele afvalketen in eigen hand te hebben; het gaat er ons om dat we klanten totaaloplossingen kunnen bieden, vanuit een duurzaam perspectief en voor een goede prijs en voor een goede prijs. Deze dienstverlening kunnen we bieden als we uitgaan van onze eigen kracht, en de kracht die uitgaat van samenwerking met expert-partners. Met SITA als regisseur zijn we in staat waardeketens te ontwikkelen, op een zo hoog mogelijk niveau. Maar het gaat verder: vanuit onze specialismen afvalmanagement én logistiek ontwikkelen we met onze klanten (nu al!) samenwerkingsverbanden, die verder gaan dan de traditionele klant-leveranciersrelatie. Met klanten die willen verduurzamen en naar kostenefficiency streven, verhogen we de meerwaarde van professioneel afvalmanagement. In essentie gaat het hier om co-creëren waarbij we kennis, ideeën, deskundigheid én energie constructief samen brengen. De duurzame winst is dat we meer grondstoffen terugwinnen, kosten besparen en de CO 2 -voetafdruk van klanten verkleinen. Drive Elk jaar ga ik als belader een dag mee op de wagen. Telkens word ik weer blij van de trots van onze medewerkers en de kennis die ze hebben van hun werk, hun klanten en de markt. Dat geldt overigens voor alle medewerkers van SITA Nederland. Het is het resultaat van investeringen die we de afgelopen jaren deden, onder meer in opleidingen en trainingen. Iets wat we zullen blijven doen. Want alleen door het potentieel aan kennis en kunde in de onderneming aan te spreken en in te zetten, kunnen we onze ambitie waarmaken om leidend te zijn, als regisseur over de gehele keten én als specialist op afzonderlijke ketenschakels. En zijn we in staat om te presteren in een omgeving die veeleisender en uitdagender is dan ooit, en waarin geen ruimte meer is voor enige vrijblijvendheid. We spreken onze medewerkers en expert-partners daarom strikter aan op hun professionaliteit. En stellen hogere eisen aan hun bijdragen. Dat is overigens geen punt van zorg; medewerkers van SITA Nederland zijn daar voor toegerust. Ze hebben hart voor hun werk en hun onderneming. En als we in staat zijn hun deskundigheid de ruimte te geven die het verdient, dan hebben we goud in handen. Om onze ambities te kunnen realiseren, zoeken we ook de interactie met andere partijen in markt en samenleving. Ik nodig u ook uit om ons aan te spreken, op onze ambities, acties en prestaties. En om met ons mee te denken, zodat we samen beter, slimmer en duurzamer worden. Wieger Droogh Algemeen Directeur SITA Nederland Country Board De dagelijkse leiding van SITA Nederland is in handen van de Country Board. Algemeen Directeur Wieger Droogh wordt daarin bijgestaan door: Martin van Tuyl Directeur Operations Auke van Stralen Directeur Sales & Marketing Roger Versluis Directeur Fleet & Logistics Nout van Kempen Directeur Waste Flow Management Mario Toepoel Hoofd Juridische Zaken Marco Rietveld Directeur Finance Freek Bakker Directeur Human Resources 04 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

4 waste flow management Steeds meer leren van stromen en sorteren Ons doel is er voor te zorgen dat steeds meer grondstoffen grondstoffen blijven SITA ziet cirkels. En liefst zo veel en zo vaak mogelijk. We hebben het over de circulaire economie, een concept dat door SITA al jaren geleden werd omarmd. Het idee: afvalstoffen zijn eigenlijk gewoon grondstoffen. Zorg dat ze weer opnieuw gebruikt worden, en er ontstaat waarde. Je moet alleen wel de cyclus op gang brengen en houden. Waste flow Management is hiervoor binnen SITA de centrale functie. Het kan echt al: afgedankte latexverf wordt nieuwe verf, oud tapijt wordt nieuwe vloerbedekking, frituurvet wordt brandstof. Zomaar een paar voorbeelden van stromen die steeds maar rondcirkelen. Maar dat gaat niet vanzelf, zegt Nout van Kempen, bij SITA Directeur Waste Flow Management. Het is complex. De praktijk is namelijk dat de circulaire economie uit ontelbare cirkels bestaat. Maar dankzij slimme logistiek en innovatieve sorteertechnieken, en door intensief de dialoog met klanten aan te gaan, ontstaan er wel steeds meer. Ook overleggen we regelmatig met fabrikanten om hun producten geschikter te maken voor onze sorteerinstallaties waardoor kwalitatief hoogwaardigere stromen ontstaan. Specialisten met vragen Van Kempen geeft leiding aan een team van Waste Flow Managers. Specialisten die uitstekend op de hoogte zijn van materialen en productieprocessen. Ze moeten bruggen slaan tussen fabricage en afvalsortering. Ze moeten met argumenten kunnen aantonen dat een beter design leidt tot minder afval en meer recycling. Daarom krijgen ze nogal wat vragen te verwerken. Welk materiaal komt vrij? Hoe kunnen we dat opnieuw gebruiken? Hoe kunnen we specificaties optimaliseren? Hoe brengen we de transportkosten omlaag? Niet dat ze meteen op elke vraag een sluitend antwoord moeten kunnen geven, dat doen ze volgens Van Kempen vooral samen met experts en klanten. We zoeken onze klanten op, om steeds weer het gesprek aan te gaan over hun producten. Ook zoeken we samenwerking met partners in de keten. En dan bedoel ik niet alleen in de afvalketen, maar ook in de productieen consumptieketen. Allemaal met één doel: hoe kunnen we ervoor zorgen dat steeds meer grondstoffen grondstoffen blijven? Zwarte fles Een sprekend voorbeeld vindt Van Kempen de case van een wasmiddel voor de zwarte was. Marketingmensen bedachten dat het goed werkt om dat in een zwarte plastic fles te verpakken. Wij ontdekten dat het de kleur was die door de sorteerinstallatie niet werd opgemerkt en waardoor het flesje bij het restafval ging. Dus zijn we met de producent gaan praten en kwamen we tot een beter doorzichtige kleur. Het resultaat: betere sortering, aanzienlijke milieuwinst. Kijk, daar doen we het voor. De resultaten die SITA hiermee boekt, blijven niet onopgemerkt. Aan de producentenkant spreken ze zó tot de verbeelding dat industrieel ontwerpers tegenwoordig bij SITA aankloppen. Dan komen ze hun licht opsteken over de sorteermogelijkheden van hun producten. Dit valt onder het kopje ecodesign, waar bij productontwikkeling goed wordt nagedacht over alle fasen en consequenties van het product. Inclusief de sorteerbaarheid waarvoor wij dan weer de kennis hebben. Kennis die we graag delen. Lezen hoe we met enkele opvallende stromen omgaan? Zie de volgende pagina s. 06 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

5 waste flow management Go with the flow... Modern afvalmanagement draait om het sluiten van kringlopen, passend in de filosofie van de circulaire economie. Daarom maakt SITA werk van hergebruik. Voor profit, om een betrouwbare partner te zijn, en om ons steentje bij te dragen aan een duurzamere wereld. Op deze pagina s laten we zien wat daar bij komt kijken. papier Gert Godeke waste flow manager gevaarlijk afval gevaarlijk afval Gevaarlijk afval is specialistenwerk. Het is niet zo makkelijk om van deze stromen de hergebruiksmogelijkheden in te schatten. Terwijl sommige grondstoffen zeer waardevol kunnen zijn. Het loont dus de moeite om daar in te duiken... figuurlijk dan. Waste Flow Manager Gert Godeke leidt ons rond bij SITA EcoService Treatment in Almelo. Een plek waar veel specialisten werken met specifieke kennis om te ontdekken of en hoe een grondstof kan worden teruggewonnen. Onze engineers analyseren de stroom die wordt aangeboden, ze kijken naar het proces waaruit het afval ontstaat en ze kijken naar de mogelijkheden voor afnemers van de nieuwe, teruggewonnen grondstoffen. Soms gaat het om waardevolle, zeldzame grondstoffen. We verwerken hier zo n beetje alles. Behalve radioactieve en explosieve stoffen. Installaties en technieken Behalve in Almelo ontvangt SITA gevaarlijk afval ook op locaties in Gorinchem, Wildervank en Maastricht. Batterijen, verfresten, loodaccu s, chemicaliën uit laboratoria, landbouwgif. Maar ook zuren, logen, oplosmiddelen, afvalolie en vast oliehoudend afval. We hebben daarvoor speciaal ingerichte installaties, waar we stoffen controleren, sorteren en bulken. Verschillende technieken passen we daarvoor toe. Godeke wijst op een gevulde container met een heldere lichtgelige vloeistof: Kijk, hier winnen we zwavelzuur uit. We onderzoeken of we dit voor de kunstmestindustrie weer kunnen toepassen, net als dit bad met fosforzuur. Ook interessant zijn zeldzame aardmetalen, deze zitten onder andere in fluorescentiepoeders die gebruikt worden in tl-buizen. Een ander voorbeeld is de latexverf die we terugwinnen uit verfresten. Of filterkoek die we maken van metaalhoudende waterige stromen. Dat residu brengen we naar smelterijen, die dit weer omsmelten tot hoogwaardige metalen. Slimme processen De expertise bij SITA EcoService Treatment leidt soms tot uiterst slimme keuzes in het ontwerp van productieprocessen, zelfs bij SITA zelf. Voor de rookgasreiniging van SITA ReEnergy in Roosendaal passen we nu natriumbicarbonaat toe om rookgassen te reinigen. Die hulpstof is zeer geschikt om na gebruik te worden gereinigd. De expertise bij SITA EcoService Treatment leidt soms tot uiterst slimme keuzes in het ontwerp van productieprocessen, zelfs bij SITA zelf. Daarna wordt hij weer opnieuw in de rookgasreiniging toegepast. In andere Nederlandse installaties maken ze gebruik van andere hulpstoffen. Maar die zijn nog lang niet altijd terug te winnen en eindigen vaak op stortplaatsen. henk schoemaker waste flow manager kunststof Zeg plastic, en je ziet een oranje mannetje. De plastic hero heeft eraan bijgedragen dat veel huishoudens in Nederland tegenwoordig hun kunststof afval gescheiden aanbieden. Daar kunnen wij wat mee, zegt Henk Schoemaker, Waste Flow Manager kunststof. Schoemaker doelt op de sorteerinstallatie van SITA, die in 2011 in gebruik werd genomen om kunststof verpakkingsafval te verwerken. We hebben het dan vooral over zacht kunststof en daarbinnen zie je uiteenlopende plastic soorten. Als je die ongesorteerd zou omsmelten, zou het een grijze brij worden. Dus sorteert SITA met de slimste technieken verder en verder, tot er alleen nog maar gebaalde monostromen overblijven: PET, PP, PE en folie. Dankzij technieken als windzeven en infrarooddetectie lukt het ons om de stromen constant van hoge kwaliteit te houden. Dat is aantrekkelijk voor de kunststofproducenten, die ons product gretig afnemen. Het scheelt ze toch 40% energie bij het omsmelten. Jaarlijks sorteren we zo n ton uit huishoudens en dat gaat uitstekend. Maar het kan nog beter, zo overleggen we met producenten over hun verpakkingen om de sorteerbaarheid te verbeteren. Een net iets andere dop, een ander etiket of een andere kleur kan heel veel schelen. Dat kunststof hergebruik actueel is, is te merken aan vragen vanuit bedrijven en instellingen. Dat zijn ook burgers die thuis hun kunststof afval scheiden en zich afvragen of dat op het werk ook kan. Nou, die vraag kunnen wij beantwoorden. Naast het inzamelen en sorteren van de huishoudelijke kunststofstromen verwerkt SITA ook jaarlijks circa ton aan harde kunststoffen vanuit het bedrijfsleven. Deze worden aangeboden voor hergebruik. hans von piekartz waste flow manager hout Ze staan mooi, de sloophouten meubels van de laatste tijd. Toch is dat maar een topje van de ijsberg in de kringloop van hout. Veel meer hout wordt uiteindelijk spaanplaat of omgezet in nieuwe energie, zegt Hans von Piekartz, Waste Flow Manager hout. Via een wijdvertakt inzamelnetwerk komt ongeveer de helft naar ons toe vanuit de bouw. De andere helft is afkomstig uit andere sectoren, zoals gemeenten en bouwmarkten. We sorteren al dat hout, op bijvoorbeeld chemische verontreiniging en de aanwezigheid van metalen, zoals spijkers. We hebben daarvoor onze eigen sorteerinstallatie voor bouw- en sloopafval in Groningen. Voor hout geldt: hoe schoner hoe beter. Van het schoonste hout kan het beste spaanplaat worden gemaakt. Von Piekartz: De spaanplaatindustrie zit grotendeels in het buitenland, dus we vragen ons steeds af of de transportkosten opwegen tegen de opbrengsten. Vaak is het ook een kwestie van vraag en aanbod, dat wisselt sterk. Als de vraag wegvalt, kunnen we het hout opbulken. De laatste tijd kiezen we steeds vaker voor transport per trein en schip. Dat is goedkoper en duurzamer. Vrijwel het meeste hout gaat naar energiecentrales. Dat vervangt daar het fossiele steenkool, waarbij wij er dan voor zorgen dat de zuiverheid en de samenstelling van het aangeleverde hout constant zijn. Van oud papier weer nieuw papier maken. Een klassieker in de circulaire economie. Al jaren maakt SITA hier werk van, en al jaren draait dit systeem bijna als een perfecte kringloop. Dat is in Nederland voor een groot deel te danken aan ons inzamelsysteem, zegt Bas van Vlijmen, Waste Flow Manager voor papier en verantwoordelijk voor SITA Paper Recycling and Trading. Verenigingen halen nog steeds veel papier op, en veel huishoudelijk papier komt bij ons dankzij de oudpapierbakken die je op bijna elke straathoek kunt vinden. kunststof hout glas Voor hout geldt: hoe schoner hoe beter Van Vlijmen wil er maar mee zeggen dat andere systemen minder optimaal zijn. Zoals in het buitenland, waar papier met al het andere droge afvalmateriaal samen wordt ingezameld. Ook de recente discussies over drankenpakken, de tetrapaks, moet je in dat licht zien. Het zou een ramp zijn voor de recycling als oud papier met sapresten vervuild raakt. De consequenties: een veel lagere opbrengst in de kringloop. Van het ingezamelde papier komt altijd nog 50% uit huishoudens. SITA verwerkt dit tot nieuw papier; voor verpakkingen, kranten en tijdschriften. Maar het schoonste papier tien procent zamelen we in bij kantoren. Deze kwalitatief hoogwaardigere stroom zetten we af bij producenten van hygiënematerialen. bas van vlijmen waste flow manager papier erwin warnier waste flow manager glas Slechts opgebouwd uit zand, soda en kalk is glas waardevast. Je kunt het eindeloos omsmelten, maar hoogwaardig hergebruik vraagt wel de nodige expertise. Erwin Warnier, Waste Flow Manager glas, laat zien waardoor dat komt: glas is vooral verpakkingsmateriaal van voeding en drank. Een geringe verontreiniging maakt glas echter onbruikbaar omdat het dan minder druk kan weerstaan, en uit elkaar kan spatten. Secundair glas moet dus schoon worden aangeleverd. In elke duizend kilogram ingezameld glasafval zit gemiddeld negentig kilogram vervuiling. Na bewerking is daar nog maar twintig gram van over. Dat bewerken doen we niet zelf, daarvoor hebben we onze partners in Duitsland en België. Die verwijderen met allerlei technieken deksels, kurken, etiketten en folies. Ook porselein, keramiek, vuurvast glas en kristalglas worden uit de stroom verwijderd. Wat overblijft, is glasgruis. Dat laten ze een tijd liggen, om al het organisch materiaal te laten composteren. In Nederland staat glasinzameling op een hoog niveau. Bijna 90% van het eenmalige verpakkingsglas wordt ingezameld voor recycling. Nieuw glas bestaat tot 70% uit oud glas. Toch daalt de hoeveelheid glazen verpakkingen. Erwin weet dat dit grotendeels komt door het succes van deze kringloop: Natuurlijk zijn er ook steeds meer verpakkingen van kunststof. Maar gerecycled glas is steeds schoner, bevat steeds minder onzuiverheden, en kan tot steeds dunnere verpakkingen worden omgesmolten. 08 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

6 strategie Waar we voor staan, waar we voor gaan In een turbulente samenleving en een moeilijke economie handhaaft SITA vooruitstrevende ambities. Vanuit een financieel solide basis kunnen we onze verschillende rollen blijven ontwikkelen en innoveren. Als werkgever investeren we consequent in een veilige en gezonde werkomgeving voor onze medewerkers. Terwijl we oog willen hebben voor hun behoeften en belangen, zijn we ook kritisch op hun prestaties en bijdragen. Als marktpartij staat voorop dat we open staan voor samenwerking met klanten en partners waarbinnen het adagium geldt dat afspraken worden nagekomen. Als commerciële onderneming zijn we gericht op rendement en continuïteit, maar we zijn ons bewust van het gegeven dat we deel uitmaken van de samenleving. Daarin doen we ons werk zo goed mogelijk en leveren ook op andere manieren onze maatschappelijke bijdrage, soms praktisch, soms financieel. En als professionals participeren we door onze kennis te delen en coöperatief te werken aan verduurzaming. Inspelen op problematiek van klanten Onze klanten ervaren dat de druk op hun activiteiten, en hun resultaten toeneemt. Dit is een gevolg van verschillende trends, zoals de toenemende grondstoffenschaarste waardoor prijzen stijgen, en zelfs de toegang tot grondstoffen wordt bemoeilijkt. Gelijktijdig wordt weten regelgeving complexer; behalve rond afval ook op het vlak van energie, klimaat, producten en producentenverantwoordelijkheid. Bovendien zorgt verdergaande digitalisering ervoor dat mensen beter willen worden geïnformeerd, en zich beter kunnen organiseren. Dit heeft tot gevolg dat klanten zich meer moeten inspannen om transparant te communiceren. Op haar beurt is SITA transparant over de strategie, tactiek en haar handelen, in het bijzonder met betrekking tot het management. Ook werken we aan grotere transparantie over de verwerking van stromen. Onze klanten rekenen erop dat we op dit vlak consistent opereren, we duurzame (inkoop)keuzes maken, en daar helder over informeren. Maar onze ambitie met klanten reikt verder: We willen onze bijdrage leveren aan het voldoen aan wet- en regelgeving; Vanuit integraal ketenbeheer ondersteunen we bij het verkrijgen van grond-, brand- en bouwstoffen; We helpen om emissies in de keten te verminderen; We adviseren over afvalmanagement om kosten in de keten te reduceren; We vergroten efficiency in het verbruik van grondstoffen door meer waarde uit afval te halen en door de hele keten (productie-, consumptie- en afvalfase) in ogenschouw te nemen. Kortom, met onze afvalmanagementactiviteiten leveren we een bijdrage aan de inspanningen van onze klanten op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid en winstgevendheid. Papier en karton Om onze positie in de markt van oud papier en karton te versterken, hebben we met enige regelmaat kleine overnames gedaan. Gelijktijdig kwamen we met nieuwe concepten op de markt, zoals Cup2Paper. In 2012 introduceerden we het papier Fastprint Eco: duurzaam, hagelwit papier van een hoge kwaliteit. SITA levert het door haar ingezamelde papier aan een duurzame papierfabriek in Frankrijk. Deze produceert gerecycled papier en levert dit aan PaperlinX, die het als Fastprint Eco op de markt brengt. Kunststof sorteren succesvol Onze sorteerinstallatie voor kunststof verpakkingsafval in Rotterdam functioneerde in 2012 uitstekend. Deze werd in 2011 in gebruik genomen. De productie ligt op een hoog niveau en de belangstelling voor de werking en prestatie van deze installatie is groot. De sorteerinstallatie is er gekomen om te ondersteunen in het nakomen van de verplichtingen die het verpakkende bedrijfsleven heeft. Het gaat hier om de producentenverantwoordelijkheid die hen is opgelegd door de wetgever. Vanaf 2015 zal er een verschuiving plaatsvinden in het kader van deze producentenverantwoordelijkheid. Vanaf die datum zullen gemeenten verantwoordelijk zijn voor de regie in de keten. SITA zal gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden gaan ondersteunen en adviseren bij het ontwikkelen van deze taak. RESULTATEN, ACTIES EN PRESTATIES In een jaar gebeurt veel. Initiatieven, prestaties en resultaten die praktisch vormgeven aan onze strategie Contract voor huishoudelijk afval In 2012 verwierf SITA het contract voor de verwerking van het restafval van de zogenoemde ROVA-gemeenten (twaalf gemeenten in de regio IJssel-Vecht). Ook wist SITA het inzamelcontract met de gemeente Arnhem voor zes jaar te verlengen en neemt SITA voor Rheden en Westervoort het management van het afvalbrengstation voor haar rekening. IMPORT VAN AFVAL In samenwerking met onze zusteronderneming SITA UK importeerden we in 2012 brandbaar afval uit Groot-Brittannië, waar een tekort aan verbrandingscapaciteit bestaat. In Nederland is de omgekeerde situatie het geval en is het van economisch belang de aanwezige verbrandingscapaciteit maximaal te benutten. Daarnaast is de milieubalans hiervan gunstig. Tegenover de CO 2 -uitstoot van het transport staan het vermijden van ongewenste stort in Groot-Brittannië en het opwekken van energie in hoogwaardige Nederlandse installaties. Niet in het minst belangrijk: SITA kan zo haar langjarige contractuele afspraken met verwerkers uitstekend nakomen. Afspraak is tenslotte afspraak. 10 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

7 strategie sita en haar klanten Groene inzamelwagens ReENERGY: Meer energie uit afval Onze AfvalEnergieCentrale SITA ReEnergy in Roosendaal werd in 2011 officieel geopend en blijkt optimaal te presteren. De beschikbaarheid was hoog: zonder veel stops voor onderhoud (of storingen) heeft de installatie ton afval verwerkt en veel elektriciteit opgewekt ( MWh). In 2012 hebben we de capaciteit volledig kunnen benutten uit eigen inzameling. SITA ReEnergy werkt daarnaast aan de voorbereiding van het zogenoemde Climate grid; hiermee zal de warmte van de AfvalEnergieCentrale worden benut voor warmtelevering aan de nieuwbouwwijk Stadsoevers in Roosendaal. Terugwinnen van grondstoffen In 2012 opende SITA voor het noorden van de Randstad de Reststoffen Centrale Alkmaar (RCA), in samenwerking met C.A. de Groot Groep. Hier worden 25 verschillende afvalstromen goed voor ruim ton afval per jaar gescheiden. Het sorteer- en overslagstation is bovendien volledig duurzaam gebouwd. In de nabij gelegen hal zijn twee grote speciale ontwateringskelders geplaatst waarin veegvuil van de gemeente Alkmaar en rioolslib uit Noordwest-Nederland ontwaterd wordt, voordat de reinigings-installaties het tot schoon zand verwerken. In de gemeente Arnhem introduceerden we eind 2012 twee nieuwe, schone inzamelwagens: een kleinere inzamelwagen voor bezorgen en ophalen van afvalcontainers en een kleine kraakperswagen voor de binnenstad. De twee nieuwe duurzame voertuigen rijden op groen gas en produceren nagenoeg geen roet en fijnstof. Ook is de uitstoot van stik-stofoxiden (NOx) en CO 2 veel lager. Verder zijn de voertuigen 50 procent stiller dan traditionele dieselauto s zodat ze minder geluidsoverlast geven. UTURN: groene stroom uit afval In 2012 introduceerden we het UTURN concept. Binnen dit concept ontvangen klanten GvO s (Garantie van Oorsprong) voor de groene stroom die ze met hun restafval laten opwekken in de Afval- EnergieCentrale SITA ReEnergy in Roosendaal. De GvO s zijn elektronische certificaten en in Nederland het bewijs dat electriciteit duurzaam is opgewekt. Ze worden door SITA verkregen die ze weer doorgeeft aan klanten. Aan de hand van het UTURN-concept krijgen klanten op die manier groene stroom terug voor hun restafval. Afvalmanagement concreet tonen Voor klanten introduceerde SITA in 2012 de EcoScan. De EcoScan toont het verschil in milieuimpact tussen gescheiden en ongescheiden inzameling van afval. De scan meet niet alleen de CO 2 -uitstoot, maar brengt ook andere milieufactoren in beeld, zoals grondstof-, water-, en energieverbruik. Op die manier kan de klant zien wat de milieuwinst tot nu toe is en waar in de toekomst nog meer winst te behalen valt. anders denken over afval De tijd is voorbij dat sales in afvalmanagement uitsluitend bestaat uit het afsluiten van een contract. SITA introduceert met steeds meer verve een vernieuwde klantenbenadering: een benadering die ruimte creëert voor verdieping en nieuwe vormen van samenwerking. Daarmee spelen we in op het toenemende besef dat afval soms op onverwachte, inventieve wijze tot waardevolle grondstof kan worden gemaakt. Pro-actief initieert de afdeling Sales bij klanten duurzamere oplossingen die bijna altijd leiden tot financieel voordeel. Afval, en hoe daarop kosten te besparen en/of er meer mee te doen, groeit in de belangstelling bij bedrijven en instellingen. Die belangstelling past volledig in de missie van SITA. Al jaren dragen we uit dat duurzaam afvalmanagement inzet op het opwaarderen van afval tot grondstof, om daarmee kringlopen te realiseren. De samenwerking met klanten hierin is cruciaal, en in die samenwerking functioneert de afdeling sales als draaischijf. Kennis leidt tot winst Vanuit het perspectief van de afvalmanager bestaat er niet één afvalmarkt, maar een veelheid van deelmarkten. Die niet alleen hun eigen dynamiek hebben, maar ook hun eigen waardevolle stromen en hun eigen kansen om grondstoffen te benutten, eventueel in combinatie met of bij andere deelmarkten. Dit complexe geheel overziend, beschikt SITA over jarenlang opgebouwde kennis om die kansen, hoe divers ook, te benutten. Simpelweg omdat de ene reststroom een waardevolle grondstof voor de ander kan zijn. Of omdat er technieken beschikbaar zijn om stoffen terug te winnen, herbruikbaar te maken, of zelfs een nieuwe waarde te geven. De opdracht voor SITA Sales is dan ook om die kennis pro-actief te gebruiken en in te zetten. Om te beginnen door goed te kijken naar de deelstromen bij een bedrijf en te ontdekken hoe die eventueel hoogwaardiger kunnen worden toegepast. Dé afvalmarkt bestaat niet; er bestaan vele afvalmarkten. En daarin nog veel meer (potentiële) kringlopen Auke van Stralen, Directeur Sales & Marketing: Het gaat om gemak en kostenreductie, en als je samenwerkt: om meer waarde Onze klanten zijn er in diverse soorten en maten. Sommige, vaak grotere klanten vragen maatwerk en partnership, anderen vragen gemak en willen vooral geen omkijken hebben naar hun afval. Voor die laatste groep ontwikkelen we bijvoorbeeld allerlei online faciliteiten. Online of via de telefoon bestellen is voor hen soms veel prettiger dan een bezoek van een Accountmanager. Dat geldt hetzelfde voor de facturatie en het verkrijgen van inzicht in hun afvalcijfers en de status van hun contract. Uiteindelijk bedienen we ook deze klanten op maat, maar veel efficiënter en dus goedkoper. Grote klanten die maatwerk willen, kunnen op onze inzet rekenen als het gaat om kostenreductie en optimalisering van dienstverlening. Maar dat is niet geheel vrijblijvend; het motto hier is co-creatie. Als de inzet er aan beide kanten is, kunnen we slim samenwerken. Dan maken we innovatie mogelijk, en creëren we nieuwe concepten, nieuwe businessmodellen en zelfs nieuwe producten. 12 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

8 Enexis: irritatie leidt tot duurzame kostenbesparing hr / cultuur We merken dat SITA de verantwoordelijkheid voelt om binnen de keten grondstoffen te beschermen door ze maximaal te hergebruiken, en daarin de samenwerking te zoeken. We delven secundaire grondstoffen Hij heeft wel eens voorgesteld te willen afzien van zijn salaris, in ruil voor een derde van de besparingen die ik zou realiseren op onze afvalhuishouding. Met een brede lach rekent Paul van Zuylen voor op welk inkomen hij had kunnen rekenen. Ooit gaven we aan afvalverwerking een miljoen euro uit, nu verdienen we vijf ton. Een succesverhaal dus, waarvan de afvalmanager van Enexis de aanstichter is en dat hij met SITA nog steeds verder aan het uitbreiden is. Netwerkbedrijf Enexis telt medewerkers en beheert de energie-infrastructuur in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland. De onderneming hanteert als motto: duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar. Sinds zijn aantreden als afvalmanager op 1 januari 2011 heeft Paul van Zuylen tenminste gescoord op duurzaam en betaalbaar. Ik loop al wat langer mee bij het bedrijf en irriteerde me aan het feit dat we zoveel weggooiden. Nadat ik op 1 januari 2011 verantwoordelijk werd voor afval binnen Enexis, zijn we begonnen met het in kaart brengen van alle stromen. Vervolgens hebben we een systeem laten ontwikkelen waarmee we van alle soorten nauwkeurig het transport en de verwerking konden bijhouden. En konden bepalen hoeveel we bespaarden op CO 2 -emissies. SITA heeft intensief meegedaan bij het nagaan van alle verwerkingsstappen waardoor we voldoende data konden verwerven voor de berekening. Het resultaat? In 2011 bespaarden we ton, in 2012 zelfs ton. Behalve in financieel opzicht is dus ook onze klimaatbijdrage flink gestegen. Duurzaamheid en geld gaan hand in hand. Kabels en transformatorhuisjes De grootste winst boekt Enexis door anders om te gaan met de vele kabels die uit de grond worden gehaald en vervangen, en de transformatorhuisjes die worden afgedankt. Jaarlijks vervangen we vele tonnen kabels en transformatorhuisjes die alle bestaan uit waardevolle materialen, als koper, aluminium etc. Voorheen gooiden we dat weg en nu hebben we afspraken gemaakt over de prijzen per ton. SITA optimaliseert die waarde door het effectief en efficiënt te verwerken. Van Zuylen beschikt over een database waarmee hij per meter kabel die uit de grond komt, weet welke materialen er in zitten. Als we aan een project beginnen, weet ik al hoeveel we gaan verdienen in geld, en besparen op CO 2 -uitstoot. Succes door samenwerking SITA kwam per 1 januari 2012 bij Enexis aan boord na een Europese aanbesteding, onder meer omdat de onderneming volgens Van Zuylen de meest aansprekende visie op duurzaam afvalmanagement verwoordde. Ze zijn direct met een groot, multidisciplinair team aan de slag gegaan. Een jaar later hadden ze net zoveel kennis van ons bedrijf als onze vorige afvalpartner die zeventien jaar voor ons werkte. Ze zijn dus ingewerkt, en nu gaan we kijken naar allerlei andere stromen die we gescheiden in kunnen zamelen. Die zullen weliswaar niet zoveel geld opbrengen, maar naar verwachting wel veel CO 2 -besparing opleveren. Een van de stromen waar de aandacht naar uitgaat, is kunststoffolie. Op advies van SITA investeert Enexis voor dit volumineuze materiaal in een pers. Bovendien is het E-COO-concept voor gescheiden inzameling van kantoorafval geïntroduceerd in de gebouwen van Enexis, waaronder de drie nagelnieuwe, energieneutrale kantoren in Zwolle, Maastricht en Venlo. Samen werken, samen delen Afvalmanagement is een professie die zich snel ontwikkelt en steeds kennisintensiever wordt. Medewerkers moeten vanzelfsprekend deskundig zijn als het gaat om bijvoorbeeld wet- en regelgeving rond afval en de eigen operationele processen. Maar steeds vaker wordt van hen ook inzicht gevraagd in de processen van klanten, en de specifieke stromen daarin. Centraal hierin staat de SITA Academie, waarbinnen tientallen opleidingen worden verzorgd. Hieraan nemen jaarlijks tussen en medewerkers deel. In 2012 namen medewerkers deel aan een training die gemiddeld 13,7 uren in beslag nam. De meeste opleidingen hebben betrekking op Health, Safety & Environment, Sales, professionele technieken voor chauffeurs, IT en taal (geletterdheid). Verschuivende cultuur Terwijl binnen de SITA Academie vele trainingen worden gegeven, stuurt SITA erop aan dat deze inzet niet vrijblijvend is. Ontwikkeling en persoonlijke groei is van belang voor de onderneming, maar ook voor de medewerker. Daarmee is sprake van een gedeelde verantwoordelijkheid waarbij de een faciliteert en de ander benut. Waarop ze elkaar kunnen aanspreken. Dit verschuivende aspect in onze samenwerkingscultuur past niet alleen bij een moderne organisatie, maar sluit ook aan bij de economische en marktomstandigheden. SITA wil zich hierbij niet alleen handhaven maar ook juist positioneren om groei mogelijk te maken. Daarbij wordt het verschil gemaakt door de zelfstandigheid, vitaliteit en flexibiliteit van werkgever én werknemer. Vitaal is succesvol Appeltje Eitje is de naam van het grootste en zeer succesvolle vitaliteitsprogramma binnen SITA. Het gaat hier om een jaarprogramma waarin medewerkers worden begeleid in het sportief bewegen, gezonder eten en stoppen met roken. SITA wil het succes continueren, onder meer door vaker zogenoemde Health Checks uit te voeren. Aan de hand hiervan kan een arts medewerkers aanspreken op hun levensstijl, ook degenen die nog niet meedoen aan Appeltje Eitje. medewerkers in cijfers Aantal medewerkers: Gemiddelde leeftijd: 42,5 jaar Gemiddelde duur dienstverband: 14,3 jaar Aandeel vrouwelijke medewerkers: 17,5% 14 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

9 veiligheid Hoogstraten: 25 jaar verpakkingsmanagement De ruim voertuigen van SITA rijden dagelijks hun routes door heel Nederland. Ze zijn zo prominent in het verkeer aanwezig dat SITA het als haar maatschappelijke taak ziet, actief bij te dragen aan verkeersveiligheid. Dit aan de hand van structurele veiligheidsmaatregelen en programma s dat van meerdere kanten wordt ingestoken. Elkaar scherp houden voor veilig verkeer In het kader van verkeersveiligheid staan volgens SITA twee vragen centraal: zijn wij zichtbaar genoeg? En zijn wij altijd bewust van medeweggebruikers? Anders gezegd: terwijl we investeren in onze eigen prestaties in het verkeer, besteden we ook aandacht aan het veiligheidsbewustzijn van medeweggebruikers. Om te beginnen bij kinderen. SITA zet zich daarom in om kinderen bewust te maken van de gevaren van de dode hoek. Zo stellen we het hele jaar door een van onze vrachtwagens met chauffeur beschikbaar voor voorlichting op basisscholen. Deze wagen bezoekt bijna elke dag een basisschool. Op die manier hebben we inmiddels leerlingen op 275 basisscholen bewuster gemaakt van gevaren in het verkeer. SITA werkt hierbij samen met Veilig Verkeer Nederland (VVN), Transport en Logistiek Nederland (TLN) en de Vakopleiding Transport en Logistiek (VTL). Eén van de meest opvallende initiatieven is het Meldpunt Veilig Verkeer, dat in mei 2013 werd gelanceerd (zie kader). Eigen rijgedrag onder vergrootglas Hoewel veilig rijgedrag al sinds jaar en dag structureel op de agenda staat, voerde SITA in 2011 een grote interne campagne waarbij onder meer alle chauffeurs intensief werden getraind. Eind 2012 werd deze campagne opgevolgd met maar liefst 50 veiligheidssessies door het hele land. Chauffeurs en beladers, maar ook uitzendkrachten en medewerkers van Sales en Planning werden onder meer weer bewust gemaakt van de Tien Regels voor Veilig Rijden van SITA. Cabine met ruim zicht Behalve dat gewerkt wordt aan het veilig rijgedrag worden ook voortdurend technische maatregelen gezocht en genomen. Zo heeft Samen Zie Je Veiliger SITA in 2012 tijdens een grondige test van 26 cabines van verschillende truckfabrikanten het zicht rondom de cabine onderzocht. Als meest veilige uit onze test kwam de cabine van de Volvo FE Low Entry Cab. Daarop zijn drie van deze wagens aangeschaft. Deze worden in de de Arnhemse binnenstad getest. Met de slogan Samen zie je veiliger introduceerden SITA en Veilig Verkeer Nederland (VVN) een nieuwe campagne om veiligheid in het verkeer te verbeteren. De campagne is gericht op het signaleren en melden van onveilige verkeerssituaties door zo veel mogelijk weggebruikers. Zo is er een app ontwikkeld waarmee verkeersdeelnemers gevaarlijke situaties via smartphone of tablet aan het Meldpunt Veilig Verkeer kunnen doorgeven. Surf naar Verpakkingen zijn vaak gemaakt van uitstekend recyclebare of zelfs herbruikbare producten. Daarom zetten we ons in voor duurzame verpakkingsoplossingen en willen we het milieu zoveel mogelijk ontzien. Kernachtiger kan Algemeen Directeur Dickjan Hoogstraten de ambities van D.J. Hoogstraten Verpakkingsmaterialen B.V. niet samenvatten. Hij is blij met SITA als partner die hem op dit gebied met raad en daad terzijde staat. Hoogstraten Verpakkingsmaterialen B.V. in Gorinchem heeft 25 jaar kennis en ervaring opgebouwd op het gebied van verpakkingen voor de industrie. Met producten in het assortiment kunnen ze zonder meer totaalleverancier worden genoemd. Het bedrijf produceert folies in allerlei varianten, volledig naar de wens van hun klanten - tot aan de bedrukking toe. Daarnaast levert Hoogstraten de meest uiteenlopende soorten dozen, piepschuim, tape, bubbeltjesplastic, opvulmaterialen en zelfs complete verpakkingstafels en palletwikkelmachines. Dickjan Hoogstraten raakt niet uitgepraat over zijn onderneming. Opmerkelijk is de vanzelfsprekendheid waarmee hij stelt dat Hoogstraten alleen bestaansrecht heeft dankzij de inzet van zijn medewerkers. Zonder hen geen Hoogstraten, en zeker niet de onderneming die zo voor klanten en kwaliteit gaat. Hij benadrukt dat Hoogstraten klanten ontzorgt, met producten die direct bijdragen aan lagere kosten en een duurzame oplossing inhouden. Op beide punten vult SITA ons mooi aan. Ik ben blij met zo n partner die veel verder gaat dan alleen het ophalen van afval. Met SITA kiezen we voor kwaliteit, duurzaamheid en efficiëntie. Bijna geruisloos denken ze bijvoorbeeld mee over het zo efficiënt mogelijk inrichten van onze afvalstromen, zodat wij de kosten beheersbaar houden. En tegelijkertijd hebben ze ook op gebied van duurzaam ondernemen al tal van verbeteringen aangedragen. Groot rendement Hoogstraten staat bekend om zijn vernieuwende benaderingen om het milieu te beschermen. Dickjan Hoogstraten stelt het belangrijk te vinden een bijdrage te leveren aan de bescherming van natuurlijke hulpbronnen en milieu, ook voor toekomstige generaties: Daarom is ons motto: RE-use, RE-new, RE-cycle. Wij blinken uit in folies en bieden daarnaast allerlei Geruisloos meewerken aan duurzamer verpakken verpakkingsproducten. Die zijn allemaal heel schoon te recyclen. SITA is specialist op afvalmanagement en weet precies hoe we hiermee om moeten gaan. Zo blijven wij verzekerd van een milieubewuste verwerking. Hij wijst op een folie- en papierpers: Die heeft SITA, net als onze afvalcontainers, beschikbaar gesteld. Een kleine investering, met voor ons een groot rendement. Afval wordt nu zo goed gedicht dat het aantal voertuigbewegingen van inzamelwagens drastisch omlaag kon. Ik hoef niet uit te leggen dat dit veel CO 2 -emissies scheelt. Hoogstraten vindt het fijn dat de duurzaamheidsinspanningen van zijn onderneming terug te zien zijn in cijfers. Daarmee gooit de EcoScan van SITA hoge ogen. SITA brengt voor ons in Belangrijk is dat we verzekerd blijven van een milieubewuste verwerking van ons afval beeld wat ons afval voor effect heeft op het milieu. Zo beschikken we over een totaalbeeld van onze duurzaamheidsprestaties op het gebied van afvalmanagement en weten we precies wat onze inspanningen teweegbrengen. Concrete cijfers zijn bijzonder motiverend Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

10 BCC: Altijd de duurzame keuze maatschappij Handschoen goed opgepakt Wij beloven de klant altijd een duurzame keuze. Dat begint bij de apparaten zelf, maar we willen natuurlijk ook anderszins onze duurzaamheid invullen, stelt Jacco Timmerman van BCC, Nederlands tweede elektro-retailer. SITA is een partner die ons daarin ondersteunt. Daar hebben we ze toe uitgedaagd, waarna ze de handschoen goed hebben opgepakt. Timmerman geeft als senior manager logistiek leiding aan de in- en uitgaande stromen bij BCC. De retailer van elektrische apparaten beschikt over 56 winkels terwijl de online verkopen exponentieel groeien. BCC telt zo n medewerkers. Voor een aanzienlijk deel bevolken deze de winkels, maar ook het logistieke deel van de organisatie vraagt de nodige capaciteit. Dagelijks rijden er tenminste zo n 60 wagens zeven dagen per week, twee ploegen per dag door het land om de grotere apparaten uit de schappen wit- en bruingoed af te leveren bij klanten. En terwijl de nieuwe apparaten worden afgeleverd, nemen de medewerkers de oude apparaten weer mee. Telkens gaat het om honderden televisies, koelkasten, vriezers, wasmachines en drogers, etc. Timmerman: Het is natuurlijk onze wettelijke plicht, maar het maakt ook gewoon deel uit van onze high service als we onze klanten ontzorgen van hun oude apparaat, inclusief het verpakkingsmateriaal van het nieuwe apparaat nadat we deze hebben geïnstalleerd. Aan het eind van hun route leveren de bezorgers het afgedankte wit- en bruingoed en de teruggeno- men verpakkingsmaterialen af in de distributiecentra van BCC bij Schiphol en in het Westelijk Havengebied van Amsterdam. Bij het verpakkingsmateriaal gaat het om papier en karton, piepschuim (polystyreen) en pallets. SITA neemt vervolgens alle stromen in, op één na. Piepschuim zetten we zelf af. Nadat we het in een persinstallatie tot blokken hebben geperst, verschepen we het naar China ten behoeve van recycling. Uitdagen In het distributiecentrum bij Schiphol beschikt BCC al langere tijd voor de verwerking van afgedankte apparatuur over een volwaardige milieustraat. Deze wordt door medewerkers van SITA bemand. Onze gratis bezorgservice is erg gewild en groeit natuurlijk ook door de toename van online verkopen. Dat leidt wel tot een veel grotere retourstroom aan verpakkingen. SITA heeft ons het afgelopen jaar geadviseerd in de aanschaf van nieuwe containers. Timmerman heeft er geen omkijken naar. De milieustraat draait onder verantwoordelijkheid van SITA, zeven dagen per week en van s ochtends vroeg tot s avonds laat. Daar hebben ze, behalve de professionaliteit, ook de schaal voor. Het distributiecentrum van Westpoort had ook veel (productie)afval en maakte gebruik van één grote afvoercontainer. Korte tijd nadat Timmerman in dienst was getreden bij BCC (december 2011) signaleerde hij dat hier wel wat kon verbeteren. Vanzelfsprekend vroeg hij SITA om met een voorstel te komen. Ik streefde in eerste instantie naar meer netheid en orde, maar vond dat ook de afvalscheiding beter kon. Op basis van het voorstel van SITA wilden wij wel investeren in de aanschaf van drie perscontainers: twee voor papier en karton, één voor kunststof. Het resultaat is dat we nu volledig scheiden, minder rommelig werken én dat we geld verdienen. Met de opbrengst van papier, karton en kunststof is de verwerking ervan nu min of meer kostenneutraal. Ik hoef niet uit te leggen dat de marges in onze business laag zijn, sluit Timmerman af. De drive om kosten te drukken, is daarom groot. Dat vind ik leuk, dat is mijn vak. En ik ben daarom gebaat bij een partner die daarin mee kan denken en zich wil laten uitdagen. Wat mij betreft, doet SITA dat ook naar ons! Bezoekerscentrum Rotterdam Toneel van kennisuitwisseling SITA opereert midden in de samenleving. En zoekt daarin de dialoog, met verschillende groepen en via verschillende wegen en structuren. Om hierin te faciliteren, creëerden we in 2011 ons eigen fysieke platform: het bezoekerscentrum in Rotterdam. In 2012 vormde dit centrum het toneel voor uitwisseling van visies, kennis en praktische oplossingen. Na (of voorafgaand aan) een rondleiding langs de sorteerinstallatie voor kunststof verpakkingsafval komen bestuurders, beleidsmakers en experts bijeen om verschillende zaken te bespreken. Zo ontving SITA (samen met de Vereniging Afvalbedrijven) D66 ers Gerbrandy (EP) en Van Veldhoven (Tweede Kamer). Deze presenteerden een deel van hun maatregelen in het kader van Resource Efficiency, een van de EU-speerpunten om het hoofd te bieden aan de toenemende grondstoffenschaarste. Andere dop, kleur, etiket? Vanuit de hoek van producenten van kunststof verpakkingen is de interesse voor het bezoekerscentrum, en in het bijzonder voor de sorteerinstallatie, groot. In 2012 is veelvuldig informatie uitgewisseld over de sorteerbaarheid van verpakkingen. Naar aanleiding van praktijktesten zijn diverse verpakkingen aangepast, waardoor het recyclingpercentage werd geoptimaliseerd. Concrete voorbeelden zijn de aanpassing van een flacondop waardoor er na gebruik minder saus achter blijft; de verandering van de kleur van een wasmiddelenflacon en de verkleining (millimeters) van een etiket zodat deze beter wordt gezien in de verschillende sorteerstappen. Betrokken in vele overleggen Behalve via het eigen bezoekerscentrum acteert SITA op vele andere platforms. Op Europees niveau nemen we deel aan de Fédération Européenne des Activités du Déchet et de l Environnement (FEAD), en aan het European Innovation Partnership (EIP) on Raw Materials. EIP s proberen rondom het thema grondstoffen de innovatie te vernieuwen en te versnellen. Hoofdthema s zijn exploratie, extractie, processing, recycling en substitutie. Op nationaal niveau zijn we lid van de branchevereniging Vereniging Afvalbedrijven (VA) en van de ondernemersverenigingen Transport en Logistiek Nederland (TLN) en VNO-NCW. Onze medewerkers zijn vertegenwoordigd in commissies en werkgroepen van verschillende branche- en maatschappelijke organisaties, zoals het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken en de Stichting Maatschappij & Ondernemen (SMO). Ook leveren we actief bijdragen aan kennisbijeenkomsten, zoals over thema s als grensoverschrijdend afvalverkeer, en het jaarlijkse symposium Afval & Industrie. In 2012 waren we namens de groep GDF SUEZ partner van het 13de Nationaal Sustainability Congres. SITA verzorgde hierbij een themasessie over de duurzame stad onder de titel: het bedrijfsleven als driver voor de stad van de toekomst! 18 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

11 milieu Scania: professionals in huis gehaald onze impact Milieu is core-business voor SITA; we ruimen op wat overblijft na productie of consumptie. Wat we doen, wordt pas goed zichtbaar als we ons werk niet doen. Onze impact op het milieu wordt bepaald door hoe we afval inzamelen, welke milieubelasting nodig is om ons werk te doen, en hoe we vervolgens met het ingezamelde afval omgaan. Onze impact is te kwantificeren aan de hand van onze CO 2 -voetafdruk die onder meer afhankelijk is van ons verbruik van gas en diesel, en de resultaten die we boeken met recycling. (Meer informatie via duurzaamheidsverslag.sita.nl) Doordat het diesel- en het gasverbruik daalde, nam onze CO 2 -emissie af. Emissie in kton CO Diesel (ex. Inhuur) Gas 2 3 Elektriciteit Totaal Met het recyclen van afvalstoffen (als grond- bouw- of brandstof) bereiken we een forse vermindering van de CO 2 -emissie in de keten. Deze is verbeterd door meer recycling van kunststof (verpakkingsafval) en papier. Emissie in kton CO Storten 6 1 Verbranden Glas Hout Metaal Papier Plastic Oplosmiddelen -4-4 Overige 0 0 Totaal Het Nieuwe Rijden scheelt echt! De training Het Nieuwe Rijden werd door SITA in 2012 gecontinueerd. En met succes. De training die in eigen huis werd georganiseerd, leidt tot een grotere besparing op brandstof dan verwacht. De chauffeurs van SITA besparen gemiddeld maar liefst 13% aan brandstof. Dat scheelt aanzienlijk; in kosten, fossiele brandstof en CO 2 -uitstoot. Dit uitstekende resultaat werd gemeten tijdens de eerste trainingsrit van 47 km. Om deze prestatie in de praktijk vast te houden, hebben we in 2012 een proef gedaan met een geautomatiseerd systeem dat de chauffeur tijdens de rit on the job informeert over het brandstofverbruik. De eerste testresultaten zijn prima. In 1995 hadden we meerdere aanbieders voor onze afvalstromen. We wilden naar een intern afvalplatform en hebben daar meerdere partijen uit de markt bij betrokken. Jan Pastoor van Scania, producent van zware bedrijfsauto s, was benieuwd of deze specialisten waar konden maken wat ze beloven. SITA bleek die extra stap te kunnen maken. Onze filosofieën sloten heel goed op elkaar aan en SITA kwam met oplossingen die we niet zelf hoefden te bedenken. Jaarlijks rijden er nieuwe trucks de assemblagehallen van Scania in Zwolle uit en worden er bij Scania in Meppel voor trucks, de hele Europese productie, de kunststofdelen gespoten. Het behoeft nauwelijks toelichting dat hiervoor sprake is van strak op elkaar afgestemde productiestappen, en dat ondersteunende processen hier naadloos op moeten aansluiten. Het is een van de verantwoordelijkheden van senior-sourcing manager Jan Pastoor. Scania vindt dat sommige activiteiten niet tot haar kerncompetenties behoren; afvalmanagement is er daar één van. Gelijktijdig willen we wel maximale grip houden op het werk dat externe specialisten voor ons uitvoeren, wij zijn de deskundige klant. In onze optiek heeft elke leverancier recht op een deskundige klant. Daarom hebben we maandelijks overleg, gaan we uit van de wil om met ons te bewegen én willen we verrast worden met initiatieven om te verbeteren. Bovendien eisen we volledige transparantie. Zo weten we exact hoe de kosten van onze specialisten, zoals SITA, zijn opgebouwd. Veeleisend maar duurzaam Zo veeleisend als Scania is, zo duurzaam is de relatie met SITA. Vanaf 2003 is de interne inzameling van het bedrijfsafval en het gevaarlijk afval toegevoegd aan de activiteiten van SITA. Onder de categorie gevaarlijk afval valt ook het chemisch afval uit de vestiging Meppel. De daar gebruikte spoelverdunning, zo n 500 ton per jaar, wordt door SITA Almelo gereinigd en geregenereerd tot volledig nieuw product dat in Meppel weer wordt gebruikt. Sinds 2010 is SITA ook verantwoordelijk voor de inzameling en sortering van verpakkingsmaterialen, waaronder de afbraak van de ruim pallets en palletranden waarop onderdelen voor de trucks worden aangevoerd Het gaat om het gevoel samen te willen verbeteren op de verschillende productiestations. SITA ontwikkelde daar een plan voor waarmee ze aantoonden verstand te hebben van logistiek. Het was gewoon slim op maat gemaakt, met de kortste routes en de minste bewegingen. Zoals Pastoor voor ogen heeft, ontwikkelt de dienstverlening van SITA zich verder, en in diverse richtingen. Zo hebben we ze gevraagd om onze riolen en vloeistofdichte vloeren te inspecteren, zo maken we gezamenlijk iedere keer weer een extra stap. Warm gevoel Dagelijks zijn er bij Scania liefst veertig SITAmedewerkers werkzaam: negen voor bedrijfsafval en 31 voor verpakkingsmaterialen. Ondanks dat het geen Scania medewerkers zijn hebben de SITA medewerkers wel het gevoel onderdeel uit te maken van Scania. Het grote Belangrijk is dat we verzekerd blijven van een milieubewuste verwerking van ons afval voordeel, volgens Pastoor, is dat verbeteringen daadwerkelijk van binnenuit worden gerealiseerd. De mensen van SITA ontdekken gewoon kansen en mogelijkheden om te optimaliseren. Ondanks dat we samen al veel hebben bereikt, wil Scania voortdurend verbeteren en dus verduurzamen. Met andere woorden: SITA moet ons continu het warme gevoel geven dat ze ambities met ons houden. 20 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

12 sita in nederland Doelen wijzen de richting SITA Nederland heeft zich voor 2013 een aantal hoofddoelen gesteld. Deze willen we natuurlijk realiseren, ook in de huidige onzekere omstandigheden. De hoofddoelstelling is dat we gaan voor een duurzaam financieel resultaat, zowel door nieuwe klanten te werven als door nieuwe opdrachten van bestaande klanten te verkrijgen. We streven ook naar: Een hogere klanttevredenheid (met een 7,7 als rapportcijfer) Het verdubbelen van het aantal klanten dat digitaal wordt gefactureerd Minder contractopzeggingen SITA s profiel En omdat we een toegankelijke onderneming willen zijn waar diversiteit wordt gestimuleerd, starten we een pilotproject met wajongers. SITA Nederland is actief op bijna alle schakels van de afvalketen en richt zich op vele doelgroepen in onze samenleving: huishoudens, overheden, ondernemingen, maatschappelijke instellingen en andere organisaties. De inzameling en standaarddiensten voor (niet-)gevaarlijk afval worden door SITA uitgevoerd vanuit zo n veertig vestigingen, verspreid over het land. Het gaat dan om de inzameling van: huishoudelijke afvalstromen, zoals groente-, fruit- en tuinafval, papier en karton, glas, kunststof en restafval, van huishoudens; bedrijfsafval van zo n bedrijven en andere organisaties, variërend van monostromen (zoals papier en karton, keukenafval, oliën en vetten, folies, hout, metalen, autobanden en incontinentiemateriaal) tot gemengd bedrijfsafval, bouw- en sloopafval en gevaarlijk afval. SITA adviseert klanten over preventie en vervolgens over de mogelijkheden om afval zo doeltreffend mogelijk aan de bron te scheiden. Bronscheiding maakt dat afvalstromen zo schoon mogelijk weer terug kunnen worden gebracht in de productieketen, al dan niet na bewerking. Ingezameld afval wordt zoveel mogelijk gerecycled of geschikt gemaakt voor recycling. Naast de advisering over preventie en (bron) scheiding stelt SITA haar kennis en ervaring over de hergebruiksmogelijkheden van stromen beschikbaar. Het zorgt ervoor dat SITA in toenemende mate intensief contact heeft met experts op het gebied van industrieel ontwerp, materiaalgebruik, productie en processen en distributie. Een gevarieerd scala aan vragen komt hierbij aan de orde, zoals over de mogelijkheden om materialen te kiezen die goed kunnen worden teruggewonnen, al dan niet via bronscheiding en/of sortering. Steeds vaker gaat het ook over de toepassing van vernieuwde grondstoffen. Kan afval niet worden hergebruikt of gerecycled, dan wordt het verwerkt in een van onze eigen AfvalEnergieCentrales of die van derden, waarbij zoveel mogelijk energie wordt teruggewonnen en nuttig toegepast via elektriciteit- en/ of warmtelevering. Stromen die niet kunnen worden gerecycled of verbrand, worden aangeboden bij stortplaatsen. Storten gebeurt in Nederland nog maar minimaal. Het past in ons beleid om storten te minimaliseren. Specifieke diensten en concepten Naast de inzamel- en verwerkingsdiensten biedt SITA klanten met bedrijfsafval nog verschillende andere diensten en concepten. Deze worden aangeboden in de vorm van een basispakket waarvan het merendeel van de klanten met bedrijfsafval gebruik maakt. Voor klanten met speciale behoeften en/of stromen ontwikkelen we dienstverlening op maat. Concepten voor (specifieke) stromen zijn: Total Waste Services: voor grote ondernemingen of complexe industrieën neemt SITA de volledige zorg met betrekking tot afval over. Het concept gaat uit van het idee dat SITA niet alleen het afval, maar ook alle aspecten er omheen uit handen van de klant neemt. Van reductie en scheiding tot inzameling en verwerking van reguliere en specifieke stromen, inclusief de zorg voor veiligheid, registratie, administratie etc.; DataZeker: een volledig gesloten logistiek systeem voor de inzameling en de verwerking van vertrouwelijke datadragers; VetTotaal: een compleet pakket voor het reinigen, ledigen, beheer en onderhoud van vetafscheiders; MonoFolie: een systeem voor de gescheiden inzameling van herbruikbare verpakkingsfolies; GAST-wagen: een multifunctioneel voertuig voor het inzamelen van diverse soorten gevaarlijk afval die vrijkomen in een garage of onderhoudsbedrijf; RioolTotaal en KolkenTotaal: concepten voor reiniging en beheer van respectievelijk riolen en kolken; ondergrondse afvalcontainers voor diverse afvalstromen; inzameling monostromen, steeds vaker in de vorm van een one-stop service. Zorgsector Sectorspecifiek is de dienstverlening aan de zorg: ziekenhuizen, laboratoria en andere zorginstellingen. Deze organisaties vergen een geoptimaliseerde gescheiden inzameling die rekening houdt met bijvoorbeeld besmettingsrisico s maar ook met ethische aspecten. SITA ondersteunt deze inzameling en verwerking onder meer met diverse voorlichtings- en instructieactiviteiten voor medewerkers van zorgorganisaties. Gevaarlijke afvalstoffen Voor gevaarlijke afvalstoffen beschikt SITA over SITA Ecoservice Treatment in Almelo waar diverse gevaarlijke afvalstoffen in de eigen installaties worden bewerkt, zo mogelijk voor hergebruik. Zo worden oplosmiddelen via destillatie gezuiverd en opnieuw toepasbaar gemaakt. Voor de inzameling en het transport van gevaarlijke afvalstoffen is de gespecialiseerde Operational Unit SITA Inzameling Gevaarlijk Afval (IGA) de aangewezen marktpartij. Dit onderdeel heeft locaties in Veendam, Gorinchem en Maastricht. Sorteerinstallatie In Rotterdam beschikt SITA over een moderne sorteerinstallatie voor (Nederlands) kunststof verpakkingsafval. SITA heeft deze installatie ontwikkeld en in gebruik genomen, specifiek voor het afval dat in het kader van producentenverantwoordelijkheid door het verpakkende bedrijfsleven wordt teruggenomen. SITA Paper Recycling and Trading (SPRT) is een van de grootste oud papierondernemingen in de Benelux en Duitsland. SITA SPRT verzamelt, bewerkt en recyclet papier en kunststoffen (uitgezonderd kunststof verpakkingsafval) op verschillende verwerkingslocaties in Duitsland, Nederland en België. In het hoofdstuk Waste Flow Management (pagina 06-09) is te lezen op welke wijze dit onderdeel zorgt voor vernieuwde toepassing. SITA Riool Services is specialist op het gebied van het reinigen, ledigen en inspecteren van riolen, kolken en vetafscheiders. Dit onderdeel maakt gebruik van moderne technieken zoals GPS en camera s om haar werk efficiënt te kunnen verrichten. SITA Riool Services werkt vanuit zeven locaties verspreid over het land. SITA ReEnergy heeft een moderne AfvalEnergieCentrale met R1 status (status van nuttige toepassing) in Roosendaal. De installatie levert elektriciteit aan het openbare net (en voor eigen gebruik) en warmte aan een nabijgelegen kassencomplex. De nieuwe installatie werd in oktober 2011 officieel geopend. Met uitzendkrachten doen zich relatief meer ongevallen voor dan met eigen medewerkers. Hierom hebben we de ambitie om bij de laatste groep een verbeterslag te maken: een daling van 20%. Vanuit milieu- en kostenopzicht hebben we ons tot doel gesteld 5 procent op energieverbruik te besparen, naast 20% CO 2 -reductie in 2014 (ten opzichte van 2009). suez environnement SITA Nederland is een zelfstandige onderneming maar werkt op verschillende fronten nauw samen met zusterondernemingen in omringende landen. Dat geldt in het bijzonder voor SITA Duitsland en SITA België/Luxemburg. Met de laatste vormen we SITA NEWS (SITA Northern Europe Waste Services). SITA Nederland maakt deel uit van het wereldwijde milieu concern SUEZ ENVIRONNEMENT. SUEZ ENVIRONNEMENT is voor het vierde achtereenvolgende jaar opgenomen in the Dow Jones Sustainability Index World and the Dow Jones Sustainability Index Europe vanwege de corporate -, sociale - en milieuprestatie, alsmede op het terrein van governance. 22 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 /

13 Fastprint Eco Duurzaam kopieerpapier; compromisloos wit Een nieuw soort printerpapier: Fastprint Eco. Dat is 100% duurzaam papier waarmee je voor de dag kunt komen. Want voor het eerst is gerecycled, duurzaam geproduceerd papier niet meer van nieuw te onderscheiden. Nieuwsgierig hoe wit dit duurzame papier uit uw printer rolt? Vraag een gratis proefpak aan op Fastprint Eco de naam zegt het al heeft een hoge runnability (NEN 12281) zodat de printer ook grote opdrachten gemakkelijk kan verwerken. Bovendien is Fastprint Eco uitermate geschikt voor dubbelzijdig printen. Dat is bijzonder, want het papier wordt voor 100% gemaakt van oud papier. Een duurzame papierfabriek in Noord-Frankrijk maakt van het oud papier van SITA weer hagelwit kopieerpapier en dat zonder chloor of optische witmakers te gebruiken. Papier dat echt wit is, zonder compromissen geproduceerd. Met Fastprint Eco hoeven bedrijven die duurzaam willen werken, niet meer in te leveren op kwaliteit. De nieuwe papiersoort kwam tot stand in nauwe samenwerking met papiergroothandel PaperlinX. We vinden het een prachtig voorbeeld van onze ambities voor een circulaire economie, een kringloop waarin materialen eindeloos worden hergebruikt. Fastprint Eco voldoet aan de strengste milieu-eisen en wordt volledig CO 2 -neutraal geproduceerd. Daarvoor ontving het tal van certificaten, zoals van PEFC, der Blaue Engel en ISO Kiezen voor Fastprint Eco omdat: 106 kilo oud papier genoeg is voor 100 kilo Fastprint Eco papier. gewoon papier zo n 550 gram CO 2 -uitstoot per kg oplevert. Dit staat gelijk aan de CO 2 -uitstoot van 4 autokilometers. Elke pallet Fastprint Eco scheelt de CO 2 -uitstoot van autokilometers. een boom goed is voor vellen nieuw (niet gerecycled) papier, dit zijn 16 pakken. Elke 16 pakken Fastprint Eco sparen dus een boom uit. 24 Jaarmagazine SITA Nederland 2012 / 2013