HERITA PRESENTEERT SINT- NIKLAAS NIEUWKERKEN

Transcriptie

1 HERITA PRESENTEERT SINT- NIKLAAS NIEUWKERKEN

2 Zondag 13 september 2015 Tussen kerken en kapellen: Verborgen parels en Vergeet-me-nietjes Open Monumentendag 2015 nodigt je uit om even stil te staan op plekken waar je anders zomaar voorbij raast. Dit jaar staat naast Sint-Niklaas ook de dorpskern van Nieuwkerken in de kijker. ken en kapellen als rode draad en inspiratiebron. Beide cultuurhistorische routes, langs 71 kort beschreven kerken en kapellen, hebben hun startpunt aan de dekanale Sint-Nicolaaskerk, één van de toplocaties op OMD schappen, boeiende straten, opvallende dorps- en stadsgezichten en heel wat Verborgen parels en Vergeet-menietjes. Kaart 1 (36 km) loopt via de wijk Tereken,over Belsele en Sinaai dus vooral in westelijke richting. Kaart 2 (28 km) loopt in Noordelijke richting en doet vooral Nieuwkerken aan. ben we er een aantal bijzondere plekken uitgelicht en suggereren we 2 wandelzones waar heel wat te ontdekken valt. ( Stadscentrum Sint-Niklaas en Dorpskern Nieuwkerken ). De De plekken waar je een drankje kan kopen zijn aangegeven een. De toont je waar de kinderen onze bijzondere gasten zijn. samenstellen. (Grote Markt 45), de Bib en in de deelgemeentehuizen. Openingsuren dienst toerisme: van maandag tot vrijdag: 9.00 tot uur en tot uur op zaterdag en zondag: tot uur (van 15 mei tot 15 september) Openingsuren deelgemeentehuizen: van maandag tot en met zaterdag: 9.00 tot uur op woensdagnamiddag ook van tot uur 2

3 Bijna 800 jaar geleden (1217) werd Sint-Niklaas een zelfstandige parochie kerkdorp, Waasmunster. In 1219 schonk gravin Johanna van Constantinopel zes bunders woestine aan de Sint-Nicolaasparochie om haar levensvatbaarheid te garanderen. Deze +/- 8 hectare braakliggende grond lagen langs de huidige Ankerstraat: het waren de zogenaamde Papenakkers Priesteragie -gronden. Op deze plek, een kruispunt van handelswegen, verrees resultaat van talrijke uitbreidingscampagnes en verbouwingen tijdens de daaropvolgende eeuwen, de laatste rond Viering 800 jaar Sint-Niklaas in 2017 De oorspronkelijk éénbeukige Romaanse kerk ( 1262) is. gewijd aan Sint-Nicolaas van Myra. Ze bezit een schat aan beeldhouwwerk, houtsnijwerk (o.a. preekstoel met Sint en 3 kinderen in pekelvat), schilderijen, belangrijke relikwieschrijnen, liturgisch edelsmeedwerk, religieus vaatwerk en gewaden (van o.a. Jean-Baptiste en Henri Van Serveren). Het kerkmuseum met een indrukwekkende collectie religieuze voorwerpen is op Open Monumentendag uitzonderlijk gratis toegankelijk. De Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas (KOKW) en het Sint-Nicolaasgenootschap tonen een selectie van Sint-Nicolaasstukken uit hun eigen collecties en staan klaar voor een woordje uitleg. As Tender As it Gets, met werk van de Sint-Niklase beeldhouwer Albert Tersago. (tot 20 september) Het grootste orgel van het Waasland. Orgelconcert om en uur met Joost D hont en Katrien Mannaert (organisatie cultuurcentrum Sint-Niklaas) Kijk bij het verlaten van de kerk ook even achter het hoekje in de Sacramentsstraat. Daar hangt een wat verborgen barokke stenen sculptuur van de Aanbidding van het goddelijke Sacrament door- oorspronkelijk- twee cherubijntjes. Waar men gaat langs Vlaamse wegen... Van 11 tot 15 september brengt Bibliotheca Wasiana in de Bib van Sint-Niklaas, een eindje gen..., over Sint-Niklase kapellen en gevelkapellen uit de jaren 60 vergeleken met Op Open Monumentendag enkel open in de voormiddag, andere dagen tijdens de openingsuren van de Bib Stadsbeiaardier Jos D Hollander bespeelt de beiaard van het stadhuis van tot uur. 3

4 2 Verborgen stadskasteeltje Stationsstraat 10 Dit 155 jaar oude kasteeltje met neogotische kenmerken achter Stationsstraat 10, dè ontdekking tijdens Coup de Ville 2013, werd ontworpen door de bekende stadsarchi- kreeg de gelijkvloerse verdieping een nieuwe bestemming als kantoor van een reclamebureau. Aan de straatgevel merk je dat nr. 10 ooit een geheel nr. 12 Kijk daar even omhoog en bemerk het grootste sleutel- (Serrure!)gat van de stad (een vroeger uilengat). Enkel op OMD is het kasteeltje publiek toegankelijk. Aan de overkant - Stationsstraat 17 - zie je het voormalige Huis van den Arbeid, het latere RVA- en VDAB-gebouw. Kommandanturgericht gevestigd. Het gebouw wordt momenteel omgevormd tot meergezinswoning, met respect voor het indrukwekkende interieur. Walburgstraat 35 4 De conciërgewoning van kasteel Walburg, verstopt achter Walburgstraat 41, was jarenlang het Vergeten parel van de stad. Dit gebouw was oorspronkelijk het koetshuis van het kasteel en werd later omgevormd tot woning. In de langsgevel zijn nog sporen zichtbaar van de oorspronkelijke poortopeningen. Na veel zoeken naar een goede bestemming wordt in 2015 uiteindelijk de de concessie van kasteel Walburg en zal dus gehuurd kunnen worden voor vergaderingen, congressen en andere kleinschalige activiteiten. de nieuwe waard je op. Wanneer je langs de Walburgstraat het kasteeldomein verlaat en richting Grote Markt vels ontdekken: Walburgstraat nrs. 38, 22, 23, 29, 27, 14, 4 en 2 en Apostelstraat nr. 43, 31 (het huis waar Hen- 26 (de voormalige drukkerij nr. 20 kunstencentrum WARP)

5 4 Houtbriel - Ankerstraat - Truweelstraat Op het traject van de Sint-Nicolaaskerk naar de Heilig Hartkerk kom je langs heel wat opmerkelijke zaken en merkwaardige gevels. Houtbriel nrs Ankerstraat nr. 1 (met rococo-deuromlijsting, nu Kapper Chic & Choc ), nr. 6 (17de eeuws diephuis, nu Antiek Muller ), nr. 8 nrs (galerij in Art Decostijl met neoclassicistische inslag ) en nr. 27 (sinds 1919 drogisterij De Walvis ). Werp ook even een blik in de Zamanstraat: nr. 1 nr. 2 (voormalig wijn- en - Clercq). In de vitrine vind je de hoeksteen 1691 (aandenken aan de heropbouw na de grote brand van 1690). Deze steen werd bewaard door de KOKW in Huis Janssens, (Zamanstraat 49). Ankerstraat nr. 35 (Ingangspoort Externaat Berkenboom ), nr. 41 ( Ambachtelijk Chocolatier Wauters, nrs. 59, nr. 63 (voormalige jeneverstokerij Van Haute ), nr. 81 (inrijpoort Dekenij), nr. 103 nr. 109 (vroegere Rubenspaleis), nr. 140 (voormalige apotheek De Rechter ) Truweelstraat nr. 73 (voormalige houtzagerij Kokkelenberg ), nr. 54 (voormalige stoombrouwerij Den Haan, nu Eurochocolates ) en nrs. 118 De Walvis en De Clercq zijn opgenomen in het boek: Goed bewaarde winkelinterieurs van Katherine Ennekens, die via rondleidingen voorziet. 5

6 5 Heilig Hartkerk (Paterskerk) en Kloostersite Truweelstraat 138 Deze kruising was van 1810 tot 1878 in gebruik als kerkhof. In 1924 kregen de paters minderbroeders deze site toegewezen als vestigingsplaats. In het vooruitzicht van de aanleg van de Elisabethwijk (1922) bouwden zij van 1925 tot 1927 een nieuw klooster en kerk. In de loop der jaren liep het klooster stilaan leeg, de kerk sloot in 2013 haar deuren. Het stadsbestuur zag de potenties van de kloostersite. Ze kocht de site aan en met ners ontwikkelt ze er een kwaliteitsvol stadsvernieuwingsproject met de werknaam Klooster 2.0. De site is toegankelijk van tot uur. Je kan er de ontwerpen bekijken van de herbestemming van de kerk In de kloostertuin gonst het van de animatie, ook voor kinderen. De buurtwerking van de Elisabethwijk brengt een fototentoonstelling over o.a. de opbouw videoreportage van een participatiemoment. Er is folkmuziek / -bal (10.30 tot uur) door Mazurka Clandestina i.s.m. het doedelzakensemble van de Stedelijke Academie voor Muziek Woord Dans. Breng je picknick mee gezonde hapjes (van Het Wonderhuys ) en lekkere drankjes Hoe zag Sint-Niklaas er vroeger uit? eert Nostalgeo een streetview of the past en wekken ze, eventueel samen met jou, het verleden weer tot leven. Op OMD leer je meer over waaraan ook de Ko- klas A7 van Baken (School voor Buitengewoon Secundair Onderwijs) uit Sint-Niklaas hun medewerking verlenen. De Kapellekensbaan Kom luisteren en meelezen uit De Kapellekensbaan (15.00 tot uur) Voor meer De Kapellekensbaan, zie locatie 8. 6

7 6 stadswandeling Sandra Van Cauwenberghe verwacht je (te voet) om en om uur aan de Ecce Homokapel in de Nieuwstraat (ter hoogte van nr. 39 Sinaai ). De Ecce Homo kapel werd door François De Castro junior en zijn echtgenote Antoinette De Neve geplaatst als zoenoffer chronogram dat je in de gevel terugvindt. weten over de gevelbeelden op het stadhuis, het Prochiehuis, de Cipierage en de Sint-Nicolaaskerk. Ze toont je de Antoniuskerk en het kloostergedeelte van het College met o.a. het kapelletje van de Zusters van de Heilige Engelen in de Engelenhof en brengt je binnen in het verborgen stadskasteeltje (Stationsstraat) en in de Kapel van De Ark / Klein Spinhuis samen met haar ontdekken. Van Sander tot Donaat Met Herman Cole Van Sander tot Donaat (Stationsplein Sint-Niklaas) en brengt je Van de ene kermis naar de andere. De tocht (15 km tegen max. 15km/u) verzoent stad en platteland (Nieuwkerken) op een heel verrassende 8 Heikapel Van tot leest Marcella Piessens voor uit de De Nieuwkerken). Voor al wie zo ver wil komen wordt een jene- Voor meer De Kapellekensbaan zie locatie 5 (organisatie: CC 7

8 9 Kapel Klein Spinhuis Kalkstraat 48 Deze mooie en ruime neoromaanse kapel in het vroegere rusthuis Home Avondvrede, nu Zorgcentrum De Ark werd in 1875 gebouwd in opdracht van de Congregatie Der Zwarte Zusters Van Den Heiligen Philippus Neri. Deze religieuze gemeenschap werd gesticht omstreeks 1770 door vier jonge vrouwen spinessen. In 1848 openden de zusters de eerste bewaarschool van de stad. Zij kreeg de volksnaam Kabaskesschool, omdat De kapel is vrij te bezoeken van tot uur. De ZC De Ark bestaat momenteel uit een rusthuis, een rust- Wanneer je deze kapel verlaat ga dan verder naar rechts richting Grote Markt en bewonder onderweg nog enkele merkwaardige gevels: Kalkstraat nrs. 35, 23, 17, 15, 18 en Sint-Jozefkerk (Terekenkerk) Tereken 3 stadsarchitect E.Serrure. Het gebouw in baksteen, met zijn - is het nu één van de misschien wel best verborgen parels vind je vlakbij de ingang heel wat prachtige graven uit de interbellum-periode. Kerk toegankelijk van 10:30-18:00u Parochiemedewerkers leiden je (tussen en uur) rond in de kerk en laten je kennismaken met het prachtige interieur. Begeleiders nemen je (in kleine groepjes!) mee tot bovenaan in de toren waar je een adembenemend uitzicht krijgt op de stad. Kom voor de torenbezoeken op tijd en vraag je volgnummer (niet onder de 18 jaar en op eigen risico. Je bent best niet bang voor spinnen en hebt een goede conditie.) 8 Orgelconcert om en uur door organist Christophe Burssens op het unieke barokke orgel (organisatie cultuurcentrum Sint-Niklaas).

9 11 Kapellen in de wijk Tereken Knaptandstraat 195 en 201 de Kapel van de zuchtende Sint-Antonius Voor een rustmoment kan je langsgaan in Woonzorgcentrum Heilig Hart een zeer mooie herbestemming gegeven aan de voormalige kapel van het rust- een drankje OL Vrouw van Hal (kapel 12 Romeinen in Belsele Mierennest (alleen op zaterdag) Open Monumentendag 2015 start uitzonderlijk reeds op zaterdag met een Opensleuvendag in Belsele en een ridderkamp in Nieuwkerken (zie pag. 11) Het komende najaar plant de stad Sint-Niklaas de aanleg van een speelbos nabij Belsele- Mierennest. Gezien de indrukwekkende archeologische vondsten uit het verleden (Romeinse muntschat* en sporen van een villa rustica), voerde de Archeologische Dienst Waasland (ADW) vorig jaar een archeologische screening van het terrein uit. Dit vooronderzoek leverde sporen uit de ijzertijd en de Romeinse periode op. Verder onderzoek werd door het Agentschap acht. Daarom start begin augustus een vlakdekkende opgraving. Op zaterdag 12 september van uur wordt ter plaatse een Opensleuvendag als preludium op Open Monumentendag georganiseerd. Bezoekers krijgen ter plaatse toelichting over de eerste resultaten van dit onderzoek. 9

10 13 Nieuwkerken Dorpskern Op Open Monumentendag 2015 zetten we deze keer de deelgemeente in de kijker waar er dat weekend ook kermis is, met traditionele kermiskramen, een wielerwedstrijd en diverse optredens. Je kan er (een dorpsplein, in de verkeersvrije Gyselstraat derkamp in de Pastorijstraat (zie locatie 15). Onze-Lieve-Vrouw Ten Bos Op de plaats waar nu ongeveer het monumentale kunstwerk Hemelboog van Hugo Kaïret staat, zou in 1143 reeds een klein Mariakapelletje hebben gestaan. Het eerste kerkje dateert 1635 van een grotere kapel dat Nieuwkerken uitgroeide tot een bekende bedevaartsplaats. In de kerk, toegankelijk tussen en 18.00uur, vind je alle details over het verhaal van het miraculeuze beeldje. Er zijn rondleidingen voorzien Museumgids Eline Verhelst kerk voor een geleide wandeling in de dorpskern. Oud gemeentehuis (10.00 tot en tot uur) Chris Wielandt brengt i.s.m. Amedee Verbruggenkring over Nieuwkerken. Er zijn ook reproducties van oude kaarten en originele schilderijen van o.a. P.B. De Maere, San- Heemkundig Museum Nieuwkerken 200/700 Dit museum, ontstaan in 1994 ter gelegenheid van het jubeljaar 700 Nieuwkerken, is op Hier ontdek je een verborgen balk uit de oudste kerk van Nieuwkerken (1646) en wordt er kan je genieten van een drankje. kasteel De Windt Monumentendag uitzonderlijk open voor het publiek. Flash een fototentoonstelling (10.00 tot en uur en tot uur) Meet & greet Wat gebeurt er wanneer Fie Kapel en Leon De Champetter, de reuzen van Nieuwkerken, bezoek krijgen van de Sint-Niklase reuzen Janneke en Mieke 10

11 14 De tuin van de pastoor Pastorijstraat 31 (de laatste kans) De pastorij (nr. 31), al de derde pastoorswoning op deze locatie, werd onlangs verkocht. We willen op OMD, samen met de nieuwe eigenaars, de inwoners van Nieuwkerken en omstreken nog eens een laatste kans geven om de historische tuin met haar 17de eeuwse omwalling te bekijken. Wordt het een nieuwe In de Pastorijstraat kende herenhuizen: nr. 48 (sinds 1972 het deelgemeentehuis, met in de voortuin het klompenmonument van Herman Van Snick) en nr. 30 (herenhuis). Op nr. 29 nr Ridders in Nieuwkerken Berkenhof (op zaterdag en zondag) De Ridders van Pendragon verwelkomen je op zaterdag 12 september (13.00 tot 17.00uur) en zondag (10.00 tot uur) in hun ridderkamp. Ze kozen hiervoor het park Berkenhof het Gemeentehuis/Bib /Academies. Deze re-enactmentgroep uit eigen streek beeldt het tentenkamp van een middeleeuws huurlingenleger uit en brengt daarmee op een boeiende manier de geschiedenis tot leven. Op de schildknapen- en prinsessenschool leer je het verschil tussen een goedendag en een morgenster, je kan er een vikingbroodje bakken en leren hoe je op een amulet je naam in runen moet schrijven. Kinderen (en stiekem ook papa s en mama s) kunnen zich een zwaard en een helm aanpassen voor een kiddy battle. Je kan ook gewoon gezellig aanschuiven onder de lui- ven van middeleeuws bier. 11

12 De locaties in de voorgestelde zones Stadscentrum Sint-Niklaas en Dorpskern Nieuwkerken ongeveer 4 km. Het plannetje met de beschrijving van de wandelzones vind je op de web- Kijk op de website van Sint-Niklaas voor de laatste updates tot 11 september dienst cultuur, Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas, , cultuur@sint-niklaas.be op Open Monumentendag Op zondag 13 september open van tot 18.00uur Samenstelling: Miek Cole cultuurdienst Sint-Niklaas