01 de voorbereidingen

Transcriptie

1 01 de voorbereidingen 1.1 De modellen en hun toetsen De -serie: deze apparaten hebben zes toetsen. Hiermee kun je het volgende doen: De gpsmap 60-serie: deze apparaten hebben tien toetsen. Hiermee kun je het volgende doen: On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 1

2 1.2 Je gps opstarten Verwijder de achterkant van je gps en doe de batterijen erin, met de polen in de juiste richting. Je kunt zowel alkaline- als oplaadbare batterijen gebruiken. Kijk goed welke je hebt, want je gaat zo meteen het apparaat instellen op het juiste type. Zet het apparaat aan door ruim een seconde stevig op de Aan/uit-toets te drukken. Na ongeveer 10 seconden verschijnt bij een scherm, de Satellietpagina, met de mededeling Zoekt Satellieten. Het satellietsignaal is zwak en kan snel afgeschermd worden. Ga naar buiten, waar voldoende ontvangst is. Voordat je met je gps op pad kunt, moet hij de satellieten zoeken en hun banen onthouden door de almanak te laden die ze meesturen. Intussen kunnen we buiten nuttige dingen doen. 1.3 De toetsen gebruiken voor standaardhandelingen Je moet de komende tijd steeds commando s uitvoeren die op de volgende vijf standaardhandelingen berusten. Met de verschillende apparaten voer je deze standaardhandelingen als volgt uit: 1. Naar het Hoofdmenu gaan Druk tweemaal op de toets Menu/Find. Druk tweemaal op de toets Menu. 2. Een optie selecteren en activeren Beweeg de Tuimelknop / Kanteltoets,, of naar het gewenste veld en druk op Enter. 3. Een actie bevestigen Ga met de Tuimelknop / Kanteltoets naar OK of een keuzemogelijkheid en druk op Enter. 4. Een actie afbreken/een scherm verlaten Druk op Quit. On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 2

3 5. Een andere Hoofdmenu-pagina zichtbaar maken Druk op Quit tot de gewenste pagina voorstaat of activeer die in het Hoofdmenu. Druk op Quit of Page tot de gewenste pagina voorstaat of activeer die in het Hoofdmenu. 1.4 De functie tracklog tijdelijk uitzetten De tracklog uitzetten Hoofdmenu > Tracks + Enter > ga met de Tuimelknop / Kanteltoets rechtsboven naar Uit + Enter; het rondje voor Uit wordt zwart. 1.5 De schermverlichting gebruiken Het kan zijn dat je het scherm moeilijk kunt lezen. Je kunt de schermverlichting aanzetten, de sterkte regelen en bepalen hoe lang de verlichting aan blijft. Schermverlichting kost veel energie, maar maakt het kijken aangenamer. De keuze is aan jou. Je kunt altijd weer terug. De schermverlichting aanzetten Druk kort op de toets Aan/Uit. Regel met de Tuimelknop de lichtsterkte in het schuifbalkje. Druk op Quit om het schuifbalkje te verwijderen. De schermverlichtingsduur kiezen Hoofdmenu > Instellen+Enter > Weergave+Enter > Verlichtingtijdsduur+Enter > Kies tijd+enter. 1.6 Instellingen wijzigen: taal, batterijsoort, eenheden en tijd Voor een goed begrip van onze aanwijzingen en voor de juiste werking van je gps is het verstandig een paar instellingen te veranderen. Eerst de taal, als die nog niet Nederlands is: Taal instellen: Nederlands Main Menu > Setup > System+Enter > Text Language+Enter >Nederlands+Enter. Batterijsoort instellen Hoofdmenu > Instellen+Enter > Systeem+Enter > Batterijsoort+Enter > soort+enter. On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 3

4 Positieformaat instellen Hoofdmenu > Instellen+Enter > Eenheden+Enter > Positieformaat+Enter > hddd.ddddd o +Enter. Eenheden en Tijd instellen Het is nu eenvoudig om ook twee andere relevante eenheden juist in te stellen. Ga naar het eenhedenscherm en kies: Afstand/snelheid: Metrisch Hoogte: Meters (m/min) Het instellen van de juiste tijd gaat zo: ga in het Hoofdmenu naar Instellen en dan naar Tijd. Kies je eigen Tijdweergave (24 of 12 uur). De Tijdzone zet je op Amsterdam en de Zomertijd op Auto. 1.8 Satellieten ontvangen en de -gegevens daarvan interpreteren Inmiddels ben je een poosje buiten en heeft je gps satellieten kunnen zoeken. Om het resultaat daarvan te bekijken ga je terug naar de Satellietpagina. Naar de Satellietpagina Hoofdmenu > Satelliet+Enter Blader met Quit (achteruit) of Page (vooruit) door de pagina s naar de gewenste pagina. Bij de kun je dat scherm opvrolijken via Menu > Meerkleurig > Enter. Vervolgens zie je: Staafjes: het aantal geeft het aantal ontvangen satellieten weer de lengte toont de signaalsterkte. Pas wanneer een staafje gevuld is, wordt het signaal van deze satelliet goed ontvangen. Icoontjes binnen cirkels: de locatie van de ontvangen satellieten hoe verder naar buiten, hoe dichter ze bij de horizon staan. Getallen: je positie in lengte- en breedtegraden en de geschatte miswijzing in meters de miswijzing geeft het aantal meters aan dat de positie-bepaling ernaast kan zitten. Ergens in een cirkel met een straal van die afmeting bevind je je. On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 4

5 02 heen en weer 2.2 Je vertrekpunt altijd markeren als waypoint (wpt) Je gps kan je altijd terugbrengen naar je startpunt, als je dat punt in je gps opslaat; markeer daarom altijd je vertrekpunt als waypoint. Wat doe je dan? Je slaat je startplaats in lengte- en breedtegraden in het apparaat op. Zo n opgeslagen positie noemen we een waypoint. De afkorting die we gebruiken is wpt. Hoe doe je dat? Ga voor je huis staan en doe het volgende: Een WPT markeren Druk lang op de Tuimelknop. Er verschijnt een wpt-scherm. Onthoud de naam in het bovenste veld. Dit is automatisch 001 als er niets in je gps is opgeslagen. Enter op OK. Druk op Mark. Er verschijnt een wpt-scherm. Onthoud de naam in het bovenste veld. Dit is automatisch 001 als er niets in je gps is opgeslagen. Enter op OK. 2.3 Terugnavigeren naar een wpt via de Kompaspagina en navigatie beëindigen Terugnavigeren naar een wpt Druk lang op Menu/Find voor het menu Zoek > Waypoints en Enter > 001 en Enter > Ga naar en Enter Druk op Find > Waypoints en Enter > 001 en Enter > Ga (naar) en Enter Navigatie beëindigen / Alleen als je op de Kaartpagina of de Kompaspagina bent: Menu > Beëindig navigatie en Enter. On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 5

6 03 een wpt aanpassen 3.1 Het start-wpt altijd dezelfde naam geven Het is een handige gewoonte altijd je startpunt te markeren als wpt, zo hebben we in hoofdstuk 2.2 vastgesteld. Kies daarvoor een vaste naam die je makkelijk onthoudt, die je makkelijk invoert en die minimaal drie tekens bevat. Een wpt markeren en een naam geven Druk lang op de Tuimelknop. Er verschijnt een wpt-scherm. Ga naar het naamveld en Enter. Ga naar een letter en Enter; herhaal dit tot de naam bovenin staat. Ga naar OK in het toetsenbord en Enter. Ga naar OK in het wpt-scherm en Enter. Druk op Mark. Er verschijnt een wpt-scherm. Ga naar het naamveld en Enter. Ga naar een letter en Enter; herhaal dit tot de naam bovenin staat. Ga naar OK in het toetsenbord en Enter. Ga naar OK in het wpt-scherm en Enter. Bij de kun je 2x OK vervangen door 2x Page. 3.2 De naam van een bestaand wpt wijzigen Een bestaand wpt een andere naam geven gaat op dezelfde manier. Je moet dan eerst het betreffende wpt-scherm oproepen. Een wpt-scherm oproepen Druk lang op Menu/Find voor het menu Zoek > Waypoints en Enter > gewenst wpt en Enter. Druk op Find voor het menu Zoek > Waypoints en Enter > gewenst wpt en Enter. 3.3 De coördinaten van een wpt invoeren Een wpt aanmaken en daarin coordinaten invoeren Druk op Mark () of druk lang op de Tuimelknop (). Volg verder de procedure voor de /Map Een wpt wissen Een wpt wissen is simpel. Roep in je gps via de hierboven beschreven procedure het wpt-scherm van het te wissen wpt op, kies de optie Wis (waypoint) en activeer die optie met Enter+Ja of Tik+Ja. On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 6

7 Intermezzo III: een waypoint projecteren Geocachers: een peiling in graden en afstand vanaf je huidige positie opgekregen? In de doe je dit: druk Mark / lang op Tuimelknop > Menu > Projecteer wpt; Voer de data in; kies bij de afstand de juiste eenheid. 2x OK + Enter. 04 wpt's aaneenrijgen tot een route 4.3 Een route in je gps maken en een naam geven Je kunt nu handmatig in je gps een route aanmaken om langs dezelfde (omgekeerde) weg naar huis te navigeren. Dat gaat als volgt: Een route maken in je gps Hoofdmenu > Routes+Enter > Maak+Enter > Kies volgend punt+enter > Waypoints+Enter > hoogste nummer+enter > Gebruik+Enter > Kies volgend punt+enter > Waypoints+Enter > op een na hoogste+enter; herhaal deze procedure tot je als laatste het wpt Start hebt ingevoerd > Kaart+Enter om je route te bekijken. Tip: Is je iets opgevallen aan de volgorde van je wpt s toen je de lijst opriep? Het kan zijn dat ze in een volgorde van dichtstbijzijnde naar verst verwijderde stonden. Toen je bij Einde stond, was dat waarschijnlijk best handig, want ze stonden in omgekeerde nummervolgorde. Sta je midden in de route en roep je dan de lijst op, dan staan ze schijnbaar willekeurig, omdat je gps weer de dichtstbijzijnde eerst opzoekt. Het kan ook zijn dat ze alfabetisch/numeriek geordend stonden. In de kun je namelijk kiezen voor de alfabetische of de dichtstbijzijnde volgorde. Druk op Menu als de wpt-lijst voorstaat; je ziet de keuzemogelijkheden. Kies je voor de alfabetische volgorde, dan verschijnt er een toetsenbordje zodra je meer wpt's hebt geladen dan er in één scherm passen. Toets een letter(combinatie) in om alle wpt's met die letter(s) op te roepen. Druk op Quit om het toetsenbordje kwijt te raken. Een route hernoemen Hoofdmenu > Routes+Enter > Routenaam > Naamveld > Hernoem > Sluit af met Zoom in of OK+Enter. Hoofdmenu > Routes+Enter > Routenaam > Naamveld > Hernoem > Sluit af met Page of OK+Enter. 4.4 Een route navigeren De eerste echte routenavigatie kan beginnen: van wpt naar wpt terugnavigeren naar huis. Doe het volgende: On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 7

8 Een route navigeren Hoofdmenu > Routes+Enter > Routenaam+Enter > Navigeer+Enter. 4.5 Een route omkeren Als je een route in omgekeerde richting wilt lopen, kun je dat heel simpel invoeren in je gps: Een route omkeren Hoofdmenu > Routes+Enter > Routenaam+Enter > Menu > Route omkeren+enter > Navigeer+Enter. 05 tracklog en tracks 5.3 De tracklog aan- en uitzetten en zichtbaar maken op de kaart Zodra je de tracklogfunctie aanzet, begint het registreren van het kruimelspoor. Als je nog een poosje ronddrentelt voordat je vertrekt, betekent dat een hele cluster van onnodige trackpunten bij de start. Om dat te vermijden is het handig de functie pas in te schakelen op het moment dat je daadwerkelijk vertrekt. Uiteraard geldt aan het eind van je tocht hetzelfde: zet bij aankomst direct de functie uit Tracklog gebruiken in de Garmins Aan- en uitzetten gaat als volgt: Tracklog aan- of uitzetten en Hoofdmenu > Tracks+Enter > Kies rechtsboven Aan of Uit en Enter, het cirkeltje wordt zwart. Je kunt ervoor kiezen je track al zichtbaar te maken tijdens je tocht. Zeker als je improviserend loopt of fietst is dat handig: je kunt zien waar je al geweest bent. Voor de en de doe je het volgende om doorzichtig te veranderen in een kleur: Tracklog zichtbaar maken Hoofdmenu > Tracks+Enter > Ga naar Instellen en Enter > Ga naar Kleur en Enter > Kies een kleur en Enter > Ga via Quit uit het scherm. Kies een kleur die op de kaart goed zichtbaar is, bijvoorbeeld blauw. On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 8

9 Tracbacken Hoofdmenu > Tracks+Enter > Tracback en Enter Zie nu onderin het scherm: Kies het punt waar u naar toe wilt TrackBack-en. Verplaats met de Tuimelknop/Kanteltoets het witte pijltje naar Einde en Enter. Tracklog opslaan Hoofdmenu > Tracks+Enter > Ga naar Bewaar en Enter > Kies Ja en Enter > Ga naar OK en Enter > De track staat nu onder Opgeslagen tracks met de datum als naam. Tracklog wissen Als je geen speciale reden hebt om de tracklog te bewaren nadat je de track hebt opgeslagen, is het verstandig deze elke keer na een tocht te wissen. Controleer of je tracklog uit staat, anders begint je gps direct opnieuw puntjes op te slaan. Doe dat zo: Hoofdmenu > Tracks+Enter > ga naar Wissen en Enter > kies Ja en Enter > de Tracklog staat weer op 0%. 5.5 Een track navigeren Je opgeslagen track kun je nu navigeren. Jouw gps noemt dat Tracbacken, ofwel het spoor nog een keer volgen. Dat kan in beide richtingen, heen en terug. Om het de eerste keer simpel te houden, ga je de wandeling in de heenrichting trackbacken. Loop een paar meter de goede kant op om te voorkomen dat je gps direct meldt dat je er al bent. Doe nu het volgende: Tracbacken Hoofdmenu > Tracks+Enter > Ga naar je opgeslagen track en Enter > Ga naar TrackBack en Enter > Zie onderin: Kies het punt waar u naar toe wilt TrackBack-en. Verplaats met de Tuimelknop/Kanteltoets het witte pijltje naar Einde en Enter. Je ziet nu de Kaartpagina. Je track heeft de kleur van een route gekregen. Wanneer je begint te lopen, zie je je positiecursor over deze route gaan. Als op je of de piepjes aan staan, hoor je die bij iedere draai in je track: bochten, maar ook kleine knikjes in de track. Je kunt via de Kaartpagina navigeren of naar de kompaspagina gaan. Zodra je bij het einde van de track komt, geeft je gps dat aan. Track tonen op kaart en Hoofdmenu > Tracks+Enter > Ga naar je opgeslagen track en Enter > Ga On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 9

10 naar Kleur, Enter en kies een duidelijke kleur > Ga daaronder naar het kleine vakje Toon op kaart en Enter > Een vinkje verschijnt. Alleen wanneer je bij je track bent, zie je hem op de kaart. Tip: Verwar de optie Toon op kaart niet met Kaart in de. Kaart laat je (waar je ook bent) even je track zien, maar toont hem niet blijvend op de kaartpagina. Intermezzo V: Tracks en trucs V.3 Track(log)gegevens op je pc bekijken Wanneer je de track (bij de de tracklog) downloadt naar je pc, kun je de track op de kaart bekijken, maar ook de eigenschappen bestuderen en het hoogteprofiel tevoorschijn toveren. In de lijst van eigenschappen staan alle trackpunten weergegeven met het tijdstip van opslaan, de hoogte, de koers en de exacte locatie. Tussen twee trackpunten wordt de afstand, de tijd en de snelheid gegeven. Zo kun je de maximumsnelheid (en dus ook eventuele snelheidsovertredingen) achterhalen. De software waarmee dit kan, behandelen we in hoofdstuk tripcomputer 6.2 Datavelden wijzigen Datavelden wijzigen Open de Tripcomputer en druk op Menu; ga naar Wijzig datavelden / geg.velden en Enter; ga naar het te wijzigen veld en Enter; loop door de lijst tot je de gewenste optie hebt geselecteerd en Enter; herhaal tot alles naar wens is en Quit. 6.3 Meer datavelden In alle apparaten vind je nog standaard vier datavelden op de Kompas-pagina; ook kun je er nog maximaal vier instellen op de Kaartpagina. De procedure: Meer datavelden openen Open de Kaartpagina en druk op Menu; ga naar Datavelden en Enter; kies een optie en Enter; de velden zijn te wijzigen zoals bij de Tripcomputer. On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 10

11 6.4 De Tripcomputer resetten Wil je de zuivere gegevens van één tocht kunnen bekijken, dan moet je steeds de tripcomputer leegmaken. Kijk elke keer goed uit wat je wel en wat je niet wilt resetten. Want: weg is weg! Er is geen back-up van je gegevens. Wil je gegevens onthouden, dan zul je ze op moeten schrijven. Als je je track(log) bewaart en opslaat op je pc, heb je wel de lengte van de tocht, de hoogtegegevens, de snelheid en de tijd ter beschikking. Bij de knoppenmodellen is de resetprocedure: Tripcomputer resetten Open de Tripcomputerpagina en druk op Menu; ga naar Reset+Enter; vink in de / de gewenste opties aan (alles via Select. Alles), ga naar Pas toe+enter; kies Ja+Enter. 07 een tocht downloaden en gebruiken 7.1 Wat heb je nodig? Er zijn talloze sites waarop je gps-wandel- en fietstochten kunt vinden. Een overzicht van de bekendste vind je in bijlage 1. Om een route in je gps te kunnen laden moet je beschikken over: een computer met internetverbinding; een bij de gps meegeleverde usb-verbindingskabel; een softwareprogramma (voor de ). De meeste tochten zijn geschreven in gpx-formaat. Voor Windows-computers bestaat meer software dan voor Macs, maar voor beide kun je gratis programma s downloaden. Heb je een Windows-pc, dan kun je prima gebruikmaken van MapSource of BaseCamp van Garmin. MapSource wordt bij een aantal gps en gratis meegeleverd. Basecamp, dat MapSource gaat vervangen, kun je gratis downloaden van de Garmin-website. Onder beide programma s kun je digitale kaarten installeren. Een andere optie is Easy gps, dat je gratis kunt verkrijgen via Voor Macs kun je speciale Mac-versies van Garmin-programma s downloaden via de Garmin-website: RoadTrip, of BaseCamp voor Mac. We gaan ervan uit dat je vanaf nu een van die programma s geïnstalleerd hebt; zonder software kom je geen stap verder (letterlijk in dit geval). 7.4 Een tocht uploaden naar je gps Bij de oude is het het handigst als je nu eerst je gps reset; dan weet je zeker dat je alleen informatie over de komende tocht bij je hebt. Wis alle tripgegevens, wpt s, routes en tracks. Koppel je gps met de On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 11

12 meegeleverde kabel aan de pc. Start het programma dat je gekozen hebt voor communicatie met je gps. Ga naar Bestand > Openen of File > Open en navigeer naar de map waar je gpx-file in staat. Selecteer en open de file. In de meeste programma s zul je nu een grafische weergave van route en track zien en ook de waypoints zijn in beeld. Zoek naar de button waarmee je de gegevens kunt verzenden (send) naar je gps. Zie je geen button, dan zie je vast in de menubalk of in een pulldown menu een tekst als Overdragen, Transfer of gps. Heb je de optie gevonden en klik je erop, dan zal het programma zelf je gps zoeken. Volg de instructies op en wacht tot je de data kunt verzenden. Koppel daarna je gps los en controleer of de gegevens erin staan. En dan ben je klaar om op weg te gaan. 08 improviseren tijdens een tocht 8.1 Een wpt aanmaken tijdens een tocht Een wpt op de gps Kaartpagina aanmaken Open de Kaartpagina en beweeg de tuimelkop/kanteltoets. Er verschijnt een wit pijltje. Schuif dit naar de gewenste plek, eventueel sterk inzoomend. Druk op Enter. Er verschijnt een venstertje met naamsuggesties, ontleend aan de kaart. Kies een naam en Enter. Het wpt--venster verschijnt. Kies Ga naar als je er alleen naartoe wilt navigeren. Kies anders Bewaar en sla het wpt onder een gekozen naam op en navigeer ernaartoe. Intermezzo VIII: Tracks van meer dan 500 punten Naar alle gps en kun je een track uploaden om dat te gaan trackbacken. De hebben een beperking: een te uploaden track mag maximaal 500 punten bevatten. Is deze langer, dan breekt de gps hem af. Die toestellen zorgen er bij het bewaren van een track dan ook voor dat een tracklog van meer dan 500 punten gefilterd wordt tot een track van maximaal 500 punten. Wil je de oorspronkelijke, grotere tracklog wel naar je pc overzetten, wis hem dan nog niet. Bij het downloaden verschijnt je tracklog als ACTIVE LOG op je pc. Wat heeft dit voor zin? Maak je een zeer lange tocht bijvoorbeeld een motorrit door de Pyreneeën dan telt je tracklog duizenden punten en volgt hij alle bochten exact. Als je dit tracklog projecteert in Google Earth of Flickr, dan volgt de track prachtig en exact de bereden wegen. Doe je dit met een gefilterde track met 500 punten voor 450 km, dan is ieder deel tussen twee punten bijna 1 km lang. Dat is geen fraaie weergave van je tocht of bocht! Zie ook hoofdstuk IXA.2. Er is een manier om de beperking van 500 punten te omzeilen. Je kunt één track tot punten in MapSource of BaseCamp de naam ACTIVE LOG (hoofdletters!) geven en het dan naar je gps sturen. De track komt dan in je On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 12

13 trackloggeheugen. Zo kun je bijvoorbeeld een complete fietstocht van je huis naar Rome in punten meenemen, terwijl je nog 20 tracks van 500 punten kunt uploaden voor een compleet andere weg naar huis. Uiteraard kun je nu de tracklogfunctie niet meer gebruiken! On Track / Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv Houten-Antwerpen Foeke Jan Reitsma Joost Verbeek Pagina 13