Heb je suggesties ter aanvulling of verbetering, mail die dan naar

Transcriptie

1 inleiding Deze gps wijzer richt zich op de gebruikers van outdoor-gps-apparaten. Recreatieve en avontuurlijke wandelaars, fietsers, sporters en kanoërs zullen in dit boek alles vinden wat van hun gading is. Wie nog geen gps bezit, kan zich in hoofdstuk 22 oriënteren op de keuzemogelijkheden. We behandelen in twee delen je gps en de wereld daarachter. In deel 1 bespreken we de bediening van je apparaat. Wat je al weet, kun je overslaan. Daarbij helpt de overzichtelijke inhoudsopgave; je ziet snel wat van jouw gading is. Inhoudsopgave en register helpen je ook bij het terugzoeken van stappen. In deze herziene uitgave baseren we onze instructie in eerste instantie op de meest gangbare modellen van Garmin (de nieuwe etrex-serie, de GPSmap 62/78 serie en de touchscreenseries Dakota, Oregon en Montana) en van Magellan (de explorist-serie). In aparte hoofdstukken worden de sportmodellen (de Garmin Edge- en de Mio Cyclo 300-serie), de explorist GC (geocacher) en 310 besproken. De oudere modellen van Garmin (de vorige etrex- en de GPSmap60/76 serie), de Adventurer 2800 en de Satmap Active 10 zijn (vrijwel) niet meer te koop. Wie er toch over wil lezen, verwijzen we naar de bij dit boekje behorende site, nl/gps-extra, of naar het e-book van de eerste editie van gps wijzer; zie ook pagina 10. Deel 2, hoofdstuk 13 e.v., biedt leesstof voor gevorderden. Over vrijwel alles wat het praktische gebruik van je gps overstijgt, vind je informatie. Je raakt thuis in de wereld van kaarten, kaartdatum en projecties, van software, van digitale en routerende kaarten,van Active Routing, poi s, geocaching, Adventures en Wherigo en je wordt verwezen naar legio interessante internetsites. De inhoud is geheel up-to-date gemaakt. Heb je suggesties ter aanvulling of verbetering, mail die dan naar service@ontrack.nl. We wensen je een plezierige ontdekkingsreis in de wereld van gps. Foeke Jan Reitsma en Joost Verbeek 3

2 Inleiding 18 gratis gps-routes om te oefenen 9 Informatie over minder courante gps en 10 DEEL 1 1 De voorbereidingen De modellen en hun toetsen Je gps opstarten De toetsen gebruiken voor standaardhandelingen De functie tracklog tijdelijk uitzetten De schermverlichting gebruiken Instellingen wijzigen: taal, batterij, eenheden en tijd Enkele basisinstellingen in de Magellan explorist wijzigen Satellieten ontvangen en de gegevens interpreteren 22 Intermezzo I: miswijzing 24 2 Heen en weer De juiste instelling Je vertrekpunt altijd markeren als waypoint (wpt) Terugnavigeren naar een wpt via de Kompaspagina en navigatie beëindigen Terugnavigeren via de Kaartpagina Een complexe weg improviserend terugnavigeren 30 Intermezzo II: Routeberekening 31 II.1 Geen route maar koers 31 II.2 Een directe route via wpt s 31 3 Een wpt aanpassen Het start-wpt altijd dezelfde naam geven De naam van een bestaand wpt wijzigen De coördinaten van een wpt invoeren Een wpt wissen 34 Intermezzo III: Een waypoint projecteren 34 4 Wpt s aaneenrijgen tot een route Wpt s hernoemen en wptlijst opschonen Onderweg wpt s aanmaken Een route in je gps maken Een route navigeren Een route omkeren Van koers raken en dat corrigeren 38 Intermezzo IV: wpt s via het internet aanmaken 38 5 Tracklog en tracks Definitie tracklog en track Waarom tracklogs en tracks? 40 4

3 inhoud 5.3 De tracklog aan- en uitzetten en (on)zichtbaar maken op de kaart Een tracklog maken en opslaan als track Een track navigeren Een track maken bij een route en andersom 49 Intermezzo V: Tracks en trucs 50 V.1 Beheer je tracklog 50 V.2 Trackvervuiling en schoonmaakacties 50 V.3 Track(log)gegevens op je pc bekijken 50 6 Tripcomputer Wat is de Tripcomputer? Datavelden wijzigen Meer datavelden De Tripcomputer resetten De Tripcomputer gebruiken 54 Intermezzo VI: Triptips 55 VI.1 De meest interessante datavelden 55 VI.2 Wat staat op welke pagina? 56 7 Een tocht downloaden en gebruiken Wat heb je nodig? Routes en tracks op internet Een tocht downloaden naar je pc Een tocht uploaden naar je gps Naar het startpunt De tocht navigeren De tocht navigeren vanaf een ander beginpunt 61 Intermezzo VII: Opstapjes en struikelblokken 62 VII.1 Avonturen en Active Routing 62 VII.2 Intern gps-geheugen 62 VII.3 Communicator-plug-in installeren 62 8 Improviseren tijdens een tocht Onderweg wpt s maken Een fout corrigeren Een doorsteek maken Een lus erbij improviseren Een gebied afbakenen Een route maken via de Kaartpagina van je gps Totaal improviseren Peil en ga Valkuilen en voorzorgen 69 Intermezzo VIII: Tracks van meer dan 500 punten 69 9 Instellingen en opties 9A Instellingen en opties voor de Garmins 70 9A.1 Profielen 70 9A.2 Instellingen en opties via Stel in 71 9A.3 Opties op gps-pagina s 81 9A.4 Een welkomstbericht maken 84 9A.5 Extra s in de Montana 84 5

4 9B Instellingen en opties voor de Magellan explorist 85 9B.1 Profielen 85 9B.2 Instellingen en opties op de pagina s met een kaartscherm 86 9B.3 Instellingen en opties onder Hulpmiddelen 94 9B.4 Instellingen en opties onder Instellingen 94 9B.5 Vele wegen leiden naar een explorist-instelling 97 Intermezzo IX: Update en reset je Garmin of Magellan De explorist GC en Papierloos geocachen Navigeren naar een cache Hoofdmenu: opties en instellingen Track en trackback: een handige routine Ten slotte Edge, Forerunners en Workouts voor sporters De voorbereidingen Heen en weer Een wpt aanpassen Wpt s aaneenrijgen tot een route Tracklog, tracks en koersen Tripcomputer Een tocht downloaden en gebruiken Variëren en improviseren tijdens een tocht Navigeren met een Edge Garmin Training Center Garmin Connect Gebruik van wegenkaarten op sd-geheugenkaart Workouts de Mio Cyclo 300 serie 12.1 Haal meer uit je Cyclo De voorbereidingen: instellingen en kaartbeeld Navigeren met de Cyclo Wandelen met je Cyclo Software: Mio Share, BaseCamp en EasyGPS Alles opnieuw 128 DEEL 2 13 Wegen op de kaart Waar ben ik? Coördinaatsystemen Ellipsoïde, geoïde, kaartdatum Kaartsoorten Kaartprojecties Digitale kaarten Opzoeken van kaartcoördinaten GIS-systemen Kompas 139 6

5 inhoud 14 Hoe werkt gps? Wat is gps? Hoe bepaalt een gps de positie? Galileo, WAAS en EGNOS DGPS A-GPS Kaarten gebruiken met je gps Topografische kaarten Zelfrouterende kaarten Open Street Maps Digitale kaarten maken Kaarten op je computer Kaarten scannen en kalibreren Custom Maps gps-software Mogelijkheden van gps-software Garmin-software Magellan VantagePoint Mio Share JaVaWa RTWtool WinGDB Bestanden converteren met GPSBabel Track analyseprogramma s Kladblok Het updaten van je gps en software Software op de Mac Overige software Routes berekenen Valkuilen met routeren Met welke gps-toestellen gebruik je routering? Welke kaart gebruik je om te routeren? BaseCamp instellen voor routeren Hoe stel je de gps in voor routeren? Een tocht voorbereiden op je computer Active routing Maak een track van de berekende route Controleer je tocht en ga! Routes met een online routeplanner maken Knooppuntroutes Google Maps Poi s Wat zijn poi s? Hoe navigeer je naar een poi? Poi s maken en toevoegen aan je gps Poi-bestanden in je Garmin-gps laden Pictogrammen bij poi s laden Afbeeldingen bij poi s tonen Poi-bestanden op internet? 204 7

6 18.8 Bestandsnaam op je gps veranderen Poi s organiseren Aangepaste poi s van je gps verwijderen Geocaching Spelregels Soorten caches Aan de slag Cache-informatie Cache gevonden! TravelBugs en Geocoins Zelf een cache maken Software voor geocaching Geocachen in de praktijk Geocache-apparaten 210 Bijlagen Overzicht van gps-outdoorapparaten Gps en internet 220 Gps-cursussen en workshops 223 Register Wherigo Wat is een Wherigo? Benodigdheden voor Wherigo Wherigo-weetjes Een Wherigo maken Een bijzondere Wherigo Geotaggen Gps-koopwijzer 214 8

7 informatie over minder courante gps en De eerste editie van gps wijzer behandelde twee populaire Garmin-series (de oude etrex-serie en de gpsmap 60 serie), de Garmin Nüvi 510/550, de Adventurer 2800 en de Satmap Active 10. Op de Nüvi na zijn deze apparaten om verschillende redenen van de markt verdwenen. De Nüvi is een uitstekend apparaat voor recreatieve fietsers, maar valt eigenlijk buiten het outdoorsegment. Om deze redenen is onze informatie over die gps en niet meer in deze derde herziene uitgave opgenomen, evenmin als in de tweede editie. Heb je zo n toestel of overweeg je toch de aanschaf ervan (eventueel in het occasioncircuit), dan kun je nog steeds de instructies voor die gps en verkrijgen. De eerste editie van ons boek is als e-book verkrijgbaar (ISBN ). Let op: schaf niet het e-book aan van de nieuwe editie, die je nu in handen hebt, en ook niet het e-book van de tweede herziene editie; kijk dus goed naar het isbn-nummer. Een e-book kun je ook op je pc lezen; via kun je bijvoorbeeld gratis Adobe Digital Editions downloaden en installeren. Heb je toch een van de sterk herziene edities aangeschaft, dan kun je via de website van OnTrack een pdf-file downloaden met de voor jou ontbrekende instructies. Zie Weinig gewilde gps en raden we je ook in het occasioncircuit af. De oude etrex-serie en gpsmap 60 serie waren wél zeer succesvol. Ze verdwenen omdat ze waardige opvolgers kregen in de nieuwe modellen. Krijg je zo n oud model aangeboden, let dan op de volgende punten: Controleer of het model een hooggevoelige gps-ontvanger heeft. Controleer of het model een sleuf voor micro-sd tjes heeft. Vergelijk de prijs met de nieuwprijs van de huidige modellen. Zie voor verdere aankoopinformatie hoofdstuk

8 Deel 1 basiskennis 11

9 01 De voorbereidingen 1.1 De modellen en hun toetsen De Garmin touchscreenmodellen: deze hebben maar één toets en een aanraakscherm. Toestel inschakelen: lang op de Aan/uit-toets drukken. Schermverlichting: kort op de Aan/uit-toets drukken. Toestel uitschakelen: lang op de Aan/uit-toets drukken. Alle andere commando s: tik op of veeg over het aanraakscherm. Aan/uit-toets Aanraakscherm Montana Dakota / Oregon De Garmin Etrex-serie: deze apparaten hebben zes toetsen. Hiermee kun je het volgende doen: Zoom In/Out-toets in of uitzoomen op de kaart snel door menulijsten springen/bladeren Menu/Find-toets kort drukken voor menu Opties op een pagina lang drukken om de pagina Waarheen te openen 2x drukken = Hoofdmenu 12 Tuimeltoets/Enter/Markeer beweeg omhoog, omlaag, naar rechts of naar links om lijsten te doorlopen, velden te markeren of te pannen op de kaart recht indrukken voor Enter lang recht indrukken om een wpt te Markeren Back/Quit/Page verlaat een optie of invoer doorloop pagina s Aan/Uit-toets lang drukken voor Aan/Uit Kort voor schermverlichting, datum, tijd en batterijindicator

10 hoofdstuk 01 / de voorbereidingen 01 De Garmin GPSmap 62-serie: deze apparaten hebben tien toetsen. Hiermee kun je het volgende doen: Zoom In/Uit-toets in of uit te zoomen op de kaart snel door menulijsten springen/bladeren Find/MOB-toets indrukken pagina om Waarheen te openen lang indrukken voor MOB Mark-toets indrukken om een wpt te markeren Quit-toets verlaat een optie of invoer doorloop pagina s Aan/uit-toets lang drukken voor Aan/Uit kort voor schermverlichting, datum, tijd, batterijindicator Tuimel-toets beweeg om lijsten te doorlopen, velden te markeren of te pannen op de kaart Page-toets doorloop pagina s Menu-toets kort drukken voor menu Opties op een pagina 2x indrukken = Hoofdmenu Enter-toets indrukken voor bevestiging van invoer of schermboodschap De Magelan explorist-serie: deze apparaten hebben een aanraakscherm en drie toetsen waarmee je het volgende kunt doen: Aan/uit-toets lang drukken voor Aan/Uit kort voor schermverlichting, volume, Uitschakelen/Uitstellen Markeer-toets indrukken om een wpt te markeren Camera-toets indrukken om de cameraviewer te openen Aanraak-scherm tik op of veeg over het scherm voor het geven van commando s en invoer en voor het scrollen door lijsten 13

11 Je gps opstarten Verwijder de achterkant van je gps en plaats de batterijen. Kijk goed naar de + en en onthoud of je alkaline of oplaadbare NiMh batterijen hebt. Druk lang op de Aan/Uit-knop. Het is voor de rest van deel 1 belangrijk dat je de standaardhandelingen kent. Neem deze eerst door. Vindt je gps geen satellieten, kies dan voor ophouden met zoeken. 1.3 De toetsen gebruiken voor standaardhandelingen Voor de Thumb Stick (etrex) en de Tuimelschakelaar (map 62) gebruiken we één term: Tuimeltoets. Voor de toetsen Back (etrex) en Quit (Map 62), om invoer te annuleren, gebruiken we één term: Quit. De icoontjes op de Montana zijn nét iets anders dan die van de Dakota en de Oregon. Ook daar kiezen we voor gezamenlijkheid, dus: leest de Montanabezitter als en als en als, als als, als enzovoort. De Magellan heeft eigen iconen, die we gebruiken voor dat toestel. De vijf standaardcommando s voer je met jouw gps als volgt uit: 1. Naar het Hoofdmenu gaan etrex en Map 62 Druk tweemaal op de toets Menu. Touchscreen Tik linksonder op of of tot je aan het begin van het Hoofdmenu bent. In de Montana ga je met verder het Hoofdmenu binnen; die drie pagina s heten ook Toepassingenopslag. Je loopt er met de verticale pijltjes doorheen. Met ga je direct terug naar het begin. explorist Tik op het kaartscherm voor het 4-hoeken menu; tik linksonder op. Voor meer pagina's, die niet in dit Hoofdmenu maar bij Dashboardschermen zijn ondergebracht: zie hoofdstuk

12 hoofdstuk 01 / de voorbereidingen Een optie selecteren en activeren etrex en Map 62 Beweeg de Tuimeltoets naar links, rechts, boven of onder om het gewenste veld te markeren en druk op Enter. Druk de Enter-/Tuimeltoets van de etrex kaarsrecht in! Gaat het mis? Ga terug en druk opnieuw, nu kaarsrecht. Touchscreen Tik op,,,, of veeg over het scherm tot de optie in beeld is en tik erop. explorist Tik op één van de hoeken van het 4-hoeken menu en/of op andere gewenste iconen; tik zo nodig op, en/of of veeg over het scherm tot de gewenste optie in beeld is; tik erop. Over de instelling en het gebruik van de rechter bovenhoek van het 4-hoeken menu lees je in hoofdstuk 9.B.2.2.b. 3. Een actie bevestigen etrex en Map 62 Ga met de Tuimeltoets naar OK of een keuzemogelijkheid en druk op Enter. Touchscreen Tik op of op Ja/OK. explorist Tik op of op Ja/OK. 15