Macht. Wie wil dat niet hebben? Macht betekent dat jij kunt doen wat je wilt. Je bent niet onmachtig om dat te doen, maar juist machtig.

Transcriptie

1 1 Macht. Wie wil dat niet hebben? Macht betekent dat jij kunt doen wat je wilt. Je bent niet onmachtig om dat te doen, maar juist machtig. Stel dat je graag gitaar wilt spelen. Dan ben je heel blij wanneer je de kunst om dat te doen machtig bent. Macht hebben voelt goed. Het is verslavend. Als je het een keer ervaren hebt, wil je meer. Helemaal als jouw macht niet alleen jezelf betreft, maar ook anderen. Als jij anderen kunt laten doen wat jij wilt, als jij hun leven kunt beïnvloeden. James Holmes kocht de afgelopen twee maanden vier vuurwapens en 6000 kogels. En hij oefende daar een goede week geleden in Denver in de bioscoop enorm veel macht mee uit. Die hele volle zaal in grote paniek. Minstens twaalf mensen dood. Een veelvoud voor het leven beschadigd. Door de macht die hij uitoefende! Nee, een motief hebben ze van James nog niet gekregen. Maar ook als ze het wel krijgen, is dat slechts zijn persoonlijk gevoelen. Ten diepste gaat het maar om één ding: macht. En wat dacht je van Assad? Die is bepaald niet de direkteur van de vereniging tot heil des volks. De macht hebben én houden: daar gaat het om. En laten we vooral ook Kim Jong-un niet vergeten, die zich onlangs heeft laten benoemen tot maarschalk van het Noord-Koreaanse leger. De boodschap daarvan is duidelijk: ik heb het - ook als het om het leger gaat - helemaal voor het zeggen! Opvallend is ook dat wanneer mensen gewend raken aan het hebben van de macht, ze innerlijk niet rustiger worden, terwijl je dat logischerwijs toch zou kunnen verwachten. Als jij zo machtig bent, wat kan je dan gebeuren? Wie kan jou nog wat maken? Dat is inderdaad altijd wel de uitstraling van een machthebber. Zijn imago. En hij doet er alles aan om dat op te poetsen en te laten schitteren! Om de aandacht maar af te leiden van zijn of haar diepe angst en onzekerheid: van welke kant komt het gevaar? Dit gevaar: dat een ander mij mijn macht betwist en probeert te ontnemen. Want: jij bent vast en zeker de enige niet op aarde die valt voor de verleiding van de macht, en die bereid is daarvoor alles - maar dan ook echt álles! - te doen. Let wel: we zijn nu niet bezig met te beschrijven hoe het in actiefilms en thrillers toegaat. We hebben het over het echte bestaan. We hebben het niet over batman, maar over bad men: zondaren.

2 2 Wat heeft dit allemaal te maken met Daniël 2? Nou: hoe verklaar je anders vs.1? Waarom zou de machtigste man van de wereld, Nebukadnessar, na een droom de slaap niet meer kunnen vatten? Wat was zijn angst? Waar is hij bang voor? Dat hij echt doodsbang is, blijkt wel uit de absurde eis die hij aan al zijn knappe koppen stelt: vertel me niet alleen wat mijn droom betekent, maar vertel me eerst maar eens wát ik gedroomd heb. Hij is veel te bang dat ze hem met een verzonnen verhaal de mist in zullen sturen, hem niet werkelijk zullen vertellen wat hem te wachten staat. Pas als zijzelf ook de droom kunnen vertellen durft hij er vertrouwen in te hebben dat ook de rest van hun verhaal klopt. Tegelijk brengt hij zijn macht in stelling om zijn magiërs, bezweerders, tovenaars en Chaldeeën (waarschijnlijk een bijzondere categorie van wijze mannen) zover te krijgen dat ze het onmogelijke doen: er wordt gehakt van ze gemaakt als ze falen, en ook overigens zullen de blijken van hun voormalige bestaan dan worden uitgewist! De machtigste man is panisch! Hoe komt dat? Doordat hij metterdaad niet de machtigste is. Hij krijgt in zijn droom te maken met de Almachtige. En het is een van die Almachtige graag afhankelijk mens die hem dat komt laten weten: Daniël. Opvallend hoezeer Daniël bij voorbaat van zichzelf afwijst, terwijl hij nu helemaal de blits zou kunnen maken. Heel makkelijk zou kunnen vallen voor de verleiding om de macht en de aandacht naar zichzelf toe te trekken. Maar nee, dit zijn Daniëls woorden als hij bij de machtigste man verschijnt: Wijzen, bezweerders, magiërs noch toekomstvoorspellers kunnen het mysterie dat de koning wil begrijpen aan hem onthullen. Maar er is een God in de hemel die mysteries onthult. Hij heeft koning Nebukadnessar laten weten wat er aan het einde van de tijd zal gebeuren. De droom en de visioenen die tijdens uw slaap in u opkwamen, waren deze: Tijdens uw slaap, majesteit, kwamen gedachten bij u op over wat er in de toekomst gebeuren zal; hij die mysteries onthult, heeft u laten weten wat de toekomst zal brengen. Dit mysterie is mij onthuld, niet door enige wijsheid die ik op anderen voor zou hebben, maar opdat ik de uitleg aan de koning zou overbrengen en u zou begrijpen wat er in uw hart omgaat. Hoe durft Daniël zo zeker bij de machtigste man op aarde te verschijnen? Die man die niets van hem heel zal laten als hij niet compleet aan zijn absurde eis voldoet? Daniël durft doordat hij zich, samen met zijn vrienden, eerst helemaal afhankelijk heeft getoond van de Almachtige. Ze hebben Hem, de God van de hemel, gesmeekt om hun het mysterie te onthullen, zodat niet alle wijzen in Babel, inclusief zijzelf, zouden worden gedood (dat ze niet eerder met de anderen ontboden waren zal komen doordat ze nog in opleiding zijn; dit speelt immers in het tweede jaar van Nebukadnessar s koningschap, terwijl hun opleiding drie jaar duurt). En je merkt dat Daniël echt dicht bij God leeft. Hij smeekt Hem niet alleen.

3 3 Maar zodra de Almachtige hem het gevraagde inzicht in het mysterie geeft, geeft Daniël uiting aan zijn diepe dankbaarheid en respect voor de ene ware God van de hemel: Geprezen zij de naam van God, van eeuwigheid tot eeuwigheid, want hij bezit wijsheid en kracht. Hij verandert tijden en uren, hij zet koningen af en stelt koningen aan, hij geeft de wijzen hun wijsheid, en de verstandigen hun kennis. Hij onthult diepe, verborgen dingen, hij weet wat in duister is gehuld, en het licht woont bij hem. U, God van mijn voorouders, loof ik en roem ik, want u hebt mij wijsheid en kracht geschonken, en mij onthuld wat wij u hebben afgesmeekt, u hebt ons laten weten wat de koning verontrust. Zie je dat Daniël echt dicht bij God leeft? Terwijl hij - de preek van vorige week - hier in Babel noodgedwongen tegen de stroom in moet zien te geloven? Hij wordt dag in dag uit volgepompt met de religie en de cultuur en de gewoonten en de vereisten van Babel. Maar blijkbaar overtuigt hem dat vooral des te meer van de noodzaak niet daarin, maar in God - de ene ware - zijn heil te zoeken! En deze God stelt hem niet teleur! Juist niet, terwijl al het vertrouwde Daniël is ontnomen, en hij dus redenen genoeg in stelling zou kunnen brengen om God vaarwel te zeggen. Nee: de levende persoonlijke omgang met de Almachtige geeft de doorslag. Niets en niemand - waaronder de machtigste man ter wereld - neemt Daniël zijn God af! Integendeel. Deze machtsverslaafde koning zorgt er - zonder dat hij dat bedoelt - juist voor dat Daniël en zijn vrienden in de nood intens tot God bidden. En vervolgens niet vergeten Hem intens te bedanken, te prijzen! En wat een schitterende lofprijzing ís dit! Niet alleen voor hem, voor hen vieren. Juist ook voor óns! Want ook wij krijgen nu te horen wie en hoe de ene ware God is. Daniël heeft van Hem te horen gekregen wat de koning heeft gedroomd én wat die droom betekent. En wij krijgen - nog voordat de koning én wij die inhoud vernemen - gelijk al te horen welke conclusie Daniël uit de droom en zijn betekenis trekt: God bezit wijsheid en kracht. Hij gaat over de tijd. Hij gaat over alle koningen. Hij gaat over wijsheid en kennis. Voor hem is geen mysterie een geheim: Hij onthult wat voor ons in duister is en blijft gehuld. Het licht is Zijn huisgenoot! En deze God is de God van mijn voorouders!

4 4 Te prijzen tot in eeuwigheid! Wij zien veel mensen, hele generaties, die afscheid hebben genomen en nemen - al dan niet bewust - van de God van hun voorouders. De manier waarop zíj leefden en tegen de dingen aankeken is niet meer de onze. En dus is daarmee ook hun god niet meer die van mij. Wie kan een almachtige god nog rijmen met alle gebeurtenissen? Een almachtige god laat zo n zieke geest in Denver toch niet zijn gang gaan? Al helemaal niet na die hel van vandaag precies een jaar geleden, op Utøia? Zo is de redenatie. En die is ook voor ons heel herkenbaar. Niet alleen doordat je hem vaak tegenkomt. Maar ook doordat hij altijd weer aansluiting zoekt bij je eigen gevoelens en gedachten, en zomaar die aansluiting ook vindt. Ik snap God niet! Waarom houdt Hij gekken niet tegen? Wil je dat God jou tegenhoudt? Met jou afrekent? Hoe normaal ben jij? Hoe veilig zijn je medemensen bij jou? De Almachtige kiest - en ja: daarin blijft voor ons heel veel mysterieus! - niet voor het bestrijden en voorkomen van incidenten. Hij kiest voor de regie én de verlossing van het geheel! Hij werkt totaal en radicaal, terwijl wij nooit verder komen dan incidenteel en oppervlakkig. En Hij neemt daarvoor de tijd. De tijd die Hij in zijn wijsheid - en het licht woont bij Hem! - nodig acht. En kijk eens in deze geschiedenis hoe dicht Hij de oppermachtige Nebukadnessar (zie hoe Daniël hem typeert in vss.37 en 38!) op de huid komt zitten, en hem ertoe dwingt om in ieder geval voor dat moment diep onder de indruk te zijn van de God van Daniël: Het is waar, uw God is de God der goden en de heer der koningen. Hij onthult mysteries en daardoor hebt u dit mysterie kunnen onthullen. We hebben het nog niet eens gehad over de droom zelf. En eigenlijk wil ik die ook maar laten rusten. Hij is inmiddels meer dan bekend. Het gaat om de boodschap, en vooral: de uitwerking daarvan in onze levens. Al onze macht, al onze mogelijkheden, maar ook al onze onmogelijkheden en ons falen en onze verdeeldheid (en ons staat dan voor heel de mensheid, inclusief het christelijke deel): ze zullen moeten wijken en verdwijnen voor de enkel en alleen door God bewerkte vrede. De vrede die Zijn rijk eigen is. Niet incidenteel, maar structureel. Niet oppervlakkig, maar door en door. Niet even, maar eeuwig. Erkennen wij de God van Daniël als de Almachtige? Als onze God?

5 5 Als de heerlijk verrassende God, die ons heilzaam op ons nummer zet? Ik doel nu - tenslotte - op de uitspraak die Nebukadnessar uiteindelijk van zijn door hem klemgezette wijzen te horen krijgt: Wat de koning vraagt is te moeilijk, niemand zal het de koning kunnen vertellen, behalve de goden, maar die verkeren niet onder de stervelingen. Hierna springt Nebukadnessar uit zijn vel en geeft het bevel alle wijzen om te brengen. Wij mogen en kunnen de koning en al zijn wijzen inmiddels vertellen dat de ene ware God wel degelijk onder de stervelingen verkeert. In de persoon van Jezus Christus. En laat Hij nou net de vredevorst zijn die hier op aarde Zijn eeuwig Rijk alle aardse rijken komt laten vervangen. Zie hier de macht van de onmachtigen en van de Almachtige. Hoeveel slapeloze nachten vanwege angst en onrust - vanwege het verliezen van je macht, in welke vorm ook maar - wens je nog mee te maken? amen