LOGATHERM GWPL-35. Warmte is ons element. Regeling met gebouwautomatiseringssysteem (BMS) Planningsdocument uitgave (2011/03)

Transcriptie

1 Planningsdocument uitgave (2011/03) Fügen Sie auf der Vorgabeseite das zur Produktgruppe passende Bild ein. Sie finden die Bilder auf der Referenzseite 14: Buderus Product groups. Anordnung im Rahmen: - Tops - Left sides LOGATHERM GWPL-35 Regeling met gebouwautomatiseringssysteem (BMS) Gasabsorptiewarmtepomp Vermogensbereik van 35 kw tot 175 kw Warmte is ons element

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Inleiding Uitgangspunten Toesteloverzicht Leveringsomvang Afmetingen en minimale afstanden standalone toestel Afmetingen en minimale afstanden Link Rookgasafvoer Toestelopbouw Overzicht componenten Overzicht temperatuursensoren, temperatuurbegrenzers en ventielen Technische specificaties Standalone toestel Dubbele en drievoudige link Vier- en vijfvoudige link Drukverlies van het toestel afhankelijk van de aanvoertemperatuur Rendement van het toestel afhankelijk van de aanvoer-/retourtemperatuur Planningsaanwijzingen Voorschriften Belangrijke opmerkingen CV-pomp Expansievat Waterkwaliteit (vul- en bijvulwater) Vorstbeveiliging Interne vorstbeveiliging Elektrische weerstand bij enkele toestellen Aansluitprincipe van de regelaarcomponenten Aansluitspanning voor GHMC20/ GHMC20T CAN-BUS-kabel Buffervat Algemeen Buderus buffervat Berekening Bepaling van de gebouwverwarmingslast Bestaande objecten Nieuwbouw Berekeningstemperatuur Dimensionering Installatieschema's Monovalent bedrijf Installatie zonder tapwatervoorziening Installatie met tapwatervoorziening Bivalent bedrijf Installatie zonder tapwatervoorziening Installatie met separate tapwatervoorziening Regeling Herkennen van de aangesloten warmtepomp Besturing van de cv-pompen (primair circuit) Aansturing standalone toestel Aansturing cascade Beschrijving van het regelalgoritme via de parameters vertragingstijd, vrijgaveintegraal en vertragingsintegraal Tapwatervoorziening Algemeen Buderus-tapwaterboiler SH290/SH SF750/SF Installatietoebehoren Bijlage (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

3 Inleiding 1 1 Inleiding De GWPL-35 is een gasgestookte lucht/water warmtepomp uitsluitend bedoeld voor buitenopstelling. Deze is bedoeld voor gebruik in wooncomplexen, hotels, kantoren of industriële omgeving. De GWPL-35 is een hoogvermogen lucht-water-absorptiewarmtepomp met een thermodynamisch water-ammoniak-circuit (H 2 O - NH 3 ) en warmteterugwinning uit de rookgascondensatie. Deze gebruikt de buitenlucht als duurzame energiebron (gemiddeld 36 % van het bruikbare warmtevermogen). Als elektromechanische onderdelen zijn alleen de brander, de ventilator en de oplossingspomp aanwezig. Omdat bij de absorptiewarmtepomp in tegenstelling tot de elektrische compressiewarmtepompen geen compressor nodig is, wordt het stroomverbruik sterk gereduceerd. Het onderhoud wordt beperkt tot componenten die bekend zijn van condenserende cv-ketels. De thermodynamische water-ammoniak-cyclus van de GWPL-35 verloopt in een onderhoudsvrij, hermetisch gesloten circuit, die niet hoeft te worden bijgevuld met koelmiddel. De maximale aanvoertemperatuur van de installatie bedraagt 65 C, de maximale retourtemperatuur is 55 C. De maximale warmwatertemperatuur bedraagt 70 C. De toegestane minimale en maximale temperaturen van de buitenlucht liggen tussen 20 C en + 45 C. De GWPL-35 is optimaal geschikt voor cvinstallaties met middelhoge temperatuur en kan ook worden gebruikt voor het moderniseren van bestaande installaties met radiatoren. Bij het plannen van de warmtepomp installatie dient rekening te worden gehouden met de geluidsemissie van de GWPL-35. De gaswarmtepompen GWPL-35 zijn leverbaar als los toestel of als voorgemonteerde link (twee tot vijf toestellen). Via de besturingsinterface GHMC20T wordt de warmtepomp in een plaatselijk gebouwautomatiseringssysteem (Building Management System, BMS) opgenomen. Bij warmtebehoefte (tapwatervoorziening of verwarming) wordt de warmtepomp door het BMS in de betreffende bedrijfsmodus gestart. De warmtepomp stuurt dan de pomp in het primaire cv-circuit aan. Het BMS regelt de overige cv-installatie (boiler, pompen in de cv-circuits, 3- wegkleppen enz.). Rendement De GWPL-35 levert piekrendementen van 165 %. Het vermogen neemt in tegenstelling tot conventionele elektrische warmtepompen bij dalende buitentemperatuur slechts weinig af. Gereduceerd stroomverbruik Dankzij het gebruik van aard- of vloeibaar gas wordt per kw afgegeven cv-vermogen slechts 0,025 kw stroom verbruikt. Er is geen verhoging van het geïnstalleerde elektrische vermogen nodig Omdat het opgenomen vermogen van de losse eenheid beperkt is (1090 W), kunnen installaties met warmtepompen zonder noemenswaardige belasting van de totale elektrische installatie worden gerealiseerd. Daardoor kunnen eenvoudiger elektrische installaties worden geïnstalleerd en hoeven de leveringsovereenkomsten met het elektriciteitsbedrijf niet te worden veranderd. Dit voordeel maakt bovendien de installatie mogelijk van een permanente voeding (USV) met noodgeneratoren van geringe afmeting. Gelijkmatig bedrijf zelfs bij zeer lage buitentemperaturen Ook bij buitentemperaturen van 20 C levert de GWPL- 35 nog rendementen van meer dan 100 % en kunnen ook in koude klimaatzones worden ingezet, zonder dat aanvullende installaties zoals cv-toestellen of elektrische bijverwarmingen hoeven te worden geïnstalleerd. Geen ruimte nodig in het gebouw De typische interne installatie van traditionele centrale verwarmingsinstallaties is niet meer nodig waardoor een efficient gebruik van de ruimte in het gebouw kan worden gerealiseerd. Geen onderbreking van het cv-bedrijf tijdens het ontdooien Onder bepaalde bedrijfsomstandigheden kan er op de ribben van de verdamper ijsafzetting ontstaan. Hierdoor wordt automatisch gedurende enkele minuten de ontdooicycylus gestart. Daarbij blijft het toestel ca. 50 % van de warmte voor het cv-bedrijf gebruiken (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 3

4 2 Uitgangspunten 2 Uitgangspunten Afb. 1 toont de principiële opbouw van de gaswarmtepomp. De binnen de afzonderlijke onderdelen verlopende processen zijn in tab. 2 beschreven C 2 D A 12 B Afb. 1 Functieschema Legenda bij afb. 1: 1 Generator 2 Expansieventiel oplosmiddel 3 Droger 4 Absorber 5 Condensor 6 Expansieventiel 1 koelmiddel 7 Koelmiddelwarmtewisselaar 8 Expansieventiel 2 koelmiddel 9 Verdamper 10 Volumetrische koudemiddel variator 11 Buffervat oplossingspomp 12 Oplossingspomp A B C D Opname van warmte (gasbrander) Opname van elektrische energie (oplossingspomp) Afgifte van warmte (cv-circuit) Opname van warmte (lucht) donkergeel Vloeibaar ammoniak lichtgeel Gasvormig ammoniak oranje Sterke oplossing van ammoniak in water rood Water of zwakke oplossing van ammoniak in water Afb O O Temperatuurverloop (hoe donkerder de kleur, hoe hoger de temperatuur) Afb O Drukverloop (hoe donkerder de kleur, hoe hoger de druk) (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

5 Uitgangspunten 2 Begrip Koelmiddel Oplosmiddel Oplossing Tab. 1 Onderdeel Betekenis Bedrijfsmedium, dat [...] bij lage temperatuur en lage druk warmte opneemt en bij hogere temperatuur en hogere druk warmte afgeeft. (conform DIN 8960). Bij de Logatherm GWPL-35 wordt als koelmiddel ammoniak (NH 3 ) gebruikt. Het oplosmiddel is een stof, waarin het koelmiddel kan worden opgelost. Bij de Logatherm GWPL-35 wordt als oplosmiddel water (H 2 O) gebruikt. Wanneer het koelmiddel in het oplosmiddel is opgelost, dan wordt de vloeistof oplossing genoemd. De oplossing wordt door de oplossingpomp door de installatie gepompt. Functie 1 Generator In de generator wordt de sterke oplossing verwarmd. Omdat het koelmiddel een lager kookpunt heeft dan het oplosmiddel, wordt het daardoor uit de oplossing gedreven. 2 Expansieventiel oplosmiddel In het expansieventiel wordt het oplosmiddel tot de druk van de lagedrukzijde ontspannen. 3 Droger De koelmiddeldamp kan nog water bevatten. Deze condenseert in de droger en wordt zo van het koelmiddel gescheiden. Het koelmiddel wordt zo gedroogd. Het uitgecondenseerde water wordt terug in de generator getransporteerd. 4 Absorber In de absorber worden oplossingsmiddeldruppels met het gasvormige koelmiddel in contact gebracht. Daarbij wordt het koelmiddel door het oplosmiddel geabsorbeerd (opgelost). Bij deze exotherme reactie ontstaat een sterke water-ammoniak-oplossing. 5 Condensator Het pure gasvormige koelmiddel geeft haar warmte af aan het cv-water en condenseert daarbij. De sterke oplossing geeft de bij de absorptie ontstane oplossingswarmte af. In beide gevallen ontstaat warmte, die aan het cv-water wordt overgedragen. 6 Expansieventiel 1 koelmiddel 7 Koelmiddelwarmtewisselaar 8 Expansieventiel 2 koelmiddel In dit expansieventiel wordt het koelmiddel tot een tussendruk ontspannen. Daarbij koelt het af. In de koelmiddelwarmtewisselaar geeft het warme koelmiddelcondensaat warmte af aan het koude gasvormige koelmiddel. In dit expansieventiel wordt het vloeibare koelmiddel tot de druk van de lagedrukzijde ontspannen. Daarbij koelt het verder af. 9 Verdamper In de verdamper neemt het vloeibare koelmiddel warmte op uit de lucht en gaat daardoor over in gasvormige toestand. 10 Volumetrische koelmiddelvariator 11 Buffervat oplossingspomp De volumetrische koelmiddelvariator is bedoeld als stabilisatievat. In het buffervat van de oplossingspomp is een voorraad oplossing aanwezig om een continu toevoer naar de pomp te waarborgen. 12 Oplossingspomp De oplossingspomp zorgt voor de drukverhoging naar de hogedrukzijde en transporteert de oplossing door het circuit. Tab (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 5

6 3 Toesteloverzicht 3 Toesteloverzicht 3.1 Leveringsomvang Link Links worden compleet gemonteerd geleverd. Bij links zijn de circulatiepompen inbegrepen en voorgemonteerd. De bedieningseenheid GHMC20 is ook in de leveringsomvang opgenomen. De interfacemodule GHMC20T moet afzonderlijk worden besteld Afb. 4 Standalone toestel 1 Gasabsorptiewarmtepomp 2 Rookgasafvoer 3 Dubbele nippel ¾" voor gasaansluiting 4 2 dichtingen (voor dubbele nippel ¾") 5 Speciale sleutel voor bedieningseenheid 6 Klem voor het bevestigen van de rookgasafvoer 7 Set met toesteldocumentatie 8 Trillingsontkoppeling voor gasaansluiting O (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

7 Toesteloverzicht Afmetingen en minimale afstanden standalone toestel O Afb. 5 Afmetingen in mm O Afb. 6 Afmetingen van de aansluitingen in mm 1 Gasaansluiting Ø ¾" binnendraad 2 CV-retour Ø 1 ¼" binnendraad 3 CV-aanvoer Ø 1 ¼" binnendraad De gasaansluiting [1] kan door montage van de meegeleverde dubbele nippel naar Ø ¾" buitendraad worden omgebouwd (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 7

8 3 Toesteloverzicht O Afb. 7 Minimale afstanden in mm OPMERKING: Boven het toestel mogen geen objecten aanwezig zijn (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

9 Toesteloverzicht Afmetingen en minimale afstanden Link O Afb. 8 Dubbele link: afmetingen en afstanden van de trillingsdempers in mm O Afb. 9 Drievoudige link: afmetingen en afstanden van de trillingsdempers in mm (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 9

10 3 Toesteloverzicht O Afb. 10 Viervoudige link: afmetingen en afstanden van de trillingsdempers in mm O Afb. 11 Vijfvoudige link: afmetingen en afstanden van de trillingsdempers in mm (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

11 Toesteloverzicht O Afb. 12 Links: afmetingen van de aansluitingen in mm 1 Ø binnendraad condensafvoer: 1" 2 Ø binnendraad gasaansluiting: 1 ½" 3 Ø buitendraad cv-aanvoer: 2" 4 Ø buitendraad cv-retour: 2" (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 11

12 3 Toesteloverzicht Afb. 13 Links: minimale afstanden in mm OPMERKING: Boven de links mogen geen objecten aanwezig zijn O 3.4 Rookgasafvoer De rookgassen worden afgevoerd via de meegeleverde rookgasafvoer ( afb. 14). Overeenkomstig de geldende wetgeving en voorschriften moeten minimale afstanden van de rookgasafvoer tot ramen, deuren, aanzuigopeningen van ventilatie-installaties enz. worden gerespecteerd. Ø 149 Ø O Afb. 14 Rookgasafvoerbuis (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

13 Toesteloverzicht Toestelopbouw Overzicht componenten O Afb Bovendeel mantel 2 Droger 3 Generator 4 Ventilator warmtebron 5 Verdamper 6 Behuizing bedieningseenheid 7 Typeplaten 8 Volumetrische koudemiddel variator 9 Toerentalsensor oliepomp 10 Membraan oliepomp 11 Kabeldoorvoer 12 CV-retour 13 CV-aanvoer 14 Flowmeter 15 Oliepeilstok oliepomp 16 Oliepomp 17 Verbrandingskamer 18 Condenssifon 19 Elektrodenset 20 Brander 21 Ventilator verbrandingslucht 22 Gasblok 23 Aanzuigbuis verbrandingslucht 24 Rookgasmeetnippel 25 Rookgasafvoer 26 Knop voor het resetten van de rookgastemperatuurbegrenzer (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 13

14 3 Toesteloverzicht Overzicht temperatuursensoren, temperatuurbegrenzers en ventielen O Afb Temperatuursensor buitenlucht 2 Temperatuursensor verdamperuitgang 3 Ontluchtingsventiel 4 Retourtemperatuursensor 5 Temperatuursensor generator 6 2-weg ventiel ontdooifunctie 7 Temperatuurbegrenzer generator 8 Sensor aanvoertemperatuur 9 Temperatuursensor condensaatbuis 10 Rookgastemperatuursensor verbrandingskamer 11 Temperatuursensor gas-lucht-mengsel 12 Rookgastemperatuurbegrenzer met temperatuursensor 13 Veiligheidsventiel koelmiddelcircuit (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

15 Technische specificaties 4 4 Technische specificaties 4.1 Standalone toestel Eenheid GWPL-35 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A7W35 kw 41,1 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A7W50 kw 38,3 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A7W65 kw 30,0 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A0W50 kw 35,1 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) kw 31,5 bedrijfspunt A-7W50. Maximale nominale warmtebelasting (Q max ) verwarming kw 25,7 en tapwater tot 65 C aanvoertemperatuur. Maximale nominale warmtebelasting (Q max ) tapwater kw 12,6 bij 65 C - 70 C aanvoertemperatuur Rendement Werkpunt A7W35 % 164 Werkpunt A7W50 % 152 Werkpunt A7W65 % 119 Werkpunt A0W50 % 139 Werkpunt A 7W50 % 125 Gasaansluitwaarde Aardgas G25 (H i(15 C) = 8,1 kwh/m 3 ) m 3 /h 3,16 Vloeibaar gas (H i = 12,9 kwh/kg) kg/h propaan: 2,00 / butaan: 2,03 Toegestane bedrijfs gasvoordruk Aardgas G25 mbar Vloeibaar gas butaan/propaan mbar Rookgastechnische waarden Rookgasmassastroom bij maximaal nominaal warmtevermogen g/s aardgas: 12,5 / propaan: 11,7 / butaan: 12,0 Rookgastemperatuur 50/40 C bij maximaal nominaal warmtevermogen C 65 CO 2 bij maximaal nominaal warmtevermogen % aardgas: 9,2 / propaan: 9,8 / butaan: 10,4 CO 2 bij minimaal nominaal warmtevermogen % aardgas: 8,6 / propaan: 9,4 / butaan: 9,9 CO ppm 36 NO x -klasse 5 NO x ppm 25 Doorsnede rookgaskanaal mm 80 Condens Maximale condensaatproductie (T R = 30 C) l/h 4,0 ph-waarde ca. 4,8 Tab (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 15

16 4 Technische specificaties Eenheid GWPL-35 Specificaties conform druktoestelrichtlijn Inhoud generator l 18,6 Inhoud droger l 11,5 Inhoud volumetrische koudemiddel variator l 4,5 Inhoud pre-adsorber l 6,3 Inhoud absorber/condensor l 3,7 Inhoud oliepomp l 3,3 Testdruk (lucht) bar (g) 55 Aanspreekdruk veiligheidsventiel bar (g) 35 Koelmiddelaandeel kg NH 3 /l 0,146 Vloeistofgroep 1 Algemeen Elektrische spanning (eenfasig) AC... V 230 Frequentie Hz 50 Opgenomen vermogen in uitleveringstoestand W 1090 ± 10 % Maximaal opgenomen vermogen (cv-bedrijf) W 1200 Maximaal opgenomen vermogen (standby) W 10 EMC-grenswaardeklasse B Geluidsniveau op 10 m db(a) 45 Geluidsniveau op 1 m db(a) 65 Beschermingsklasse IP X5D Maximale aanvoertemperatuur tapwater C 70 Maximale aanvoertemperatuur cv-water C 65 Maximale retourtemperatuur tapwater C 60 Maximale retourtemperatuur cv-water C 55 Minimale retourtemperatuur C 2 Maximale volumestroom l/h per toestel 4000 Minimale volumestroom l/h per toestel 1000 Nominale volumestroom l/h per toestel 3000 Maximaal toegestane bedrijfsdruk (P MS ) cv-circuit bar 4 Drukverlies cv-water nom. waarde (A7W50) bar 0,43 Maximaal toegestane drukverlies koelmiddelcircuit bar 35 Koelmiddel ammoniak R717/water kg 7/10 Toegestane omgevingstemperatuur C Minimale opslagtemperatuur C 30 Temperatuurverschil tussen aanvoer en retour C 10 Nominale inhoud (cv-water) l 4 Gewicht (zonder verpakking) kg 395 Gewicht (bedrijfstoestand) kg 400 Afmetingen 1) B H T mm Tab. 3 1) zonder rookgasafvoer (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

17 Technische specificaties Dubbele en drievoudige link Eenheid Dubbele link Drievoudige link Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A7W35 kw 82,2 123,3 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A7W50 kw 76,6 114,9 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A7W65 kw 60,0 90,0 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A0W50 kw 70,2 105,3 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) kw 63,0 94,5 bedrijfspunt A-7W50. Maximale nominale warmtebelasting (Q max ) verwarming kw 51,4 77,1 en tapwater tot 65 C aanvoertemperatuur. Maximale nominale warmtebelasting (Q max ) tapwater kw 25,2 37,8 bij 65 C - 70 C aanvoertemperatuur Rendement Werkpunt A7W35 % Werkpunt A7W50 % Werkpunt A7W65 % Werkpunt A0W50 % Werkpunt A 7W50 % Gasaansluitwaarde Aardgas G25 (H i(15 C) = 8,1 kwh/m 3 ) m 3 /h 6,32 9,48 Vloeibaar gas (H i = 12,9 kwh/kg) kg/h Propaan: 4,00 Butaan: 4,06 Propaan: 6,00 Butaan: 6,09 Toegestane bedrijfs gasvoordruk Aardgas G25 mbar Vloeibaar gas butaan/propaan mbar Rookgastechnische waarden Rookgasmassastroom bij maximaal nominaal warmtevermogen Rookgastemperatuur 50/40 C bij maximaal nominaal warmtevermogen CO 2 bij maximaal nominaal warmtevermogen % CO 2 bij minimaal nominaal warmtevermogen % g/s Aardgas: 25,0 Propaan: 23,4 Butaan: 24,0 Aardgas: 37,5 Propaan: 35,1 Butaan: 36,0 C Aardgas: 9,2 Propaan: 9,8 Butaan: 10,4 Aardgas: 8,6 Propaan: 9,4 Butaan: 9,9 Aardgas: 9,2 Propaan: 9,8 Butaan: 10,4 Aardgas: 8,6 Propaan: 9,4 Butaan: 9,9 CO ppm NO x -klasse 5 5 NO x ppm Doorsnede rookgaskanaal mm Condens Maximale condensaatproductie (T R = 30 C) l/h 8,0 12,0 ph-waarde ca. 4,8 4,8 Tab (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 17

18 4 Technische specificaties Eenheid Dubbele link Drievoudige link Specificaties conform druktoestelrichtlijn Inhoud generator l/toestel 18,6 18,6 Inhoud droger l/toestel 11,5 11,5 Inhoud volumetrische koudemiddel variator l/toestel 4,5 4,5 Inhoud pre-adsorber l/toestel 6,3 6,3 Inhoud absorber/condensor l/toestel 3,7 3,7 Inhoud oliepomp l/toestel 3,3 3,3 Testdruk (lucht) bar (g) Aanspreekdruk veiligheidsventiel bar (g) Koelmiddelaandeel kg NH 3 /l 0,146 0,146 Vloeistofgroep 1 1 Algemeen Elektrische spanning (driefasig) AC... V Frequentie Hz Opgenomen vermogen in uitleveringstoestand W 2820 ± 10 % 4230 ± 10 % Maximaal opgenomen vermogen (cv-bedrijf) W Maximaal opgenomen vermogen (standby) W EMC-grenswaardeklasse B B Geluidsniveau op 10 m db(a) 45,8 47,5 Geluidsniveau op 1 m db(a) 66,8 70,3 Beschermingsklasse IP X5D X5D Maximale aanvoertemperatuur tapwater C Maximale aanvoertemperatuur cv-water C Maximale retourtemperatuur tapwater C Maximale retourtemperatuur cv-water C Minimale retourtemperatuur C 2 2 Maximale volumestroom l/h per toestel Minimale volumestroom l/h per toestel Nominale volumestroom l/h per toestel Maximaal toegestane bedrijfsdruk (P MS ) cv-circuit bar 4 4 Restopvoerhoogte nominale waarde (A7W50) bar 0,51 0,51 Maximaal toegestane drukverlies koelmiddelcircuit bar Koelmiddel ammoniak R717/water kg 7/10 7/10 Toegestane omgevingstemperatuur C Minimale opslagtemperatuur C Temperatuurverschil tussen aanvoer en retour C Nominale inhoud (cv-water) l 18,6 28,6 Gewicht (zonder verpakking) kg Gewicht (bedrijfstoestand) kg Afmetingen 1) B H T mm 2314 x 1650x x 1650 x 1245 Tab. 4 1) zonder rookgasafvoer (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

19 Technische specificaties Vier- en vijfvoudige link Eenheid Viervoudige link Vijfvoudige link Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A7W35 kw 164,4 205,5 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A7W50 kw 153,2 191,5 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A7W65 kw 120,0 149,9 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) bedrijfspunt A0W50 kw 140,4 175,5 Maximale nominale warmtevermogen (P max ) kw 126,0 157,5 bedrijfspunt A-7W50. Maximale nominale warmtebelasting (Q max ) verwarming kw 102,8 128,5 en tapwater tot 65 C aanvoertemperatuur. Maximale nominale warmtebelasting (Q max ) tapwater kw 50,4 63,0 bij 65 C - 70 C aanvoertemperatuur Rendement Werkpunt A7W35 % Werkpunt A7W50 % Werkpunt A7W65 % Werkpunt A0W50 % Werkpunt A 7W50 % Gasaansluitwaarde Aardgas G25 (H i(15 C) = 8,1 kwh/m 3 ) m 3 /h Aardgas: 12,64 Aardgas: 15,80 Vloeibaar gas (H i = 12,9 kwh/kg) kg/h Propaan: 8,00 Butaan: 8,12 Propaan: 10,00 Butaan: 10,15 Toegestane bedrijfs gasvoordruk Aardgas G25 mbar Vloeibaar gas butaan/propaan mbar Rookgastechnische waarden Rookgasmassastroom bij maximaal nominaal warmtevermogen Rookgastemperatuur 50/40 C bij maximaal nominaal warmtevermogen CO 2 bij maximaal nominaal warmtevermogen % CO 2 bij minimaal nominaal warmtevermogen % g/s Aardgas: 50,0 Propaan: 46,8 Butaan: 46,8 Aardgas: 62,5 Propaan: 58,5 Butaan: 60,0 C Aardgas: 9,2 Propaan: 9,8 Butaan: 10,4 Aardgas: 8,6 Propaan: 9,4 Butaan: 9,9 Aardgas: 9,2 Propaan: 9,8 Butaan: 10,4 Aardgas: 8,6 Propaan: 9,4 Butaan: 9,9 CO ppm NO x -klasse 5 5 NO x ppm Doorsnede rookgaskanaal mm Condens Maximale condensaatproductie (T R = 30 C) l/h 16,0 20,0 ph-waarde ca. 4,8 4,8 Tab (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 19

20 4 Technische specificaties Eenheid Viervoudige link Vijfvoudige link Specificaties conform druktoestelrichtlijn Inhoud generator l/toestel 18,6 18,6 Inhoud droger l/toestel 11,5 11,5 Inhoud volumetrische koudemiddel variator l/toestel 4,5 4,5 Inhoud pre-adsorber l/toestel 6,3 6,3 Inhoud absorber/condensor l/toestel 3,7 3,7 Inhoud oliepomp l/toestel 3,3 3,3 Testdruk (lucht) bar (g) Aanspreekdruk veiligheidsventiel bar (g) Koelmiddelaandeel kg NH 3 /l 0,146 0,146 Vloeistofgroep 1 1 Algemeen Elektrische spanning (driefasig) AC... V Frequentie Hz Opgenomen vermogen in uitleveringstoestand W 5640 ± 10 % 7050 ± 10 % Maximaal opgenomen vermogen (cv-bedrijf) W Maximaal opgenomen vermogen (standby) W EMC-grenswaardeklasse - B B Geluidsniveau op 10 m db(a) 48,4 49,2 Geluidsniveau op 1 m db(a) 72,2 74,0 Beschermingsklasse IP X5D X5D Maximale aanvoertemperatuur tapwater C Maximale aanvoertemperatuur cv-water C Maximale retourtemperatuur tapwater C Maximale retourtemperatuur cv-water C Minimale retourtemperatuur C 2 2 Maximale volumestroom l/h per toestel Minimale volumestroom l/h per toestel Nominale volumestroom l/h per toestel Maximaal toegestane bedrijfsdruk (P MS ) cv-circuit bar 4 4 Restopvoerhoogte nominale waarde (A7W50) bar 0,51 0,51 Maximaal toegestane drukverlies koelmiddelcircuit bar Koelmiddel ammoniak R717/water kg 7/10 7/10 Toegestane omgevingstemperatuur C Minimale opslagtemperatuur C Temperatuurverschil tussen aanvoer en retour C Nominale inhoud (cv-water) l 38,6 49,8 Gewicht (zonder verpakking) kg Gewicht (bedrijfstoestand) kg Afmetingen 1) B H T mm Tab. 5 1) zonder rookgasafvoer (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

21 Technische specificaties Drukverlies van het toestel afhankelijk van de aanvoertemperatuur p / bar 0,9 0,8 0,7 0, ,5 0,4 0,3 0,2 0, O Afb. 17 Drukverlies ( ook tab. 28 op pagina 50) V Circulatiewaterhoeveelheid Δp Drukverlies 1 Karakteristiek bij aanvoertemperatuur 30 C 2 Karakteristiek bij aanvoertemperatuur 35 C 3 Karakteristiek bij aanvoertemperatuur 45 C 4 Karakteristiek bij aanvoertemperatuur 55 C 5 Karakteristiek bij aanvoertemperatuur 65 C. V / l/h (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 21

22 4 Technische specificaties 4.5 Rendement van het toestel afhankelijk van de aanvoer-/retourtemperatuur η / % Afb. 18 Rendement T Buitentemperatuur η Rendement 1 Karakteristiek bij aanvoer-/retourtemperatuur 40/30 C 2 Karakteristiek bij aanvoer-/retourtemperatuur 45/35 C 3 Karakteristiek bij aanvoer-/retourtemperatuur 50/40 C 4 Karakteristiek bij aanvoer-/retourtemperatuur 55/45 C 5 Karakteristiek bij aanvoer-/retourtemperatuur 60/50 C 6 Karakteristiek bij aanvoer-/retourtemperatuur 65/55 C T / C O (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

23 Planningsaanwijzingen 5 5 Planningsaanwijzingen 5.1 Voorschriften De onderstaande richtlijnen en voorschriften opvolgen: NEN 1078 Voorschriften voor aardgasinstallaties en verdere verwijzingen en toevoegingen Richtlijn Gastoestellen 90/396/EEG en verdere verwijzingen en toevoegingen; Richtlijn Rendementseisen CV-installaties 92/42/EEG en verdere verwijzingen en toevoegingen; Richtlijn Elektromagnetische Compatibiliteit 89/336/ EEG en verdere verwijzingen en toevoegingen; Richtlijn Lage Spanning 73/23/EEG en verdere verwijzingen en toevoegingen; Richtlijn voor Drukapparatuur (RDA) 97/23/EG en verdere verwijzingen en toevoegingen; 5.2 Belangrijke opmerkingen B Voor de installatie de voorschriften van het gasbedrijf evalueren. Open verwarmingsinstallaties B Open installaties ombouwen naar gesloten circuits. Vloerverwarming B Het toestel is geschikt voor vloerverwarming, houdt de toegestane aanvoertemperaturen aan. B Bij gebruik van kunststofleidingen in de vloerverwarming moeten deze leidingen zuurstofdicht zijn conform DIN 4726/4729. Wanneer de kunststofleidingen niet aan deze normen voldoen, dan moet een systeemscheiding via een warmtewisselaar worden uitgevoerd. Verzinkte radiator en pijpleidingen Om gasvorming te voorkomen: B Geen verzinkte radiatoren en leidingen gebruiken. B Om warmteverlies en condensvorming te voorkomen, moeten waterleidingen en aansluitingen conform de geldende voorschriften worden geïsoleerd. Gasleidingen B Alleen voor het gastraject toegelaten materialen gebruiken. B Om warmteverlies en condensvorming te voorkomen, moet de gasleiding conform de geldende voorschriften worden geïsoleerd. Corrosiebeschermend middel De volgende corrosiebeschermende middelen zijn toegestaan: Product FERNOX Alphi 11 Protector (vorst- en corrosiebescherming) FERNOX F1 Protector (corrosiebescherming) FERNOX AF 10 Biocide (Biocide voor vloerverwarming) Sentinel X 100 Tab. 6 Concentratie 1 % 1 % 1 % Afdichtingsmiddel Het toevoegen van afdichtmiddelen in het cv-water kan volgens onze ervaring problemen opleveren (afzettingen). Wij adviseren daarom dergelijke middelen niet te gebruiken. Vloeibaar gas Om het toestel te beschermen tegen te hoge druk (TRF): B Voordrukregelaar plaatsen en afstellen tussen de 30 en 50 mbar. Trillingsontkoppeling (toebehoren) Ter voorkoming van trillingsoverdracht: B Trillingsontkoppelingen (elastische verbindingsstukken) op de hydraulische aansluitingen en op de gasaansluiting aanbrengen. De trillingsontkoppelingen moeten voor buiteninstallatie geschikt zijn en voldoen aan de geldende nationale voorschriften en normen. Aansluiting Enkel toestel Link Gas Meegeleverd Niet meegeleverd, aansluitmaat binnendraad 1 ½" Water Tabel 7 Niet meegeleverd, aansluitmaat binnendraad 1 ¼" Niet meegeleverd, aansluitmaat binnendraad 2" Trillingsdempers (los te verkrijgen toebehoren) Ter voorkoming van trillingsoverdracht: B Trillingsdempers onder het toestel aanbrengen (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 23

24 5 Planningsaanwijzingen 5.3 CV-pomp Bij standalone toestellen wordt de externe cv-pomp in de retour voor het toestel gemonteerd. Bij links zijn de cv-pompen voorgemonteerd. 5.4 Expansievat Conform DIN EN moeten waterverwarmingsinstallaties worden voorzien van een expansievat. Bij standalone toestellen wordt het expansievat in de cvaanvoer aangebracht, bij links in de verzamelaanvoer. De exacte grootte van het expansievat moet worden bepaald conform EN Ingeschatte keuze van een Expansievat 1. Voordruk van het expansievat Voorbeeld 1 Gegeven. Installatievermogen Q K = 65 kw Gietijzeren radiatoren Afgelezen Totale waterinhoud van de installatie = 790 l ( afb. 19, curve c) V A / l a b c d e Form. 1 Formule voor de voordruk van het expansievat (minimaal 0,5 bar) p 0 p st Voordruk van het expansievat in bar Statische druk van de cv-installatie in bar (afhankelijk van de gebouwhoogte). 2. Vuldruk Form. 2 Formule voor de vuldruk (minimaal 1,0 bar) p a p 0 p 0 = p st p a = p 0 + 0,5 bar Vuldruk in bar Voordruk van het expansievat in bar 3. Installatievolume Afhankelijk van de verschillende parameters van de cv-installatie kan het installatievolume uit het diagram afb. 19 worden afgelezen. Afb , Q K / kw Richtwaarde voor de gemiddelde waterinhoud van cv-installaties (conform ZVH-richtlijn 12.02) a Vloerverwarming b Stalen radiatoren conform DIN 4703 c Gietijzeren radiatoren conform DIN 4703 d Platenradiator e Convectoren V. A Gemiddelde totale waterinhoud Q K Nominaal vermogen O 4. Maximaal toegestaan installatievolume Afhankelijk van een te bepalen maximale aanvoertemperatuur ϑ V en de conform form. 1 bepaalde voordruk p 0 van het expansievat kan het toegestane maximale installatievolume voor verschillende expansievaten uit tab. 8 worden afgelezen. Het conform punt 3 uit afb. 19 afgelezen installatievolume moet kleiner zijn da het maximaal toegestane installatievolume. Kies een groter expansievat wanneer dit niet het geval is (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

25 Planningsaanwijzingen 5 Voorbeeld 2 Gegeven Aanvoertempertuur: ϑ V =50 C Voordruk van het expansievat: p 0 =1,00bar uit voorbeeld 1: installatievolume: V A = 790 l Afgelezen Nodig is een expansievat met 35 l inhoud, omdat hiervoor het conform afb. 19 bepaalde installatievolume kleiner is dan het maximaal toegestane installatievolume. Aanvoertemperatuur ϑ V Voordrukp 0 Expansievat 25 l 35 l 50 l 80 l 100 l 150 l 200 l Maximaal toegestaan installatievolume V A C bar l l l l l l l 80 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , Tab. 8 1, Maximaal toegestane installatievolume afhankelijk van de aanvoertemperatuur en de benodigde voordruk voor het expansievat (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 25

26 5 Planningsaanwijzingen 5.5 Waterkwaliteit (vul- en bijvulwater) Ongeschikt of vervuild water kan storingen aan het toestel en beschadiging van de warmtewisselaar veroorzaken. Bovendien kan de watertoevoer door bijv. slibvorming, corrosie of verkalking worden beïnvloed. Om het toestel gedurende de hele levensduur te beschermen tegen kalkschade en een storingsvrij bedrijf te waarborgen, moet u op het volgende letten: Uitsluitend onbehandeld leidingwater gebruiken (diagram in afb. 20 respecteren). Bron- en grondwater zijn als vulwater niet geschikt. De totale hoeveelheid hardheidsvormers in het vul- en bijvulwater van het cv-circuit beperken. Bij een waterhardheid boven 16,8 dh bevelen wij gebruik van gedeïoniseerd water aan. Ter controle van de toegestane hoeveelheden water afhankelijk van de kwaliteit van het vulwater is de diagram in afb. 20 bedoeld. Wanneer de werkelijk benodigde vulwaterhoeveelheid groter is dan het watervolume over de levensduur ( afb. 20), is waterbehandeling nodig. Daarbij alleen door Buderus vrijgegeven chemicaliën, waterbehandelingsmiddelen e.d. toepassen. Vrijgegeven maatregelen voor waterbehandeling bij Buderus opvragen. Het is niet toegestaan, het water met middelen die bijv. de ph-waarde verhogen of verlagen (chemische additieven) te behandelen. B CV-installatie voor het vullen grondig spoelen. Grenswaarden voor het installatiewater Het installatiewater moet aan de normen en standaarden voldoen voor de behandeling van installatiewater voor cvinstallaties in woon- en industriële complexen. De in de tabel genoemde grenswaarden zijn van toepassing. Parameter Eenheid Toegestane bandbreedte ph-waarde 6,5-8,0 Chloor mg/l < 125 < 100 kw < 50 kw Chloor totaal mg/l < 5 Totale hardheid dh O 30 IJzer mg/l < 50 Koper mg/l < 3 Aluminium mg/l < 3 Index Langelier 0 ± 0,01 Schadelijk substanties Afb. 20 Eisen aan het vulwater voor standalone toestellen tot 100 kw 1 Watervolume over de gehele levensduur van het toestel (in m 3 ) 2 Waterhardheid (in dh). Wanneer de waterhardheid hoger is dan 16,8 dh bevelen wij gebruik van gedeïoniseerd water aan. 3 Onbehandeld water conform de drinkwaterverordening 4 Boven de grenscurve zijn maatregelen nodig. Systeemscheiding met behulp van een warmtewisselaar uitvoeren. Wanneer dit niet mogelijk is, bij een Buderus-vertegenwoordiging informeren naar de toegestane maatregelen. Idem bij links. Actief chloor mg/l < 0,2 Fluoride mg/l 0 Sulfide mg/l 0 Tab (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

27 Planningsaanwijzingen Vorstbeveiliging Wanneer het toestel in de vorstperiode wordt gebruikt: B Waarborg, dat de stroom- en gasvoorziening van het toestel nooit worden onderbroken. B Laat het toestel ingeschakeld. Vorstbeveiligingsfunctie van het toestel activeren. Wanneer het toestel tijdens de vorstperiode buiten bedrijf wordt gesteld: B Installatie volledig aftappen Interne vorstbeveiliging De gas-warmtepomp is met een interne vorstbeveiliging uitgerust. Wanneer de cv-watertemperatuur in de buitenleidingen tot 4 C afneemt, wordt ook zonder warmtevraag de cv-pomp in het primaire circuit ingeschakeld. Wanneer de cv-watertemperatuur verder afneemt tot 3 C, wordt bovendien de brander geactiveerd. Daardoor worden de leidingen naar het buffervat beschermd tegen bevriezing Elektrische weerstand bij enkele toestellen Wanneer bij enkele toestellen een niet opgeloste toestelstoring aanwezig is, wordt voor de vorstbeveiliging weliswaar de cv-pomp ingeschakeld, maar de brander kan niet bijverwarmen. Om het bevriezen van de leidingen te voorkomen, moet daarom in de retour naar de warmtepomp een thermostatisch geregelde elektrische weerstand worden ingebouwd. Deze schakelt automatisch in bij lage cv-watertemperaturen in de buitenleiding. Als schakelpunt adviseren wij 2 C, omdat de weerstand de interne vorstbeveiliging niet mag beïnvloeden ( hoofdstuk 5.6.1). 5.7 Aansluitprincipe van de regelaarcomponenten De regeling van de gaswarmtepomp wordt uitgevoerd via het gebouwautomatiseringssysteem (Building Management System, BMS) in combinatie met de interfacemodule GHMC20T en de bedieningseenheid GHMC20. Logatherm GWPL-35 Afb. 21 GHMC20 GHMC20T BMS O BMS Gebouwautomatiseringssysteem (Building Management System) GHMC20 Bedieningseenheid GHMC20T Interfacemodule 1 CAN-BUS 2 CV-vraag: analoog 0-10 V signalen Tapwatervraag: analoog 0-10 V signaal of digitaal 0/1-signaal bij instelling gewenste waarde op GHMC20 De bedieningseenheid Logamatic GHMC20 is bedoeld voor de regeling van de Logatherm gasabsorptiewarmtepomp. Via een CAN-BUS worden stuursignalen en sensorsignalen met de warmtepomp uitgewisseld. De interfacemodule Logamatic GHMC20T is bedoeld als interface tussen één of meerdere externe regelsystemen (gebouwautomatiseringssystemen) en de bedieningseenheid Logamatic GHMC20. Via een CAN-BUS worden stuur- en sensorsignalen met de bedieningseenheid Logamatic GHMC20 uitgewisseld. De communicatie met het gebouwautomatiseringssysteem volgt digitaal en/ of analoog. 5.8 Aansluitspanning voor GHMC20/ GHMC20T Voor de bedieningseenheid GHMC20 en de interfacemodule GHMC20T moet een geschikte transformator ter plaatse worden voorzien. Toestel Spanning Opgenomen vermogen GHMC20 24 V 11 VA GHMC20T 24 V 20 VA Tabel (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 27

28 5 Planningsaanwijzingen 5.9 CAN-BUS-kabel De dataoverdracht tussen GWPL, GHMC20 en GHMC20T verloopt via een CAN-BUS-verbinding. Wanneer de totale lengte van de BUS-verbindingen niet meer wordt dan 200 m en het netwerk uit maximaal zes knooppunten bestaat, dan kunnen elektrische kabels van het type H05 VV-... (NYM-I) met een doorsnede van minimaal 0,75 mm 2 worden gebruikt. Voor alle andere gevallen kunnen kabels conform tab. 11 worden gebruikt. Om inductieve beïnvloeding te voorkomen, moeten alle laagspanningskabels gescheiden van 230 V- of 400 V- kabels worden geïnstalleerd (minimale afstand 100 mm). Bij externe inductieve invloeden moeten de kabels afgeschermd worden uitgevoerd. Daardoor zijn alle kabels beschermt tegen externe invloeden (bijv. krachtstroomdraden, bovenleiding, trafostations, radio- en TV-toestellen, amateurzenders, magnetrons enz.). Naam van de kabel BELDEN 3086A TURCK type 530 TURCK type 5711 TURCK type 531 Kleurcodering van de aders 1) H = zwart, L=wit, GND = bruin H = zwart, L=wit, GND = bruin H =blauw, L=wit, GND = zwart H = zwart, L=wit, GND = bruin Tab. 11 1) alleen drie aders gebruiken, vierde ader loslaten Maximale kabellengte 450 m 450 m 450 m 200 m 5.10 Buffervat Algemeen Ter vermindering van het aantal schakelingen verdient gebruik van een buffervat aanbeveling. Daardoor wordt het te verwarmen cv-watervolume vergroot. De warmtepomp kan langer in bedrijf blijven en na het uitschakelen ook langer buiten bedrijf blijven. Eisen aan het buffervat zijn: montagemogelijkheid voor twee temperatuursensoren (in bovenste en onderste derde deel, afb 22). telkens twee aansluitsokken boven en onder Voor iedere warmtepomp installatie adviseren wij om ongeacht het aantal geinstalleerde warmtepompen een buffertank toe te passen met een volume van minimaal 750 liter Buderus buffervat Een geschikt buffervat is de Buderus P750 W met de volgende eigenschappen: Vat van plaatstaal Thermische isolatie van 80 mm zachtschuim met een witte foliemantel. Technische specificaties Eenheid P750 W Vatinhoud l 750 D mm 965 H mm 1745 Tuimelmaat mm 1740 ØVS HV1 HV2 DN mm mm R ØRS HR1 HR2 DN mm mm R Standby-warmtevraag conform DIN ) kwh/24h 4,87 Gewicht netto kg 149 Maximale bedrijfsdruk cv-water Maximale bedrijfstemperatuur bar 3 C 90 Bestelnummer Tab. 12 1) Meetwaarde bij 45 K temperatuurverschil (hele vat opgewarmd) (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

29 Planningsaanwijzingen 5 E D M 1 V 1 V 2 H V1 H V2 M H M 1, M 2 M 2 R 1 R 2 (EL) H R1 H R O Afb. 22 Afmetingen P750 W V 1 Aanvoer (warmtepomp) V 2 Aanvoer (cv-systeem) R 1 Retour (warmtepomp) R 2 Retour (cv-systeem) M Mof voor dompelhuls (bijv. temperatuurregelaar) M 1 Meetpunt voor temperatuursensor M 2 Meetpunt voor temperatuursensor E Ontluchting EL Aftap (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 29

30 6 Berekening 6 Berekening 6.1 Bepaling van de gebouwverwarmingslast De verwarmingslast van het gebouw is afhankelijk van de nominale buitentemperatuur de gewenste ruimtetemperatuur de isolatie Het wordt aanbevolen om de gebouwverwarmingslast te bepalen aan de hand van een warmteverliesberekening. Indien een warmteverliesberekening niet tot de mogelijkheden behoord kan onderstaande methode als richtlijn worden gebruikt voor het bepalen van de verwarmingslast. Onderstaande methode is een richtlijn uitgaande van continue bedrijf zonder nachtverlaging zoals veelal toegepast in wooncomplexen Bestaande objecten Bij vervanging van een bestaand cv-systeem kan de verwarmingslast aan de hand van het gasverbruik van de oude cv-installatie worden ingeschat. Form. 3 Q [ kw] Verbruik [ m 3 a] = m 3 akw Om de invloed van extreem koude of warme jaren te compenseren, moet het gasverbruik over meerdere jaren worden bepaald. Voorbeeld Voor de verwarming van een wooncomplex werd in de laatste 10 jaar in totaal m 3 gas gebruikt. Hoe groot is de verwarmingslast? Het gemiddelde gasverbruik per jaar bedraagt: Verbruik [ l a] Verbruik [ m 3 ] = = Periode[ a] = 6000 m 3 a m Jaar De verwarmingslast wordt dan als volgt berekend: Q [ kw] = 6000 m = 24 kw 250 m 3 akw De berekening van de verwarmingslast kan ook conform hoofdstuk worden uitgevoerd. De richtwaarden voor de specifieke warmtebehoefte zijn dan: Soort gebouwisolatie Isolatie conform WSchVO 1982 Isolatie conform WSchVO 1995 Tab. 13 Specifieke warmtebehoefte Specifieke verwarmingslast q [W/m 2. ] Nieuwbouw De benodigde warmtevermogen voor de verwarming van de woning resp. het huis kan grof worden geschat via het te verwarmen oppervlak en de specifieke warmtebehoefte. De specifieke warmtebehoefte is afhankelijk van de warmte-isolatie van het gebouw (tab. 14). Soort gebouwisolatie Isolatie conform EnEV 2002 Isolatie conform EnEV 2009 KfW-Effizienzhaus 100 Specifieke verwarmingslast q [W/m 2. ] KfW-Effizienzhaus Passief huis 10 Tab. 14 Specifieke warmtebehoefte. Het benodigde warmtevermogen Q wordt berekend uit het verwarmde oppervlak A en het specifieke benodigde. warmtevermogen q als volgt: Q [ W] = A [ m 2 ] q [ W/m 2 ] Voorbeeld Hoe groot is de verwarmingslast bij en huis met 150 m 2 te verwarmen oppervlak en warmte-isolatie conform EnEV 2009? Uit tab. 14 resulteert voor isolatie conform EnEV 2009 een specifieke verwarmingslast van 30 W/m 2. De verwarmingslast wordt dan als volgt geregeld: Q = 150 m 2 30 W m 2 = 4500 W = 4,5 kw (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

31 Berekening Berekeningstemperatuur De dimensionering van de warmtepomp hangt in wezen af van de laagste buitentemperatuur (norm buitentemperatuur). Deze beïnvloedt aan de ene kant de verwarmingslast van het gebouw en aan de andere kant het cv-vermogen van de warmtepomp. De normbuitentemperatuur is de laagste temperatuur die overdag in de laatste 20 jaar minimaal tienmaal gedurende meer dan twee dagen werd bereikt. Met de normbuitentemperatuur kan afhankelijk van de aanvoer-/retourtemperatuur uit afb. 18 op pagina 22 het rendement worden bepaald en uit tab. 26 op pagina 48 het verwarmingsvermogen van de warmtepomp. 6.3 Dimensionering De optimale dimensionering van de cv-installatie met gaswarmtepomp is afhankelijk van meerdere factoren, die kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën. Technische factoren Verwarmingslast Mogelijke tapwatervoorziening Aandeel van de tapwatervoorziening van de verwarmingslast Normbuitentemperatuur Persoonlijke factoren Gewenste verhouding van investerings- tot bedrijfskosten Gewenste milieuvriendelijkheid De technische factoren bepalen de randvoorwaarden, waarbinnen de persoonlijke factoren kunnen variëren. Zo is bijv. bij de tapwatervoorziening voor de thermische desinfectie een extra cv-toestel dwingend voorgeschreven, ook wanneer de eigenaar de installatie liever alleen met de gaswarmtepomp wil uitrusten. Het maximale cv-vermogen van de installatie wordt zodanig gedimensioneerd, dat ook op de koudste dag van het jaar voldoende warmte ter beschikking staat. Dit maximale cv-vermogen is echter maar op een paar dagen per jaar nodig. Afb. 23 toont het cv-vermogen in procenten van het geïnstalleerde cv-vermogen over het aantal dagen waarop dit vermogen wordt opgeroepen. Zo is meer dan 50 % van het maximale cv-vermogen op maar ca. 37 dagen per jaar (ca. 13 % van de verwarmingsdagen) nodig. P / % t / d O Afb. 23 Over het algemeen bevelen wij aan, de basisverwarmingsbelasting via de gaswarmtepomp en de piekverwarmingslast via een cv-toestel af te dekken. Een hogere basislast heeft tot gevolg: Hogere benodigde investeringen Lagere bedrijfskosten Betere milieuvriendelijkheid vanwege betere energieefficiency In hoeverre de voordelen de hogere investering rechtvaardigen, moet samen met de eigenaar worden besproken. Daarom kan er geen algemeen geldende regel voor het dimensioneren van de cv-installatie met een warmtepomp worden opgesteld, maar er moet altijd van geval tot geval worden bekeken, welke factoren voor de eigenaar belangrijk zijn en hoe deze in het kader van de technische factoren optimaal kunnen worden geïmplementeerd (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 31

32 7 Installatieschema's 7 Installatieschema's 7.1 Monovalent bedrijf Installatie zonder tapwatervoorziening S61 1 GHMC20 GHMC20T BMS T T PH FSO FWP T FSU PK Afb. 24 P... W BMS Gebouwautomatiseringssysteem FSO Temperatuursensor buffervat boven FSU Temperatuursensor buffervat onder FWP Temperatuursensor warmtepomp GHMC20 Bedieningseenheid GHMC20T Besturingsinterface P...W Buffervat Logalux P 750 W PH CV-pomp (secundair circuit) PK CV-pomp (primair circuit) S61 Basiscontroller van de gaswarmtepomp 1 Positie van de module: in warmteproducent 3 Positie van de module: aan de wand Componenten van de cv-installatie Gasabsorptiewarmtepomp Logatherm GWPL-35 Buffervat Logalux P 750 W Een ongemengd cv-circuit Elektrische weerstand met thermostaat als vorstbeveiliging GWPL O Regeling door gebouwautomatiseringssysteem met besturingsinterface GHMC20T en bedieningseenheid GHMC20. Functiebeschrijving Bij een warmtevraag controleert het gebouwautomatiseringssysteem eerst, of er voldoende restwarmte in de buffervat aanwezig is. Indien dit niet het geval is, dan wordt de warmtepomp en de pomp in het cv-circuit ingeschakeld. Daardoor wordt de warmte naar het cv-circuit getransporteerd. Het buffervat werkt daarbij als een open verdeler. Wanneer het cv-circuit geen warmte meer nodig heeft, dan wordt de cv-pomp uitgeschakeld. Voor het verlengen van de schakelintervallen blijft de warmtepomp nog in bedrijf en laadt het buffervat (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35

33 Installatieschema's 7 Stuklijst Typecodering Benaming Bestelnr. Stuks Warmtepomp GWPL-35 Gasabsorptiewarmtepomp standalone toestel Buffervat P750W Buffervat van staal met PU-hardschuimisolatie Aansluittoebehoren SG 11 Trillingsontkoppeling voor wateraansluitingen, DN 32, 1¼" Installatietoebehoren Trillingsdempers standalone toestel Pomp Wilo TOP-S 30/ Pomp Wilo TOP-S 30/ Elektrische weerstand met thermostaat Regelingen Bouwzijdig gebouwautomatiseringssysteem met weersafhankelijke regeling Toebehoren voor regelingen GHMC20 Bedieningseenheid voor GWPL GHMC20T Besturingsinterface Tabel (2011/03) Planningsdocument Logatherm GWPL-35 33