In deze dienst zal klinken de cantate Schwingt freudig euch empor BWV 36 van J.S.Bach

Transcriptie

1 ZONDAG 27 NOVEMBER e zondag van Advent- Voorganger: ds. Margreet Klokke Ouderling: Gilbert Laurens Organist: Geerten van de Wetering Zondagskind: Levi Dirigent: Jos Vermunt m.m.v. Residentie Kamerkoor Residentie Bachorkest Caroline Stam, sopraan Karin van der Poel, alt Bernard Loonen, tenor Jonathon Adams, bas In deze dienst zal klinken de cantate Schwingt freudig euch empor BWV 36 van J.S.Bach Bij de dienst: In de advent, de voorbereidingstijd voor het kerstfeest, wordt er in de Kloosterkerk een serie diensten gehouden met het thema Wachten op God. Wachten op God want in deze tijd van het kerkelijk jaar wordt er uitgegaan van al die momenten in een mensenleven waarop de Eeuwige beleefd wordt als afwezig en er met verlangen uitgekeken wordt naar zijn komst. Vandaag wordt er stil gestaan bij dit komen van God in ons leven. Op de volgende drie zondagen gaat de aandacht uit naar òns wachten en geduld oefenen. Drie soorten van geduld komen er dan aan de orde: geduld met God, dat is geloof. Geduld met jezelf, dat is hoop. En geduld met anderen, dat is liefde. In de Apostelkapel staat een kaarsentafel. U kunt daar een kaars aansteken voor iets wat u bezig houdt, of voor iemand die in uw gedachten leeft. Bij de ingang zijn knielkussens beschikbaar. Voor en na de dienst is er gelegenheid om boeken te lenen bij de boekentafel in de Wandelruimte. De agenda en overige informatie vindt u achterin de liturgie. Wilt u zo vriendelijk zijn het geluid van uw mobiele telefoon uit te zetten. Het is niet toegestaan tijdens de dienst te fotograferen.

2 - 3 - ORGELSPEL-verstilling- Nun komm, der Heiden Heiland (BWV 659) J.S. Bach Uit: Leipziger Orgelchoräle ( ) BEGROETING STILTE -de kaarsen worden aangestoken- BEMOEDIGING V: Onze hulp is in de naam van de Heer, G: die he - mel en aar - de ge - maakt heeft, V: die trouw houdt tot in eeu wig - heid, G: en niet laat va - ren de wer-ken van zijn han - den. INTROÏTUS: LB 435: 1, 3 en 4 Tekst: Georg Weissel Macht hoch die Tür, die Tor macht weit Melodie: Halle 1704 Vertaling: Evert Louis Smelik -gemeente gaat staan-

3 - 4-3 Gezegend was het land, de stad, waar deze koning binnentrad. Gezegend t hart, dat openstaat en Hem als koning binnenlaat. De zonne der gerechtigheid verblindde niet door majesteit; maar wat in duister sliep, ontwaakte, toen Hij riep. GEBED OM ONTFERMING 4 Hef op uw hoofden, poorten wijd! Elk hart zij Hem ter woon bereid! De palmen van uw eerbied spreidt de weg langs, die uw koning rijdt. Hij komt tot u met troost en vreê en brengt u heil en liefde mee. Geprezen zij de Heer, Hij geeft u t leven weer! -gemeente knielt of gaat zitten- Na het.zo bidden wij U van de voorganger antwoordt de gemeente met: Heer - ont -ferm - U, Chris tus ont - ferm U, Heer - - ont - ferm U. V.: God schenke ons vergeving, bevrijding, vertrouwen en hernieuwde toewijding, door Jezus Christus, onze Heer. G: A men. -gemeente blijft zitten-

4 - 5 - LIED OM ONTFERMING: LB 433 Tekst: Martin Luther Nun komm, der Heiden Heiland, naar de hymne Veni redemptor gentium Melodie: Erfurt 1524 Vertaling: Jan Willem Schulte Nordholt 2 Kind dat uit uw kamer klein als des hemels zonneschijn op de aarde wordt gesteld, gaat uw weg zoals een held. 4 Uw kribbe blinkt in de nacht met een ongekende pracht. Het geloof leeft in dat licht waarvoor al het duister zwicht. 3 Gij daalt van de Vader neer tot de Vader keert Gij weer, die de hel zijt doorgegaan en hemelwaarts opgestaan. 5 Lof zij God in t hemelrijk, Vader, Zoon en Geest gelijk, nu en overal altijd, nu en tot in eeuwigheid. GEBEDSGROET: -de kinderen verlaten de dienst en gaan naar hun eigen ruimten- V.: De Heer zij met u. G.: Ook met u zij de Heer. GEBED V.. door Jezus Christus onze Heer G: A men.

5 - 6 - EERSTE SCHRIFTLEZING: Hooglied 5: 2-6 LIED: LB 463: 1, 2, 5, 6, 7 en 8 Tekst: Sytze de Vries Melodie: Kenneth George Finlay 2 Als der mensen trooster roepen wij U aan: noem de namelozen met een nieuwe naam! 6 Kyrie eleison, dat Gij u erbarmt, onze kille koude met uw licht verwarmt! 5 Regen uw gerechtigheid en bevrucht de aard, tot de trouw ontkiemt en vrede bloeien gaat! 7 Christe eleison, nog is niet verstomd ons verlangend roepen dat Gij spoedig komt! 8 Kyrie eleison, wees genadig, Heer! Breng ons naar de morgen wacht niet langer meer! TWEEDE SCHRIFTLEZING: Lucas 19: 1-10 CANTATE: Schwingt freudig euch empor BWV 36 van J.S.Bach Verhef u vol blijdschap

6 - 7 - Deel I: Koor Schwingt freudig euch empor zu den erhabnen Sternen, Ihr Zungen, die ihr jetzt in Zion fröhlich seid! Doch haltet ein! Der Schall darf sich nicht weit entfernen, Es naht sich selbst zu euch der Herr der Herrlichkeit. Koraal(S,A) Nun komm, der Heiden Heiland, Der Jungfrauen Kind erkannt, Des sich wundert alle Welt, Gott solch Geburt ihm bestellt. Aria (T) Die Liebe zieht mit sanften Schritten Sein Treugeliebtes allgemach. Gleichwie es eine Braut entzücket, Wenn sie den Bräutigam erblicket, So folgt ein Herz auch Jesu nach. Koraal Zwingt die Saiten in Cythara Und laßt die süße Musica Ganz freudenreich erschallen, Daß ich möge mit Jesulein, Dem wunderschönen Bräutgam mein, In steter Liebe wallen! Singet, springet, Jubilieret, triumphieret, dankt dem Herren! Groß ist der König der Ehren. Verhef u vol blijdschap naar de verheven sterren, o tongen, die nu in Sion vrolijk zijn! Maar stop! Het geluid mag zich niet ver verwijderen, hij nadert zelf tot u, de Heer der heerlijkheid. Kom nu, Heiland van de volken, als kind der maagd bekend. Daarover verwondert zich heel de wereld, dat God hem zo geboren laat worden. De liefde trekt met zachte schreden gaandeweg zijn geliefde mee. Zoals een bruid verrukt is, wanneer zij de bruidegom ziet, zo volgt een hart ook Jezus. Speel op de snaren van de citer en laat de bekoorlijke muziek vol van vreugde weerklinken, dat ik met mijn Jezus, die wonderschone bruidegom van mij, in voortdurende liefde op weg mag gaan! Zing nu, dans nu, Jubel, juich nu, dank de Here! Groot is de koning der ere. PREEK Deel II Willkommen, werter Schatz! Die Lieb und Glaube machet Platz Vor dich in meinem Herzen rein, Zieh bei mir ein! Aria (B) Welkom, liefste schat! Mijn liefde en geloof maken plaats voor u in mijn reine hart, trek bij mij in!

7 Der du bist dem Vater gleich, Führ hinaus den Sieg im Fleisch, Daß dein ewig Gotts Gewalt In uns das krank Fleisch enthalt Koraal Aria (S) Auch mit gedämpften, schwachen Stimmen Wird Gottes Majestät verehrt. Denn schallet nur der Geist darbei, So ist ihm solches ein Geschrei, Das er im Himmel selber hört. Lob sei Gott, dem Vater, ton, Lob sei Gott, sein'm eingen Sohn, Lob sei Gott, dem Heilgen Geist, Immer und in Ewigkeit! GEBEDSINTENTIES Koraal Gij, die gelijk zijt aan de Vader, behaal de zege in het vlees, zodat uw eeuwige goddelijke macht zich ontfermt over het zieke vlees in ons. Ook met gedempte zwakke stemmen wordt Gods majesteit vereerd. Want als de Geest maar meeroept, dan wordt het een geluid dat Godzelf in de hemel hoort. Lof zij God, de Vader, lof zij God, zijn enige Zoon, lof zij God, de Heilige Geest, altijd en in eeuwigheid! -gemeente knielt of blijft zitten- GEBEDEN - STIL GEBED - GEBED DES HEREN Onze Vader die in de hemel zijt, Uw naam worde geheiligd, Uw koninkrijk kome, Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij onze schuldenaars vergeven. En leid ons niet in verzoeking maar verlos ons van den boze. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen. INZAMELING VAN DE GAVEN ONDER ORGELSPEL De eerste collecte (rode zak) dient ter bestrijding van de kosten van pastoraat en eredienst. Rekening Kloosterkerk: NL29INGB De diaconale collecte (groene zak) is voor het project Makeni Ecumenical Centre van Kloosterkerk Wereldwijd in Zambia. Kloosterkerk Wereldwijd ondersteunt sedert het begin in 2000 het St. Nicholas Weeshuis dat ruim 30 kinderen huisvest en begeleidt. (Rekening Stichting Diaconie Kloosterkerk Wereldwijd: NL37INGB )

8 - 9 - De deurcollecte (paarse zak) is voor de kosten van het uitvoeren van de Bachcantate. Wij vragen aan ieder van u - als richtlijn - een bijdrage van 7,50 per persoon. U kunt uw bijdrage ook overmaken naar de hieronder vermelde girorekening. Om de cantatediensten in stand te kunnen houden zijn bovendien jaarlijkse bijdragen welkom én nodig. U kunt ook deze bijdrage overmaken. Het rekeningnummer is: NL60INGB t.n.v. van de Stichting Cantatediensten Kloosterkerk. (Naast de deurcollecte bij de uitgang bestaat ook de mogelijkheid om aldaar d.m.v. een pinbetaling uw bijdrage te geven). Wanneer uw telefoon op de stilstand staat, is het geen bezwaar als u hem tijdens de collecte gebruikt om geld over te maken op het desbetreffende bankrekeningnummer -de kinderen komen terug in de kerk, de gemeente blijft zitten tot zij bij hun ouders zijn- SLOTLIED (staande gezongen): LB 439: 1, 2 en 3 Melodie: 16e eeuw/scheidt s Tabulatur-Buch 1650 Von Gott will ich nicht lassen Vertaling: Ad den Besten

9 2 Bereid dan voor zijn voeten de weg die Hij zal gaan; wilt gij uw Heer ontmoeten, zo maak voor Hem ruim baan. Hij komt, bekeer u nu, verhoog de dalen, effen de hoogten die zich heffen tussen uw Heer en u Een hart dat wacht in ootmoed is lieflijk voor de Heer, maar op een hart vol hoogmoed ziet Hij in gramschap neer. Wie vraagt naar zijn gebod en bidden blijft en waken, in hem wil woning maken het heil, de Zoon van God. ZEGEN G: A men. ORGELSPEL: Nun komm, der Heiden Heiland (BWV 661) J.S.Bach Uit: Leipziger Orgelchoräle ( ) Wilt u een gesprek met de voorganger van vandaag naar aanleiding van de dienst, dan kunt u haar bellen of een sturen. Zie daarvoor de contactgegevens op de achterzijde van de liturgie. AGENDA: zondag 27 november zondag 4 december u u u u Preek van de Leek: Lilianne Ploumen ds.rienk Lanooy Ouders, kinderen en koffie Kaarslichtvesper, ds Margreet Klokke Juist verschenen: Filosofen op de kansel. Negen wijsgeren en de bijbel een ontmoeting door ds. Margreet Klokke en dr. Rienk Lanooy, met een hoofdstuk van ds.pieter Lootsma. Het boek is te koop in de wandelruimte voor 16,50 Bij de uitgang bevindt zich een orgelpijp voor uw gift ten behoeve van de onderhoudskosten aan het orgel

10 TOELICHTING BIJ DE CANTATE BWV 36 van J.S.Bach Schwingt freudig euch empor De première van deze cantate vond plaats op de eerste zondag van Advent in Het openingskoor en de aria s had Bach al in 1725 gecomponeerd voor een wereldlijke cantate, met dezelfde titel (BWV 36c), ter gelegenheid van de verjaardag van een leraar. Later hergebruikte Bach deze gelegenheidsmuziek nog tweemaal (BWV 36a en 36b). De laatste versie werd weer omgewerkt in een geestelijke kerkcantate voor de eerste adventszondag. De versie die u vandaag hoort is weer een bewerking door Bach van deze eerste adventscantate. In het openingsdeel wordt Jezus intocht in Jeruzalem weergegeven: in een opgewekt tempo spelen de strijkinstrumenten een kort versieringsmotief tegen een langere melodie van de hobo s. Het koor heeft twee thema s: bij schwingt freudig euch empor zetten de 4 koorgroepen na elkaar in, en bij doch haltet ein zingen de koorgroepen tegelijkertijd in hetzelfde ritme. Dit laatste om uiting te geven aan de tekst der Schall darf sich weit entfernen. In het volgende koraalduet komt de koraalmelodie naast de solostemmen ook voor in het begeleidend continuo. De twee hobo s dubbelen de zangstemmen. De tenoraria en het slotkoraal van het eerste deel bezingen beide het beeld van de bruidegom, oftewel de intocht in Jeruzalem. In de aria gebruikt Bach de solohobo met een golvende melodie en een dansende 3/8 e maatsoort. Kenmerkend bij het koraal is de zetting van singet, springet : muzikaal worden deze woorden beklemtoond door het gebruik van langere notenwaarden. Na de preek volgt het tweede gedeelte van de cantate. In de inleiding van de basaria echoot het thema van het continuo naar de violen. Opvallend hierbij is de uitgesproken virtuoze eerste vioolpartij, waardoor er bijna sprake kan zijn van een duet van de bassolist met de eerste viool. Contrastrijk volgt nu een koraalbewerking voor tenor, twee hobo s en continuo: de toonsoort slaat om naar mineur, de zangpartij zingt de koraalmelodie in lange noten, en de twee hobo s strijden met elkaar met vlugge noten, om uiting te geven aan de verschillende elementen uit de tekst (Gods Sieg tegenover het menselijke krank Fleisch ). Hierna werkt de mildheid van de sopraanaria des te meer: een vloeiende 12/8 e maat en de soloviool. De tekst inspireerde Bach waarschijnlijk tot deze intimiteit. In het middendeel van deze da capo-aria (A-B-A) horen we de echo van de sopraan ( denn schallet.. ) in de vioolpartij. In het slotkoraal bevestigen koor en orkest de lofzang van de gehele christengemeenschap tot God.