Dinsdag 14 augustus trek ik rond 20:00 uur de deur op het werk achter mij dicht en is, wat mij betreft, de vakantie al begonnen.

Transcriptie

1 Reisverslag van onze duikvakantie in 2007 naar Sulawesi Dinsdag 14 augustus trek ik rond 20:00 uur de deur op het werk achter mij dicht en is, wat mij betreft, de vakantie al begonnen. Woensdag 15 augustus nog allerhande zaken gedaan waaronder het inmiddels traditionele afscheid van pa en ma die ons weer met vochtige oogjes voor lange tijd zien vertrekken. In de loop van de dag lopen verder nog vrienden en vriendinnen binnen om ons nog snel een prettige vakantie toe te wensen. Al met al loopt het pakken van de koffers enige vertraging op hierdoor maar dat hebben we er graag voor over. Rond middernacht zijn de koffers gepakt en leggen we ons nog snel even op een oor. Het is donderdag 16 augustus als onze wekker om 02:00 uur aangeeft dat de korte nachtrust weer over is. Na een verkwikkende douche komen om 02:30 ook de reisgenoten Sandra en Pascal binnen en worden we door onze chauffeurs naar de luchthaven van Düsseldorf gebracht. Ruimschoots op tijd komen we aan en na het oplossen van een paar kleine problemen met betrekking tot onze duikbagage is het wachten op de eerste vlucht van Lufthansa die ons naar Frankfurt zal brengen.na een korte vlucht komen we om 08:00 uur aan in Frankfurt en is het nu wachten op onze vlucht van Singapore Airlines die voor 12:35 staat gepland. Zoals gewend vertrekken we op tijd aan de lange vlucht naar Singapore waar we na een vlucht van ruim 12 uur om 06:30 plaatselijke tijd landen. Nu weer 4 uur wachten op onze vlucht naar Manado met Silk Air die ook weer mooi op tijd weet te vertrekken. In de tussentijd begint de vermoeidheid toch langzaam aan toe te slaan.

2 Nu weer 4 uur wachten op onze vlucht naar Manado met Silk Air die ook weer mooi op tijd weet te vertrekken. Om 14:15 plaatselijke tijd komt het vliegtuig aan in Manado en kunnen we roepen: Sulawesi, here we are! Bij het uitstappen slaat de hitte onverbiddelijk toe en voelen we de vermoeidheid toch wel weer over ons heen vallen. Visum en alles geregeld via de ambassade dus wij dachten via de zijdeur zsm het vliegveld te kunnen verlaten. Waarschijnlijk was men in Sulawesi al via ons onbekende bron op de hoogte van onze komst. Tijdens onze vlucht was er derhalve schijnbaar het een en ander nog veranderd en bleek het visum alleen niet meer voldoende te zijn. Dus allemaal eerst even nog wat extra papierwerk invullen alvorens verder te mogen. Buiten aangekomen worden we al opgewacht door een tweetal chauffeurs. Naast ons gezelschap blijkt ook Verena uit Düsseldorf verblijf bij de Blue Bay Divers geboekt te hebben. Na een rit van ruim 1 uur over vrijwel uitsluitend Rupiah wegen (zijn gewoon wegen waar enorme gaten in zitten) bereiken we de kust en stappen voor de laatste loodjes van onze lange en vermoeiende tocht over op een boot van de Blue Bay Divers die ons naar het eiland Sahaung zal brengen. Na een half uur zien we van de verte de contouren opdoemen van zaken die ons (van internet) bekend voorkomen. Op het strand worden we door de eigenaars (de Duitse Anke en haar Indonesische vriend Salmon) hartelijk begroet. Ook de eilandhonden laten zich van hun beste kant zien. In de gemeenschappelijke ruimte krijgen we verdere tekst en uitleg over de verdere gang van zaken op het eiland waarna we ieder naar de bungalow worden gebracht. Leuk onderkomen met zicht op zee maar verder van alle geneugten des levens (radio, tv, stromend water, permanente stroom) ontdaan.

3 Alvorens onze eerste duik te mogen maken wil Anke graag de logboeken met brevetten zien, de medische verklaring en wil graag ook weten wanneer de laatste (zoutwater) duik heeft plaatsgevonden. Inmiddels begint ook het feit dat we gedurende de laatste 49 uur slechts 2 uur geslapen hebben zijn tol te eisen en zijn we allemaal heel erg moe. We moeten echter nog enkele uren overbruggen tot het eten en gaan dus maar naar de gemeenschappelijke ruimte waar ook de duikplanningen hangen. Het groepje nieuwkomers (Tiny, Sandra, Verena. Pascal en Martie) zullen morgen samen gaan duiken onder begeleiding van Anke en Japs. Ik transpireer inmiddels wel hevig waarbij het opvallend is dat dit zich beperkt tot het gezicht. Vandaag blijkt ook nog een feestdag te zijn en als feestmaal worden er 2 speenvarkens aan het spit geregen. Het resort is met de nieuwkomers erbij op 13 gasten gekomen en alle huisjes zijn bezet. Na het eten krijgen we ook nog een of ander plaatselijk drankje aangeboden wat ons uiteindelijk de nekslag geeft. Rond 22:00 uur geven we de strijd op en gaan allen slapen. Zaterdag 18 augustus Het is hier zo stil en rustig op het eiland dat ik ondanks de vermoeidheid niet echt lekker heb geslapen. Rond 07:30 zitten we aan het ontbijt en om 08:30 varen we voor onze 1 e duik bij de Blue Bay Divers uit naar de duikstek Areng Kambing. Ondanks het feit dat ik ruim voldoende heb gedronken krijg ik na ongeveer 15 minuten een wel heel erg droge mond. Maak de (driftduik) verder wel af waarbij ik echter merk dat mijn luchtverbruik, in tegenstelling tot normaal, heel erg hoog is. Tijdens deze duik spookfluitvissen, buisalen, steenvis, koraalduivels, baars, kogelvis, koffervis, blauwpuntroggen, naaktslakken en nog veel meer prachtige dingen gezien. Duiktijd: 53 minuten Duikdiepte: 16,8 meter

4 Terug op de boot kom ik tot de conclusie dat het ontbijt niet lekker is gevallen vanochtend en ik besluit spontaan om het maar aan de vissen te voeren. Zie toch maar even af van de 2 e duik voor vandaag en besluit om nog een beetje meer rust te nemen. Zondag 19 augustus Ondanks de extra rust ook vannacht weer niet echt lekker geslapen. Is toch raar hoe indrukwekkend en tegelijkertijd ook beangstigend volledige stilte kan zijn. Je hoort hier alleen maar het ruisen van de zee en zelfs dat stopt op een bepaald moment van de nacht. De 2 e duik gaat ons brengen naar de duikplaats T.G. Sampini. Mooie duik zonder stroming waarbij echter weer het hoge luchtverbruik en de droge mond me opvallen. Prachtig koraal op deze duikstek, mooie naaktslakken en geweldige scholen vis. Na terugkomst op de boot ontbijt wederom aan de vissen gegeven. Na enig doorvragen van Anke wat ik eigenlijk voor een werk doe komt zij al snel met de melding dat het allemaal bekende symptomen voor haar zijn. Komt heel veel voor bij managers en mensen in een stressbaan die van het een op het andere moment vanuit een stress omgeving in een omgeving met volstrekte rust terechtkomen. Remedie: enige dagen rust om afstand te nemen van het werk. Dus dat doen we dan ook maar. Duiktijd: 55minuten Duikdiepte: 21,7 meter Laat uiteraard de 2 e duik van die dag aan mij voorbij gaan en breng de rest van de dag door met een beetje chillen op het strand voor ons huisje. Maandag 20 augustus Ben vandaag wel met de rest met de boot mee geweest om wat opnames te maken, te snorkelen en een beetje te chillen. Dinsdag 21 augustus Weer mee gaan snorkelen en om 16:00 uur voor mijn 3 e duik in de baai van de Blue Bay Divers gegaan. Heel veel leuke dingen gezien waaronder het mandarijnvisje, redelijk grote rog, steenvissen (1 drakekopsteenvis zelfs voorzichtig gekriebeld onder de kin), krokodilvis, mantishrimp, clown slangenaal, baramundi s en nog veel meer leuke zaken. Belangrijk is echter dat het weer goed gaat en dat ik me verder ook lekker voel. Duiktijd: 77 minuten Duikdiepte: 15,4 meter

5 Woensdag 22 augustus Mijn 4 e duik doen we op Three Brothers Rock Al snel weet Diveguide Japs met zijn adelaarsogen een tweetal Pegasusvisjes te vinden. Prachtig hoe ze voortkriebelen. Verder komen we tijdens deze duik een paar spookmurenes tegen, veel mooi gekleurde naaktslakken, de orang utang krabbetjes en annemoonkrabbetjes alsmede een gestreepte zeenaald. Daarnaast natuurlijk nog heel veel andere prachtige zaken. Duiktijd: 70 minuten Duikdiepte: 19,4 meter Voor de 5 e duik gaan we naar Tanjung Husti 2 Weer mooie spookmurenes gezien, naaktslakken en 2 hele mooie grote hengelaarsvissen. Duiktijd: 66 minuten Duikdiepte: 18,9 meter Donderdag 23 augustus We hebben voor vandaag besloten om aan muck diving te gaan doen in het beroemde Lembeh Street. Na het ontbijt vertrekken we om 07:00 uur richting Lembeh Street. De 6 e duik doen we op Hairball 1 Onder aangekomen treffen we uitsluitend zwart lavazand aan en veel rommel. Net tussen en onder deze rommel blijken prachtige dieren verscholen te zitten. Na het betere zoekwerk van deze en gene weet ik leuke foto s te maken van een aantal van deze prachtige creaties. Verena weet zelfs een glimp op te vangen van de mimic octopus die zich echter onverstoord terugtrekt in zijn hol en zich verder (helaas) ook niet meer laat zien. Er zitten heel veel kogelvissen, steenvissen en koraalduivels op Lembeh. Dus oppassen geblazen! Ook hier weer prachtige naaktslakken. Duiktijd: 69 minuten Duikdiepte: 23,6 meter De 7 e duik doen we op Aer Prang Tijdens deze duik op Lembeh zien we een tweetal zeldzame schorpioenvissen en krijgen we voor het eerst ook de prachtige Bangai kardinaalbaarsjes te zien die alleen maar hier in de buurt te vinden zijn. Ook nu weer een aantal mooie naaktslakken gezien. Duiktijd: 71 minuten Duikdiepte: 20,9 meter De 8 e duik doen we op Jahirs Tijdens onze laatste Lembeh duik komen we een mooie mantisshrimp tegen. Verder vinden we een mini en een heel erg jonge sepia. Op het einde zien we nog een enorme

6 school vissen en net als we de duik willen beeindigen ziet Tiny nog een hele jonge vleermuisvis. Duiktijd: 77 minuten Duikdiepte: 20,0 meter Vrijdag 24 augustus is een afgesproken dag waarop we niet gaan duiken maar het lichaam voldoende rust geven om reststoffen af te bouwen. We hangen maar wat rond en vervelen ons een beetje nu we niet kunnen duiken. Zaterdag 25 augustus Vroeg in de morgen nemen we afscheid van Verena uit Düsseldorf die vandaag verder gaat vliegen om aan een duiksafari in Sulawesi deel te nemen. We spreken wat af voor na de vakantie en na haar vertrek en ons ontbijt varen we om 08:30 uur uit naar onze eerst duikstek voor vandaag. De 9 e duik doen we op Batu Sahaung Tijdens deze duik komen we een hele grote tonijn, een grote kogelvis en een hele grote school met gele snappers tegen. Prachtig koraal met een grote diversiteit van vissen waaronder mooie grote keizersvissen. Tevens een grote rog gezien die onder het koraal lag en ook een pygmeezeepaardje. Duiktijd: 60 minuten Duikdiepte: 27,5 meter De 10 e duik doen we op Busa Bora 2 Direct bij de drop off treffen we een leuke steenvis aan. Verder komen we deze keer sepia s tegen en mooie slakken. Op momenten is er sprake van een behoorlijke stroming. Duiktijd: 62 minuten Duikdiepte: 20,4 meter Zondag 26 augustus De 11 e duik doen we op Simone point Direct bij de drop off weet een van de dive guids een Pegasus te vinden. Tevens een aantal verschillende soorten spookfluitvissen, een zeenaald en weer prachtig gekleurde naaktslakken. Op de weg terug sprake van enige stroming. Duiktijd: 68 minuten Duikdiepte: 20,3 meter De 12 e duik doen we op Paradise Marina. Bij de oude aanlegsteiger van een verlaten hotel is de drop off. Ook hier gaan we muck diving doen geeft de diveguide aan. We zien verschillende soorten zeenaalden, komen 2 zeepaardjes tegen (grijs/bruin en geel), een Knurhahn, platkop, clownhengelaarsvisje, een schommelvis en hele mooie

7 naaktslakken weer. Onder de aanlegsteiger zit een enorme school vissen en aan de pijlers zijn prachtige koralen te zien. Tevens is naast de steiger de uitgang van een heet waterbron waar je je even kunt opwarmen na het duiken. Duiktijd: 88 minuten Duikdiepte: 14,8 meter Maandag 27 augustus De 13 e duik doen we op Batu Gosoh 1 Tijdens deze lichte stromingsduik komen we 2 keer een geringde zeeslang tegen die we met enig respect toch maar een beetje uit de weg gaan. Verder zien we weer mooie slakken, snappers, bladvis en steenvissen. Duiktijd: 63 minuten Duikdiepte: 33,3 meter De 14 e duik doen we op Batu Puihang Weer een heerlijke duik waarbij ik een emperorshrimp op een zeekomkommer op de digitale plaat weet vast te leggen. Naast de mooie naaktslakken komen we nu ook pygmeezeepaardjes, een octopus en een witmondmurene tegen. Duiktijd: 60 minuten Duikdiepte: 22,8 meter De 15 e duik is een nachtduik die we in de Blue Bay baai doen We komen een murene, knurhahn, baramundi, indian walkmann, een roggetje, een valse steenvis en de mantisshrimp tijdens deze duik tegen. Krijgen het aan het einde van de duik toch wel een beetje koud en stoppen er op tijd mee om een hapje te gaan eten. Duiktijd: 47 minuten Duikdiepte: 10,4 meter Dinsdag 28 augustus, onze (helaas) laatste duikdag vanuit Sahaung De 16 e duik doen we om 07:00 uur op Batu Sahaung. Tijdens deze prachtige ochtendduik komen we een witpuntrifhaai tegen alsmede een heel grote tonijn. Tevens zien we nog een grote groep gele snappers, een aantal grote diklipvissen, een heel erg dikke murene, een grote sepia, de orang utang krab, de zwarte koraal krab alsmede een octopus. Duiktijd: 55 minuten Duikdiepte: 29,2 meter De 17 e duik doen we op Three Brother Rocks We komen nog eens oog in oog te staan met de leuke Pegasusvissen, 2 grote hengelaarsvissen, mooie slakken, een sepia, een pygmeezeepaardje. Natuurlijk verder nog heel veel andere mooie dingen. Duiktijd: 67 minuten Duikdiepte: 23,4 meter

8 De 18 e en laatste duik vanuit de Blue Bay doen we nogmaals op Paradise Marina Tijdens deze laatste muck dive komen we een clown hengelaarsvisje tegen en tevens een flamboiante cattlevis. Prachtig!!!! Tevens nog een groot geel zeepaardje en een mooie spookfluitvis en natuurlijk weer prachtige naaktslakken. Duiktijd: 86 minuten Duikdiepte: 12,5 meter Woensdag 29 augustus Aan ons verblijf bij de Blue Bay divers is helaas een einde gekomen. Prachtige mensen, een geweldig resort als je niets om luxe doet geven en afstand kunt nemen van radio, TV, stromend water etc. De dames in de keuken maken heerlijk eten en rondom het duiken is alles perfect geregeld. Duikuitrusting staat opgetuigd aan boord klaar en dien je alleen nog zelf te controleren. Leuke crews op de boten en leuke en erg attende diveguides die alles weten te vinden. De duiken zijn voor het overgrote deel stromings (drift) duiken. De duikgebieden zijn fantastisch en hier is men vooral gespecialiseerd in het kleinere werk. Voor de grote zaken moet je naar Bunaken gaan waar we vandaag naar toe zullen gaan en we onze intrek zullen nemen bij MC Dive Bunaken. De Blue Bay Divers kan ik iedereen van harte aanbevelen. De gasten zijn overwegend duitsers maar ook wij kijken terug op een schitterend verblijf op dit bounty eiland. Het afscheid nemen blijkt erg moeilijk. Niet alleen voor ons maar ook het personeel waar we de afgelopen 2 weken een leuke band mee hebben weten op te bouwen.

9 Na een boottocht van 2 uur komen we aan bij ons volgende onderkomen. MC Dive Bunaken op het eiland Bunaken. Is toch wel even slikken als we alles bekijken en stiekem denkt iedereen eraan hoe prachtig Sahaung wel niet was vergeleken met wat we hier aantreffen. Wij hebben 2 luxe huisjes geboekt en vragen ons na het bekijken ervan toch wel af hoe de standaard huisjes uit moeten zien als dit luxe is. De openbare ruimte heeft zijn beste tijd al jaren geleden gehad en het ziet er allemaal zeer bedroevend uit. Maar ja, zullen er maar het beste van maken. Hier overigens geen vragen naar logboeken, medische verklaringen of andere zaken die toch wellicht raadzaam zijn om te weten voor de duikgidsen. Wel mogen we direct na aankomst een verklaring tekenen dat we MC Dive Bunaken niet aansprakelijk kunnen stellen voor het geval er iets zou gebeuren. In de avond is er nog een afscheidsfeestje op het strand voor een vertrekkend Nederlands koppel. Moe van onze afscheidsparty op Sahaung en van de boottocht besluiten we om rond 10:00 uur naar bed te gaan. Sandra en Pascal moeten bij aankomst in hun luxe huisje eerst nog de jacht gaan openen op een hele grote spin die door een van de talrijke kieren hun onderkomen wist binnen te dringen. Het verhaal doet de ronde dat diverse keren die nacht de zaklamp door een van beiden is gebruikt voor een snelle controle van hun onderkomen. Wij worden zelf die nacht wakker als blijkt dat een grote kakkerlak door ons bed naar de overkant wil. Donderdag 30 augustus Om 03:30 uur worden we gewekt door een van de hanen die op het complex rondloopt naast kippen, kuikens, biggetjes en andere zaken die je eerder op een kinderboerderij dan op een duikresort zou verwachten. Nog niet helemaal uitgeslapen zal de 1 e duik op Bunaken plaatsvinden bij Lekuan 2 Erg leuke eerst duik gemaakt waarbij we onder andere een zwartpuntrifhaai zien, een grote kogelvis, grote vleermuisvissen, hele grote aantalllen vlinder en trekkersvissen.

10 Duiktijd: 58 minuten Duikdiepte: 23,4 meter De 2 e duik van de dag doen we op Muka Kampung Na een rustige start waarbij we ook nog 2 hele mooie grote schildpadden zien komen we opeens met de hele groep in sterke stroming terecht en schiet het mooie koraal en de prachtige vissen aan ons voorbij. Aan het einde van de duik tijdens de veiligheidsstop komen Tiny en Pascal nog oog in oog te staan met een zeeslang. Duiktijd: 42 minuten Duikdiepte: 21,1 meter In de avonduren doemen uit de verte geluiden op. Aanvankelijk denken we dat de plaatselijke kienavond van start is gegaan maar al snel blijkt het de plaatselijke Pasar Malam te zijn welke uiteraard gebruik maakt van luidsprekers die over het hele eiland zijn te horen. Tijdens de avond zakt Sandra door de vloer van haar luxe huisje!!!! Vrijdag 31 augustus Nadat we weer tijdig door de huishanen uit onze slaap zijn gerukt vertrekken we om 08:00 uur voor de duiken 3 en 4 op Bunaken. Ook nu weer niet uitgeslapen gaat onze 3 e duik plaatsvinden bij Tiwotto Tijdens deze leuke en rustige duik zien we jonge spookmurene s en naaktslakken. Voor het overige natuurlijk weer heel veel vis en heel mooi koraal. Duiktijd: 70 minuten Duikdiepte: 23,1 meter De 4 e duik gaat bij Meras plaatsvinden Mooie rustige duik met prachtig koraal, heel veel vissen en een mooie begroeide wand. Duiktijd: 67 minuten Duikdiepte: 18,8 meter Sandra en Pascal zijn inmiddels van huisje gewisseld en slapen voor de eerste keer eens een beetje goed door. Zaterdag 01 September Vanuit de afdeling kinderboerderij MC Dive Bunaken worden we rond 03:30 uur wederom gewekt door de afdeling hanen die er weer lustig op los beginnen te kakelen. De duiken 5 en 6 in Bunaken staan vandaag op het programma De 5 e duik gaat plaatsvinden in Alung Banua We zien weer een schildpad (helaas te ver weg voor een goede foto) mooi koraal, heel veel vis weer en natuurlijk weer de inmiddels bekende naaktslakken. Duiktijd: 85 minuten Duikdiepte: 22,3 meter De 6 e duik is op Celah Celah

11 Wederom veel koraal met natuurlijk veel vissen en naaktslakken. Op het einde van de duik een grote languste gezien. Duiktijd: 73 minuten Duikdiepte: 22,2 meter Zondag 02 September Opmerkelijk genoeg worden we om 03:30 uur deze keer niet gewekt door de hanen. De plaatselijke pastoor doet op dat tijdstip de klokken immers luiden die over het eiland schallen en de vissers oproept voor de vroege mis van 04:00 uur!!!! Wellicht uit respect hiervoor houden de hanen zich even stil. Rond 04:00 uur is de stilteperiode voor de hanen voorbij en halen zij hun achterstallig werk van die ochtend nog in. We dommelen weer een beetje in als de plaatselijke imam om 05:00 uur het knop van zijn plaatselijke surroundset heeft gevonden en met zijn ochtendgebed van start gaat. Duik nummer 7 en 8 gaan vandaag plaatsvinden. Voor de 7 e duik gaan we naar het andere eiland Siladen. Er is sprake van een lichte stroming tijdens deze duik. We zien weer heel veel mooi koraal en veel verschillende soorten vis. Zijn verder geen opmerkelijke zaken meer tegengekomen. Duiktijd: 62 minuten Duikdiepte: 24,6 meter De 8 e duik doen we op Lekuan 1 Tijdens deze duik stoten we op een enorme schildpad die rustig ligt te slapen in het rif. Tevens komen we een heel klein pygmeezeepaardje tegen. Mooi koraal en veel vissen verder weer gezien. Duiktijd: 58 minuten Duikdiepte: 21,3 meter Maandag 03 september Sandra en Pascal hebben oorpijn en gaan vandaag niet duiken maar brengen een bezoekje aan Manado.

12 De oorpijn was echter niet van dien aard dat ze het inmiddels bekende gekakel van de hanen om 3:30 uur niet hebben gehoord. Weer een korte nachtrust. Voor de 9 e duik bezoeken we Fukui Een paar keer zie ik een zwartpuntrifhaai en tevens zien we een grote school barracuda s. Verder bezoeken we reuzendoopvontsponzen en zien we heel dikke tonijnen en een school mondmakrelen voorbij trekken. Duiktijd: 77 minuten Duikdiepte: 24,3 meter De 10 e duik doen we op Bunaken Timur II We zien een schildpad en een mantishrimp. Naast stukken dood koraal komen we ook nu weer mooi koraal tegen. Vanwege de stroming moeten we tijdens de duik omdraaien en dezelfde route terug nemen. Duiktijd: 61 minuten Duikdiepte: 18,8 meter Dinsdag 04 september Uiteraard worden we vroeg in de ochtend weer gewekt door de bekende geluiden uit de afdeling kinderboerderij van MC Dive Bunaken. Om 08:00 uur willen we vertrekken voor onze duik maar er blijkt toch een klein probleem te zijn. Gedurende de nacht blijkt de wind de boot verder op het strand te hebben geworpen en de bemanning blijkt niet in staat te zijn om hem weer in het water te krijgen. Het wachten is nu tot de vloed komt opzetten en we weer kunnen gaan duiken. We spreken af dat we om 14:00 uur onze eerste duik van de dag gaan maken. Voor de11 e duik gaan we nog eens naar Celah Celah Mooie rustige duik waarbij we onder andere een schildpad zien en 2 sepia s. Blijkt echter weinig zonlicht te zijn en het is bewolkt. Pascal heeft een probleem met een oor en duikt niet. Na de duik blijkt het te regenen en van Pascal vernemen we dat er ook nog een onweer is geweest. We besluiten vandaag vanwege het mindere weer niet meer te duiken. Duiktijd: 64 minuten Duikdiepte: 23,8 meter In de avonduren laat de Pasar Malam weer eens van zich horen. Woensdag 05 september We hebben vandaag een rustdag en doen niets anders dan luieren. Sandra en Pascal zijn vandaag naar Manado geweest met diveguide Dion die hun het een en ander wel wil laten zien. Donderdag 06 september Voor onze 12 e duik gaan we nogmaals naar Tiwotto We zien onder andere de mantshrimp en komen ook een erg mooie sepia tegen die rustig foto s van zich laat maken. Natuurlijk ook nu weer mooi koraal en veel vis. Duiktijd: 82 minuten Duikdiepte: 22,5 meter

13 De 13 e duik doen we bij Tanjung Pisok We komen weer een mooie sepia en een manishrimp tegen. We zien hier ook veel door de doornenkroonzeester aangetast koraal. Maken een rustige driftduik. Duiktijd: 69 minuten Duikdiepte: 18,9 meter Uiteraard is ook vanavond weer Pasar Malam. We weten het inmiddels. Vrijdag 07 september Sandra en Pascal hebben een onrustige nacht gehad. Ze hebben onder andere bezoek gehad van muizen en een rat en hebben midden in de nacht hun koffers opgehangen zodat de rat er niet zo makkelijk aan kon knagen. Ook wij hebben bezoek gehad van een rat die verder geen schade heeft aangebracht. Besluiten onze bagage maar gewoon op de grond te laten staan. De 14 e duik doen we bij Siladen Utara We zien tijdens deze rustige en ontspannen duik 1 grote en 1 kleine rog en komen weer een sepia tegen. Duiktijd: 79 minuten Duikdiepte: 24,4 meter Voor de 15 e duik gaan we terug naar Leguan 1 Maken een leuke driftduik waarwij we weer de enorme schildpad in het koraal liggen aantreffen. Zie verder nog 2 schilpadden en 1 zwartpuntrifhaai. Op een diepte van 16 meter komen we nog een hele grote zeeslang tegen. Prachtig koraal en heel veel vissen wederom. Duiktijd: 76 minuten Duikdiepte: 21,4 meter Zaterdag 08 september Voor onze 16 e duik gaan we naar de duikplaats Raymon Het blijkt weer eens een stromingsduik te zijn waarbij de zon maar tot een paar meter extra zicht doet bieden. Het ziet er donker en somber uit na de instap. Na een beetje aan de afwijkende lichtinval gewend te zijn blijkt er toch ook hier veel vis en mooi koraal te zijn. In de verte zien we weer een schildpad zwemmen en verder zien we een mooie platworm. Duiktijd: 65 minuten Duikdiepte: 25,9 meter De 17 e duik doen we nogmaals op Leguan 2 We maken hier een erg leuke driftduik waarbij we onder andere een grote zwartpuntrifhaai, een hele grote en dikke tonijn en een grote zeeslang zien. Tevens trekt een groep grote vleermuisvissen aan ons voorbij. Tiny heeft problemen met klaren en duikt niet. Duiktijd: 71 minuten Duikdiepte: 22,0 meter Samen met Pascal zal ik vandaag ook de 18 e (schemer/nacht) duik gaan doen bij Muka Kampung om de parende mandarijnvissen te bekijken.

14 Direct bij de dropoff zag Pascal al 2 steenvissen. Aansluitend gedurende 30 minuten alleen maar liggen kijken naar de mandarijnvissen. Prachtige beestjes. Aansluitend nog even wat in het rif rondgekeken. Duiktijd: 55 minuten Duikdiepte: 12,7 meter Zondag 09 september Vanwege de oorproblemen van Tiny hebben we vandaag een rustdag ingepland. In de ochtenduren passen de kerkklok en de hanen zich volgens het zondagsritueel weer naadloos op elkaar aan. Nadat ook de Imam om 05:00 uur zijn werk heeft gedaan kunnen we weer een nacht zonder voldoende rust aan onze statistieken toevoegen. De boot waar we de hele week mee gedoken hebben is opeens vervangen door een kleiner model waarbij zelfs Sandra niet meer rechtop kan staan. Begin al te twijfelen of het morgen wel verstandig is om hiermee te duiken aangezien het gewoon wachten is op het moment dat ik mijn hoofd weer eens zal openhalen. Pascal en Sandra gaan vandaag duiken en pakken morgen dan een rustdag. Na terugkomst van het duiken blijkt ook Pascal (weer) last van zijn oor te hebben. We steken even onze hoofden bij elkaar en komen tot de volgende conclusies: Tiny en Pascal kunnen (voorlopig) beter niet meer gaan duiken; De kleinere boot heeft toch wel wat ongemakken zoals Sandra mocht ervaren; We hebben, op 1 duikplaats na, alle duikplaatsen van het eiland Bunaken, het eiland Siladen en tevens een aantal duikplaatsen bij het vasteland van Sulawesi al bezocht; We hebben allen gebrek aan voldoende nachtrust omdat we allemaal erg kort slapen en ook dan nog steeds 1 oog open moeten houden om de ongewenste gasten in de gaten te houden; De accommodatie is slecht en voldoet totaal niet aan onze wensen. Met zijn allen besluiten we om te stoppen met duiken en eerder te vertrekken vanaf het eiland Bunaken en naar Manado te gaan om nog een paar dagen lekker te kunnen uitslapen en te chillen.

15 Maandag 10 september De hanen hebben zich ook deze keer weer van hun beste kant laten horen. We zijn in ieder geval blij dat het deze keer de voorlaatste keer voor ons is geweest. Pascal zal vandaag met de boot even op en neer naar Manado gaan en heeft als kwartiermeester de opdracht gekregen om een goed hotel uit te zoeken. In de middag komt hij terug en weet te vertellen dat we gedurende 4 dagen zullen gaan overnachten in het mooiste hotel wat er in Manado is te vinden. Voor Indonesische begrippen een erg duur hotel. We zetten het daarom maar even af tegen onze westerse maatstaven en dan blijkt het allemaal toch wel mee te vallen. Tijdens de avond drinken we samen met de medewerkers van MC Dive Bunaken een drankje om ons afscheid te vieren.

16 Dinsdag 11 september Vandaag komt een einde aan ons verblijf bij MC Dive Bunaken. Het gekakel van de hanen om 03:30 uur doet ineens al niet meer zoveel bij me. Opgelucht stappen we om 08:30 uur met zijn allen in de boot die ons overbrengt naar Manado waar we de komende 4 nachten hebben geboekt in het mooiste hotel van de stad (the Ritzy). Overtocht en vervoer naar het hotel zijn verder goed door Ron, de eigenaar van MC Dive Bunaken, geregeld. Spijtig dat dit niet voor alles rondom MC Dive Bunaken opgaat. Direct na aankomst droppen we onze bagage op onze kamers en springen, blij als kleine kinderen, in het zwembad met uitzicht op zee. In de middag gaan we een hapje eten en gaan even winkelen in de mall. Verheugen ons op een eerste nacht uitslapen en kijken verder wel wat we gaan doen. Woensdag 12 september Het is bijna niet te geloven maar geslapen van 23:00 uur tot 07:30 uur!!!!!!!!!! Brengen de dag verder door met rondhangen in en bij het zwembad en tussendoor even een glaasje drinken en een hapje eten. In de avond gaan we naar de Sunset bar voor een Bintang en een hapje eten. Donderdag 13 september We hebben weer heerlijk geslapen en na het heerlijke ontbijt gaan we weer wat aan het zwembad liggen. Zijn rond 18:00 uur op de kamer als opeens alles een beetje in beweging komt. Ook wij krijgen iets mee van de golf van aardbevingen die Indonesië op dit moment treft. Sandra en Pascal die een aantal deuren verder zitten hebben helemaal niets gemerkt! Op naar de Sunset bar voor onze Bintang en een heerlijk hapje eten. Vrijdag 14 september Hebben weer lekker geslapen en gaan na het ontbijt weer wat aan de pool hangen. Tussen de middag even een paar loempia s aan de pool weggewerkt. Om 18:30 naar de Sunset bar voor een Bintang en een hapje eten. We vieren (zeer bescheiden) de verjaardag van Pascal. Zaterdag 15 september Na de laatste heerlijke nacht in the Ritzy pakken we na het heerlijk ontbijt onze koffers en vertrekken rond 10:30 uur naar het vliegveld. Vertrek naar Singapore.waar we overnachten in het Carlton hotel.

17 Zondag 16 september We verblijven de rest van de dag in Singapore en vertrekken om 12:30 uur naar het vliegveld. Na het inchecken gaan we shoppen en ook uiteraard nog een hapje eten voor we vertrekken. Maandag 17 september Vanwege een kleine vertraging vertrekken we iets later waardoor Tiny s verjaardag al begint vóór we in de lucht zijn. Om 00:03 uur plaatselijke tijd vertrekken we voor de lange vlucht naar Frankfurt. We zijn weer thuis en kijken terug op een vakantie die uit 2 uitersten bestond. Begonnen zijn we in Sahaung, een plaats die ik iedereen van harte kan aanbevelen. We werden snel opgenomen in de kleine groep van mensen die er werkt en woont en hebben prachtige duiken daar gemaakt. Het afscheid viel ons zwaar en we hadden allen het gevoel dat we een grote groep vrienden hebben achtergelaten op deze prachtige plaats. Zeker is in ieder geval dat we nog een keer terug willen naar de Blue Bay Divers op het eiland Sahaung. Wie er ooit is geweest weet waarom ik dit schrijf en kan het zeker bevestigen. Een bounty eiland om nooit te vergeten. De geweldige sfeer en prachtige duiken die we bij de Blue Bay divers rondom het bounty eiland Sahaung hebben gehad stonden in schril contrast tot hetgeen we bij MC Dive Bunaken op het eiland Bunaken aantroffen. We hadden daar helaas de pech dat er elke dag wel een beetje regen viel waardoor er ook bij elke duik wel sediment aanwezig was welke het zicht deed beperken. Voor wat betreft de accommodatie was het, gezien de prijs die voor Indonesische begrippen hoog was, een aanfluiting en kunnen wij ons niet aan de indruk onttrekken dat we belazerd zijn en dat op hun website bepaalde elementen (bewust) zijn weggelaten. We waren allen blij dat we onze vakantie bij MC Dive Bunaken hebben

18 afgebroken en (tegen extra kosten) naar het vasteland zijn gegaan en nog een aantal relaxte dagen bij the Ritzy in Manado hebben doorgebracht. Ondanks deze mindere ervaring blijft Indonesië een prachtig land om te bezoeken. Geweldige mensen en prachtige duikstekken. Waar gaat onze volgende duikvakantie naar toe? Zullen weer eens het internet afstruinen op zoek naar mooie locaties. Voorlopig moet ik nu weer een tijdje wachten op deze mooie zonsondergangen.