19 juni 13 Open Dag THEMA PRODUCTIEVE LANDBOUW. Onderzoek als basis voor succesvolle producten en teeltsystemen. Goed boeren, goed beheren

Transcriptie

1 10 30 Goed boeren, goed beheren Innoveren, dáár liggen de kansen Onderzoek als basis voor succesvolle producten en teeltsystemen THEMA PRODUCTIEVE LANDBOUW 19 juni 13 Open Dag Dit is een speciale uitgave van CZAV en Dit is een speciale uitgave van CZAV in Rusthoeve ten behoeve van de Open Dag samenwerking met Rusthoeve tbv de op woensdag 19 juni open dag op woensdag 19 juni van en voor boeren

2 voorwoord 3 Ondernemen nu, en later? Het zijn geen eenvoudige tijden voor agrarisch ondernemers. Misschien vraagt u zich af hoe lang u nog wilt doorgaan. Misschien zelfs wel óf u moet doorgaan. Maar het kan ook zijn dat u wilt uitbreiden of een andere weg wilt inslaan. Vooral nu is het bepalen van de juiste richting voor uw bedrijf en uzelf belangrijk. Het maken van de juiste keuze is moeilijk. De Rabobank heeft daarom het boekje Ondernemen nu, en later? samengesteld met verhalen van ondernemers die een keuze gemaakt hebben. Deze vraagt u aan bij uw accountmanager, via telefoonnummer: (0113) !Colofon Dit magazine van CZAV en Rusthoeve is een jaarlijkse uitgave ten behoeve van de Open Dag. Coördinatie, tekst en redactie Pink Communicatie, Etten-Leur info@pinkcommunicatie.nl Met medewerking van Gabi Sinke en Bram de Visser (CZAV) Sam de Vlieger (Rusthoeve) Redactie-adres Zundertseweg 20, 4876 NK Etten-Leur Vormgeving Hét reclamebureau Enzo, Willemstad Fotografie Sandragrafie, Klein-Zundert Druk Pieters Grafisch Bedrijf, Groede Copyright/aansprakelijkheid Niets uit deze uitgave mag in enige vorm worden overgenomen of gekopieerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Dit magazine is met zorg samengesteld. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De uitgever en auteurs zijn niet aansprakelijk voor onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad. (van links naar rechts) Ko Francke (CZAV) en Guiljam van der Schelde (Rusthoeve) Onze uitdaging: productieve landbouw We bevelen het graag aan: het boek Hamburgers in het paradijs, voedsel in tijden van schaarste en overvloed van Louise Fresco. Het neemt u mee op een unieke culturele reis door de geschiedenis en toekomst van ons voedsel en het beheer van de aarde in een tijd van ongekende groei en mondialisering. Heel inspirerend. Zodanig zelfs dat we er met ons thema van de Open Dag bij aansluiten. Enerzijds willen we daarmee een signaal afgeven naar het brede publiek, ofwel de consument, dat productieve landbouw cruciaal is in het voeden van de wereld in de toekomst. Anderzijds spelen we ermee in op deze bijzondere uitdaging voor u als teler. Met nieuwe teeltmethoden, rasontwikkeling, gebruik van techniek en het sluiten van kringlopen moeten we samen een optimale én tegelijkertijd duurzame productie bij elkaar brengen. Als CZAV en Rusthoeve zien we het als onze taak om u te helpen bij de ontwikkeling van uw ondernemerschap om deze uitdaging aan te gaan. Dat is dan ook hét doel van onze Open Dag. U ziet er met eigen ogen allerlei nieuwe ontwikkelingen op uiteenlopende gebieden. In een prettige mix van proefveldbezoek, informatiemarkt en interessante workshops. In dit Open Dag Magazine, in volledig nieuw jasje, vindt u informatie over het programma, de activiteiten én achtergrondinformatie over ontwikkelingen en producten. Dat alles kan natuurlijk niet tot stand komen zonder de bijdragen van vele bedrijven en organisaties, die zich zowel in dit magazine als op de Open Dag profileren. We zijn daar erg blij mee. Bijzondere dank is er voor de Rabobank en ZLTO voor de financiële ondersteuning van de organisatie van deze dag. Wij hopen dat dit magazine voor ú een inspiratiebron is en verwelkomen u heel graag op 19 juni op de Rusthoeve in Colijnsplaat! Kijk op Sparren over uw toekomst Samen sterker. Dat is het idee van coöperatief bankieren. Zodat u de juiste richting kunt bepalen INHOUD 05 UITGELICHT - pagina 8 Productieve landbouw hand in hand met duurzaamheid Eén van s werelds grootste leveranciers, Yara, aan het woord 10 Goed boeren, goed beheren Uitdagingen voor de sector Innoveren, dáár liggen de kansen! De bedrijfsleider van Rusthoeve legt uit waarom 14 UITGELICHT - pagina 20 Toprassen, snelle ontwikkeling, krachtige samenwerking De missie van Limagrain, Nederlands grootste plantenveredelaar en aanbieder van landbouwzaaizaden Programma Open Dag 15 ton tarwe. Hoe ver zijn we? De visie van CZAV Nieuws UITGELICHT - pagina 26 Werken aan de basis De analyses van ALTIC 30 Onderzoek als basis voor succesvolle producten en teeltsystemen UITGELICHT - pagina 32 Slimme combinaties: efficiënt en voordelig En Mabeno beschikt over de meest actieve stoffen UITGELICHT is een gesponsord artikel

3 4 Uitgelicht open dag 5 Op weg naar productieve landbouw in 2020 De Nederlandse landbouw heeft een uitstekende positie in de wereld. De manier waarop intensieve productie wordt gecombineerd met duurzaamheid is toonaangevend. Tegelijkertijd staat de sector voor uitdagingen. CZAV maakt zich er sterk voor om die samen met haar leden aan te gaan. Bram de Visser, CZAV goed beheren Bodemgezondheidsplein Een gezonde bodem met zo weinig mogelijk input. Wat is daarin allemaal mogelijk? Op de Open Dag ligt een apart themaveld: het Bodemgezondheidsplein. CZAV laat daar met verschillende leveranciers allerlei nieuwe mogelijkheden zien op het gebied van bodemgezondheid. Zoals biofumigatie, bodemverbeteraars als Betafert en Bactofil en diverse andere producten. Partner van Stichting Veldleeuwerik Als partner van Stichting Veldleeuwerik heeft CZAV 8 geaccrediteerde adviseurs die duurzaamheidsplannen met telers kunnen maken. Vanuit de visie van de teler kijken ze met hem naar knelpunten, verbetermogelijkheden en toepassingen. Het keurmerk van Veldleeuwerik is daarbij zeker niet het doel, maar een middel om goed boeren, goed beheren verder in praktijk te brengen. Als coöperatie hebben we maar één belang en dat is die van onze leden, zegt Bram de Visser, verkoopleider CZAV. Zij staan voor uitdagingen als toenemende consumentenvragen, een groeiende vraag naar voedsel, steeds schaarser wordende grondstoffen en een zich terugtrekkende overheid. Dat vraagt volgens CZAV om een strategie die wij in ons plan Goed boeren, goed beheren hebben verwoord. Vier speerpunten Het plan heeft als doel om leden van CZAV optimaal te ondersteunen naar 2020 toe. Er zijn vier speerpunten in benoemd: Meer kwalitatieve productie per hectare Minder input per ton productie Bodem- en plantgezondheid Geïntegreerde bestrijding Deze speerpunten zijn geen doelen op zich, maar juist sterk aan elkaar verbonden, legt Bram de Visser uit. Natuurlijk streven we voor de teler naar meer opbrengst per hectare, maar tegelijkertijd proberen we de input te verlagen. Afnemers worden immers geconfronteerd met retailers die vragen om duurzaamheid. En bodem- en plantgezondheid zijn een voorwaarde voor een hoge opbrengst. Bij onze intensieve teelt verschraalt de bodem snel. Waar dat voorheen vaak werd opgelost door voldoende input, komen daar vanwege de milieu-overwegingen steeds meer restricties op. We zullen daar anders mee om moeten gaan. Niet alleen vanwege de consument, maar ook met het oog op kansen voor komende generaties. Daarom zijn we steeds op zoek naar goede manieren om de bodemgezondheid te verbeteren en op peil te houden. Daar hoort ook geïntegreerde bestrijding bij. Samen gaat het om een goede bodem, zo min mogelijk gewasbeschermingsmiddelen (en waar nodig zoveel mogelijk milieubewust en precies gedoseerd) en sterke rassen. Enorme kennis gewassen en producten Die uitgangspunten vertaalt CZAV in alle producten en diensten die ze aanbiedt. Bram: Zo kijken we met onze telers naar de gewas- en raskeuze. Welke rassen teel je en in welke volgorde achter elkaar. In het bemestingsplan benoemen we de doelen van de teler en zoeken we producten die daar het

4 6 CZAV (vervolg pagina 5) beste bij passen. Voor de gewasbescherming werken we onder andere met het digitaal adviesprogramma CHECK, waarmee we perceelgericht bemestings- en gewasbeschermingsadvies maken. De kracht van CZAV is daarbij haar kennis van gewassen en producten. We geven onafhankelijk advies en leveren als (kost)prijsleider een compleet pakket producten. We zijn voor de boer steeds op zoek naar nieuwe mogelijkheden, willen een klankbord zijn en echt een coöperatie van actieve, ondernemende boeren. Samenwerken en kennis delen Er is al veel bereikt de afgelopen jaren, maar er is ook nog veel mogelijk. Bram de Visser: Op de deelgebieden van ons strategisch plan kunnen nog flinke stappen worden gemaakt. Als CZAV investeren we daarom fors in kennis. Door nadrukkelijk samen te werken met leveranciers, door proeven en demo s uit te zetten, door informatie helder te vertalen voor onze leden en door partijen aan elkaar te verbinden. Ook de Open Dag hoort daarbij: een perfecte gelegenheid voor telers om zich van de laatste ontwikkelingen op de hoogte te stellen en kennis uit te wisselen. Juist nu de overheid zich terugtrekt is het zaak dat de sector zelf nog meer innoveert. Als we daarvoor de samenwerking verder versterken kunnen we de uitgangspunten van Goed boeren, goed beheren in de toekomst waarmaken. Daar zijn we van overtuigd. Valbon Tot de laatste korrel robuust Nu ook tegen valse meeldauw in UIEN! Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Certis Europe B.V., Safariweg 55, 3605 MA Maarssen, Tel , info@certiseurope.nl,

5 8 Uitgelicht Uitgelicht 9 01 Eén van s werelds grootste leveranciers Yara International ASA is gespecialiseerd in minerale meststoffen voor de landbouw en chemicaliën voor milieutoepassingen en industrie. Het hoofdkantoor van s werelds grootste leverancier van minerale meststoffen is gevestigd in Oslo, de activiteiten vinden plaats in meer dan 50 landen. Yara s grootste fabriek staat in Sluiskil. De wereldbevolking groeit, de milieuproblematiek neemt toe. De grote uitdaging voor de landbouwsector is de wereld te voeden en tegelijkertijd de natuur te beschermen. Als grote speler op het gebied van minerale meststoffen vindt Yara het belangrijk om duurzame én productieve landbouw te promoten en faciliteren. Yara precisie-apparatuur: de juiste hoeveelheid, het juiste moment De gouden regel voor het gebruik van meststoffen is bekend: gebruik het juiste product en de juiste hoeveelheid op het juiste moment. Meststoffen met een betrouwbare werking en goede strooieigenschappen verlagen de verliezen en verhogen de opname door het gewas. Vooral bij stikstof dient het aanbod zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoefte. Want alleen dat leidt tot een optimale opbrengst en het beste financiële resultaat bij de kleinst mogelijke milieubelasting. Onze precisieapparatuur helpt telers de bemesting op elke plaats in het perceel nauwkeurig af te stemmen op de gewasbehoefte. Met deze optische apparatuur wordt de N-opname bepaald m.b.v. het gehalte aan bladgroen en biomassa. In tegenstelling tot satellietobservaties, zijn deze metingen onafhankelijk van de weersomstandigheden en externe data-aanbieders. Zo houdt de teler het heft in eigen handen. Nederlandse telers zijn nog erg terughoudend, maar inmiddels zijn er in Europa al meer dan Yara N-Sensoren in gebruik. Productieve landbouw hand in hand met Winfried Raijmakers is als commercieel technisch manager bij Yara verantwoordelijk voor marketing en de landbouwkundige ondersteuning van landbouwmeststoffen in de Benelux. De Nederlandse landbouw is één van de efficiëntste ter wereld. Bovendien is er veel aandacht voor verduurzaming. Dat is iets om trots op te zijn. Door de verdere groei van de wereldbevolking is een verdere stijging van opbrengsten en productiviteit noodzakelijk. En de milieuproblematiek dwingt ons om goed na te denken over hoe we dat kunnen bereiken. Winfried Raijmakers, Yara Voortdurende ontwikkeling Daarom werkt Yara voortdurend aan de ontwikkeling van nieuwe en betere producten en werkwijzen. We hebben wereldwijd veel agronomische kennis opgebouwd, die we graag delen met boeren. We willen meer zijn dan een leverancier van meststoffen. Nitraatmeststoffen meest efficiënt Yara produceert nitraatgebaseerde minerale meststoffen als kalkammonsalpeter. Minerale stikstofmeststoffen hebben, afhankelijk van hun samenstelling, een duidelijk effect op opbrengst en milieu. Nederlandse telers weten dat deze stikstofmeststoffen het meest efficiënt en betrouwbaar zijn. Met onze Nitraatcampagne tonen we aan dat ze daarnaast het milieu aanzienlijk minder belasten dan ureumhoudende meststoffen. Het vertrouwen in nitraatmeststoffen is gebaseerd op positieve resultaten in het verleden en blijkt nu ook het meest duurzaam voor de toekomst. Ook in de productie is bij Yara veel verbeterd. Bijvoorbeeld in het terugdringen van het sterke broeikasgas N 2 O dat bij de productie van nitraatgebaseerde meststoffen vrijkomen. Yara heeft de technologie ontwikkeld om met katalysatoren de N 2 O-emissie bij de meststofproductie met 90% terug te brengen. De CO 2 die bij de productie vrijkomt, wordt deels opgevangen, gezuiverd en gebruikt voor industriële toepassingen, zoals prik in frisdranken, bier en droogijs. Ook wordt een deel van de CO 2 geleverd aan tuinders om gewassen in de kas harder te laten groeien. Kassen naast de fabriek in Sluiskil gebruiken restwarmte en kunnen zo nog meer energie besparen. Aan de andere kant helpen we telers om met de precisieinstrumenten Yara N-Tester en N-Sensor de opbrengst te optimaliseren binnen de stikstof-gebruiksnormen. Dit vanuit onze overtuiging dat intensieve plantaardige productie en duurzaamheid prima hand in hand kunnen gaan en dat juist die combinatie de garantie is voor een succesvolle toekomst van de Europese landbouw. de nitraatmeststoffen van Yara zijn de natuurlijke keuze voor landbouwers die een goede oogst willen zonder onnodig het milieu te belasten. Meer weten?! Yara heeft uitgebreide documentatie beschikbaar over het optimale en duurzame gebruik van meststoffen, de precisieapparatuur en het beperken van uitspoeling. Natuurlijk adviseren de specialisten van Yara u ook graag persoonlijk. Kijk op voor meer informatie of bel Gerard Sijpkens

6 10 rusthoeve rusthoeve 11 Sam de Vlieger, Rusthoeve Rusthoeve: zelfstandig innovatie- en kenniscentrum voor de agrarische sector Rusthoeve is een zelfstandig innovatieen kenniscentrum voor de agrarische sector. Voor uiteenlopende opdrachtgevers voert ze onderzoeken uit in akkerbouw en groentegewassen. Het onderzoek vindt plaats op ca. 100 hectare grond van de boerderij en op proefvelden bij derden. Bovendien worden nieuwe innovatieve technieken, machines en materialen beproefd en gedemonstreerd. voordeel dat hier alle - in de praktijk te zien - producten zijn toegepast. We beschikken bovendien over een groot netwerk aan bedrijven dat ons facilitereert op het gebied van grondgebonden problemen, we hebben uitermate moderne spuitapparatuur waarmee we alle noodzakelijke registraties kunnen doen en een ARM-software systeem waarin we alle data registreren. Mooie mogelijkheden voor de toekomst Vanwege al die activiteiten heeft Rusthoeve een goede blik op toekomstige, succesvolle mogelijkheden voor de akkerbouw. Nederland heeft een mooie positie in de akkerbouw en de ontwikkelingen staan zeker niet stil. Je ziet dat leveranciers en telers zich er goed van bewust zijn dat de komende jaren uitdagingen met zich meebrengen. Op zaken als de voedselproblematiek, schaarser wordend water en duurzaamheid, wordt nu al ingespeeld. Het is zaak voor de markt om daarmee aan de slag te blijven. Rusthoeve volgt alle ontwikkelingen op technologisch gebied op de voet en gebruikt ze als een van de eersten in de praktijk. Grootste slag ligt in de techniek Op de vraag waar de meeste winst in de akkerbouw kan worden behaald, is Sam de Vlieger duidelijk: Natuurlijk zijn er nog ruime kansen voor het verbeteren van rassen en middelen, daar doen we dagelijks onderzoek naar. Maar wij denken dat de grootste slag voor zowel kwantitatieve als kwalitatieve teelt kan worden geslagen met het toepassen van nieuwe technieken. Denk aan near en remote sensing. Daarmee kunnen telers gewassen perfect in beeld brengen en de nodige voeding- en gewasbeschermingsmiddelen precies toedienen waar en wanneer dat nodig is. Verder zien we goede mogelijkheden in alternatieve manieren om de bodemstructuur en bodemgezondheid op peil te houden. Vandaar ook het speciale Bodemgezondheidsplein tijdens de Open Dag. We hopen dat hetgene wat we op deze dag laten zien, de bezoekers inspireert om ook hun eigen innovatieve slag te slaan. Themadagen en onderwijs Naast ontvangst van individuele bezoekers organiseert Rusthoeve ten behoeve van kennisontwikkeling regelmatig themadagen, zodat telers ook onderling gelegenheid hebben ervaringen uit te wisselen. Deze Open Dag met CZAV is daar een goed voorbeeld van. Net als de bekende Uiendag, dit jaar op 29 augustus, en wisselende themadagen als de geplande pootaardappeldag. Rusthoeve is ook actief op het gebied van onderwijs. Denk aan cursusonderwijs, praktijkleren, stageplaatsen en voorlichtingsactiviteiten. Daarvoor hebben we structurele samenwerkingsverbanden met (agrarische) middelbare en hogescholen. dáár liggen de kansen! Hét proefbedrijf voor innovatieve ontwikkelingen is Rusthoeve in Colijnsplaat. De kennis binnen het centrum wordt omgezet in praktische oplossingen voor ondernemers in de akkerbouw. Rusthoeve spant zich ervoor in om het innovatieve karakter van de Nederlandse akkerbouw te behouden en verder uit te breiden. Want daarin liggen de kansen, zegt bedrijfsleider Sam de Vlieger. Een uniek duo GEP-TNG certificaat Rusthoeve is officieel erkend voor het uitvoeren van GEP (Good Experimental Practice) TNG onderzoek. Deze belangrijke certificering (kwaliteitsborging) stelt Rusthoeve in staat om nieuw ontwikkelde gewasbeschermingsmiddelen te testen alvorens deze officieel worden toegelaten. De GEP wordt wereldwijd standaard gebruikt om testresultaten van studies op chemische samenstellingen/mengsels goed te documenteren. Het GEP programma is geschikt voor de meeste agrarische experimenten op het veld en in kassen. Wij zien productieve landbouw als een verbetering van het rendement voor de teler, met oog voor planet, people en profit. Er zijn prima mogelijkheden om zowel kwaliteit en kwantiteit te verhogen. Maar dan moeten we ons binnen de sector wel blijven inzetten om innovaties te realiseren. Juist door praktijk, onderzoek, bedrijfsleven en onderwijs met elkaar te verbinden kunnen innovaties snel en praktijkgericht tot ontwikkeling komen. Als innovatie- en kenniscentrum is ons hoofddoel het ontwikkelen en verspreiden van kennis voor de akkerbouw. Daarbij zien we het ook als onze taak om een brug te slaan tussen telers, het bedrijfsleven en onderzoeksinstituten. Laagdrempelige kennisbank voor telers Rusthoeve, met haar zes medewerkers, ontvangt jaarlijks maar liefst bezoekers. Van aanbieders van producten en onderzoekers tot scholen en telers. Alle bedrijven die iets voor de boer willen betekenen op gebieden als gewasbeschermingsmiddelen, rassen, kunstmest of technieken laten hier proeven en demo s aanleggen. Telers kunnen daardoor bij ons laagdrempelig een enorme schat aan kennis binnenhalen. Met als uitgesproken Supersterke knolbescherming Krachtige bladbescherming Voorkomt Alternaria spp. Hoogste opbrengsten 4109_NF_NL_AZ_Canvas_188x118_SSP.indd :51

7 (Advertorial) (Advertorial) Dit is Adexar Meeropbrengst Werkt tegen alle belangrijke graanziekten Uitstekende curatieve en preventieve werking Graantelers hebben met een verscheidenheid aan schimmelziekten te maken. Adexar biedt onder alle omstandigheden een uitstekende bescherming. De hogere vetoplosbaarheid zorgt voor een optimale opname van de werkzame stof vanwege de snelle doordringing van de waslaag en celmembranen. Supergoede opname Adexar Adexar bevat de werk zame stoffen Xemium en epoxiconazool. De curatieve werking van een fungicide is afhankelijk van de snelheid waarmee de werkzame stof wordt opgenomen door de plant. Xemium heeft een bijzondere molecuulstructuur die garant staat voor een supergoede opname. Daardoor bereikt het fungicide snel de schimmels en blokkeert deze. Vervolgens wordt Adexar goed door de hele plant verdeeld: het beschermt de volledige plant, ook nieuwe groei. Dat is de reden van de curatieve en preventieve prestaties van Adexar. preventieve aanpak met adexar voor Guus Bergmans, BASF De hogere wateroplosbaarheid leidt tot een systemische verdeling van de werkzame stof dankzij het snelle transport naar de vaten en de goede verdeling binnen in de cellen. De natte herfst en het koude voorjaar speelden veel tarwetelers in Zuidwest- Nederland dit jaar parten. Zomergranen werden veelal laat ingezaaid. De tijd dat één keer spuiten voldoende was om zomergranen gezond te houden is voorbij. De ziektedruk is zo hoog dat het hopeloos fout kan gaan, waarschuwt akkerbouwvoorlichter Guus Bergmans van BASF. Hij adviseert daarom twee bespuitingen. De eerste in stadium 32, als de tweede knoop voelbaar is, en de tweede als het vlagblad volledig uit is. Dan geef je de bladeren die verantwoordelijk zijn voor de opbrengst een goede bescherming mee, licht hij toe. Adexar is daarvoor een uitstekende keuze, vanwege de goede werking op alle belangrijke graanziekten. Gele roest rukt op De laatste jaren worden gele roest - in zomeren wintertarwe steeds meer waargenomen. Vroeger ontwikkelde gele roest zich vooral bij koeler en regenachtig weer. Tegenwoordig zijn er ook verschillende stammen die het goed doen bij warmere omstandigheden. Kortom, de fysio s blijven zich doorontwikkelen. Goede cijfers wat betreft de resistenties van de rassen zijn dus niet altijd actueel. Ook de verschijnselen variëren en zijn daardoor lastiger vast te stellen. Wees daarom alert en geef het gewas een preventieve bescherming. Dat Adexar ook curatief teruggrijpt op gele roest, geeft graantelers zekerheid. De ontwikkeling van septoria is gebaat bij natte omstandigheden. Vooral bij kouder weer duurt het langer voordat de infectie in het gewas zichtbaar is. Ook daarvoor kent het fungicide een excellente preventieve en curatieve werking. Meeropbrengst aangetoond Actueel en onafhankelijk onderzoek in het buitenland bevestigt wat BASF ook in haar proeven in Nederland waarneemt. Bergmans verwijst naar de onderzoeksresultaten van het Britse onderzoeksinstituut HGCA dat de beschikbare graanfungiciden met elkaar vergelijkt. Qua weer en klimaat zijn de omstandigheden overeenkomstig met de Nederlandse, stelt Bergmans vast. Ook afgelopen jaar stelden de onderzoekers de verschillen tussen de fungiciden van de nieuwe generatie gewasbeschermingsmiddelen vast. De overtuigende meeropbrengst die Adexar laat zien was in 2012 groter dan het jaar ervoor. Dat zagen we ook in de praktijk, vertelt de voorlichter. Hij verklaart dat door de hogere ziektedruk van met name gele roest en sneeuwschimmel. Dat Adexar beter presteert dan de vergelijkbare middelen, komt vooral door het curatieve effect van Adexar.! Vergelijking preventieve werking over drie jaar Septoria tritici 10 Bewezen meeropbrengst % tritici 8 Adexar Het Britse instituut HGCA staat bekend om 6 haar onafhankelijke en vergelijkende onderzoek naar 4graanfungiciden. Daarbij wordt naast de kwaliteit van de ziektebestrijding ook het effect op de 2 opbrengst vastgesteld. De uitkomsten van 2012 liegen er niet om. Adexar levert al 0 meerdere jaren een duidelijke meeropbrengst 0 0,5 1 1,5 2 ten opzichte van de andere SDHIfungiciden. Ook vergelijkend % Dosering onderzoek (in verhouding van het Belgische van etiket) instituut Gembloux 1 = 100% wijst etiketdosering dit uit. kijk voor meer informatie op Aviator Xpro Seguris Opbrengst (ton/ha) 7,5 7 6,5 6 5,5 Opbrengstvergelijking nieuwe fungiciden 2012 Adexar Aviator Xpro Seguris 5 0 0,5 1 1,5 2 % Dosering (in verhouding van etiket) 1 = 100% etiketdosering

8 14 Open Dag Open Dag 15 RONDLEIDINGEN PROEFVELDEN Ieder uur vijf verschillende rondleidingen langs de proefvelden Vertrek vanaf opstapplaatsen vooraan Open Dag terrein (witte tenten) Voor spuitlicentieverlenging melden bij stand Edudelta bij de ingang van de Open Dag. Laatste inschrijfronde: uur THEMA S RONDLEIDINGEN 01 Rondleiding Aardappelen (looproute) Invloed van diverse middelen op schilkwaliteit en op rendement Rassen, gewasbescherming en bemesting in pootgoed en consumptie Uitgebreide bemestingsproef in aardappelen Toepassing van Royal MH en Talent Demo onkruidbestrijding en de bestrijding van Phythopthora 02 Rondleiding Wintertarwe (looproute) Uitgebreide bemestingsproef: hoe de opbrengst en kwaliteit van de tarwe verhogen! Rassenproef + fungiciden in wintertarwe Een onkruiddemo en de bestrijding van slakken Groeiregulatie in wintertarwe Bestrijding aarfusarium met gebruik van DonCast Sensorgestuurd precisie bemesten 04 Rondleiding Suikerbieten (looproute) Rassendemo suikerbieten Onkruidstrategieën in de bietenteelt Nieuwe technologieën en ontwikkelingen voor een hogere opbrengst De aanvangstijdstippen zijn als volgt: Ochtend Middag A avond 9.15 uur uur uur uur uur uur uur uur uur 03 Rondleiding Uien (busroute) Onkruidbestrijding in de uienteelt Een uitgekiende bemesting in winteruien Bemestingsproef plantuien voor een vroege teelt Bemesting in zaaiuien met een zaaivoorbehandeling Bodemscan om de CEC van de bodem te bepalen 05 Rondleiding Bodemgezondheidsplein en veehouderijdemo (looproute) Bestrijding van aaltjes door biofumigatie Demo groenbemesters en luzerne Diverse onderzaai onder wintertarwe De werking van diverse bodemverbeteraars Uitgebreide demo maïsrassen en weidemengsels Workshops Workshop 1 Ontwikkelingen op de graanmarkt; hoe ontwikkelt deze, en wat kunnen we in de toekomst verwachten? Welke factoren zijn van invloed, en wat kunnen we zelf doen? Gaat de markt nog verder stijgen? (Piet van der Weijde, Cebeco Granen) Workshop 2 Goed boeren, goed beheren: duurzaam ondernemen en vooruitkijken door middel van een goed CZAV-bemestingsplan en gewasbeschermingsplan (Ton Hendrickx, CZAV) Workshop 3 Samenwerking binnen het bedrijf; een kunst apart! Met 2 generaties op 1 bedrijf werken aan een productieve landbouw (Willem Leys en Veronique Verdurmen, ZLTO) Workshop 4 Contracten en aansprakelijkheid op het boerenerf: hoe zit het eigenlijk? (ZLTO) Workshop 5 App s als praktisch hulpmiddel om de relatie tussen weer en gewasbescherming te ontsluiten. (Erno Bouma, Nieveen en Bouma Agro Weather Service) Locatie workshops in voorste loods De aanvangstijdstippen zijn als volgt: Aanvang Worskhopnummer Onderwerp 9.15 uur Jongerenprogramma Start ontbijt 9.30 uur Jongerenprogramma Samenwerking binnen het bedrijf; een kunst apart! uur Jongerenprogramma Werken in en aan een productieve aardappelketen uur Jongerenprogramma Financiering en riscicobeheersing, ook in een productieve landbouw uur 2 Goed boeren, goed beheren uur 1 Ontwikkelingen op de graanmarkt uur 3 Samenwerking binnen het bedrijf; een kunst apart! uur 4 Contracten en aansprakelijkheid op het boerenerf uur 5 App s als praktisch hulpmiddel om de relatie tussen weer en gewasbescherming te ontsluiten uur 1 Ontwikkelingen op de graanmarkt uur 2 Goed boeren, goed beheren uur 4 Contracten en aansprakelijkheid op het boerenerf uur 5 App s als praktisch hulpmiddel om de relatie tussen weer en gewasbescherming te ontsluiten Het JONGEREN PROGRAMMA Aanvang ontbijt: Start programma: 9.15 uur 9.30 uur einde uur Thema: Samen werken aan productieve landbouw! Samenwerking binnen het bedrijf; een kunst apart! Met 2 generaties op 1 bedrijf werken aan een productieve landbouw (Willem Leys ZLTO en Veronique Verdurmen ZLTO) Werken in en aan een productieve aardappelketen (Wim van der Ree, Nedato) Financiering en riscicobeheersing, ook in een productieve landbouw (Frank Driedijk, Rabobank) Jongerenprogramma wordt geleid door Job Jan Simmelink, voorzitter CZAV Jongerenraad. Er wordt om 9.15 uur gestart met een ontbijt, daarom graag vooraf aanmelden via secretariaat@czav.nl of info@zajk.nl. Dit jongerenprogramma is gericht op opvolging, natuurlijk kun je ook samen met je ouders komen! partners

9 16 CZAV Uitgelicht 17 Speciaal voor veehouders: Maïs- en grassendemo op open dag Bent u rundveehouder? Dan is er op de Open Dag voor u genoeg te zien. Op het gebied van bemesting, maïsrassen en mengsels van gras zijn de laatste jaren nieuwe ontwikkelingen gaande. CZAV heeft daarom verschillende demo s in de regio, waaronder enkele op de Rusthoeve. Dat geeft u de gelegenheid om de verschillen in maïsrassen en de ontwikkeling van diverse weidemengsels met voederwaarde en structuur tijdens de groei te bekijken. Vanzelfsprekend registreren we de onderzoeksuitkomsten, waaronder voederwaardeanalyses na het inkuilen, zodat u op basis daarvan de juiste keuze kunt maken. We nodigen u graag uit om ook vlak voor het hakselen de maïsrassen te bekijken. Verder beantwoorden onze rundveevoorlichters Bert Gideonse en Ard van de Griend graag uw vragen over bemesting, ruwvoer en krachtvoer vlnr: Bert Gideonse en Ard van de Griend, CZAV en de invloed daarvan op ruwvoerteelt. Zij zijn gespecialiseerd in het hele proces van mineralen tot melk. Ook bij diverse stands op de infomarkt ligt interessante informatie voor u klaar. Tot slot is de Open Dag natuurlijk een mooie gelegenheid om in gesprek te komen met collega-ondernemers. Al met al een mooi programma waarmee u tegelijkertijd uw spuitlicentie kunt verlengen. Doeltreffend phytophthora bestrijden in aardappelen AB Zeeland. Betrouwbare partner in arbeidsbemiddeling. Steeds meer ondernemers ervaren ons als de ideale partner als het gaat om arbeidsbemiddeling. AB Zeeland werft medewerkers voor korte en lange periodes, parttime en fulltime, mannen en vrouwen, Nederlanders en buitenlanders. Werft u zelf personeel maar u wilt geen risico s en administratieve romp slomp? Kies dan voor Payroll. Wij zijn actief in de agri- en foodsector. Wilt u informatie? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Cereshof 4, 4463 XH Goes, T (0113) , E info@abzeeland.nl Regenvast Grondbewerking na bespuiting van éénjarige onkruiden Grondbewerking na bespuiting van meerjarige onkruiden Geschikt onder moeilijke (weers)omstandigheden Bij lage temperaturen 1 uur 1 uur 4 dagen LV vanaf 50 % vanaf 0 Roundup + is een gedeponeerd handelsmerk van Monsanto. Volg bij toepassing de gebruiksaanwijzing op het etiket. Superpowers : Bescherming nieuwe groei Supersnel regenvast Uitstekende duurwerking Beste knolbeschermer Ranman Top (13467 N g/l cyazofamide) is een product van ISK Biosciences Europe NV. Lees aandachtig het etiket vóór gebruik.

10 19 itstek Onze regio is bij u tatief g eschikt voor kwa li hoogstaande teelt! In de landbouwwereld praten we al jaren over het halen van 15 ton tarwe-opbrengst per hectare. Logisch dat we daar naar willen streven? Hoofd afdeling granen Rien Fieman vertelt over de visie van CZAV. w 01 sne w 11 l e M w 412 en aa.sa 64 af k m 7 o spr an f k aa gr ijk o k: oe p p. nl 18 CZAV INVESTEER IN DE ZON MET EEN TOPRENDEMENT Bereken uw voordeel met ons online rekenmodel op samangroep.nl Zakelijk gezien zoekt u altijd een hoog rendement. Wel eens aan de zon gedacht? Een investering in zonne-energie verdient u vaak binnen 5 jaar terug, waarna deze een blijvend hoog rendement biedt. De hoogte is sterk afhankelijk van de specifieke energieprijzen en de fiscale omgeving waarin uw bedrijf zich bevindt. Fiscale mogelijkheden zoals de Energie Investerings Aftrek en de mogelijkheden van kleinschalige aftrek bieden veel interessante mogelijkheden. Via ons online rekenmodel kunt u het rendement in uw situatie berekenen. Onze adviseurs staan u graag te woord om meer inzicht te geven in de mogelijkheden en de bijbehorende rendementen. 15 ton tarwe Bel of kijk op: hoe ver zijn we? Red Baron Red Ray Red Light Plantuien Hytech Cindel Als grootste graancollector in het Zuidwesten en prijsleider in Nederland is de opbrengst per hectare een item waar we bijna dagelijks mee bezig zijn. Allerlei onderzoeken wijzen uit dat er enorme investeringen in input nodig zijn om de productie per hectare te verhogen. Bovendien verhoogt die input sterk de milieubelasting. Natuurlijk is er nog wel wat ruimte om op andere manieren de opbrengst te verhogen, denk daarbij aan de veredeling. Wij zien vooralsnog productieve winst in kwaliteitsverbetering. Superkwaliteit is financieel interessant De bodem en het aantal zonuren in onze regio zijn bij uitstek geschikt om kwaliteitstarwe te telen. Tarwe waar een brede afzetmarkt voor is en die financieel interessant is. Deze tarwe kunnen we nu telen op een duurzame wijze met een productie van 10 tot 12 ton. Dat betaalt zich eerder terug en speelt in op de groeiende voedselvraag. Het is een kwestie van je ambitie duidelijk bepalen. CZAV zet daar hoog op in met veel onderzoeken en proeven. Wat hebben we nodig om die kwaliteit te halen, welke factoren kun je beïnvloeden? Aarfusarium kan tarwe ongeschikt maken voor afzet in de humane voedselketen. Hoe kun je dat voorkomen? Proeven, innovaties en ontwikkelingen op de Open Dag Tijdens de Open Dag laten we allerlei bemestings-, fungicide- en rassenproeven zien die kwaliteitsverbetering als doel hebben. Wat bereik je met een combinatie van kunstmest en organische mest? Haal je rendement uit bemesten laat in het seizoen? Wat is de rol van sporenelementen? Veelbelovend is ook het DONkastmodel, waarmee de teler in een vroeg stadium op de computer kan zien of er gevaar is voor aarfusarium en daar gelijk met een bestrijding op kan inspelen. Natuurlijk laten we daar een demonstratie van zien. Dat steeds weer kijken naar innovaties, nieuwe ontwikkelingen en hoe je daarop kunt inspelen, is misschien wel de belangrijkste taak van CZAV. Met als doel onze leden te helpen om op welke manier dan ook (kwantitatief, maar dus zeker ook kwalitatief) de opbrengsten te verbeteren. Met de Open Dag hebben we een mooi middel gevonden om dat uit te dragen. Ik hoop dat de bezoekers dat ook zo ervaren. CZAV staat in ieder geval van harte klaar om het gesprek over de hoogste kwalitatieve productie aan te gaan. Sherman Bezoek tijdens de open dag onze stands in het veld en de schuur van De Rusthoeve. Bekijk ook de interessante stikstofproef in Troy plantuien en de verschillende vroegheden van onze bekendste plantuienrassen. Stur BC 20 Centurion Hercules Troy Jetset Jagro Forum De Groot en Slot B.V. Westelijke Randweg CH Broek op Langedijk T (+31) (0) E info@degrootenslot.nl Leading in Allium, inspired by you.

11 20 Uitgelicht Uitgelicht Limagrain Nederland BV De wereldbevolking stijgt veel sneller dan het beschikbaar oppervlak landbouw. Elke hectare landbouwgrond moet steeds meer opleveren. Dat is de uitdaging voor de hele sector en onze missie als zaaizaad- en veredelingsbedrijf, vertelt René de Munnik, marketing- en communicatiemanager. Limagrain is Europa s grootste plantenveredelaar en aanbieder van landbouwzaaizaden voor professioneel gebruik in de akker- en voederbouw en groensector. In Rilland staat de Benelux-vestiging van deze mondiaal opererende Franse coöperatie die in 40 landen dochterbedrijven heeft. Onder het kwaliteitsmerk LG biedt het bedrijf een bijzonder breed gewassenassortiment: van granen, maïs en grassen tot groenbemesters, peulvruchten en vlas. Onderzoek en ontwikkeling vormen de drijfveer achter de geavanceerde veredelingsprogramma s. vlnr: Vincent Coolbergen en Rene de Munnik, Limagrain Toprassen, snelle ontwikkeling, krachtige Elke hectare landbouwgrond moet steeds meer opleveren. Dat is de uitdaging voor de hele sector én de missie van zaaizaad- en veredelingsbedrijf Limagrain! Limagrain op de Open Dag Het streven van Limagrain is om continu nieuwe hoogwaardige plantenrassen op de markt te brengen die optimaal aan de wensen van deze tijd voldoen. Die wensen zijn namelijk voortdurend aan verandering onderhevig als gevolg van toegenomen milieubewustzijn, aangescherpte wet- en regelgeving en belangrijke thema s als voedselveiligheid en duurzaamheid. Maar ook de natuur verandert, waardoor steeds weer betere ziekteresistenties noodzakelijk zijn. Om de productie van de landbouw verder te optimaliseren, moeten rassen dus niet alleen verbeteren in opbrengst en landbouwkundige waarden, maar ook beantwoorden aan die veranderende inzichten. Breed assortiment toprassen Vincent Coolbergen, product manager akkerbouwgewassen, vult aan: Daarbij komt nog eens dat elk klimaat en elke bodemstructuur weer andere eisen stelt aan het gewenste rasprofiel en telers ook verschillende kwaliteitsverwachtingen hebben. Voor onze veredelaars is het dus een hele uitdaging om dat alles in één ras te vatten, ze hebben daarbij ook te maken met een natuurlijk spanningsveld tussen verschillende eigenschappen. Een allround ras is dan ook niet direct voor handen, we denken veel meer vanuit segmenten en bieden een breed assortiment toprassen met specifieke kenmerken en kwaliteitseigenschappen. Binnen tarwe moet je denken aan maatwerkoplossingen voor bak-, maal-, vul-, voer- en biscuittarwes in verschillende vroegheidsklasses. Limagrain heeft als Europees marktleider in landbouwzaden met 100 researchlocaties de omvang die nodig is om zo n topassortiment te ontwikkelen. In Rilland coördineren we de belangrijke kweekprogramma s voor Nederland en Noordwest-Europa. Verdergaande efficiëntie in veredeling Innovatieve rassen zijn een belangrijke voorwaarde voor productieve landbouw, de snelheid waarmee ze op de markt komen evenzeer. Als je bedenkt dat de ontwikkeling van een ras gemiddeld 12 tot 15 jaar duurt, mag het duidelijk zijn dat daar winst te behalen is. Belangrijke efficiency-slagen die Limagrain heeft gemaakt spitsen zich toe op het werken met verdubbelde haploïden, merkertechnologie en online-kwaliteitsmetingen op oogstapparatuur. Met de verdubbelde haploidentechniek kun je in 1 jaar meerdere generaties identieke nakomelingen produceren. Moleculaire merkers geven inzicht in het DNA-profiel van een plant, waardoor de overerving van specifieke eigenschappen (bv ziekteresistentie) al in een vroeg stadium kan worden vastgesteld. En dankzij online metingen hebben we tijdens de oogst nu al direct cijfers beschikbaar over de prestaties van potentiële rassen. Met deze technologische innovaties is al gauw een tijdwinst gemoeid van 3 jaar, zegt Coolbergen. Samenwerking belangrijk Limagrain ziet ook de kracht van samenwerking in de keten als een sleutel tot een nog productievere landbouw. Of het nu gaat om tarwe, gerst, peulvruchten of vlas, onze researchmensen en marktspecialisten staan in nauw contact met de verschillende schakels en dicht bij de boer, zegt De Munnik. Zo weten we wat hen beweegt en kunnen we de gewasverbetering gericht voortzetten. Recent zijn we toegetreden tot ketenpartner van de Stichting Veldleeuwerik om gezamenlijk tot een verdere verduurzaming van de Nederlandse landbouw te komen. De open dag van CZAV en proefboerderij Rusthoeve zien we als een uitgelezen kans om met akkerbouwers en anderen over dit soort zaken te klankborden, temidden van de gewassen waar het allemaal om draait! Kansen voor peulvruchten? De Europese afhankelijkheid van eiwitimporten (sojaschroot) is groot en dit brengt discussies met zich mee als het gaat om duurzaamheid en traceerbaarheid. Limagrain maakt zich in haar peulvruchtenprogramma sterk om gewassen als veldbonen en erwten terug op de kaart te brengen in de verwachting dat het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid mogelijk nieuwe kansen biedt voor de lokale teelt van eiwithoudende gewassen. Limagrain geeft uitleg bij haar noviteiten in wintertarwes; elke 10 jaar is de hectareopbrengst nog altijd met gemiddeld een ton gestegen. Verdere stappen kunnen we zeker nog maken, zegt product manager Vincent Coolbergen, maar vergeet niet dat moderne rassen hun hoge opbrengstpotentieel met maar liefst 20 tot 30% minder stikstof realiseren. Op het bodemgezondheidsplein geeft Limagrain uitleg bij de innovatieve toepassing biofumigatie, waarin het bedrijf voorloper is. Coolbergen: Door het verhakselen en direct inwerken van crucifere groenbemesters passen we biologische grondontsmetting toe die een dodende werking heeft op schadelijke schimmels en aaltjespopulaties. Wetenschappelijk is de meerwaarde van biofumigatie inmiddels aangetoond en dat biedt perspectief voor intensieve bouwplannen.

12 22 UITGELICHT Elies Lemkes-Straver, directeur ZLTO CZAV / rusthoeve 23 De groene Parel Cropsolutions Agrarisch Innovatie- en Kenniscentrum Rusthoeve. Dat is een hele mond vol. Een moderne proefboerderij in een lange traditie van innovaties op het boerenerf. Niet in een laboratorium, maar met beide benen in de Zeeuwse klei. Rusthoeve biedt onze boeren en telers volop ruimte om innovaties tot wasdom te brengen. Met intensieve samenwerking van ondernemers met elkaar, met kennisinstelling, telerscoöperaties, ondernemersverenigingen en studieclubs. Zo ontstaat nieuwe bedrijvigheid in het veld. Daarmee is Rusthoeve een onmisbare schakel in de agrarische leer- en innovatie. Een proefboerderij waar de boeren en telers de mond van vol hebben. Voor de ZLTO is Rusthoeve één van de parels in ons werkveld. Voor boeren en telers is het van groot belang om ontwikkelingen in teelt, bodem, gewasbescherming, bemesting en ondersteunende voorzieningen op de voet te volgen en praktische toepasbaarheid voor het eigen bedrijf te testen. Deze proefparel combineert boerenslimheid met telersvernuft in een lerende omgeving. Een leeromgeving waar de nieuwste teelten, de beste technieken en de ondernemende boeren centraal staan. Zo n omgeving creëert competitieve bedrijven die op de wereldmarkt hun internationale toppositie behouden. De uitdagingen van morgen nodigen uit tot nieuw agrarisch ondernemerschap. Uitdagingen die vragen om omgevingsgericht ondernemerschap en vakmanschap. Ondernemen met oog voor de bodem, water, bron: ZLTO energie, techniek, plant, biodiversiteit en buur. Iedere boer loopt warm voor een bepaald aspect. Tezamen kunnen we die uitdagingen van morgen aan. De unieke saamhorigheid van boeren onderling maakt het nieuwe ondernemen namelijk een stuk makkelijker. Gelukkig zit verandering en samenwerking in onze natuur. ZLTO biedt groepen ondernemers graag een duwtje in de goede richting. Een duwtje op weg naar een perspectiefvolle toekomst! ZLTO biedt hiervoor een inspirerende plek. Samen sterker in uw belang Dichtbij de teler blijven en tegelijkertijd een partij van formaat in de markt zijn. Dat is één van de uitdagingen van CZAV. Met CropSolutions kunnen we die uitdaging aan. Sterke partij voor onze leden Als CZAV zijn we er van en voor onze leden. Daarom willen we het persoonlijke, directe contact behouden. Aan de andere kant zijn we genoodzaakt op te schalen, zodat we als grote partij rechtstreeks kennis kunnen halen bij industriële partijen en zaken kunnen doen in het belang van onze leden. Belangrijker dan ooit, nu de overheid zich meer en meer uit onderzoeksinstellingen terugtrekt. We hebben daarom met onze CropSolutionpartners de handen ineen geslagen op het gebied van plantenteelt. Onder de vlag CropSolutions zijn we samen een sterke partij, die rechtstreeks inkoopt én kennis vergaart bij R&Dbedrijven over de hele wereld. Gespecialiseerde kennis en optimale producten De kennis die we als CZAV vergaren delen we met de andere coöperaties en vice versa. Door de grotere omvang kunnen eigen medewerkers zich als kennismanager binnen CropSolutions op deelgebieden specialiseren. Dat biedt een nog verdere verdieping, waar vooral ook de telers hun voordeel mee kunnen doen. Ontstaat er in het werkgebied van een CropSolutionspartner bijvoorbeeld een nieuw probleem in een gewas, dan hebben de andere partners het voordeel dit tijdig te weten en sneller de juiste oplossing in te kunnen zetten. Is er een uitstekende rendementskeuze gevonden, dan delen we dat met onze leden. CropSolutions biedt bovendien gezamenlijk producten aan, waar alle coöperaties goede ervaringen mee hebben. Zo versterken we elkaar én bieden we onze telers uitgebreide informatie en optimale producten. En daarmee staat CropSolutions, we durven het te zeggen, voor de beste oplossingen op het gebied van plantenteelt. Meer weten? Kijk op Bezoek de ZLTO-stand tijdens de open dag Rusthoeve Actuele projecten Biobased: kansen voor nederland? Samen werken aan duurzaam perspectief voor ondernemers in degroene ruimte Wij werken samen met ondernemers, overheden, onderwijs, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Dat doen we betrokken en professioneel. Daartoe participeren we in strategische activiteiten en innovaties, die van meerwaarde zijn voor de marktpositie van de bij ons aangesloten ondernemers. Zo bouwen we samen aan duurzaam perspectief voor ondernemers in de groene ruimte. U heeft vast al meer gelezen over het initiatief Biobased Delta. Biobased staat voor het gebruik van biomassa voor niet-voedsel toepassingen. Deze toepassingen zijn bijvoorbeeld chemicaliën, (bouw)materialen, transportbrandstoffen en zelfs cosmetica of medicijnen. Omdat Nederland beschikt over een vooraanstaande chemische én landbouwsector, heeft ons land alles in huis om van biobased een succes te maken. Zeker in de Zuidwestelijke regio, waar we door onze havens ook nog eens profiteren van uitstekende logistieke mogelijkheden. De verwachting is dat biomassa de komende jaren een steeds belangrijkere rol gaat spelen in onze economie. Dat biedt mooie kansen op gebieden als innovatie, nieuwe markten en afzetkanalen en energieonafhankelijkheid. Inmiddels lopen er een aantal grootschalige biobased-projecten zoals een trainingscentrum in Terneuzen en een biobased-fabriek in Gent. Binnenkort wordt ook de koppeling gemaakt naar de landbouwsector. Daarin speelt de Rusthoeve een belangrijke rol, in samenwerking met DLV Plant, ZLTO en Economische Impuls Zeeland. In een speciale biobased garden gaan we onderzoeken welke gewassen het beste geschikt zijn voor de biobased industrie. Hoe kun je gewassen zodanig uiteen rafelen dat de meeste opbrengst wordt gerealiseerd? Of welke bijdrage leveren ze aan het vergroenen van productieprocessen? Denk maar aan hennep en olifantengras, beide gewassen kunnen als toevoeging in bouw- en isolatiematerialen worden gebruikt. Het uiteindelijke doel is om binnen de biobased activiteiten gewassen met meer toegevoegde waarde voor de teler te ontwikkelen. Bent u daarin geïnteresseerd volg dan de ontwikkelingen via

13 24 CZAV open dag 25 Kijkdagen 21 en 22 juni Kom kijken bij CZAV! Bij een moderne coöperatie hoort een eigentijdse uitstraling. De hoognodige uitbreiding van ons kantoor hebben we daarom gecombineerd met een nieuwe, frisse en uitnodigende pui. Vrijdag 21 juni om uur knipt burgemeester Stapelkamp van de gemeente Kapelle het spreekwoordelijke lintje door. Twee kijkdagen Deze opening is voor CZAV hét moment haar deuren open te zetten. En flink ook. Op vrijdag 21 juni ontvangen we tussen en uur onze relaties, die hiervoor een uitnodiging ontvangen. Op zaterdag 22 juni verwelkomen we tussen tot uur graag omwonenden en belangstellenden uit de omgeving. Interessante rondleidingen én vermaak Een kijkje nemen in ons nieuwe kantoor? Dat kan! Tegelijkertijd laten we u graag zien wat er allemaal op onze hoofdvestiging gebeurt. Elk kwartier starten er rondleidingen. U bezichtigt het zaaizaadbedrijf, waar u uitleg krijgt over de verwerking van oogstproducten en een film ziet over het proces van ontsmetten en opzakken. Verder neemt u een kijkje bij het brandstoflaadstation, de kunstmestloods en bij de graan- en gewasbeschermingsopslag. Vertier is er ook met boogschieten, ringsteken op de trekker, wedstrijd melken, een kinderhoek, springkussen en skelterbaan. Houdt u wel van een uitdaging? Kom dan abseilen van de CZAV-toren. Die kans krijgt u maar één keer! Heel graag tot ziens op 21 of 22 juni! Zo n verzekeraar moet wel weten waar ik het over heb kassenverzekering gewassen in kassenverzekering Winfried Raymakers is als commercieel technisch manager bij Yara verantwoordelijk voor de marketing en landbouwkundige ondersteuning in de Benelux. De Europese landbouw is één van de efficiëntste ter wereld. Onze landbouwers staan bovendien in de voorhoede van een duurzame landbouw. Dat is iets om trots op te zijn. Toch is door de verwachte groei van de wereldbevolking een verdere stijging van opbrengsten en productiviteit noodzakelijk. En de milieuproblematiek dwingt ons om goed na te denken over hoe we dat kunnen bereiken. Da s duidelijke taal, bij AgriVer! Burg. Royerplein GE Hasselt Postbus 9, 8060 AA Tel.: (038) Fax.: (038) info@agriver.com bedrijfsgebouwen- en inventarisverzekering hagelverzekering stormverzekering brandverzekering vorstverzekering regenwateroverlastverzekering paardenverzekering transportverzekering Agriver is gespecialiseerd in het verzekeren van land en tuinbouwrisico s. Als dus iemand weet waar hij of zij over spreekt dan zijn het wel onze mensen. We houden ons alleen met land en tuinbouw bezig, net als u. AgriVer werkt op onderlinge basis: en dat kan tegen kostprijs! Bel gerust voor meer informatie of een vrijblijvende offerte: (038)

14 26 Uitgelicht Uitgelicht 27 ALTIC is hèt onafhankelijke laboratorium voor land-, en tuinbouw en de groene sector. De kernactiviteiten bestaan uit het analyseren van bodem-, water- en gewasmonsters, aangevuld met een gericht bemestingsadvies of gewasmonitoring. Ook het uitvoeren en begeleiden van bemestingsonderzoek en het ontwikkelen van teeltsystemen zijn een specialisme van ALTIC. Het bedrijf werkt nauw samen met regionale aan- en verkooporganisaties en staat daardoor dicht bij boer en tuinder. In Dronten beschikt ALTIC over moderne laboratoriumfaciliteiten met de meest geavanceerde chemische analyseapparatuur. Eigen onderzoek zorgt voor actuele adviezen en vernieuwende producten. 03 Productieve landbouw begint bij de basis: de grond Met bodemanalyses en -scans valt er voor telers nog veel te winnen op gebieden als productiviteit, efficiency en milieubescherming, zegt Jan Ties Malda van ALTIC BV. Als accountmanager bemesting coördineert Jan Ties bemestingsproeven, geeft hij bemestingscursussen en -lezingen en promoot hij bodemanalyses en -scans. ALTIC heeft de laatste jaren de belangstelling voor bodemonderzoek sterk zien stijgen. In eerste instantie door de invloed van de wetgeving, bijvoorbeeld als het gaat om toegestane hoeveelheden fosfaat. Analyse levert daarbij een concreet resultaat. We schatten dat inmiddels toch bijna 100% van de akkerbouwers op de klei uit dat oogpunt bodemanalyses laten uitvoeren of daar op zijn minst over nadenkt. Onafhankelijk en innovatief Het eigenlijke doel van bodemanalyses, het verbeteren van de teelt, komt daardoor bijna automatisch meer onder de aandacht. Bodemanalyses geven perfect inzicht in de capaciteit van de bodem om verschillende elementen vast te houden of beschikbaar te hebben voor de plant. Ofwel: wat is de voedingstoestand van een perceel en wat heeft het nog nodig om een optimale productie te bereiken? Telers zien daar nog meer dan voorheen kansen in. ALTIC voert niet alleen allerlei soorten analyses uit, maar geeft ook adviezen. Ons uitgangspunt is daarbij altijd dat een teler een concreet instrument in handen krijgt om zijn productie te verbeteren. Het grote voordeel voor telers is daarbij dat wij een onafhankelijk advies geven en innovatief zijn met nieuwe analysetechnieken. Naast een laboratorium is ALTIC namelijk ook een onderzoeksinstelling, die met allerlei partijen samenwerkt en ook voor CZAV veldproeven uitvoert. Door heel Nederland testen we meststoffen in bijna alle voorkomende gewassen. Zo helpen we mee aan kennisverhoging op bemestingsgebied en ontwikkelen we innovatieve diensten waarmee de productiviteit kan worden verbeterd. Jan Ties Malda, ALTIC werken aan de Eigen onderzoek zorgt voor actuele adviezen en vernieuwende producten. Nieuwe CEC-analyse geeft teler concreet instrument Productieverbetering begint bij de basis: de bodem. Zonder analyse blijft het giswerk. Op basis van onze eigen onderzoeken, kunnen we die analyses steeds verder ontwikkelen. Zo hebben we voor akkerbouwers een uitgebreide analyse: de Spurway Totaal. Daarbij kijken we naar de bodemgeschiktheid van elementen in combinatie met traditioneel onderzoek, inclusief natuurlijk een Pw-analyse (waarmee Spurway Totaal voldoet aan de eisen voor de fosfaatwetgeving). Onlangs hebben we daar een nieuw element aan toegevoegd: de CECanalyse. Die bepaalt in hoeverre voedingselementen als kalium, magnesium en natrium in de bodem aan elkaar verbonden zijn. Dat heeft namelijk een duidelijke relatie met de bodemstructuur, ofwel de bewerkbaarheid van de grond. En dat is natuurlijk heel belangrijk vanwege het brandstofgebruik, de wortelvorming en de afvoer van regenwater. Wij adviseren de teler op basis van de CEC-analyse hoe hij de verhouding tussen de elementen kan verbeteren. Het graven van kuilen om de bodemstructuur te bepalen is daarmee minder vaak nodig. Een Spurway Totaal eens per vier jaar laten uitvoeren is voldoende. In de tussenliggende jaren is een normale Spurway-analyse (alleen bodembeschikbaarheid) geschikt om waar nodig het bemestingsplan aan te scherpen. Bodemscan: revolutionaire ontwikkeling Een andere innovatieve dienst van ALTIC is de bodemscan. We gebruiken daarvoor een quad die is uitgerust met een RTK-GPS-systeem. We rijden ermee over het perceel en meten de natuurlijke radioactiviteit van de grond. Dat geeft inzicht in de hoeveelheden klei, organische stof en zandfracties én het watervasthoudende vermogen van de grond. Omdat de GEO-plaatsbepaling op 2 cm nauwkeurig is kunnen we op die manier een uitstekende hoogtekaart maken van het perceel. Samen met het bedrijf Dacom ontwikkelen we vervolgens een managementbestand voor de teler. Daarmee kan hij plaatsspecifiek gaan poten. Op zware stukken grond kunnen zo meer aardappelen liggen dan op lichte stukken grond. Een nog belangrijkere toepassing is dat je op lichtere stukken grond minder bodemherbiciden kunt gebruiken. Zo krijg je daar sneller het gewenste resultaat en ontstaat er minder gewasschade. De opbrengst wordt hoger, de dosering van het middel (en dus de kosten) lager en er is minder milieubelasting. De bodemscan wordt nu uitgebreid getest en is straks uitstekend geschikt voor telers die werken met een variabele spuit. Ik kan wel zeggen dat dit ook internationaal gezien een behoorlijk revolutionaire ontwikkeling is, waar we best trots op zijn. Ik weet zeker dat Nederlandse landbouwers er in de toekomst hun voordeel mee kunnen doen.

15 Rusthoeve 29 samen sterker worden door uitwisseling van informatie Steven Dees Met bijvoorbeeld gewasbeschermingsmiddelen, kunstmest en eventueel ook een bewaringsproef. Er komt een nieuwsbrief die inspeelt op actuele thema s en een uitgebreide website met een online platform. Ik heb begrepen dat er verder ook praktische workshops op de agenda komen te staan. De strijd tegen Phytophthora gaat verder! Kies voor Revus Langdurige preventieve bescherming Supersnel regenvast (binnen één uur) Beschermt de nieuwe groei als geen ander Kort én krachtig curatief Gemakkelijk in gebruik en lage dosering (0,6 l/ha) Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom. Tel , Fax , Syngenta stimuleert de aanleg van biodiversiteitsstroken. Zie (of scan de QR code). Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. /TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company. TM Nieuw: Pootaardappelacademie Zuidwest-Nederland Sinds 1 maart 2013 is de Pootaardappelacademie Zuidwest-Nederland een feit. Dit platform voor kennisuitwisseling en -uitbreiding telde binnen korte tijd 70 leden en groeit nog steeds. Telers kunnen zich ook nu nog aanmelden. Zuidwest-Nederland biedt met haar geschikte gronden en logistieke mogelijkheden uitstekende kansen om de teelt en verwerking van pootaardappelen verder te ontwikkelen. Er ontstond dan ook vanuit de markt de vraag voor een zelfstandige tak van dit kennisplatform. Landbouwer Steven Dees uit Wissenkerke was er vanaf het eerste uur bij. Hoe raakte u bij deze Pootaardappelacademie betrokken? Rusthoeve en ZLTO namen het initiatief en vroegen of ik in de stuurgroep plaats wilde nemen. Ik vond het een uitstekend idee om dit speciaal voor het Zuidwesten op te richten. We kennen hier een andere grondsoort én klimaat dan in het Noorden. Dat vereist specifieke kennis en onderzoek. Wat gaat de Pootaardappelacademie doen? Iedereen die zich in dit gebied bezighoudt met pootgoed bij elkaar brengen en kennis bundelen en ontwikkelen. Met als doel de teelt, en dan vooral kwalitatief, naar een hoger niveau te brengen. De bedoeling is bijvoorbeeld dat we inventariseren voor welke uitdagingen we als telers staan en deze in werkgroepen en met experts bespreken. Juist omdat Rusthoeve fungeert als de spin in het web, kunnen we daarvoor specifieke proeven en onderzoek doen die van toepassing zijn op onze grond en klimaat. Het aantal aanmeldingen bevestigt de behoefte? Jazeker! Pootaardappeltelers staan erg open voor kennisdeling. De collegialiteit is groot. We willen elkaar helpen om samen sterker te worden en schromen niet om informatie uit te wisselen. Pootaardappelen kennen een specifieke teelt waar je een volledig jaar rond vrij intensief mee bezig bent. Dat prikkelt de nieuwsgierigheid, je wil er steeds meer over weten. Die leergierigheid vertaalt zich in het enthousiasme voor de academie. Ik zie het dan ook zeer positief in en denk dat we hier samen beter van worden. Ook lid worden? Via info@proefboerderij-rusthoeve.nl kunt u zich aanmelden voor de Pootaardappelacademie.!

16 30 CZAV CZAV 31 Onderzoek als basis voor succesvolle producten en teeltsystemen Als coöperatie wil CZAV het beste voor haar leden: een optimaal rendement van de teelt. CZAV geeft daarom zelfstandig opdracht aan bijvoorbeeld de Rusthoeve tot het doen van, vaak meerjarig, onderzoek. Kennismanager en bemestingsspecialist Ton Hendrickx vertelt er meer over. Resultaten met eigen ogen bekijken De resultaten van de onderzoeken communiceert CZAV altijd aan haar leden. Door lezingen in de winter, maar ook via demo s tijdens het groeiseizoen. Daar kunnen telers met eigen ogen de resultaten van systemen en producten bekijken en bijvoorbeeld toetsen aan het eigen onkruidspectrum. De Open Dag is hét ideale moment in het seizoen om via demo s nieuwe kennis op te doen. Traditie in vlas & zaad sinds 1897 Van de Bilt zaden en vlas zorgt voor meerwaarde voor zowel boer als gebruiker door specifieke kennis en productie van vlas en fijne oliehoudende (zaai-)zaden Vezelvlas - Fijne en diepe beworteling - Goede voorvrucht - Uitbetaling o.b.v. zaaizaad én vezel - Diversificatie bouwplan/ arbeid - Positieve/non food prijsontwikkeling Teunisbloem - Verbreding van bouwplan - Lage stikstofbehoefte - Garantie & vaste prijzen - Extensief gewas Blauwmaanzaad - Een goedkope teelt, speculatieve prijzen - Verkoop op het door u gewenste moment - Bonus voor goede kwaliteit - Verkoop uit schuur of opslag van de Bilt als basis voor succesvolle producten en teeltsystemen Hybride Winterkoolzaad - Productie van hybride zaaizaad - Inzaai eind augustus - Isolatie afstand & selectie belangrijk - Percelen vanaf 5 ha Voor meer informatie: www. vandebiltzadenvlas.com Het hoofddoel van ons eigen onderzoek past uitstekend bij het thema van deze Open Dag. Het is volledig gericht op het behalen van de meest productieve landbouw in onze regio. Wij benadrukken daarbij het belang van geïntegreerde systemen, waarin alle teeltfactoren zo optimaal mogelijk op elkaar zijn afgestemd. Daarom ook benaderen we het onderzoek vanuit drie verschillende pijlers. Algemene milieu- en klimaatontwikkelingen De eerste richt zich op algemene ontwikkelingen in klimaat en natuur en de effecten daarvan op de teelt. Zo hebben we de afgelopen jaren ondervonden dat er door milieumaatregelen minder zwavel uit de lucht komt. We adviseren nu meer zwavel te bemesten op onder andere wintertarwe, bijvoorbeeld met KAS+Zwavel (Sulfan). We zien ook dat tarwe meer behoefte heeft aan mangaan, dus daar liggen eveneens proeven voor. Een ander voorbeeld is dat het gehalte magnesium in onze gronden langzaam wegzakt. Vandaar dat wij zelf de nieuwe meststof Aardappel Optimaal hebben ontwikkeld, met standaard wat meer magnesium. Ton Hendrickx, CZAV Nieuwe producten testen De tweede pijler is het testen van nieuwe producten. Jaarlijks krijgen we er 10 tot 15 aangeboden. Voordat we die in ons assortiment opnemen willen we natuurlijk weten of ze voldoende rendement opleveren. Als het product goed aanslaat en er een duidelijke behoefte is, nemen we het op in ons eigen kwaliteitslabel Cropsolutions. Een voorbeeld is Quickstart, een fosfaatmeststof die tijdens de zaai van uien op het zaad wordt gespoten. Wij ontdekten al snel dat het rendement hiervan in Nederland moet komen uit een egalere opkomst en niet zozeer uit een verhoogde opbrengst. Een ander voorbeeld is Foliplus, een compleet eigen lijn met de beste bladmeststoffen voor de buitenteelten. De afzonderlijke bladmeststoffen binnen Foliplus zijn allemaal in het veld onderzocht. De resultaten daarvan zijn de basis voor onze adviezen in de verschillende teelten. Bodemgezondheid biedt kansen De derde pijler gaat in op de vele ontwikkelingen op het gebied van organische bemesting. Producten als dunne fractie, dikke fractie en mineralenconcentraten kenden we vijf jaar geleden nog niet echt. Daarom toetsen we in hoeverre we deze in de Zuidwestelijke akkerbouw kunnen toepassen. Omdat we in Nederland relatief weinig weten over bodemgezondheid, zien we daar wellicht nog veel kansen. Kunnen we met een geïntegreerde aanpak de bodem en daarmee de plant weerbaarder maken? Zo ja, dan hebben we uiteindelijke minder gewasbescherming en bemesting nodig. Rendabel én duurzaam. Op het Bodemgezondheidsplein op de Open Dag leggen we daar allerlei teeltsystemen voor weg. Met nieuwe producten als Bactofil waarmee je bodembacteriën toevoegt en PRP, die aanwezige bacteriën voedt. Hoge opbrengsten heeft u zelf in de hand Met de wintertarwerassen van Wiersum Plantbreeding bent u verzekerd van hoge opbrengsten, zowel voor bak- als voertarwerassen. Kies voor TABASCO, KELVIN, ELIXER of het nieuwste ras KWS Erasmus, stuk voor stuk toprassen van Wiersum. DE NR1 VAN NEDERLAND TABASCO Voer / biscuit tarwe Zeer hoge opbrengst Bruine roest (8,5) Gele roest (9) Meeldauw (8,5) Fusarium (6,5) Bladvlekkenziekte (8) Bron: CSAR Aanbevelende Rassenlijst KELVIN Baktarwe Hoge opbrengst Bruine roest (9) Gele roest (7,5) Meeldauw (8) Fusarium (6,5) Bladvlekkenziekte (7,5) ELIXER Voertarwe Zeer hoge opbrengst Bruine roest (7) Gele roest (8) Meeldauw (7) Fusarium (7,5) Bladvlekkenziekte (7,5) NIEUW KWS ERASMUS Voertarwe Hoge opbrengst Bruine roest (7) Gele roest (9) Meeldauw (7) Fusarium (7) Bladvlekkenziekte (7,5) _Wiersum_Adv_Winterrassen_188x118mm.indd :03

17 32 Uitgelicht uitgelicht 33! Kees Jacobs, Mabeno Mabeno is de Noord-Europese tak van het Israëlische bedrijf Makhteshim-Agan. Deze nummer 7 op de wereldranglijst van producenten van gewasbeschermingsmiddelen distribueert wereldwijd. Het bedrijf beschikt over meer dan 100 moleculen en is daarmee de firma met de meeste actieve stoffen. Dat geeft het bedrijf de mogelijkheid combinatieproducten te ontwikkelen voor vrijwel elk denkbaar marktsegment. Vanuit Leusden bedient Mabeno met een team van ca. 45 mensen 11 landen, onder andere in de Benelux, Scandinavië en de Baltische staten. In Nederland zijn vijf specialisten actief, waaronder Sales Manager Kees-Jan Nell, Olaf van Campen als aardappelspecialist en Ton Besseling als fruitspecialist. Kees Jacobs is samen met zijn collega Dennis Meyaard verantwoordelijk voor productvoorlichting en technische ondersteuning in akkerbouw en bloembollen. Slimme combinaties: efficiënt en Kiezen voor rendement In het grote aanbod gewasbeschermingsmiddelen is de keuze niet altijd eenvoudig. Bij voorlichting gaat het niet alleen om het beste product, maar ook om het beste rendement. Dit is de uitdaging voor elke vertegenwoordiger. Daarnaast worden de voorwaarden waaronder een middel mag worden toegepast jaar op jaar strenger, een voorbeeld daarvan is de afname van het maximum aantal keren per jaar dat je het mag toepassen. Dat kan beperkingen opleveren in je teeltschema en dat weegt steeds zwaarder in de besluitvorming van de teler. Uitstekende producten, concurrerende tarieven Het ontwikkelen van nieuwe actieve stoffen brengt hoge kosten met zich mee. Mabeno levert producten waarvan de actieve stoffen inmiddels uit patent zijn. Onze doelstelling is om middelen beter te formuleren of nieuwe combinaties te maken van twee actieve stoffen. Bij dat laatste krijgt de teler dus het beste uit twee werelden. Nu er vanwege de hoge ontwikkelingskosten en lastige registreerbaarheid steeds minder nieuwe actieve stoffen op de markt komen, wordt de markt gaandeweg steeds meer door dit soort off-patent producten beheerst. Ons moederbedrijf Makhteshim-Agan is de grootste off-patent speler ter wereld en we hebben veel kennis in huis. We bieden dan ook uitstekende producten, die aansluiten op de behoeftes in de markt. nieuwe producten tijdens de Open Dag Nieuwe producten Open Dag Eén van de nieuwe producten die Mabeno op de Open Dag laat zien is Trimaxx, een nieuw product met een toelating in granen en graszaad. Trimaxx is een groeiregulator op basis van trinexapac-ethyl met een zeer efficiënte formulering, die zorgt voor een snellere regenvastheid. Een ander nieuw product is het phytophthora middel Banjo Forte. Dit middel heeft zijn kracht bewezen op verschillende proefvelden, onder extreme omstandigheden en ook al in de praktijk. Door de unieke combinatie van twee actieve stoffen worden ook agressieve phytophthora stammen gedood. Tevens heeft Banjo Forte een sterke nevenwerking op Sclerotinia. Verder is er op de Open Dag aandacht voor onze Talent, de unieke kiemgroeiregulator in de bewaring van pootaardappelen. Ook komt de onkruidbestrijding in de teelt van suikerbieten aan bod, met Goltix Super & Kontakt 320 SC. Tijdens de Open Dag vertellen we de bezoekers er graag meer over! 04 Firma met de meest actieve stoffen: Mabeno (Makhteshim- Agan Benelux & Nordic B.V.) Met unieke combinaties en formuleringen van actieve stoffen in gewasbeschermingsmiddelen wint Mabeno terrein in de Benelux. Dit jaar breidt de leverancier haar productenpakket in Nederland uit met een aantal interessante nieuwe producten. Productvoorlichter Kees Jacobs vindt het thema Productieve Landbouw van de Open Dag goed gekozen. Door de verwachte wereldbevolkingsgroei en de groeiende levensstandaard, neemt de vraag naar voedsel verder toe. Dat is een trend waar onze organisatie terdege rekening mee houdt. Het vraagt een professionele, productieve landbouw in alle delen van de wereld. Het vinden van nog meer geschikte landbouwgrond is onvermijdelijk en daarnaast moeten we, zeker in West- Europa, proberen de productie te verhogen. Geschikte gewasbeschermingsmiddelen zijn daarbij onmisbaar.

18 34 Rusthoeve 35 Nieuw: peenplatform In onze regio zien we een toename van de teelt van B-Peen. Voor deze geliefde oranje wortel, met een teelt van 1 op 8 in het bouwplan, zijn veel gronden in het Zuidwesten geschikt. Met de toename van de teelt groeit ook de behoefte aan kennis over dit gewas. De Rusthoeve is daarom in samenwerking met DLV Plant een Peenplatform gestart. Kennis vergaren is een belangrijk onderdeel van dit platform. Dat doen we dit seizoen onder andere door middel van rassendemonstraties, bemestingsproeven met Kali-60, een proef met toepassing van Glyfosaat voor de opkomst en een proef met een middel dat langdurige bescherming biedt tegen schadelijke bodemschimmels. Het uiteindelijke doel is vanzelfsprekend om telers te helpen een optimale teelt te behalen. Niet alleen communiceren we daarom de resultaten van de onderzoeken, we nemen de peen dit seizoen ook als vast thema op in onze jaarlijkse Uiendag. Meer weten over het Peenplatform (of over uien, vanzelfsprekend)? Bezoek onze Uiendag op donderdag 29 augustus! Uiendag 2013: donderdag 29 augustus TerraLife, uw bodem leeft! TerraLife groenbemester mengsels, voor een betere bodemweerbaarheid. Euro Grass B.V., Postbus 26, 6590 AA Gennep Tel.: , info@eurograss.nl, Verlengen gewasbescherming Bij de stand van Edudelta Contract kunt u zich melden voor deelname. U kunt kiezen uit de thema s: Veiligheid & Techniek, Teelt Een verlengingsbijeenkomst duurt 3 uur. U dient zich zowel voor aanvang als na afloop te melden bij de stand van Edudelta Edudelta Contract organiseert ook de cursussen: Basisveiligheid (VCA) Bedrijfshulpverlening (BHV) Motorkettingzagen/Bosmaaien Flora- & Faunawet enz. Voor een overzicht van alle cursussen en trainingen: vraag onze folder! Voor meer informatie of aanmelding bel met: Anneke van Groningen, , of mail naar contract@edudelta.nl Making inulin work for you Cichorei telen! Voor uw productiefste bouwplan

19 meststoffen groei door kennis Vloeibare bladmeststoffen: de kortste weg van blad naar opbrengst! Foliplus bladmeststoffen is een complete range van vloeibare meststoffen voor toepassing op het blad. CropSolutions heeft de beste producten bij diverse Europese fabrikanten uitgezocht. Foliplus bladmeststoffen zijn optimaal geschikt om in kleine hoeveelheden voedingsstoffen toe te dienen. Sporenelementen kunnen op deze manier uiterst snel, effectief en veilig worden aangeboden aan de plant. Inlichtingen en bestellingen: Zachte formulering voor het blad Snelle opname van de elementen Uitstekende vloeibare, stabiele formulering Mengbaar met andere middelen Veilig voor het gewas Hoog rendement Bewezen in proeven in binnen- en buitenland CropSolutions is een kwaliteitskeurmerk voor de plantaardige sector waarbij onderstaande bedrijven kennis delen, inkoop bundelen en groeiproducten leveren: