ZANDLOPER. Fit for Action. LO/Sportorganisatie. Koninklijke Landmacht. Informatiebulletin van en voor de LO/Sportorganisatie Nummer 3, april 2003

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ZANDLOPER. Fit for Action. LO/Sportorganisatie. Koninklijke Landmacht. Informatiebulletin van en voor de LO/Sportorganisatie Nummer 3, april 2003"

Transcriptie

1 ZANDLOPER Koninklijke Landmacht LO/Sportorganisatie Informatiebulletin van en voor de LO/Sportorganisatie Nummer 3, april 2003 Fit for Action

2 Inhoudsopgave Jaargang 10, nummer 3, april 2003 Van de Commandant 2 Land Rover G4 Challenge 4 Nieuws van uw RVE-adjudant 5 Van uw Personeelsdienst 5 Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens 6 Uitgezonden personeel / Bedankt... 8 Landmachtmedaille 9 Mijn VAKOL ervaring 10 Helder en transparant Generatiekloof? 14 De Pen 15 Coverfoto: Sgt 1 René van Berlo Van de Commandant Op vrijdag 21 maart is de eerste stap gezet op weg naar de nieuwe organisatie. Op die dag is het concept Realisatie Memorandum (crm) behandeld in het CTHKL, zeg maar het overlegplatform met de bonden. Het CTHKL is akkoord gegaan met de voorgestelde wijzigingen, zodat nu het verdere traject kan worden afgewerkt. Dat betekent dus dat het crm wordt aangeboden aan de BLS voor behandeling in de eerste termijn Legerraad. Dat heeft al plaatsgevonden op het moment dat jullie dit lezen, namelijk op vrijdag 28 maart. Ik ga er van uit dat ons plan ook de eerste termijn legerraad zonder al te veel problemen passeert. Een mooi succes dus. Ik wil in dit verband graag nog de naam noemen van de maj b.d. Stas Szamwrowicz. Stas heeft ons de afgelopen maanden op een uitstekende wijze geholpen om dit crm in elkaar te zetten en dat heeft mede geleid tot de snelle behandeling en accorderen van dit crm. Stas, bedankt! Dit eerste termijn is een belangrijk moment, omdat dan feitelijk de contouren van de nieuwe organisatie vaststaan en al kan worden gestart met de doorstroom, die samenhangt met dit crm. Opnieuw is dan onze organisatie nog beter toegerust voor haar taak. De belangrijkste wijzigingen betreffen vooral de slagvaardigere structuur van de Staf, de uitbreiding met drie functies op de EvN kazerne (KCT) en de aanpassing van een aantal rangen (veelal naar boven). Vooral in de onderofficiersrangen zijn de positieve effecten zichtbaar door het opwaarderen van een vijftal smi-functies tot adjudant (GSK, RvS, OK, LBO en LOSS) en het ontstaan van twee nieuwe aooi-functies (Ostgp Staf en Dumo). Weliswaar verliezen we één elnt-functies (Dumo), maar de elnt-functies op GSK en JWF worden omgezet in kap-functies. Voorlichting werkgroep smi s Terwijl ik dit schrijf heeft de eerste voorlichting van de resultaten van de "werkgroep smi s" plaatsgevonden in de Regio N&O. Ik heb een goed gevoel overgehouden aan die middag, vooral door de constructieve houding van het personeel. Mijn boodschap was niet zo geweldig positief, immers we hebben een fors aantal knelpunten in deze categorie. De hierboven genoemde maatregelen in het kader van de reorganisatie zullen de pijn enigszins verzachten, maar niet kunnen wegnemen. Aangezien niet alle collegae bij de voorlichting aanwezig konden zijn is momenteel een brief in wording, waarin iedereen ook nog eens schriftelijk wordt geïnformeerd. In dit artikel in de Zandloper zal ik ook nog stilstaan bij de belangrijkste uitkomsten, maar eerst even kort terug in de geschiedenis. Terug in de tijd Op de eerste plaats is in de jaren tachtig het personeelsbeleid diverse malen sterk veranderd, waardoor het personeel toen een aantal behoorlijke nadelen heeft ondervonden. Ik noem bijvoorbeeld: geen behoud van premie bij de overgang van KVV naar beroeps, niet meenemen van looptijd in rang en dus terug naar nul (soldaat) bij aanvang van de opleiding aan de KMS en veranderingen in de beschikbaarheidtermijn voor bevordering. Op de tweede plaats heeft defensie in de jaren negentig een grote reductie moeten doorstaan als direct gevolg van het einde van de koude oorlog en de opschorting van de dienstplicht. In die periode was er een gerede kans dat er gedwongen ontslagen zouden vallen. Binnen de LO/Sportorganisatie is toen in nauw overleg met het toen-malige OOO (nu MC) gekozen voor behoud van werk, in plaats van voor gedwongen uitstroom. Als gevolg daarvan was er sprake van een overschot van 26 BOT-ers, die vervolgens op BBT-functies werden geplaatst. Op de derde plaats noem ik het gegeven dat bij de reorganisatie van 1999 een groot aantal sgt1 (43) versneld is bevorderd tot smi door het terugbrengen van de beschikbaarheidtermijn van negen naar vijf jaar. Gevolgen voor het personeelsbeleid Deze drie gebeurtenissen komen nu samen in de huidige categorie personeel en leiden tot de volgende grote knelpunten in de onderofficiersrangen. 1. Door de genoemde wijzigingen in het personeelsbeleid hebben we momenteel een redelijk grote groep oudere smi s (royaal in de veertig qua leeftijd), die na meer dan twintig jaar in de KL nog steeds niet beschikbaar zijn voor het functietoewijzingsproces voor aooi-functies. 2. Door de bevorderingsslag in 1999 ontstaat een boeggolf aan beschikbare smi s, die zich niet verhoudt met het aantal beschikbare aooi-functies in De verwachting is dat van deze groep tien tot vijftien mensen geen aooi in de LO/Sportorganisatie kunnen worden. 3. Er is sprake van een onvolkomenheid in de opbouw van het aantal smi- en aooi functies. Gelukkig wordt dat voor een ZANDLOPER 02

3 Tot de volgende Zandloper allemaal. Kol Rob Zimmermann belangrijk deel gecompenseerd doordat we momenteel beschikken over een redelijk groot aantal uitlopers (20). Daar schuilt echter wel een gevaar in, aangezien de KL het aantal uitlopers sterk wil terugbrengen. Een ander gevaar is de 53/54 jarige maatregel. Het ligt voor de hand dat het veelal aooi of uitlopers (majoor of hoger) zijn die in aanmerking komen voor deze maatregel. Dat zou wat lucht geven ware het niet dat deze maatregel juist is verzonnen om vervolgens de vrijgekomen functies te blokkeren. Ook dat schiet niet erg op dus. Geen fijne conclusies, maar wel hartstikke duidelijk. We bezinnen ons nu nog op maatregelen om de pijn enigszins te verzachten. Daarbij is het erg lastig om tot aanvaardbare oplossingen te komen aangezien het oplossen van een knelpunt in de ene categorie zal leiden tot het verhogen van een knelpunt in de andere categorie. Wordt vervolgd Werkbezoeken De werkbezoeken aan de LO/Sportgroepen zijn in volle gang. Ik kan tevreden constateren dat op vele LO/Sportgroepen de toekomstvisie en de daarbij behorende speerpunten al aardig zijn ingekleurd naar de locale mogelijkheden. Wat me wel opvalt is dat we in het algemeen best wat problemen hebben om ons los te maken van de werkelijkheid van vandaag. Ik kan me daar van alles bij voorstellen. Ook ik kalk mijn agenda wekelijks vol met allerlei goed bedoelde en op de lange termijn gerichte activiteiten en ook ik word vaak door de waan van alle dag achterhaald. Toch zul je je een beeld moeten vormen waar je met je LO/Sportgroep over een paar jaar wilt zijn. Als je dat beeld namelijk eenmaal voor ogen hebt zul je zien dat het makkelijker wordt om je werkzaamheden af te stemmen op dat (eind)doel. De richting is helder, de filosofie er achter wordt een deel van ons zelf en daardoor neemt de veranderingsbereidheid toe en dat helpt enorm bij veranderprocessen. Uit het land Ik eindig mijn artikel met een citaat dat ik onlangs heb opgepikt uit het land. Het zijn delen uit het concept Managementdocument van Berry Manders. Een beetje filosofisch is het wel, maar goed, zo kennen we Berry ook allemaal. Wat me vooral aanspreekt is zijn manier van denken en die past heel goed in bovenstaand stukje over veranderen. Ik heb daar in de vorige Zandloper(s) al iets over geschreven, maar kan dat niet beter zoals Berry dat hier gedaan heeft. Lees het onderstaande maar eens door en laat je inspireren "Gestolen" uit het concept Managementdocument van elnt Berry Manders Visie Alles om ons heen is voortdurend aan veranderingen onderhevig. Ook zal ons eigen referentiekader voortdurend veranderen. Dit proces is een feit. De inhoud echter, welke we goed of fout vinden, is geen vaststaand feit. Dat zou handig zijn. Dan koop je een boek waarin staat hoe het moet, leert dat van buiten en eenieder weet van de hoed en de rand! Helaas werkt het niet zo. We zullen ons voortdurend bewust moeten zijn van het feit dat veranderen een continu-proces is. Zo zien we dat de taakstellingen en de aanpak van ons leger, alsmede de gesteldheid van de jeugd, en ook onze eigen vermogens voortdurend veranderen. Belangrijk is, te constateren dat het gewoon normaal is dat we moeten veranderen. Voortdurend! Klaar zijn we nooit! Vanuit deze visie zullen we moeten denken en handelen. Identiteit Onze KL- en LO/Sportorganisatie heeft natuurlijk een bepaalde identiteit. Deze verandert ook voortdurend. De keiharde gedisciplineerde, hiërarchische, slaafse soldaat willen we niet (meer). Taken zijn zó complex dat zelfstandig handelen en delegeren een feit is geworden. Ook de LO/Sportorganisatie is veranderd. We hebben diverse tijdperken gekend, van het 100-standaardlessenboekje, de transfer of training-periode, tot het groen denken. Nu zitten we in een tijd waarbij competentiegericht opleiden en trainen, en integratie en totaaldenken sleutelwoorden zijn. De identiteit welke we uitstralen zal vanuit deze context gestalte moeten krijgen. Overtuiging Natuurlijk hebben wij zowel als maatschappij, LO/Sportorganisatie, LO/Sportgroep, en als persoon bepaalde overtuigingen. Eigenlijk denken we dat we het goed doen, niet dan? Toch leert de geschiedenis ons dat deze stellige overtuigingen met de tijd bijgesteld dienen te worden. Of moeten we nog heksen verbranden? Of iemand die zegt dat de aarde rond is zijn hoofd afhakken? Moeten we nu rekken of niet? Belangrijk is, denk ik, dat alles contextueel geplaatst dient te worden en aan timing onderhevig is. Dit betekent dat je er niet zomaar van uit kan gaan dat "je gelijk hebt". Elke vorm van overtuiging is het vastzetten van meningen, doch deze horen bij het nu, bij deze tijd, dit moment Echter de tijd verandert voortdurend, dus ook de overtuigingen zouden we voortdurend moeten bijstellen. Het is denk ik goed om vooral telkens opnieuw te overdenken hoe onze, en andermans overtuigingen in de tegenwoordige tijd passen. Niet te eigenwijs zijn, vooral goed luisteren, en kritisch overdenken om een en ander goed af te stemmen op de huidige context zal de effectiviteit vergroten. Binnen ons vakgebied betekent dit dat met name de communicatie belangrijk is. Wat wil de eenheid, welke overtuigingen hebben zij, hoe denken wij over zaken en komen we tot een overeenkomst. We zullen, om goed samen te kunnen werken, een gezamelijke overtuiging moeten hebben. Alleen dan heeft integrale samenwerking een goede kans. Wij zullen daarin de eenheid moeten overtuigen dat we een professionele LO/Sportgroep zijn, welke weloverwogen programma s maakt. Zij zullen de overtuiging moeten hebben dat ze bij ons een goed verzorgd programma kunnen krijgen (vakmanschap). Ook zullen we vanuit de overtuiging dat er altijd veranderingen plaatsvinden, flexibel moeten zijn! Berry, bedankt voor deze wijze woorden en neem me maar niet kwalijk dat ik ze zonder ruggespraak van je gejat heb. Ik wilde het risico niet lopen dat je in al je bescheidenheid zou weigeren. ZANDLOPER 03

4 Internationale selecties Land Rover G4 Challenge ("Boil in a bag") op een "Vulcano Kettle" (inderdaad: een vulkaanallesbrander op diesel, die echt rookte als een vulkaan). s Avonds werden we vermaakt met uitleg over de wedstrijd, media, EHBO, Milieuzaken, GPS oriëntatieritten en konvooirijden in de nacht. Op vrijdag werd door middel van een nationale teamprestatie bepaald welke nationaliteit bij de start van de LR G4 Challenge in New York als eerste mocht starten. In de Kersteditie van De Zandloper heb ik jullie verteld over mijn deelname aan de Nationale Selecties van de Land Rover G4 Challenge in het Duitse Wulfrath. Van 19 tot en met 24 januari 2003 heb ik deelgenomen aan de Internationale Selecties in het Engelse Eastnor Castle (nabij Hereford). Twee Nederlanders mochten naar Engeland voor één plek in de Land Rover G4 Challenge Wie o wie is het geworden? Na een intensieve voorbereiding van een aantal maanden, waarin ik veel getraind heb, veel heb geleerd over Land Rover, terreinrijden, techniek enzovoort en ik behoorlijk heb moeten plannen om mijn vrouw, mijn werk en mijn ALO-studie te bekoren, vertrokken we op 19 januari met z n tweeën vanaf Schiphol naar Birmingham. Opgehaald van het vliegveld, reden we even later de poorten van een gigantisch hotel (met een golfbaan aan beide zijden van de oprijlaan) binnen. We werden hartelijk ontvangen, aangekleed met Land Rover Gear, waarna we samen met de andere vijftien nationaliteiten hebben gedineerd. Voertuigkennis De volgende dag startte het intensieve weekprogramma. Om beide kandidaten goed te kunnen vergelijken bleef je de hele week als nationaliteit bij elkaar; dat betekende samen terreinrijden, samen kamperen (sleeping with the enemy) en samen presteren. Bijna ieder onderdeel werd beoordeeld door de altijd aanwezige instructeurs. Iedere dag begon met voertuigkennis, waarbij je getraind werd op de bijzonderheden per voertuig. Wij begonnen op maandag met een LR Defender, dinsdag een Freelander, woensdag een Range Rover en donderdag een Discovery. Aansluitend aan de voertuigkennis gingen we het terrein in van Eastnor Castle, hèt testterrein van Land Rover. Met één instructeur per twee man leerde je verschrikkelijk veel over hoge en lage gearing, lieren, gebruik van gas, rem, koppeling en het sturen. Ook stonden er iedere dag testen op het programma, zoals oriënteren, mountainbiken, kajakken, klimmen, touwbaan, groepsopdrachten enzovoort. Vulkaanallesbrander Aan het einde van de middag moesten we de G4 tent opzetten, iedere dag op een wisselende locatie en zelf koken Dit was even slikken Vrijdagmiddag volgde de uitslag; alle nationaliteiten op een rij, intussen allemaal aardig bevriend geraakt met elkaar en de grote man van Land Rover, die de deelnemers bekend mocht maken. "Helaas, ik ben het niet geworden." Dit was echt even slikken. Maandenlang naar toe geleefd en dan net niet worden, terwijl we allebei het gevoel hadden dat we heel dicht bij elkaar zouden zitten. Helaas kan er maar één de winnaar zijn. Fysiek gezien zaten we dicht bij elkaar, meer dan ik verwacht had, op de stoemp -onderdelen na dan. Ik was vreselijk gemotiveerd, misschien toch iets meer moeten ontspannen, maar ik wilde maximaal presteren op alle onderdelen. Te gedreven zijn kan helaas ook in je nadeel werken. Het blijven denken over "what if s" en de grote "waaromvraag" zal nog wel een paar weken duren. Er is nog hoop Gelukkig hoef ik mij niets te verwijten, ik heb er veel voor opzij gezet. Volgend jaar probeer ik het gewoon nog een keer met de kennis die ik er nu bij heb vergaard. Maar er is nog hoop: ik ben eerste reserve voor Erik den Oudendammer, de Nederlandse deelnemer aan de Land Rover G4 Challenge. Stille hoop, want voor hem hoop ik dat hij de hele Challenge heel blijft en als hem iets overkomt, dat het dan in ieder geval niets ernstigs is. Mocht hij echter door een blessure uitvallen dan betekent dit voor mij dat ik ingevlogen wordt om zijn plaats te vervangen tijdens de Challenge! Misschien volgend jaar Het blijft zonder meer de moeite om straks de Land Rover G4 Challenge te gaan volgen op televisie of internet. Het belooft een gigantisch evenement te gaan worden in vier tijdzones: Oost-USA, Zuid-Afrika, Australië en West-USA, in vier typen Land Rovers. Voor iedereen die van sporten houdt, van natuur en Land Rovers is dit een evenement om in de gaten te houden. De organisatie is in ieder geval in zeer professionele handen, getuige mijn ervaringen in de Internationale Selectieweek. Voor de mensen die ook een gokje willen wagen: misschien tot volgend jaar bij de Nationale Selecties van de Land Rover G4 Challenge! Sgt1 René van Berlo, LO/Sportgroep KCT ZANDLOPER 04

5 door RVE-adjudant Ab Agterbos door dhr Kees Garos, Hfd P&O LO/Sportorganisatie Nieuws van uw RVE-adjudant Van uw Personeelsdienst Wist u dat Kap Theo Vonk heerlijk heeft gebarbecued in Jajce, terwijl het sneeuwde; Het handboek voor de KL-militair digitaal beschikbaar is op Intranet; Deze te vinden is op de KL-startpagina, frame KL-procespagina s op documentaire informatievoorziening, Publicatievoorziening op voorschriften en dan Algemeen; Daniëlle Vriezema het internationale A-judotoernooi in Praag heeft gewonnen; Fons Krijnen geen kapitein is, maar ritmeester; Aooi John Labes op 25 april terugkeert van zijn uitzending; Er iemand in de LO/Sportorganisatie is (wellicht meer?) die binnen drie dagen, twee maal KL-kampioen werd in twee verschillende takken van sport; Sgt Mirjam Reitsema op woensdag KL-kampioenvolleybal en op vrijdag het winnende doelpunt maakte bij het dames zaalvoetbalteam van 43 Mechbrig; Dit doelpunt het team de KL-titel en haarzelf de tweede KL-titel in één week opleverde; Smi Peter Crooymans van 21 maart tot en met 4 april op GVA-steun naar Bosnië gaat; Defensie Topsporter Bram Som een Nederlands record op de 800 meter heeft gelopen; Hierbij de stand van zaken van 1 april tot en met 31 mei 2003 Uitstroom: per: Aooi A.H.W. Carton Geplaatst: Sgt1 V. Botter LTK Sgt W.X. Bilstra GMK Sgt J. Buitelaar RvS Sgt T.C.P. van Eeten GSK Sgt T.D. Hoogewegen JWF Sgt P. Klokker LTK Sgt B.J. Kruk JWF Sgt T.M. Linthout OK Sgt P. van den Nouwelant RvS Sgt N.C. van Tuel Strijpse Kampen Sgt J.M. Veldstra PMK Sgt S. de Winter KHH Overplaatsingen: Sgt R. Bilici LPL Seedorf Sgt D.P.A. van Zuylen BLK Vught Detachering: Smi M.C. Dekkers ACHOOV Smi G.J. Heerkes ACHOOV Ambtsjubilea: Smi B.J.M. Haggeman jaar (zilver) Smi J.M.G. van den Berg jaar (zilver) Dit bij de internationale indoorwedstrijden in Karlsruhe was in een tijd van ; Op 14 maart jl. op de Seeligkazerne in Breda afscheid is genomen van aooi Ton Carton ZANDLOPER 05

6 Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens Bericht van: S9 Lasva C-Team SFOR 13. Aan: Lezers van de Zandloper Nu begin ik zelf met de fout die ik anderen verwijt. Dus beginnen we opnieuw. Theo Vonk, kapitein bij het C-team en belast met de schone taak om de samenwerking tussen de lokale bevolking en de militaire eenheden in ons gebied te handhaven en/of te verbeteren, om de militaire opdracht die onze Commandant heeft (lees de veiligheid in dit land te waarborgen), te vergemakkelijken. Ja, niet mis hè, maar hoe doe je dat? Doordat ik als C-LO/Sportgroep in Wezep wel uitgezonden wilde worden, maar niet in de functie van LO/Sportinstructeur, heb ik me aangemeld bij de sectie Civiel Militaire Coördinatie (CIMIC) om als CIMIC-functionaris te worden uitgezonden. Met vier daagjes een CIMIC-opleiding in Spanje en ongeveer twaalf weken voorwaardenscheppende opleidingen, zoals: schieten, geestelijke verzorging, operationele module rijopleiding, servisch-kroatisch, engels, verbindingen, schieten enzovoort) gevolgd te hebben stond ik op 22 oktober 2002 op de base in Novi Travnik. Overleven Na enige dagen stond ik eens om me heen te kijken en rondom mij stonden op het appèl zo n kleine tweehonderd mannen en vrouwen. Ondanks 32 dienstjaren kende ik er helemaal niemand van. En toen ik daar stond was ik van het ene moment op het andere moment geen: Theo Vonk, kapitein Vonk of hoe men mij eerder ook noemde meer, maar was ik veranderd in Lima. Zoals de chef-kok veranderde in Kilo, de raadsman in Victor, de dokter in Hotel en de sergeant verbindingen, tevens hulp van de hoofd inwendige dienst en hulp van de LO/Sportinstructeur Foxtrot-bravo twee-siera één. Het waarom zal u niet geheel duidelijk zijn, maar wees gerust, ook mij ontgaat het één en ander. Dacht ik vroeger altijd dat afkortingen in het leven waren geroepen om het schrijven te vergemakkelijken, tegenwoordig is dit een gemeengoed geworden en schrijven we niet alleen in afkortingen maar praten we ook in afkortingen. Menigeen thuis zal dan ook wekelijks tevergeefs de dikke Van Dale erbij halen om te proberen de inhoud van ons en uw krantje te ontcijferen. Maar goed bijna alles is te leren en als u, net als ik, maar doet alsof of we het begrijpen gaat het vanzelf. Dus doe je mee en probeer je in de geest van alles en iedereen te overleven. Oorlog al zeven jaar afgelopen Dan komt het moment dat je je afvraagt hoe je nu je CIMICtaak moet gaan uitvoeren. Mijn voorganger is al naar huis, op de base kan ik het ook aan niemand vragen en mijn opvolger komt pas over zes maanden. Dus ga je maar aan de slag en doe je dat waar je op dat moment de meeste zin in hebt. Ja maar wat is dat? Dan maak je maar eens een afspraak met een van de burgemeesters om te horen of hij of zij problemen heeft in de gemeente en zo ja welke? Dan nodigt een burgemeester je eens uit om een vorkje te komen prikken, want ook de burgemeester wil bij de nieuwe CIMIC-man een goed figuur slaan. Als je dat dan rapporteert aan het eind van de dag dan zijn de jaloerse blikken niet te tellen en lach je stiekem in je vuistje. Dan begin je ook langzaam te snappen dat het zelfs heel erg leuk is dat je aan niemand kunt vragen wat en hoe je het zou moeten doen. Want wanneer zij mij niets kunnen vertellen betekent dus ook dat zij niet weten wat ik nu eigenlijk zou moeten doen. Pratend met de burgemeesters kom je dan tot de conclusie dat ze allemaal problemen hebben en ondanks dat de oorlog al zeven jaar is afgelopen het land heel weinig geld heeft om maar iets voor de bevolking te kunnen betekenen. Prioriteit De problemen variëren dan ook van; vluchtelingen die willen terugkeren, (maar waarvan hun huizen kapot geschoten zijn) en wegen, waterleidingen en elektriciteitsleidingen die defect zijn tot criminaliteit en de infrastructurele problemen die scholen, kindercrèches en jeugdcentra hebben. Dan praten we nog niet over de zestig procent werkeloosheid, de corruptie bij de ambtenaren en noem er nog maar een stuk of tien. Dan maak je een afspraak met andere burgemeesters en hoor je hetzelfde verhaal. Niet ingestudeerd of afgesproken door hen, maar gewoon de werkelijkheid. Theo in de ballenbak, gesponsord door SFOR Woning van binnen ZANDLOPER 06

7 Aankomst eerste huis nieuwbouw Rekening doornemen Kids van de familie(s) Goodwill Dat is mooi, denk je dan; gelukkig werk zat. Maar waar moet ik nu de prioriteit leggen, wat is nu het belangrijkste en waar heeft onze commandant nu het meeste aan en niet onbelangrijk, wat vind ik zelf het leukst om op te pakken? Aangezien er nog veel inlichtingen ingewonnen dienen te worden over het reilen en zeilen in dit land, wordt van alle niveaus verwacht deze inlichtingen te verzamelen, wat ik dan probeer te doen via de kanalen van de burgemeesters en hun gemeenteraden. Aangezien wij als SFOR niet alleen informatie verzamelen, maar ook proberen te streven naar veiligheid, antidiscriminatie en het bestuurlijk niveau niet corrupt te laten werken, hebben we van de Nederlandse Ambassade nog een potje met geld mee gekregen. Dit geld kunnen we besteden aan het uitvoeren van kleinere projecten, dus om goodwill bij de bevolking te kweken, hetgene indirect de veiligheid in het land verhoogt en daardoor SFOR een belangrijke partner maakt in de opbouw van Bosnia Herzogovina. Geen vis geven, maar leren vissen Dan vliegen de aanvragen en voorstellen voor deze kleine projecten op een gegeven moment je letterlijk en figuurlijk om de oren. De patrouilles komen met stapels verzoeken want de burgemeesters en directeuren van scholen hebben allemaal wel een probleem. De locals op de base hebben zelf een probleem of kennen wel iemand die het heel erg slecht heeft en komen ook met verzoeken. Ook komen er bijna dagelijks mensen aan de base (wel met hun auto) voor hulp van SFOR voor dit of voor dat. Hier moet ik dan met mijn vierdaagse CIMIC-opleiding, maar het meest met mijn gezonde verstand, iets van zien te maken. Dat we op teamniveau besloten hebben ons te richten op kinderen, jeugd en zaken betreffende algemeen belang, is iets wat een ieders hart sneller doen zou gaan slaan, dus ook bij mij en de teamcommandant. Tevens doen we kleine projecten die de patrouilles zelf kunnen en mogen afhandelen. Onder het mom van we geven ze geen vis maar leren ze vissen, ontvangen ze bijvoorbeeld een bijl en een zaag om zelf in hun houtbehoefte voor de winter te voorzien. Natuurlijk krijgt dat oude vrouwtje in de bergen geen bijl van ons, maar krijgt zij een paar kubieke meter hout bezorgd. Ook de jonge gezonde vent wiens dak lekt, wordt door ons geholpen met een aantal golfplaten en dan komt hij er verder wel uit. U ziet ook dit team doet aan maatlevering. Projecten Zo rijd ik dan met mijn chauffeur Cris Kuipers en mijn vaste tolk Natascha Sofilje door dit fantastische land, geniet van de omgeving en baal af en toe van de rotzooi die hier langs de wegen ligt. Dan denk ik maar: hun cultuur is de onze niet en ik weet dat er op de scholen hier educatieve programma s gegeven wordt om de kinderen te leren datgene te doen wat hun ouders vertikken. Dan rijd ik met goede zin naar een van de projecten wat vandaag klaar is en overgedragen wordt aan een school, crèche of gemeenschap. Na mijn verplichte SFOR speech en nadat ik opnieuw een lintje heb doorgeknipt, straal ook ik een beetje van geluk, omdat wij dit met z n allen hebben klaargespeeld. Nippend aan het lokale vocht, kauwend op een stukje gedroogd schapenvlees geniet ik als ik om me heen kijk. Weer tijd om te gaan en de mensen met hun eigen feestje te laten, ga ik op weg naar een volgend nog lopend project waar eventueel nog wat kinken in de kabel zitten. Elke week een uitgebreid verslag Dan zijn weer de mensen positief jaloers en denken wat heeft hij toch een mooie job. Ja, die heb ik en dit zou ik wel de gehele week willen doen. Maar ook ik ontkom niet aan de vreselijke vergaderbehoefte die deze organisatie met zich meebrengt. Buiten de gesprekken met de burgemeesters, de directeuren van weet ik niet wat, de gesprekken en vergaderingen met andere hulporganisaties wil ik dan eigenlijk de gehele week dit mooie werk doen. Maar de rem komt erop te zitten door de dingen die ook moeten gebeuren. Wekelijks dien ik minimaal acht vergaderingen, variërend van 45 minuten tot vier uur bij te wonen gepaard met de soms noodzakelijke reistijden. Daarbij dien ook ik, gestuurd door team intell cel, dagelijks mijn bevindingen op software aan te leveren. Ook op de staf in Bugojno verlangen ze elke week een uitgebreide Engelse versie van wat ik de afgelopen week allemaal heb gedaan. Gesprekje aan als ze het effe niet zien zitten Dan wil ik natuurlijk ook nog wat sporten. Ook ik heb op zijn tijd behoefte aan eten, drinken en doe ook ik s nachts mijn oogjes dicht. Daarbij heeft een ieder zijn neventaakjes en ben ik reisleider voor Sarajevo tours die vijf maal voor de mannen en vrouwen van de base gehouden worden. Daarbij stelt men het op prijs dat ik met mijn ervaring ook met mensen een persoonlijk gesprekje aan ga wanneer ze het effe niet zien zitten. Dan hebben we nog de zondag die dient om even gas terug te nemen om in de aankomende week weer te kunnen pieken en dan heb ik gelukkig ook nog twee maal mijn verlofperiode. U hoort mij klagen, maar dat is niet zo, integendeel, maar de tijd van zes maanden is te kort om deze mooie job die impact te geven die het had kunnen zijn. Het onderzoeken, het opstarten en het overdragen van een project en het zien van het geluk wat in alle fases wordt uitgedragen door de mensen hier, is het mooiste wat deze job me brengt. Ik had dat dus best wat langer willen doen maar eerlijkheid gebiedt mij ook te zeggen; zoals het klokje thuis tikt, tikt het toch echt nergens. Kapitein "Lima" Theo Vonk ZANDLOPER 07

8 Uitgezonden personeel Kap Theo Vonk (buddy kap Ad Derksen, Amersfoort) Rnr (NL) MECHBAT SFOR 13 C-TEAM CIMIC NAPO VP UTRECHT teetvonk@hotmail.com Terug: 2 mei 2003, Eindhoven Sgt 1 Niek van Gils (buddy smi Fred Jansen, Bussum (KPK) Rnr (NL) BLMF SPTSQNDET SFOR 13 LO/SPORT BANJA LUKA NAPO VP UTRECHT niekoh@hotmail.com Terug: 25 april 2003, Eindhoven Elnt Hein van der Made (buddy kap Marien van de Eijnden, Oirschot) Rnr (NL) NSE SFOR 13 LO/SPORT BASE BUGOJNO NAPO 81, 3509VP Utrecht heinvandermade@hotmail.com Terug: mei 2003, Eindhoven Sgt Jeroen Bink (buddy smi Frank Hoek, Den Haag (IDL) Rnr (NL) NSE SFOR 13 LO/SPORT BASE BUGOJNO NAPO 81, 3509VP Utrecht jeroenbink482@hotmail.com Terug: 9 mei 2003, Eindhoven Sgt Jeroen Ribbers (buddy sgt Sibyl Gassner, Oirschot) Rnr (NL) NSE SFOR 13 LO/SPORT BASE NOVI TRAVNIK NAPO 81, 3509VP Utrecht jeroenribbers@hotmail.com Terug: 2 mei 2003, Eindhoven Smi André Wijnberger (buddy sgt1 Arean Roodnat, Munster en smi Bart Haggeman, LO/Sportcommissie) Rnr STSPTBN ISAF III NAPO 57, 3509VP Utrecht andrewijnberger@hotmail.com Terug: mei 2003 Laat eens iets van je horen! Beste vrienden en collega s... bedankt! Hierbij wil ik jullie hartelijk danken voor alle steun tijdens mijn ziekteperiode. Elkaar steunen in mindere tijden is een van de sterkste punten van onze LO/Sportorganisatie. Het gaf mij in ieder geval een gevoel om weer snel aan de slag te gaan. Inmiddels werk ik weer volledig en heb mijn eerste ldlzpp (lange duurloop zonder poespas, intensiteit 2/3) alweer gehad. Mijn herstel verloopt dus boven verwachting goed. Nogmaals bedankt en misschien kan ik je uitnodigen om samen eens aëroob te ventileren. Aooi Jack Wouters, LO/Sportregio Z&W Nederland ZANDLOPER 08

9 Landmachtmedaille voor LO/Sportpersoneel Na het instellen van de Landmachtmedaille zijn er bij de LO/Sportorganisatie en bij mij in het bijzonder nogal wat vragen binnen gekomen of de LO/Sportinstructeurs hier ook voor in aanmerking konden komen. De medaille is als blijk van waardering voor "langdurige operationele dienst" voor al het actieve militair KL personeel, dat gedurende langere tijd heeft gediend bij een parate eenheid of in het buitenland ingesteld. Voor de toekenning van deze medaille gelden uiteraard voorwaarden en uitzonderingen, dus heb ik deze vraag met enkele voorbeelden uit onze organisatie uitgezet bij DP&O, Sie IPB/BPZ. Het antwoord van DP&O: Personeel van de LO/Sportorganisatie is niet geplaatst bij een paraat / operationeel onderdeel van 1LK/1GNC/1DIV. Hoewel men veelal wel de vaste LO/Sportinstructeur is van een operationele eenheid, vervult men geen operationele functie. Een plaatsing als LO/Sportinstructeur voldoet dan ook niet aan de criteria voor toekenning van de Landmachtmedaille. Dit antwoord hadden wij ook wel een beetje verwacht, wij zijn immers als LO/Sportorganisatie een COKL eenheid, maar er zijn mogelijk toch enkele uitzonderingen. Hiervoor even en samenvatting van de criteria om voor de medaille in aanmerking te komen: maanden operationele dienst in het buitenland bij 1(GE/NL) Corps / 1 Div of voormalig 1LK maanden operationele dienst bij 1(GE/NL) Corps / 1 Div of voormalig 1LK en bovendien 24 maanden operationele dienst in het buitenland bij 1(GE/NL) Corps/ 1 Div of voormalig 1LK of zes maanden dienst hebben verricht in Ned Antillen / Nw Guinea/Suriname maanden operationele dienst bij 1(GE/NL) Corps / 1 Div of voormalig 1LK Als er dus LO/Sportinstructeurs zijn die binnen de Koninklijke Landmacht geplaatst zijn geweest bij parate onderdelen van het Legerkorps en voldoen aan het aantal gestelde jaren, moeten zij reageren. Collega s die geplaatst zijn geweest in Duitsland (wordt gezien als een plaatsing bij NASAG) gedurende minimaal twee jaar geweest in combinatie met drie jaren bij het Legerkorps kunnen ook voor de medaille in aanmerking komen. Er is ook een uitzondering gemaakt voor personeel dat langer dan zeven jaar (84 maanden) heeft gediend in Duitsland, dus dan vervalt de Legerkorpservaring. Wanneer iemand denkt in aanmerking te komen voor deze medaille, neem dan even contact op met mij en stuur het formulier via mij op. Ik kan dan elk afzonderlijk geval bekijken en voorleggen aan DP&O. De formulieren kunt u van intranet afhalen via de KL site / DPO / onder nieuws staat een item "onderscheidingen" en als u dit aanklikt komt u bij de landmachtmedaille. Ook kunt u hier de uitgebreide versie lezen van bovengenoemde regeling. Aooi Ab Agterbos, RVE-adjudant LO/Sportorganisatie ZANDLOPER 09

10 VERMOEIDHEID ERG GROOT Mijn Vakol ervaring Ik zal proberen een interessante samenvatting te maken over mijn VAKOL (Voortgezette Algemene Kader Opleiding Luchtmobiel) opleiding die ik heb doorlopen. Allereerst: ik heb deze opleiding doorlopen met drie andere jonge collega s, zijnde: sgt Nick Hartjes (GHK), sgt W Veen en sgt Douwe Pelger (Assen). Het is tevens een leuke manier om deze BBT-collega s te leren kennen; jammer genoeg zat niemand bij mij in de groep. ZANDLOPER 10

11 Ik ben sinds maart 2002 geplaatst op de Oranjekazerne te Schaarsbergen. Ik zal jullie niet lastig vallen met hoe dit allemaal tot stand is gekomen, maar ik wil wel even vertellen dat dit niet mijn eerste keus was! Dus je moet toch goed met jezelf praten om zo n rode baretopleiding in te duiken, want je doet het toch niet zomaar even. Dat was me toch wel duidelijk geworden door gesprekken met collega s die deze baret al hadden gehaald. Sporthart Dus aangekomen als planner van de 11 Luchtmobiele Brigade, werd al snel duidelijk gemaakt (wel meestal op een ludieke manier) dat je als blanco toch niet veel wist. Reeds 25 jaar in het leger werkzaam waarvan negentien jaar bij de LO/Sportorganisatie en alles wat je weet klopt niet? Best wel even wennen, maar er wordt je wel verteld dat zodra je de baret hebt, alles ineens duidelijk wordt! Dus mijn nieuwsgierigheid begon groter te worden. Wat zou die VAKOL dan allemaal inhouden? Omdat de nieuwe collega s toch ook wel af en toe normaal tegen je doen, krijg je het toch steeds beter naar je zin. De motivatie van de soldaten van de Brigade is heel hoog en hierdoor gaat je sporthart ( en ook wel je militaire hart) weer wat sneller kloppen. Je moet de soldaten eerder afremmen dan motiveren. Ze hangen aan je lippen als je ze iets kunt leren. Ik moet toch al wel toegeven dat die rode baret er toch wel een beetje stoer uitziet. Voorbereiding Zodra ik te horen had gekregen dat ik naar Schaarsbergen "moest", ben ik begonnen om mezelf wat specifieker te gaan voorbereiden op deze opleiding. Allereerst worden de plunjezakken maar weer eens van zolder gehaald en ga je kijken of alles nog compleet is of misschien zelfs de opslag niet heeft overleefd. Verder heb je in het verleden wel wat spulletjes verloren enzovoort. Alles toch maar weer snel gekocht of geleend van collega s. Voor wat betreft het fysieke deel ga je bij je nieuwe collega s informeren. Iedereen vertelde dat de VAKOLsport héél belangrijk was om te volgen. Dit zijn geplande sportlessen, die speciaal gericht zijn op de VAKOL-opleiding. Ze bereiden je goed voor op de periode van zeven weken die je moet gaan doorstaan. Verder ging ik in de weekenden maar wandelen met onze hond, alleen nu met een rugzak om. De hond was diegene die de VAKOL voorbereiding als zeer positief heeft ervaren; lekker veel en lang met het baasje gaan wandelen. Verder moet je een fysieke intest doen, waarna je het certificaat krijgt waarin staat dat je het eerstkomende VAKOL traject in mag. Inhoud Allereerst krijg je hierover niet veel te horen, wat niet leuk is en iedereen heeft alles toch op zijn eigen manier beleefd. Globaal houdt een VAKOL het volgende in: Week 1 KTL 1 (Velddienst) Week 2 BHT (Basis Helikopter training) Week 3 KTL 2 (Velddienst) Week 4 SGLS (Tactiek en de inzetmogelijkheden van de Luchtmobiel Brigade) Week 5 KTL 3 (Velddienst) Week 6 Recuperatie (Herstel) Week 7 Fearless Falcon (Eindoefening) Eerste week Ik ben niet van plan alle ins en outs te gaan vertellen, maar ik wil even vertellen hoe ik deze week beleefd heb. Je krijgt eerst een kleine kennismaking en introductie van de cursus en instructeurs. Verder worden er enkele afspraken gemaakt (meestal eenzijdig). De belangrijkste is; "goed is goed en fout is fout" en dus opnieuw). Dit is in ieder geval een duidelijke afspraak. Daarna ga je 25 jaar terug in de tijd. Het lijkt alsof je weer op de KMS in Weert begint. Tentenkamp, harken, wegen, inspecties, nog één minuut, te laat, opnieuw. Het mooie is soms toch dat het KPU bedrijf hun artikelen niet netjes aflevert. Tijdens mijn eerst inspectie bleek mijn gasmasker niet schoon genoeg te zijn. Toch wel gek, want ik had hem de dag ervoor pas uit het plastic gehaald. Toch even het KPU bedrijf bellen als ik klaar ben. Verder blijkt dat we toch heel veel nieuwe artikelen hebben gekregen binnen ons bedrijf. Er worden heel veel zaken herhaald en alle instructeurs zijn duidelijk. Verder praten ze met zeer veel afkortingen, die ons als sportinstructeur niets zeggen, dus kwamen weer de opmerkingen; "Zeg het maar, adjudant van de gym". Verder krijg je een heleboel opfrislessen. Allerlei zaken waar we minstens twintig jaar niets meer mee te maken hebben gehad. Vooral vanwege het slaaptekort, want je krijgt een leuke avondbelasting, blijken ook theorie lessen zwaar te kunnen zijn (om wakker te blijven). Maar na de eerste week toch een voldaan gevoel en wat blaren en spier- en gewrichtspijn. Gelukkig is er na elke KLT week een relatieve rustweek. Tweede week: BHT ( Basis helikoptertraining) Hier word je in één week de basis geleerd voor wat betreft het werken met de helikopters die er zijn binnen onze Krijgsmacht. Het is gelukkig niet meer zo zoals in de beginjaren dat iedereen maar een container in- en uit aan het lopen is. Ze hebben nu alles netjes nagebouwd en dit is zeer professioneel. Best wel leuke en stoere dingen met als toetje het daadwerkelijk vliegen en uitvoeren van alle drills met een Chinook. Leuke week en weer lekker kunnen herstellen. Derde week: KTL 2 Even lekker terugkomen na het weekend was er niet bij. Meteen plankgas de week in. Moet dat zo Ik heb nog een feestje gehad s avonds flink mijn best moeten doen om op het juiste tijdstip binnen te komen. Je mocht er zes uur over doen en ik had nog globaal acht minuten over. Ik heb het laatste uur wel moeten speedmarsen om de tijd te halen. Mezelf dus even lekker af moeten knijpen. Je kunt wel merken dat wij als LO/Sportinstructeur niet overal goed in zijn! Verder vind ik van mezelf dat ik de week weer goed ben doorgekomen. Wel nog een paar keer redelijk diep moet gaan (onder ander bij onze eigen LO/Sportlessen, dat viel even tegen, mijn handen wilden niet meer doen waar ik ze opdracht toe gaf, wat een hele vreemde gewaarwording is). Verder is het vrijdags weer heel fijn om terug te zijn op de kazerne. Wapenonderhoud, ZANDLOPER 11

12 evaluatie en daarna naar huis. Ik moet zeggen dat de begeleiding van de instructeurs heel professioneel is. Ze hebben echt de intentie om je wat te leren en ook om je de eindstreep te laten halen. Dat neemt niet weg dat ze toch af en toe met je dollen. Moet kunnen In het weekend is het heel leuk als je telefoontjes krijgt van je collega s. Ze informeren hoe het met je gaat en wat je allemaal al hebt gedaan. Je krijgt dan van dat "O ja " principe. Ik heb dit zeer kunnen waarderen, die belangstelling. Vierde week: SGLS We gaan richting de helft van de cursus. Dit is toch altijd een lekker moment. Nog één KTL week, één week herstel en daarna Fearless Falcon. Ik zal toch blij zijn als alles erop zit. Het zal toch nooit mijn sport worden om met zo n rugzak te stompen. Tijdens de SGLS cursus wordt het je helemaal duidelijk hoe de tactiek en de inzetmogelijkheden van de Luchtmobiel Brigade is. Dit zijn weer zware lessen om wakker te blijven. De vermoeidheid van de vorige week komt er nu weer uit. Het is niet dat de lessen niet interessant zijn, maar de vermoeidheid is er toch. Gek hé... Vijfde week: KTL 3 Dit is een weekje geworden die me heel zwaar gevallen is. Allereerst was de maandag weer meteen een dagje om erin te komen. Flinke fysieke inspanning onder zeer warme omstandigheden. Dit ging weer de hele dag door en s avonds werd er ook aan ons gedacht. Hier ging dus bij me het licht-uit. Ik voelde mijn knieën slap worden en daarna heb ik een stukje gemist. Ik weet dat ik weer wat bij kwam toen ik voor mijn eigen LO/Sportbureau zat en alles toch ineens op een hele andere manier aan me voorbij zag komen. Ik weet nog dat ik barstende koppijn had en dat mijn spieren aan het trillen waren en dat ik regelmatig kramp had. Ik heb hier een flinke tik opgelopen en daar de hele week last van gehad. Pas woensdag kwam er weer wat leven in me. Woensdag was ook weer zo n bijzonder dagje. Hadden we eerst warmte, nu kregen we te maken met lekker malse regenbuien. Alles tot op de laatste draad nat. Dit hadden we ook nog niet meegemaakt, dus konden we dat er ook wel bij hebben. Er begonnen al heel wat mensen te guppen in de groep. Ik heb het idee dat sommigen helemaal niet wisten wat er allemaal gebeurde. Ik moet ook zeggen dat dit ook een hele zware week is geweest. Ik moest mezelf ook regelmatig toespreken om toch maar weer mijn ene voet voor de andere te zetten. Zesde week: Herstelweek. Toch nog even een kleine fysieke prikkel. Verder hadden sommige mensen een leuke tegenvaller; ze moesten namelijk nog van alles inhalen. Dat was even niet gepland!!. Toch weer even aan de slag. Verder hebben we deze week lekker rustig aan kunnen doen, zodat iedereen toch zo fit mogelijk de eindoefening in kan gaan. Je merkt dat je toch dubbel tegen deze eindoefening aan kijkt. Aan de ene kant heb je er zin in want het is de laatste week, aan de andere kant heb je er géén zin in want je hebt er genoeg van om met die rugzak te lopen. Het is wel heel lekker om de vrijdag vrij te zijn. Alhoewel vrij, je bent toch veel bezig met de voorbereidingen. Nou, kom op maar Zevende week: "Fearless Falcon" Nog één weekje goed je best doen en heel doorkomen en het zit erop. Naar alle verwachtingen wordt het een zwaar weekje, vrijdags zit het er gelukkig allemaal op en gooi ik mijn rugzak waarschijnlijk in een container. Ik zal hem in ieder geval voorlopig niet meer omdoen. Mentaal ondersteund De eindoefening zit erop. Veel, héél veel lopen met die ijskast op je rug. Weer eens op plaatsen gekomen waar je al héél lang niet meer bent geweest. Verder ook op plaatsen waar je normaal als instructeur staat. Toch wel weer eens helemaal anders daar nu als cursist te staan. Het is wel heel fijn om toch telkens van je (toekomstige) collega s even mentaal ondersteund te worden. Iedereen informeert toch hoe het gaat en zegt dat het er bijna opzit. Dat klopt, alleen maak je van die lange dagen en word je de hele tijd lekker beziggehouden. Dus twee dagen betekent toch meer dan veertig uur werk Wat een heerlijk gevoel En dan is er de binnenkomst. Dit is iets héél speciaals. Alle pijntjes en kwaaltjes voel je niet meer. Je bent op zoek naar je vrouw, dochter, collega s, vrienden en bekenden. Iedereen loopt naar je te schreeuwen en alles gaat als een soort roes aan je voorbij. Nog een klein stukje lopen en dan is het grootte moment daar "Af die rugzak en hij hoeft voorlopig niet meer om " Wat een heerlijk gevoel is dat! Welverdiende rust Dan is het toch nog haasten. Terug naar het gebouw, onderhoud plegen, omkleden (lekker die DT schoenen aan). Weer terug marcheren naar de appelplaats. Het is lachen hoe iedereen erbij loopt. Dan is het grote moment aangebroken. De uitreiking van de rode baret. Het doet je toch heel goed als je hem hebt gehaald. Je hebt er genoeg moeite voor moeten doen en iedereen heeft meerdere malen zijn momentje wel gehad. Ik moet zeggen dat het hard werken is geweest om de rode baret te halen en dat ik nu een beter inzicht heb gekregen wat de mannen moeten presteren om de baret te halen. Hij komt niet zomaar aanwaaien. We hebben vreselijk leuke momenten gehad, maar ook hele slechte momenten. Door de kracht van de groep sla je jezelf er wel weer doorheen. Ik ga nu de komende tijd mijn lichaam de welverdiende rust geven en probeer de verloren kilo s er weer lekker aan te eten. Ik wens alle collega s die in de toekomst ook nog de VAKOL moeten/willen doen veel succes. PS. Ik heb nog niets gemerkt van die bliksemschicht bij heldere hemel, waardoor ik ineens alles zou snappen wat er in Schaarsbergen gebeurt. Het zal waarschijnlijk nog wel komen Door aooi Dick Kuiten, LO/Sportgroep Oranjekazerne te Schaarsbergen ZANDLOPER 12

13 Helder en Transparant In de vorige Zandloper heeft de commandant een tweetal voorlichtingsbijeenkomsten aangekondigd voor, met name, de sergeant-majoors. Dit naar aanleiding van het presenteren van het eindrapport van de werkgroep sergeant-majoors. Deze werkgroep, onder leiding van smi Richard Borecki, heeft zich gebogen over de problematiek die zich voordoet in deze categorie. Op maandag 17 maart 2003 was de eerste van deze twee bijeenkomsten in Harderwijk. De tweede bijeenkomst is, bij het uitkomen van de Zandloper, reeds gehouden in Breda. De opkomst in Harderwijk was zo n veertig procent van wat er had kunnen zijn. Dat de opkomst niet groter was, zal wel te maken hebben met de alom aanwezige werkdruk. Om te zorgen dat er van een goede olievlek werking sprake kon zijn, waren ook commandanten LO/Sportgroep of de Management ondersteuners uitgenodigd. Ook de Staf was met een zware delegatie aanwezig om het belang van deze bijeenkomst te onderschrijven. Aanbevelingen Na het welkomstwoord kreeg kol Rob Zimmermann het woord. Hij nam de aanwezigen mee terug in het verleden om het ontstaan van de hedendaagse problematiek (uitdaging?) te verklaren en daarmee de reden voor het instellen van de werkgroep aan te geven. Het rapport van de werkgroep werd door de kolonel een prima stuk genoemd wat bovendien in korte tijd was geproduceerd. Op zich natuurlijk niets bijzonders, sergeant-majoors die in korte tijd prima werk afleveren. Dit was echter een stuk denkwerk (eigenlijk ook niets bijzonders!) wat door beweging specialisten is geproduceerd. In veertien aanbevelingen heeft de werkgroep getracht de commandant aan te geven hoe de uitdagingen het hoofd te bieden. Sollicitatieprocedure Alle veertien aanbevelingen werden stuk voor stuk doorgenomen, waarbij kol Rob Zimmermann aangaf welke aanbevelingen hij zou overnemen, welke niet (en waarom niet!) en welke meer studie behoefden. Uiteraard heeft ook DPO een belangrijke stem bij het wel of niet uitvoeren van de aanbevelingen. Twee belangrijke aanbevelingen waren een heldere en transparante sollicitatieprocedure en competentie gerichte loop-baanbegeleiding en aanname. De uitvoering van deze twee aanbevelingen zijn inmiddels in gang gezet. Het zou te ver gaan om hier alle aanbevelingen te gaan behandelen. De velen die niet aanwezig waren en misschien toch geïnteresseerd zijn, kunnen een collega aanspreken die wel is geweest is of de hand-out van de bijeenkomst via de LO/Sportgroep opvragen. Venijn Zoals meestal zat ook hier het venijn in de staart. In het tweede deel van de voorlichting werden overige P-zaken behandeld. Door de P-dienst LO/Sportorganisatie is berekend dat, van de sergeant-majoors bulk van 1999 (na aanleiding van de FUWA opwaardering van LO/Sportfuncties) voor zo n vijftien mensen geen adjudantfunctie beschikbaar zal komen. Aan de hand van diverse tabellen en voorbeelden werd duidelijk gemaakt dat dit een gevolg is van die opwaardering en massale bevorderingen van Kol Rob Zimmermann was op dit punt erg duidelijk. De sergeant-majoors die tot die groep behoren hebben drie keuzes: Ik word, overtuigd van mijn kwaliteiten, adjudant; Ik word geen adjudant en blijf sergeant-majoor; Ik zoek mijn heil elders. De keuze is aan de betrokkenen zelf. Een keuze welke natuurlijk een zeer moeilijke is, want de meeste mensen uit deze groep zijn immers verplichtingen aangegaan. Gezin, hypotheek enzovoort. Maar goed de boodschap was luid en duidelijk. Onzekerheden Het relaas van de commandant was gebaseerd op de gegevens die op dat moment ter beschikking waren. We weten natuurlijk niet welke onzekerheden ons op politiek gebied nog staan te wachten met het nieuwe kabinet en de financiële situatie waarin de Koninklijke Landmacht verkeert. Na deze wat sombere boodschap werd de bijeenkomst afgesloten in een typische LO/Sportsfeer. Optimistisch en met vertrouwen in toekomst. Smi Jan Welling, LO/Sportgroep Johannnes Postkazerne Naschrift Commandant: In bovenstaand artikel geeft Jan een prima weergave van datgene wat besproken is tijdens de voorlichting over de personeelssituatie in de categorie onderofficieren. Het geschetste beeld over de bevorderingsmogelijkheden van de "boeggolf 1999" is juist. Ik heb daar ook al op gewezen in mij stukje "van de commandant". Ik realiseer me dat een verhaal zoals nu verteld, kan leiden tot onrust in de organisatie. Dat is dan ook precies het dilemma bij iedere vorm van informatieverstrekking. Hoe ver moet je gaan in het informeren van personeel (duidelijkheid) en welke gevolgen kan dat hebben voor de onrust (onzekerheid). Ik heb bewust gekozen voor het eerste. Goed werkgeverschap betekent in mijn ogen ook dat je mensen die informatie geeft die van belang is voor het maken van keuzen voor de toekomst. Tot slot: Laten we ons wel realiseren dat er in de huidige KL nog vele bewegingen mogelijk zijn, die dit loopbaanperspectief kunnen doen wijzigen, zowel in positieve als in negatieve zin. Defensie is een sterk van de politiek afhankelijke organisatie, maar daar staat tegenover dat de KL, ook bij de grote reorganisaties in de jaren 90, heeft aangetoond een betrouwbare werkgever te zijn. We gaan er voor dat dit ook in het komende decennium het geval zal zijn. Kol Rob Zimmermann ZANDLOPER 13 Weer thuis

14 Generatiekloof? Als een nog op het OCLO opgeleide LO/Sportinstructeur praat ik meer over vroeger dan me lief is. Op de cursus systematiek hoorde ik dat het woord "vroeger" absoluut geen vies woord is. Ik heb zolang het fenomeen De Zandloper bestaat nog nooit iets van me laten horen. Nu is de tijd rijp om, met de opgedane bagage uit het verleden, eens wat te schrijven over een jonge collega. Ik heb erg moeten wennen aan deze collega s. Zonder te generaliseren blijken ze wat gemakkelijker, losser, egocentrischer en misschien minder creatief te zijn. Het-komt-welgoed cultuurtje is aan het wortelen binnen onze LO/Sportorganisatie met alle plussen en minnen van dien. Voordat nu alles en iedereen op z n achterste poten gaat staan, ga ik een lijdend voorwerp pakken met de naam van "Freek Vermulst". Uit onderstaand verhaal zal blijken dat dit vooroordeel gecreëerd is door de tijd en onbewust tussen de oren is gaan zitten. Wilde ik vroeger ook De kop Generatiekloof wordt door Freek, een gewone jongen uit het Brabantse Bakel, ontzenuwt. Hij is nog geen jaar op functie geplaatst, dus je kunt zeggen dat hij redelijk vers is. Overigens die versen, waren er vroeger ook al. Toch heeft deze collega nieuwe stijl, zich heel snel ontpopt als een LO/Sportinstructeur zoals wij die vroeger hadden. Ik zal jullie uitleggen waarom ik de moeite neem om dit artikel te schrijven. Freek blijft zichzelf, deed ik vroeger ook! Freek praat te pas en te onpas Brabants, deed ik vroeger ook! Freek is vakman, was ik vroeger ook! Freek z n verkering is uit, was bij mij vroeger ook! Freek is een fijn mens, was ik vroeger ook (trouwens, nog steeds!). Freek is niet te lui om te werken, was ik vroeger ook niet! Freek wil zich bekwamen, wilde ik vroeger ook! Tja, zo kan ik nog wel even doorgaan. Je merkt dat ik alleen maar over Freek praat en niet over vroeger. In het zonnetje zetten Jullie begrijpen dat ik met dit korte artikel een fijne jongen en collega even in het zonnetje wil zetten. Dat heeft hij verdiend en ik hoop dat ik nog lang van zijn vriendschap en collegialiteit mag genieten. Het feit dat deze woorden door meerdere LO/Sportinstructeurs van vroeger gedragen worden, zegt veel over Freek Vermulst en weinig over vroeger. Freek Vermulst Een voorbeeld voor zijn collega s Dit bericht heeft een dubbele bodem. Freek Vermulst is een van die collega s die de generatiekloof tussen vroeger en nu laat verdwijnen als sneeuw voor de zon. Vandaag zei Freek nog tegen me: "Ik kom morgen wat vroeger". Die woorden uit zijn mond zetten me aan het denken. Ineens begreep ik dat vroeger zoals de LO/Sportinstructeurs van vroeger het vaak nog gebruiken, een andere betekenis aan het krijgen is! Zoals hij zich beweegt op de werkvloer, is hij een voorbeeld voor zijn collega s binnen de LO/Sportgroep. Freek, dank je wel en ga zo door! Door smi William van Vijfeijken, LO/Sportgroep Van Hornekazerne te Weert ZANDLOPER 14

15 De Pen Mijn naam is Evert Hoegen. Ik ben 42 jaar jong en werkzaam bij de LO/Sportorganisatie als medewerker postkamer (manusje-van-alles). Na mijn werktijd ben ik meestal bezig met mijn grote hobby; motorcross. Nu zullen jullie denken "hij met dat lichaam motorcross?". Nee, ik ben werkzaam bij een zijspanmotorcrossteam als monteur. Ik was eerst werkzaam als monteur bij zijspanteam Van de Brink uit Garderen. Dit team reed op nationaalniveau, maar besloot eind 1997 te stoppen. Ik werd vrijwel direct benaderd door Wilfred van Werven om als monteur mee te gaan met zijn team. Dit team heeft het voornemen alle wedstrijden voor het Nederlandse- en wereldkampioenschap af te gaan werken. Vanaf dat moment ga ik nog steeds elke dinsdag- en donderdagavond naar Oldebroek om daar de motoren te repareren en of te onderhouden, samen met nog een monteur. Bouwpakket In de wintermaanden november en december zijn we altijd bezig met het opbouwen van de nieuwe motoren. Het is namelijk bij een zijspan niet zoals bijvoorbeeld bij een solo (KTM, Honda of Kawasaki) dat zo n ding zo uit het krat op te bouwen is. Bij een zijspan moet je alle componenten los inkopen en vervolgens als een bouwpakket in elkaar zetten. Dit is niet allemaal standaard en past niet allemaal direct, dus moet er handmatig een hoop aangepast worden. Daarnaast heb je ook nog eens te maken met de voorkeuren van de rijder en bakkenist. testen van de nieuwe motoren. Meestal gaan we eerst een keer ergens in Nederland testen en trainen om te kijken of de motoren voldoen aan de gestelde eisen. Als dit allemaal goed blijkt gaan we meestal een paar keer een lang weekend trainen in Italië. Nu zullen jullie wel denken waarom helemaal in Italië? Daar gaan we heen omdat het daar meestal goed weer is en de banen daar vergelijkbaar zijn met de meeste banen geschikt voor wereldkampioenschappen. Dit zijn vaak banen met een harde ondergrond en met veel hoogte verschillen. De wedstrijden die meetellen In maart beginnen meestal de wedstrijden. Wij nemen deel aan de wedstrijden die meetellen voor het Nederlandse- en het wereldkampioenschap. Daarnaast rijden we nog enkele internationale wedstrijden. Het Nederlandse kampioenschap wordt verreden over zes wedstrijden, het Europese kampioenschap over één wedstrijd en het wereldkampioenschap wordt verreden over veertien wedstrijden. Gouden medaille Afgelopen jaar hebben we als team de bronzen medaille gewonnen in het wereldkampioenschap, zilver in het Nederlands kampioenschap en goud in het Europese kampioenschap. De ambities voor het seizoen 2003 zijn om deze presentaties te verbeteren. Onze wedstrijddata en informatie is te vinden op internet: Dhr Evert Hoegen, mdw Ostgp LO/Sportorganisatie Trainen in Italië Als de motoren opgebouwd zijn en alles gereed is, beginnen we meestal halverwege januari met de trainingen en het ZANDLOPER 15

16 Colofon De Zandloper is een uitgave van en voor de LO/Sportorganisatie KL. Redactie(raad) Voorzitter kap Sjors Röttger (* ) Hoofd-/eindredacteur aooi Richard Wichhart (* ) Redacteur smi Mike Becker (* ) smi Richard Hesterman (* ) smi Jan Welling (* ) smi André Wijnberger (* ) sgt Sibyl Gassner (* ) dhr Chris Harts - TGTF (* ) Redactie-Kopijadres LO/Sportorganisatie KL Redactie Zandloper Bernhardkazerne MPC 53 B Postbus DA Amersfoort Tel: PTT MDTN * Mobiel Mail Wichhart, REM LOSPORT BDFPL losportzandloper@mindef.nl richardwichhart@hotmail.com Kopij/brieven volgende uitgave dienen uiterlijk 14 april 2003 bij het kopijadres te zijn. Vormgeving & lay-out Druk Sectie Grafische Vormgeving, Frederikkazerne Den Haag PlatijnCasparie Zwolle De inhoud van dit blad weerspiegelt niet noodzakelijk de mening van de C-LO/Sportorganisatie. De redactie behoudt zich het recht voor ingediende kopij niet of gedeeltelijk te plaatsen. De inhoud van ingezonden brieven en artikelen blijft voor rekening van de schrijver. Artikelen uit dit blad mogen overgenomen worden mits de bron wordt vermeld.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar)

02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) BELLA (II) 02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) In 2007 kwam je voor het eerst lessen op onze hondenschool. Je had als pup eerder getraind op een andere school maar moest daar stoppen vanwege ED operaties aan

Nadere informatie

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Finale weekend club competitie

Finale weekend club competitie Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal...

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... 2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... Alweer een tijdje geleden, maar vanwege de drukte nog geen verslag, maar zondag 16 november jongstleden liep ik mijn eerste Zevenheuvelenloop in Nijmegen.

Nadere informatie

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test Beeld Hoofdstuk 5 Uitgeschreven tekst NL test www.ncrv.nl/ncrvgemist/8-1-2011/nl-test-2011-afl-1 (fragment tot 8:53 min.) NL test (NCRV) Duur fragment: 8:53 min. Duur uitzending: 24:49 min. Datum uitzending:

Nadere informatie

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje vrijdag 2 oktober 2015 jaargang 13 nr. 4 agenda: 5 oktober Opening Kinderboekenweek 6 oktober Ouderraad boekenruilmarkt

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Nieuwsbrief 7. Kooijman Racing. ONK Supersport 600. Inhoud:

Nieuwsbrief 7. Kooijman Racing. ONK Supersport 600. Inhoud: Kooijman Racing ONK Supersport 600 Nieuwsbrief 7 Inhoud: - Verslag GAMMA Racing Days - Kooijman Racing start niet in Spa-Francorchamps - ALS-dag in Assen 22 september - Caravan Verhuur Karsten helpt mee

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden. VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Om het geheel een beetje inzichtelijk te krijgen, kun je een tijdsbalk maken, bijvoorbeeld:

Om het geheel een beetje inzichtelijk te krijgen, kun je een tijdsbalk maken, bijvoorbeeld: 1 Bepalen van je doelen en de tijd die je hebt om die te bereiken Een belangrijk trainingsaspect is: Doel = Training. Dat betekent dus ook dat de eerste stap is het bepalen van je einddoel(en). In het

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Irma Steenbeek VERSTAG

Irma Steenbeek VERSTAG Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

7.5 Script en plaatjes post-test

7.5 Script en plaatjes post-test 7.5 Script en plaatjes post-test De vorige keer waren we hier om Drakie wat beter te leren praten en Drakie heeft toen een heleboel van jou geleerd. Dat vond ie heel leuk. Vandaag gaan we wat dingen die

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

De moeilijkste verkoop in je leven, is het verkopen van jezelf aan jezelf.

De moeilijkste verkoop in je leven, is het verkopen van jezelf aan jezelf. De moeilijkste verkoop in je leven, is het verkopen van jezelf aan jezelf. Verkopen staat gelijk aan inkomen Iedere dag ben je bezig met verkopen je verkoopt aan; jezelf familieleden je omgeving je partner

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 FLIPPEN Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 Verantwoording: Opleiding: Media Vormgeven School: Media college Amsterdam Jaar: 1 Projectomschrijving: Het maken van

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Sta zonder twijfels en vragen, vol overtuiging en vreugde, in jouw authentieke kracht! Dit zegt een enthousiast gebruiker van deze planner:

Sta zonder twijfels en vragen, vol overtuiging en vreugde, in jouw authentieke kracht! Dit zegt een enthousiast gebruiker van deze planner: Boetseweg 47 7895 AV Roswinkel telefoon: 0591 785 780 www.jolandalinders.com e-mail: info@jolandalinders.com IBAN: NL32 KNAB 0729 6439 99 BIC: KNABNL2H KvK nummer: 59561742 BTW nummer: NL155366701B02 Alsjeblieft!

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Thema Nederlandse cultuur en gewoontes

Thema Nederlandse cultuur en gewoontes http://www.edusom.nl Thema Nederlandse cultuur en gewoontes Lesbrief 32. Mag ik even uitpraten? Wat leert u in deze les? Eén lange zin maken van twee korte zinnen. Je mening geven. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase

Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de vorige twee lessen hebben we met de kaart gewerkt, waarop alle vragen stonden die we gebruikt hebben om de tekst

Nadere informatie

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C OBSERVATIE Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt Robbert Kooiman G&I 1-C Contents Inleiding... 2 Covert of Overt... 2 Analyse... 3

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 SLB eindverslag Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 Eindverslag De afgelopen periode heb ik een aantal lessen SLB gehad. Hierover ga ik een eindverslag schrijven en vertellen hoe ik de lessen

Nadere informatie

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief

Nadere informatie

Reflectieverslag mondeling presenteren

Reflectieverslag mondeling presenteren Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens

Nadere informatie

Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur.

Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Tornado Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Geschreven in januari 2012 (Geïllustreerd t.b.v. het

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Inspirerend Presenteren

Inspirerend Presenteren Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen!

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! 1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! Ge zijt nooit in orde! Ge zijt altijd te laat! Ge zijt nooit

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

Deze site gaat je niet gelukkig maken...

Deze site gaat je niet gelukkig maken... naam wachtwoord login informatie aanmelden Deze site gaat je niet gelukkig maken... Dat wil zeggen dat je hier niet leert hoe je een leven zonder teleurstelling, pijn, somberheid, angst, onzekerheid of

Nadere informatie

affirmaties voor een gelukshuis

affirmaties voor een gelukshuis affirmaties voor een gelukshuis affirmeer de verkoop van je huidige huis affirmeer de aankoop van je droomhuis Edith Hagenaar Affirmeren Weet je niet wat affirmaties zijn? Lees dan dit artikel: http://www.palaysia.com/affirmatie/index.html#aff

Nadere informatie

Offener Internationaler Stadtwerke- Cup 15 Hamm (D)

Offener Internationaler Stadtwerke- Cup 15 Hamm (D) NIEUWSBRIEF SEPTEMBER Seizoen 2015-2016 Hallo allemaal! De eerste weken zitten er weer op en alles draait weer alsof het nooit vakantie is geweest! Iedereen is lekker uitgerust in de vakantie en we kunnen

Nadere informatie

Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen.

Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen. Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen. Om iets te bereiken moet je actie ondernemen. Je moet vanuit jezelf iets doen. Om iets te doen moet je gemotiveerd zijn. Je zou dus kunnen stellen dat

Nadere informatie

Het instappen in de Paranormale Wereld

Het instappen in de Paranormale Wereld Het instappen in de Paranormale Wereld Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432189 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in.

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in. Oosterkerk, Zondag 27 januari 2013, Kinderdienst Het verhaal van de verloren zoon (Lucas 15:11-32) door de ogen van het varken Meditatie in woord en beeld ds.wim Hortensius Roodborstje tikt tegen 't raam,

Nadere informatie

OptimaleGezondheid.com Training: Mini stress cursus 101, deel 1! Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1. Door Jack Boekhorst

OptimaleGezondheid.com Training: Mini stress cursus 101, deel 1! Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1. Door Jack Boekhorst Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1 Door Jack Boekhorst klantenservice@optimalegezondheid.com Pagina 1 Inleiding Zoals ik reeds in het artikel heb verteld, komen we er niet onderuit. Een stukje theorie

Nadere informatie

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders.

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Zo konden we voelen hoe is om gehandicapt te zijn. Ik zelf vond het heel leerzaam en heb

Nadere informatie

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,

Nadere informatie

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer -

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon Beste lezer, Ik hoop dat jouw doorzettingsvermogen

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS Gedichten Muitgeverij m armer Mmarmer Mmarmer M INHOUD KANTOOR Ode 13 Wat we zeiden toen we het ons nog herinnerden 14 Ze hebben het beste met ons

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

CARDIJNKRANT. Cardijnfeest 13 november '15

CARDIJNKRANT. Cardijnfeest 13 november '15 CARDIJNKRANT ZWAT-dag Op maandag 10 oktober gingen de leerlingen van OV1 en OV2 op ZWAT-dag. ZWAT staat voor ZWemmen en ATletiek. Met de bus trokken ze naar Hofstade. Daar deden ze de hele dag allerlei

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Maatschappelijk werk (alweer)

Maatschappelijk werk (alweer) Maatschappelijk werk (alweer) Na mijn tweede miskraam heb ik toch weer besloten om het er op te wagen naar maatschappelijk werk te gaan. Ik vond de stap echt wel heel zwaar, want ik hou er niet zo van.

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie