Stabiele Steun. zorgzaam stabiel. relatiegericht

Transcriptie

1 Stabiele Steun Jij hebt een sterk fingerspitzengefühl voor het lesgeven en je vertrouwt hier volledig op. Je geeft je lessen op jouw manier; interventies en lesmethoden voorzie je van een persoonlijke touch. In jouw klas heb je oog voor elke afzonderlijke leerling en zij en hun ouders voelen zich daardoor vaak bij jou op hun gemak. Je kent de basisbehoeften (competentie, autonomie en relatie) van jongeren en doet je best deze voor jouw leerlingen zoveel mogelijk te behartigen. Incidenten in de klas worden snel opgelost en je gebruikt deze om de klas iets te leren over omgaan met elkaar. Kernwoorden die bij je passen: zorgzaam stabiel relatiegericht

2 Tips van Beau voor jou Beau Oldenburg is pestonderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze heeft voor jou een paar praktische tips op een rijtje gezet. Handig als je aan de slag gaat met werken aan sociale veiligheid bij jou in de klas. 1. Gebruik de kracht van de groep Jij vindt het erg belangrijk dat alle leerlingen in de klas zich fijn voelen en op een goede manier met elkaar omgaan. Gebruik, om dat te bereiken, de kracht van de groep. Onderzoek laat zien dat pesten niet alleen een negatieve interactie tussen de pester(s) en het slachtoffer is, maar dat het een probleem van de hele groep is 1. Bespreek met de leerlingen hoe zij als groep ervoor kunnen zorgen dat ieder-een het naar zijn zin heeft en hoe ze op een goede manier met elkaar kunnen omgaan (bijvoorbeeld door ik-taal te gebruiken en elkaar uit te laten praten: Ik vind het prettig als je me uit laat praten ). 2. Maak positieve afspraken Benadruk dat iedereen in de klas verantwoordelijk is voor het welzijn van de ander. Maak positief geformuleerde afspraken met de groep (bijvoorbeeld: wij gebruiken ik-taal) en hang deze op een duidelijk zichtbare plek in het lokaal. Kom terug op de afspraken wanneer nodig. 3. Gebruik je intuïtie Pesten is moeilijk te signaleren. Onderzoek laat zien dat het vaak buiten het zicht van docenten, zoals in de gang of op het schoolplein, gebeurt 2. mdaarnaast komt uit mijn eigen onderzoek naar voren dat leerlingen die gepest worden dit vaak niet aan hun leraar vertellen 3. Jij hebt een goede intuïtie, maak daar gebruik van! Negeer nooit signalen dat er gepest wordt. Als leerlingen zelf, hun medeleerlingen of hun ouders melding van pesten maken, of als je zelf het gevoel hebt dat er iets speelt, is het aan te raden dit altijd verder te onderzoeken. 1) Huitsing, G., Van Der Meulen, M., & Veenstra, R. Pesten als groepsproces. 2) Craig, W.M., Pepler, D., & Atlas, R. (2000). Observations of bullying in the playground and in the classroom. School Psychology International, 21, ) Oldenburg, B., Bosman, M.H., & Veenstra, R. (2016). Are elementary school teachers prepared to tackle bullying? A pilot study. School Psychology International, 37,

3 Aan de slag! Respect Education Foundation heeft lesmateriaal ontwikkeld om aan de slag te gaan met sociale veiligheid in de klas. De opdrachten die voor jou zijn geselecteerd, zijn opdrachten die vooral gaan over so-ciale contacten. Natuurlijk kent iedereen elkaar in de klas maar als Stabiele Steun vind je het prettig elkaar toch steeds opnieuw te ontmoeten en vooral te laten zien wat je in huis hebt. Alle opdrachten zijn ontwikkeld met sociale veiligheid als hoofddoel. De lessen gaan over elkaar leren kennen, verantwoordelijkheid nemen, jezelf durven laten zien en elkaar accepteren hoe je bent. Dit draagt bij aan een veilige sfeer in de klas. Opdracht 1: Ik ben, ik ben, wie jij niet bent... (ca. 20 min) Hoe goed kent iedereen elkaar eigenlijk? Met dit spel leer je elkaar op een andere manier kennen. Wie weet zitten er wel leerlingen bij jou in de klas met dezelfde hobby zonder dat je dat wist. Deze opdracht versterkt het samenhorigheidsgevoel op een leuke manier. De leerlingen maken individueel een beschrijving van vijf feiten over zichzelf. De feiten die ze opschrijven moeten dingen zijn die nog onbekend zijn bij de klasgenoten. Welke activiteiten doe je graag na school, wat voor beroep hebben je ouders of wat is het coolste aan je kamer? Ze schrijven de feiten op het blad en nummeren deze van 1 t/m 5. LET OP: De leerlingen zetten hun naam NIET op het blad. Ze vouwen vervolgens hun blaadje op en leveren deze in bij de mentor. Hij/zij stopt ze in een afgesloten doos (of la). 1. Mijn iets is donkerblauw 2. Mijn vader ontwerpt mobiele telefoons 3. De hele zolderverdieping van ons huis is mijn kamer 4. Mijn oudere zus zit ook op deze school 5. Ik hou van oude James Bondfilms Guess who...

4 De mentor leest twee of drie briefjes voor en de leerlingen proberen te raden om wie het gaat. De leerling wiens kaartje wordt voorgelezen, moet natuurlijk zorgen dat hij niet geraden wordt en doet actief mee met het spel. Na een paar minuten discussie wordt er gestemd. De meeste stemmen gelden. De mentor vraagt aan de gekozen leerling of het inderdaad zijn/haar kaartje is. Nu moet hij/ zij eerlijk antwoorden, is hij/zij inderdaad de leerling op de kaart, dan schrijft de leerkracht de naam op het briefje en prikt dat op een prikbord. Is er niet goed geraden, dan gaat het briefje terug in de doos voor een volgende ronde. De leerlingen die aan het eind van het spel nog in de doos zitten, winnen!

5 Bekijk het effe Opdracht 2: Samen weet je meer (ca. 30 min) Met deze opdracht leer je de leerlingen dat kennis niet iets is wat je alleen maar van het internet haalt of uit boeken. Kennis zit voor het grootste gedeelte al in jezelf. Door uit te vinden wat je klasgenoten weten en dat te combineren met je eigen kennis kom je vaak verder dan je denkt. Het doel van deze opdracht is om inzicht en zelfvertrouwen te stimuleren. Wist je dat er in de klas heel veel kennis zit? Dertig stel hersenen weten bij elkaar genoeg om de cito-toets uitmuntend te maken. Leuk om te testen met het spel samen weet je meer! Voorbereiding Verdeel de groep in teams van ongeveer 5 leerlingen per groep. Het spel Elk team krijgt een aantal grote antwoordbladen. Zorg dat de teams elkaars antwoorden niet kunnen lezen. Elk team krijgt een markerstift. De docent stelt een vraag/opgave. De leerlingen gaan zoveel mogelijk antwoorden opschrijkven. na 2 minuten zegt de docent STOP. Iedereen legt de stiften neer en brengt de antwoordenbladen naar voren. Voorin de klas worden ze opgehangen en bekeken. Welke groep heeft de meeste antwoorden? Deze groep heeft een punt. Doe dit met ongeveer 4 vragen. Welke groep haalt de meeste punten? Geef de groep die wint wel een prijs. 5 snickers uit de kantine is genoeg J Voorbeeldopgaven: Hoeveel landen in Afrika ken je? Welke getallen kun je delen door 12? Noem zoveel mogelijk geleedpotige dieren

6 Afsluiting Reflecteer op de hoeveelheid kennis binnen je groep. Samen weten we bijna alles. Vertel de groep dat je met een opdracht beter eerst bij elkaar de kennis kan shoppen dan alles aan de docent vragen. Je eigen klas heeft de brainpower van ongeveer 30 man! Tip: Schoolplein + Stoepkrijt is ook een goede optie!

7 Bekijk het effe Opdracht 3: Drie stappen interview (ca. 35 min) Deze vorm van samenwerkend leren gaat vooral om naar elkaar luisteren. 85% van de leerlingen leert het best door dingen uit te leggen aan een ander. Deze werkvorm is op heel veel opdrachten toepasbaar en versterkt zelfstandigheid en sociale omgang. Werk in een groep van vier. STAP 1 (in een duo) Leerling 1 interviewt leerling 2 en maakt notities of onthoudt wat er is gezegd. Op hetzelfde moment interviewt leerling 3 leerling 4 (duurt ongeveer 5-15 minuten). STAP 2 (in een duo) Op het teken van de docent wisselen de leerlingen van rol: Leerling 2 interviewt leerling 1. Leerling 4 interviewt leerling 3 (5-15 minuten). STAP 3 (in viertallen) Leerling 1 vertelt wat leerling 2 heeft gezegd. Leerling 2 vertelt wat leerling 1 heeft gezegd. Leerling 3 vertelt wat leerling 4 heeft gezegd. Leerling 4 vertelt wat leerling 3 heeft gezegd. Einde: Reflectie en samenvatting (vraag: hoe ging het?). Doel: Leerlingen leren waarderen wat ze met elkaar gemeen hebben (random klassikale check-up).

8 Bekijk het effe Opdracht 4: De Talenten-Helpdesk (ca. 60 min) Deze les gaat over zelfkennis en elkaar helpen. Iedereen kan iets en we kunnen dat best wat meer van elkaar gebruiken. Niet iedereen is een wiskundig genie, maar dat ene ezelsbruggetje kan misschien net de reden zijn waardoor iemand wél begrijpt hoe het moet. Ook deze opdracht stimuleert sociale contac-ten en zelfvertrouwen. Durven toegeven waar je hulp bij kunt gebruiken is waardevol en lukt alleen in een sociaal veilige sfeer... dat is iets wat jij als Stabiele Steun zeker voor elkaar kan krijgen... Succes! Introduceer in de mentorgroep een Talenten-Helpdesk. Dit is een groot bord aan de muur of een bureau in de klas. Hier kan iedere leerling een post-it plakken met een kwaliteit van zichzelf erop. Tijd om talenten te shoppen! Denken De leerlingen gaan individueel nadenken over hun eigen talenten. Waar zijn ze goed in? Het gaat om dingen binnen en buiten school: van kaarttrucs tot hoofdrekenen en spellen. Ze maken een lijstje van drie dingen waar ze goed in zijn. Delen De leerlingen delen hun lijst met een klasgenoot. Samen gaan ze de talenten aanvullen, bijstellen en aanscherpen. En welk talent is nu echt geschikt voor op het bord? Sluit deze sessie af door het willekeurig rondvragen in de klas. Welke talenten zijn benoemd en was het moeilijk om te kiezen? Geef ook ruimte voor opmerkingen van de groep. Ik ben Lisa, als je moeite hebt met taal, kun je dat aan mij vragen. Sebastiaan: heel goed in breakdance! Wil je de truc weten die breuken makkelijk maakt? Vraag het aan Omar

9 Uitwisselen Deel nu post-its uit en laat iedereen zijn talent kort omschrijven. Ze mogen zelf weten hoe. Daarna worden alle talenten opgeplakt in de Helpdesk. Zeker doen: Herhaal deze sessie om er achter te komen waar de leerlingen minder zeker over zijn. Heb je een probleem? Check vanaf nu eerst de Talenten-Helpdesk. OPROEP Ik weet geen onderwerp voor mijn profiel werkstul... help! Daan EXTRA: Wil je dat de klas ook oproepjes gaat plaatsen op de Helpdesk? Leg dan een andere kleur post-it klaar! TIP: Wordt als leerkracht een Talenten-Koppelaar. Kijk voor meer informatie over pesten ook eens op de website van Stichting School & Veiligheid