tourette tweelingzus marie vertelt SPECIAL burn-out als de batterij leeg is mogen jongens nog jongens zijn? HOE gelukkig word jij van social ENQUÊTE

Transcriptie

1 Het magazine dat deugd doet HERFst SPECIAL burn-out als de batterij leeg is mogen jongens nog jongens zijn? + ENQUÊTE tourette is mijn tweelingzus lezeres marie vertelt HOE gelukkig word jij van social media? DOE MEE! een uitgave van CM midden-vlaanderen editie 22 1 cm22_mv.indd 1 01/08/13 11:15

2 coyote.be EDITO Fietsen met een doel Inhoud Beleef alle aspecten van je trektocht. Onze nieuwe Oregon GPS-toestellen hebben hun functies en vermogen nog uitgebreid. Waterbestendig en robuust, geeft je trekking-gegevens weer op het best leesbare GPS- aanraakscherm ooit, ook in het zonlicht. Met een ingebouwd 3 -assen kompas, een barometrische hoogtemeter en een autonomie tot 16u, brengt hij u overal en in alle veiligheid. Dankzij de draadloze 1 aansluiting kan je, waar je ook bent, informatie over je tocht opslaan, met inbegrip van je waypoints en je foto s op de Garmin Cloud. Daarna kan je ze delen 2 met je vrienden via BaseCamp en Garmin Adventures. ¹ANT+ en Bluetooth ² via een compatibele smartphone en de BaseCamp applicatie. Oregon 600(t) & 650(t) Ik beken, zonder te biechten. Ik ben een jongen van 58 jaar en ik fiets graag. Vroeger zomaar, van A naar B met veel omwegen. Maar de laatste tijd fiets ik doelgerichter, met een missie. Dan beschouw ik mijn fiets als een stalen ros waarmee ik ten strijde wil trekken. En daarbij heb ik vaak de behoefte om eens goed tegen iemands schenen te stampen. Niet uit pure baldadigheid, wel omdat het zo nu en dan nodig is dat je zaken aanklaagt die écht niet door de beugel kunnen. Neem nu de personen met een handicap, een groep die niet zo gauw met de vuist op tafel slaat of in de straten van Brussel gaat betogen. Ik vind het schrijnend dat er nog steeds een te grote groep veel te lang op de wachtlijst voor gespecialiseerde opvang moet blijven staan. Sommigen in een schrijnende probleemsituatie. Dit kan niet! Maar tegen wiens schenen moet ik stampen? Die van de minister? Hij is de eerste om toe te geven dat er een probleem is. Er komen steeds meer mensen bij die nood aan zorg hebben. Tegelijkertijd krijgt hij elk jaar te weinig geld om voor extra opvang te zorgen. De politieke verantwoordelijken die beslissen dat er bezuinigd moet worden? Voordat ik op mijn fiets spring om naar Brussel te rijden en ze een flinke trap te verkopen, bedenk ik dat zij degenen zijn waar u en ik op gestemd hebben. En in een potje zelfkastijding heb ik geen zin. Het wordt moeilijk om een schuldige te vinden. De deur van het parlement dan maar. Vlaams of federaal? Europees? Jongens toch, ik verlang weer naar de tijd dat ik als kleine (kwa)jongen rondfietste zonder enig doel! paul de bruyckere Bladmanager 04,27,40 GESPOT Cijfers & weetjes 05 Hallo! CM-medewerker in de kijker 06 goed doen Wie goed doet, goed ontmoet? Onze reporter Lies doet de test! 12 special Burn-out: wat als de batterij plat is? 21 vraag aan de straat Welk vervelend trekje heeft jouw partner? 22 verhaal Dirk en Bob kozen voor een andere loopbaan 28 say cheese Kamperen: de mooiste zomersport 32 stelling Is gamen leerzaam? 34 maatschappij Jongens niet meer welkom! 41 Mijn gedacht Marc de Bel(hamel) 42 lezeres op de cover Marie heeft Tourette 47 zeg eens aaa Verhip, ik heb de hik! 48 cm-deals Korting voor CM-leden! 50 resultaten hygiëne-enquête Is de Vlaming wel proper op zijn eigen? 56 CM-AGENDA Plan je activiteiten! + Enquête blz. 55 Hoe gelukkig word jij van social media? Doe mee en win een LEUKE prijs! Benieuwd naar de making of van onze covershoot met Marie? Ga dan snel naar Verantwoordelijke uitgever Jean-Paul Corin, Martelaarslaan 17, 9000 Gent Bladmanagement Paul De Bruyckere Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Paul Van Roy, Het Salon Concept, fotografie en vormgeving Het Salon, met dank aan: Uitleendienst Lochristi Advertenties Publicarto , com@publicarto.be Contact CM Midden- Vlaanderen, Martelaarslaan 17, 9000 Gent, , comma.mvl@cm.be çava? is een uitgave van CM Midden-Vlaanderen en verschijnt in een oplage van exemplaren huis aan huis in de arrondissementen Aalst, Eeklo, Gent en Oudenaarde. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en huishoudelijke reglementen. CM Midden-Vlaanderen is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de çava?-advertenties. 13_Annonce_CAVA_NL.indd cm22_mv.indd /07/13 12:08 01/08/13 11:16

3 4 G E S P O T 5 Hallo! KUNST 2,7 Muziek en schilderkunst van M.K. Čiurlionis Dinsdag 23 juli, 12u00, kampplaats Stelebos, Zutendaal WIE? Koen Jespers, consulent bij CM Mechelen-Turnhout. WAT? Gaat voor het negende jaar op rij mee op Chirokamp als kookouder. WAAROM? Wanneer ik de allerkleinsten hun gamel vlijtig zie uitlikken, weet ik waarvoor ik het doe. Het is een plezier om jongeren zo te zien genieten. Beeldende kunst en muziek hebben elkaar in de loop der eeuwen vaak beïnvloed, maar het gebeurt uiterst zelden dat kunstenaars in beide disciplines op hetzelfde niveau actief zijn. Mikalojus Konstantinas Ciurlionis ( ) bezat de uitzonderlijke gave om zowel uitmuntend te zijn in de schilderkunst, als in muziek. Reden genoeg voor het Museum voor Schone Kunsten (MSK) in Gent om aandacht te besteden aan de kunstwerken van deze bijzondere Litouwer. De tijdelijke tentoonstelling is een primeur voor ons land en telt meer dan 100 schilderijen, maar ook grafisch en fotografisch werk werden ter beschikking gesteld door het Nationaal Museum van Kaunas. Het MSK zal ook aandacht besteden aan enkele grote Belgische schilders uit Ciurlionis tijd zoals Fernand Khnopff en Léon Spilliaert. Wil jij deze expositie niet missen? Mail dan naar comma.mvl@cm.be. De eerste 25 personen maken kans op een duoticket. De werken van M.K. Ciurlionis zijn te bezichtigen in het MSK van 21 september tot en met 15 december Meer info vind je op CIJFER De kortste lijnvlucht ter wereld is amper 2,7 km lang en duurt nog geen twee minuten, inclusief taxiën. De reis gaat van Westray naar Papa Westray, twee van de Orkney-eilanden in het noorden van Schotland. Je betaalt zo n 25 euro voor een heen- en terugvlucht. MAATSCHAPPIJ We zijn voedselverspillers De grootste hoeveelheid voedsel gaat verloren door onze eigen schuld. Heel wat producten die we zelf gekocht hebben, gaan rechtstreeks de vuilnisbak in. Pasta, rijst en brood verdwijnen het vaakst bij het afval. Zo verspilt een huishouden tot 400 per jaar! Ook restaurants zijn grote Pasta, rijst en brood verdwijnen het vaakst bij het afval. voedselverspillers. Al hebben die tegenwoordig al een aantal leuke manieren om de verspilling tegen te gaan. Zo kan je bij heel wat restaurants de restjes van je bord meekrijgen in een doggy bag om later thuis op te eten. Of om effectief aan de hond te geven, natuurlijk. Ter vergelijking: de langste vluchten van Sydney naar Dallas en van Johannesburg naar Atlanta duren bijna 16 uur! Het plezier dat je op kamp beleeft, is onbetaalbaar. BOEKENVOORDEEL De Kriegeltjes VAN MARC DE BEL De drielingzusjes Lien, Sien en Fien zijn echte kwameiden die niets liever doen dan kattenkwaad uithalen. Zo belanden ze van het ene avontuur in het andere; ze maken een griezelverkleedfeest onveilig, zetten een weekend bij de scouts op stelten en maken kennis met een minisaurus... Een grappige, spannende en avontuurlijke reeks van Marc de Bel, om heerlijk bij te griezelen vanaf 9 jaar. çava?-lezertjes kunnen mee griezelen met De Kriegeltjes voor 10 i.p.v. 13,50 per boek*: Surf naar Vul bij de zoekfunctie Kriegeltjes in Je krijgt 5 Kriegeltjes-boeken van Marc de Bel te zien Bestel en vul bij opmerkingen çava-actie in *Je betaalt 1, 50 verzendingskosten 10 SLECHTS per boek Studio 37 Benieuwd naar het volledige verhaal van koen? Ga dan naar facebook.com/magazinecava cm22_mv.indd /08/13 11:16

4 Dag 1 Op wandel met honden uit het asiel Wie wreed is tegenover dieren, kan geen goed mens zijn, zei de Duitse filosoof Schopenhauer ooit. Daar ben ik het volledig mee eens. Zelf heb ik geen huisdieren omdat ik te vaak van huis ben. En eerlijk? Misschien vind ik het wat te veel gedoe. Toch besluit ik een abonnement te nemen bij het dierenasiel van Gent. Op een bewolkte zaterdagnamiddag croste ik door het park met Sloeber, een oude Yorkshire terriër. We dolden een klein uur in het gras en vanaf de eerste minuut waren Sloeber en ik dikke maatjes. Het gaf mij een heel goed gevoel dat ik het hondje gelukkig maakte door ermee te wandelen. En Sloeber? Die gaf mij heel veel liefde terug en hondenpoep! Onze reporter Lies neemt de proef op de som! Wie goed doet, goed ontmoet? Je onbaatzuchtig inzetten voor een ander lijkt niet meer van deze tijd. We houden steeds minder rekening met elkaar en ergeren ons aan futiliteiten. Onze reporter Lies probeert de toenemende verzuring tegen te gaan door veertien dagen lang van deze wereld of toch van haar directe omgeving een betere plek te maken. Dat doet ze door elke dag een klein gebaar te doen voor iemand die haar pad kruist. Tekst & fotografie Lies Vermeesch GOED DOEN 7 WEG MET DE VERZURING! Dag 2 Iemand voor laten aan de kassa Vrijdagavond 18u30, ik sta aan te schuiven in een ontzettend lange wachtrij aan de kassa van de supermarkt. Rond mij zie ik vermoeide mensen die al zuchtend met een interval van gemiddeld één minuut vooruit sloffen. De vrouw achter mij heeft een overvolle kar, ik moet slechts een half mandje met aankopen afrekenen. Tijd voor een mooi gebaar: de wildvreemde vrouw achter mij mag voor gaan, ik kruip een plaatsje naar achter. Argwanend kijkt de vrouw mij aan, haar blik beschuldigt mij van snode bijbedoelingen. Nee, doe maar, geen enkel probleem, ik heb alle tijd, drong ik vriendelijk aan. Stilaan verandert haar gelaatsuitdrukking. De norse blik wordt plots omgetoverd tot een stralende glimlach. Missie geslaagd. Natuurlijk erger ik mij wel eens aan de medemens. Zondagsrijders, lange wachtrijen aan de kassa, dikke nekken, veel te enthousiaste straatenquêteurs die je aanklampen op een baaldag, Omdat het geen 1 januari hoeft te zijn om goede voornemens te maken, wordt mijn mantra van de komende weken: wie goed doet, goed ontmoet. Maar past goed doen wel in mijn agenda? Nog zo n ziekte van deze tijd Dag 3 Oude kledij in de container Een uitpuilende kleerkast en toch niets hebben om aan te doen? Ik pleit schuldig. Daar maken we korte metten mee! Onverbiddelijk gooi ik de kleren die ik niet meer draag op een stapel en drop ze in de kledingcontainer op straat. De kringwinkel belooft mijn kledij een tweede leven te geven. cm22_mv.indd /08/13 11:16

5 8 GOED DOEN WEG MET DE VERZURING! Dag 4 Lekker zwaaien Vandaag ga ik enthousiast zwaaien naar onbekenden. Aarzelend steek ik mijn hand op naar mijn eerste slachtoffer, een vrouw met haar baby. Fronsend kijkt ze weg. Mijn tweede poging gaat naar een joggende veertiger. Hij kijkt aanvankelijk wat vreemd, maar wuift vriendelijk terug. Ik passeer een werf met twee fluitende bouwvakkers, ik erger mij te pletter, maar zie dit als dé uitgelezen kans om te zwaaien. Ze roepen mij nog snel een saluuuuut na. Deze opdracht ligt buiten mijn comfortzone, ik stop er meteen mee. 9 Dag 7 (H)eerlijk eten Zonder blikken of blozen, smul ik van schaarse tonijn. Ik ben verzot op edamame jonge sojabonen in de peul die worden geïmporteerd uit China en andere Aziatische contreien. En ik eet vaak avocado s of mango s die onverantwoord veel kilometers aflegden naar mijn bord. Tijd om wat vaker voor lokale producenten te kiezen. Of wat meer aandacht te schenken aan fairtradeproducten, me dunkt. Daar houden de boeren meer centen aan over. Mijn wekelijkse supermarkttrip wordt vanaf nu bewuster. Een eerlijke prijs betalen én smullen met meer smaak? Twee vliegen in één klap als je het mij vraagt! Dag 5 Vaarwel kogelvis Natuurlijk ben ik te oud om een knuffeldier in huis te hebben! Daarom gaf ik mijn allerlaatste knuffelbeest een pluchen kogelvis weg aan twee kindjes die er meer plezier van zullen hebben. Met pijn in het hart stond ik mijn knuffel af, maar ik wist meteen dat het de juiste beslissing was toen ik mijn ex-kogelvis bij Nokke en Cisse zag liggen. Dag 6 Vrijwilliger op een benefietetentje Mijn schoonvader wandelt elk jaar mee met de Oxfam Trailwalker. Daarbij wandel je in een team van vier personen samen 100 kilometer in minder dan 30 uur. Elke ploeg moet minstens euro inzamelen om van start te mogen gaan. De opbrengst gaat integraal naar projecten van Oxfam Solidariteit. Al ben ik best sportief, honderd kilometer wandelen, is mij van het goede te veel. Daarom engageerde ik mij voor een benefietetentje om een deel van de euro in te zamelen voor de wandelploeg van mijn schoonpa. Op het etentje kwam veel volk opdagen. Ik schepte met veel plezier de borden vol op mijn vrije dag. Maar de echte helden blijven toch diegenen die 100 kilometer wandelen voor het goede doel. Chapeau. Dag 9 Postbode van dienst Verkeerd bezorgde post vliegt bij mij vaak zonder pardon bij het oud papier. Té vaak. Ik neem me voor om die post te verzamelen en persoonlijk terug te brengen. Wanneer ik aanbel bij die ene buurtbewoner die ik bijna nooit zie, is de brief hét ideale excuus om een praatje te slaan. Ik word meteen uitgenodigd voor een paella-avond in de wijk. Van een win-winsituatie gesproken. Dag 8 Kleingeld doneren Ik heb een hekel aan al dat kleingeld; je weet wel de koperen muntjes van 1, 2 en 5 cent. Zo n gedoe en je kunt er niets mee kopen. Ik zit dus met een overschot aan kleingeld. Maar waarom spaar ik die niet allemaal op in een bokaal om ze later te doneren aan een goed doel? Zo gezegd, zo gedaan. Al ben ik er nog niet uit aan welk goed doel ik mijn opgespaarde centen zal geven. Geef ik het aan bedelaars, grote ngo s of kleine vzw s? Het moet wel nuttig worden besteed, vind ik. Ondertussen spaar ik ijverig verder. cm22_mv.indd /08/13 11:17

6 10 GOED DOEN WEG MET DE VERZURING! CONCLUSIE Dag 10 Babysitten op Felix Mijn collega Ellen werd zes maanden geleden mama van Felix. Omdat jonge moeders vaker tijd voor zichzelf verdienen, bood ik aan om te babysitten op Felix. Hierdoor kon Ellen nog eens een tête-à-tête plannen met haar man. Ellen was meteen gewonnen voor het idee en we prikten snel een datum. Ikzelf hield het die avond op een gezellige date met Felix. Maar de baby slaagde erin om mijn gloednieuw bloesje dat ik verdiend had na het wegschenken van mijn kledij onder te spugen. Verder was Felix een schatje. Dag 11 Papier hier! Ik neem het mij al lang voor, maar dit keer maak ik er echt werk van: ik vervang al mijn papieren facturen door elektronische exemplaren. Op die manier red ik in mijn eentje geen bomen, maar ik geloof dat elke kleine inspanning het verschil kan maken. Elektronische facturen zijn niet alleen beter voor het milieu, de bedrijven die ze versturen winnen er ook tijd en opslagruimte mee waardoor fouten tot een minimum worden beperkt. Niets dan voordelen dus. Dag 12 Kaartjes versturen Ik heb een redelijk grote familie- en vriendenkring, maar de tijd gaat soms te snel om met iedereen af te spreken. Daarom neem ik het initiatief en schrijf ik handgeschreven postkaartjes op zich al een unicum in deze digitale tijden naar vijf personen die ik lang niet gezien heb. Meteen nodig ik hen uit voor een etentje bij mij thuis. Het perfecte excuus om wat bij te kletsen. En nu? Ik kijk tevreden terug op mijn experiment. Het vraagt wat extra moeite, maar die ben je meteen vergeten wanneer je op een complimentje of oprechte glimlach wordt getrakteerd. Wat ik ook leerde, is dat je niet voor iedereen goed kan doen en dat je daarin moet berusten. Er gaan altijd zuurpruimen rondlopen, eender welke inspanning je levert. En oh ja, er waren natuurlijk ook flauwe plezanteriken zoals mijn baas die me vroeg om zijn auto te wassen. Of een collega die me de opdracht gaf boodschappen voor haar te doen. Dat ruikt naar pesten op het werk en ik heb dan ook vriendelijk geweigerd. Dag 13 Walk this way Ik ben vaak onderweg met de fiets. Van mijn huis naar het werk, naar de looppiste, afspreken met vriendinnen, naar de supermarkt, Al fietsend word ik regelmatig tegengehouden door mensen die de weg vragen. Ik stop altijd, maar ik ben een ramp in het onthouden van straatnamen. Tot het mij laatst opnieuw overkwam: een oudere vrouw en haar kleinkind waren compleet verdwaald en vroegen mij de weg. Dit keer nam ik de moeite om de straatnaam op te zoeken op de gps van mijn smartphone en gidste ik hen vlotjes de weg. Ziezo, weer iemand blij gemaakt, het begint te wennen. Voel ik me beter? Misschien een tikkeltje, het feit dat je mensen blij maakt, geeft je energie. Ik ben ervan overtuigd dat wanneer iedereen dit zou doen, mensen in het algemeen minder bitter zouden zijn. Is het haalbaar om elke dag iets te doen voor iemand? Jazeker! Een goede daad hoeft niet veel tijd te kosten om iets te betekenen. Eigenlijk moeten we elkaar vaker spontaan uit de nood helpen. En af en toe mag je ook aan jezelf denken. PLUK JE GELUK Pluk je geluk en het CM-geluksplan zetten je op het spoor naar een gelukkiger leven. Via tips leer je actief werk te maken van je mentale veerkracht en geluk. cm22_mv.indd /08/13 11:17

7 12 SPECIAL BURN-OUT 13 Wat als de batterij plat is? PETRA: Alsof ik een marionet was waarbij ze de draadjes hadden doorgeknipt Burn-out is niet zomaar een beetje werkmoe of liefdesmoe of een ander soort moe. Iemand met een burn-out heeft lang toegewerkt naar het moment waarop zowel mentaal als fysiek het licht uitgaat. Wachten tot het over is, helpt niet. Gedisciplineerd zwoegen wel. En dat geldt vaak ook voor de partner. Tekst Femke Coopmans Illustratie Pieter Van Eenoge cm22_mv.indd /08/13 11:17

8 14 SPECIAL BURN-OUT 15 WAT ALS DE BATTERIJ PLAT IS? Petra Thys kwam thuis na een fout gelopen weekend bij de vader die ze nog maar pas had teruggevonden en ze voelde hoe ze als een ballon leegliep. In een paar seconden was alle energie weg. Burn-out, zei de dokter. Zij is niet het typevoorbeeld van de workaholic die te lang en te hevig in het rood gereden heeft. De term burn-out wordt meestal gebruikt voor de uitputting als gevolg van werk, en een bore-out gaat dan over te weinig uitdaging op het werk. Maar tegelijk, zo zeggen de experts, zijn er net zoveel soorten burn-out als kleuren van haar of ogen. Ik was twaalf toen mijn vader uit mijn leven verdween, vertelt Petra. Haar ouders waren al uit elkaar sinds een vechtscheiding op haar vierde. Van de ene dag op de andere was hij weg. Zijn ouders wisten ook niet waar naartoe. Eén keer heeft hij nog gebeld en daarna niets meer. Er was thuis ook niemand die nog over hem praatte. Het was gewoon zo. Dat tekende het jonge meisje. Ze geloofde dat ze nergens goed voor was. Ik had faalangst, ik wil altijd iedereen helpen en bovendien ben ik nogal perfectionistisch, zegt ze. Petra kon niet leven met het was gewoon zo en ze overtuigde haar twee jaar oudere zus om opnieuw contact te zoeken met hun vader. Zo stonden ze op een dag samen voor zijn deur. Ik zie nog hoe hij de voordeur opendeed, het pad afgewandeld kwam en ons zonder emotie welkom heette. Na die eerste ontmoeting moest het voor haar zus niet meer, Petra daarentegen wou haar vader niet opnieuw verliezen en sprak af om elke maand een weekend bij hem te logeren. Op vrijdagochtend pakte ze dan VOLGENDE EXPERTS KOMEN AAN BOD IN DIT DOSSIER haar koffers en meteen na het werk reed ze naar het station. Daarna volgde een reis van drie à vier uur. Zondagavond stond ze terug thuis, klaar om maandag weer te gaan werken. Ondertussen lette ze er heel erg op dat ze haar relatie niet verwaarloosde. Een jaar hield Petra dat vol. Ik heb het weer verknoeid De laatste keer hebben we ruzie gemaakt. Ik wou aan de afwas beginnen, hij maakte een opmerking en ik stortte in. Dit was te zwaar voor mij. Hij is toen zo kwaad geworden dat ik begon te hyperventileren. s Nachts heb ik geen oog dicht gedaan. Ik Tine Daeseleire is de stichter van The Human Link. The Human Link wil organisaties, bedrijven en particulieren stimuleren om aandacht te schenken aan psychisch welzijn. Marieke Impens werkt binnen The Human Link met mensen rond werkgerelateerde stressklachten en angstklachten. Luc Swinnen is bedrijfsconsulent en coach in verband met stress, emoties en geluk. Luk Dewulf is pedagoog en adviseur bij Kessels & Smit, the Learning Company. wou weg. De volgende ochtend zat hij al aan de ontbijttafel toen Petra opstond. Hij vroeg mij om te kiezen. Als ik vertrok, was ik nooit meer welkom. Of ik kon nog twee dagen blijven zoals voorzien. Petra kon niet blijven. Hij heeft me aan het station afgezet met een allerlaatste knuffel en is meteen vertrokken. Als een zombie belde ik op de terugweg naar Bart, mijn man. Hij begreep het niet. Heb je iets verkeerd gezegd?, vroeg hij. Waarop ik dacht: ik heb het weer verknoeid. Een dag later zat Petra bij de dokter, zogezegd met keelpijn. Ik durfde eerst niet goed te zeggen wat er gebeurd was. Ze kwam thuis met de diagnose burn-out en een voorschrift voor kinesitherapie om haar te helpen ontspannen. Zes weken bleef ze thuis. Ik liep de muren op. Ik wou niet thuis zijn en ook niet gaan werken. Er was niets waarmee ik mij kon ontspannen, zegt ze. Terug op het werk vroeg ze haar overplaatsing. Ik was bankbediende en miste een professionele uitdaging. Ik 4 FASES Als je echt een burn-out hebt, gaat het misschien na een week of zes iets beter, maar veel mensen blijven drie tot zes maanden thuis. Bij The Human Link verdelen ze het genezingsproces, dat opvallend genoeg bij iedereen gelijkaardig verloopt, in vier fases: 1Accepteren. Het is niet iets om boos of gefrustreerd om te zijn. Van woede en frustratie verlies je alleen maar extra energie. Sommige mensen zien dat zelf snel in, anderen hebben meer tijd nodig. 2Zoeken waar jij energie uit kunt halen en je leeggelopen batterijen kunt opladen. Dat lukt voor veel mensen niet terwijl ze blijven werken en dus moeten zij een tijdje stoppen. 3Vaardigheden aanleren om dezelfde valkuilen te vermijden. En die zijn voor iedereen anders. De één oefent zich in grenzen aangeven en nee zeggen. Een ander leert hoe hij omgaat met moeilijke situaties die je misschien niet kunt veranderen. 4Integratie in de werksituatie: hoe pas je dit allemaal toe? Dit gebeurt vaak geleidelijk. dacht dat het allemaal wel goed zou komen in een nieuwe functie. Maar het was nog niet wat Petra nodig had en even later gaf ze haar ontslag om opnieuw te gaan studeren. Ik wil rust Op een gegeven moment kon ze haar bed niet meer uit. Petra moest naar school, maar het lukte niet. De rolluiken moesten dicht blijven. Ze wilde haar bed en rust. Alsof ik een marionet was waarbij ze de draadjes hadden doorgeknipt. Zelfs de dokter bellen was haar te veel, maar het moest. Ze kreeg opnieuw een maand om uit te zieken. Dat bezorgde me stress. Binnen een maand moest het dus weer in orde zijn? De dokter verzekerde me dat we het binnen een maand gewoon opnieuw zouden bekijken, maar wanneer ben je in orde? En hoe kan een dokter dat voor jou beslissen? Petra besloot om tijdens haar dagen thuis te breien maar dat ging te traag en te haken. Ik wist dat ik mijn dada kon vinden in handwerk. Dat deed ik als kind al graag. Elke dag een project nam ze zich voor. Ik wou mezelf enerzijds een druk opleggen en anderzijds was het ook goed om mij niet helemaal te gaan afvragen wat ik hier eigenlijk zat te doen. Haken werkt voor haar bijna therapeutisch. Ik hoor of zie niets terwijl ik aan het haken ben. Dan kan de wereld ontploffen. Ik heb geleerd dat het belangrijk is dat je nu kunt leven en niet ondertussen zit te denken aan de afwas en de boodschappen die je nog moet doen. Ik zit hier, nu, en ik doe wat ik graag doe. Petra: De dokter verzekerde me dat we het binnen een maand gewoon opnieuw zouden bekijken, maar wanneer ben je in orde? En hoe kan een dokter dat voor jou beslissen? cm22_mv.indd /08/13 11:17

9 16 SPECIAL BURN-OUT 17 WAT ALS DE BATTERIJ PLAT IS? VRAAG AAN EEN EXPERT Luc Swinnen: Iedereen. Ik wens onze minister van Pensioenen veel succes met het verhogen van de pensioenleeftijd. Maar dat zal niet lukken, want we zullen allemaal ziek zijn. Vroeger zag je het op latere leeftijd en vooral in contactberoepen: artsen, verpleegkundigen, onderwijzers,... Op dit moment heeft ongeveer 9 % van de Belgische beroepsbevolking er last van. Bijna een tiende. Ook jonge mensen. Daar zijn verschillende oorzaken voor. Het begint bij de opvoeding. Kinderen moeten al op jonge leeftijd turnen of pianoles volgen. Ik noem dat werken. Als ze afstuderen, hebben Wie moet opletten voor een burn-out? ze dan al twintig jaar gewerkt. Wij mochten spelen vroeger, stekelbaarsjes vangen in de beek. Een andere grote boosdoener is het vergif van de sociale media en het internet. Mensen nemen hun werk mee naar huis en werken daar achterstallige mails af. Of ze surfen rond van het ene sociale netwerk naar het andere. Maar echt ontspannen zit er niet meer in. Toch niet op een gezonde manier. Moderne foltertuigen zijn het, die smartphones. Gooi ze maar allemaal in het water. Ze zorgen voor een informatieoverlast waar je gek van wordt. Wij kunnen dat niet meer Çava? BOEKENACTIE 3 KORTING bij aankoop burn-out allemaal opslaan, laat staan verwerken. Doe regelmatig iets wat je graag doet en dat je energie geeft. Ga wandelen in het bos, fietsen, naar een museum, een concert,... Dokter Luc Swinnen is sinds meer dan twintig jaar bedrijfsconsulent en coach in verband met stress, emoties en geluk. Zijn boek Burnout staat vol praktische tips, technieken en vragenlijsten om de symptomen snel te herkennen. Dokter Swinnen heeft het vandaag drukker dan ooit. Burn-out, Dr. Luc Swinnen Zowat 15 procent van de kenniswerkers krijgen te maken met een burn-out of bore-out. In dit boek leer je burn-out en bore-out tijdig herkennen op een ogenblik dat er nog iets kan gedaan worden. En dan kun je aan de slag. çava? magazine schenkt u i.s.m. Uitgeverij Davidsfonds 3 euro korting bij aankoop van dit boek. In plaats van 19,95 betaalt u nu 16,95. Mail naar verkoop@davidsfonds.be met de vermelding actie çava en jouw adresgegevens. Het boek wordt je thuis toegestuurd samen met de factuur*. *De prijs is exclusief verzendingskosten Heb ik een burn-out? Tine Daeseleire en Marieke Impens begeleiden bij The Human Link dagelijks mensen met een burn-out. Petra vinden ze een moeilijk voorbeeld, want bij een burn-out draait het zo goed als altijd om het werk. Zij stellen het voor als een weegschaal: Er zijn elke dag dingen die je leuk vindt en die je belangrijk vindt en die geven je energie. Maar er zijn ook altijd dingen waar je het moeilijker mee hebt, die niet passen bij jouw waarden, normen, idealen en principes. Die bezorgen je stress en kosten je energie. Als de dingen die je energie geven niet opwegen tegen de dingen die energie kosten, en als jij langer dan een jaar het gevoel hebt dat je meer investeert dan je terugkrijgt en als je daarbij ook klachten ontwikkelt, dan kom je in het eerste stadium van een burn-out terecht. Die klachten kunnen fysiek zijn: hartkloppingen, nekpijn, rugpijn, hoofdpijn,... Of cognitief (verstandelijk): piekeren, aandachtsproblemen (waardoor je geen boek meer kunt lezen), geheugenproblemen,... Of op het vlak van gedrag, waardoor sommige mensen contact beginnen te vermijden (telefoons niet meer opnemen, sociale contacten verwaarlozen). Veel mensen duwen door, negeren de signalen en gaan over hun grenzen heen. Daar loopt het mis. Toch moeten we niet te snel aan een burn-out denken, waarschuwt Tine: Als je veel stress hebt of je bent overspannen, dan kun je daar ook klachten door ontwikkelen. Maar daar herstel je na een paar weken van. Bij een burn-out gaat dat niet. Bovendien zie je vaak dat de diepere betekenis van hun job verandert: wil ik dit PETRA: Ik hoor of zie niets terwijl ik aan het haken ben. Dan kan de wereld ontploffen. nog wel? Hun motivatie is ver te zoeken, ze worden cynisch en gaan ook twijfelen aan zichzelf. En ze blijven doorgaan, vult Marieke aan. Als ik hard genoeg mijn best doe, dan lukt het wel. Zo hebben we het geleerd. Nog eventjes en dan is het vakantie. Of: volgende maand wordt het rustiger. Telkens vinden we voor onszelf een excuus. Maar je kunt dat niet blijven zeggen. Ergens raakt het op. Dan ben je opgebrand. Trouwens, enkel wie eerst in vuur en vlam staat, kan opgebrand raken. En dan ben je ziek Soms gooien mensen het roer volledig om, maar heel vaak ook niet. Het kan in kleine dingen zitten, van een extra hobby tot op tijd naar huis vertrekken of het uitpraten van een conflict, klinkt het. Bij anderen lopen er ook meer fundamentele dingen mis. Tine en Marieke raden mensen die op het werk een burn-out kregen in elk geval aan om als het kan eerst terug te gaan naar de situatie waar ze uit komen: De laatste ervaring was heel negatief en mensen worden daar onzeker door. Als je hen met de nieuwe vaardigheden terug aan de slag kan laten gaan en hen kan laten ervaren dat het wél lukt, staan ze in de toekomst veel steviger in hun schoenen. Ze kunnen dan zelf kiezen of ze dit nog willen of niet en gaan met een heel ander gevoel solliciteren. Van haken je beroep maken Petra voelde dat er iets mis was, maar wist niet wat. De wereld draaide ook gewoon door en ik deed mijn best om bij te benen, maar het ging mij allemaal veel te snel. Vandaag gaat het wel geweldig goed met haar. Bij haar eigen bedrijfje, The Sheep in Me ( cm22_mv.indd /08/13 11:17

10 18 SPECIAL BURN-OUT WAT ALS DE BATTERIJ PLAT IS? 19 haakt ze in opdracht, werkt ze eigen projecten uit en geeft ze workshops. Ik haak elke dag en als ik een dag oversla, dan moet ik opletten dat ik niet ga overdrijven. Het is mijn barometer. Zij zag het gebeuren Petra dankt haar mama en haar man, die in het begin niet goed begreep waarom ze thuis zat, maar haar later alle rust gunde. Dat het voor de partner niet niets is, weet ook Luut Nolens. Haar man Stefaan zakte op een zaterdag in februari 2012 in elkaar. Hij wou die maandag gewoon weer gaan werken, want ze hadden hem nodig, maar zij trok op dat moment de grens voor hem. En een last WINTER 2013 viel van zijn schouders. Dit is een duidelijk voorbeeld van hoe mensen blijven doorgaan en hun signalen negeren, vindt expert Marieke Impens. Ze hebben dan vaak iemand anders nodig die aan de alarmbel trekt. Stefaan was hoofd van het artwork center in een farmaceutisch bedrijf in Amerikaanse handen, gaat Luut verder. Na de overname door een andere Amerikaanse gigant verviervoudigde de inhoud van zijn functie. Geen wonder dat hij niets anders meer deed dan werken en uitrusten. Maar het gaat allemaal zo geleidelijk dat we niet meteen doorhadden dat er iets niet klopte. Bovendien is het ook niet makkelijk om naar WINTER % VAN DE BEROEPS- BEVOLKING IN BELGIË heeft last van een burn-out je baas toe te stappen en te zeggen dat het te veel is. Maar toen volgden de eerste lichamelijke klachten. Daar heeft hij een jaar mee rondgelopen voor hij loopbaanbegeleiding bij de VDAB vroeg, in zes sessies. Weer een paar maanden later volgde toch het gesprek met de baas en die beloofde er iets aan te doen, want: Het is belangrijk dat onze mensen zich goed voelen en hun job goed kunnen blijven doen. Maar daar kwam niets van in huis en ik zag hoe Stefaan het alleen maar moeilijker kreeg. Hij sloot zich ook sociaal af, kon een uur of langer in de zetel voor zich uit staren. Als ik een gesprek wilde beginnen, gaf hij duidelijk aan dat hij dat niet Uw specialist, voor comfortschoenen, schoenen voor losse steunzolen, diabeetschoenen, allergievrijeschoenen en spierverstevigende schoenen! Opendeurdagen september en oktober Graaf van Vlaanderenplein 33 - GENT schoenen.matton@telenet.be - P: Sint-Annastraat Open: Ma - Vrij: Zaterdag: wilde. En dan begreep ik dat ik hem de tijd moest gunnen. Het is gedaan En toen kwam de klap, zowel voor Stefaan als voor Luut. Hij begon te wenen en zakte in elkaar. Het was op. Letterlijk opgebrand. Zo had ik hem nog nooit gezien. Als ik er nu aan terugdenk, krijg ik het moeilijk, maar op het moment zelf was ik heel rustig en kordaat: Dan stopt het hier. Maandag ga jij niet meer naar je werk. Dat was de juiste beslissing. Stefaan is geen dag meer teruggekeerd. Het bedrijf schakelde wel een gezondheidscoach in waar hij twee gesprekken mee had, maar die kon hem niet helpen. Toen het bedrijf weigerde te praten over een uitstapregeling alweer een klap vroeg Stefaan zijn ontslag om medische overmacht. Zo was hij toch nog stempelgerechtigd. Hij solliciteert voor eenvoudige, bescheiden jobs, maar krijgt die nooit wegens overgekwalificeerd. Stefaan is creatief, tekent en schildert, ook in opdracht. Impact op je relatie Er is dus wel één en ander veranderd. Terugblikkend vond Luut het niet eenvoudig om haar man op te vangen. Je moet best wel veel op jou nemen. Bovenop een fulltime job is dat niet te onderschatten. Of het gevaar bestond dat ze er zelf onderdoor ging? Ja, dat zat erin. Maar als je relatie goed zit, je kunt open communiceren en je begrijpt elkaar, dan geraak je er wel door. Vandaag heeft Stefaan volop tijd voor klusjes en verbouwingen in huis, maar tijdens de burn-out was hem dat nooit gelukt. Je moest hem zelfs niet vragen om de vuilbakken buiten te zetten of te stofzuigen. Twee, drie jaar heeft hij niets gedaan. Tot hij een paar maanden thuis was en ik op een avond verrast werd met een heerlijk etentje. Financieel heeft zo n burn-out natuurlijk ook een impact. Wij hebben dat allemaal doorgepraat, vertelt Luut. Maar eigenlijk: als je leeft met wat je hebt, dan is dit nog altijd gemakkelijk te doen. VRAAG AAN EEN EXPERT Welke rol speelt de omgeving voor iemand die een burn-out krijgt? Luc dewulf: Gezien worden en erkend worden is enorm belangrijk. Wij geven in het boek zelfs aan dat een manifest gebrek aan erkenning en waardering voor de meerderheid van de gevallen aan de basis ligt van de dynamiek die tot een burnout leidt. Ik denk dan bijvoorbeeld aan mensen bij wie zelfrealisatie heel belangrijk is in het leven, en die nu iets onverwachts meemaken. Ze krijgen een sneer van een collega, een njet op een vraag naar budget,... en dat snappen ze niet goed. Ze proberen er iets mee te doen, maar dat werkt niet en hun reactie wordt nog heviger. Er ontstaat een spanning waarbij ze het gevoel hebben dat iemand hen tegenhoudt. Op een bepaald moment klikken ze vast in een soort afhankelijkheid. Als die ander niet verandert, kan ik niet verder. Ze verliezen ook een soort zelfsturing en het vermogen om zelf te bedenken hoe het verder kan. Ze lopen vast in hun hoofd en kunnen alleen nog maar aan de persoon in kwestie denken, terwijl ze dat eigenlijk net niet willen. In ons boek maken we duidelijk dat collega s of leidinggevenden kunnen reageren als ze zien dat er iets aan de hand is. Die steun van buiten is ook een must. Talentcoach Luk Dewulf is pedagoog en adviseur bij Kessels & Smit, the Learning Company. Çava? BOEKENACTIE 4 KORTING bij aankoop help! mijn batterijen lopen leeg Help! Mijn batterijen lopen leeg Luk Dewulf, Guido Vangronsveld Dit boek daagt je uit om te kiezen voor je talent, voor je toekomst. Het is niet zomaar een zelfhulpboek voor mensen die effectief kampen met een burn-out. Het is herkenbaar voor iedereen die het wel eens moeilijk heeft in zijn job. çava? magazine schenkt u i.s.m. Uitgeverij Lannoo 4 euro korting* bij aankoop van dit boek. In plaats van 19,99 betaalt u nu 15,99. Surf hiervoor naar cava-batterijen. Betalen kan online of via eenvoudige overschrijving. *De korting: (1) is enkel geldig via de webshop van de uitgeverij; (2) wordt verrekend nadat je het boek in de webshop hebt toegevoegd aan je winkelmandje; (3) geldt enkel indien je gebruik maakt van bovenstaande actie-url en dit (4) zolang de voorraad strekt. cm22_mv.indd /08/13 11:17

11 20 SPECIAL BURN-OUT WAT ALS DE BATTERIJ PLAT IS? Tekst & FOTOGRAFIE: Timothy Puype VRAAG AAN DE STRAAT 21 VERVELEND TREKJE In ruil kreeg Luut een rustigere, aangenamere, ontspannen man. Voor mij is dat heel veel waard. Alles. Meer nog, de burn-out maakte het koppel sterker. Die periode heeft ons dichter bij elkaar gebracht, ja. Soms moeten mensen dingen meemaken om te beseffen wat hun waarden zijn in het leven. Een ander mens Specialisten die mensen met een burn-out begeleiden zien hen van dichtbij veranderen. Je komt eruit als een ander mens, klinkt het. Petra bevestigt: Ik was heel timide, nu laat ik de voordeur openstaan zodat iedereen die dat wil gewoon binnen kan springen. Ik hou van contact, van mensen ontmoeten en van raakpunten zoeken. Het valt ook op dat Petra zich erg bewust is van haar sterke en minder sterke punten. En ze verdoezelt ook niet wat ze achter de rug heeft: Normaal raden ze aan om een burn-out tijdens sollicitatiegesprekken niet te vermelden, maar ik wil dat net wel zeggen. Dan weten ze dat ze iemand binnenhalen die haar grenzen kent en ook graag wil dat daar rekening mee gehouden wordt. Een burn-out lijkt je sterker te maken, bewuster, positiever. Maar tegelijk is de schrik ook groot om het opnieuw te krijgen. Dan is het handig dat je de signalen kunt herkennen en weet hoe je je ertegen kunt wapenen, vertelt Marieke van The Human Link. Welk vervelend trekje heeft jouw partner? Elke editie trekt çava? de straat op en bevraagt een aantal voorbijgangers. Deze keer probeerden we te weten te komen wat het kleine vervelende kantje is van hun partner. Waar kun je terecht met psychische problemen? Huisarts Vermoed je dat je met een psychisch probleem kampt, dan neem je best eerst contact op met je huisarts. Hij kan samen met jou de klachten bekijken, zelf een behandelingsvoorstel doen of je doorverwijzen naar een geschikte hulpverlener of instelling. CAW's De Centra voor Algemeen Welzijnswerk opereren net als huisartsen op de eerste lijn en zijn bovendien gratis. Deze centra zijn voornamelijk interessant voor de eerste opvang, vraagverduidelijking, begeleiding, doorverwijzing naar specialisten (o.a. CGG en psychiaters). Deze CAW s zijn verspreid over Vlaanderen. De adressen kan je terugvinden op Centra Geestelijke Gezondheidszorg De Centra Geestelijke Gezondheidszorg werken multidisciplinair. Ze bestaan voornamelijk uit psychiaters, psychologen en maatschappelijk werkers. De hulpverleners beschikken over diverse expertises zowel inzake aard van de problematiek als behandelingsmethodiek. De centra vind je terug op Psychiater Een psychiater is een arts gespecialiseerd in psychiatrie. Psychiaters mogen medicijnen voorschrijven (psychologen mogen dat niet). Je kan bij een psychiater terecht voor een consult, een diagnose en een behandeling. Prestaties van psychiaters worden (gedeeltelijk) terugbetaald door je ziekenfonds. Psycholoog Een psycholoog heeft aan de universiteit een licentiaats-diploma of een masterdiploma in de psychologie behaald. Therapeuten De titel therapeut of psychotherapeut is niet beschermd. Dit wil zeggen dat iedereen zich in principe psychotherapeut mag noemen, ongeacht zijn of haar opleiding. Therapiegesprekken bij psychologen en therapeuten worden niet terugbetaald door het RIZIV. De Christelijke Mutualiteit voorziet wel een tegemoetkoming voor psychotherapie door erkende therapeuten bij kinderen en jongeren. Zie verder. Hoe vind je een geschikte therapeut? Veel huisartsen werken samen met therapeuten naar wie ze doorverwijzen. Het blijft dus een goed idee om eerst bij je huisarts te rade te gaan. Op de website van de Belgische Federatie voor Psychologen vind je een zoekfunctie voor psychologen: AN-SOFIE (Leuven) Mijn vriend voelt soms niet goed aan wat de sociale norm van hem verwacht. Dat is soms enerverend en niet alleen voor mij. Zo nam hij onlangs een paraplu mee van een huisgenoot zonder het te vragen. Die persoon was daar niet blij mee, want de paraplu had een speciale waarde voor hem. JOHN (Keerbergen) Ik ben nu zeven maanden samen met mijn vriendin Monique. Ze heeft nogal de neiging om sterk uit te weiden over alles wanneer ze een verhaal vertelt. Dat komt misschien omdat ze uit Nederland komt (lacht). Zij vindt trouwens dat ik dan weer te weinig praat. Dus dat compenseert. JUSTIN (Terneuzen, NL) We zijn voor 1 dagje in Antwerpen. Mijn vriendin Isa wou hier heel graag naar de Chinese supermarkt, hoewel ze eigenlijk niets nodig had. Natuurlijk koopt ze dan toch van alles. We zijn denk ik een half uur binnen geweest, maar voor mij leek het een uur te duren! (lacht) Bron: Meer info over vormen van psychotherapie vind je terug op cm-tegemoetkomingen Mindfulness tegemoetkoming tot 200 CM-voordeel: tegemoetkoming van 75 % van de deelnameprijs voor een training MBCT (Mindfulness Based Cognitieve Therapie) om herval van depressie te voorkomen tegemoetkoming is eenmalig en beperkt tot 200 Pluk je geluk CM-voordeel: registreer je gratis op de website van Pluk je geluk: niet-cm-leden betalen 25 Meer info over voorwaarden en aanvraag: Psychotherapie voor kinderen en jongeren tegemoetkoming tot 360 CM-voordeel: tegemoetkoming van 50 % van het honorarium voor psychotherapie maximum 30 per zitting en 12 tegemoetkomingen per persoon Depressieve klachten 30 korting voor internetcursus Kleur je leven CM-voordeel: korting van 30 op de deelnameprijs van 80 voor de internetcursus om depressieve klachten aan te pakken: LINDSAY (Oostende) Mijn vriend interesseert zich in ongelofelijk veel en dat laat hij graag merken. Zo kan hij bij alles een ellenlange uitleg geven. Gelukkig is die altijd wel leuk om te horen. Enkel als hij begint over taalfouten op mijn Facebookpagina, dan weet hij dat ik niet naar hem luister. SASKIA (Lochristi) Ik stuur mijn man graag lange sms en met een uitgebreide uitleg. Hij weet dat ik dat graag doe, maar hij neemt nooit evenveel moeite om te antwoorden. Meestal krijg ik enkel jup of ja terug. Ook bij gewone gesprekken is hij nogal kort van stof en dan valt een gesprek snel stil natuurlijk heb jij ook een partner met een vervelend trekje? Op facebook.com/magazinecava kan je je mening delen! JURGEN (Wetteren) Mijn vrouw laat altijd alle kasten openstaan. Niet alleen de deuren van haar kleerkast, maar ook die van de keukenkasten. Het gaat zelfs zo ver dat ze al eens de diepvriezer heeft laten openstaan. Maar dat zijn vrouwen zeker? Altijd met duizend dingen tegelijk bezig! (lacht) cm22_mv.indd /08/13 11:17

12 22 XXX XXX VERHAAL 23 KIEZEN VOOR EEN ANDERE LOOPBAAN Twee mannen met een heel verschillend verhaal. Maar alle twee namen ze op een bepaald moment een beslissing in hun leven in verband met hun loopbaan. Gelukkig zorgde die beslissing voor een positieve ommekeer. kiezen voor een andere loopbaan DIRK: Door resoluut te kiezen voor een job die ik graag doe, heb ik het gevoel dat ik veel gewonnen heb. Mijn kostuum heb ik alleen nog nodig voor trouwfeesten. Tekst Peter Slabbynck Fotografie Studio 37 Dirk leek net als zijn vader af te stevenen op een carrière als ingenieur maar helpt nu jonge bands op de goeie weg bij Poppunt. Daar gaf hij gehoor aan zijn liefde voor muziek. Hoe begon het allemaal? DIRK: Ik heb ingenieur ICT gestudeerd omdat ik altijd al een grote interesse had voor alles wat met technologie te maken heeft. Toen ik aan mijn opleiding begon, was er grote werkzekerheid in de sector. Bij mijn afstuderen was de mythe er is werk voor iedereen al voorbij. Uiteindelijk begon ik in een klein multimediabedrijf. Na drie jaar had ik het daar wel gehad en stapte ik over naar Siemens waar mijn vader een mooie carrière had opgebouwd. Die job lag helemaal in het verlengde van mijn opleiding. Want ik vond dat ik dat toch moest proberen. Ik kreeg een verkoopsfunctie en moest meteen een kostuum kopen. Dat had ik nog niet in mijn kleerkast. Het leuke was dat ik in Genua mocht werken. Dat vond ik echt wel de max, ook al omdat cm22_mv.indd /08/13 11:17

13 VERHAAL 25 KIEZEN VOOR EEN ANDERE LOOPBAAN ik zeer goed betaald werd. Ik vloog vaak op en neer en kwam soms enkel voor het weekend naar België. Dat klinkt niet meteen als een job om snel op te geven en toch nam je dat besluit. DIRK: Na enige tijd knaagde er iets. Ze waren tevreden over mij, maar zelf vond ik mijn werk niet interessant genoeg. Ik hield er het gevoel aan over dat ik te weinig deed voor anderen. Na 5 maand kwam ik weer eens thuis met mijn valies en vroeg ik mijzelf af of dit nu echt was wat ik wilde. Nee dus. Daarom besloot ik uit te kijken naar iets anders en me daarbij niet meer te laten leiden door mijn diploma. Ik ging vooral op zoek naar iets dat ik graag deed. Toen viel mijn oog op een vacature bij Poppunt. Ze zochten er een multimediaverantwoordelijke. Aangezien muziek één van mijn grote hobby s is, sprak mij dit enorm aan. aan te verdienen, maar sinds kort is dit wel het geval. Het is fantastisch dat ik erin geslaagd ben mijn drie grote passies te combineren: multimedia, muziek en games. Terugkeren naar een firma waar de winst centraal staat zie ik mezelf eerlijk gezegd niet meer doen. Bob was lange tijd besluiteloos over wat hij wou doen met zijn leven. Ooit kuiste hij ondergrondse parkings in Gent, nu helpt hij Syrische vluchtelingen in Libanon. Hoe verliep jouw parcours? BOB: Ik was bijna 20 toen ik voor de derde keer een C-attest kreeg in het secundair onderwijs. Ik deed interims en schreef mij in voor tweedekansonderwijs. Drie halve dagen in de week zat ik daar tussen een mix van dertigers zonder diploma, bejaarden en migranten. Na een jaar slaagde ik in mijn middenjury en zag alles er plots anders uit. Ik vond er niks beters op dan rechten te studeren. Niet echt een doordachte keuze, maar eerder om te tonen dat ik veel meer aan kon dan iedereen dacht. Ik worstelde me met veel moeite doorheen de eerste twee jaar. Toen kreeg ik echter een uitnodiging om een vriend in Rwanda te bezoeken die stage deed in een veldhospitaal. In welke mate zorgde dat bezoek voor een definitieve ommekeer? BOB: Ik voel mij van kindsbeen af verbonden met Afrika, omdat ik een oom had die daar als missionaris werkte. Die reis naar Rwanda en de confrontatie met de gevolgen van de genocide gaven mij vreemd genoeg antwoord Dirk: Na enige tijd knaagde er iets. Ze waren tevreden over mij, maar zelf vond ik mijn werk niet interessant genoeg. Ik hield er het gevoel aan over dat ik te weinig deed voor anderen. Bob: Die reis naar Rwanda en de confrontatie met de gevolgen van de genocide gaven mij vreemd genoeg antwoord op veel vragen in mijn leven. Plots wist ik waar ik naartoe wilde. Overstappen van een groot commercieel bedrijf naar een kleine vzw, niet iedereen zou het doen. DIRK: Het was toch wel een aanpassing, zeker als ik het bedrag op mijn loonbrief bekeek. Dat lag een heel stuk lager. Ook op andere vlakken was het wennen. Op mijn vorig werk was ik één van de meest mondige, hier kreeg ik te maken met niets anders dan assertieve mensen. Wat ik alleen maar kon toejuichen. En dat kostuum heb ik alleen nog nodig voor trouwfeesten. Maar het voornaamste is dat ik hier iets kan betekenen voor jonge muzikanten. Uit eigen ervaring weet ik hoe moeilijk die het soms hebben. En door mee te werken aan nieuwe initiatieven leer ik voortdurend bij. Af toe reis ik ook omdat er belangstelling is in het buitenland voor wat we doen. Heb je het gevoel dat je jezelf iets hebt moeten ontzeggen door die ommekeer? DIRK: Nee, integendeel. Door resoluut te kiezen voor een job die ik graag doe, heb ik het gevoel dat ik veel gewonnen heb. Dat is de belangrijkste les die ik geleerd heb: je kunt maar in iets goed zijn als je er ook door gepassioneerd bent. Momenteel werk ik 4/5 en maak ik buiten mijn uren games. Het was niet meteen de bedoeling om er iets INFRAROOD SAUNA, ZALIG. Wij bieden verschillende combinaties aan tegen een sterke prijs Heel snel en eenvoudig te monteren Keuze uit Canadese red of white Cedar Modellen voor 2 of 3 personen Ontsnap even aan de dagelijkse drukte en geniet van de weldoende stralingswarmte van een infrarood sauna GeNtbRUGGe Land van Rodelaan AALSt Sint-Jorisstraat ZOtteGeM L.De Metsstraat OUDeNAARDe Deinzestraat DeINZe Markt AALteR Lostraat 39 (heropening op 23/9/13) 9900 eeklo Garenstraat 46 ACtIe reeds vanaf Al na enkele minuten begin je te zweten. Je lichaam komt in actie terwijl je ontspant en tot rust komt. ACtIePRIJZeN + GRAtIS PAKKet t.w.v jaar garantie op Infraheat tm stralers ultra bright LED kleurentherapie zij- of rugsteun voor extra comfort aromatherapie naar keuze stereo radio/cd-speler met MP3 Kom vrijblijvend langs voor een demonstratie. Wij informeren je graag over de mogelijkheden, de voordelen en de heilzame werking van een infrarood sauna. Info en bestellingen cm22_mv.indd /08/13 11:17

14 26 VERHAAL KIEZEN VOOR EEN ANDERE LOOPBAAN G E S P O T 27 op veel vragen in mijn leven. Plots wist ik waar ik naartoe wilde. Ik bracht zonder veel problemen mijn licenties tot een goed einde en behaalde nog een master in ontwikkelingssamenwerking. De niet-student in mij wist van geen ophouden meer. Iets doen in de advocatuur zag ik niet zitten. Ik wilde vertrekken maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Anderhalf jaar wisselde ik reizen af met tal van interimjobs zoals het s nachts kuisen van parkeergarages. In 2005 kon ik beginnen bij het Hoog Commissariaat voor de VN Vluchtelingenorganisatie. Momenteel werk ik in Libanon waar ik vluchtelingen uit Syrië help opvangen. In hoeverre heb je je bij je keuzes laten leiden door je buikgevoel? BOB: Als ik kijk naar het moment dat ik mijn derde C-attest kreeg en waar ik nu sta, moet ik toegeven dat buikgevoel de enige weg is voor mij. Heel vaak denk ik dat het geluk mij achtervolgt. Ik maak keuzes die niet voor Wij verhogen uw comfort! Huisliften VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Bel gratis : NV Coopman Liften Heirweg 123 B-8520 Kuurne comfortlift@coopman.be Plateauliften SERVICE 24u/24u - 7d/7d BOB: Ik maak keuzes die niet voor de hand liggen maar tot nog toe altijd goed uitdraaiden. de hand liggen maar tot nog toe altijd goed uitdraaiden. Ik ben nogal rustig van aard en leef in de overtuiging dat elke richting die ik bewandel, een stap in het onbekende is. Die leidt mij naar plaatsen en gebeurtenissen die ik niet ken wanneer ik de keuze maak. Zo kan je eigenlijk zelden verliezen. Zie je jezelf nog terugkeren naar België? BOB: Vorig jaar huwde ik een Portugese collega. Nu ik getrouwd ben, proberen Ana en ik meer duurzame bestemmingen te vinden. Uiteindelijk mogen we blij zijn als we werk vinden in hetzelfde land. We hebben steeds contracten voor zes maanden en trekken van crisis naar crisis. Ons leven gaat te snel om aan een ommekeer te kunnen denken. Ons plan is om deze job nog enkele jaren te doen en dan terug te keren naar Europa. Wellicht zal dat België zijn omdat de perspectieven in Portugal slechter zijn. Maar mijn leven zal altijd wel een beetje een rollercoaster blijven. Trapliften maatschappij Te laat! Sneeuw, bladeren op de sporen, koperdiefstal, we kennen alle standaardredenen voor treinvertragingen nu wel. Maar soms heeft vertraging een heel andere oorzaak, een tuinsproeier bijvoorbeeld. Door een foutje van een Duitse man kwam het water van zijn tuinsproeier op de bovenleiding terecht met het risico op kortsluiting. De Duitse spoorwegen besloten om de hele lijn plat te leggen. Nog in Duitsland zorgden kinderen op moederdag voor problemen nadat ze te dicht bij een spoorlijn bloemen voor hun mama aan het plukken waren. Op de lijn tussen Luik naar Maastricht trad vorig jaar grote vertraging op toen een Nederlandse inspecteur vond dat de Franstalige machinist niet genoeg Nederlands kon. De machinist kende nochtans alle nodige Nederlandse termen. Het was twee uur wachten op een vervanger. In het verleden zorgden ook elektrische tandenborstels, vrijende koppeltjes en rokers voor lange vertragingen. HOLEBI S ONVEILIG 38% Eén op vijf Nederlandse holebi s is zich het afgelopen jaar onveiliger gaan voelen. Ook in Vlaanderen laait de discussie rond homofoob geweld weer op. Minister van Gelijke Kansen Pascal Smet wil het probleem in kaart brengen en gaf daarom het Steunpunt Gelijkekansenbeleid en de Universiteit Gent de opdracht om een grootschalige online enquête te lanceren. Kreeg jij omwille van je seksuele oriëntatie soms te maken met geweld? Of heb je je integendeel nog nooit echt aangevallen gevoeld? Dan kan je nog tot 30 september de anonieme enquête over homofoob geweld invullen op cijfer Heb je het gehoord? In de vorige editie van çava? hadden we het over gehoorschade. Een nieuw onderzoek in Nederland wijst uit dat 38 % van de jongeren een onvoldoende of slecht gehoor heeft. Twee jaar geleden was dat nog 30 %. Vooral 25-plussers kopen oordopjes, maar ook jongeren kunnen deze gehoorbeschermers zeker gebruiken! KOK OP KOT? 10 TIPS Op vinden studenten recepten en kunnen ze zelf hun succesvolle experimenten posten. Wij geven alvast 10 tips om straks aan de slag te gaan. Aardappelen en groenten koken sneller als je weinig water gebruikt. Bederfelijke levensmiddelen (gehakt, vis, ) moeten ten laatste twee uur na aankoop in de koelkast liggen. Alles wat gekookt of gestoomd moet worden, kan ook klaargemaakt worden in de microgolfoven met minder vocht. Daardoor blijft de aanwezige vitamine C beter bewaard. Studenten die de tijd nemen voor een ontbijt kunnen zich doorgaans beter concentreren. Van te weinig (water) drinken kun je hoofdpijn en een slechte adem krijgen. Probeer minstens 1,5 liter water per dag te drinken. Zo verwijder je de afvalstoffen uit je lichaam. Meer info? Een pintje bier staat gelijk aan anderhalve snede bruin brood. Dat verklaart natuurlijk de oorsprong van de beruchte bierbuik. Je kater uitzweten is helemaal geen goed idee. Als je gaat zweten, droogt je lichaam nog meer uit waardoor je kater nog verergert. Na een avondje stappen moet je net voor extra vocht zorgen. Kaas beschermt tegen tandbederf door de eiwitten en het calcium die het bevat. Wie gevarieerd eet en voldoende groenten en fruit neemt, heeft over het algemeen geen baat bij het innemen van extra vitamineen mineralensupplementen. 100 gram vlees of vis per dag volstaat. Advies nodig in de kot-keuken? cm22_mv.indd /08/13 11:17

15 28 SAY CHEESE NIETS MOET, ALLES KAN! Tekst: Timothy Puype, FOTOGRAFIE: Studio XXX 29 XXX Familie Laene - Vermeiren Vintage caravan kamperen: de mooiste zomersport Niets moet, alles kan. Dat is de leuze van fervente kampeerders. Wij bezochten drie kampeerders en alledrie zijn ze het erover eens: of het nu in een tent, caravan of camper is, kamperen is pure vrijheid. We verbleven vroeger ook wel eens in een hotel, maar kamperen is voor ons pure luxe. Je leeft op je eigen ritme en je hebt veel meer vrijheid. Je eet buiten, je doet de afwas buiten, Dat soort leven geeft ons een vrij gevoel. Op een camping kan je gerust de hele dag in je zwembroek rondlopen. Wil je het volledige verhaal lezen van deze lustige kampeerders? Ga dan naar facebook.com/magazinecava! cm22_mv.indd /08/13 11:17

16 03 Nigel Morris en Richard James uit West Yorkshire, VK Tent Belgen zijn enorm vriendelijk en behulpzaam. Dat is het leukste aan kamperen: je ontmoet mensen en je weet nooit wat er gaat gebeuren. Je kunt op een camping vlakbij een stad zitten en toch kan het lijken of er mijlenver niemand in de buurt is. Puur genieten! 02 Jan Vernimmen Vouwcaravan Met deze vouwcaravan ben ik nog maar één keer met mijn kinderen gaan kamperen, in de Efteling. Ze vonden dat fantastisch! Ik wil er in de toekomst zeker meer met hen op uittrekken. Het is een leuke sociale aangelegenheid. Al ga ik voorlopig nog niet te ver. Mocht er iets mislopen, kan ik nog altijd terugkeren. cm22_mv.indd /08/13 11:17

17 32 PRO & CONTRA Tekst: Timothy Puype, illustraties: Ward Zwart JAN VAN LOOY & HERM KISJES Gamen is leerzaam! PRO CONTRA Jan Van Looy Games kunnen het geheugen verbeteren, het ruimtelijk inzicht vergroten en helpen met probleemoplossend denken. Gamen is zeker leerzaam. Games kunnen het onderwijs natuurlijk niet vervangen, maar voor enkele specifieke zaken is aangetoond dat ze een positieve impact hebben. Daarbij moet je niet alleen denken aan speciaal ontwikkelde educatieve spelletjes, maar ook aan commerciële games. Ze kunnen het geheugen verbeteren, het ruimtelijk inzicht vergroten en helpen met probleemoplossend denken. Maar wat mij betreft is het belangrijkste pluspunt van gamen het plezier dat je eraan beleeft. Want plezier motiveert mensen om iets te doen. Een van de populaire spelletjes is het Belgische Monkey Tales, waarbij je al spelenderwijs wiskunde leert. Kinderen beleven er plezier aan én ze leren bij, want ze kunnen niet verder als ze de oefeningen niet oplossen. Ook voor zeer jonge kinderen zie ik geen probleem. Er is geen enkel onderzoek dat in de richting wijst dat games voor peuters slecht zouden zijn. Maar de grote verantwoordelijkheid ligt natuurlijk bij de ouders. Zij moeten ervoor zorgen dat hun kinderen met mate games spelen. Jan Van Looy is verbonden aan de iminds-onderzoeksgroep voor Media en ICT (MICT) en docent aan de UGent. Hij doet onder andere onderzoek naar de effecten van serious games voor maatschappelijke bewustmaking en leertoepassingen. In elk nummer van çava? leggen we een stelling voor aan twee experts. Deze keer vroegen we ons af of je van gamen iets kan bijleren. Of is het een levensgroot probleem aan het worden? heb jij een mening over deze stelling? Deel ze op facebook.com/magazinecava! Herm Kisjes We weten niet of iemand die iets geleerd heeft via een game, dat ook kan toepassen in andere situaties. Ik heb grote vraagtekens bij deze stelling. Er wordt gezegd dat je van schietgames een betere coördinatie krijgt, maar wie zegt dat ik die coördinatie niet krijg van buiten te spelen? Misschien word ik daar zelfs nog handiger van! Zeker het onderwijs moet kritischer staan tegenover games. Er wordt nog te weinig onderzoek gedaan naar welke games echt leerzaam zijn. We weten zelfs niet of kinderen die iets hebben geleerd via een game, dat ook kunnen toepassen in andere situaties. Bij jonge kinderen moet je opletten dat gamen geen gewoonte wordt. Het is een soort snoepwinkel die 24 uur per dag open is. Je kind verveelt zich? Laat het even een spelletje spelen. Zo raakt je kind, en dat geldt eigenlijk voor iedereen, gewoon aan een korte termijnbeloning. Ze moeten nochtans leren dat het soms ook langer duurt voor je beloond wordt, zoals het bouwen van een hut of het volgen van een studie. Bovendien kan dat automatisme, gamen zonder andere opties te overwegen, een van de voortekenen zijn van gameproblemen. Herm Kisjes is gespecialiseerd in internet- en gameverslaving en verbonden aan Hij werkt al zo n 20 jaar in de verslavingszorg, psychiatrie en het gezondheidszorgonderwijs. Daarnaast is hij trainer, docent en schrijver rond de thema s verslavingskunde en psychiatrie. Terug naar school Checklist van CM-voordelen: Orthodontie Tot 740 euro extra tegemoetkoming voor een beugel Lens of bril Tot 50 euro tegemoetkoming per jaar Oppas zieke kinderen Een betrouwbare thuisoppas aan een voordelig tarief Psychotherapie voor kinderen en jongeren Tot 360 euro tegemoetkoming Op kot? Zie CM Fit & Fun ook voor bos-, sneeuw- en zeeklassen of lidmaatschap jeugdvereniging Tot 20 euro per jaar CM Sportvoordeel voor wie aan sport doet Tot 15 euro per jaar Logopedie Tot 2 jaar lang tegemoetkoming cm22_mv.indd /08/13 11:17

18 34 MAATSCHAPPIJ MOGEN JONGENS NOG JONGENS ZIJN? 35 Jongens niet meer welkom! Van boefje Leuk is dat, herinneringen ophalen aan je jeugd. Terugblikken op lange zomervakanties waarbij de zon voortdurend leek te schijnen. In mijn herinneringen rende ik altijd, wandelen deed je niet. Nooit in een rechte lijn van school naar huis, maar van steegje tot pleintje in zigzaggende bewegingen. Tussen alle ontdekkingen door speelde je belletje-trek, gooide je lukraak met steentjes of stal je snoep in de buurtwinkel. De wereld was één groot pretpark en ik stelde me nergens vragen bij. naar patient Tekst Willem-Jan van Ekert Fotografie Corbis, Shutterstock cm22_mv.indd /08/13 11:17

19 36 MAATSCHAPPIJ MOGEN JONGENS NOG JONGENS ZIJN? Totdat er concurrentie kwam in de klas, in de vorm van meisjes. Ik herinner me nog die eerste schooldag, in het zesde jaar van de lagere school. Er zitten meisjes in de klas! Die eerste dagen zat je er domweg naar te staren, ze leken wel van een andere planeet te komen. Door die verkennende studieronde vergat je helemaal wat je daarvoor altijd deed: natte proppen papier naar het bord smijten, prentjes met blote vrouwen aan elkaar doorgeven, prullenmanden in brand steken, elkaar pesten of gewoon vechten. Het voelde ongemakkelijk aan: ze spraken zo anders, roken lekker fris en luisterden zelfs naar de meester. En die gaf ze natuurlijk alle aandacht Wat moesten wij jongens daar tegenover stellen? We hadden geen enkel idee, dus werd al gauw weer overgegaan tot de orde van de dag. Met dit verschil dat je nu ook meisjes aan de haren kon trekken. Eigen schuld, dikke bult? Anno 2013 zou dit soort jongensgedrag een opeenstapeling van strafstudies en GAS-boetes hebben opgeleverd. Wat is er gebeurd in amper één generatie? Is de samenleving zo onverdraagzaam of zijn jongens zo onhandelbaar geworden? Meisjes lijken zich onverstoorbaar aan te passen en steken de jongens moeiteloos voorbij. Ze halen betere cijfers op school, zijn leergieriger, ambitieuzer en meer bereid samen te werken. Ondertussen haken steeds meer jongens af op school. Terwijl ze eeuwenlang op een piëdestal stonden in het gezin, op school, en later op het werk, hebben ze nu de status van godenzonen definitief verloren. Eigen schuld, dikke bult? Nee, luidt het antwoord van Angela Crott, Boys will be boys. Zij schreef het boek Jongens zijn t Van Pietje Bell tot probleemgeval. De oud-onderwijzeres en zelf moeder van twee zonen beschrijft hoe het boefje van weleer een patiënt is geworden. Want hoe moet je het anders benoemen wanneer het aantal diagnoses ADHD en het slikken van rilatine alarmerende proporties heeft aangenomen? De diagnose van drukke jongens als ADHD er is een uitwas van het burgerlijk beschavingsoffensief, schreef Crott in een eerder verschenen boek. De samenleving heeft blijkbaar geen zin in lastposten. Werden jongens eerst nog ondeugend genoemd, nu zijn ze plotseling onhandelbaar. Jongens waren vroeger natuurlijk ook al tegendraads, lui en opstandig. Maar het werd hen vergeven. Dat gaat er later wel uit, was de heersende opvatting. En inderdaad vond zowat iedereen wel zijn weg door zich in het al wat nauwer keurslijf te wringen van werken, trouwen en kinderen krijgen. Schuld van de vrouwen? Volgens Angela Crott waren er twee ontwikkelingen in de 20 ste De samenleving heeft blijkbaar geen zin in lastposten. Werden jongens eerst nog ondeugend genoemd, nu zijn ze plotseling onhandelbaar. eeuw die nadelig uitpakten voor jongens: de vrouwenemancipatie en de diplomamaatschappij die er de nadruk op legt dat je zonder diploma niets betekent. Dankzij de vrouwenemancipatie kregen steeds meer moeders een kans op de arbeidsmarkt. Het gevolg was wel dat er daardoor minder aandacht gegeven kon worden aan hun jongens. Die kwamen al vroeg in de kinderopvang waar, omdat daar hoofdzakelijk vrouwen de leiding hebben, het jongetje al vroeg avontuurlijk en ondernemend gedrag werd afgeleerd. Net als op de basisschool, waar ruim 85 % van de leerkrachten vrouw is. Vrouwen voor de klas of in de kinderopvang geven volgens Crott jongens onvoldoende het voorbeeld dat ze nodig hebben. Van vrouwen kun je niet zo goed leren hoe je een man wordt. In de loop der jaren nam ook het aantal echtscheidingen toe, waardoor jongens steeds vaker de sturende, maar ook begripvolle inbreng van hun vader misten. Gescheiden onderwijs dan maar? In de middenschool Instituut Zusters Maricolen in Maldegem wordt bij wijze van experiment in sommige gevallen teruggegrepen naar gescheiden onderwijs. Uitgangspunt is dat veel leerlingen zich op jonge leeftijd vaak beter voelen bij het eigen geslacht. Een jongensen een meisjesklas worden gemaakt als er een tuchtprobleem is of als er veel rumoer is in een klas. Op die manier kunnen de leraren hun aanpak aanpassen door bij de jongens een meer directe taal te gebruiken en ze kordater aan te pakken. Vooral in de eerste graad secundair onderwijs is het verschil tussen jongens en meisjes erg groot. Jongens zijn vaak nog erg speels terwijl de meisjes zich vaak al volwassener gedragen. In tegenstelling tot Angela Crott wil de school geen pleidooi houden voor blijvend gemengd onderwijs en blijft dit experiment beperkt tot 12- tot 14-jarige leerlingen. Niet helemaal mee eens Psycholoog Nico De fauw is verbonden aan Zorgnet Vlaanderen, een werkgeversorganisatie voor de zorgsector. Hij heeft toch wel wat bedenkingen bij de oplossingen die Angela Crott aanreikt. Ik ben het volmondig met haar eens dat bepaalde gedragingen nu eenmaal bij jongens horen en dat je dat ook moet accepteren. Maar ik zie het probleem dat zij schetst in een ruimer geheel. In onze samenleving krijgen kinderen dus ook meisjes te veel verantwoordelijkheid omdat ze zo veel keuzevrijheid hebben. Ze moeten te vroeg en over van alles keuzes maken. Komt nog bij dat we ze overal bij willen betrekken en inspraak willen geven. Dat geeft ze veel stress. Kinderen willen duidelijkheid, Wie was Pietje Bell? Pietje Bell is de hoofdpersoon uit de gelijknamige reeks boeken van Chris van Abkoude. Als onderwijzer merkte Van Abkoude op dat leerlingen niet graag boeken lazen over brave jongens en meisjes. In 1914 verscheen het eerste deel van Pietje Bell. Van de avonturen van deze belhamel verschenen ook films en een musical. cm22_mv.indd /08/13 11:17

20 38 MAATSCHAPPIJ 39 MOGEN JONGENS NOG JONGENS ZIJN? Uit de praktijk geklapt Sancties probeer ik zo veel mogelijk te vermijden, beter een preventieve aanpak en geval per geval bekijken. en daar ligt een belangrijke rol voor ouders. Soms is het beter om als ouder te zeggen zo is het en niet anders. Maar ouders hebben daar allemaal geen tijd meer voor. Reken maar eens uit hoeveel uren je als ouder eigenlijk bij je kinderen bent. En in die korte tijd moet het allemaal even tof en gezellig zijn. Ouders verleggen de opvoeding ook meer en meer naar de leerkrachten. Die worden tegenwoordig echt overvraagd. Ze moeten voor alles zorgen. Dat kan niet, leerkrachten moeten onderwijzen. Punt. Uitpraten met de buren Er is ook een beweging binnen de samenleving om vanuit de overheid alles in regeltjes te gieten. Neem nu de GAS-boetes. In mijn generatie kon je gewoon kattenkwaad uithalen, daar was ruimte voor. Je ging voetballen op straat en dan sneuvelde er wel eens een ruitje. Maar dan gingen de buren gewoon naar je huis om het te regelen. Ondertussen had je een gesprek, wat buren dichter bij elkaar hield. Nu gebeuren dat soort zelfregulariserende conflictoplossingen niet meer en wordt direct de overheid ingeschakeld. Wanneer ik terugkeer naar Bart Bauwens is leerkracht derde graad TSO/ASO. Dat doe ik voor het eerst, ik heb de overstap uit de privésector verleden jaar gemaakt en mij die nog geen moment beklaagd. Daarnaast gaat Bart al 12 jaar als vrijwilliger mee op Kazou-kampen. Een ervaringsdeskundige dus als het op het gedrag van jongens aankomt. Er zijn natuurlijk de bekende verschillen tussen jongens en meisjes, maar ik vind die minder groot dan het persoonsgebonden gedrag. Op school hadden we afgelopen jaar te maken met een groep jongens die duidelijk haantjesgedrag vertoonden. Dat werd sterk afgekeurd door de school, persoonlijk vond ik dat gedrag wel door de beugel kunnen. Bij Kazou zie je dikwijls dat vrouwelijke monitoren de wijk uit mijn jeugd zie ik geen kinderen meer op straat. Zitten ze achter de computer? Kan zijn, maar het pleintje van weleer is ondertussen wel volgebouwd. Mijn oplossing? We moeten de teugels weer laten vieren. Want hoe strakker je ze aan de ene kant aanhaalt, hoe meer problemen het aan de andere kant oplevert. Waar zijn we mee bezig? Ik ben absoluut geen voorstander van gescheiden onderwijs. Jongens en meisjes kunnen veel van elkaar leren. Maar geef de jongens wel de ruimte om meer met hun handen bezig te zijn binnen het onderwijs. Een opwaardering van technische richtingen zou sowieso helpen. En leg niet té veel de nadruk op het halen van diploma s. Daardoor krijg je al bij kleine kinderen faalangst, alsof de rit tot je 18 de alleen maar gericht is op dat ene ticket. Afgelopen schooljaar werd er beslist of mijn dochter naar het 1 ste leerjaar mocht. Kun je je dat voorstellen? Ze zit verdorie in de derde kleuterklas! Laat ze toch gewoon spelen, waar zijn we mee bezig? hun mannelijke collega s om raad vragen als ze problemen hebben met jongens. Mannelijke monitoren kunnen vaker beter een groep in de hand houden. Natuurlijk zijn er zaken die we absoluut niet kunnen tolereren: seksueel grensoverschrijdend gedrag en pestgedrag (hoewel je daar een onderscheid moet maken tussen pesten en plagen). PSYCHOLOOG NICO DE FAUW Wanneer ik terugkeer naar de wijk uit mijn jeugd zie ik geen kinderen meer op straat. Zitten ze achter de computer? Kan zijn, maar het pleintje van weleer is ondertussen wel volgebouwd. Het gaat er op zo n kamp wel losser aan toe dan op school. Hier moeten ze zich kunnen uitleven, dat is het belangrijkste. En dat lukt het best in een zo vrij mogelijk kader. Sancties probeer ik zo veel mogelijk te vermijden, beter een preventieve aanpak en geval per geval bekijken. Gelukkig kunnen we bij twijfel altijd terugvallen op beroepskrachten binnen Kazou. Werkgevers kijken steeds meer naar competenties en minder naar diploma s. Ik vind dat een goede evolutie. Dus breng kinderen competenties bij. We moeten iedereen de kans geven om ergens goed in te zijn. Beste in statistiek? Hard kunnen lopen? Dat is even belangrijk. Geef kinderen mee dat ze iets kunnen, waar ze fier op kunnen zijn. De kennis die je nu meekrijgt, ben je een dag na het examen voor 80 % vergeten. Maar het kattenkwaad op school of de dingen die je met je vrienden na school deed, dat blijft mensen bij, dat onthouden ze voor de rest van het leven. Nu hoor je zelfs de roep dat er minder vakantie moet zijn. Nee! Minder werken: zet je kinderen op de eerste plaats. Lopen op roltrappen Waar ik ook een taak voor het onderwijs in zie, is het bijbrengen van vaardigheden zoals assertiviteit en leren praten over problemen. Want die hebben ze. Maar wat doen we? We geven drukke jongens een label: ADHD. Voilà, niet onze schuld! Jongens ADHD, maar meisjes hebben eetstoornissen. Wat is het verschil? Ze zien allebei af, ze kunnen niet omgaan met hoe het loopt in het leven. Echtscheidingen, liefdesverdriet, dat soort dingen. Leer kinderen daarover praten. Want ze groeien op in een samenleving waarin het niet snel genoeg kan Vraag vrijblijvend een offerte op maat. Bel gratis gaan. We lopen op roltrappen! Gelukkig zie je meer en meer tegenbewegingen opkomen. Jongeren gaan weer op zoek naar zingeving. Geef ze die ruimte door zelf het goede voorbeeld te geven: bekijk jongeren op een positieve manier. Wie zich stoort aan over de grond rollende, Infosessies: Grenzen stellen. Moet mijn kind nog luisteren? Kinderen opvoeden gebeurt met vallen en opstaan. Als ouder heb je niet voor elke situatie een pasklaar antwoord. Ook al heeft het ene kind duidelijker grenzen nodig dan het andere, elk kind is gebaat bij grenzen. Ze geven structuur, duidelijkheid en voorspelbaarheid. Maar als ouder is het niet eenvoudig om daar consequent mee om te gaan. En wat doe je als je kind de grenzen niet respecteert? Gastspreker Maurits Wysmans, deskundige in opvoedings- en gedragsproblemen en co-auteur van het boek Praten met ouders neemt ons mee op weg. Vormingsattest beschikbaar. Donderdag in Lembeke, Dinsdag in Aalter, Dinsdag 8-10 in Haaltert, Dinsdag 5-11 in Nazareth Voor alle praktische info: zie agenda blz.56 Terug makkelijk de trap op en af. Dankzij m n traplift van ThyssenKrupp Encasa. Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Daar staat geen leeftijd meer op. Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal, steil of hebt u een wenteltrap. En dat allemaal dankzij onze unieke monorail. Die is niet alleen veilig en elegant, maar past ook in ieder interieur. Kortom, met een traplift van ThyssenKrupp Encasa blijft alles bij het oude. Behalve natuurlijk het gemak waarmee u voortaan de trap op en af gaat! Ontvang nu uw gratis documentatiepakket! vechtende jongens kan die positiviteit alvast oproepen door een vergelijking te maken met die andere levende wezentjes waar we allemaal bij wegsmelten: jonge hondjes. Die vergeef je toch ook als ze de poten onder je IKEA-meubeltjes doorknagen en plassen op je tapijt? Comfortabel, veilig en gebruiksvriendelijk! cm22_mv.indd /08/13 11: _Cava_180x125_Midden-VL+Mechelen-Turnhout.indd 1 30/01/13 10:16