[ Technasium Magazine] Jaargang 6. zomer

Transcriptie

1 [ Technasium Magazine] Jaargang 6 zomer

2 Technasium Magazine] Inhoud: Leerlingen uit klankbordgroep Basisschoolbezoek Viruskenner En verder - Op de voorkant: leerlingen uit 2T1 in lab van Nemo - Night of the Nerds - Intel International Engineering and Science Fair (ISEF) Convenant HVA met Technasia. Volg ons ook op Facebook en Twitter! Voor oud-leerlingen is er de speciale alumni-groep Naderende zomer In aanloop naar de zomer zijn er veel zaken die afgerond worden. Zo kun je in dit magazine lezen over de afronding van verschillende O&O projecten. Mocht u deze zomer op vakantie gaan naar het buitenland, lees dan zeker het stuk over de viruskenner. De leerlingen hebben namelijk een project gedaan over allerlei (exotische) virussen. De school heeft bovendien een belangrijke bijdrage geleverd aan de meting van de effectiviteit van deze landelijke onderzoeksen ontwerpwedstrijd. Dit is een speciale leerling-editie van ons magazine, voor een groot deel door hen en voor hen geschreven! Speciale dank daarom aan de klankbordleerlingen, die een aanzienlijk deel van de input voor dit magazine geleverd hebben. Sommige kort van stof en andere al ware schrijvers. Sommige heel positief en andere goed kritisch. Uit alle stukken blijkt echter dat ze bewust bezig zijn met hun leerproces. Hiermee laten ze zien dat wij een groep leerlingen binnen de school hebben waar we ongelofelijk trots op zijn! Hierboven: Mevr. De Bruijne samen met een opdrachtgever bezig met beoordeling van 1T project Ballast Nedam. Onder: Met 3T bij Erasmus MC voor kick-off viruskenner (zie ook artikel van Wilco Zwennis). Yvonne Goselink en Paul Swinkels 1

3 Uitnodiging Beste ouder(s)/verzorger(s) van 1T, voor de eindpresentatie van het laatste brugklasproject van dit schooljaar willen wij u (en eventueel andere geïnteresseerden) graag uitnodigen. Op een markt presenteren de leerlingen hun ontwerp voor een fietsbrug over het Amsterdam Rijnkanaal ter hoogte van het plaatsje Nigtevecht. De opdrachtgevers Cees Jellema en Nico Schulte van Ballast Nedam zullen ook op deze markt aanwezig zijn. Zij beoordelen de ontwerpen en nemen de adviesrapporten van de leerlingen in ontvangst. De leerlingen kunnen u alles vertellen over hun ontwerp voor een brug die goed moet aansluiten op de bestaande wegen, eventueel diersoorten de mogelijkheid biedt ook over te steken, 100 jaar moet blijven staan en bijvoorbeeld niet te duur worden. Komt u kijken of dit te zien is in de ontwerpen van 1 technasium? Wij ontmoeten u graag op donderdag 11 juni om uur in lokaal 107/108 (rond 15:45u zullen wij afsluiten). Amber de Bruijne en Yvonne Goselink, Docenten O&O klas 1t1 en 1t2 Tweede klas Technasium In het tweede jaar Technasium op het Keizer Karel College stonden dit jaar ook weer leuke en diverse projecten op het programma: Voor Yakult een voedingsmiddel bedenken, deelnemen aan de Technasium Topaward wedstrijd, een website voor een eigen opdrachtgever & een exhibit voor Nemo maken. Tijmen van Loon vertelt: Ik ben nu bezig met het project Science Center op school. In dit project voor Nemo is het de bedoeling dat je kinderen op een leuke en speelse manier iets kan leren over een natuurkundige wet. De kinderen moeten, net zoals bij Nemo, iets doen om de wet die wordt uitgelegd ook uit te proberen. Voorbeelden van onderwerpen zijn luchtdruk, krachtenverdeling bij tandwielen, krachtenverdeling bij katrollen en optica. 1 e klas Technasium Dit was ons eerste jaar op het Technasium. De 4 projecten dit jaar waren: Artcadia, Artis, AniMath en Ballast Nedam. Ons favoriete project is Artis. Dat komt doordat we echt een dreamteam hadden, iedereen deed waar hij/zij goed in was dus iedereen kon zijn talenten goed laten zien. Wij hebben veel geleerd hier op het Technasium. Dat komt doordat we veel verschillende projecten en trainingen hebben gehad. Zo hebben we geleerd hoe we goed moeten presenteren en hoe we een 3Dprogramma moeten besturen. We hebben ook geleerd samen te werken. Dat hebben we geleerd doordat we samengewerkt hebben met verschillende kinderen uit de klas waar je het soms niet helemaal mee eens bent. Maar dat heb je ook buiten school. We willen nog graag meer leren over het presenteren. Zo zouden we graag willen leren hoe we een goede PowerPoint of korte pitch kunnen maken. Het leukste bij dit project vond ik dat er een combinatie moest zijn van creativiteit en de natuurkundige uitleg. Hierdoor is er in het project tijd voor het echte onderzoeken (in het begin van het project) en tijd voor het bouwen en creatief bezig zijn (aan het eind van het project). Tijmen van Loon (2T) Tot volgend jaar! Loulou de Wit & Renske Mulder (1T) 2

4 3e klas Technasium project 3 Na Arup (Urban Farming) en het Amsterdamse Bostheater (Interactieve installatie) zijn onze 3T leerlingen in de huid van voedingstechnoloog gekropen voor het toepassen van Mórínga. Of is het Mòrìnga? Op een dinsdag ochtend in februari reist 3T af naar de Hortus Botanicus te Amsterdam, klaar voor de Kick- Off van hun volgende O&O project. Als ik voormalig 3T'ers vraag naar het project waarvan de Kick-Off plaats vindt in de Hortus krijg ik verhalen te horen over een groen poedertje van gemalen bladeren wat verschrikkelijk stinkt en echt niet te eten is, Moringa genaamd. Ze wensen me succes. Niet een hele positieve eerste indruk als je het mij vraagt. Als we aankomen bij de Hortus staat er een jonge vrouw op ons te wachten, die later onze opdrachtgever blijkt te zijn. Ze heet Lavender en werkt voor the Hunger Project, een organisatie die werkt aan het einde van chronische honger in de wereld door te investeren in mensen. Als we allemaal plaatsgenomen hebben op blauwe stoeltjes in een van de overdekte kassen van de Hortus geeft ze ons de opdracht om het superfood Moringa, wat overal en nergens groeit in Afrikaanse landen als Benin een land waar dit project ook specifiek op gericht is te verwerken in een product dat op de westerse markt gebracht kan worden. Als we de kas weer verlaten begint het te regenen, alsof de wolken op ons gewacht hebben. zorgt ervoor dat je vaak al in een bepaalde richting gestuurd wordt waar de leraren en opdrachtgever willen dat je in denkt. De oplossingen die daar uit rollen hadden ze soms makkelijk zelf kunnen bedenken. Je klaar stomen voor de grotemensenwereld wordt dat wel eens genoemd door sommige docenten. Maar het hele idee van Technasium is toch juist om kinderen met een nog niet zo belemmerd gezichtsveld naar probleemstukken te laten kijken? Ik was dan ook blij toen ik er achter kwam dat we dit project eindelijk ietwat vrijheid hadden. We mochten zelf kiezen wat we nou uiteindelijk wilden hebben als eindproduct na die 8 weken. Ben je geïnteresseerd in economie, dan kon je je richten op de marketingkant van het op de markt brengen van een product en een marketingplan opstellen voor je product. Ben je geïnteresseerd in Biologie, dan kon je je richten op de biologische kant van het op de markt brengen van een product en een labjournaal over de onderzoeken naar hoe je je product het beste kan bereiden schrijven. Bij mijn groepje was het al vrij snel duidelijk, wij gaan verder met de economische kant van dit project. Dat omdat niemand van ons groepje echt geïnteresseerd is in biologie. (Ik hoop dat morgen niet de hele biologiesectie boos achter me aan zit.) Na een doelgroep- en marktonderzoek komen wij met het al zeg ik het zelf geniale idee om een gehele productlijn op te zetten met daarin voor ieder wat wils, met in de hoofdrol Moringa kokosolie. Een universeel product waarmee van alles kan. Van vervanging voor boter tot dagcrème, van alles. We krijgen een blad met opdrachten om uit te voeren in de snikhete en benauwde kassen van de Hortus waarna we weer huiswaarts keren. In de metro terug wordt druk gesproken en overlegd, over dat vieze plantje uit Benin, over hoe de smaak te verdoezelen en over de leuke naam van de opdrachtgever. De volgende dag is het tijd om aan de slag te gaan met project Moringa. Na een korte discussie binnen mijn groepje of je de naam nou uitspreekt als Mórínga of Mòrìnga beginnen we met ons onderzoek. Ten eerste zijn we wel een benieuwd naar wat voor superkrachten Moringa dan wel niet heeft die het superfoodwaardig maken. Al gauw komen we er achter dat dat heel veel is. Dat komt doordat Moringa een bron is voor tal van vitaminen en mineralen. We besluiten om alle vergaarde kennis te verwerken in een strip. Het is een verhaal over Samuel die je een rondleiding geeft door het land van Moringa, Benin. Er is een ding dat ik heel jammer vind aan het Technasium onderwijs. Dat is dat bij het doorsnee O&O project je wordt doodgegooid met eisen en opdrachten die verplicht in je eindverslag moeten zitten waardoor buiten de door de leraren en opdrachtgever van tevoren getekende lijntjes kleuren bijna onmogelijk is zonder bestraft te worden met een laag cijfer. Dat maakt met echt creatieve oplossingen komen vaak heel moeilijk tot bijna onmogelijk en Of ik binnen dit project nou echt een nieuwe vaardigheid heb geleerd valt te betwijfelen. Bij dit project moesten we vooral vaardigheden die we al hadden toepassen op een project, bijvoorbeeld het schrijven van een wetenschappelijk verslag en het opstellen van een labjournaal. Twee dingen waar we in eerdere projecten en trainingen al mee hebben gewerkt en nu vooral deze vaardigheden konden bijschaven. Je kunt me nu wel alles vragen over Moringa, want daar ben ik nu een expert in. Lotus Friede (3T2) 3

5 4 e klas Technasium keuzeproject 1 Stikstofdioxide Voor mijn eerste keuzeproject heb ik met mijn groepje een opdracht bij het KNMI gekregen. Het KNMI is het nationale data- en kenniscentrum voor weer, klimaat en seismologie. Bij het KNMI hebben we op de afdeling stikstofdioxide en ozon een opdracht gekregen. Het KNMI is na veel onderzoek erachter gekomen dat stikstofdioxide een erg schadelijke stof is. Toch komt er door de vervuiling van de aarde erg veel stikstofdioxide in de lucht voor. Om in de gaten te houden hoeveel stikstofdioxide er zich in de lucht bevindt, heeft het KNMI doormiddel van gebruik van satellieten een manier gevonden om te kijken naar de absorptie van licht in stikstofdioxide. Omdat ze weten hoe de absorptie van licht in stikstofdioxide verschilt met de absorptie van licht in normale lucht, kunnen ze zo kijken hoeveel stikstofdioxide er zich in de atmosfeer bevindt. Deze oplossing is vrij ingewikkeld en abstract. Er zijn redelijk vaak open dagen op het KNMI waar alle werknemers de gelegenheid krijgen om aan bezoekers te laten zien met wat voor projecten ze bezig zijn. Onze opdrachtgevers liepen tegen het probleem op dat het uitleggen van hun project nog vrij lastig is zonder voorbeeld. Nu heeft mijn groepje als opdracht gekregen om een soort van exhibit te maken. Een opstelling waardoor bezoekers kunnen zien hoe het allemaal z n gang gaat. Wij gaan een opstelling maken met een diaprojector. Achter deze diaprojector kunnen twee glazen potten geplaatst worden, een glazen pot met normale lucht en een pot vol met stikstofdioxide. Hierachter wordt een prisma geplaatst. Zo kunnen de bezoekers zien wat het verschil is tussen de absorptie va licht in normale lucht en in stikstofdioxide. Ik vindt het heel erg leuk project. Het is heel erg scheikundig en natuurkundig. Vooral het scheikundige aspect vindt ik erg leuk. Wij gaan namelijk zelf stikstofdioxide maken en ik vindt dat proces erg interessant. Wat ik ook erg leuk vindt het in contact staan met zo n groot bedrijf als het KNMI. Op het Technasium leer je heel goed hoe je goed contact onderhoudt met je opdrachtgever. Omdat ik op het Technasium zit krijg ik de kans om al een beetje van het bedrijfsleven te proeven en zo een mogelijke keuze te maken voor een studie. Karlijn Rodenburg (4VD) 4 e klas Technasium: keuzeproject 1 Oil beurzen project We zijn in maart begonnen met het eerste keuzeproject voor de vierde klas. Dit was erg leuk en spannend om te doen omdat je erg veel vrijheid krijgt maar niet superveel tijd om een opdrachtgever te vinden. Je begint met het samenstellen van een groepje van vier leden. Vervolgens kijk je waar de interesses van de leden liggen en ga je op zoek naar bedrijven waarvan het je leuk lijkt om een opdracht voor te doen. Wij zijn uitgekomen bij het bedrijf Oil. Oil is een ontwerpbureau dat ruimtes ontwerpt voor zakelijke ontmoetingen op bijvoorbeeld beurzen. Ze hebben bijvoorbeeld als klanten: Heineken, Canon en ANWB. Persoonlijk contact is heel belangrijk voor ze. Oil ontwerpt daarom ruimtes die dan ook kunnen leiden tot een gesprek. Ze hebben een multimediaal concept gemaakt, gebaseerd op offline en online communicatie. Oil heeft natuurlijk een probleem waarmee wij ze moeten helpen. Mensen tussen 25 en 35 jaar gaan niet vaak of helemaal niet naar beurzen. Dit probleem is bekend bij eigenlijk alle bedrijven die op beurzen staan. Er is nog geen echte oorzaak voor gevonden. We hebben dus samen met onze opdrachtgever de volgende twee vragen bedacht: 1. Waarom hebben jonge mensen, zowel professioneel als privé, zo weinig interesse in bijeenkomsten waar ze 'live' nieuwe dingen kunnen zien, leren, ervaren, proeven, testen enzovoort? 2. Hoe zouden we ze zo ontzettend nieuwsgierig kunnen maken dat ze wel naar beursachtige events gaan? Voor het onderzoeken van het probleem hebben we een enquête gehouden bij onze doelgroep en vervolgens hebben we dit verwerkt. We konden hieruit concluderen dat mensen vaak niet weten wat er te doen is op een beurs. We hebben toen bedacht om een app te maken waarin je de beurzen kan bekijken en je te zien krijgt wat er te beleven is. Ik vind dit een erg leuk project. Het zit aan de informatica kant met het verwerken van de informatie en het maken van een app. Ik wilde altijd al een app maken maar ik had er nooit echt tijd voor maar nu mag het voor school dus dat vind ik super leuk. Oil is ook een erg leuke opdrachtgever om mee te werken. Ze maken altijd tijd voor ons vrij en zijn niet zo afhoudend als andere bedrijven wel eens kunnen zijn. Het Technasium is erg interessant omdat je heel verschillende dingen doet. We leren veel handige vaardigheden, zoals presenteren en reflecteren op hoe je het project hebt gedaan. Ook samenwerken is een van de belangrijkste dingen die je leert. Dit leer je niet in normaal onderwijs terwijl dit heel goed is om te kunnen, niet alleen nu maar ook later tijdens je studie en in je werkende leven. Sem Koenen (4Vd) 4

6 5e klas Technasium Keuzeproject 3 Collin s Barsystems Ik heb een project gedaan bij Collin s Barsystems, dat is een bedrijf dat is gespecialiseerd in het maken van cocktailbars. Night of the Nerds Met Noah Jadoenathmisier, Anouk Kuik, Esmee Huijten, Pim de Troye, Afra Heus en Daan de Rond op 2 juni 2015 naar het Klokgebouw in Eindhoven voor de Night of the Nerds Tijdens de Dutch Technology Week was 2 juni de speciale dag voor het voortgezet onderwijs. Deze dag gaf zo n 400 leerlingen van de bovenbouw VMBO, HAVO, VWO de mogelijkheid om technologie bedrijven te bezoeken. Bovengenoemde technasium leerlingen waren zo geïnteresseerd dat ze zelfs in hun eigen tijd wel met mij (ondergetekende) hiernaartoe wilden gaan. Het programma (meer dan 55 activiteiten) bevatte Night of the Nerds shows, clinics, experiences, techtalks en een waar testlab. Onze opdrachtgever was Fjalar Goud, voormalig beste bartender van de wereld (en met een 10-jarige engineering achtergrond bij Porsche). Onze opdracht was heel open: Hoe kan je een bar efficiënter maken? Uiteindelijk hebben wij een nieuw soort bar-materiaal in onze oplossing verwerkt en hebben wij een andere indeling bedacht. Verder hebben we nog een handige manier bedacht om van het vele (smelt)ijs af te komen. Tot slot hebben wij ook een gereedschap bedacht voor het bartenderen die het werk efficiënter maakt. Als we hierover voor onze opdrachtgever een uitgebreid aanpakplan schrijven, wil hij de kosten financieren om een prototype te maken. Als het goed blijkt te werken, dan zou het uiteindelijk ook op de markt gebracht kunnen worden. De leerlingen zat al rubiks cube end en schetsend in schetsboeken uitgebreid met elkaar te kletsen over elkaars interesses en O&O projecten tot nu toe (en Daan en Noah overtroffen elkaar in aantal programmeertalen die zij kunnen schrijven). De avond kon voor mij al niet meer stuk! Bij aankomst met onze neus direct in de boter wat betreft gave stands en overal dingen te zien, beleven en doen en rond etenstijd ook niet zo druk! De leerlingen achteraf: Esmee ik vond het heel leuk om al die nieuwe techniek enzo te zien! Anouk: ik vond het super gezellig en leerzaam en heb een visitekaartje van iemand die mijn opdrachtgever wil zijn volgend jaar! Ik zeg: volgend jaar weer! Yvonne Goselink Eén van de bestaande producten van Collins Barsystems In de 5e klas technasium ligt eigenlijk alle verantwoordelijkheid bij jezelf en niemand anders. Dus het is nu echt van belang dat je een goede planning maakt en je daaraan houdt. In de eerste volgde je een vaste planning. Later werd erop toegezien dat je een planning maakte. Nu wordt daar ook niet meer naar gekeken, dus ligt alles in jouw handen. Dit is vaak erg lastig, maar het is aan de andere kant ook wel weer een uitdaging! Sebastiaan van Meyel (5T) 5

7 Bezoek basisschool aan Technasium Op vrijdag 13 maart hebben 3 groepen van de basisscholen uit Onderwijsgroep Amstelland een bezoek gebracht aan het KKC. Van leerlingen uit 6T kregen ze een lesje O&O voorgeschoteld. De leerlingen en de begeleiding waren zeer enthousiast over de gegeven lessen. Wilco Zwennis nam de coördinatie voor zijn rekening en zorgde ervoor dat het bezoek gesmeerd verliep. Ze werden goed ontvangen en de opdracht werd kort en bondig uitgelegd, waarna de kinderen heel enthousiast in groepjes aan het werk gingen. De opdracht was uitdagend en de resultaten waren heel goed. Bob Bijleveld (onderwijsgroep Amstelland) en de leerlingen met wie hij mee was waren heel positief over deze les. Enkele reacties van de Triangel en de Roelof Venema School n.a.v. hun bezoek aan ons Technasium: Wij zijn tevreden over het bezoek aan het KKC. We werden goed ontvangen met een drankje en koekje. De leerlingen vonden het heel spannend en ook en beetje eng. Vooral de "grote" kinderen in de gangen maakten veel indruk. De opdracht was leuk en werd met veel enthousiasme uitgevoerd door de leerlingen. (zie foto). Convenant HvA en Technasia Op 2 april tekenden de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en ongeveer 25 technasiumscholen rond Amsterdam een convenant om samen te werken aan vernieuwend & inspirerend techniekonderwijs. Leerlingen uit de bovenbouw van de technasia kunnen de komende jaren bij HvA docenten terecht met specialistische vragen over hun meesterproef. Ook kunnen ze gebruik maken van faciliteiten van de HvA, zoals bijvoorbeeld een 3D-printer. De afgelopen jaren zijn een aantal leerlingen van technasia al door HvA experts begeleid bij hun meesterproef ( proeve van bekwaamheid in het eindexamenjaar). Bijvoorbeeld bij autarkisch bouwen, het bouwen van een waterdrone en bij het ontwikkelen van verlichting voor sporters. De afspraak die in het convenant wordt vastgelegd is dat deze begeleiding door de HvA de komende 4 jaar voor veel meer leerlingen van aangesloten technasia beschikbaar is. In het kielzog hiervan krijgen leerlingen ook meer zicht op de beroepsmogelijkheden na een technische studie en komt er meer uitwisseling over onderwijs en onderzoek tussen docenten van de technasia en docenten van HvA Techniek. Gerard van Haarlem, domeinvoorzitter van de techniekopleidingen van de HvA: Wij vinden het als hogeschool belangrijk dat technasiumleerlingen die in het kader van hun meesterproef op zoek gaan naar specialistische kennis bij ons komen. Studenten die uitdagend en excellent onderwijs willen, zijn bij de HvA op de juiste plek. HvA Techniek heeft o.a. opleidingen op het gebied van aviation, bouw, engineering en logistiek en drie onderzoeksprogramma s met als thema s Aviation, Forensisch Onderzoek en Urban Technology. Voor meer informatie, kijk op: Al met al vonden de bezoekers het zeker voor herhaling vatbaar. We ontvingen zelfs een uitnodiging aan het adres van onze 6T leerlingen om volgend jaar een techniekles te laten geven in het technieklokaal van de scholengroep. Kortom, er is voldoende animo om dit een jaarlijks terugkerend event te maken. Onder toeziend oog van Boris Wanders (Stichting Technasium) en onze netwerkcoach (en 6v docent!) Wilco Zwennis wordt het document ondertekend. Bedankt, Bob Bijleveld, voor deze feedback! 6

8 Viruskenner: Een wereldwijd technasiumproject 1000 leerlingen, verdeeld over Nederland, Suriname en Indonesië werken op dit moment aan hetzelfde technasiumproject: Viruskenner. Voor onze 3T leerlingen was dit het 4 e project dit jaar. Leerlingen worden in 8 weken expert op het gebied van de virologie en bedenken innovatieve preventiemethoden om infecties te voorkomen en om de doelgroep te informeren. Opdrachtgever is dhr. Eric van Gorp, Professor of Medicine aan het Erasmus MC en initiatiefnemer van Stichting Cirion en Viruskenner. Vervolgens gaan de leerlingen in teams 8 weken aan de slag met de opdracht om voor een specifiek en actueel virus een innovatieve preventiemethode of middel te ontwikkelen. Ieder team wordt expert op het gebied van een ander virus zodat bij de eindpresentaties op school leerlingen over 8 verschillende infectieziekten geïnformeerd worden. Aan iedere school wordt een onderzoeker als coach gekoppeld. Die kan gedurende het project benaderd worden voor vragen en komt langs op school om gedurende een spreekuur tussendoor met de leerlingen de voortgang te evalueren. Het project wordt al jaren traditioneel afgesloten in het ErasmusMC met presentaties van de beste teams van iedere school en de viruskennerquiz waarbij iedere leerling middels 40 vragen over virussen kan laten zien wie de viruskenner van dat jaar is geworden. Ondanks sterk verbeterde hygiëne, de komst van antibiotica en nieuwe vaccins, sterven er wereldwijd nog miljoenen mensen aan de gevolgen van infectieziekten. In Nederland kennen we een goed vaccinatieprogramma en komen virale infectieziekten nog maar zelden voor. Echter door het toegenomen reizigersverkeer komen ook wij in gebieden waar malaria, gele koorts en dengue voorkomen. Stichting Cirion bevordert wereldwijd samenwerking tussen lokale en internationale experts, ondersteunt onderzoek en levert middels uitwisseling en scholingsprogramma s een bijdrage aan de kennisoverdracht over infectieziekten. Kennis is immers een belangrijke voorwaarde voor preventie, zowel in Nederland als in de rest van de wereld. Kennis als antivirus Vanuit deze gedachte is vijf jaar geleden het project Viruskenner: kennis als antivirus, opgezet. Initiatiefnemer en opdrachtgever is al jaren Eric van Gorp. Viruskenner is een wedstrijd voor derde klassen van het Technasium. Een project voor leerlingen met interesse in de medische wetenschap en die meer willen weten over (exotische) virussen. Hoe deze zich verspreiden, wat ze doen in mens of dier, hoe ze mensen ziek maken en vooral ook hoe deze mensen weer beter kunnen worden. En hoe we kunnen voorkomen dat mensen geïnfecteerd raken. De pilot was op het Keizer Karel College in Amstelveen, het tweede jaar deden alle scholen uit netwerk Randstad Noord mee, en de jaren erna 8 technasia uit verschillende netwerken. En de editie in 2015 is uitgebreid met scholen in Paramaribo en Surabaya. Viruskenner in Nederland De opzet is al jaren ongewijzigd. Het project start met een kick off in het Erasmus MC. Dit jaar was dat op 15 april. De leerlingen van het Keizer Karel College, Caland Lyceum, Helinium, Kaj Munk College, Maris College, JFC Barneveld, Dalton Barendrecht en CLD gingen een dagdeel proefstuderen waarbij jonge onderzoekers vertelden over hun onderzoek en de leerlingen inzicht gaven in alles wat er komt kijken bij het doen van onderzoek. Kick off Rotterdam, Erasmus MC 15 april 2015 Europese beurs Door een Europese beurs is het dit jaar mogelijk het project ook te draaien op middelbare scholen in Indonesië en Suriname. Met dezelfde opzet. Een kick off met presentaties van onderzoekers, coaches die gedurende het project benaderd kunnen worden voor vragen en een afronding met presentaties en de viruskennerquiz. Tussendoor kunnen teams via Skype in contact komen met leerlingen in Nederland die werken aan hetzelfde virus. Namens het Technasium ben ik meegereisd naar Suriname en Rutger Gast, technator van het Caland naar Surabaya. Viruskenner in Paramaribo 18 mei was de kick off op het Ewald Meyer Lyceum in Paramaribo. 4 onderzoekers van het Erasmus MC en ondergetekende namens het Technasium zijn naar Suriname gevlogen om deze kick off te verzorgen. Bij aankomst werden we opgehaald door een busje van het Ministerie dat de school toestemming heeft gegeven aan dit project te mogen meedoen. We verbleven in een guesthouse in het centrum van Paramaribo. Een stad in de ban van de parlementsverkiezingen. 7

9 Na een dag voorbereiding van onze presentaties liepen we bij een temperatuur van 33 graden en een luchtvochtigheid van 90% in onze zwarte viruskennershirts door Paramaribo naar de school. Het schoolgebouw bestond uit lokalen met ramen zonder glas en een conferentiezaal. Het ontbreken van glas in de ramen bracht af en toe gelukkig een zuchtje wind ter verkoeling naar binnen. De 200 leerlingen uit klas 4 vwo hadden schijnbaar minder last van de hitte en zaten in hun gekleurde schoolshirts keurig te luisteren naar minicolleges over het Hanta virus, Tuberculose en Influenza. Deze colleges werden vol enthousiasme gegeven door Bas, Marco, Lennert en Rogier van het Erasmus MC. Ik heb verteld over het technasiumproject in Nederland en we hebben de film laten zien over de kick off in Nederland. Het project werd toegelicht en de teams ingedeeld. Leerlingen gaan aan de slag met virussen die in Suriname actueel zijn, zoals Chikungunya. Terwijl wij onze shirts konden uitwringen van het zweten, gingen de leerlingen brainstormen en een plan van aanpak maken. Over 8 weken vliegt de opdrachtgever met enkele coaches opnieuw naar Paramaribo om de eindproducten te bewonderen en te beoordelen. En om de viruskennerquiz te spelen met de leerlingen. Daarnaast vond er in die week in het onderzoekslab in Paramaribo een symposium plaats waarbij de meegereisde onderzoekers vertellen over het onderzoek dat zij in Nederland doen. Viruskenner team geeft presentaties op het Ewald Meijer Lyceum in Paramaribo 18 mei 2015 Virus kenner Surabaya Drie dagen voor de kick-off zijn we als team geland met allerlei verschillende vluchten, op allerlei verschillende tijden. Ik maakte kennis met een leuk team van artsen en onderzoekers, waarvan ik er natuurlijk een aantal al kende van de Nederlandse Viruskenner. Een hechte groep die leuk samenwerkt en er duidelijk zin in had. Met enige doodsverachting werd gezamenlijk midden in de nacht naar eten gezocht tussen de vele eettentjes in Surabaya. De magen liepen duidelijk nog op Nederlandse tijd. En ondanks de plaatselijke nieuwe alcohol wetten hielp ook een biertje op zijn tijd, om de jetlag te overkomen. Artsen weten hoe je zoiets moet doen. Ik heb de eerste dagen een aantal bezoeken afgelegd bij universiteiten en ziekenhuizen. Prof. Dr. Eric van Gorp, mijn prettige en zeer geleerde reisgenoot en tevens hoofd viruskenner, gaf een aantal colleges aan een geïnteresseerd publiek van jonge artsen in opleiding. Ik weet nu een hoop meer over bloedstolling, virussen en homeostase. Jammer dat ik niet mee mag doen met de quiz op de einddag. Ik moet nu toch zeker een kans maken. De ziekenhuizen, gebouwen en scholen zijn soms schrijnend, maar soms ook onverwacht geavanceerd. Zo ook onze middelbare school SMA Negeri 16. De scholen hebben geen namen maar nummers. Dat is al één voor mij opvallend verschil. Verder zijn de lokalen open opgesteld rondom een centraal schoolplein. Een beetje barak-achtig, maar het doet prettig en tropisch aan. Inclusief natuurlijk de vele palmbomen. En verrassend. Mét 120 redelijk snelle computers in verdeeld over vier computerlokalen. Tijdens de resterende dagen hebben we een jungletocht gemaakt, hebben we dolfijnen gespot in de Suriname rivier en genoten van het heerlijke eten in Suriname. Een prachtige ervaring om eens in Suriname voor een groep leerlingen te mogen staan. Door het zien van de primitieve lokalen, besef je ook weer hoe goed we het onderwijs in Nederland voor elkaar hebben. Kick off Surabaya Leerlingen zijn leerlingen. Waar dan ook ter wereld. Maar als je 800 schoenen op een rijtje ziet staan en minstens 200 beige hoofddoekjes gescheiden ziet zitten van de andere scouting-achtige uniformen, dan weet je dat het toch een heel ander land is. De kinderen zijn gezellig en open. Ze zitten netjes en rustig op de grond, maar praten wel opgewekt met elkaar en vinden het ook leuk om met ons te praten. Hieruit blijkt al wel dat ze in ieder geval niet onderdrukt worden door middel van strenge straffen en dreigementen. Voor mij als leraar een opluchting. Voor de kinderen én het project. Uit leuke leerlingen komen leuke ideeën. 8

10 De 400 leerlingen die de zaal vullen en zelfs op de patio buiten nog luisteren zijn niet bepaald stil. Toch zijn de lezingen verstaanbaar en wordt er erg goed opgelet. Er komen na elke lezing intelligente en doordachte vragen. Als ik iets mag vertellen over Nederland is het enthousiasme groot bij de leerlingen. Ze vinden het geweldig om een filmpje met een begroeting te zien van hun Nederlandse collegaleerlingen en we maken zelf ook een kort filmpje als begroeting terug. Het geeft een fijn gevoel om de leerlingen te mogen betrekken bij een project dat wereldwijd plaatsvindt. De leerlingen daar hebben behoefte aan een gevoel van verbondenheid. Dat blijkt uit alles. Het zou ook leuk zijn als bij de finale er weer wat teruggekoppeld zou kunnen worden, bedenk ik me ter plekke. Na de kick-off volgt voor mij nog een intensieve rondreis door Java. Van eerste klas treincoupés tot achterop oude brommertjes en bussen met gitaarmuziek zijn alle vervoersmiddelen wel aan bod geweest op de bijna 1500 km die ik in korte tijd door Java aflegde. Ik heb op levende vulkanen gestaan en in hun krater gekeken. Met olifanten en tijgers geknuffeld, door de jungle gewandeld, tempels bezocht door het drukke Jakarta gezworven op zoek naar restanten van de Nederlandse tijd. Al met al een avontuurlijke en onvergetelijke reis! Enkele opdrachtgevers bij de eindpresentaties van 5T Colofon: Eindredactie: Paul Swinkels Bijdragen: Loulou de Wit en Renske Mulder (1T), Tijmen van Loon (2T), Lotus Friede (3T), Karlijn Rodenburg (4T), Sem Koenen (4T), Sebastiaan van Meyel (5T). Wilco Zwennis, Bob Bijleveld (Onderwijsgroep Amstelland), Paul Swinkels en Yvonne Goselink Reacties kunnen gestuurd worden naar Voor meer informatie over de inhoud, opzet, foto s en verslagen van het viruskennerproject: Materiaal gezocht. Dagelijks zijn ruim 300 technasiumleerlingen aan het bouwen aan maquettes, proefopstellingen of prototypes. Om dit alles mogelijk te maken hebben we veel materiaal nodig. Denk aan hout, plexiglas, spiegels, magneten en stof. U kunt een bericht sturen naar Rob Goosen (Goo@keizerkarelcollege.nl) als u materiaal beschikbaar heeft. Extra: een verslag van onze leerlingen die deelnamen aan de ISEF op de volgende pagina s! 9

11 Intel International Engineering and Science Fair (ISEF) 2015 Vorig jaar juni 2014 wonnen wij de 1e prijs op de INESPO duurzaamheidsolympiade met onze Technasium meesterproef 'draaien op natuurwarmte-installaties'. Dat betekende een week naar Pittsburgh, Pennsylvania, USA om Nederland te vertegenwoordigen bij de Intel ISEF Science competition, met in totaal 78 deelnemende landen. 10 mei 2015 was het dan eindelijk zo ver! Om uur waren wij present op Schiphol voor onze eerste vlucht naar Newark (New York) waarna we vervolgens zouden doorreizen naar Pittsburgh. Direct na aankomst moesten wij ons melden bij het David L Lawrence Convention Center, de locatie waar Intel ISEF werd gehouden. Hier ontvingen wij onze badges die ons tot alle hallen en activiteiten toegang gaven. Handig was dat je hierdoor ook meteen iedereen zijn of haar naam wist. In de avond stond er een Penny Exchange op het programma. Hier was het de bedoeling dat iedereen zijn penny met elkaar uitwisselde. Het ene land had karakteristieke lintjes, het andere een button met daarop het land van herkomst. Zo hadden wij een tas vol met WK hamsters van de Albert Heijn. Deze vielen gelukkig goed in de smaak! Maandag was vooral bedoeld om de stands op te zetten. In de middag was er tijd om de stad te verkennen waarna er in de avond een indrukwekkende openingsceremonie werd gehouden. Van tevoren had ieder land een poster gemaakt met om de landsnaam heen symbolen en tekeningen. Onze poster was versierd met tulpen, molens, voetbal, Sinterklaas, oranje leeuw, schaatsen etc. Op dinsdag, de derde dag, zijn wij wederom naar de het David L Lawrence Convention Center gegaan. Hier hebben wij Dick Ahlens ontmoet, een blogger van Dutchcowboys. Dick schrijft blogs over techniek en was voor dit evenement uitgenodigd. Hij wilde een interview houden met ons over het evenement. Wij zijn vervolgens aan een tafeltje gaan zitten en hebben zijn vragen voor een camera beantwoord, dit zal nog op zijn blog gepubliceerd worden. De vragen gingen vooral over het evenement en over onze studie en vooropleiding. Na dit interview hebben in de verschillende hallen met veel medekandidaten gesproken. Het viel op dat hoewel de meeste deelnemers erg jong waren, ze toch met hele ingewikkelde oplossingen kwamen voor complexe problemen. Ook was het heel leuk om te zien dat mensen van verschillende landen goed met elkaar omgingen, ondanks de grote verschillen. In de middag hebben we het baseballstadion van de Pirates bezocht. Het was indrukwekkend, zoiets kennen wij in Nederland namelijk niet echt! De openingsceremoni e werd gepresenteerd door Ashley Dougherty, meteoroloog van Action News 4. Ook waren er verschillende sprekers zoals: Maya Ajmera en Wendy Hawkins. Hierna werd elk land met zijn vertegenwoordigers het podium op geroepen. Sanne en Raquel zaten helemaal vooraan op het podium. Om de openingsceremonie terug te kijken, zie: mpetitions/intel-isef-2015-pittsburgh-opening-ceremonyvideo.html Wij verbleven in een hotel downtown waar een groot deel van de deelnemers verbleef. Later op de middag hadden we tijd om ze allemaal wat beter te leren kennen, d.m.v. een potje voetbal. 10

12 Onze begeleider Jean Paul had kennissen in de buurt wonen. Zij hadden ons uitgenodigd voor het diner en haalden ons op met de auto. Door deze rit leerden we ook het gedeelte van Pittsburgh kennen waar wél mensen wonen. Na het lekkere eten zijn we met zijn allen naar Mount Washington geweest. Vanaf de heuvels daar kan je de hele skyline van Pittsburgh bewonderen. Woensdag was het echt Nederlands weer en zijn we op excursie geweest naar de Pittsburgh Zoo & Aquarium. Dit ligt aan de rand van Pittsburgh, vanuit de taxi konden we een glimp van het noordelijke deel van de stad opvangen. Het is een hele grote dierentuin die zeker het bezoeken waard is. Het was wel jammer dat we er heel vroeg waren waardoor veel dieren nog sliepen. Terug in downtown Pittsburgh gingen we weer terug naar het Convention Center. Hier hebben wij de hele middag naar allemaal interessante projecten geluisterd. Voor alle problemen waren er wel oplossingen verzonnen: overbevolking, hoe we alle mensen gaan voeden met steeds minder ruimte voor landbouwgrond, allerlei technieken om voedsel efficiënter en sneller te laten groeien en oplossingen voor tropische ziektes waar nog niet veel onderzoek naar gedaan is. Kortom, het niveau was erg hoog. gekomen. We kwamen er achter dat onze levens eigenlijk heel erg verschillen en dat het leven daar niet altijd even gemakkelijk is, met name voor vrouwen. Toch mocht dit de pret niet drukken. We zijn uiteindelijk tot diep in de nacht blijven zitten en hebben er een gezellige laatste nacht van gemaakt. De volgende morgen moesten we vroeg op om de laatste dingen nog in te pakken en nog even snel te ontbijten. Toen we eindelijk alle inmiddels overvolle tassen hadden dicht gekregen, was het tijd om naar het vliegveld te vertrekken. Eenmaal op het vliegveld aangekomen moesten we een paar uur wachten, van deze tijd hebben wij gebruikgemaakt door nog wat laatste leuke souvenirs aan te schaffen. Aan het einde van de middag stond er een bezoek aan het Stadion van de Steelers gepland, dit is het American footballteam van Pittsburgh. Intel had dit verzorgd en dit was een erg leuke ervaring. Aansluitend op dit bezoek zijn we naar het Pittsburgh Science Center gegaan, ook dit was speciaal voor alle deelnemers afgehuurd. Hier waren allerlei activiteiten met betrekking tot de wetenschap. Hoe het voelt om zonder zwaartekracht opdrachten uit te voeren, en een robot die kon basketballen. Erg leuke avond! Hierna hebben wij het een beetje rustig aan gedaan. s Avonds hebben we nog een afsluitend potje voetbal gespeeld met wat andere deelnemers op een veldje voor ons hotel. Hierna zijn we aan de praat geraakt met een aantal leuke mensen uit Jordanië, over dingen als hun leven daar, hun eigen taal en hoe ze bij Intel terecht waren Toen we eenmaal op Newark aankwamen moesten we juist rennen naar onze vlucht, dit was een heerlijke verademing aangezien we in de ongeveer 8 uren daarna nog maar weinig bewegingsruimte hadden. We hadden een prima vlucht terug en zijn veilig aangekomen op Schiphol, waar onze vrienden en familie ons op stonden te wachten. We vonden het een geweldige reis en we zijn heel blij dat we een jaar geleden besloten hadden om met deze wedstrijd mee te doen. Dit hadden we voor geen goud willen missen! Voor meer informatie en de highlights, zie: mpetitions/isef-2015-closing-ceremony-video.html of internationale-science-fair-in-pittsburgh-gewonnendoor-canadese-leerling-van-17-jaar 11