Hoofdstuk 12 LIJMEN Lijmen Voordelen: Nadelen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoofdstuk 12 LIJMEN Lijmen Voordelen: Nadelen"

Michiel Aerts
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Hoofdstuk 12 LIJMEN Inleiding Lijmen: aanbrengen van onverbrekelijke verbinding tussen twee delen met natuurlijke en synthetische kleefstoffen. (verharding door fysische binding of chemische reactie) Voordelen: Constructief - geen verzwakking - gelijkmatige spanningverdeling Materiaalkundig - verschillende materialen - gas- en vloeistofdicht Uitvoering - toepasbaar op zeer dunne delen - glad en strak oppervlak (nabewerken niet nodig) Economie - ontwerp- en constructietijd kort (prijs laag) - ruimere maat- en oppervlakte toleranties (kosten ) - verbindingen hebben kleine massa en omvang - relatief eenvoudig en goedkoop Nadelen Sterkte van verbinding moeilijk te berekenen Kwaliteit van verbinding moeilijk te controleren Droog- of uithardingtijd vrij lang Verbindingen zijn niet losneembaar 1

2 Principe lijmverbinding Bindingen: 1. Aantrekking tussen lijm en delen (Adhesie) 2. Indringende lijmmoleculen 3. Verankering lijm in oppervlak 4. Lijm als tussenlaag (Cohesie) Ad. 1. Aantrekking tussen lijm en delen (Adhesie) Atomen van lijm en product moeten elkaar voldoende aantrekken (adhesie). Lijm dunvloeibaar aanbrengen (bevochtigen oppervlak). Lijmsoort moet passen bij materiaalsoort. Ad. 2. Indringende lijmmoleculen Hechting bij gebruik van oplosmiddelen (bij kunststoffen). Moleculen van lijm en materiaal raken verstrengeld door diffusie. Ad. 3. Verankering lijm in oppervlak Lijmlaag verankert mechanisch in opgeruwd oppervlak. Lijm hierom dunvloeibaar aanbrengen om in poriën te laten dringen. Ad. 4. Lijm als tussenlaag (Cohesie) Bij toename van de laagdikte bepaalt de sterkte van de lijm hoe sterk de verbinding wordt (cohesie lijmmoleculen). Dit betekent flexibiliteit of brosheid bij dikkere lijmlagen. Daarom: lijmlaag zo dun mogelijk (sterker). 2

3 Sterkte van gelijmde verbinding Lijmverbinding moet even sterk zijn als de te lijmen delen. (liefst zelfs sterker) Belastingsgevallen (zie pag. 224 en 225) Schuif - gunstigst door groot oppervlak Trek - eveneens gunstig door haakse belasting Splijt - ongunstig Afpel - ongunstig Uitvoeringsvormen lijmverbindingen 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 12.6 Sterkte gelijmde paneelconstructies Voordeel gelijmde paneelconstructies: hogere stabiliteit. Traagheidsmoment wordt sterk verhoogd. I = 1/12 b h³ Voorbeeld (fig. 12.7) losse platen: gelijmde platen: 2/12 b mm³ 10,6/12 b mm³ 12.7 Realiseren lijmverbinding Richtlijnen volgen Stofvrije ruimte Temperatuur tussen 10 en 25ºC Relatieve vochtigheid maximaal 65% Goede oppervlaktebehandeling Oppervlaktebehandeling Mechanisch reinigen: Roest, e.d. verwijderen door schuren, borstelen stralen en slijpen. Ontvetten: Oppervlakken schoonmaken. Kunststoffen met isopropyalcohol Chemisch reinigen: Oxidelaag verwijderen door beitsen (Al) Oppervlak activeren: Primer op gebeitst oppervlak voorkomt ontstaan nieuwe oxidelaag. Geeft ook betere hechting Afbinden Fysisch afbinden: uitharden van de lijm. - Stollen (smeltlijmen) - Verdampen van oplosmiddel uit lijm (contactlijmen op rubberbasis) 8

9 Er zijn ook contactlijmen voor kunststoffen. Proces: voordrogen en verwarmen. Warmte activeert de lijm (schoenen) - Verdampen van oplosmiddel. Bijvoorbeeld aceton bij lijmen plexiglas. Chemisch afbinden Na aanbrengen lijm treedt er een chemische reactie op tussen lijm en materiaal. Resultaat: verharden van verbinding. Eén componentenlijm Bevat dezelfde kunststof als het te lijmen materiaal. (Amorfe KST) Proces: Beide oppervlakken dun insmeren Voordrogen Samenvoegen onder druk Chemische reactie door: Toevoer warmte Toevoer UV-licht Toevoer elektronenstraling (EBC) Toevoer laag- en hoogfrequente golven Afwezigheid zuurstof (anaërobe lijmen) Invloed van vocht. Twee componentenlijm Ook hier een chemische reactie. (Lijm + katalysator) Werkt snel maar vergt meer voorbereiding. Lijm beperkt houdbaar 9

10 12.7 Veiligheid Lijmen bevatten vaak vluchtige oplosmiddelen. Probleem Indien brandbaar Irriterend voor de huid Dampvorming Remedie Niet roken Contact vermijden Afzuiging gebruiken Bij vervoer, opslag en verwerking veiligheids- en milieueisen naleven Toepassingsgebied lijmtechniek Veel toepassingsmogelijkheden. Bij auto 's en vliegtuigen in de vorm van platenpakketten en sandwichconstructies Platenpakket-constructie (pag. 237) Doorsnede pakket aangepast aan de belasting (geen dure verspaning nodig) Sandwichconstructie = huidplaten + kern Kernmateriaal afhankelijk van sterkte, gewicht en prijs. Traagheidsmoment is zeer hoog. Huidplaten: nemen langskrachten op. Kern: neemt dwarskrachten op. Lijmproces (pag. 239): Lijm moet juiste dunvloeibaarheid en capillaire eigenschappen hebben. Lijm moet nl. tegen honingraat opkruipen en lijmfillet vormen Gelijmde plaatversteviging Door toepassing van verstevigingsprofielen wordt de kniksterkte sterk verhoogd. 10

11 Beter dan lassen, klinken en schroeven. Zie voorbeeld dakpaneel schip (pag. 240) Lijmbaarheid kunststoffen Lijmbaarheid Kunststof ++ zeer goed PVC, PS, ABS, PMMA + PETP. HAPA, HAWE, POM, PC - PA -- zeer slecht PE, PP, PTFE, PVDF Lijmstellen (pag. 241) Fixeren van onderdelen met lijm (ook reparatie) Soms dure verspaning niet nodig. Meestal met koudhardende lijmen met kleine hardingskrimp en vullende eigenschappen. Zie voorbeeld op pagina Schroefdraadborging Voorkomen van losraken verbinding. Met anaërobe één-componentenlijm in verschillende sterkten Astapverbinding (pag. 246) Lijmen in plaats van de dure perspassing. (niet demontabel) Beide delen afschuinen i.v.m. wig- en meswerking Afdichting Afdichtingen voor vloeistoffen en gassen. Voorbeeld: schroefdraad- en flensverbindingen bij leidingen. 11

Vergelijkbare documenten

KUNSTSTOF LEIDINGSYSTEMEN

KUNSTSTOF LEIDINGSYSTEMEN DE PERFECTE VERBINDING Datum: HET VOORTRAJECT Voorkom breuk en ovaliteit van buizen Transporteer buizen op juiste manier Sla buizen op juiste manier op TRANSPORT OPSLAG DE VOORBEREIDING