Registratie van de zorgkundigen

Transcriptie

1 Speciaal nummer: Het statuut van de zorgkundige Infoblad voor de werknemers van de Social-Profit sectoren Registratie van de zorgkundigen December 2006 Twee koninklijke besluiten over de functie van zorgkundige, d.d. 12 januari 2006, werden op 3 februari 2006 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad: Het eerste (besluit handelingen ) bepaalt de verpleegkundige activiteiten die zorgkundigen mogen uitvoeren en de voorwaarden waarin deze zorgkundigen die mogen stellen. Het besluit neemt een uitvoerige lijst op van verpleegkundige activiteiten die onder toezicht van de verpleegkundige door zorgkundigen mogen worden gesteld. Het tweede (besluit registratie ) bepaalt de nadere regels om geregistreerd te worden als zorgkundige. Het heeft enerzijds tot doel de beroepsbeoefenaars die geen statuut hadden te regulariseren, en anderzijds om minimale voorwaarden op te leggen die moeten worden vervuld om als zorgkundige te kunnen worden geregistreerd. De ministeriële omzendbrief van 14/12/2006 over beide koninklijke besluiten is hoofdzakelijk bestemd voor de personen die zich als zorgkundige wensen te laten registreren. Het bepaalt de mogelijke situaties en de nadere registratieregels. Eindelijk wordt het beroep erkend... De nieuwe wetgeving betreffende de zorgkundige biedt de zorgkundige een statuut, een opleiding en een wettelijke erkenning en maakt het voor de verpleegkundige mogelijk om, onder bepaalde voorwaarden, bepaalde verpleegkundige activiteiten aan de zorgkundige toe te vertrouwen. Die delegatie van taken gebeurt voortaan binnen een wettelijk kader en dit zowel wat betreft de aard van de taken als de wijze van delegatie. De zorgverlening aan personen is een doorslaggevend element om een aanvraag tot registratie als zorgkundige te kunnen indienen. Het bediendestatuut is meer dan ooit de referentie... De BBTK is van mening dat beroepen die in relatie staan tot personen moeten afhangen van het arbeidscontract. Dit wordt ook bevestigd door de recente CAO die bepaalt dat de door het verzorgende personeel uitgevoerde taken hoofdzakelijk als intellectuele arbeid moeten worden beschouwd (bediendecontract). Kader 1: Lijst met activiteiten die de zorgkundige onder toezicht van de verpleegkundige kan verrichten. Het observeren en signaleren bij de patiënt/resident van veranderingen op fysisch, psychisch en sociaal vlak binnen de context van de activiteiten van het dagelijks leven (ADL). Het informeren en adviseren van de patiënt/resident en zijn familie conform het zorgplan, voor wat betreft de toegestane technische verstrekkingen. Het bijstaan van de patiënt/resident en zijn omgeving in moeilijke momenten. Mondzorg. Het verwijderen en heraanbrengen van kousen ter preventie en/of behandeling van veneuze aandoeningen, met uitsluiting van compressietherapie met elastische verbanden. Het observeren van het functioneren van de blaassonde en het signaleren van problemen. Hygiënische verzorging van een geheelde stoma, zonder dat wondzorg noodzakelijk is. De orale vochtinname van de patiënt/resident bewaken en het signaleren van problemen. De patiënt/resident helpen bij inname van geneesmiddelen via orale weg, nadat het geneesmiddel door middel van een distributiesysteem, door een verpleegkundige of een apotheker werd klaargezet en gepersonaliseerd. De vocht en voedseltoediening bij een patiënt/resident langs orale weg helpen verrichten, uitgezonderd bij slikstoornissen en bij sondevoeding. De patiënt/resident in een functionele houding plaatsen met technische hulpmiddelen en het toezicht hierop, conform het zorgplan. Hygiënische verzorging van patiënt/resident met een dysfunctie van de ADL, conform het zorgplan. Vervoer van patiënt/resident, conform het zorgplan. Toepassing van de maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels, conform het zorgplan. Toepassing van de maatregelen ter voorkoming van infecties, conform het zorgplan. Toepassing van de maatregelen ter voorkoming van decubitusletsels, conform het zorgplan. Het meten van de polsslag en de lichaamstemperatuur en het meedelen van de resultaten. De patiënt/resident helpen bij niet steriele afname van excreties en secreties. Etc is een uitgave van de Bond voor Bedienden, Technici en Kaders (BBTK/ABVV) voor de werknemers van de sectoren van de Social Profit. Hebben aan dit nummer meegewerkt: Drossia Bouras, Monique Broudehoux, Jacqueline Delgof, Patrick Devos, Thibaut De Proost, Dimitri Govers, Ingrid De Hertogh, Pascal Hirtz, André Langenus, Herman Luyckx, Christian Masai, Patricia Petitfrère, Johan Pielaet, Roland Speeckaert, Eric Vandepoele, Wim Vandepoele V.U.: André Langenus, Hoogstraat 42, 1000 Brussel. alangenus@bbtk-abvv.be Tel: 02/

2 Wat is een zorgkundige? De zorgkundige is een beoefenaar van een gezondheidsberoep die specifiek is opgeleid om de verpleegkundige op het vlak van de zorgverlening en de gezondheidsopvoeding van patiënten bij te staan in het kader van de activiteiten die door de verpleegkundige binnen een gestructureerde equipe worden gecoördineerd. Welke zijn de verpleegkundige handelingen die door zorgkundigen mogen worden uitgevoerd? Het besluit handelingen bepaalt de lijst van verpleegkundige activiteiten die door zorgkundigen mogen worden uitgevoerd (zie kader nr. 1). Die activiteiten mogen enkel door de zorgkundige worden uitgevoerd voor zover een verpleegkundige die aan hem/haar heeft toevertrouwd. Deze handelingen blijven tot de bevoegdheid van de verpleegkundige behoren. Andere handelingen dan de eigenlijke verpleegkundige handelingen mogen altijd door zorgkundigen worden gesteld. Onder welke voorwaarden? Het koninklijk besluit handelingen preciseert ook de voorwaarden waaronder de zorgkundigen deze handelingen mogen stellen : Zorgkundigen moeten werken binnen een gestructureerde equipe die zodanig is opgesteld dat de verpleegkundigen toezicht kunnen uitoefenen op de activiteiten van de zorgkundigen ; die de continuïteit en de kwaliteit van de zorg verzekert ; die een gezamenlijk patiëntenoverleg organiseert waarbij het zorgplan geëvalueerd en zo nodig bijgestuurd wordt ; die een samenwerkingsprocedure invoert tussen verpleegkundigen en zorgkundigen ; die permanente opleiding krijgt. De zorgkundige werkt onder het toezicht van een verpleegkundige. De zorgkundige wordt betrokken, binnen zijn bevoegdheden en vorming, bij het bijhouden voor elke patiënt van het verpleegkundig dossier. De zorgkundige krijgt elk jaar een permanente opleiding van minstens 8 uur. Welke zijn de nadere regels om als zorgkundige geregistreerd te worden? Het koninklijk besluit «registratie» bepaalt de procedure en de nadere regels om als zorgkundige geregistreerd te worden. De ministeriële omzendbrief van 14/12/2006 bepaalt de voorwaarden hiervoor. Een hele reeks personen krijgt de mogelijkheid om zich als zorgkundige te laten registreren, hetzij op basis van de verworven bekwaamheden, hetzij op basis van de verworven ervaring, hetzij op basis van beide. De registratie is definitief : ofwel op basis van een diploma of getuigschrift (zie A); ofwel op basis van overgangsmaatregelen (zie B). Er is evenwel een voorlopige registratie voorzien met de mogelijkheid die voorlopige registratie in een definitieve registratie om te zetten. A. Definitieve registratie op basis van een diploma of getuigschrift Om rechtstreeks toegang te hebben tot het beroep van zorgkundige is vereist : OF : een studiegetuigschrift van het 2 de jaar van de 3 de graad van het technisch of secundair beroepsonderwijs, richting personenzorg, onderverdeling hulp aan personen en een getuigschrift dat wordt uitgereikt na beëindiging van een opleiding tot zorgkundige die een studiejaar omvat in het kader van het voltijds onderwijs of het onderwijs voor sociale promotie (7 de jaar). De modaliteiten en inhoud van die opleiding moeten nog door de respectieve Gemeenschappen worden bepaald; OF: een getuigschrift van sociale promotie of beroepsopleiding dat een opleiding bekroont die, ter aanvulling van de elders verworven kwalificaties, door de bevoegde instanties, m.a.w. de gemeenschappen, met de hierboven bedoelde opleiding tot zorgkundige is gelijkgesteld. De modaliteiten van die opleiding moeten nog door de respectieve Gemeenschappen worden bepaald; OF: een attest van slagen voor het 1ste jaar van de opleiding bachelor in de verpleegkunde, voor het 1ste jaar gegradueerd verpleegkundige, voor het 1ste jaar gebrevetteerd/gediplomeerd verpleegkundige.

3 Hoe de aanvraag tot definitieve registratie op basis van deze diploma s of getuigschriften indienen? van de registratie om het beroep van zorgkundige te mogen uitoefenen. De aanvrager moet zo vlug mogelijk een aanvraag tot registratie sturen (zie M.O. bijlage II) naar de Erkenningscommissie van de Nationale Raad voor Verpleegkunde d.m.v. het bij deze omzendbrief gevoegde formulier dat ook terug te vinden is op de portaalsite van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, De aanvrager krijgt een bevestiging van de ontvangst van de aanvraag tot registratie. B. Definitieve registratie op basis van de overgangsmaatregelen Een definitieve registratie op basis van overgangsmaatregelen is enkel mogelijk voor de personen die op 13 februari 2006 waren tewerkgesteld in één van de volgende instellingen: een ziekenhuis; een ziekenhuisdienst die afhangt van een associatie van ziekenhuizen; een erkend rust- en verzorgingstehuis; een erkend psychiatrisch verzorgingstehuis; een erkend centrum voor dagverzorging; een erkend rustoord voor bejaarden; een erkend centrum voor kortverblijf; een instelling die de woon- of verblijfplaats is van de bejaarden. Voor die personen zijn er twee mogelijkheden om een definitieve registratie te krijgen op basis van overgangsmaatregelen : 1 ste geval (B1): de aanvrager beschikt over een van de kwalificaties opgenomen in het M.B. van 06/11/2003 (zie M.O. bijlage I). 2 de geval (B2): de aanvrager beschikt niet over een van de kwalificaties opgenomen in het M.B. van 06/11/2003 (zie M.O. bijlage I), maar op 13 februari 2006 was hij gedurende ten minste 5 jaar voltijds equivalent als verzorgingspersoneel in een verzorgingsinstelling tewerkgesteld. Gedurende een overgangsfase zal het reeds in een verzorgingsinstelling in dienst zijnde verzorgingspersoneel de verstrekkingen van de lijst van handelingen, opgenomen in de bijlage van het besluit «handelingen», wettelijk mogen uitvoeren voor zover hij zich laat registreren zoals hieronder beschreven. Die aanvraag tot registratie moet zo vlug mogelijk worden ingediend, gezien het verplichte karakter Hoe de aanvraag tot definitieve registratie op basis van een overgangsmaatregel indienen? 1 ste mogelijkheid: Het gaat om personen die op 13 februari 2006 waren tewerkgesteld in een erkend rustoord voor bejaarden, een erkend rust- en verzorgingstehuis of een erkend centrum voor kortverblijf. De administratie vergemakkelijkt de registratie van dit verzorgingspersoneel dat : geslaagd is voor het eerste jaar gegradueerd verpleegkundige, gebrevetteerd/gediplomeerd verpleegkundige of voor het eerste jaar van de opleiding bachelor in de verpleegkunde, of dat met vrucht een opleiding zoals opgenomen in bijlage I gevolgd heeft en dat op grond daarvan een RIZIV-nummer heeft gekregen, waarbij hun «RIZIV»-gegevens naar de gegevensbank van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu worden overgeheveld (vóór 20 december 2006). Aan de personen die op die manier worden ingeschreven wordt een bewijs van registratie verstuurd. Indien deze personen op 1 oktober 2007 geen bevestiging hebben gekregen vanwege de FOD, dienen zij zelf een individuele aanvraag in te dienen (zie 3 de mogelijkheid). 2 de mogelijkheid: het gaat om personen die op 13 februari 2006 waren tewerkgesteld in een andere verzorgingsinstelling. De verzorgingsinstelling waar die personen waren tewerkgesteld deelt aan de administratie zo vlug - 3 -

4 2 de situatie (C2) : Op de datum van de inwerkingtreding van het KB, op 13 februari 2006, is de aanvrager in een verzorgingsinstelling tewerkgesteld als verzorgingspersoneel dat de verpleegkundige bij de zorgverlening bijstaat, zoals hierboven beschreven; en hij beschikt niet over een van de kwalificaties opgenomen in bijlage 1; en hij heeft geen 5 jaar anciënniteit als verzorgingspersoneel in een verzorgingsinstelling. mogelijk, en dit vóór 20 januari 2007, de persoonsgegevens mee van het verzorgingspersoneel dat de verpleegkundigen bij de zorgverlening bijstaat (zie bijlage V). Nota: dit formulier is ook beschikbaar op de Internetsite van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Aan de personen die op die manier worden ingeschreven wordt een bewijs van registratie verstuurd. 3 de mogelijkheid: De personen die op 1 oktober 2007 géén bevestiging hebben gekregen van hun registratie, moeten zo vlug mogelijk een individuele aanvraag tot registratie sturen naar de Erkenningscommissie van de Nationale Raad voor Verpleegkunde door gebruik te maken van het formulier in bijlage II. Dit formulier is ook beschikbaar is op de internetsite van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. De aanvrager krijgt een bevestiging van de ontvangst van de aanvraag tot registratie. C. Voorlopige registratie op basis van overgangsmaatregelen De aanvraag tot voorlopige registratie moet uiterlijk tegen 31/12/2008 worden ingediend. Die voorlopige registratie kan slechts in twee situaties: 1 ste situatie (C1) : De aanvrager is uiterlijk op 31 december 2008 tewerkgesteld als verzorgingspersoneel in een verzorgingsinstelling, zoals hierboven beschreven en beschikt over een van de kwalificaties opgenomen in bijlage I. Procedure m.b.t. de aanvraag tot voorlopige registratie : De aanvrager moet vóór 31 december 2008 een aanvraag tot voorlopige registratie sturen naar de Erkenningscommissie van de Nationale Raad voor Verpleegkunde d.m.v. het bij deze omzendbrief gevoegde formulier dat ook terug te vinden is op de portaalsite van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Dit formulier moet vergezeld gaan van een kopie van het type certificaat overeenkomstig één van de aangehaalde kwalificaties zoals bedoeld in bijlage I, en dit voor de persoon waarop de 1 ste situatie van toepassing is. Dit formulier wordt vergezeld van het bewijs van tewerkstelling in een verzorgingsinstelling en/of het bewijs van de vereiste duur van relevante tewerkstelling. Die voorlopige registratie is slechts geldig tot 13/02/2011, dit is vijf jaar na de inwerkingtreding van het besluit, termijn tijdens welke de voorlopig geregistreerde aanvrager tot definitieve registratie kan overgaan. Hij levert daartoe het bewijs 120 u. bijkomende opleiding te hebben gevolgd die verband houdt met de activiteiten van de zorgkundige, zoals beschreven in het besluit «activiteiten». Die 120 u opleiding kunnen gevolgd worden in een al dan niet erkende instelling, een vereniging of binnen een verzorgingsinstelling

5 B. 1 ste geval B. 2 de geval C. 2 de geval In dienst in een zorginstelling op 13/02/2006 als zorgkundige C. 1 ste geval Voldoet aan de voorwaarden van het M.B. 06/11/2003 In dienst in een zorginstelling voor 31/01/2008 als zorgkundige 7 de jaar zorgkundige B. 2 de geval C. 2 de geval C. 1 ste geval B. 1 ste geval Op 13/02/2006, tenminste 5 jaar als VTE tewerkgesteld als verzorgende C. 1 ste geval Voldoet op 31/12/2008 aan de voorwaarden van het M.B. 06/11/2003 B. 2 de geval C. 2 de geval VOORLOPIGE REGISTRATIE als zorgkundige DEFINITIEVE REGISTRATIE als zorgkundige 120u opleiding tijdens 5 jaar vanaf 13/02/2006 Schema met de verschillende mogelijkheden tot registratie

6 Specifieke gevallen... Sector van de thuiszorg Ook in de sector van de thuiszorg kan men als zorgkundige tewerkgesteld zijn, voor zover die verstrekkingen onder toezicht van een verpleegkundige binnen een gestructureerde equipe worden uitgevoerd. De zorgkundige kan daarentegen niet de overgangsmaatregelen genieten om zich op basis van zijn ervaring in de sector van de thuiszorg te laten registreren. De Europese aanvrager Onder «Europese aanvrager» worden verstaan : de onderdanen van de 25 lidstaten van de Europese Unie en tevens, voor de toepassing van deze richtlijn, de Zwitsers, de Noren, de IJslander en de onderdanen van Liechtenstein. Er zijn twee mogelijkheden: Eerste mogelijkheid : De Europese aanvrager is op 13 februari 2006 in een Belgische verzorgingsinstelling tewerkgesteld en heeft daartoe reeds een attest ontvangen van de internationale cel van het Directoraat-generaal Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer. Hij moet zich dan ook laten registreren bij de Erkenningscommissie van de Nationale Raad voor Verpleegkunde die het koninklijk besluit «registratie» integraal op hem toepast. Tweede mogelijkheid : De Europese aanvrager is op 13/2/2006 niet in een Belgische verzorgingsinstelling tewerkgesteld. In dit geval is de Europese richtlijn 2005/36/ EG betreffende de erkenning van beroepskwalificaties op hem/haar van toepassing: indien hij een diploma of titel heeft die in het land van oorsprong toegang geeft tot het beroep van zorgkundige, moet hij de officiële bekrachtiging van die titel krijgen; indien hij die titel of dat diploma niet heeft, kan hij proberen om zijn beroepservaring op basis van diezelfde richtlijn te laten erkennen. De procedure m.b.t. de erkenning van de beroepskwalificaties voor een Europese aanvrager is beschikbaar op de portaalsite van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu: / Gezondheidszorg / Erkenning van de gezondheidszorgberoepen/ Zorgkundigen / Vrij verkeer. Wat de Europese aanvrager betreft die een opleiding gevolgd heeft die hem in zijn land van herkomst toelaat de verpleegkunde uit te oefenen, maar die, op basis van de Europese richtlijnen, de verpleegkunde in België niet mag uitoefenen, deze zal van de internationale cel een toelating krijgen om het beroep van zorgkundige uit te oefenen zolang er geen twijfel is omtrent de echtheid van zijn diploma. De studenten die geslaagd zijn voor het eerste jaar gediplomeerd/gebrevetteerd verpleegkundige, gegradueerd verpleegkundige of voor de opleiding bachelor in de verpleegkunde Ze moeten een aanvraag indienen die vergezeld gaat van de gevraagde bewijsstukken. Vanaf het bewijs van ontvangst van de aanvraag mogen zij de verpleegkundige handelingen stellen die zijn opgenomen in het besluit «activiteiten». Belangrijke opmerking: Deze beperking betreft enkel de handelingen in het kader van hun werk als zorgkundige en niet de verpleegkundige handelingen die zij in het kader van hun stages en hun studies van verpleegkundige of van bachelor in de verpleegkunde moeten uitvoeren

7 Onder de paraplu van het Vlaams Instituut voor Vorming en Opleiding in de Social-Profit (VIVO) zijn, voor wat betreft de Vlaamse Gemeenschap, de Sociale Partners sinds maart 2006 reeds een aantal malen bijeengeweest. Dit om te bekijken welke opleidingstrajecten er kunnen ontwikkeld worden voor de huidige en toekomstige werknemers die zich als zorgkundigen willen registreren. De Sociale Partners werden hierin bijgestaan door het Kabinet en Departement Onderwijs en de Centra voor Volwassenenonderwijs. In de Ministeriële Omzendbrief wordt immers gesteld dat de modaliteiten en inhoud van de opleiding tot zorgkundige nog door de respectieve Gemeenschappen moeten bepaald worden. Daarnaast willen de Sociale Partners dat de 120u bijkomende opleiding, die nodig is om van voorlopige naar definitieve registratie te kunnen overgaan, voldoende kwaliteitsvol is. Om dit te bereiken wordt er gedacht om een kwaliteitslabel aan opleidingen toe te kennen. Mogelijk kunnen deze opleidingen dan door de Fondsen Risicogroepen gefinancierd worden. Bijlagen bij de Ministeriële omzendbrief: Bijlage I : Complete samengestelde lijst met opleidingen die toegang geven tot het statuut van zorgkundige Bijlage II : Formulier voor de aanvraag tot registratie als zorgkundige bij de Erkenningscommissie van de Nationale Raad voor Verpleegkunde (in te vullen door de aanvrager) Bijlage III : Formulier voor de aanvraag van omzetting van een voorlopige naar een volledige registratie tot zorgkundige, bij de Erkenningscommissie van de Nationale Raad voor Verpleegkunde (in te vullen door de aanvrager) Bijlage IV : Aanvraag Registratie Zorgkundige (schema) Bijlage V : Formulier voor de aanvraag tot registratie als zorgkundige bij de Erkenningscommissie van de Nationale Raad voor Verpleegkunde (in te vullen door de verzorgingsinstelling) - 7 -

8 ee 0 Ik wens lid te worden van de BBTK 0 Ik wens meer informatie over de BBTK Naam Voornaam Adres Postcode Plaats Geboortedatum Privé tel. Functie Werkgever Sector Adres Postcode Plaats E - mailadres (facultatief) Paritair Comité (indien niet gekend, zie loonstrook) Wilt u meer weten hierover? Nuttige adressen en verantwoordelijke secretarissen: Aarzel niet om ons gewestelijk kantoor te contacteren. Zij helpen u om dit formulier. in te vullen en geven u inlichtingen over het bedrag van uw bijdrage. BBTK Aalst Kris Van Sante - kvsante@bbtk-abvv.be Houtmarkt Aalst Tel: 053/ Fax: 053/ BBTK Antwerpen Jan Martens - jmartens@bbtk-abvv.be Kristien Merckx - kmerckx@bbtk-abvv.be Van Arteveldestraat Antwerpen Tel: 03/ Fax: 03/ BBTK Brugge Christel Burke - cburke@bbtk-abvv.be Zilverstraat Brugge Tel: 050/ Fax: 050/ BBTK Brussel-Halle-Vilvoorde Rob Reynders - RobReynders@setca-fgtb.be Francis Stevens - FStevens@setca-fgtb.be Rouppeplein, Brussel Tél : 02/ Fax : 02/ BBTK Gent Patrick Van Driessche - pvandriessche@bbtk-abvv.be Paul Debooser- pdebooser@bbtk-abvv.be Vrijdagmarkt Gent Tel: 09/ Fax: 09/ BBTK Limburg Danny Vanstraelen - dvanstraelen@bbtk-abvv.be Andres Vandereycken - avandereycken@bbtk-abvv.be Prins Bisschopssingel 34 Bus Hasselt Tel: 011/ Fax: 011/ BBTK Kortrijk Jelle D Hont - jdhont@bbtk-abvv.be Conservatoriumplein 9 B Kortrijk Tel: 056/ Fax: 056/ BBTK Leuven Jan-Piet Bauwens - jpbauwens@bbtk-abvv.be Maria-Theresiastraat Leuven Tel: 016/ Fax: 016/ BBTK Mechelen Luk Stuer - lstuer@bbtk-abvv.be H. Consciensestraat Mechelen Tel: 015/ Fax: 015/ BBTK Oostende-Roeselare-Ieper Patrick Rys - prys@bbtk-abvv.be J. Peurquaetstraat 1 B Oostende Tel: 059/ Fax: 059/ BBTK Sint-Niklaas Sven Robbrecht - srobbrecht@bbtk-abvv.be Mercatorstraat Sint-Niklaas Tel: 03/ Fax: 03/ BBTK Turnhout Ivan Luyten - iluyten@bbtk-abvv.be Concha Claes - cclaes@bbtk-abvv.be Grote Markt Turnhout Tel: 014/ Fax: 014/