Rechtbank Amsterdam sector Bestuursrecht Voorzieningenrechter zitting d.d. 27 september 2005 om uur

Transcriptie

1 Rechtbank Amsterdam sector Bestuursrecht Voorzieningenrechter zitting d.d. 27 september 2005 om uur PLEITAANTEKENINGEN mr. A.H.J van den Biesen, advocaat te Amsterdam, gemachtigde van Vereniging Milieudefensie inzake: Milieudefensie./ Minister van Verkeer en Waterstaat 80 km zones Luchtkwaliteit FEITELIJKE ACHTERGROND 1. Er zullen in Nederland maar weinig mensen zijn die er niet mee bekend zijn dat in Nederland niet voldaan wordt aan de wettelijk vastgelegde luchtkwaliteitsnormen. De per 1 januari 2005 geldende grenswaarden voor fijn stof worden op de meeste plaatsen niet gehaald en hetzelfde geldt ook voor de plandrempels voor stikstofdioxide. Bekend is ook dat in 2010 de vanaf dat moment geldende grenswaarden voor stikstofdioxide op veel plaatsen niet zullen worden gehaald en dat op dat moment de grenswaarden voor fijn stof (die dan al 5 jaar gelden) evenmin worden gehaald. Zelfs als gemikt wordt op het jaar 2020, dus respectievelijk 15 en 10 jaar nadat de grenswaarden gelden, worden op veel plaatsen de grenswaarden voor fijn stof en stikstofdioxide nog steeds overschreden. 2. Deze grenswaarden, die ook voor Nederland al sinds 1999 gelden, zijn niet voor niets vastgesteld maar ter bescherming van, kort gezegd, de bescherming van mens en milieu. Op dit moment zorgt de luchtvervuiling in Nederland voor gemiddeld voortijdige sterfgevallen per jaar. Uit onderzoek blijkt verder dat het langdurig wonen binnen een reikwijdte van honderd meter van een snelweg een tweemaal zo grote kans geeft op sterfte door hart- en luchtwegaandoeningen. Zoals blijkt uit het als bijlage 9 overgelegde memo, welke memo afkomstig is van de Europese Commissie,

2 Pleitaantekeningen A.H.J. van den Biesen Pagina 2 van 10 zorgt de slechte luchtkwaliteit binnen de Europese Unie voor voortijdige sterfgevallen per jaar en wordt de levensverwachting in Europa met gemiddeld 9 maanden bekort. In de meest vervuilde gebieden is dit zelfs 2 jaar. Altogether, air pollution robs Europe s population of 3.6 million years of life annually, as well as causing increased hospital admissions and medical costs. The human health damage that air pollution causes is estimated to cost the European economy between 427 and 790 billion per year. On top of this, air pollution has a significant environmental impact through the damage it causes to crops and ecosystems that support life, such as forests and fresh water bodies. (zie pagina 2 van memo 05/334, bijlage 9) De meest schadelijke stoffen voor het milieu en de gezondheid zijn blijkens het memo: nitrogen oxides (NOx), sulphur dioxide (SO 2 ), ammonia (NH 3 ), ground level ozone and airborne fine dust, known as particulate matter (PM). Ground-level ozone and particulate matter are the pollutants that cause most damage to human health. Ozone is not emitted directly but is formed through the reaction of volatile organic compounds (VOCs) and nitrogen oxides in the presence of sunshine. Fine dust can be emitted directly to the air (primary particles) or can be formed in the atmosphere by certain gases (secondary particles) such as sulphur dioxide, nitrogen oxides and ammonia. (zie pagina 1 van memo 05/334, bijlage 9) 3. In de Nota van toelichting op het Besluit luchtkwaliteit benadrukt de minister dat deze grenswaarden in internationaal kader overeengekomen minimumwaarden vormen, waaraan in het belang van de gezondheid van de mens ten minste voldaan moet worden. Om gezondheidskundige redenen is overschrijding van die normen niet toelaatbaar. De verplichting om aan de grenswaarden te voldoen is dan ook een resultaatsverplichting: de grenswaarden moeten gewoon gehaald worden. In het hiervoor genoemde memo wordt dat door de Europese Commissie ook nog eens onderstreept: de menselijke schade en de schade voor het milieu door de luchtvervuiling zijn onacceptabel. 4. Het nemen van de noodzakelijke maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren kost uiteraard geld. Maar, zo legt de Europese Commissie uit in haar recente memo, het niet nemen van maatregelen is vele malen duurder: de schade is dan minstens 5 keer zo groot en loopt in de miljarden euro s per jaar. 5. Op de website van VROM wordt bij het onderdeel dossier luchtkwaliteit opgemerkt dat de echte oplossing moet komen van aanpassing van de EU-normen. Een niet alleen extreem cynische, maar in elk geval ook volledig onbegrijpelijke opvatting: het

3 Pleitaantekeningen A.H.J. van den Biesen Pagina 3 van 10 verruimen van de normen zal de kwaliteit van de lucht niet verbeteren en evenmin bijdragen aan het doen afnemen van het aantal vroege doden. Een verruiming van de grenswaarden is dan ook in het geheel niet aan de orde. Dat vindt ook de Europese Commissie: The World Health Organization and the Commissions own Scientific Committee on Health and Environmental Risk have recommended on health grounds that air quality standards should not be relaxed. (bijlage 9, p. 4) 6. De normen blijven dus zoals ze zijn en een echte oplossing van de problematiek is dus het nemen van maatregelen die ertoe bijdragen dat de grenswaarden (binnen de wettelijke termijnen) daadwerkelijk gehaald kunnen worden. Het staat vast dat het wat dat betreft eigenlijk voor fijn stof al te laat is; het staat eveneens vast dat voor stikstofoxide de benodigde maatregelen niet kunnen wachten tot december 2009, maar dat het nemen daarvan vandaag al extreem urgent is. Anders wordt ook die norm niet gehaald. Weliswaar worden er in Nederland maatregelen voorgesteld en genomen om de luchtkwaliteit te verbeteren maar deze maatregelen leiden bij lange na niet tot het wettelijk voorgeschreven resultaat. Nu niet en niet per 1 januari Met het zogenaamde Prinsjesdagpakket Aanpak Luchtkwaliteit presenteert het kabinet de extra voorgestelde maatregelen om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren. De door Milieudefensie verlangde verlaging van de maximumsnelheid van 100 naar 80 km per uur op knelpunten maakt geen onderdeel uit van dit pakket. 8. Door het Milieu- en Natuurplanbureau is berekend wat het effect van de maatregelen uit het Prinsjesdagpakket zal zijn op de luchtkwaliteit in Nederland (bijlage 10): ten opzichte van het vastgestelde beleid daalt in 2010 met het prinsjesdagpakket het aantal knelpunten voor stikstofdioxide in steden met circa 10 % en langs snelwegen met circa 15 %. Ten opzichte van het vastgestelde beleid daalt in 2010 met het prinsjesdagpakket het aantal knelpunten voor fijn stof in steden met circa 5 % en langs snelwegen met circa 1 %. 9. Het Milieu- en Natuurplanbureau heeft verder berekend dat wanneer in aanvulling op het prinsjesdagpakket een snelheidsverlaging van 100 naar 80 km/uur zou worden ingevoerd op alle resterende knelpunten voor stikstofdioxide het aantal knelpunten met 20-30% wordt teruggebracht. Een verdubbeling van de opbrengst dus. Op pagina 33 van het rapport wordt hierover nog opgemerkt dat 20-30% reductie nog een conserva-

4 Pleitaantekeningen A.H.J. van den Biesen Pagina 4 van 10 tieve schatting is omdat de effecten van de verlaging van de snelheid op de congestie daar nog niet bij zijn betrokken. De reductie zal dus waarschijnlijk nog hoger uitvallen. Het verlagen van de maximumsnelheid op de knelpunten heeft dus minimaal een even groot effect als het hele prinsjesdagpakket aan maatregelen! 10. GroenLinks heeft ook een pakket maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren opgesteld (bijlage 11). In dit pakket is onder meer als maatregel het rekeningrijden en het invoeren van de snelheidsverlaging van 100 km/uur naar 80 km/uur voorgesteld. De door GroenLinks voorgestelde wegvakken waarop dit in ieder geval zou moeten gebeuren komen vrijwel geheel overeen met de door Milieudefensie voorgestelde wegvakken. Het pakket van GroenLinks is eveneens doorgerekend door het Milieuen natuurplanbureau. Het Milieu- en Natuurplanbureau heeft echter alleen de generieke maatregelen beoordeeld, de lokale maatregelen en een aantal extra generieke maatregelen van GroenLinks zijn niet bij de beoordeling betrokken. 11. Uit het rapport van het Milieu- en Natuurplanbureau (bijlage 12) blijkt dat met de generieke maatregelen alleen al het aantal overschrijdingen van stikstofdioxide met meer dan de helft afneemt in Vanaf 2015 is de concentratie zover afgenomen dat de overschrijdingen met lokale maatregelen kunnen worden opgelost zoals voorgesteld door GroenLinks. Het aantal overschrijdingen van de fijn stof grenswaarde neemt af met 10-20% langs snelwegen en 40 % in steden. In aanvulling op de generieke maatregelen van GroenLinks zal er, volgens het rapport van het Milieu- en Natuurplanbureau, door de snelheidsverlaging van 100 naar 80 km/uur op nog eens 10% minder snelwegkilometers een overschrijding van de stikstofdioxide norm zijn terwijl de overschrijdingen van de fijn stof norm nog op 3% minder kilometers plaats zal vinden. 12. Het verlagen van de snelheid naar 80 km/uur zoals door Milieudefensie verzocht, zal dus dat moet als vaststaand worden aangenomen- een substantiële bijdrage leveren aan de verbetering van de luchtkwaliteit. Gerelateerd aan het Prinsjesdagpakket zal deze maatregel op zijn minst evenveel bijdragen als het Prinsjesdagpakket zelf. Gerelateerd aan het pakket van GroenLinks, waar meerdere maatregelen in staan opgenomen die op zichzelf een even grote bijdrage leveren aan de luchtkwaliteit als het gehele Prinsjesdagpakket, zal het nog een extra verlaging van 10 % opleveren van de overschrijding van de stikstofdioxide norm terwijl de fijn stof norm nog met enkele procenten extra zal afnemen. Daar komt nog bij dat met deze maatregel juist de vieste

5 Pleitaantekeningen A.H.J. van den Biesen Pagina 5 van 10 en meest ongezonde gebieden van Nederland (de gebieden nabij snelwegen) worden aangepakt. JURIDISCHE BEOORDELING Grondslag verzoek en belanghebbendheid 13. Het verzoek van Milieudefensie is niet, zoals in het besluit van verweerder wordt aangenomen, een algemeen verzoek om handhaving van de grenswaarden uit het Besluit luchtkwaliteit. Milieudefensie heeft verweerder verzocht om (in het verzoek omschreven) verkeersbesluiten te nemen in het belang van de luchtkwaliteit. Net zoals door een belanghebbende kan worden verzocht om een verkeersbesluit te nemen met het oog op de verkeersveiligheid - bijvoorbeeld om een verkeersdrempel te plaatsen in een straat waar veel kinderen spelen - kan door een belanghebbende verzocht worden om een verkeersbesluit te nemen met het oog op andere in de Wegenverkeerswet opgenomen belangen, waaronder (zoals hier het geval is) het belang van het milieu. 14. Dat tegen de weigering om een verkeersbesluit te nemen voor een belanghebbende bezwaar en beroep openstaat, is ook zonder nadere toelichting helder, maar is desondanks in het beroepschrift nog uiteengezet. In het beroepschrift is verder uitvoerig gemotiveerd waarom Milieudefensie als belanghebbende is aan te merken. In aanvulling hierop nog het volgende. 15. De in het beroepschrift genoemde zaken zijn maar wat voorbeelden van de honderden uiteenlopende bestuursrechtelijke procedures die al vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw door Milieudefensie zijn gevoerd en waarbij zij telkens als belanghebbende is aangemerkt. Milieudefensie heeft bijvoorbeeld bij de Afdeling bestuursrechtspraak alleen al vanaf het jaar verschillende bestuursrechtelijke procedures aanhangig gemaakt op het gebied van milieu (waaronder lucht, water en geluid) waarbij zij in alle gevallen terecht en met recht ontvankelijk is verklaard. 16. Tussen al die honderden zaken zit er ook een waarin Milieudefensie heeft zich bestuursrechtelijk keerde tegen een besluit op grond van de Wegenverkeerswet met het

6 Pleitaantekeningen A.H.J. van den Biesen Pagina 6 van 10 oog op de luchtkwaliteit. Het ging om een ontheffing van het bepaalde in artikel 24, eerste lid van de Wegenverkeerswet welke door burgemeester en wethouders van Holten was verleend aan de Motor- en Automobielclub de Holterberg voor het houden van een voorjaarsrit voor motoren. Milieudefensie heeft de voorzitter van de Afdeling rechtspraak van de Raad van State verzocht om schorsing van deze ontheffing omdat volgens Milieudefensie: in de gemeente Holten sprake is van een grote mate van luchtverontreiniging. Door de wedstrijd zal er een verhoging plaatsvinden van de achtergronddepositie van verzurende stoffen. Milieudefensie werd ook in deze procedure gewoon als belanghebbende bij dat besluit aangemerkt ( VzARRvS 5 maart 1993, AB 1993, 323). 17. Niet alleen werd en wordt Milieudefensie in talloze bestuursrechtelijke procedures op grond van haar statuten als belanghebbende aangemerkt, ook gelet op de belangen die zij blijkens haar feitelijke werkzaamheden behartigt, volgt dat zij belanghebbende is bij het onderhavige besluit. 18. De door Milieudefensie gevraagde verkeersbesluiten hebben feitelijk gezien onmiskenbaar (positieve) gevolgen voor de door Milieudefensie behartigde belangen. Het gevraagde besluit en de doelstelling in combinatie met de feitelijke werkzaamheden van Milieudefensie staan dus in een rechtstreeks verband met elkaar. Beoordelingsvrijheid? 19. In de rechtspraak over verkeersbesluiten wordt steevast geoordeeld dat: de bevoegdheid om verkeersbesluiten te nemen er één met ruime beoordelingsmarges is en dat het aan het daartoe bevoegde bestuursorgaan is om de belangen die bij het al dan niet nemen van het verkeersbesluit zijn betrokken tegen elkaar af te wegen. Aan de rechter is slechts opgedragen te toetsen of sprake is van een zodanige onevenwichtigheid in de afweging van belangen, dat moet worden geoordeeld dat burgemeester en wethouders niet in redelijkheid tot het verkeersbesluit hebben kunnen komen. (AbRvS 28 augustus 2002, LJN:AE6938) 20. Normaal gesproken heeft een bestuursorgaan dus een ruime beoordelingsvrijheid om - mits voldoende gemotiveerd - het ene bij het verkeersbesluit betrokken belang zwaarder te laten wegen dan een ander belang. Wel moeten alle bij het besluit betrokken belangen worden meegewogen. Dit brengt mee dat het betrokken bestuursorgaan -zeker wanneer in de aanvraag uitdrukkelijk is gewezen op de (slechte) toestand

7 Pleitaantekeningen A.H.J. van den Biesen Pagina 7 van 10 van het milieu in het besluit hoe dan ook de gevolgen, die dat besluit (of dit nu positief of negatief is) voor het milieu zal hebben, bij de besluitvorming moet meewegen. 21. In deze zaak geldt dat de ruime beoordelingsvrijheid die een bestuursorgaan heeft bij het nemen van een verkeersbesluit drastisch, beter: volledig, ingeperkt is door de aard van de in het geding zijnde verplichtingen (resultaatsverbintenis gebaseerd op milieuen gezondheidskundige overwegingen). Op grond van het Besluit luchtkwaliteit moeten bij het gebruik maken van bevoegdheden die gevolgen kunnen hebben voor de luchtkwaliteit de grenswaarden uit dat besluit in acht worden genomen. Deze verplichting geldt ook voor verkeersbesluiten die gevolgen kunnen hebben voor de luchtkwaliteit. Hierbij gaat het niet alleen om positieve verkeersbesluiten maar ook om de weigering om een verkeersbesluit te nemen. Het Besluit neemt slechts de bevoegdheid (i.c. de bevoegdheid verkeersbesluiten te nemen) als uitgangspunt en laat zich niet uit over de vraag of de betreffende gevolgen voor de lucht positief of negatief moeten zijn. 22. Dat het om een resultaatsverplichting gaat staat ook niet ter discussie. De Raad van State zei het onlangs zo: De richtlijnen verplichten de lidstaten de in de dochterrichtlijnen opgenomen grenswaarden in acht te nemen. In de artikelen 3, 4 en 5 van de eerste dochterrichtlijn wordt steeds gesproken van door de lidstaten te nemen nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat de concentraties in de lucht van de desbetreffende stof de in de bijlagen bepaalde grenswaarden niet overschrijden. Dit duidt niet op een inspannings-, maar op een resultaatsverplichting. Aan de lidstaten is overgelaten op welke wijze zij dit resultaat willen bereiken ( ) Dit ontslaat Nederland echter niet van de verplichting om maatregelen te nemen die een eind maken aan de overschrijding van de grenswaarden binnen de door de richtlijnen gestelde termijnen. (Advies Raad van State d.d. 30 maart 2005, Kamerstukken II 2004/05, 29667, nr. 10, p. 5) 23. In 2005 en 2010 moeten de grenswaarden voor respectievelijk fijn stof en stikstofdioxide zijn respectievelijk worden gehaald. Dit betekent uitdrukkelijk niet dat maatregelen alleen genomen moeten worden als door middel van die maatregelen het volledig resultaat gehaald zal worden. Het tegendeel is het geval: alles wat aan het realiseren van het resultaat kan bijdragen is relevant en dient te worden gedaan. Dat vindt de staatssecretaris van VROM ook: die stelde onlangs dat het totaal aan maatregelen er voor zal moeten zorgen dat zo spoedig mogelijk (dat is overigens te laat voor fijn stof) overal aan de grenswaarden wordt voldaan(pagina 7 van het nader rapport van 17 juni 2005 (reactie op het advies van de Raad van State inzake het ontwerpbesluit ter vervanging van het besluit luchtkwaliteit d.d. 15 juni 2005, Bijvoegsel Staatscou-

8 Pleitaantekeningen A.H.J. van den Biesen Pagina 8 van 10 rant 12 juli 2005, nr 132). Dat stond overigens ook al in de Nota van Toelichting bij het Besluit luchtkwaliteit van 11 juni 2001: Uit de kosten/baten studie bleek dat in aanvulling op het voorgenomen emissiebeleid in beperkte mate aanvullende maatregelen noodzakelijk zouden zijn om de jaargemiddelde NO2- grenswaarde van 40 mg/m3 te realiseren. De jaarlijkse kosten van deze aanvullende maatregelen binnen de EU werden op dat moment geschat op ca. 158 miljoen ECU. Waarbij de Commissie ervan uit ging dat de NO2-grenswaarde gerealiseerd kan worden door een combinatie van maatregelen bij primair het verkeer (tol/rekeningrijden en stimulering LPG/CNG bussen) en, indien noodzakelijk, aanvullende maatregelen bij stationaire bronnen. (p. 16) En: In saneringssituaties bestaande situaties waarin sprake is van overschrijding van grenwaarden voor de luchtkwaliteit kan de problematiek ook vanuit de diverse invalshoeken worden aangepakt, waarbij uiteraard die maatregelen die de bronnen van de verontreiniging daadwerkelijk beïnvloeden voorrang verdienen. ( ) In saneringssituaties is het denkbaar dat doorvoering van één individuele maatregel niet leidt tot het voldoen aan een grenswaarde, terwijl de betreffende maatregel wel een belangrijke bijdrage kan leveren aan verbetering van de situatie. In dergelijke gevallen dienen de overheden bij de uitoefening van hun bevoegdheden de afweging te maken of een voorgenomen wijziging met betrekking tot de onderhavige activiteit in voldoende mate bijdraagt aan realisering van de grenswaarde, en dient daarvan ook rekenschap gegeven te worden. (pagina 26 van de Nota van Toelichting bij het Besluit luchtkwaliteit van 11 juni 2001) 24. Verweerder erkent dat sprake is van een resultaatverplichting bij het voldoen aan de grenswaarden voor fijn stof en stikstofdioxide. Verweerder stelt echter dat de lidstaten zelf mogen kiezen op welke wijze c.q. met welke middelen zij het resultaat bereiken. In zijn algemeenheid is dat juist. Het gaat om het resultaat en niet om de manier waarop het resultaat wordt bereikt. Als zonder maatregelen binnen de gestelde termijn volledig aan de grenswaarden zou kunnen worden voldaan, zou ook stilzitten niet in strijd met de richtlijn/ het besluit luchtkwaliteit zijn. Als met het uitsluitend in acht nemen van de grenswaarden wanneer een positief besluit wordt genomen de grenswaarden tijdig zouden worden gehaald, zou ook deze benadering niet in strijd zijn met de richtlijn. 25. Echter, het staat vast dat de grenswaarden op de door het kabinet voorgestane manier niet tijdig worden gehaald. De op dit moment geldende grenswaarde voor fijn stof en de plandrempels voor stikstofdioxide worden niet gehaald en zelfs met de extra maat-

9 Pleitaantekeningen A.H.J. van den Biesen Pagina 9 van 10 regelen uit het Prinsjesdagpakket worden de grenswaarden voor stikstofdioxide en fijn stof in 2010 nog steeds overschreden en zal dit zelfs in 2015 en waarschijnlijk ook in 2020 nog het geval zijn. 26. Dat de verkeersbesluiten waarom Milieudefensie heeft verzocht een substantieel positief effect hebben op de luchtkwaliteit, staat vast. Het Milieu-en Natuurplanbureau heeft berekend dat het verlagen van de maximumsnelheid naar 80 km/ uur op de gevraagde wegdelen een minstens even groot positief effect op de luchtkwaliteit heeft als alle maatregelen uit het Prinsjesdagpakket gezamenlijk. 27. Verweerder mag het verzoek van Milieudefensie dan ook alleen weigeren indien aangetoond zou kunnen worden dat zonder deze maatregelen de grenswaarden voor fijn stof in 2005 (dus vandaag) en die van stikstofdioxide in 2010 volledig worden gehaald dan wel dat verweerder andere maatregelen neemt waarmee tijdig volledig aan de grenswaarden wordt voldaan. Dat dit niet aangetoond kán worden, staat, gelet op het vorenstaande, eveneens vast. Verweerder mocht het verzoek van Milieudefensie dan ook niet afwijzen. SPOEDEISENDHEID EN GEVRAAGDE VOORZIENING 28. Dat er in deze zaak sprake is van een zeer ernstige aantasting van het leefmilieu staat vast: de duizenden vroege doden per jaar spreken wat dat betreft volledig voor zich. Daarmee is de extreme spoedeisendheid van deze zaak gegeven. Die spoedeisendheid is alleen maar toegenomen na de presentatie van het zogenaamde Prinsjesdagpakket: immers, het staat daarmee eveneens vast dat de grenswaarden, waarom het in deze zaak gaat niet gehaald zullen worden met behulp van de maatregelen die het kabinet van plan is te treffen. Daarmee staat eveneens vast dat de Nederlandse overheid, verweerder hoort daarbij, terzake niet aan zijn wettelijke verplichtingen voldoet. 29. Nu het, zoals gezegd, eveneens vaststaat dat het pakket aan ingrepen, waarom Milieudefensie in deze zaak vraagt een zeer aanzienlijke bijdrage zal gaan leven aan het wél halen van de grenswaarden, is er dan ook geen tijd te verliezen: die maatregelen moeten gewoon, en wel onmiddellijk, genomen worden.

10 Pleitaantekeningen A.H.J. van den Biesen Pagina 10 van Heel ingewikkeld is het bovendien niet: de snelheidsbeperkende borden worden immers ook bij wegopbrekingen van de ene op de andere dag geplaatst; dat kan in dit geval ook gebeuren. Verweerder zal daarbij vermoedelijk vervolgens ook nog handhavingsmaatregelen willen treffen; dat is uiteraard een goed idee, maar het nemen van de gevraagde besluiten is daarvan niet afhankelijk en hoeft daar in elk geval niet op te wachten. Immers, de aard van de benodigde handhavingsmaatregelen is voldoende bekend, het nemen van het besluit hoeft dan ook niet te wachten op het al volledig geregeld zijn van het handhavingspakket. De meeste automobilisten houden zich immers ook zonder handhaving gewoon aan de maximumsnelheid. 31. Blijkens dit dossier is verweerder met betrekking tot de verzoeken van Milieudefensie alleen maar bezig om middels allerlei op juridische redeneringen gebaseerde uitvluchten aan haar verantwoordelijkheid terzake te ontkomen. Gelet op de belangen kan niet worden verlangd, dat alle bodemprocedures, die misschien nog wel gevoerd moeten worden, worden afgewacht. Vandaar dat een voorlopige voorziening aan de orde is. 32. In de stukken is er aan de kant van Milieudefensie al op gewezen, dat het op zichzelf niet uniek is dat een 80 kilometer-besluit middels een voorlopige voorziening wordt opgelegd. De Voorzitter van de Afdeling trof die voorziening ook op een wijze die volledig bij het voorzieningenkarakter van die beslissing past en verbond aan zijn uitspraak de voorwaarde dat gedurende de periode waarin de spitsstrook is geopend, de maximumsnelheid voor motorvoertuigen op het gehele wegvlak wordt verlaagd van 120 km/uur tot 80 km/uur; (12 mei 2004, zaaknr /1) CONCLUSIE Milieudefensie handhaaft haar verzoek onverkort.