Jaarverslag. Energiefonds Overijssel I B.V.

Transcriptie

1 Jaarverslag Energiefonds Overijssel I B.V. Periode 7 november 2012 t/m 31 december 2013

2 De missie van Energiefonds Overijssel In 2020 is 20% nieuwe energie in Overijssel beschikbaar. Dat is de ambitie die de Provincie Overijssel zichzelf heeft gesteld. Eén van de acties om deze ambitie waar te maken is de oprichting van Energiefonds Overijssel via Energiefonds Overijssel I B.V. en Energiefonds Overijssel II B.V. Energiefonds Overijssel levert een financiële bijdrage aan ondernemingen, woningcorporaties en projecten die energie besparen of energie opwekken uit hernieuwbare bronnen. Zo draagt het fonds bij aan werkgelegenheid, ondernemerschap en innovatie, en aan de ambitie van Overijssel: 20% nieuwe energie in De Provincie Overijssel heeft voor het fonds maximaal 250 miljoen beschikbaar gesteld.

3 Inhoudsopgave De missie van Energiefonds Overijssel binnenzijde cover Verslag van de raad van commissarissen 6 Verslag van de directie 7 Geconsolideerde jaarrekening Balans 14 Winst-en-verliesrekening 15 Kasstroomoverzicht 16 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 17 Enkelvoudige jaarrekening Energiefonds Overijssel I B.V. 31 Balans 32 Winst-en-verliesrekening 33 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 34 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 39 Bijlagen 41 Bijlage 1: Overzicht portefeuille per Bijlage 2: Personalia 42 3

4 4 Jaarverslag Energiefonds Overijssel

5 5

6 Verslag van de raad van commissarissen Aan de algemene vergadering van aandeelhouders van Energiefonds Overijssel Hierbij bieden wij u de door de directie opgemaakte jaarrekening van de vennootschap over het verlengde boekjaar 2013 aan, alsmede het verslag van de directie. Bij de jaarrekening heeft KPMG Accountants N.V. een goedkeurende controleverklaring afgegeven. De raad van commissarissen kwam in de verslagperiode vijf maal bijeen. Op de agenda stonden vooral zaken die betrekking hebben op de start, inrichting en werkwijze van het fonds. Wanneer deze aspecten goed zijn geregeld, komt dat de effectiviteit en efficiëntie van het fonds ten goede. Met de eerste financieringen in september 2013 voor de woningcorporaties is een start gemaakt met de opbouw van de portefeuille. Aan het eind van het jaar zijn de eerste leningen en participaties voor ondernemingen goedgekeurd. Deze zullen in 2014 worden uitbetaald. De raad besprak onder andere de voorwaarden voor de financiering van leningen en participaties, de begroting en het jaarplan 2013 en 2014, de financieringswijze van de kosten in het fonds, de benoeming van een controlerend accountant, het risicobeheer, de controle op het correct toepassen van het beloningsbeleid van de provincie Overijssel, de 403-verklaring van Energiefonds Overijssel I aan Energiefonds Overijssel II, de informatievoorziening en rapportages. Uiteraard besteedden we veel aandacht aan de voortgang van de aanvragen. We constateerden dat de aanvragen goed op gang zijn gekomen, maar dat de afhandeling ervan bewerkelijk is. De eerste golf aanvragen is verwerkt. De nodige projecten bevinden zich in de pijplijn. Het fonds is in een nieuwe fase terechtgekomen. In deze fase is het zaak ervoor te zorgen dat de projecten die in de pijplijn zitten, voldoende doorstromen en dat de instroom van nieuwe projecten niet stagneert. Dit vraagt om een actievere benadering van de markt en meer inzet om de aanvragen op te waarderen tot volwaardige businesscases. Dat zijn de aandachtspunten voor De raad adviseert u, met inachtneming van wat hierover is bepaald in de statuten van de vennootschap, de jaarstukken ongewijzigd vast te stellen. Wij adviseren u tevens de directie decharge te verlenen voor het bestuur dat zij heeft gevoerd, en de commissarissen voor het toezicht dat zij over het afgelopen jaar hebben gehouden. Zwolle, 16 april 2014 De raad van commissarissen Pieter van Geel (voorzitter) Jan Paul van Soest Roeland van Straten 6 Jaarverslag Energiefonds Overijssel

7 Verslag van de directie Opzet en opdracht van het fonds Energiefonds Overijssel is op 7 november 2012 opgericht door de Provincie Overijssel. In 2009 verkocht de provincie haar aandeel in Essent. Via Energiefonds Overijssel laat de provincie een deel van de opbrengst weer terugstromen naar de samenleving. Hiervoor is een bedrag van maximaal 250 miljoen gereserveerd. Het fonds levert financiële bijdragen aan ondernemingen, woningcorporaties en projecten die energie besparen of energie opwekken uit hernieuwbare bronnen. Dit laatste is energie afkomstig van natuurlijke bronnen die constant worden aangevuld, zoals energie uit wind, waterkracht, zon, bodem, buitenluchtwarmte en biomassa. Zo draagt het fonds bij aan werkgelegenheid, ondernemerschap en innovatie, en aan de ambitie van de Provincie Overijssel: 20% nieuwe energie in Energiefonds Overijssel komt in beeld als reguliere financiering geen (volledige) dekking van het energieproject kan leveren. Afhankelijk van de plannen en van de omvang en aard van de aanvragende onderneming of organisatie verschaft het fonds een lening of garantie, of neemt deel via participaties. Het fonds investeert de 250 miljoen euro in projecten en ondernemingen in de Provincie Overijssel in de volgende verdeling: 100 miljoen in energiebesparende en nieuwe-energieprojecten in de (sociale) woningbouw; 125 miljoen in projecten van ondernemingen en organisaties die nieuwe energie opwekken of energie besparen; 25 miljoen in hoogwaardige technologische innovatie op het gebied van de opwekking van nieuwe energie en besparing van energie. Het fonds is onderverdeeld in Energiefonds Overijssel I B.V, waarin de participaties zijn ondergebracht, en Energiefonds Overijssel II B.V., waar de leningen en garanties onder vallen. Het beleggingsbedrijf van de ASN Bank, ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB), is de beheerder en tevens directeur van Energiefonds Overijssel. ABB werkt hierbij samen met ASN Duurzame Financieringen, Royal HaskoningDHV en Start Green Venture Capital. Royal HaskoningDHV verzorgt voor het fonds onder meer de functie van het loket waar ondernemingen en organisaties een financiering kunnen aanvragen, en levert technische rapportages. Start Green Venture Capital treedt op als projectbeheerder voor Energiefonds Overijssel I B.V. ASN Bank Duurzame Financieringen beheert de projecten voor Energiefonds Overijssel II B.V. Eerste resultaten Op 17 januari 2013 startte Energiefonds Overijssel. Op deze datum werd het loket actief waar ondernemingen, woningcorporaties en maatschappelijke organisaties terecht kunnen om participaties, leningen en garanties aan te vragen. Daarvoor is de website gelanceerd. 7

8 Impressie van de fabriek van Empyro. De fabriek gaat pyrolyse olie, stoom en elektriciteit produceren. BRON: EMPYRO BV In totaal zijn er in het eerste jaar van het fonds 169 financieringsaanvragen ontvangen. Daarvan zijn er 50 afgewezen, ingetrokken of vervallen, en 18 gefiatteerd (waarvan 15 woningcorporaties en 3 ondernemingen). Dat betekent dat er nog 101 in behandeling zijn. Voor de behandeling wordt een onderscheid gemaakt in de intakefase en de aanvraagfase. De voorstellen worden eerst getoetst, doorgelicht en besproken met de aanvrager. Vervolgens wordt een definitieve aanvraag gedaan. 78 financieringsaanvragen bevinden zich in de intakefase. Met de aanvragers van 21 hiervan worden actief gesprekken gevoerd. De aanvragers van de overige 57 aanvragen in de intakefase dienen nadere informatie te verschaffen, of zij hebben nog niet voldoende co-financiers of voldoende activiteiten in de Provincie Overijssel. 23 financieringsaanvragen bevinden zich in de aanvraagfase. Van 4 van deze voorstellen verwachten we de definitieve aanvraag. De resterende 19 zijn actief in behandeling; 6 tot 8 hiervan kunnen in de komende drie maanden tot afronding komen. Bijna een derde van de ingediende projecten is afgewezen of gestopt in de intakefase. Hier zijn diverse redenen voor aan te geven. In veel gevallen is duidelijk dat de aanvraag niet voldoet of zal voldoen aan de voorwaarden van het fonds, bijvoorbeeld omdat het project te kleinschalig is of betrekking heeft op fossiele brandstoffen. Bovendien moeten de productie of activiteiten in de Provincie Overijssel plaatsvinden. Verschillende potentiële voorstellen voldeden niet aan deze laatste eis. Daarnaast zijn veel voorstellen van een matige kwaliteit, bijvoorbeeld omdat een goed businessplan ontbreekt. Dat maakt de behandeling, zeker van de participaties, arbeidsintensief. Extra inspanningen zijn nodig om de voorstellen op te waarderen tot volwaardige financieringsaanvragen. 8 Jaarverslag Energiefonds Overijssel

9 Groengas-vulpunt van OrangeGas. BRON: ORANGEGAS De eerste stroom intakes van het fonds is verwerkt. We constateren dat het aantal nieuwe aanvragen in de tweede helft van het jaar is afgenomen. Een actievere benadering van de markt is daarom nodig om de instroom te stimuleren. In het vierde kwartaal zijn we daarmee gestart; we zetten dat voort in Financiële prestaties In de jaarplanning zijn we ervan uitgegaan dat we pas in de tweede helft van 2013 financieringen zouden gaan verstrekken. Deze verwachting is reëel gebleken. Eind september noteerden we de eerste uitbetalingen voor leningen aan vijftien woningcorporaties. Dit leverde een bedrag van aan inkomsten op. In de opbouwperiode van het fonds, de volloopfase, zijn de inkomsten nog ontoereikend om de kosten te dekken. We voorzien dat het fonds het break-evenpoint bereikt nadat het voldoende is volgelopen. We kunnen het bereiken van het break-evenpoint beïnvloeden via het tempo van de uitzettingen en door de kosten te beheersen. De kosten zijn lager uitgevallen dan begroot. Op het gebied van communicatie hebben we kosten bespaard door gebruik te maken van activiteiten die anderen organiseerden, in plaats van zelf evenementen te organiseren. Extern advies hebben we zoveel mogelijk verhaald op de aanvragers. Er was 5,2 miljoen aan kosten begroot, terwijl we 4,5 miljoen hebben gerealiseerd. Het nettoresultaat komt daamee op 4,3 miljoen negatief. Eind december werden de contracten getekend voor in totaal 7,5 miljoen voor twee leningen aan en participaties in de bedrijven Empyro en OrangeGas. De uitbetalingen hiervan vinden in 2014 plaats. Empyro realiseert een project voor het omzetten van biomassa in olie, stoom en elektriciteit. OrangeGas installeert afgiftepunten voor groen gas. In totaal is er in het eerste jaar van het fonds bijna 66 miljoen uitbetaald en nog eens 7,5 miljoen gecommitteerd. 9

10 Het aantal participaties is minder dan de geplande zes in het jaarplan. We hadden vier financieringen voorzien in de aanloopfase van projecten (ontwikkelfinancieringen). Deze financieringen zijn niet verstrekt omdat de projecten die zich meldden bij het fonds al verder waren. Zij bleken geen aparte aanloopfinanciering meer nodig te hebben. De toekenningen van de leningen voor de woningcorporaties overtroffen de planning ruimschoots. Gepland was dat Energiefonds Overijssel zeven corporaties zou financieren voor 17,5 miljoen. In werkelijkheid waren dit vijftien corporaties voor een totaal van 65,7 miljoen. Het animo van de woningcorporaties bleek zeer groot. Leningen aan ondernemingen blijken bewerkelijker dan van tevoren was aangenomen. Gepland was om acht ondernemingen te financieren, terwijl er in werkelijkheid met twee ondernemingen contracten zijn afgesloten. Maatschappelijk rendement Zoals gezegd zijn er overeenkomsten met vijftien woningcorporaties; daarmee wordt in totaal voor 137 miljoen geïnvesteerd in energiebesparende maatregelen en duurzame energieopwekking voor ruim vijftienduizend woningen. De investeringen leveren een besparing op van 254 terajoule (TJ) per jaar; dit komt overeen met het energieverbruik van huishoudens. Met de overeenkomsten voor Empyro en OrangeGas wordt een maatschappelijk rendement behaald van 96,3 terajoule per jaar per geïnvesteerd miljoen (TJ/jaar/mln). Daarmee voldoet het fonds in 2013 aan de provinciale doelstelling van 70 TJ/jr/mln. De investeringen zorgen voor een groei van de werkgelegenheid met 977 tijdelijke arbeidsplaatsen binnen vijf jaar en 28 structurele arbeidsplaatsen tot en met Het maatschappelijke rendement van de gehele portefeuille bedraagt 900 TJ per jaar. Dit komt neer op het energieverbruik van huishoudens. Risicobeleid ABB houdt toezicht op de financiële en operationele risico s. Deze zijn tevens beschreven in het jaarplan. ASN Bank Duurzame Financieringen beoordeelt de financiële risico s van Energiefonds Overijssel II; StartGreen beoordeelt die van Energiefonds Overijssel I. In de verslagperiode is er zorg voor gedragen dat alle operationele processen zijn beschreven en de verantwoordelijkheden zijn belegd. Het risicobeleid van ABB wordt gevolgd en is geoperationaliseerd met behulp van een risico-selfassessment. Voor Energiefonds Overijssel zijn diverse risico s geïdentificeerd: marktrisico, renterisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico, verhandelbaarheidsrisico en uitbestedingsrisico: Marktrisico Het marktrisico is hoog doordat de portefeuille nog niet gespreid is. Met het vullen van de portefeuille zal dit risico afnemen. Renterisico Het renterisico is beperkt door de lange rentevaste periode van de bestaande leningen. Kredietrisico Het kredietrisico is hoog doordat het doel van het fonds is om juist innovatieve projecten te financieren. Het risico wordt beperkt door de kredietwaardigheid van de tegenpartij zorgvuldig te beoordelen, door de hoogte van de kredieten te maximeren en garanties te vragen. Alle financieringen aan woningcorporaties zijn gegarandeerd. 10 Jaarverslag Energiefonds Overijssel

11 Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is klein door een langlopende lening en garantie van de Provincie Overijssel, en door een lening voor werkkapitaal van de ASN Bank. Verhandelbaarheidsrisico Het verhandelbaarheidsrisico is groot doordat de leningen niet verhandelbaar zijn. De impact hiervan is gering omdat het niet de intentie is om de leningen te verhandelen. Uitbestedingsrisico Het uitbestedingsrisico is het risico ten aanzien van de continuïteit van de bedrijfsvoering, integriteit en/of kwaliteit van de dienstverlening. Dit risico wordt beperkt door te werken met mandaten en dienstverleningsovereenkomsten, periodieke overleggen en periodieke verslaggeving. Beloningsbeleid Provinciale Staten hebben expliciet gevraagd om het beloningsbeleid van de provincie toe te passen op en te handhaven voor Energiefonds Overijssel. De raad van commissarissen heeft hierin een toezichthoudende rol. In het gecontroleerde jaarverslag van de ASN Bank worden de maximale beloningen van de directieleden van de ASN Bank opgenomen. De beloning van de directie ligt onder de WNT-norm en voldoet daarmee aan het beloningsbeleid van de Provincie Overijssel. De beloning van de overige personeelsleden van de ASN Bank is lager dan die van de directieleden. Daarmee voldoen ook de medewerkers van ABB en ASN Duurzame Financieringen aan de WNT-norm. Startgeen en Royal HaskoningDHV hebben afzonderlijk verklaard dat ze voldoen aan het beloningsbeleid. In het geval van participaties wordt in de contracten een passage opgenomen over het beloningsbeleid. Bij Empyro en OrangeGas is dit gebeurd. Klanttevredenheid Het is in de bankwereld gebruikelijk om de klanttevredenheid te meten. Voor EFO geldt dat eveneens. Ontevreden klanten kunnen het fonds immers schade berokkenen. Het is daarom belangrijk om tijdig knelpunten te signaleren en verbeteringen aan te brengen in het proces of in de klantrelatie. Dit is een voortdurend aandachtspunt voor de accountmanagers. Feedback gedurende de intakefase heeft reeds geleid tot aanpassingen in de procedure. Zo zoeken we inmiddels beter en directer contact met de klanten en bewaken we intensiever de voortgang dan in de aanvangsfase van het fonds. Met een groep klanten zijn we in gesprek over het verbeteren van knelpunten in de procedure en voorwaarden. Op basis van ervaringen en feedback doen we begin 2014 een voorstel om het Uitvoeringsbesluit Subsidies (Ubs) en het Investeringsreglement (IR) beter af te stemmen op de wensen van de klanten en de realiteit van de markt. Dit heeft prioriteit gekregen boven het uitvoeren van een specifieke enquête onder klanten. Deze enquête is nu voorzien in het eerste kwartaal van Vooruitzichten 2014 De markt voor duurzame energie en besparingsprojecten blijft zich in 2014 gestaag ontwikkelen. We verwachten in 2014 voor een bedrag van 50 miljoen leningen te verstrekken aan woningcorporaties en aan bedrijven. Tevens gaan we ervan uit dat we voor 9 miljoen participaties nemen in één of meer innoverende bedrijven in de ontwikkelingsfase en in innoverende projecten. We verwachten dat deze toevoegingen aan de portefeuille inkomsten van ongeveer 1,5 miljoen zullen genereren. De kosten voor 2014 zijn net onder de 4 miljoen geraamd. Daarmee komt het resultaat uit op 2,5 miljoen negatief. In de volloopfase is een negatief resultaat voorzien. 11

12 De bedrijfsvoering die in 2013 is opgezet, zal zonder grote aanpassingen en met dezelfde personele omvang worden voortgezet in De financiële basis is hiervoor toereikend. Verdere financiële investeringen in de bedrijfsvoering worden niet voorzien. In de volgende fase van het fonds richten we de focus op de ontwikkeling van de omzet door de instroom van nieuwe projecten te verbeteren en de doorstroom van de lopende aanvragen te versnellen. We hebben stappen gezet om de markt actiever te benaderen. Dat versterken we verder in De doorstroom verbeteren we door expliciet aandacht te besteden aan opwaardering van de aanvragen en door de beschikbare instrumenten en voorwaarden van het fonds beter af te stemmen op de praktijk van de klant. Dit laatste doen we via een voorstel voor het aanpassen van het Ubs en IR. Zwolle, 16 april 2014 Directie Energiefonds Overijssel I B.V. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. 12 Jaarverslag Energiefonds Overijssel

13 Geconsolideerde jaarrekening

14 Balans (voor winstbestemming en in 1.000) Toelichting Activa Beleggingen Leningen Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Totale activa Passiva Eigen vermogen 10 Geplaatst kapitaal Onverdeeld resultaat (4.341) (4.341) Langlopende schulden Leningen Provincie Overijssel Lening ASN Bank N.V Kortlopende schulden Overige schulden Totale passiva Jaarverslag Energiefonds Overijssel

15 Winst-en-verliesrekening (alle bedragen in EUR 1.000) Toelichting 7 november 2012 t/m 31 december 2013 Opbrengsten uit beleggingen Rente leningen Kosten Beheervergoeding 15 (3.611) Overige 16 (851) (4.462) Rentelasten (51) Resultaat voor belasting (4.341) Belasting - Nettoresultaat (4.341) 15

16 Kasstroomoverzicht (alle bedragen in EUR 1.000) Toelichting 7 november 2012 t/m 31 december 2013 Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat (4.341) Aanpassingen voor Mutatie vorderingen (478) Mutatie kortlopende schulden Nettokasstroom uit operationale activiteiten (3.603) Kasstroom uit investeringsactiviteiten Verstrekte leningen (65.692) Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten (65.692) Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit leningen Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten Nettokasstroom gedurende de periode Liquide middelen aan het begin van de periode - Liquide middelen aan het einde van de periode Samenstelling liquide middelen Banktegoeden Totaal liquide middelen Jaarverslag Energiefonds Overijssel

17 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 1. Algemeen Energiefonds Overijssel I B.V. en haar groepsmaatschappij Energiefonds Overijssel II B.V. (samen het Fonds ) zijn opgericht op 7 november 2012 en gevestigd te Zwolle. Energiefonds Overijssel I B.V. is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer en Energiefonds Overijssel II B.V. onder nummer Het Fonds levert een financiële bijdrage aan ondernemingen, woningcorporaties en projecten in de Provincie Overijssel die energie besparen of opwekken uit hernieuwbare bronnen. Energiefonds Overijssel I B.V. doet dit via investeringen in eigen vermogensinstrumenten en Energiefonds Overijssel II B.V., via het verstrekken van leningen en garanties aan deze ondernemingen, woningcorporaties en projecten. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens van Energiefonds Overijssel I B.V. en haar dochtermaatschappij Energiefonds Overijssel II B.V. opgenomen. De eerste verslagperiode van het Fonds heeft betrekking op de periode 7 november 2012 tot en met 31 december Aangezien het Fonds aan het einde van 2012 is opgericht en in 2012 in de opstartfase verkeerde, is gekozen voor een verlengd boekjaar. Deze geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Toepassing van artikel 402 Boek 2 BW De financiële gegevens van de onderneming zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de enkelvoudige winst- en verliesrekening conform artikel 402 Boek 2 BW slechts het aandeel in het resultaat van de vennootschap waarin wordt deelgenomen na belastingen en het overige resultaat na belastingen. 2. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Algemeen De geconsolideerde jaarrekening wordt gepresenteerd in de euro, de functionele valuta van het Fonds. Tenzij anders vermeld zijn alle bedragen in duizenden euro s en worden de in de balans opgenomen posten gewaardeerd tegen nominale waarde. De omschrijvingen van financiële stromen en posities zijn aangepast in lijn met de activiteiten van het Fonds. Daarom wijken deze omschrijvingen in enkele gevallen af van de voorschriften conform Besluit Modellen Jaarrekening. Gebruik van schattingen De opstelling van de geconsolideerde jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen doet die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarden van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. 17

18 Belangrijke schattingen en veronderstellingen hebben voornamelijk betrekking op de kredietwaardigheid van de tegenpartijen en de berekeningen van de reële waarde die daaraan zijn gekoppeld, zoals opgenomen in de toelichting (zie paragraaf 5). Grondslagen voor consolidatie Deze geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van de onderneming en haar groepsmaatschappij Energiefonds Overijssel II B.V. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin de onderneming een meerderheidsbelang heeft, of waarop de onderneming op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan uitoefenen. Bij de bepaling of de onderneming beleidsbepalende invloed kan uitoefenen, worden financiële instrumenten betrokken die potentiële stemrechten bevatten en direct kunnen worden uitgeoefend. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals de winsten die in de groep zijn gemaakt. De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd. Criteria opname in de balans Een financieel instrument wordt in de balans opgenomen zodra het waarschijnlijk is dat toekomstige economische voordelen van het financiële instrument naar het Fonds zullen vloeien. De reële waarde van een financieel instrument bij eerste opname is gelijk aan de kostprijs van het financiële instrument. Een financieel instrument wordt niet langer in de balans opgenomen als een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle toekomstige rechten op economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico s met betrekking tot het financiële instrument aan een derde worden overgedragen. Saldering van een actief en een verplichting Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen als er sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te wikkelen, en als bovendien de intentie bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. De rentebaten en -lasten die samenhangen met de gesaldeerd opgenomen financiële activa en financiële verplichtingen worden eveneens gesaldeerd opgenomen. Participaties Onder participaties worden verstaan belangen in aandelenkapitaal van ondernemingen, waarbij geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid van de onderneming. Zij worden gewaardeerd tegen kostprijs of lagere marktwaarde. Leningen Verstrekte leningen en overige vorderingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, eventueel verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. 18 Jaarverslag Energiefonds Overijssel

19 Bijzondere waardeverminderingen De financiële vaste activa worden op iedere verslagdatum beoordeeld om te bepalen of er objectieve aanwijzingen bestaan dat een actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Een financieel actief wordt geacht onderhevig te zijn aan een bijzondere waardevermindering als er objectieve aanwijzingen zijn dat na de eerste opname van het actief zich een gebeurtenis heeft voorgedaan die een negatief effect heeft gehad op de verwachte toekomstige nettokasstromen van dat actief en als hiervan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt. Objectieve aanwijzingen dat financiële activa onderhevig zijn aan een bijzondere waardevermindering omvatten onder meer het niet nakomen van betalingsverplichtingen en achterstallige betalingen door een tegenpartij, herstructurering van een aan de onderneming toekomend bedrag onder voorwaarden die de onderneming anders niet zou hebben overwogen, aanwijzingen dat een tegenpartij failliet zal gaan, en het verdwijnen van een actieve markt voor een bepaald effect. Aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen van vorderingen en beleggingen die de onderneming waardeert tegen geamortiseerde kostprijs, worden zowel op het niveau van specifieke activa als op collectief niveau in aanmerking genomen. Van alle individueel significante vorderingen en beleggingen wordt beoordeeld of deze specifiek onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering. Alle individueel significante vorderingen en beleggingen waarvan is vastgesteld dat deze niet specifiek onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering, worden vervolgens collectief beoordeeld op een eventuele waardevermindering die zich al heeft voorgedaan, maar nog niet is vastgesteld. Van individueel niet-significante vorderingen wordt collectief beoordeeld of deze onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering door samenvoeging van vorderingen met vergelijkbare risicokenmerken. Bij de beoordeling van de collectieve waardevermindering gebruikt de onderneming historische trends van de waarschijnlijkheid van het niet-nakomen van betalingsverplichtingen, het tijdsbestek waarbinnen incassering plaatsvindt en de hoogte van gemaakte verliezen. De uitkomsten worden bijgesteld als de beheerder van het Fonds, ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. ( de Beheerder ), van oordeel is dat de huidige economische en kredietomstandigheden zodanig zijn dat het waarschijnlijk is dat de daadwerkelijke verliezen hoger dan wel lager zullen zijn dan historische trends suggereren. Een bijzondere waardevermindering van een financieel actief dat tegen geamortiseerde kostprijs wordt gewaardeerd, wordt berekend als het verschil tussen de boekwaarde en de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente van het actief. Verliezen worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening. Rente op het actief dat aan een bijzondere waardevermindering onderhevig is, blijft verantwoord worden via oprenting van het actief. Als in een latere periode het actief dat onderhevig is aan een bijzondere waardevermindering, stijgt en het herstel objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die plaatsvond na de opname van de bijzondere waardevermindering, wordt het bedrag uit hoofde van het herstel verantwoord in de winst-en-verliesrekening. 19

20 Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. De waardering is nagenoeg gelijk aan de marktwaarde als gevolg van de korte looptijden van de betreffende posten. Reële waarde De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten die zijn verantwoord onder liquide middelen, kortlopende vorderingen en schulden e.d., benadert de balanswaarde daarvan. In de toelichting op de leningen (zie paragraaf 7) is informatie opgenomen over de reële waarde en de belangrijkste uitgangspunten die zijn gebruikt bij de berekening daarvan. 3. Grondslagen van resultaatbepaling Het resultaat betreft de inkomsten uit belegde middelen (dividend, rente en waardeveranderingen) over de verslagperiode onder aftrek van de aan de verslagperiode toe te rekenen kosten. Het dividend is het verdiende bruto contante dividend onder aftrek van provisie en niet-terugvorderbare dividendbelasting. De opbrengsten in de vorm van stockdividend worden als aankoop tegen nihil in de balans verwerkt. Dividenden worden in de winst- en verliesrekening verantwoord op het moment dat deze betaalbaar zijn gesteld. De interestbaten betreft de bruto ontvangen rente op leningen onder aftrek van een eventuele provisie. De rente wordt verantwoord in de periode waarop zij betrekking heeft. Verantwoording van baten en lasten Baten worden in de winst- en verliesrekening en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting heeft plaatsgevonden waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. 4. Grondslagen voor het opstellen van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de herkomst van de liquide middelen die gedurende de periode beschikbaar zijn gekomen en de wijze waarop deze zijn aangewend. De kasstromen worden gesplitst in operationele activiteiten, investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. 5. Financiële risico s De activiteiten van het Fonds kunnen financiële risico s van verscheidene aard met zich meebrengen. Deze risico s kunnen bestaan uit marktrisico, renterisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico, verhandelbaarheidsrisico, uitbestedingsrisico en valutarisico. Gezien de opstartfase van het Fonds zijn per balansdatum niet alle risico s relevant. Niet relevant zijn met name valutarisico s omdat het Fonds geen posities heeft of heeft gehad in vreemde valuta. De overige risico s worden hieronder nader toegelicht en gekwantificeerd. Marktrisico Leningen zijn blootgesteld aan marktschommelingen en risico s die inherent zijn aan leningen. De reële waarde van verstrekte leningen kan fluctueren vanwege vele factoren, zoals de verwachtingen over de economische groei in de sector waarin de geldontvanger onderneemt, inflatie en prijsontwikkeling op goederenmarkten. 20 Jaarverslag Energiefonds Overijssel