uw partner in toegankelijkheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "uw partner in toegankelijkheid"

Transcriptie

1 Maart 2010, nummer 20 Nieuwsbrief uw partner in toegankelijkheid In deze nieuwsbrief Woordje van de Voorzitter, blz 2 Aftrapbijeenkomst, blz 4 Compensatie in de Wmo, blz 7 Uithoorn in 2010 geheel toegankelijk? blz 17 Nieuwe brochure PGA, blz 20 Zelfredzaamheid bij calamiteiten, blz 21 Interview Barbera Veltkamp, Wmo wethouder Ouder-Amstel, blz 12 Drie sterren voor het Wmo loket Ouder-Amstel, blz 14 Op de koffie bij het intercultureel vrouwenplatform Amstelveen, blz 15

2 Van de voorzitter Als ik dit schrijf, is de sneeuw net verdwenen. Voor de kinderen bracht dit veel plezier, die konden eindelijk weer eens de slee uit het schuurtje halen en in de sneeuw spelen. Diezelfde sneeuw maakte ook aan veel mensen duidelijk wat toegankelijkheid eigenlijk is. Was het niet te zien waar je eigenlijk moest lopen, konden de moeders met kinderwagen ineens slecht de deur uit, en waren er veel botbreuken omdat mensen gevallen waren. Zaken die voor mensen met een beperking heel normaal zijn, helaas Maar reden te meer om eraan te werken om alles beter toegankelijk te krijgen. In deze nieuwsbrief leest u er over. Rond de jaarwisseling mag je even terugkijken, al doe ik dat altijd maar heel kort. En als voorzitter vind ik dat we best een goed jaar hebben gehad. Met de goedbezochte bijeenkomst in oktober vorig jaar, waar de schouwresultaten werden gepresenteerd en een leerzame en gezellige 'aftrapbijeenkomst' op 25 januari, zette OLGA zich weer goed op de kaart. Een verslag van deze bijeenkomst over de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) treft u in deze Nieuwsbrief aan. OLGA doet veel met een kleine maar actieve groep vrijwilligers. Het was voor het eerst dit jaar dat we zonder de ondersteuning van Zorgbelang ons werk moesten doen. Maar mede Pagina 2

3 door het vele werk dat de vrijwilligers, het secretariaat en onze nieuwe ondersteuner hebben verricht is er veel aan de professionaliteit van OLGA gedaan. Ook is de website in de lucht gekomen, waar men veel informatie op kunt vinden. Helaas moesten we afscheid nemen van een vrijwilliger. Om gezondheidsredenen is John Lut gestopt met het werk voor OLGA. John, bedankt voor je inzet voor OLGA. Maar genoeg teruggeblikt. We gaan weer vooruit kijken, want daar ligt immers de toekomst en de toegankelijkheid voor iedereen. In mei zullen we een bijeenkomst organiseren om de nieuwe raadsleden te leren kennen en van hen eens te horen wat ze gaan doen voor mensen met een beperking. Ook staat in oktober de Week van de Toegankelijkheid weer op ons programma, het thema is sport. Tussendoor zullen we nog regelmatig van ons laten horen. Door andere activiteiten, volle agenda's en bij een aantal vrijwilligers helaas problemen met de gezondheid, blijft er ook belangrijk werk liggen. OLGA zoekt meer vrijwilligers om die taken op te pakken. Neem contact met ons op als u een paar uurtjes over heeft en die graag goed besteed. Wij kunnen vele handen gebruiken. Ton van Weerdenburg. Pagina 3

4 Aftrapbijeenkomst OLGA OLGA hield op 25 januari een aftrapbijeenkomst om zich in het nieuwe jaar weer goed op de kaart te zetten. Geen traditionele nieuwjaarsbijeenkomst, maar een informatiemiddag over het compensatiebeginsel binnen de Wmo. Ondanks het winterse weer vonden bijna 50 belangstellenden (inclusief OLGA vrijwilligers) de weg naar d Oude School in Duivendrecht. Onder hen beleidsmakers van de Amstellandgemeenten, wethouders en raadsleden, vertegenwoordigers van collega organisaties en andere belangstellenden. De middag was verdeeld in een informatief en ontspannen gedeelte. Matthijs Vermaat was als spreker uitgenodigd om vanuit zijn praktijkervaring de werking van het compensatiebeginsel uit de doeken te doen. Vermaat is advocaat en behandelt dagelijks bezwaar- en beroepszaken van zorgvragers die van hun gemeente een afwijzing hebben gekregen op een aanvraag in het kader van de Wmo. Veel gemeenten denken en handelen nog vanuit de oude Wvg situatie en hanteren niet de compensatieplicht. Elders in deze nieuwsbrief leest u meer over dit onderwerp. Pagina 4

5 Vermaat stelde de vraag: welke beleidsvrijheid hebben gemeenten? en schetste de totstandkoming van de Wmo, de nieuwe wet waarbij Wvg en AWBZ in elkaar geschoven werden en gemeenten de uitvoering kregen. Vermaat stelt dat de Wmo veel meer is dan beide oude wetten samen: een grotere doelgroep, de hulpvrager staat centraal, de mantelzorger krijgt een status en er ligt een compensatieplicht bij de gemeente. Dit laatste is onder druk van de Tweede Kamer in de wet gekomen, maar veel gemeenten werken nog volgens het Wvg boek. De beleidsvrijheid van gemeente om altijd te kiezen voor de goedkoopste oplossing is vervallen. De gemeente moet nu zorgen voor de meest passende (compenserende) oplossing bij individuele aanvragen, dat is compensatieplicht (artikel 4 Wmo). Vermaat liet met enkele voorbeelden uit zijn eigen praktijk zien dat het zinvol is om in beroep te gaan bij de rechter als u vindt, dat de gemeente niet heeft voldaan aan de compensatieplicht. Beleidsvrijheid bij de gemeente is kortom beperkter ten opzichte van vroeger, maar kan wel verwijzen naar het redelijkheidbeginsel. Deze boeiende presentatie leverde voldoende vragen en discussiestof op voor de rest van de middag waarbij de drankjes en lekkere hapjes natuurlijk niet ontbraken. Behalve vragen als hoe zit het als. of hoe kan ik reageren op. waren er enkele kritische vragen of opmerkingen aan het adres van Vermaat. Hij wist op alle vragen en opmerkingen een Pagina 5

6 snel antwoord te formuleren, waarbij hij regelmatig naar en wetsartikel of uitspraak van de rechter verwees. Hij erkende dat het gelijk niet altijd aan zijn staat in de procedures die hij aanspant, maar dat niet geschoten altijd mis is, omdat rechters de Wmo bijna altijd gunstig uitleggen voor de aanvrager. Tijdens de nazit kreeg een OLGA vrijwilliger het verhaal te horen van een mevrouw uit de gemeente Ouder-Amstel, die een traplift had aangevraagd. Haar dementerende echtgenoot verblijft tijdelijk in een verzorgingshuis maar hij wil graag naar huis komen. Ook zij wil dat en hem verzorgen, maar zij kampt met rugproblemen. Een traplift zou voldoende compensatie zijn om haar taak als mantelzorger zo lang mogelijk vol te houden en om in de huidige woning te blijven wonen. De gemeente wees de aanvraag echter af met het argument, dat het echtpaar naar een aangepaste woning kan verhuizen en daarvoor een verhuiskostenvergoeding krijgt. Na deze afwijzing heeft mevrouw de traplift zelf aangeschaft en ze vroeg zich nu af of hieraan nog iets te doen was. Matthijs Vermaat gaf haar een heel goede kans bij de rechter: verhuizen naar een aangepaste woning is geen compensatie luidde zijn oordeel. Deze mevrouw, en dat geldt ook voor ieder ander, kan voor juridisch advies en het opstellen van een bezwaarschrift hulp krijgen van de juridische afdeling van stichting MEE Amstel en Zaan op telefoonnummer Pagina 6

7 Matthijs Vermaat kunt u persoonlijk benaderen voor advies of een bezwaar- of beroepszaak door een te sturen naar vermaat@woudegraaf.nl Compensatie in de Wmo Doel van de wet Het doel van de Wmo is om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten functioneren in de maatschappij. De wet gaat uit van een vangnet: er is pas een taak voor de gemeente als het niet lukt om hetzij zelf, hetzij met hulp van vrijwilligers of familie, te (blijven) functioneren. Kernbegrip in de Wmo: het compensatiebeginsel In artikel 4 van de Wmo is bepaald dat ter compensatie van de beperkingen die iemand ondervindt in zijn zelfredzaamheid en zijn maatschappelijke participatie, burgemeester en wethouders voorzieningen treffen op het gebied van maatschappelijke ondersteuning die iemand in staat stelt om: - een huishouden te voeren; - zich te verplaatsen in en om de woning; - zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel; - medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan. Pagina 7

8 Dat is natuurlijk prachtig, maar wat valt er nu onder? En mag de gemeente stellen dat sommige dingen niet onder het compensatiebegrip vallen? Enkele voorbeelden In het volgende stuk wordt aangegeven wat in een aantal concrete situaties door de rechter is beslist over het verstrekken van een voorziening. Deuropeners In veel gemeenten is in de op de Wmo gebaseerde verordening bepaald dat voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten van specifiek op ouderen en gehandicapten gerichte woongebouwen, niet worden verstrekt. Iemand kan dan wel een deuropener krijgen op de eigen voordeur, maar niet op de centrale voordeur of is bijvoorbeeld de te verstrekken voorziening gelimiteerd (art. 4.5 Vmo Aalsmeer). Door de rechter is vastgesteld dat dit niet mag 1. De wet bepaalt dat de gemeente de beperking (je kunt de deur niet in) moet compenseren. Als de gemeente weigert de voorziening te treffen, kun je geen gebruik maken van je huis. Daarom heeft de rechter gezegd dat dit een onaanvaardbare beperking van de compensatieplicht is en moest de gemeente ook een deuropener laten plaatsen op de centrale toegangsdeur van de flat. Pagina 8

9 Iemand die een flat bewoont en een schuifpui heeft kan niet zeggen dat die in zijn algemeenheid ongeschikt is voor ouderen. Zeker niet als andere bewoners van het complex de pui wel kunnen bedienen. Dan moet worden aangenomen dat deze persoon hem niet meer kan verschuiven als gevolg van een eigen lichamelijke beperking en is de gemeente verplicht een deuropener te verstrekken 2. Anders ligt het bij een bewoner van een specifiek woonzorgcomplex voor ouderen, waar je alleen met een CIZ-indicatie inkomt. Dan is een deuropener voor de centrale hal een algemeen gebruikelijke voorziening ter bevordering van de toegankelijkheid en hoeft de gemeente die niet te betalen 3. Dit was een uitspraak onder de Wvg. Of de rechter er onder de Wmo hetzelfde over zal oordelen is niet zeker. Recreatiewoning In veel verordeningen is bepaald dat je geen recht hebt op Wmo -voorzieningen als deze voor een recreatiewoning bedoeld zijn (art. 18 Vmo Ouderkerk, 4.5 Vmo Aalsmeer). Als je om wat voor reden ook permanent in een recreatiewoning woont, zou je dus een probleem hebben. De rechter heeft vastgesteld dat de gemeente het begrip compensatie mag invullen maar eist dan wel, dat in een concreet geval iemand voldoende wordt gecompenseerd en niet mag worden gesteld dat voor een recreatiewoning nooit een voorziening wordt getroffen. De gemeente mag dus wel voorzieningen uitsluiten omdat een recreatiewoning een bijzondere vorm van huisvesting is, maar moet wel andere voorzieningen Pagina 9

10 die ook kunnen compenseren (bijvoorbeeld verhuiskosten) mogelijk maken. Alles weigeren is dus geen optie 4. Mantelzorger Niet alleen mensen met een beperking maar ook mantelzorgers komen in aanmerking voor een voorziening op grond van de Wmo. Als je dus je vader of moeder in huis neemt om die te verzorgen en die kan de trap niet (meer) op, dan moet de gemeente een traplift monteren. De gemeente mag dan niet zeggen dat men maar naar een verzorgingshuis had moeten verhuizen. De gemeente mag ook een andere gelijkvloerse woning aanbieden, maar moet dan wel kunnen aangeven binnen welke termijn een dergelijke woning beschikbaar is. De bepaling dat alleen een persoon met een beperking voor een traplift in aanmerking komt (art. 4.4 Vmo Aalsmeer) is dus in strijd met deze uitspraak. Sportrolstoel In nogal wat verordeningen is bepaald dat de sportrolstoel de enige recreatieve voorziening is die wordt verstrekt. Dat mag niet. In de wet is namelijk bepaald dat zodanige voorzieningen moeten worden verstrekt, die iemand in staat stellen om andere mensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan (=vrienden maken). Toen de wet in Tweede en Eerste Kamer werd besproken, is daarbij nadrukkelijk gezegd, dat onder mensen ontmoeten en sociale verbanden aangaan ook recreatie werd verstaan 6. Als je dus wilt sporten en je hebt bijvoorbeeld een vast frame handbike nodig, dan mag dat niet worden geweigerd met alleen de verwijzing naar de bepaling, dat alleen sportrolstoelen wor- Pagina 10

11 den verstrekt 7. Dat geldt ook als iemand met een kind of partner wil fietsen en je een rolstoelfiets nodig hebt. Dus: Het is kortom niet mogelijk te zeggen wat precies wel of niet valt onder de compensatie. Je kunt wel zeggen dat: 1. als objectief vaststaat dat er sprake is van een beperking in zelfredzaamheid of maatschappelijke participatie, waardoor; 2. iemand niet in staat is om een huishouden te voeren, zich in en om de woning of lokaal kan verplaatsen of niet gewoon kan recreëren; de gemeente een voorziening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning moet treffen die deze beperkingen compenseert. Vindplaats: Bij de in de voetnoten genoemde uitspraken is steeds een LJNnummer genoemd. Dat staat voor Landelijk Jurisprudentie Nummer. Op de website kun je dit nummer in het vakje rechtsboven onder 'Uitspraken snel zoeken' invullen. Je krijgt dan de gehele uitspraak te zien. Gewoon googlelen kan natuurlijk ook. 1) Rechtbank Dordrecht 10/04/09, LJN BI0805 2) Centrale Raad van Beroep 20/12/06, nr. 04/3427 WVG, LJN AZ5998 3) CRvB 16/04/08, nr. 06/4668 WVG, LJN BD0268 4) Rechtbank Arnhem 19/12/08, LJN BH0126 5) Rechtbank Amsterdam 30/06/08, AWB 08/1991 Wmo, LJN BG5683 6) EK 2005/2006, , C, pag. 59 7) Rechtbank Utrecht 03/07/08, nr. SBR 07/2706 Pagina 11

12 Interview Barbera Veltkamp De Wmo in Ouder-Amstel levert maatwerk voor de cliënt. Wij gaan voor een 8 en niet voor een 6 Barbera Veltkamp studeerde in 1991 af en werkte altijd voor de publieke zaak. Als unit hoofd bij de directie wetgeving bij de Raad van State in Den Haag kwam zij de Wmo al tegen als een ingewikkelde materie. Voordat ze in 2006 namens D66 wethouder werd had Barbera Veltamp bewust geen relatie met de lokale politiek, omdat het moeilijk is om politieke betrokkenheid te mengen met de objectiviteit die je als ambtenaar nodig hebt in je dagelijkse werkzaamheden. Op lokaal niveau is de cliëntenparticipatie concreet vorm gegeven, met korte communicatielijnen. In een kleine gemeente als Ouder-Amstel is dat zeker het geval waardoor een persoonlijke afspraak snel gemaakt is. Het begrip zelfredzaamheid is het uitgangspunt binnen de Wmo en de wethouder bevestigt dat het compensatiebeginsel een kernbegrip is. De gemeente heeft de verplichting om compensatie te bieden als op belangrijke levensterreinen het zelfstandig functioneren niet (meer) lukt. Een van de belangrijkste verschillen in vergelijking met de Wvg is die verandering van zorgplicht naar compensatieplicht. Het streven is om vanuit de positie van de zorgvrager te denken en handelen en maatwerk Pagina 12

13 te bieden. Veltkamp licht dit met een voorbeeld toe: twee mensen hebben een probleem bij het bereiden van een maaltijd. De een is geholpen met een maaltijdenservice, terwijl de ander met keukenaanpassingen de juiste compensatie heeft. Afhankelijk van de persoonlijke situatie van de cliënt geldt in Ouder-Amstel altijd het uitgangspunt: wat heeft iemand nodig om zelfredzaam te zijn. De Wmo is destijds als bezuinigingsmaatregel bedoeld en heeft misschien wel voor het Rijk, maar zeker niet voor de gemeente Ouder-Amstel zo uitgepakt vervolgt de wethouder. Hier zijn de bestaande voorzieningen gehandhaafd. We gaan voor een 8, niet voor een 6. Toch loop je soms tegen grenzen op, het blijft moeilijk om in regels vast te leggen wat in redelijke zin normaal functioneren is. "Goedkoopst-adequaat" is een veelbesproken term. Barbera Veltkamp vindt dat we moeten proberen een normale manier van functioneren mogelijk te maken. Adequaat zou daar een veel belangrijker uitgangspunt in moeten zijn, maar het kostenplaatje weegt mee. Toch is adequaat leidend. Ze vergelijkt dat met boodschappen doen: als het huismerk net zo goed is als het A-merk is het kosteneffectief om het huismerk te nemen. Bij gelijke geschiktheid kiezen we voor het goedkoopst adequate, afhankelijk van de persoonlijke situatie van de zorgvrager. Het Wmo loket ondersteunt en helpt mensen, maar voor het publiek is niet altijd duidelijk met welke problemen men kan aankloppen. Het loket en de Wmo worden vooral geassocieerd met ouderen en mensen met een fysieke beperking, maar als iemand niet zelfstandig (meer) kan functioneren, door welk probleem dan ook, kan dat besproken worden bij het Wmo loket. Het volledige gespreksverslag is te lezen op de website van OLGA: Pagina 13

14 Drie sterren voor het Wmo loket Ouder-Amstel Zorgbelang Noord Holland heeft een onderzoek naar het functioneren van Wmo loketten in Noord Holland uitgevoerd in 25 gemeenten die vrijwillig hun loket hebben laten toetsen. Er zijn ruim 150 kwaliteitsnormen ontwikkeld waar het ideale Wmo loket aan moet voldoen. Cliënten willen graag dat het loket bereikbaar, toegankelijk, herkenbaar, deskundig, objectief en persoonlijk is. Er zijn sterren uitgedeeld; 1 ster staat voor het hebben van een goede basis en bij het krijgen van 5 sterren valt er niets meer te verbeteren. Een 7-tal gemeenten, waaronder Ouder-Amstel, kreeg uiteindelijk 3 sterren toebedeeld. Het hoogste aantal tot nu toe. Een groot voordeel van het onderzoek en de gekozen onderwerpen is dat er een gedegen rapport is waar zowel de reeds behaalde normen als ook de mogelijke verbeterpunten worden genoemd. Lees het volledige onderzoeksverslag op de website en kijk welke gemeenten hebben meegedaan. We feliciteren de gemeente van harte met het behalen van dit mooie resultaat. Ook hopen we dat de gemeente zal proberen een volgende keer 5 sterren te halen. En we hopen ook dat dit voor de andere gemeenten reden zal zijn om een volgende keer ook hun Wmo-loket te laten toetsen. Pagina 14

15 Oproep! U bespaart ons veel tijd, energie en kosten door uw adres bij het secretariaat info@olga-amstelland.nl aan leveren. Dan krijgt u de nieuwsbrief in het vervolg digitaal aangeleverd. Op de koffie bij het intercultureel vrouwenplatform Amstelveen In het kader van de gemeenteraadsverkiezingen op 3 maart organiseerde het intercultureel vrouwenplatform Amstelveen (ICVP) op woensdagochtend 3 februari een debat met kandidaat-raadsleden van de 9 politieke partijen in Amstelveen. Onder het genot van een kopje koffie werden 5 wensen naar voren gebracht waarop de vrouwen van het ICVP in de komende Raadsperiode aandacht van de politiek gevestigd willen zien. Pagina 15

16 Zij willen een vaste ontmoetingsplek voor vrouwen, aftellende stoplichten om de veiligheid voor fietsers te vergroten, financiële steun voor de 'eigen kracht projecten' om allochtone vrouwen een betere kans te geven in de Amstelveense samenleving en de wijkverpleegkundige weer terug. Ook OLGA kreeg de gelegenheid een wens aan de orde te stellen. Liesbeth Bus uitte de wens om openbare gebouwen bruikbaar, toegankelijk en bereikbaar (BTB) te maken voor mensen met een beperking. Hoewel de andere projecten op veel bijval van de politiek konden rekenen, bleek voor het project van OLGA de meeste sympathie te bestaan. Zowel in de speeches van Frank Berkhout (D66), Jan Willem Groot (CDA), Jacqueline Koops (CU), Dorien Mijksenaar (GL), Petra van Mourik (PvdA), als in de toespraken van Herbert Raat (VVD), Linda Roos (BBA), Nora Tang (OCA) en Grea Twint (SP), werden hoopgevende woorden gesproken over de bereidheid iets aan de BTB van de gebouwen in Amstelveen te willen doen. Voor alle sprekers stond vast dat gehandicapten een actieve rol in de samenleving moeten kunnen spelen. Eventuele knelpunten die het functioneren beperken zou men dan ook liever gisteren dan vandaag willen verhelpen. Het is goed dat OLGA de kans kreeg om de positie van gehandicapten weer onder de aandacht te brengen bij de mensen die het verschil kunnen en ook moeten maken. Toch weten we allemaal dat enige terughoudendheid geboden is. Zoals een Oudhollands spreekwoord zegt: in verkiezingstijd is de politicus tot veel bereid! Het is aan OLGA om de vinger aan de pols te houden en ons ook de komende jaren veel laten zien en streven naar het resultaat waarbij een deur altijd open gaat! Pagina 16

17 Uithoorn geheel toegankelijk in 2010? De gemeente Uithoorn heeft in 2002 toegezegd in 2010 geheel toegankelijk te willen zijn voor mensen met een functiebeperking. Dat was destijds een behoorlijk gewaagde uitspraak. Want wat is toegankelijk voor iedereen en waar moet je dan aan voldoen. Toch is er in de daarop volgende jaren wel het één en ander gebeurd. Hoever de gemeente hiermee was had zij zelf eind 2008 niet in beeld en daarom is toen aan OLGA het verzoek gedaan of zij het voortouw wilde nemen om gezamenlijk met de andere belangenorganisaties heel Uithoorn te schouwen op toegankelijkheid. OLGA heeft deze verantwoordelijkheid toen afgewezen. Als belangenorganisatie kun je namelijk niet in de rol van adviseur treden. Samen met de gemeente heeft OLGA uiteraard gekeken naar een betere mogelijkheid en op advies van OLGA is contact gezocht met het projectbureau toegankelijkheid (PBT) in Utrecht. Dit bureau is een onderdeel van de CG-raad (Chronisch zieken en gehandicapten raad) en adviseert op het brede terrein van toegankelijkheid. Tevens zijn zij door deze raad gemandateerd om de keuringen voor het ITS uit te voeren. ITS staat voor Internationaal Toegankelijkheids Symbool. Wanneer een gebouw, evenement, woning, buitengebied of object voldoet aan de ITS criteria (zie komt het voor een ITS-symbool in aanmerking. Pagina 17

18 Dit is sinds 1971 het algemeen erkende systeem waarmee de toegankelijkheidsprestatie wordt aangegeven en is daardoor voor mensen met een functiebeperking zeer waardevol. Na de eerste contacten begin 2009 met het PBT en de nauw betrokken belangenorganisaties werd een plan opgesteld. In augustus 2009 is de eerste schouwronde gelopen en zijn de aandachtspunten geïnventariseerd. Sommige konden gelijk worden opgelost, andere hebben even meer tijd nodig. De geplande tweede ronde in december moest wegens het winterse weer worden uitgesteld. In september zijn echter wel de eerste ITS keuringen op gebouwen uitgevoerd Het gemeenthuis en de openbare bibliotheek waren de eerste 'slachtoffers'. De uitslagen waren niet schokkend, maar er zijn nog wel veel verbeterpunten. Deze worden de komende tijd bekeken en waar mogelijk gelijk tijdens de verbouwing worden aangepakt, waarna de ITS keuring volgt en het symbool op de deur mag worden geplakt. Het begin is er, maar veel werk moet nog worden verzet voordat alles is gecontroleerd. De komende maanden volgen schouwen door de betrokken instanties. Het PBT keurt dit jaar alle hotspots (openbare gebouwen) middels de ITS criteria. Dat wil niet zeggen dat ook alle gebouwen ITS waardig zullen worden. Wel weten we dan Pagina 18

19 waar we staan met de toegankelijkheid. Tijdens verbouwingen kunnen grotere onderdelen worden meegenomen terwijl kleine problemen mogelijk direct aangepakt kunnen worden. De streefdatum wordt waarschijnlijk niet gehaald maar het is al een flinke stap in de goede richting. De gemeente heeft aangegeven dat nieuw te bouwen openbare ruimtes moeten voldoen aan de ITS criteria. Dat is een enorme sprong vooruit. Tot nu toe hoefde alleen het bouwbesluit te worden gehandhaafd. Daar staat weinig in over toegankelijkheid. Het blijft echter wel belangrijk om de combinatie binnen en buiten te blijven bekijken. Want wat heb je aan een totaal toegankelijk gebouw, als je er niet kunt komen. Andersom heeft ook geen zin, je kunt er wel komen maar niet naar binnen In navolging van Uithoorn is ook Ouder-Amstel begonnen met een soortgelijk project. Dit moet echter nog worden uitgewerkt. Hopelijk volgen de gemeentes Aalsmeer en Amstelveen nu ook op korte termijn. Zo kan het streven van OLGA worden gerealiseerd: een toegankelijkere wereld voor mensen met een beperking is een toegankelijkere wereld voor iedereen!!! Pagina 19

20 Nieuwe brochure PGA Zorg nodig??? Onder deze titel bracht de participatiegroep gehandicapten Amstelveen (PGA) onlangs een nieuwe brochure uit. Deze is bedoeld om de zorgvrager te ondersteunen in het streven naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid. De tekst is heel persoonlijk omdat de ik vorm is gebruikt en de zorgvrager zichzelf vragen stelt, nadat bij haar/hem de diagnose van een ziekte of beperking is vast gesteld. Het gaat om vragen over de thuissituatie, wat de zorgvrager (nog) zelf kan, wat zij/hij van anderen kan vragen en wat nodig is om de regie zelf in handen te houden. Het uitgangspunt van de PGA is dat mensen met een beperking gelijke kansen moeten hebben en volwaardig moeten meedoen, meepraten, meedenken en meebeslissen in de samenleving. De PGA kan de gemeente Amstelveen gevraagd en ongevraagd adviseren over al het gemeentelijk beleid dat mensen met een beperking raakt. De brochure Zorg nodig??? geeft tenslotte een aantal belangrijke adressen en ligt bij huisartsen, verwijzers en zorginstellingen in Amstelveen. Wilt u een exemplaar (of enkele) thuis gestuurd krijgen? Stuur dan een met uw naam en adresgegevens aan liesbethbus@planet.nl Pagina 20

21 Zelfredzaamheid bij calamiteiten Bij het woord zelfredzaamheid denken we meestal aan iemand die zichzelf kan redden in het dagelijks leven. Maar hoe zit het als er sprake is van direct gevaar, zoals een brand, gaslek, stroomuitval of andere calamiteit? Kan iemand zich in veiligheid stellen en zo ja, hoe dan? Welke groep mensen moet bij een calamiteit extra aandacht krijgen? We denken in de eerste plaats aan kinderen, mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking of een chronische ziekte. Mensen dus met verminderde zelfredzaamheid. Waar moeten we bij deze groep mensen op letten en wat staat ons te doen? Op initiatief van de gemeente Amstelveen is een gevarieerde groep mensen met deze vragen aan de slag gegaan, waaronder mensen van de gemeente, de brandweer en andere betrokkenen. Tijdens een drietal bijeenkomsten werd de vraag gesteld, wie in dergelijke situaties niet of verminderd zelfredzaam is, welke problemen de hulpverleners kunnen tegenkomen en hoe die opgelost kunnen worden. Dit gebeurde aan de hand van drie situaties: brand, uitvallen (langdurig) van nutsvoorzieningen en ongelukken in en om het huis. Vastgesteld werd dat mensen die verminderd zelfredzaam zijn in drie overkoepelende categorieën kunnen worden ingedeeld: a) mensen met een mobiliteitsbeperking; Pagina 21

22 b) mensen met een zintuiglijke beperking; c) mensen met een verminderd begripsvermogen. Tijdens drie boeiende bijeenkomsten kwam de vraag naar boven, welke maatregelen mensen van tevoren kunnen nemen, zodat een calamiteit (klein of groot) niet erger wordt dan nodig is. Onafhankelijk de beperking zijn dat: 1. Wat moet je weten als een ramp zich voordoet? 2. Wat moet je kunnen als een ramp zich voordoet? 3. Welke hulpmiddelen heb je nodig? 4. Hoe kun je je netwerk inzetten om te overleven? Voor OLGA namen Joost Bende en Henk Nobel deel en ze waren verheugd om te ontdekken, hoe de ene deelnemer de ander weer op nieuwe ideeën kan brengen. Zo werd niet alleen de groep verminderd zelfredzamen geïnventariseerd, maar kwamen ook diverse riskante situaties aan het licht. Het advies dat voortvloeit uit deze bijeenkomsten rond zelfredzaamheid is voor de gemeente Amstelveen een leidraad om verder beleid te ontwikkelen. Pagina 22

23 Nieuw folder OLGA komt medio mei uit Deze folder maakt duidelijk wat OLGA zoal doet. De folder is voor iedereen aan te vragen bij het secretariaat en wordt verspreid op vele relevante plaatsen in de Amstelland gemeenten. Oproep!!! Voelt u zich betrokken bij mensen met een lichamelijke beperking of heeft u zelf een lichamelijke beperking? Woont u in Aalsmeer, Amstelveen, Ouder-Amstel of Uithoorn én wilt u zich ervoor inzetten dat mensen met een functiebeperking als volwaardige burgers kunnen participeren? Dan wilt u werken bij OLGA! Wij bieden: Leuke vrijwilligers, flexibele werktijden en een redelijke onkostenvergoeding. Meldt u aan door te bellen naar het secretariaat of een sturen naar info@olga-amstelland.nl Daar kunt u ook met vragen terecht. Pagina 23

24 Maart 2010, nummer 20 Colofon De nieuwsbrief van OLGA verschijnt twee à drie keer per jaar. Via de nieuwsbrief houdt OLGA belangstellenden op de hoogte van haar activiteiten. Redactie: Mirjam te Brake, Ada Sellemans en Marjon Graven Secretariaat OLGA: Bertha von Suttnerlaan SX Amstelveen T ma, di, wo en vr uur E. Meer informatie over OLGA: Pagina 24

Werkplan OLGA 2016. 1. Inleiding. 2. Activiteiten 2016. 3. Bestuur en financiën. a. Wat is OLGA? b. Overleg OLGA c. Bewustwording

Werkplan OLGA 2016. 1. Inleiding. 2. Activiteiten 2016. 3. Bestuur en financiën. a. Wat is OLGA? b. Overleg OLGA c. Bewustwording Overleg Lichamelijk Gehandicapten Amstelland Secretariaat: Bertha von Suttnerlaan 98 1187 SX Amstelveen Telefoon: 020-345 34 29 Fax: 084-837 73 45 E-mail: info@olga-amstelland.nl Internet: www.olga-amstelland.nl

Nadere informatie

uw partner in toegankelijkheid

uw partner in toegankelijkheid Overleg Lichamelijk Gehandicapten Amstelland uw partner in toegankelijkheid JAARVERSLAG 2010 OLGA staat voor Overleg Lichamelijk Gehandicapten Amstelland. OLGA behartigt de collectieve belangen van mensen

Nadere informatie

uw partner in toegankelijkheid

uw partner in toegankelijkheid Overleg Lichamelijk Gehandicapten Amstelland uw partner in toegankelijkheid Werkplan OLGA 2012 1. Inleiding. a. Wat is OLGA? b. Overleg OLGA c. Aandacht! d. Bewustwording 2. Activiteiten 2012. a. Extern

Nadere informatie

Kanteling Wmo iedereen doet mee

Kanteling Wmo iedereen doet mee Kanteling Wmo iedereen doet mee Compensatieplicht en Kanteling - Onze visie op de Wmo Compensatieplicht en Kanteling Onze visie op de Wmo De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is een brede participatiewet

Nadere informatie

met de wmo doet iedereen gewoon mee

met de wmo doet iedereen gewoon mee De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over

Nadere informatie

Vragen uit de SOL bijeenkomst de nieuwe rol van uw gemeente woensdag 29 augustus regio Zuid-Limburg

Vragen uit de SOL bijeenkomst de nieuwe rol van uw gemeente woensdag 29 augustus regio Zuid-Limburg Vragen uit de SOL bijeenkomst de nieuwe rol van uw gemeente woensdag 29 augustus regio Zuid-Limburg 1. Is het de bedoeling dat de gemeente straks met iedere thuiswonende mens met een verstandelijke beperking,

Nadere informatie

Kaart 1: Wmo = meedoen Achtergrondinformatie voor patiënten

Kaart 1: Wmo = meedoen Achtergrondinformatie voor patiënten Kaart 1: Wmo = meedoen Achtergrondinformatie voor patiënten De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) betekent voor gemeenten een andere manier van denken en doen. De Nederlandse gemeenten werken gezamenlijk

Nadere informatie

Nieuwsbrief. uw partner in toegankelijkheid. In deze nieuwsbrief. Impressie Aftrapbijeenkomst. Inkomensgrenzen in de Wmo, blz. 4

Nieuwsbrief. uw partner in toegankelijkheid. In deze nieuwsbrief. Impressie Aftrapbijeenkomst. Inkomensgrenzen in de Wmo, blz. 4 Maart 2012, nummer 23 Nieuwsbrief uw partner in toegankelijkheid In deze nieuwsbrief Impressie Aftrapbijeenkomst OLGA, blz. 2 Inkomensgrenzen in de Wmo, blz. 4 Tabel: inkomen/eigen bijdrage, blz. 11 Impressie

Nadere informatie

uw partner in toegankelijkheid

uw partner in toegankelijkheid uw partner in toegankelijkheid Werkplan OLGA 2011-2012 (april) 1. Inleiding a. Wat is OLGA? b. Overleg OLGA c. Aandacht! d. Bewustwording 2. Activiteiten 2011 a. Extern overleg b. Uitgankelijkheid c. Politiek

Nadere informatie

B E S L U I T : vast te stellen de navolgende verordening tot wijziging van de Verordening voorzieningen maatschappelijke

B E S L U I T : vast te stellen de navolgende verordening tot wijziging van de Verordening voorzieningen maatschappelijke Nummer: 106-10 Portefeuillehouder: Onderwerp: B.G. Schalkwijk vaststellen van wijzigen van de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Waterland 2007 De raad van de gemeente Waterland,

Nadere informatie

Met het amendement van Tweede Kamerlid Van Miltenburg (TK, vergaderjaar , 30131, nr. 65), luidt artikel 4 Wmo als volgt:

Met het amendement van Tweede Kamerlid Van Miltenburg (TK, vergaderjaar , 30131, nr. 65), luidt artikel 4 Wmo als volgt: Bijlage 1 Samenvatting De Wmo-compensatieplicht in de praktijk een onderzoek naar de jurisprudentie ter zake Met het amendement van Tweede Kamerlid Van Miltenburg (TK, vergaderjaar 2005-2006, 30131, nr.

Nadere informatie

Workshop. Risicobewustzijn

Workshop. Risicobewustzijn Workshop Risicobewustzijn Programma Wet maatschappelijke ondersteuning De koppeling Reden van project Regeerakkoord Project VR NHN Afsluiting Wmo Wmo In 2007 is de Wet Voorzieningen Gehandicapten opgegaan

Nadere informatie

Voorzieningen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning

Voorzieningen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning Voorzieningen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning Samenvatting Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning en Besluit maatschappelijke ondersteuning Drechtsteden Waarover

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Wonen & Samenleven

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Wonen & Samenleven MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Wonen & Samenleven Als mijn zoon begeleid zelfstandig gaat wonen, staat er dan altijd iemand voor hem klaar? Ik wil graag een traplift. Bij wie vraag ik die

Nadere informatie

Commissienotitie Reg. nr : 1110223 Comm. : MZ Datum : 20-06-11

Commissienotitie Reg. nr : 1110223 Comm. : MZ Datum : 20-06-11 Onderwerp Wet maatschappelijke ondersteuning, de kanteling in de gemeente Boxtel. Status oordeelvormend Voorstel 1. Kennis te nemen van bijgaande notitie De kanteling in de gemeente Boxtel. 2. Voor de

Nadere informatie

De Kanteling. Iedereen doet mee. Lotte Penning. POP Bladel, 27 september 2010

De Kanteling. Iedereen doet mee. Lotte Penning. POP Bladel, 27 september 2010 De Kanteling Iedereen doet mee Lotte Penning POP Bladel, 27 september 2010 Programma 1. Kort: achtergrond van de kanteling 2. De Kanteling 3. Aan de slag met de kanteling Wet maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Noorden veldwerker. Zorg. De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg. Brochure Noorderveldwerker.indd :26

Noorden veldwerker. Zorg. De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg. Brochure Noorderveldwerker.indd :26 Welzijn Noorden veldwerker Wonen Zorg De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg Brochure Noorderveldwerker.indd 1 04-05-12 13:26 1 Inleiding De uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Wet maatschappelijke ondersteuning. Wmo: Iedereen moet kunnen meedoen! inwoudenberg

Wet maatschappelijke ondersteuning. Wmo: Iedereen moet kunnen meedoen! inwoudenberg Wet maatschappelijke ondersteuning inwoudenberg Wmo: Iedereen moet kunnen meedoen! INHOUD pag. Voorwoord 3 De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 4 Waarom wordt de Wmo ingevoerd? 5 Wat betekent de

Nadere informatie

Iedereen moet kunnen meedoen

Iedereen moet kunnen meedoen Nieuwe wet voor maatschappelijke ondersteuning in uw gemeente Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Inhoud 2 Voorwoord 5 Wat is de Wmo? 5 Waarom is de Wmo belangrijk? 9 Negen taken voor uw

Nadere informatie

De raad van de gemeente Millingen aan de Rijn; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 februari 2014;

De raad van de gemeente Millingen aan de Rijn; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 februari 2014; GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Millingen aan de Rijn. Nr. 18997 7 april 2014 De raad van de gemeente Millingen aan de Rijn; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 februari

Nadere informatie

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Verenigingen, stichtingen en instellingen barsten doorgaans van de ambities en toekomstplannen. Maar om ze te realiseren heb je financiële middelen

Nadere informatie

tegen de uitspraak van de rechtbank Roermond van 9 april 2008, 07/1916 (hierna: aangevallen uitspraak)

tegen de uitspraak van de rechtbank Roermond van 9 april 2008, 07/1916 (hierna: aangevallen uitspraak) LJN: BI6832, Centrale Raad van Beroep, 08/2290 WMO + 08/2317 WMO Datum uitspraak: 29-04-2009 Datum publicatie: 08-06-2009 Rechtsgebied: Sociale zekerheid Soort procedure: Hoger beroep Inhoudsindicatie:

Nadere informatie

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING December 2012 INLEIDING Het beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 2008-2011 heeft een wettelijk bepaalde werkingsduur van vier jaren. In 2012 is besloten dit beleidsplan met één jaar te

Nadere informatie

Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht)

Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht) Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht) De vier cursisten, die aanwezig waren, begonnen zich aan elkaar voor te stellen onder leiding van de cursusleidster. Van de vier cursisten waren

Nadere informatie

De bezwaarprocedure van de gemeente Helmond

De bezwaarprocedure van de gemeente Helmond U bent het niet eens met ons besluit! De bezwaarprocedure van de gemeente Helmond juli 2013 Als u het niet eens bent met ons besluit... Wij nemen regelmatig besluiten die betrekking hebben op u. Dat kan

Nadere informatie

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning sopgave 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 5 De gemeente... 5 Het Wmo loket... 5 Het gesprek... 6 2. Het gesprek voorbereiden... 7 Woonsituatie...

Nadere informatie

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten? Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Aan deze folder kunnen geen rechten worden ontleend.

In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Aan deze folder kunnen geen rechten worden ontleend. Gemeente Hof van Twente De Höfte 7 Postbus 54, 7470 AB Goor Tel. 0547 85 85 85 Fax 0547 85 85 86 E-mail info@hofvantwente.nl Website: www.hofvantwente.nl In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Nadere informatie

Informatieavond inwoners Hooge Mierde

Informatieavond inwoners Hooge Mierde Informatieavond inwoners Hooge Mierde Stichting Zorg en Welzijn Hooge Mierde Datum 10 oktober 2011 Proces in vogelvlucht Integraal dorpsontwikkelingsplan Oplegger subsidie raadsbesluit Dorpsraad en diverse

Nadere informatie

Aanvraag voorzieningen bij een terugtredende overheid

Aanvraag voorzieningen bij een terugtredende overheid Aanvraag voorzieningen bij een terugtredende overheid Medisch Maatschappelijk Werk SEIN Siebe Dijkgraaf Opbouw presentatie Nieuwe Wetgeving in 2015 Proces van aanvragen Vragen Links Wat veranderd er in

Nadere informatie

Nieuwsbrief 6, maart 2011

Nieuwsbrief 6, maart 2011 Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Nieuwsbrief 6, maart 2011 Steeds beter op de kaart Na de presentatie van de glossy in september is er weer genoeg gebeurd. In de gemeente Lopik is in

Nadere informatie

ECLI:NL:RBBRE:2011:BQ5213

ECLI:NL:RBBRE:2011:BQ5213 ECLI:NL:RBBRE:2011:BQ5213 Instantie Rechtbank Breda Datum uitspraak 04-05-2011 Datum publicatie 20-05-2011 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie 10 / 3991 WMO Bestuursrecht Eerste

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

wmo wijzer hulp en ondersteuning thuis

wmo wijzer hulp en ondersteuning thuis wmo wijzer hulp en ondersteuning thuis 1 Inleiding Hulp en ondersteuning thuis Hulp en ondersteuning thuis valt deels onder de Wmo (gemeente) maar soms ook onder de AWBZ of uw zorg verzekering. Dit maakt

Nadere informatie

Toelichting. Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Zoeterwoude

Toelichting. Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Zoeterwoude Toelichting Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning 2012 Zoeterwoude Inleiding De nieuwe beleidsregels vormen met de nieuwe verordening een trendbreuk met de oude regels (ooit verstrekkingenboek geheten),

Nadere informatie

Algemeen: Antwoorden in rood op vragen gesteld op de bijeenkomst over zorg in Stadsdorp Rivierenbuurt 13 december 2014.

Algemeen: Antwoorden in rood op vragen gesteld op de bijeenkomst over zorg in Stadsdorp Rivierenbuurt 13 december 2014. Antwoorden in rood op vragen gesteld op de bijeenkomst over zorg in Stadsdorp Rivierenbuurt 13 december 2014. Zie ook http://www.amsterdam.nl/zorg-welzijn/zorg-ouderen/ Algemeen: Wat betekenen de bezuinigingen

Nadere informatie

Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden

Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden 1 Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden Het gesprek (ook wel keukentafelgesprek genoemd) is een gesprek tussen burger en gemeente.

Nadere informatie

WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING EIGEN KRACHT, SAMEN STERK DE GEMEENTE DENKT MET U MEE

WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING EIGEN KRACHT, SAMEN STERK DE GEMEENTE DENKT MET U MEE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING EIGEN KRACHT, SAMEN STERK DE GEMEENTE DENKT MET U MEE EIGEN KRACHT, SAMEN STERK DE GEMEENTE DENKT MET U MEE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING Het doel van de Wet maatschappelijke

Nadere informatie

voor Hagenaars met een beperking

voor Hagenaars met een beperking Brengen en halen, dat is kort gezegd wat Voorall doet: kennis doorgeven aan iedereen die er iets aan kan hebben, informatie halen bij mensen en organisaties die het kunnen weten, en advies geven aan instanties

Nadere informatie

ECLI:NL:CRVB:2010:BL1684

ECLI:NL:CRVB:2010:BL1684 ECLI:NL:CRVB:2010:BL1684 Instantie Datum uitspraak 20-01-2010 Datum publicatie 02-02-2010 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 09-2323 WMO + 09-2324

Nadere informatie

Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE

Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE Dordrecht 17 maart 2016 Nynke Tilstra, Sportconsulent Introductie MEE Uitleg Wijkteams

Nadere informatie

Afdeling Harderwijk-Hierden

Afdeling Harderwijk-Hierden Afdeling Harderwijk-Hierden Nieuwsbrief Januari 2014 Van de bestuurstafel Na de hernieuwde start op de ledenvergadering van september 2013 zet het bestuur zich met enthousiasme in om de afdeling Harderwijk-Hierden

Nadere informatie

Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger. 25 Aanbevelingen voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en burgers

Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger. 25 Aanbevelingen voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en burgers Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger 25 Aanbevelingen voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en burgers AVI-toolkit 16 Oktober 2014 Inhoudsopgave A. Melding... 3 B. Onderzoek... 3 C.

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Meedoen in de gemeente IJsselstein

Meedoen in de gemeente IJsselstein Meedoen in de gemeente IJsselstein Meedoen in de gemeente IJsselstein Iedereen moet mee kunnen doen in de samenleving, dat is het doel van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Hiermee wordt bedoeld:

Nadere informatie

Toelichting Besluit Nadere Regelen Maatschappelijke Ondersteuning 2009

Toelichting Besluit Nadere Regelen Maatschappelijke Ondersteuning 2009 Toelichting Besluit Nadere Regelen Maatschappelijke Ondersteuning 2009 Inhoudsopgave: Hoofdstuk 1 Algemene Bepalingen Artikel 1 Begripsbepalingen 3 Hoofdstuk 2 Bijzondere regels over het persoonsgebonden

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

BIJZONDERE WONINGEN ALGEMEEN

BIJZONDERE WONINGEN ALGEMEEN ALGEMEEN INLEIDING In deze folder geven wij informatie over woningen voor specifieke doelgroepen. Zoals woningzoekenden die een senioren-, zorg- of aangepaste woning nodig hebben. Deze woningen worden

Nadere informatie

PrivaZorg. PrivaZorg thuiszorg klantgericht en persoonlijk!

PrivaZorg. PrivaZorg thuiszorg klantgericht en persoonlijk! PrivaZorg PrivaZorg thuiszorg klantgericht en persoonlijk! 1 Welkom bij PrivaZorg! PrivaZorg is een thuiszorgorganisatie, die werkt met gemotiveerde, zelfstandige zorgverleners. Thuiszorg is zorg bij mensen

Nadere informatie

AVI-nieuwsbrief 30. Inhoud. Opinie. Opinie. AVI-producten. Activiteiten. Informatief. Signalering. Nieuws. Zit er ook zelfhulp in uw Wmo?

AVI-nieuwsbrief 30. Inhoud. Opinie. Opinie. AVI-producten. Activiteiten. Informatief. Signalering. Nieuws. Zit er ook zelfhulp in uw Wmo? AVI-nieuwsbrief 30 27 mei 2014 Inhoud Opinie Zit er ook zelfhulp in uw Wmo? Reacties op blog We kunnen het zelf toch veel beter? Zelfredzaamheid kan niet worden opgelegd AVI-producten Nieuw! Handreiking

Nadere informatie

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me

Nadere informatie

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente?

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Cliëntondersteuning Tips voor het keukentafelgesprek Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Inleiding...3 Leeswijzer...4 Wet maatschappelijke ondersteuning...5

Nadere informatie

Ik heb een klacht, wat nu? Landelijk Meldpunt

Ik heb een klacht, wat nu? Landelijk Meldpunt Ik heb een klacht, wat nu? Landelijk Meldpunt Z0rg Het Landelijk Meldpunt Zorg helpt u verder! Soms loopt het contact met uw zorgverlener anders dan u had verwacht. Er ging bijvoorbeeld iets mis bij uw

Nadere informatie

Wmo. Een goed gesprek met de burger. Checklist voor gemeenten

Wmo. Een goed gesprek met de burger. Checklist voor gemeenten Wmo Een goed gesprek met de burger Checklist voor gemeenten Deze folder is tot stand gekomen op basis van gesprekken met burgers en cliëntenorganisaties. 2. Het gesprek 2 1. De aanvraag van het gesprek

Nadere informatie

Bijlagen. Ga na wanneer de indicatie van de cliënt afloopt. Heeft hij recht op het overgangsrecht? Kan er een aanbod gedaan worden vanuit de gemeente?

Bijlagen. Ga na wanneer de indicatie van de cliënt afloopt. Heeft hij recht op het overgangsrecht? Kan er een aanbod gedaan worden vanuit de gemeente? Informatie voor mantelzorgers (en begeleiders) Mantelzorgers zijn alle mensen uit de omgeving van de cliënt die aan de cliënt hulp en zorg verlenen. Dat kan op verschillende gebieden en in verschillende

Nadere informatie

ECLI:NL:RBDHA:2017:2525

ECLI:NL:RBDHA:2017:2525 ECLI:NL:RBDHA:2017:2525 Instantie Rechtbank Den Haag Datum uitspraak 16-03-2017 Datum publicatie 12-05-2017 Zaaknummer 16_6475 Rechtsgebieden Socialezekerheidsrecht Bijzondere kenmerken Eerste aanleg -

Nadere informatie

Als u klachten heeft...

Als u klachten heeft... Als u klachten heeft... Bent u niet tevreden? Wij, directie, medewerkers en revalidatieartsen van Tolbrug willen graag dat u tevreden bent over uw (para)medische behandeling. Ook willen we dat u zich welkom

Nadere informatie

Zelfstandig, Zelfredzaam, Zorgzaam Eén loket voor ondersteuning en voorzieningen

Zelfstandig, Zelfredzaam, Zorgzaam Eén loket voor ondersteuning en voorzieningen Servicepunt Z Almere Zelfstandig, Zelfredzaam, Zorgzaam Eén loket voor ondersteuning en voorzieningen Veel mensen willen zo lang mogelijk zelfstandig leven, wonen en meedoen in de samenleving. Dit geldt

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot Inhoudsopgave Inleiding... 4 Leeswijzer... 5 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 6 De gemeente... 6 Het Wmoloket... 6 Het gesprek... 7 2. Het gesprek voorbereiden... 8 Woonsituatie... 9 Huishouden...

Nadere informatie

AVI-activiteiten 2014-2015. Aanbod van programma Aandacht voor iedereen

AVI-activiteiten 2014-2015. Aanbod van programma Aandacht voor iedereen AVI-activiteiten 2014-2015 Aanbod van programma Aandacht voor iedereen Januari 2014 Inhoudsopgave AVI-activiteiten 2014-2015... 3 Aandachtspunten... 4 Aandacht voor iedereen Het programma Aandacht voor

Nadere informatie

Mobiel blijven. óók met een beperking

Mobiel blijven. óók met een beperking Servicepunt Zorg Mobiel blijven óók met een beperking Door ouderdom, ziekte of een handicap kan het soms moeilijk zijn om u te verplaatsen. U kunt bijvoorbeeld niet meer lopend naar de winkels of reizen

Nadere informatie

Algemene informatie Wmo

Algemene informatie Wmo Algemene informatie Wmo Informatie over de Wmo Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Wmo. Wmo betekent Wet maatschappelijke ondersteuning. Veel mensen met een beperking krijgen daar mee te maken. Het

Nadere informatie

Nieuwsbrief Sociaal Domein Kop van Noord-Holland

Nieuwsbrief Sociaal Domein Kop van Noord-Holland Nieuwsbrief Sociaal Domein Kop van Noord-Holland Maandag 28 juli 2014 Nieuwsbrief nummer 3 Colleges Den Helder, Schagen en Hollands Kroon wijzigen samenwerking Sociaal Domein De colleges van Den Helder,

Nadere informatie

Natuurlijk... NUTH. NUTH... Natuurlijk DE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING (WMO)

Natuurlijk... NUTH. NUTH... Natuurlijk DE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING (WMO) DE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING (WMO) Natuurlijk... NUTH NUTH... Natuurlijk Gemeente Nuth - Deweverplein 1 - Postbus 22000-6360 AA Nuth - 045-5659100 - www.nuth.nl VOORWOORD wethouder J.J.C van den

Nadere informatie

CONCEPT (model) VERORDENING WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING 2013

CONCEPT (model) VERORDENING WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING 2013 CONCEPT (model) VERORDENING WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING 2013 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen... 2 Artikel 1. Begripsbepalingen 2 Hoofdstuk 2. Resultaatgerichte compensatie... 4 Artikel

Nadere informatie

Zorgen over het keukentafelgesprek De bedoeling en werkwijze van het keukentafelgesprek in de Wmo AVI / VNG / 19 april 2015

Zorgen over het keukentafelgesprek De bedoeling en werkwijze van het keukentafelgesprek in de Wmo AVI / VNG / 19 april 2015 Zorgen over het keukentafelgesprek De bedoeling en werkwijze van het keukentafelgesprek in de Wmo AVI / VNG / 19 april 2015 De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) is er op gericht dat gemeenten

Nadere informatie

M.F.L.A. van Oosterhout. Maatschappelijke Aangelegenheden. S.A.J. Terlouw

M.F.L.A. van Oosterhout. Maatschappelijke Aangelegenheden. S.A.J. Terlouw Raadsbrief Made, 10 januari 2012 Registratienr.: Onderwerp: Risico's gemeentelijk inkomensbeleid m.b.t. de Wmo Portefeuillehouder: Ambtelijke coördinatie: Steller: M.F.L.A. van Oosterhout Maatschappelijke

Nadere informatie

Meldactie AWBZ oktober 2010

Meldactie AWBZ oktober 2010 pagina 1 van 13 Meldactie AWBZ oktober 2010 Inleiding Zeven cliëntenorganisaties werken samen om de gevolgen van de veranderingen in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) in kaart te brengen.

Nadere informatie

Beïnvloeding Samen sta je sterker

Beïnvloeding Samen sta je sterker Beïnvloeding Samen sta je sterker Aan de slag Om uw doel te bereiken, moet u gericht aan de slag gaan. Het volgende stappenplan kan u hierbij helpen. 1. Analyseer het probleem en bepaal uw doel Als u een

Nadere informatie

Aan De leden van de programmacommissie

Aan De leden van de programmacommissie Aan De leden van de programmacommissie Utrecht 16 mei 2012 Kenmerk: 12-0114/RS Betreft: Advies verkiezingsprogramma Inlichtingen bij: CG-Raad, Rolf Smid (06) 207 447 67 en Platform VG, Xandra van der Swan

Nadere informatie

Aanpassingen Toelichting op de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Katwijk 2015 november 2014

Aanpassingen Toelichting op de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Katwijk 2015 november 2014 Aanpassingen Toelichting op de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Katwijk 2015 november 2014 Wijziging I Artikel 5. Gesprek Deze bepaling is opgenomen om een zorgvuldige

Nadere informatie

Ik heb hulp en ondersteuning thuis. Wat verandert er in 2015?

Ik heb hulp en ondersteuning thuis. Wat verandert er in 2015? Ik heb hulp en ondersteuning thuis Wat verandert er in 2015? Meestal kunt u met hulp van familie of buren uw leven prima organiseren. Maar soms heeft u hulp nodig. Voor ondersteuning in de huishouding.

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

Hebt u een klacht? Waar kunt u terecht als u niet tevreden bent?

Hebt u een klacht? Waar kunt u terecht als u niet tevreden bent? Hebt u een klacht? Waar kunt u terecht als u niet tevreden bent? In het Havenziekenhuis doen wij er alles aan om u tijdens uw verblijf in het ziekenhuis zo goed mogelijk te behandelen, te verzorgen en

Nadere informatie

Algemene informatiebrochure

Algemene informatiebrochure De Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie Algemene informatiebrochure De Ango, steunt je bij je handicap De Ango werkt aan het verbeteren van levensomstandigheden van mensen met een beperking en

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 7 november 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 7 november 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk. Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg (Wlz)

MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk. Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg (Wlz) MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg (Wlz) Onafhankelijke cliëntondersteuning bij langdurige zorg Dankzij MEE kunnen we de zorg en hulp thuis

Nadere informatie

scheiding Ouders blijven ouders Recht van spreken

scheiding Ouders blijven ouders Recht van spreken Het is niet niks als je ouders gaan scheiden. Misschien verschiet je er geweldig van. Misschien vind je de nieuwe duidelijkheid juist wel goed. Hoe dan ook, bij zo n scheiding moet er van alles worden

Nadere informatie

het gesprek over ondersteuning en zorg

het gesprek over ondersteuning en zorg het gesprek over ondersteuning en zorg Het gesprek over ondersteuning en zorg Wet maatschappelijke ondersteuning Gemeenten hebben de taak om inwoners te ondersteunen bij hun deelname aan de samenleving.

Nadere informatie

Ik heb hulp en ondersteuning thuis

Ik heb hulp en ondersteuning thuis Ik heb hulp en ondersteuning thuis Wat verandert er in 2015? Voor mensen vanaf 18 jaar die ondersteuning krijgen vanuit de AWBZ Meestal kunt u met hulp van familie of buren uw leven prima organiseren.

Nadere informatie

Nieuwsbrief zomer 2015 Inhoud o.a.

Nieuwsbrief zomer 2015 Inhoud o.a. Nieuwsbrief zomer 2015 Inhoud o.a. Wat is onafhankelijke cliëntondersteuning Misverstanden over WMO 2015 Mantelzorgcompliment aanvragen Niet vergeten Gehandicaptenraad Westervoort Molenacker 79 6932 JG

Nadere informatie

Aandacht voor iedereen

Aandacht voor iedereen Aandacht voor iedereen Veranderingen in de zorg Klankbordgroep belangenbehartiging Aalsmeer 12 mei 2014 Esther Anker Adviseur versterking Wmo In deze presentatie 1. Landelijke ontwikkelingen 2. Hoe is

Nadere informatie

Als u klachten heeft...

Als u klachten heeft... Als u klachten heeft... Bent u niet tevreden? Wij, Raad van Bestuur, medewerkers en artsen van het willen graag dat u tevreden bent over uw medische behandeling. Ook willen we dat u zich welkom voelt bij

Nadere informatie

Samen op zoek naar verandering of Hoe maak ik het contact met de cliënt efficiënter?

Samen op zoek naar verandering of Hoe maak ik het contact met de cliënt efficiënter? Samen op zoek naar verandering of Hoe maak ik het contact met de cliënt efficiënter? Inleiding In deze notitie staan de tips en adviezen uit het project Samen op zoek naar verandering. Ze zijn het resultaat

Nadere informatie

Mantelzorg, waar ligt de grens?

Mantelzorg, waar ligt de grens? Mantelzorg, waar ligt de grens? CDA Talentacademie 2014-2015 Anita Relou Wat is volgens het christendemocratisch gedachtengoed de grens van mantelzorg. Inleiding 2015. Een jaar met veel veranderingen in

Nadere informatie

Persoonsgebonden budget in de Wmo. Handreiking voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en belangenbehartigers

Persoonsgebonden budget in de Wmo. Handreiking voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en belangenbehartigers Persoonsgebonden budget in de Wmo Handreiking voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en belangenbehartigers AVI-toolkit 9 12 februari 2014 1 Inhoud Persoonsgebonden budget in de Wmo... 3 1. Wat is het persoonsgebonden

Nadere informatie

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie

Nadere informatie

Wat doen wij als Cliëntenraad Werk en Bijstand van de gemeente Tytsjerksteradiel voor u?

Wat doen wij als Cliëntenraad Werk en Bijstand van de gemeente Tytsjerksteradiel voor u? Maart 2014 In deze nieuwsbrief: 1. Over de cliëntenraad 2. Tot ziens en welkom 3. Verslag achterbanbijeenkomst 18 maart 2013 4. SUN (Stichting Urgente Noden) 5. Werkcafé 6. Dyn Ynset 7. Stichting Leergeld

Nadere informatie

Vangnetteam Parkstad. Secretariaat Meldpunt: T 045 573 65 99 Bezoekadres: Raadhuisstraat 3, 6444 AA Brunssum

Vangnetteam Parkstad. Secretariaat Meldpunt: T 045 573 65 99 Bezoekadres: Raadhuisstraat 3, 6444 AA Brunssum Secretariaat Meldpunt: Vangnetteam Parkstad Extra ondersteuning voor wie dat gebruiken kan... 1 2 3 4 5 9 10 6 Soms kunnen mensen wel eens wat extra hulp gebruiken. Al vinden veel mensen het lastig om

Nadere informatie

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3. 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3. 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen Inhoudsopgave 1 Een zorgvrager begeleiden 5 1.1 Het sociale netwerk begeleiden 5 Praktijk: Ik zie bijna

Nadere informatie

ECLI:NL:RBARN:2009:BJ1550

ECLI:NL:RBARN:2009:BJ1550 ECLI:NL:RBARN:2009:BJ1550 Instantie Rechtbank Arnhem Datum uitspraak 15-06-2009 Datum publicatie 06-07-2009 Zaaknummer AWB 08/5874 Formele relaties Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie

Nadere informatie

Kanteling Wmo Iedereen doet mee

Kanteling Wmo Iedereen doet mee Kanteling Wmo Iedereen doet mee Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Een brochure voor iedereen die ondersteuning nodig heeft vanuit de Wmo. Vrijwillige ouderenadviseur uit Gelderland

Nadere informatie