Voorwoord. Janneke Wagenaar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorwoord. Janneke Wagenaar"

Transcriptie

1 Voorwoord Vorige maand was ik met mijn man en onze dochter in Rome. We hebben genoten van deze prachtige stad, met als extra dimensie: het was de week voor Pasen. We struikelden over priesters en nonnen, en over mensen die speciaal voor deze gelegenheid naar de stad waren gekomen en uit de hele wereld afkomstig waren. Palmzondag was een feest om mee te maken! Er viel wel iets op: er zijn nauwelijks mensen met een handicap in het straatbeeld te zien. Correctie: ze waren er wel, maar dan letterlijk op straat en wel liggend of zich moeizaam voortbewegend: de bedelaars. Terwijl wij onze dochter voortduwden in haar comfortabele rolstoel, moesten we soms letterlijk slalommen om deze bedelaars heen. Ons afvragend: zorgt de overheid zo slecht voor haar minderbedeelde onderdanen? Of is het voor hen gewoon een manier om aan (extra) inkomsten te komen? Bedelaars die niet gehandicapt waren gooiden vaak hun kinderen in de strijd, of bedelden om eten voor hun vele honden. Waar wij dan toch een beetje moeite mee hadden. Maar als je de achtergrond niet weet, mag je eigenlijk niet oordelen Om terug te komen op mensen met een handicap in het straatbeeld van Rome: waar wij het in Nederland heel normaal vinden om mensen in rolstoelen, scootmobielen etc. om ons heen te hebben op straat en in ons werk, zie je dat in Rome (en misschien in de rest van het land?) niet. Dat is ook duidelijk te merken aan de toegankelijkheid: stoepen zijn ongelooflijk hoog en zelden voorzien van een op- of afritje en alles staat zo vol met auto s dat je die stoepen niet eens op kunt! Dus met gevaar voor eigen leven liepen wij op straat door het chaotische verkeer. Dan realiseer je je toch maar weer dat het in Nederland redelijk goed geregeld is, en terecht. Mensen met een handicap hebben net zoveel recht op mobiliteit en deelname aan het verkeer en leven als mensen die mobiel zijn. Helaas zijn er, onder andere door de economische situatie, veel plannen om aan deze verworvenheden, waar we met z n allen voor gevochten hebben, te tornen. Denk aan de eigen bijdrage die gevraagd gaat worden bij gebruik van hulpmiddelen zoals een scootmobiel, traplift en wat niet al. Gelukkig zijn op dit moment plannen om te bezuinigen op bijvoorbeeld Focuswoningen en de WSW even van de baan. Eén van de bezuinigingsmaatregelen was het terugbrengen van het aantal Valys-kilometers van 750 naar 450 kilometer per jaar. Voor veel mensen die hiervan afhankelijk zijn en familie (ouders, kinderen) en vrienden hebben die ver weg wonen een drama. Als je niet aan kunt tonen dat je voor 100% afhankelijk bent van Valys, is een aanvrage voor verhoging van het aantal kilometers zinloos. Dat je niet bij de pakken neer hoeft te zitten, bewijst het verhaal in deze nieuwsbrief over begeleiding bij reizen met Openbaar Vervoer. We moeten proberen om geen slachtoffer te worden, maar vooral strijdbaar te blijven en ook om alle positieve kanten in onze samenleving te blijven zien. Blijf niet zitten, doe iets, al is het maar het kenbaar te maken wat de gevolgen van bezuinigingsmaatregelen voor u zijn. Laat het ons weten, dan kunnen wij er misschien wat mee doen: zie de oproep in deze nieuwsbrief voor een zwartboek. Janneke Wagenaar 1

2 In Memoriam door Jan Janson uitgesproken bij de uitvaart van het erelid van de SPGN: Tinus Zandbergen, die op 8 april jl. op 85-jarige leeftijd overleed. Het is vandaag, 14 april, precies 16 jaar geleden dat de SPGN haar oprichtingsvergadering hield. De Wet Voorzieningen Gehandicapten was net ingevoerd en de gemeente kon daarbij wel een paar kritische volgers gebruiken. Twee vrouwen, Liesbeth en Irene en twee man: Tinus en ik hebben die taak toen op ons genomen. Tinus werd, door zijn ervaring met het beheren van geld, natuurlijk direct gebombardeerd tot penningmeester. Vanaf het 1e moment was er een klik. Ik leerde Tinus kennen als een bevlogen man die veel energie stak in overleg met de gemeente en andere organisaties. Maar ook plande hij in zijn scootmobiel speciale rondjes door het dorp en gaf alle knelpunten die hij daarbij tegenkwam direct door aan de verantwoordelijk ambtenaar. Die directheid werkte en ons dorp is er veel beter toegankelijk door geworden. Ook de Zonetaxi, tegenwoordig Regiotaxi geheten, heeft veel aandacht van Tinus gekregen. Op dat moment reden Tinus en Els nog een eigen auto, en Tinus vond het een gruwel afhankelijk te moeten zijn van een taxibus die te pas en te onpas te laat verschijnt. We hebben het niet tegen kunnen houden, maar mede door de inbreng van Tinus zijn toch de scherpe kantjes er vanaf gehaald en hebben Noordwijkerhouters jarenlang gratis in het dorp met de taxi kunnen rijden. En als er klachten waren, en die waren er zeker, dan werden die door Tinus verzameld en op het bordje van de wethouder gelegd. 2

3 Ruim tien jaar is Tinus lid geweest van ons bestuur. Op het laatst, toen zijn lijf zijn tempo niet meer zo goed kon bijhouden, moest hij regelmatig verstek laten gaan. Maar steeds zei hij: joh Jan ik ga nog wel effe door, die paar centen van de SPGN kan ik nog wel even beheren. Dan had hij weer eens een operatie ondergaan. Ik heb nog even googliaans gezocht of ik kon achterhalen hoeveel operaties Prins Bernard heeft gehad, maar dat is blijkbaar staatsgeheim. Maar als Bernard op 1 staat is Tinus zeker een hele goeie tweede! Na zijn afscheid van de SPGN heb ik Tinus en Els nog regelmatig bezocht alhoewel natuurlijk veel te weinig- en daarbij was het elke keer weer verbazingwekkend hoe Tinus, ondanks zijn toch niet geringe makke, steeds positief bleef en dan enthousiaste verhalen vertelde over bijvoorbeeld zijn tijd in Indië. De laatste jaren werd het praten wat moeilijk, maar dan deed Els het woord en luisterde hij goedkeurend toe. En altijd toch nog even informeren of die gemeente nog een beetje naar ons wilde luisteren. Verleden jaar hebben Anita en ik, Tinus en Els een middagje meegenomen op mijn boot. In zijn rolstoel gezeten zat Tinus de hele tijd achter in de kuip met zijn kop in de wind en een smile van oor tot oor. Pas toen hoorde ik dat Tinus in die omgeving was opgegroeid en vroeger vaak samen met Els aan de waterkant van de Ringvaart te vinden was. Uiteraard met een hengel in zijn hand, genietend van de langsvarende bootjes. Graag herinner ik mij Tinus zoals hij die middag genoot. Een levensgenieter! Ik had hem liefst nog wat langer aan boord gehad. Noordwijkerhout, 14 april

4 De scootmobielen bloementocht 2012 U heeft al heel wat over deze tocht in de kranten kunnen lezen. Daarom ga ik daar nu niet weer op in. Wel wil ik u een kijkje achter de schermen geven. Want al in november 2011 zijn Jan Janson en Jaap Walen gestart met de voorbereidingen van deze tocht. Vergis u niet: daar komt heel wat bij kijken. Allereerst de financiën. Door de crisis merkten zij dat het wat moeilijker was om de financiën rond te krijgen. Maar deze twee kanjers wisten toch verschillende sponsors te vinden. Daarnaast moesten de vrijwilligers weer geworven worden. Dat was een minder groot probleem. Velen deden het de vorige twee jaren ook al en waren zo enthousiast, dat zij ook weer voor nieuwe vrijwilligers zorgden. Politie, verkeersregelaars, EHBO, thuiszorg, Welzorg, de VIP-bus voor eventuele uitvallers enz. moest ook worden geregeld. De vrachtwagens met chauffeurs, om de scootmobielen uit de diverse gemeenten op te halen, wisten Jan en Jaap weer zover te krijgen. Dan de publiciteit: artikelen in de diverse kranten en vlak voor de tocht een heuse persconferentie. Natuurlijk mag het gastvrije onthaal bij de start en afsluiting van de dag door de vrijwilligers van Munnekewey, het sportcentrum Ter Spekke in Lisse waar de vrijwilligers van de voetbalvereniging FC Lisse de lunch verzorgden en het fantastische onthaal in het Atrium van Hotel Leeuwenhorst niet onvermeld blijven. Dat vroeg ook de nodige zorgvuldige voorbereiding. Ondanks het slechte weer hadden maar enkele deelnemers zich afgemeld en vertrokken we met 123 versierde scootmobielen. Daar was hard aan gewerkt. Want de zondagmiddag voor die tocht kwamen er heel wat vrijwilligers naar De koffie en theetuin Noordwijk buiten van Han en Hannie Janson op de Leeweg. Eerst werden er vele manden narcissen gekopt en daarna begon het rijgen van de slingers. Hannie zorgde voor koffie en thee en zelfgebakken 4

5 cake. De stemming zat er echt in. Victor hield de stand bij: elke keer als er een slinger klaar kwam werden we op de hoogte gehouden. Het was een gezellige middag. Dit jaar werd er een actie verbonden aan de tocht: er werd aan de deelnemers gevraagd of zij, of familie, bekenden en vrienden de tocht wilden sponsoren met als goede doel KIKA. Dit bracht uiteraard ook extra werk met zich mee: er moesten contacten worden gelegd met KIKA en afspraken gemaakt. U kunt in deze nieuwsbrief nog lezen hoeveel er uiteindelijk door u is bijeengebracht voor KIKA. Ik ben vast nog veel zaken vergeten zoals de brieven die op tijd de deur uit moesten, de toestemming aanvragen bij de verschillende gemeenten enz. En wilt u nog even nagenieten? Kijk dan op de website Ria van Alphen Opbrengst voor KIKA door deelnemers scootmobielentocht. Dit jaar kwamen we met het idee om een tegenprestatie te vragen aan de deelnemers van de scootmobielentocht (deelname is altijd gratis), en daar KIKA voor aan te wijzen. We hadden geen idee dat die deelnemers er zo enthousiast mee aan de gang zouden gaan! Deelnemers hebben op alle mogelijke manieren geld bij elkaar gebracht. Ruim vóór de tocht stroomden de giften al binnen op het speciaal hiervoor opengestelde rekeningnummer. Op de dag zelf hebben wij een speciale bus neergezet, waar mensen hun goede gaven in kwijt konden. Heel veel enveloppen met inhoud werden er in gedaan. Mevrouw Erkamps uit Noordwijkerhout was zo enthousiast aan het inzamelen geslagen, dat ze het fantastische bedrag van 700 euro bij elkaar had gebracht en dit aan ons in een trommeltje kwam overhandigen. s Middags hebben we de balans opgemaakt, en tot onze verbazing was er 5331,75 euro bij elkaar gebracht, wat een fantastisch resultaat is! Ook na die tijd kwam er nog geld binnen, en inmiddels staat de teller op euro. We willen alle deelnemers namens KIKA ontzettend bedanken voor hun inzet om dit fantastische resultaat te behalen. Janneke Wagenaar 5

6 Een verzwaring van taken voor de gemeenten. Een langzame overheveling van de AWBZ (algemene wet bijzondere ziektekosten) Binnen de AWBZ kun je een onderscheid maken tussen zorg en begeleiding. Wat wil dat zeggen? Zorg aan mensen vindt vaak plaats in een instelling,(ook wel daarbuiten) en bij begeleiding kun je bijvoorbeeld denken aan een dagbesteding. In 2013 worden gemeenten verantwoordelijk voor deze functie van begeleiding. Het wordt vanuit de AWBZ overgeheveld naar de WMO. Daarmee wordt het een gemeentelijke taak binnen de WMO.(wet maatschappelijke ondersteuning) Het wordt een langzame overheveling van de AWBZ naar gemeenten: Nieuwe cliënten en mensen die een herindicatie nodig hebben gaan dit in 2013 merken en in 2014 gaat ook de bestaande groep cliënten die begeleiding nodig heeft over naar de WMO. Doel van dit alles is begeleiding dichter bij de burger brengen. Het kabinet gaat er van uit dat gemeenten beter weten wat er leeft en welke behoeften cliënten hebben. Bovendien komt er volgens het kabinet meer samenhang met ander lokaal ondersteuningsaanbod. Ook zou het efficiënter zijn waardoor er 5% op het totale budget van begeleiding bespaard gaat worden. Doordat dit dan niet meer centraal landelijk geregeld gaat worden, spreekt men dan ook van: Het decentralisatie proces. In mei 2011 is er door de vereniging Nederlandse gemeenten en VWS een transitiebureau opgericht. Dit bureau moet gemeenten en zorgaanbieders gaan helpen met de voorbereiding en uitvoering van deze nieuwe taak. De gemeenten zullen zelf moeten gaan bepalen hoe ze deze nieuwe taak gaan uitvoeren. Ze hebben echter vaak weinig kennis van deze groep kwetsbare burgers die onder de AWBZ vallen en nu naar de WMO komen. Het betreft individuele en groepsbegeleiding. Ook het vervoer van en naar de begeleiding gaat van de AWBZ naar de WMO. Bovendien wordt kortdurend verblijf in een instelling, het gebruik van hulpmiddelen en de inloopfunctie binnen de Geestelijke Gezondheidszorg (de GGZ) gedecentraliseerd, dus ook naar de WMO overgeheveld. Recht op zorg wordt vervangen door de compensatieplicht van gemeenten, maar deze mogen zelf bepalen hoe zij deze uitbreiding van de WMO vormgeven. Er worden bij al deze veranderingen wel kritische vragen gesteld zoals: hebben gemeenten wel voldoende kennis over deze kwetsbare burgers? Gaat er niet erg veel kennis verloren bij huidige instanties? Als er nu 5% gekort wordt op het landelijke budget, krijgen gemeenten dan wel voldoende geld om dit plan uit te voeren? Gemeenten hebben informatie nodig van deskundigen, experts op specifieke terreinen. Twee jaar lang krijgen WMO-raden en lokale belangenorganisaties (zoals ons platform) informatie en advies van landelijke patiënten-, gehandicapten- en ouderenorganisaties en de koepel van de WMO-raden. Dit project heet Aandacht voor iedereen. Op die manier probeert men gemeenten en zorg- en welzijnsaanbieders te informeren en beïnvloeden. Ook wij van de SPGN voeren regelmatig overleg met de WMO-raad, de ouderenbond en de gemeente. Stukken die over dit onderwerp gaan, worden door ons kritisch gelezen en van commentaar voorzien. Op die manier proberen wij zo goed mogelijk de belangen van kwetsbare burgers te behartigen. Wordt vervolgd!!!! Ria van Alphen 6

7 Mantelzorg Veel mensen staan iedere dag klaar om onbetaald, langere tijd en intensief te zorgen voor een familielid, vriend of kennis die langdurig ziek is of een beperking heeft. De zorg die zij verlenen noemen we mantelzorg. Dat lijkt zo vanzelfsprekend, maar dat is het absoluut niet. Mantelzorg overkomt je, daar kies je niet voor. Bent u mantelzorger, kent u een mantelzorger of heeft u misschien zelf iemand die voor u zorgt, dan is het goed om te weten dat mantelzorgers met al hun vragen om informatie, advies en/of begeleiding terecht kunnen bij het Wmo Adviescentrum Noordwijkerhout. Wmo staat voor Wet maatschappelijke ondersteuning. Het doel van deze wet is dat iedereen zolang mogelijk zelfstandig kan blijven meedoen in de maatschappij. Gelukkig kunnen veel mensen dat op eigen kracht of met hulp vanuit de eigen omgeving. Soms zijn er echter omstandigheden waardoor dit (tijdelijk) niet of slechts gedeeltelijk mogelijk is. In dat geval probeert de gemeente de benodigde ondersteuning te bieden. Ondersteuning van mantelzorgers is daar een voorbeeld van. Bij mantelzorgondersteuning kunt u denken aan: Informatie, advies en begeleiding bewustwording informatie en informatiebijeenkomsten Praktische hulp hulp bij het invullen formulieren Emotionele steun contact met andere mantelzorgers aandacht voor uw persoonlijke verhaal mantelzorgcontact Vervangende zorg of respijtzorg logeermogelijkheden dagopvang tijdelijk verblijf Financiële hulp hulp bij aanvragen en/of informatie over mantelzorgcompliment hulp bij aanvragen voorzieningen Materiële hulp voorzieningen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning In het Wmo Adviescentrum is alle informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning gebundeld. Als u of de mantelzorger problemen ervaart in het meedoen in de maatschappij, dan kunnen de medewerkers van het Wmo Adviescentrum meedenken in het zoeken naar een geschikte oplossing. Het Wmo Adviescentrum Noordwijkerhout is gevestigd in het Gezondheidscentrum, Via Antiqua 23, 2211 HW Noordwijkerhout, telefoon (0252) , wmo@noordwijkerhout.nl website Het Wmo Adviescentrum is op werkdagen geopend van 9.00 tot uur. 7

8 ALS: Amyotrofische Laterale Sclerose Er wordt de laatste tijd veel geschreven en gesproken over de ziekte: ALS Wat houdt deze ziekte in? In een artikel in het dagblad Trouw, in het katern: de Verdieping van 17 februari jl. staat het volgende te lezen: Door het langzaam afsterven van de motorische zenuwcellen vallen spiergroepen stuk voor stuk uit. Hierdoor raken mensen met ALS steeds ernstiger verlamd en daardoor meer en meer afhankelijk van anderen en hulpmiddelen en soms van sondevoeding en beademing. Patiënten overlijden gemiddeld drie jaar na de eerste verschijnselen, veelal door zwakte aan de ademhalingsspieren. Een medische behandeling bestaat (nog) niet. In Nederland lijden er zo n 1500 mensen aan ALS. Jaarlijks overlijden er zo n 450 patiënten en wordt bij ongeveer 500 mensen de diagnose gesteld. De stichting ALS noemt de ziekte genadeloos. Met de: Ik ben inmiddels overleden campagne zamelt zij geld in voor onderzoek naar de oorzaak en behandeling. Bij Anje Maria de Sonnaville werd in 2004 de diagnose ALS vastgesteld. Vóór ze deze ziekte kreeg werkte Anje 18 jaar als docent verpleegkunde aan de Christelijke Hogeschool Ede. Nu is ze afhankelijk van thuiszorg, fysiotherapie, haar man, zonen en vriendinnen. Ze zit in een rolstoel. In 2009 verdween ook de kracht uit haar handen. Ze kon al nauwelijks meer spreken. Dichten is haar manier om woorden te geven aan een leven met ALS. Maar wat als je het niet meer kunt zeggen en ook je handen het begeven om het te typen? Toch verscheen onlangs haar vierde bundel: Gebroken licht van haar hand, of beter gezegd: van haar ogen. Een ooggestuurde computer bracht uitkomst. Het was niet eenvoudig en deskundigen zeiden: Het is veel te ingewikkeld wat u allemaal wilt Maar Anje zette door en een goede vriend en haar jongste zoon stortten zich op de techniek. Ze kan inmiddels weer de hele wereld over via internet en en communiceren met haar omgeving. Haar manier om te laten zien hoe zij leeft met de ziekte ALS is het schrijven van gedichten. Hieronder volgt een gedicht uit haar laatste bundel: Gebroken licht ALS NARCISSUS. ALS ze me s morgens luidruchtig begroeten, Terwijl ik een eenzame nacht heb doorwaakt ALS hun mobieltje dan onverhoeds rinkelt En ze gaan praten en laten me naakt ALS zonder enige ondersteuning Van hoofd en nek ik rechtop word gezet ALS ze mijn schoenen te stevig strikken Ruiken naar ook in hun witte katoen ALS ik steeds weer hetzelfde moet vragen Of ik heb last van hun haast of chagrijn Verlang ik naar een plaats aan het water Kon ik mijn eigen verpleegster maar zijn. ALS ze mijn rolstoel onhandig bedienen Of ze vermorsen mijn voeding op bed Uit: Gebroken licht, gedichten Anje Maria de Sonnaville Uitgeverij Filippus Heerenveen ALS ze te vroeg het toilet binnenkomen, ISNB: Vergeten mijn ondergoed netjes te doen. 8

9 Een gesprek met mevrouw Marianne van Bedaf. Marianne van Bedaf is secretaris van OJA, Oud en Jong Actief, de ouderenbond voor Noordwijkerhout. De naam: oud en jong actief sprak mij wel aan. En omdat ik benieuwd was of er overeenkomsten waren tussen hun doelstellingen en die van ons platform wilde ik wel een gesprek hebben met iemand van het bestuur. Er zijn enkele nieuwe bestuursleden aangetreden waarvan Marianne er een is. Marianne van Bedaf vervult de functie van secretaris binnen het bestuur, maar daarnaast zit zij in de redactie van het blad: OJA-ctueel, is zij lid van de educatieve commissie en gaat zij in november een opleiding volgen tot ouderen adviseur. Van beroep is Marianne psychiatrisch verpleegkundige en ze is nu 16 uur per week als vrijwilliger werkzaam bij de ouderenbond. Waar staat de naam oud en jong actief eigenlijk voor en wat is de doelstelling/de visie van de bond, vroeg ik haar. Onder jong moet je de vitale vijftig plusser verstaan. Die willen wij ook bereiken. Natuurlijk zouden ook jongeren lid mogen worden van de bond, maar dat zie ik, jammer genoeg, niet zo snel gebeuren, aldus Marianne. Jongeren, de nieuwere generatie, zijn vaak meer individualistisch ingesteld en zoeken minder snel activiteiten in groepsverband. Toch zouden wij graag meer jongere leden willen hebben. De brede, oudere bovenlaag neemt langzaamaan af en een jongere aanwas is daarom nodig en wenselijk. Voorwaarde is wel dat er een passend programma wordt geboden en dat er voorwaarden worden geschapen. Het bestuur, ook op landelijk, provinciaal en regionaal niveau, gaat daar nu voorzichtig over nadenken. Vanuit de KBO ZH (Katholieke Ouderen Bond Zuid-Holland) wordt momenteel een onderzoek gedaan onder de leden en de afdelingsbesturen om er achter te komen welke de wensen er leven onder de leden. Dit met het oog op mogelijke beleidsaanpassingen. Op dit moment telt Oud en Jong Actief ongeveer 1250 leden, maar niet elk lid is even actief. Een van de doelen is activiteiten organiseren waardoor mensen elkaar kunnen ontmoeten. Dat kan ook een preventieve werking hebben: namelijk ter voorkoming van eenzaamheid. Als je ouder wordt vallen er steeds meer mensen om je heen weg, kinderen wonen niet altijd in de buurt en daardoor kun je vaak niet een beroep op hen doen. Door mee te doen aan de verschillende activiteiten doe je soms nieuwe vriendschappen op en raak je minder snel in een isolement. Met het lidmaatschapspasje, bijvoorbeeld, kun je kortingen krijgen bij diverse winkels en bedrijven waarmee die afspraken zijn gemaakt. Er kan ook aanspraak gemaakt worden op de collectiviteitkorting van sommige zieketekostenverzekeraars. Men is met regelmaat op zoek naar nieuwe activiteiten. Ook adviseert en helpt men ouderen op allerlei terreinen, bijvoorbeeld bij het invullen van de belastingpapieren. Is er binnen de bond ook aandacht voor de mantelzorgers? Vroeg ik haar. Uit ervaring weet ik dat steeds meer ouderen deze taak (zorgen voor een zieke of hulpbehoevende partner, huisgenoot, familielid of een anderszins belangrijk iemand) automatisch op zich nemen, vaak niet wetend dat zij daardoor tot de groep mantelzorgers behoren. Zij weten ook vaak niet hoe zij bij deze zware taak ondersteund kunnen worden. Dit onderwerp zal binnenkort opnieuw binnen de ouderenbond onder de aandacht gebracht gaan worden: misschien via een thema- middag. 9

10 Wordt er samengewerkt met andere organisaties? Ja, met de landelijke bond de Unie KBO in s Hertogenbosch, met KBO Zuid Holland en de Gemeente. Met andere bonden (bijvoorbeeld de Protestant Christelijke bond en de Anbo) wordt informatie uitgewisseld. Ook krijgt men digitaal Nieuwsbrieven van diverse ouderenen culturele organisaties. Het bestuur bezoekt landelijke en provinciale bijeenkomsten en leden nemen deel aan voorlichtingsbijeenkomsten die georganiseerd worden (bijvoorbeeld over de WMO). Ik vroeg Marianne of zij ook contact hebben met de plaatselijke WMO raad. Op dat gebied ligt er voor ons ook een mogelijke samenwerking. Wij, SPGN, proberen waar mogelijk invloed uit te oefenen op het beleid van de gemeente betreffende de WMO, door middel van reactie op de stukken en door overleg. Wat de Wet Maatschappelijke Ondersteuning betreft zouden we de krachten misschien meer moeten bundelen. Dat leek Marianne ook een goed idee. Zodra er punten op de agenda van de ouderenbond en de SPGN verschijnen die te maken hebben met de WMO, kunnen we elkaar informeren en zo nodig uitnodigen voor een gesprek, of deelnemen aan de vergadering, zodat we van elkaars kennis en ervaring gebruik kunnen maken. Dit gezegd hebbend leek ons dit een goede afsluiting van het gesprek. Met dank aan Marianne voor haar tijd. Ria van Alphen Het opzetten van een zwartboek? Misschien heeft u ook kortgeleden een brief van de ISD Bollenstreek ontvangen waarin zij melden dat met ingang van 1 juli 2012 een eigen bijdrage gevraagd gaat worden voor verschillende voorzieningen zoals bijvoorbeeld een scootmobiel, een traplift, een intercom, enz. Kreeg u een dergelijke voorziening kortgeleden, dan betaalt u al een eigen bijdrage vanaf januari Wij, bestuur van de SPGN, willen een vinger aan de pols houden en door u geïnformeerd worden om welke bijdragen het gaat. Zo kunnen wij in overleg treden met de gemeente, de WMO-raad en de ISD Bollenstreek. Wij willen de informatie anoniem verzamelen en hen aanbieden. U kunt de gegevens kwijt bij: m.e.a.van.alphen@planet.nl of via de post sturen aan: mevr. M. van Alphen Dr. Poelslaan BJ Noordwijkerhout 10

11 Mijn eerste treinreis Even voorstellen: ik ben Ietje, 27 jaar jong en heb door de jaren heen een bescheiden, maar waardevolle vriendenkring opgebouwd. Die vriendschappen spelen zich allemaal buiten Noordwijkerhout af en zitten door het hele land: van Katwijk tot Leiden en van Aartswoud tot Amersfoort. Tot een paar jaar geleden was het mijn grote droom om mijn rijbewijs te halen, omdat autorijden in mijn ogen het toppunt van vrijheid was. Na tien proeflessen moest ik tot mijn grote spijt onder ogen zien dat dat voor mij geen haalbare kaart was. Naast een lichamelijke handicap heb ik een zeer beperkt ruimtelijk inzicht, een slecht evenwicht en heb ik grote moeite met het verwerken van prikkels. Al snel werd dus duidelijk dat ik op anderen aangewezen was om me van A naar B te verplaatsen. Zo maakte ik kennis met de Regiotaxi en Valys: een uitvinding waar ik inmiddels niet meer buiten kan. Althans, dat dacht ik, tot kortgeleden. Ik raakte nogal in paniek toen ik eind vorig jaar een brief kreeg van Valys, waarin stond dat het standaard kilometerbudget in 2012 omlaag geschroefd ging worden van 750 naar 450 kilometer per jaar. Voor de afstanden die ik per jaar gemiddeld afleg om een vriendin of tante te kunnen bezoeken is dat echt te weinig. Ik moet me al behelpen met die 750, dat is echt concessies doen. Zo hoorde ik mezelf vorig jaar juli tegen vriendinnetje P. zeggen: Ik moet het nu echt rustig aan gaan doen, dus ik ben bang dat ik pas in januari weer jouw kant op kan komen. Dan voel je je lullig, hoor. 11

12 Gelukkig ben ik gezegend met lieve ouders die met liefde het hele land door rijden zodat ik mijn (bovenregionale) sociale leven kan onderhouden, maar toch is er iets in mij wat zich daar heel hard tegen verzet. Afgezien van het feit dat ik mijn ouders niet tot in lengte van dagen om hulp kan en wil blijven vragen, wil ik niets liever dan mijn eigen zaakjes regelen en vecht ik keihard voor mijn zelfredzaamheid. Ik wil mezelf hier niet neerzetten als een slachtoffer van de omstandigheden, maar laten we eerlijk zijn: wanneer je een handicap blijkt te hebben wordt je leven van het ene op het andere moment in een bepaalde richting geduwd, en meestal een andere dan maatschappelijk de norm is (als jullie het niet erg vinden kom ik daar een andere keer heel graag op terug ). Aangepaste scholen, aangepaste lesstof, sociale werkplaatsen, aangepaste woonplekken Ondanks dat ik daarin mee ben gegaan, beschouw ik mezelf als een nogal eigenzinnig type. Ik hou er niet van in een hokje geplaatst te worden en verzet me graag tegen verwachtingen die men in maatschappelijk opzicht van mij heeft, meestal omdat ik dan zelf een manier heb uitgedokterd die mijns inziens het beste is. Er is in mijn leven al vaak genoeg gezegd welke paden ik moest bewandelen; mag ik dan alsjeblieft zelf eens voor een raar kronkelpaadje kiezen? Goed, terug naar het onderwerp vervoer. Afhankelijk van anderen ben ik nu eenmaal en zal ik altijd blijven, al zal ik altijd blijven proberen om die afhankelijkheid zover mogelijk te beperken. Toen mijn ouders zeiden dat ze me zelf wel heen en weer zouden rijden om te besparen op mijn kilometers, werd de afhankelijkheid me te groot en hakte ik een voor mij hele grote knoop door. Ik vroeg reisassistentie aan bij de NS. Ik had een onverwachte uitnodiging van vriendin A. uit Aartswoud gekregen om naar haar debuut in een toneelstuk te komen kijken. Ik heb een kaartje voor je gereserveerd en hoop heel erg dat je kunt! Daar kon ik natuurlijk geen nee op verkopen. Omdat ik mijn hele kilometerbudget erdoorheen zou jagen als ik de Valys in zou schakelen, won ik in plaats daarvan informatie in bij twee vriendinnen die ondanks hun lichamelijke handicap zeer regelmatig gebruik maken van de trein, overigens naar hun grote tevredenheid. De grootste angst die ik had, was dat een overload aan prikkels en mijn slechte evenwicht me parten zouden spelen. En wat moest ik doen als er op een tussen- of eindstation niemand stond om me uit de trein te helpen? Bij die gedachte alleen brak het zweet me al uit. Maar tegelijkertijd wist ik ook dat ik het een keer moest wagen zodat ik kon ervaren hoe het werkte, net als met autorijden. En net als toen met autorijden sprong ik gewoon in het diepe. Op heb ik een account aangemaakt en ben me gaan verdiepen in de mogelijkheden. Op welke stations wordt er assistentie verleend? Hoe zit het als je vanaf het bewuste station toch gebruik wilt maken van taxivervoer? Wie moet je bellen als er onverhoopt een kink in de kabel komt? Op de site vond ik alle antwoorden die ik nodig had. De instantie die de assistentie regelt is het Bureau Assistentieverlening Gehandicapten. Een reis boeken kan zowel telefonisch als online, tot minimaal 3 uur van tevoren. Mocht er iets verkeerd gaan onderweg, dan kun je hun noodnummer bellen. Kom je op je eindstation en weet je niet hoe je daar vandaan op je bestemming moet komen, biedt de Valys weer uitkomst. Als je buiten je eigen regio reist, mag je korte ritten boeken, desnoods binnen dezelfde plaats. Dan doe je in ieder geval wat langer met je kilometers dan wanneer je van deur tot deur reist. 12

13 Mijn moeder bracht me naar het station. Daar moest ik me melden bij Tickets & Service, waar twee heel aardige dames me op kwamen halen. Ze hadden een uitdraai bij zich met mijn aanvraag. Als je boekt kun je ook aangeven waar de assistentie rekening mee moet houden. Ik heb een beperkt ruimtelijk inzicht en val snel om, had ik genoteerd, zeker wanneer het druk is. Aan de arm lopen zou fijn zijn. Hetgeen ze deden. Toen ik zei dat het mijn eerste reis alleen was stelden ze me op mijn gemak en beloofden dat ze alles goed zouden doorgeven. Ze hielpen me in de trein naar Sloterdijk. Onderweg kwam de conducteur naar me toe om me ervan te verzekeren dat hij op de hoogte was en dat ze op Sloterdijk klaar zouden staan. En inderdaad, weer twee assistentes met een brug. Ik werd aan de arm genomen en naar mijn volgende trein gebracht. We moesten buitenom, wat best een afstand was (en wat me op een ander punt brengt: als je bij overstaptijd de optie standaard kiest, heb je gemiddeld een kwartier de tijd om je volgende aansluiting te halen). Vanaf Sloterdijk was het nog een halfuurtje treinen naar Hoorn, waar mijn vriendin me op stond te wachten. Al met al was de reisduur veel korter dan wanneer ik dezelfde afstand met de taxi afgelegd zou hebben. In prijs scheelt het ook haast niets, al denk ik dat het OV zelfs nog goedkoper is. Ik zag er als een berg tegenop, maar kan achteraf wel zeggen dat ik nu niet anders meer zou willen. Wat ik het leukste vind aan deze manier van reizen is dat je continu in contact staat met diverse mensen, zonder daarbij het gevoel te krijgen dat je afhankelijk van ze bent. Je verplaatst je zoals iedereen en wanneer er iets misgaat wordt er altijd snel een creatieve oplossing gevonden of heb je je mond bij je. Wat dat betreft was de terugreis een goede test. Op Sloterdijk werd ik geholpen door dezelfde dames als een dag eerder. Om uur zetten ze me in de trein richting Leiden, met als eindbestemming Rotterdam. Dat was vijf minuten eerder en een andere eindbestemming dan ik op mijn briefje had staan, maar ach, het zou wel goed komen. Halverwege de rit kwam de conducteur naar me toe. Ik begrijp dat jij er in Dordrecht uit wilt? Nou nee, de bedoeling was Leiden. Hij herpakte zich en zei: Ook goed, komt in orde. In Leiden zag ik echter geen assistent, dus heb ik een medepassagier aan zijn jasje getrokken met de vraag of hij wilde helpen met uitstappen. Les twee: trek gewoon je mond open, want als het erop aankomt is er niemand die je zomaar laat staan. Toen ik op het perron stond, zag ik dat er wel assistentie aanwezig was, alleen stond hij een eind verderop met een opgeklapte brug. Ik bleek een trein eerder gepakt te hebben en hij had me dus nog niet verwacht. Toen de situatie voor beiden duidelijk was, bracht hij me naar de uitgang, waar mijn ouders op me stonden te wachten. Missie geslaagd, NS bedankt! Ietje van Halem 13

14 Wist u dat. Wist u dat. Er steeds meer mensen creatief omgaan met het doen van boodschappen? George Lagerweij en Ronald van Noort hebben elkaar ontmoet via het Haags platform cliëntenorganisaties in de GGZ. Zij hebben het initiatief inkoopmaatje geïntroduceerd. Dit is een sociaal netwerk (in oprichting) van actieve mensen die bij elkaar in de buurt wonen en samen boodschappen willen doen. De bedoeling is om bonusaanbiedingen, zoals de 1+1 gratis samen te delen.. Op die manier kan er heel wat bespaard worden op de wekelijkse boodschappen. Belangrijk is om van tevoren de reclamefolders te bekijken of via Google te bekijken wat het voordeel is die week in de verschillende winkels. De twee maatjes komen bij elkaar en bespreken welke boodschappen ze allebei echt nodig hebben. Dan wordt het boodschappenlijstje gemaakt en worden de boodschappen gehaald. Tenslotte worden de boodschappen verdeeld en met elkaar afgerekend. Ook iets voor u? (bron: Zo Wel! Zorgbelang. Jaargang 1, nr. 3) Wist u dat. Mevrouw Veldhuijzen van Zanten de 24-uurszorg in december heeft veiliggesteld? Mensen die in een Focuswoning wonen hebben zich sinds juni 2011 ernstig zorgen gemaakt. Door de wijziging van de wet AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) zou de regeling van 24-uurszorg op afroep op losse schroeven komen te staan. Dit is nu gelukkig van de baan. Myrthe Kamphuis uit Leiden heeft veel energie gestopt in het onder de aandacht brengen van dit probleem. Mensen met een ernstige handicap die veel zorg nodig hebben zouden niet meer zelfstandig kunnen blijven wonen als de wetswijziging door zou gaan. Door de publiciteit die Myrthe veelvuldig heeft gezocht, heeft ze het voor elkaar gekregen dat diverse politici belden of bij haar langs kwamen. Ook de staatssecretaris is bij haar thuis geweest om te praten. Het was een goed gesprek en mevrouw Veldhuijzen van Zanten kwam daarna volgens Myrthe tot het inzicht dat die bijzondere zorg niet mag veranderen! (bron: Zo Wel! Zorgbelang, Jaargang 1, nr. 3) Wist u dat. Wanneer u met een functiebeperking op vakantie wilt gaan in het buitenland u daarvoor specifieke adressen kunt raadplegen via internet? Een aantal verkeersbureaus in Nederland kunnen u daarbij helpen: (Vlaanderen, België) (Duitsland) (Frankrijk) (Engeland) (Griekenland) (Spanje) (Turkije) Vraag naar specifieke gidsen en brochures waarin aandacht is voor accommodaties en/of attracties die toegankelijk zijn voor mensen met een functiebeperking. Hier volgen nog wat tips voor reizigers met een handicap: 1. Ga niet zo maar af op wat reisgidsen en baliemedewerkers u vertellen. Leg aanvullende afspraken over accommodatie schriftelijk vast. Dit kan in een 14

15 zogenoemde Essentie. Het kost wat extra geld, maar als de zaak ter plekke niet aan de afspraak voldoet kunt u vervangende accommodatie eisen. 2. Wilt u informatie over vervoersmogelijkheden of toegankelijkheid van toeristische attracties in een bepaald land, neem dan contact op met Antor is de Association of National Tourist Office Representatives in Nederland. Het is een vereniging van 30 nationale verkeersbureaus. 3. Wilt u weten of uw pension, hotel of appartement toegankelijk is, vraag dan aan het reisbureau of ze de Toeristiek willen raadplegen. Dit is een naslagwerk waarin met name vakantiebestemmingen in de zuidelijke landen beschreven staan. 4. Bent u geïndiceerd voor thuiszorg, dan kunt u die ook op uw vakantieadres in Nederland krijgen van een instelling ter plaatse. Dit moet u wel van tevoren goed regelen. Heeft u een PGB (persoonsgebonden budget) dan kunt u daar ook hulp in het buitenland voor inhuren. (bron: Aan Zet nr. 7, vakantiespecial ) Wist u dat. Wouter Bos, voormalig minister van financiën is gekozen tot de nieuwe voorzitter van de Bosk? De Bosk is een vereniging van mensen met een motorische beperking. Wouter heeft een broer gehad met Spina Bifida (open rug). Hij neemt het voorzitterschap over van Peter van der Vlist. Wouter Bos is een voorzitter die met zijn netwerk en ervaring een stevige bijdrage kan leveren aan het versterken van de mogelijkheden van mensen met een lichamelijke beperking. Hij is niet alleen een boegbeeld, maar ook iemand met een natuurlijke betrokkenheid bij dit werk, aldus van der Vlist. (bron: Support Magazine nr ) Wist u dat. Ries van der Velden (35 jaar) en Jan van Hemert (42 jaar), beiden ALS-patiënt, per fiets op 1 juni de Mont Ventoux in Frankrijk gaan beklimmen? Deelnemers aan deze tour willen zo geld inzamelen voor onderzoek naar deze tot nu toe ongeneeslijke spier/zenuwziekte. Zij worden begeleid en ondersteund door het ambulancepersoneel van de stichting Ambulancewens, die met 2 wagens afreist naar Frankrijk. (bron: Trouw 13 april) Wist u dat. Er op de jaarlijkse beurs voor blinden en slechtzienden Ziezo weer nieuwe hulpmiddelen te zien waren? Bijvoorbeeld de i-cane, een intelligente geleidestok met obstakeldetectie via sensoren en gps-navigatie via satelliet. Er is jaren gewerkt aan dit type blindenstok door de gepensioneerde Huub Grooten samen met een groep mensen, die met enige moeite fondsen hadden geworven. Nu zijn zij genomineerd voor een belangrijke Europese innovatieprijs. Op dit moment is de stok nog een prototype, maar hij komt later dit jaar in productie. Ook was er een Webbox2 te zien: een apparaat dat ondertitels van tv uitspreekt, maar ook complete kranten voorleest, voorlopig alleen nog de Telegraaf en de NRC. (bron: Trouw 13 april) 15

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

met de wmo doet iedereen gewoon mee

met de wmo doet iedereen gewoon mee De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen? zorgwijzer 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Regel uw verzekering

Nadere informatie

Meldactie AWBZ oktober 2010

Meldactie AWBZ oktober 2010 pagina 1 van 13 Meldactie AWBZ oktober 2010 Inleiding Zeven cliëntenorganisaties werken samen om de gevolgen van de veranderingen in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) in kaart te brengen.

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders.

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Zo konden we voelen hoe is om gehandicapt te zijn. Ik zelf vond het heel leerzaam en heb

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk Vrijwillige hulp

Vrijwilligerswerk Vrijwillige hulp Vrijwilligerswerk Mantelzorg Vrijwillige hulp Burenhulp Maak samen het verschil. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil. Hun inzet op het gebied van onder andere cultuur, zorg, sport, natuur

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

1. Liedje Welkom welkom http://www.youtube.com/watch?v=t5ajdsxwmhu 2. Liedje: Jij mag er zijn.

1. Liedje Welkom welkom http://www.youtube.com/watch?v=t5ajdsxwmhu 2. Liedje: Jij mag er zijn. NIEUWSBRIEF 2 Oktober 2013-20142014 Geachte Ouders/verzorgers, De eerste 9 weken zitten erop. De leerlingen en leerkrachten hebben hard gewerkt. Met z n allen hebben we goed ons best gedaan op de leervakken,

Nadere informatie

Afdeling Harderwijk-Hierden

Afdeling Harderwijk-Hierden Afdeling Harderwijk-Hierden Nieuwsbrief Januari 2014 Van de bestuurstafel Na de hernieuwde start op de ledenvergadering van september 2013 zet het bestuur zich met enthousiasme in om de afdeling Harderwijk-Hierden

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013 Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Verslag gehandicapten platform.

Verslag gehandicapten platform. Verslag gehandicapten platform. 5 Maart kwamen er gehandicapten mensen bij ons op school. Ze waren niet gehandicapt in hun hoofd en gedrag maar ze waren lichamelijk gehandicapt. We begonnen met een paar

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

7 februari 2011 op TV L in Limburg Dichterbij,Ine Hellwig als lid van het reizigersoverleg Limburg.

7 februari 2011 op TV L in Limburg Dichterbij,Ine Hellwig als lid van het reizigersoverleg Limburg. Bestuurslid op de TV bij L1. 7 februari 2011 op TV L in Limburg Dichterbij,Ine Hellwig als lid van het reizigersoverleg Limburg. Begin januari werd het ROL via de provincie gevraagd een bijdrage te leveren

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

WMO. Mobiel blijven, óók met een beperking UNIT WMO

WMO. Mobiel blijven, óók met een beperking UNIT WMO WMO Mobiel blijven, óók met een beperking UNIT WMO 3 WMO Mobiel blijven, óók met een beperking Door ouderdom, ziekte of een handicap kan het soms moeilijk zijn om u te verplaatsen. U kunt bijvoorbeeld

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

BESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau:

BESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau: Opdrachten Opdracht 1 Wat vind je van het verhaal? Welk risico loopt Wesley? Wat zou jij deze vakantie anders doen om niet halverwege met te weinig geld te zitten? Ken jij iemand met een vergelijkbaar

Nadere informatie

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE Hoe word ik als cliënt geïnformeerd over de veranderingen? Met een brief van de gemeente Met een persoonlijk gesprek in 2015

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

BESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau:

BESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau: Opdrachten Opdracht 1 a) Wesley gaat lekker op vakantie. Welk onderdeel heeft hij niet zo goed voorbereid? b) Waarom is dat wel belangrijk? c) Hoe heeft hij dat eerder opgelost? d) Welk advies geef je

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

\ Thuiszorg. Zorg en hulp bij u thuis. BrabantZorg, met aandacht

\ Thuiszorg. Zorg en hulp bij u thuis. BrabantZorg, met aandacht \ Thuiszorg Zorg en hulp bij u thuis BrabantZorg, met aandacht 2 Alle aandacht en zorg bij u thuis \ Thuiszorg Thuis wonen in uw vertrouwde omgeving met alle hulp en zorg die u nodig heeft. BrabantZorg

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2014. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2014. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden, of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

We spelen in het huis van mijn mama deze keer,

We spelen in het huis van mijn mama deze keer, Jip en Janneke. Ik ben Jip. Ik ben Janneke en we wonen naast elkaar. Hij heet Jip, zij heet Janneke. en we spelen soms bij hem en soms bij haar. We spelen in het huis van mijn mama deze keer, we kunnen

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Mobiel blijven. óók met een beperking

Mobiel blijven. óók met een beperking Servicepunt Zorg Mobiel blijven óók met een beperking Door ouderdom, ziekte of een handicap kan het soms moeilijk zijn om u te verplaatsen. U kunt bijvoorbeeld niet meer lopend naar de winkels of reizen

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013 Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden, of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken (in)formatieblad - eenvoudig verteld Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken november 2014 2 De Wet maatschappelijke ondersteuning 13 Ben je ouder dan 18 jaar? Woon je in je eigen

Nadere informatie

Rondetafelgesprek Mantelzorg 22 november 2012

Rondetafelgesprek Mantelzorg 22 november 2012 22 november 2012 Voor u ligt het verslag van het rondetafelgesprek over mantelzorg op 22 november 2012. Dit gesprek was een eerste aanzet - een experiment - om met sleutelfiguren en vrijwilligers uit verschillende

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Zorg, begeleiding, werk en inkomen. Hulp bij het Huishouden

Zorg, begeleiding, werk en inkomen. Hulp bij het Huishouden Zorg, begeleiding, werk en inkomen Hulp bij het Huishouden Wmo, Hulp bij het Huishouden Toch hulp nodig via de gemeente? Heeft u geprobeerd om zelf hulp te regelen maar lukt het niet om uw probleem zelf

Nadere informatie

www.bennyvreden.nl - BVP 1740 - Hint Music 2010 - De trein

www.bennyvreden.nl - BVP 1740 - Hint Music 2010 - De trein Lied :..! (cd track / ) Voor de lol of voor je werk. Naar een feest of naar de kerk. Naar Parijs of Almelo. Met de trein ben je er zo. Reizen naar een verre stad. Met je koffer en je kat. Stap maar in

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen

2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen Liturgie Emmen, 13 september 2015 (buitendienst) Thema: samen onderweg (startzondag) 1. Votum 2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen 3. Zingen: Sela: breng

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

VRAGENLIJST. Zorgvrager, vervolgmeting

VRAGENLIJST. Zorgvrager, vervolgmeting VRAGENLIJST pagina 2 Uw ervaringen als zorgvrager zijn waardevol U ontvangt zorg. In deze lijst staan vragen over wat die zorg betekent voor u als zorgvrager. Uw antwoorden worden gebruikt in onderzoek

Nadere informatie

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U wilt zorg die betaald wordt uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). U kunt daar altijd een aanvraag voor doen. Het CIZ (Centrum indicatiestelling zorg)

Nadere informatie

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand Antwoordenmodel Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1 Oefening 1 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009 255 euro per maand 272 euro per maand 182.000 studenten 200.000 studenten 5.800 Nederlandse

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is?

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is? 100 Col 's beklimmen in 40 dagen met een totale afstand van 4100 kilometer. Eddy Driessen uit Arnhem wil die tocht gaan afleggen en dat doet hij voor zijn plezier maar ook voor het goede doel. Namelijk

Nadere informatie

Alzheimer Magazine 19

Alzheimer Magazine 19 Per 1 januari 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dit heeft ingrijpende gevolgen, met name voor thuiswonende mensen met dementie en

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg JANUARI 2010 INHOUDSOPGAVE Waar gaat deze folder over? Welke zorg hoort bij de AWBZ? Vijf zorgfuncties

Nadere informatie

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal " #

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal  # 3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren 1 3.5.1. Verkenning van het verhaal "# $$ %& " # 1 H. BERGHMANS & G. EVRARD, Bijbelverhalen in beeld, het leven van Jezus, Altoria Averbode, 1999. ' 3.5.2. Uitdieping

Nadere informatie

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Niet in slaap vallen hoor!

Niet in slaap vallen hoor! Niet in slaap vallen hoor! Marcus 13: 33-37: Dierenversie Geïllustreerd door: 30 november 2014 Maria Koninginkerk Baarn 2 De oude leeuw heeft vakantieplannen. Dat vertelde hij vanmorgen aan alle dieren:

Nadere informatie

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al Hoofdstuk 1 Echt? Saartjes mond viel open van verbazing. Maar dat is supergoed nieuws! Ze sloeg haar armen om haar vriendin heen. Waaah, helemaal te gek. We gaan naar Frankrijk. Zon, zee, strand, leuke

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

De Wmo en vervoersvoorzieningen. mei 2012

De Wmo en vervoersvoorzieningen. mei 2012 De Wmo en vervoersvoorzieningen mei 2012 De Wet maatschappelijke ondersteuning(wmo) De gemeente vindt het belangrijk dat inwoners zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen en actief

Nadere informatie

Hoe voorkom je diefstal op reis.

Hoe voorkom je diefstal op reis. Hoe voorkom je diefstal op reis. Diefstal op reis, dit is iets wat we liever niet willen overkomen wanneer we in het buitenland zitten. Toch gebeurt het. Ik kan me nog goed herinneren dat ik een jaar geleden

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

Wij zijn twee vrienden... jij en ik

Wij zijn twee vrienden... jij en ik Wij zijn twee vrienden... jij en ik Twee dikke vrienden... jij en ik voor Nona voor altijd negen... voor altijd in mijn hart Kika Konijn Kika Konijn was een goede vriendin van alle dieren in het bos. Ze

Nadere informatie

Vangnetteam Parkstad. Secretariaat Meldpunt: T 045 573 65 99 Bezoekadres: Raadhuisstraat 3, 6444 AA Brunssum

Vangnetteam Parkstad. Secretariaat Meldpunt: T 045 573 65 99 Bezoekadres: Raadhuisstraat 3, 6444 AA Brunssum Secretariaat Meldpunt: Vangnetteam Parkstad Extra ondersteuning voor wie dat gebruiken kan... 1 2 3 4 5 9 10 6 Soms kunnen mensen wel eens wat extra hulp gebruiken. Al vinden veel mensen het lastig om

Nadere informatie

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Ondersteuning bij wonen ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Voorpagina: Kjerke de Vries: Ik heb niet erg veel hulp nodig. Daarom verhuis ik van een

Nadere informatie

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS IK HEB EEN SCHANDELIJK HOOG IQ. Ik lees kranten in zeven talen. Ik heb vroeger veel in het buitenland gezeten. De actualiteit houd ik met hartstocht bij, maar naar de televisie kijk ik niet en naar de

Nadere informatie

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen? Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het

Nadere informatie

Algemene informatie Wmo

Algemene informatie Wmo Algemene informatie Wmo Informatie over de Wmo Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Wmo. Wmo betekent Wet maatschappelijke ondersteuning. Veel mensen met een beperking krijgen daar mee te maken. Het

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Nalaten uw visie, onze toekomst

Nalaten uw visie, onze toekomst Nalaten uw visie, onze toekomst Zelfstandig leven met een visuele beperking Blind of slechtziend door het leven gaan, het overkomt steeds meer mensen. Dit komt onder meer door de vergrijzing en ziektes

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Jaarverslag 2013-2014

Jaarverslag 2013-2014 NOVA Voorzitter Anthony Matthijsen 24-9-2014 Inhoud Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Mijn taken... 3 Externe contacten... 4 Vergaderingen... 4 Administratie... 4 Commissies... 5 Eerstejaarsfeest... 5 De club...

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

10 Een pluizig beestje

10 Een pluizig beestje 10 Een pluizig beestje REMCO CAMPERT Vooraf Remco Campert schrijft vooral verhalen en gedichten. Net als Hans Andreus (zie hoofdstuk 19) behoorde Campert tot de Vijftigers, een literaire stroming in de

Nadere informatie

Oktober 2012. Wat vindt u van de Wmo-maatregelen zoals een scootmobiel die 8 km/uur kan? Onzinnig. Tegen. Tegen. Belachelijk!!!!

Oktober 2012. Wat vindt u van de Wmo-maatregelen zoals een scootmobiel die 8 km/uur kan? Onzinnig. Tegen. Tegen. Belachelijk!!!! Oktober 2012 Zó! Zoetermeer heeft aan scootmobielgebruikers gevraagd wat zij vinden van de bezuinigingen op de Wmo en vooral wat ze vinden van het voorstel om scootmobielen te verstrekken die een stuk

Nadere informatie

Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld

Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld meer liefde 39 Oefen je met de buitenwereld meer evenwicht

Nadere informatie

Vlinder en Neushoorn

Vlinder en Neushoorn Vlinder en Neushoorn Hoi, zei Vlinder. Hoi, zei Neushoorn, hoewel hij meestal niets zei. Maar hij was in een goede bui. Vlinder streek neer op de hoorn van Neushoorn en leek erg zenuwachtig. Hoi! zei Vlinder

Nadere informatie

Daarna gingen we naar de gymzaal. Daar stond een soort

Daarna gingen we naar de gymzaal. Daar stond een soort Het was een heel erg leuk bij ons op school, woensdag 10 december. Eerst kwamen er mensen in de klas uitleg geven en allerlei voorwerpen voor mindervalide laten zien. Zoals voorwerpen vaarbij je je pols

Nadere informatie