FAMILIEGROEPSPLAN. Basis FGP in wet- en regelgeving: t.b.v. bijeenkomst te Eindhoven voor Advocaten en Juristen. stavaza februari 2016

Transcriptie

1 Basis FGP in wet- en regelgeving: t.b.v. bijeenkomst te Eindhoven voor Advocaten en Juristen stavaza februari FAMILIEGROEPSPLAN

2 Basis van het Familiegroepsplan in wet -en regelgeving Familiegroepsplan: wetteksten Vanaf 1 januari 2015 is de nieuwe jeugdwet van kracht. In deze nieuwe jeugdwet is opgenomen dat families het recht hebben op het maken van een familiegroepsplan. Artikel 1.1. (definitie) familiegroepsplan: hulpverleningsplan of plan van aanpak opgesteld door de ouders, samen met bloedverwanten, aanverwanten of anderen die tot de sociale omgeving van de jeugdige behoren; Artikel 2.1 Het gemeentelijke beleid inzake preventie, jeugdhulp, kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering en de uitvoering van jeugdhulp, kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering is gericht op: G. het tot stand brengen en uitvoeren van familiegroepsplannen en het verlenen van hulp op basis van familiegroepsplannen, ter uitvoering van artikel en indien sprake is van vroege signalering van opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen Artikel Bij het uitvoeren van artikel en indien sprake is van vroege signalering van opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen biedt de jeugdhulpaanbieder of de gecertificeerde instelling als eerste de mogelijkheid om, binnen een redelijke termijn, een familiegroepsplan op te stellen. met uitzonderingen: reclasseringsmaatregel of geen gezag ouders Artikel De kinderrechter biedt, alvorens een machtiging of een voorwaardelijke machtiging te verlenen en alvorens een vervallenverklaring als bedoeld in artikel te doen, de mogelijkheid een familiegroepsplan op te stellen. Slechts indien de ouders aan de kinderrechter te kennen hebben gegeven dat zij geen gebruik wensen te maken van deze mogelijkheid, concrete bedreigingen in de ontwikkeling van het kind hiertoe aanleiding geven of de belangen van het kind anderszins geschaad worden, kan de Kinderrechter hier vanaf zien.

3 Memorie van Toelichting (uit het aangenomen amendement en basis Familiegroepsplan in Jeugdwet) Dit amendement beoogt ouders, familieleden en anderszins direct betrokkenen de mogelijkheid te geven om (ook in de preventieve fase) voor gedwongen of vrijwillige jeugdhulp mee te denken en te helpen aan een oplossing. Burgers zijn in veel gevallen zeer wel in staat verantwoordelijkheid te nemen voor problemen in eigen familie- of vriendenkring. Sociale samenhang draagt daarnaast bij aan het welzijn van kinderen. Door vormen van hulp van betrokkenen en steun uit directe kring kan bovendien uithuisplaatsing worden afgewend en wordt netwerkpleegzorg bevorderd. Als voorbeeld dient de zogenaamde Eigen Krachtconferentie waarbij het familie- en vriendennetwerk onder leiding van een onafhankelijk coördinator zelf een plan opstelt en uitvoert. Daarmee komt de regie bij de burger te liggen. Gebleken is dat de eigenaar van het probleem, samen met eigen mensen, ook de sleutel voor de oplossing in handen heeft. Daarbij kan de kennis en bijstand van jeugdzorgprofessionals worden ingeroepen. Indien het een machtiging of een voorwaardelijke machtiging betreft biedt de kinderrechter de kans voor het opstellen van een familie- groepsplan. Indien er een familiegroepsplan wordt opgesteld geldt dit als hulpverleningsplan. Voordewind Ypma (leden van de 2e Kamer)

4 Familiegroepsplan: overige kerndocumenten VNG documenten bron: factsheet NJI - Rijksoverheid en VNG Door de Rijksoverheid en Vereniging Nederlandse gemeenten (VNG) is in het 3e kwartaal van 2014 opdracht gegeven aan het Nederlandse Jeugd Instituut (NJI) om een factsheet op te stellen. Deze factsheet is na een inspraakprocedure vast gesteld en gepubliceerd als handreiking voor de gemeenten. Gemeenten moeten rekening houden met de volgende factoren; de wensen van het gezin, op welke wijze zij het familiegroepsplan willen vormgeven, in hoeveel tijd en van wie ze ondersteuning nodig hebben, of er meer vertrouwen is in een onafhankelijke ondersteuning of juist in een bekende hulpverlener, of er een bekende of een vrijwilliger is waar de familie vertrouwen in heeft. Naast deze factsheet heeft de VNG tevens een modelverordening Jeugdhulp geformuleerd. Deze modelverordening staat vaak (maar niet altijd) aan de basis van de gemeentelijke verordeningen. Jeugdagenda bron: Rijksoverheid Jeugdagenda Door de Rijksoverheid is deze Jeugdagenda opgesteld met input van gemeenten VNG, gemeentelijke netwerken G4 en G32), beroeps- en brancheorganisaties, cliëntenorganisaties en kennisinstituten. De Jeugdagenda geeft weer wat de belangrijkste doelen zijn van de nieuwe jeugdwet. citaat: Familiegroepsplan Met het familiegroepsplan hebben ouders, gezinnen, jeugdigen en hun netwerk de mogelijkheid om de regie te voeren over de nodige hulp. Zij bepalen of en hoe zij een familiegroepsplan willen opstellen. De gemeenten biedt daarbij op grond van de Jeugdwet ondersteuning. Het werken met familiegroepsplannen is volop in ontwikkeling. Gemeenten zijn bekend met het wettelijk kader en hebben dit vertaald naar hun beleid en regelgeving. Sommige gemeenten hebben een formulier gemaakt als hulpmiddel

5 voor gezinnen die aan de slag gaan met een familiegroepsplan (Twenterand), weer andere gemeenten hebben ondersteuning bij een organisatie ingekocht (Zaanstad). De invulling van de wettelijke bepaling is vormvrij en er zullen zich in de praktijk verschillende werkvormen ontwikkelen. Waar het om gaat is dat gezinnen merkbaar worden ondersteund om samen met hun netwerk te werken aan een plan van aanpak voor de hulpverlening. Het opstellen van een familiegroepsplan is geen doel op zich, maar een middel voor meer regie van gezinnen en daarmee bij uitstek onderdeel van de transformatie. De komende periode zal deze omslag in denken en doen verder onder de aandacht worden gebracht.11 VNG, Rijk en cliëntenorganisaties zullen het belang van dit recht van gezinnen communiceren naar gezinnen. Door de VNG is inmiddels een factsheet ontwikkeld waarin uitleg wordt gegeven over het familiegroepsplan. Daarnaast wordt kennis over het familiegroepsplan vergroot door onderzoek waarmee de professionals in het veld extra handvatten krijgen. Zo wordt het WODConderzoek naar het familiegroepsplan in het gedwongen kader uitgebreid naar de fase daar net aan voorafgaand (de drangfase). De interventies in het kader van dit onderzoek worden door VenJ gefinancierd. De resultaten hiervan zullen naar verwachting voorjaar 2016 beschikbaar komen. De ervaringen met het familiegroepsplan maken ook deel uit van de evaluatie van de Jeugdwet. De evaluatie in dit kader is voorzien voor 2018: 3 jaar na inwerkingtreding van de wet. Kinderombudsman Monitor 2015 De Kinderombudsman zal in 2015 een monitior uitvoeren naar de gevolgen van de transitie van de jeugdzorg naar de gemeenten. Dit middels een 3-tal rapporten. Een belangrijke aanbeveling die de Kinderombudsman gedaan heeft is gericht op het verbeteren van de samenwerking tussen professionals. In het 2e rapport vraagt de Kinderombudsman aan aanbieders (pag. 43) o.a. De eigen werkwijze met betrekking tot afzonderlijke dossiervoering kritisch onder de loep te nemen en actief aan de slag te gaan met het transformatiedoel één gezin, één plan. Op pagina 23 van dit rapport staat de onderbouwing van deze aanbeveling: Toch ervaren professionals nog steeds haperende afstemming. Zij geven aan nog teveel casussen te zien warin meerdere hulpverleners actief zijn in een gezin en er geen goede afstemming plaatsvindt, maar hulpverleners hun eigen plan van aanpak uitvoeren. Een vaak genoemde oorzaak hiervoor is dat organisaties die jeugdhulp geven omwille van hun eigen verantwoording een dossier in hun systeem moeten hebben. De afstemming tussen de verschillende trajecten (en dus dossiers) moet geborgd worden door het ondersteunings- of familiegroepsplan waar de ouders (of de jongere) zelf eigenaar van zijn en regie over voeren (met ondersteuning van een casemanager). Het komt echter regelmatig voor dat informatie uit een dossier niet overeenkomt met het plan en dus met de overige behandelingen. Als professionals hierdoor geen eenheid zien, dan zal het gezin ook niet één gezin, één plan ervaren.

6 Monitor Transitie Jeugd (Rapportage 2015) Er komen regelmatig meldingen binnen waaruit blijkt dat het recht op privacy van kinderen, jongeren en ouders geschonden wordt. Ook geven veel mensen aan dat onafhankelijke cliëntenondersteuning niet wordt aangeboden door de gemeente. Als deze wel wordt aangeboden, blijkt deze niet altijd onafhankelijk. Jurisprudentie Op 3 december 2015 heeft het Gerechtshof van s-hertogenbosch uitspraak inzake een hoger beroep bij een ondertoezichtstelling gedaan. Het gezin heeft ondersteuning gekregen (door ons) bij het maken van een FGP. Het hof is met de rechtbank van oordeel dat de kinderen in hun ontwikkeling worden bedreigd, maar ziet onvoldoende grond om hulpverlening in een gedwongen kader te laten plaatsvinden. Het hof stopt met onmiddelijke ingang de ondertoezichtstelling. De motivatie zit in het feit dat de familie voldoende hard maakt dat met het FGP gewerkt wordt aan een verbetering van de opvoedsituatie. Tevens maakt de familie duidelijk dat het FGP de samenwerking met de hulpverleners verbeterd. Link naar de uitspraak 4 maart 2015 Rechtbank Rotterdam heeft uitspraak gedaan over een verzoek tot gesloten jeugdhulp. De kinderrechter wees het verzoek tot verlenen van een machtiging gesloten jeugdhulp af in verband met de mogelijkheid van een familiegroepsplan. De uitspraak is op 4 maart 2015 gedaan door de Enkelvoudige Kamer. Het ging dus om een eenvoudige zaak, waarin één rechter uitspraak doet (in dit geval een kinderrechter).

7 Tevens zijn er diverse uitspraken waarbij de rechter heeft besloten dat in onderhavige situaties een Familiegroepsplan niet aan de orde is. dit ivm diverse ondernomen en weinig succesvolle pogingen voor een netwerkgesprek, Eigen Kracht-conferentie of netwerkberaad.