Amagazine voor studenten en medewerkers van de han

Transcriptie

1 Amagazine voor studenten en medewerkers van de han Als een goudvis op de Laan van Scheut Dure benzine nep! De Grenzeloze Generatie I love me jrg 15, #8, 8 december 2010

2 The English Zone Santa uh...sinterklaas Not Santaclaus, but his typical Dutch counterpart Sinterklaas, visited the international Life Sciences students in their building at the HAN campus in Nijmegen. For many students from abroad it was their first meeting with the Spanish-Dutch legend. To introduce himself, the Good Holy Man had one of his servants (Black Pete) prepare a power point presentation and gather some funny YouTube films. The students on their turn had practised a number of Dutch Sinterklaas songs see de mawn scaint door de bowmen, under the expert guidance of their Dutch language teacher Ineke de Kort. There were spice nuts, a South African student joker and presents for all the students. HG erik schoeber The world for you to conquer On 18 November an International Fair was organized for students who are interested in studying abroad. The event was held in the Arnhem Business School building and started with a gathering at the auditorium. Here students were informed by Ton van Osch, staff member of the International Office. He explained what it is like to go to another country for six months and follow classes at a local university. The world for you to conquer appeared on the big screen. The attendance was very high and all the students were quite interested in the humoristic presentation on rules, procedures and steps to take. According to Van Osch all students who went to study abroad say it was the time of their lives. Afterwards there was a fair in the canteen, where students could gather information about the countries of their choice. They could also taste food or drinks from several of those countries. MHe snsr.nl For more news go to the English pages on

3 B Sensor is het redactioneel onafhankelijk magazine van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Het magazine is gratis voor studenten en medewerkers. Het volgende nummer verschijnt op 5 januari redactie-adres Nijmegen, Kapittelweg 33, Kamer A3.11 (024) Arnhem, Ruitenberglaan 29, Kamer 3.19 (026) sensor@han.nl postadres Postbus 6960, 6503 GL Nijmegen redactie Han Geurts, hoofdredacteur, (024) Herman van Deutekom, plv. hoofdredacteur (026) Renée Jenniskens, (024) Marloes Hamelink, (024) Olga Helmigh, (026) Sander Arink (024) Els Sanders, redactie-assistent 20 Studiesucces Hoe maak je je studie tot een succes? 7 Duurdere benzine nep Geen verschil met normale benzine 13 medewerkers Ruud Kroes Claudia Fitsch Marijn Hondorp Madelon Hermsen redactieraad G. Hendriks (voorzitter), W. Sips, P. Freriks, M. Nederhoed, E. Cuppen, J. Straten en J. van Rijt fotografie Ralph Schmitz Coos Dam Erik Schoeber 10 Je voelt je hier net een goudvis Situatie Laan van Scheut De Grenzeloze Generatie Herken je jezelf? pagina 10 vormgeving en productie Communicerende Ontwerpers, Ubbergen advertenties Bureau Nassau, Lijnbaansgracht GS Amsterdam info@bureaunassau.nl www. bureaunassau.nl T: (020) , F: (020) kopij Kopij en reacties moeten voorzien zijn van naam en telefoonnummer. De redactie houdt zich het recht voor ingezonden stukken te weigeren of in te korten. rubrieken HannaH 4 Passie 24 Studentenleven 30 Stel je voor 32 verder in dit nummer Masterclass 6 Nijmeegs weblog 7 Keuzegids 8 Mail uit Moskou 31

4 Graairatten Misselijkmakend. Een ander woord kan ik er niet bij verzinnen. Walgelijk, komt ook aardig in de buurt. De problemen bij InHolland (en andere onderwijsinstellingen?) zijn bekend: falend toezicht, gesjoemel met diploma s, opmerkelijke declaraties, angstcultuur. Omhooggevallen bestuurders met een acute vorm van grootheidswaan. Tot nog toe niets nieuws, maar daarom niet minder erg. CvBvoorzitter Jos E. die steeds megalomanere gebouwen en ondoorzichtige bestuurslagen opzette. Studenten en docenten waren niet belangrijk, hoe vaak die ook aan de bel trokken. Maar de ellende werd steeds groter en toen die echt piekte, restte de Raad van Toezicht niets anders dan de voorzitter van het CvB te ontslaan. Er moest een kop rollen, exit Jos E. Dacht men. En dacht ook zijn opvolger Geert Dales. Foutje, dus. Jos E. tekende bij Dales komst net een vierjarig contract om te gaan optreden als adviseur van het college van bestuur. Hij had in enkele jaren de hogeschool naar de verdommenis geholpen en werd nu aangesteld om dat burgemeestertje uit Leeuwarden van goede adviezen te voorzien. De burgemeester was immers vreemd in deze wereld en kon wel wat inside adviezen gebruiken. A raison van 178 duizend euro per jaar voor drie dagen per week. Exclusief extra s, bonussen en die nieuwe lease-auto van ruim 70 mille. Met het in die kringen gangbare argument dat zo n kei zichzelf makkelijk terugverdient. En dat nadat Jos E. zichzelf de afgelopen jaren de normale emolumenten van een bestuurder goed had laten smaken. Heel basis allemaal: een tv in de auto, financiële adviezen, extra pensioenstortingen, duizenden euro s aan telefoonkosten, bonussen, een riant afscheids(?)feest en snoepreisjes met zijn echtgenote. Bovenop een meer dan dubbel Balkenende salaris. Gesteund door de Raad van toezicht. Geert Dales had geen schijn van kans in dat wespennest. En nu mag onze Doekle proberen InHolland weer op het rechte spoor te krijgen. Eén jaar om puin te ruimen. Doekle, doe er iets aan en snel, voordat het graaivirus zich nog verder uitbreidt. En Doekle: please, verval niet in dezelfde fouten. Een warme kus wacht je over een jaar als je de zaak daar weer op de rails hebt staan. Als begin van het einde in de hele bedrijfstak. HannaH Ger de Adres: Jan van Galenstraat, Nijmegen Soort woning: arbeidershuisje uit 1906 Gekocht: in 1994, Burgerlijke staat: Ger woont samen met Liesbeth, hun drie zonen en hun twee katten Muren in limegroen, cyclaam, met bont behang, een mix van stijlen en een ruime plek voor muziek. Dat is, samengevat, het interieur van ICA-docent Ger de Vries. Hij geeft in Arnhem les in vormgeving van interactieve media, maar ook bij hem thuis vind je de liefde voor vorm en kleur terug. Die deelt hij met zijn vriendin. Eén van Gers favoriete plekken is de bruinleren stoel van ontwerper Gerard van den Berg. Overigens het enige element in het interieur waarover hij en zijn partner van mening verschillen. Ik vind hem prachtig. Hier zit ik graag te lezen, muziek erbij, of gitaar te spelen. Een oranje hoekbank, met slapende katten, domineert dit deel van de kamer. Daarboven een schilderij van Liesbeth. Maar vooral de oude Deense houtkachel valt op. En dan is er nog een kamerbrede boekenkast. Hij zit ook graag aan de houten tafel: Lekker ouwehoeren en eten... In een vorig leven was de tafel, behalve Afrikaanse azobe-boom, geluidsscherm langs een snelweg. Eromheen staan fifties-stoelen uit een Amerikaanse diner. Van internet. Ze worden opnieuw gemaakt. Vanaf de cyclaamkleurige muur kijken portretten van diverse generaties familie op de tafel neer. De tafel grenst aan de nieuw ingerichte, open keuken, Gers derde favoriete stek. Hij houdt van zijn wijk Liesbeth en ik wonen hier al 25 jaar en zijn straat. De arbeidershuisjes zijn ooit neergezet door de familie Dobbelman, voor de werknemers van de gelijknamige zeepfabriek. Omdat mensen in de straat ook na gezinsuitbreiding hier graag wilden blijven wonen, gingen ze uitbouwen en kelders graven. Daardoor zijn de huizen nu allemaal verschillend. Ger is net aan zijn vierde verbouwing begonnen. Terwijl de eerste, van vijftien jaar geleden, nog niet eens af is, grijnst hij. Destijds stripte hij samen met zijn partner het hele huis, tot op het casco. Er kwam een uitbouw die de woonkamer meer dan verdubbelde, en extra ruimte op de bovenverdieping. Nu moet er in de tuin een atelier verrijzen voor hem en zijn vriendin. De piano, saxofoon, gitaar, platenspeler met elpees en cd-verzameling verraden liefde voor muziek. Ger speelt vooral mondharmonica. Eerst in de band Tuxedo Buck, tegenwoordig in Smokestack. Ik bouw nu zelf een cigarbox-gitaar. Voor de lol. Ik werk graag met materialen. CF erik schoeber 4

5 Duurzaam kunstwerk gaat in rook op koos dam Voor de leeuwen Afgelopen zaterdag was de jaarlijkse Marktdag Presikhaaf, de vuurdoop voor veel ondernemende studenten. Want, zoals elk jaar heeft ook dit jaar een nieuwe groep student companies het daglicht gezien: studenten die een studiejaar lang producten aan de man willen brengen in de hoop winst te maken. Tijdens die Marktdag komen de studenten veelal voor het eerst in aanraking met het publiek om hun verkooppraatje uit te proberen en te zien of ze de consument ervan kunnen overtuigen om hun product aan te schaffen. In totaal waren er 21 companies aanwezig. Maar op zo n dag gaat het niet alleen om de verkoop; juryleden keken ook naar zaken als klantbenadering, standinrichting en meest innovatieve product om tot een overall winnaar te komen. Dat werd TinTin, een company die tinnen relatiegeschenken maakt, waarvan tinnen wijnetiketten de specialiteit zijn. Tweede en derde werden Klip-It en Woemm. Bij het Ernemse publiek viel de appelsnijder Epple (zie foto) van company SEM in ieder geval in de smaak. De Epple is een houder met enkele mesjes erin die in één keer een appel ontdoet van zijn kroos en in partjes snijdt. HvD Eind november werd op de HAN een kunstwerk onthuld dat de duurzaamheidambitie van de HAN symboliseert. Het grote kunstwerk, bestaand uit panelen en water, is de HAN aangeboden door Liag, Unica, Mertens en Heijmans en is ontworpen door Liagarchitect Arie Aalbers. Voor de onthulling hield faculteitsdirecteur van Gezondheidszorg, Gedrag en Maatschappij Frank Stöteler een korte speech waarin hij nog eens benadrukte dat duurzaamheid bij de HAN zeer hoog in het vaandel staat. Daarna presenteerde hij, gehuld in een witte jas en beschermende bril, op een bijzondere manier het kunstwerk dat voor even - letterlijk in rook op ging! De heer Stöteler gooide droog ijs met Co2 in het water, legt Dirk Vandenput van chemisch bedrijf Mercachem uit. Als je CO2 in vaste vorm in het water gooit, wordt het direct vloeibaar en gaat het op in gas. Dat zorgt voor dat rookeffect, Nieuwsgierig? Het kunstwerk staat voor het HLO-gebouw aan de Laan van Scheut in Nijmegen. MHe Promotie Etty Wiel Eind november is HAN-docente Etty Wielenga-Meijer aan de Radboud Universiteit Nijmegen gepromoveerd. Ze onderzocht hoe je het werk zo organiseert, dat je ervan leert. Een baas die de lat hoog legt, kan medewerkers stimuleren tot beter en efficiënter werken. De werknemer stelt zichzelf dan hogere doelen om aan die eisen te kunnen voldoen. Maar de lat moet niet te hoog zijn, want dat werkt averechts. Datzelfde gaat op voor de mate van vrijheid die medewerkers hebben om het werk in te delen en keuzes te maken. Wielenga-Meijer is arbeid- en organisatiepsychologe en docent bij faculteit Economie en Management. HG sensor #8, jaargang 15 5

6 Premiumbenzines niet schoner en ook niet goedkoper In Sensor 6 stond een bericht over het onderzoek van consumentenprogramma Kassa en HAN-Automotive naar de werking van premiumbenzines. Bekende oliemaatschappijen claimen dat deze benzines zuiniger rijden en schoner zijn, maar tijdens de uitzending van Kassa op 20 november is bekend gemaakt dat dit helemaal niet zo is. Uit alle tests die uitgevoerd zijn, kwam geen enkele benzine er beter of slechter uit dan de merkloze brandstof, stelt Kassa. Ook in de uitstoot werden geen verschillen aangetroffen. Volgens Kassa is door HAN Automotive voor het eerst wetenschappelijk aangetoond dat premium benzine niet werkt. Dat sommige chauffeurs de ervaring zeggen te hebben zuiniger en prettiger te rijden met premiumbenzine, komt volgens pr-manager van HAN-Automotive Koen Lau mogelijk door een placebo-effect: Als je meer betaalt voor je benzine, ga je misschien vanzelf rustiger rijden en daardoor ook zuiniger. MHe Grote kwaliteitsverschillen De interne audits die als onderdeel van het HAN-beleid kwaliteitszorg zijn uitgevoerd, laten een groot verschil zien in kwaliteit van de opleidingen. In totaal zijn twaalf bachelor- en vier masteropleidingen geaudit door een intern team met als doel de opleiding door te lichten en verbeteradviezen te geven om accreditatieproof te zijn. De facetten Studielast en Kwantiteit en kwaliteit personeel scoren het hoogst bij de bacheloropleidingen. HBO-Niveau, Toetsing en beoordeling en Gerealiseerd niveau scoren het laagst. Naar aanleiding van deze resultaten worden de opleidingen geacht acties te ondernemen met het oog op het bezoek van de visitatiecommissie. HG Toekomst van de steden Nederland vergrijst en de bevolking krimpt. Dat heeft vooral op het gebied van wonen, zorg, mobiliteit en onderwijs grote gevolgen voor onze steden. Hoe ziet de toekomst eruit? The future of cities was het onderwerp van de HAN Creative Masterclass, die eind november gehouden werd in Luxor Live in Arnhem. Tijdens de drukbezochte masterclass gaven twee vooraanstaande Britse sprekers, journalist en (milieu-)schrijver Fred Pearce en bekroond documentairemaker en maatschappelijk ondernemer David Barrie, hun visie op dit thema. Volgens Pearce zal de nu nog groeiende wereldbevolking binnen een generatie gaan krimpen en zullen in de toekomst niet de jongeren, maar juist de ouderen de dienst gaan uitmaken. Barrie pleit voor een toekomst met meer maatschappelijke collectiviteit, waarin men meer mét elkaar organiseert in plaats van vóór elkaar. Nadat de twee Britse sprekers hun betoog hadden gehouden, ging een driekoppig panel, bestaand uit deskundigen van de gemeente Arnhem, Radboud Universiteit Nijmegen en Standvast Wonen, met hen en de zaal in discussie over de toekomst van Arnhem en Nijmegen. Een treffende quote over Arnhem hierbij was: The city is never finished, but always ready. MHe 6

7 Bijbaan om te shoppen Bijna de helft van de studenten heeft een bijbaan om leuke dingen te doen. Maar dat gaat wel ten koste van de studieresultaten. Dit blijkt uit een onderzoek van nationalevacaturebank.nl onder ruim duizend studenten. Een derde van de studenten werkt om werkervaring op te doen. Hiermee hopen zij op een betere positie op de arbeidsmarkt. Een op de vijf studenten heeft een baan nodig om de opleiding te kunnen betalen. Het grootste deel (47 procent) werkt om leuke dingen te kunnen doen. Ik hou van winkelen, legt Pabo-student Maaike uit. Als mijn salaris binnen is, duik ik meestal meteen de stad in. Voor de werkervaring hoef ik het niet te doen. Ik sta namelijk op de broodafdeling in de supermarkt. Haar ouders betalen haar collegegeld en boeken en ze woont thuis. Dus ik hoef niet per se te werken. Maar ik wil ook gewoon lekker kunnen uit eten en zo. Anders kan ik alleen maar thuis zitten. MH Nijmegen Direct: Nieuw Nijmeegs initiatief Alle mooie dingen over Nijmegen dicht bij elkaar: dromen, visies, ideeën. Dat is de weblog Nijmegen Direct. Op deze site krijgen mensen, die betrokken zijn bij Nijmegen, de kans om zich te uiten. De site is onlangs feestelijk gelanceerd. Studenten van het derde en vierde jaar van de opleiding Communicatie werkten mee aan de realisatie. Hun begeleider, Hanneke van Stokkom, is ook lid van het kernteam van Nijmegen Direct. De studenten volgen de specialisatie Nieuwe Media en zijn bezig met het maken van een rapport over op welke manier er meer bloggers en bezoekers op de site kunnen komen. Om met een oplossing te komen, praten ze in ieder geval veel met de bezoekers en bloggers op de maandelijkse bijeenkomsten van de site. De studenten bloggen zelf ook, bijvoorbeeld op Nijmegen Direct. Ter plekke verzint student Toon één zin om samen te vatten wat Nijmegen Direct zo leuk maakt: Het is een multimediale community. Hij staat er zelf van te kijken. RJ is familie van erik schoeber Promotie Frank Hermans Vrijdag 19 november verdedigde HAN-docent Frank Hermans met succes zijn proefschrift Trauma en Beschaving in de Agnietenkapel van de Universiteit van Amsterdam. Het proefschrift is het resultaat van vijf jaar onderzoek naar de ontwikkeling van een uitgebreid stelsel van specialistische zorg om emotionele gevolgen van schokkende gebeurtenissen zoals rampen, oorlogen, vervolging, ernstig verlies of seksueel geweld te verlichten. HG sensor #8, jaargang 15 7

8 HAN ers succesvol bij sportverkiezingen ralph schmitz Eind november vond alweer voor de zevende keer de NSSR Sporter van het Jaar-verkiezing plaats. In het volle sportcafé van het Universitair Sportcentrum verdeelden HAN-studenten en RU ers de prijzen in zes categorieën (vrijwilliger, trainer, sporter, sportster, topsporter en team van het jaar). HAN-student en karateka Timothy Petersen, die in het verleden al regelmatig werd geportretteerd door Sensor, ging ervandoor met de prijs voor Topsporter van het Jaar. Sporter van het Jaar werd ook een HAN er: Eric van de Meent, wielrenner en mountainbiker (zie ook blz. 24 en 25, Passie). Het RU/HAN Batavierenraceteam werd Team van het jaar. De prijzen werden toegekend aan de hand van stemmen op de website van de NSSR, stemmen van de studentensportverenigingen en een jury. Vrijwilliger van het Jaar werd Caressa Janssen; Willy van Haaren werd gekroond tot Trainer van het Jaar en de titel Sportster van het Jaar was een prooi voor Lâle Yildirim. SA Eric van de Meent: Sporter van het jaar. Positieve uitschieters in een zee van middelmaat De opleidingen Mondzorgkunde (beoordeling: 7,8) en Bioinformatica (8,6) zorgen voor een positieve noot, maar de rest van de opleidingen aan de HAN zal de presentatie van de Keuzegids 2011 niet met gejuich hebben ontvangen. Een middenmoter. Het gros van het onderwijsaanbod in Arnhem en Nijmegen ontkomt niet aan het stempel gemiddeld volgens de gids, die zich baseert op oordelen van studenten en deskundigen en op gegevens over slagingskans, contacturen, groepsgrootte en studietempo. Negatieve uitschieters zijn de opleidingen Commerciële Economie (Arnhem: 5,2 en Nijmegen 5,4) en HBO Rechten (beide steden: 5,2). Wat in de gids opvalt, is dat het onderwijs op kleine en middelgrote hogescholen beter wordt gewaardeerd dan op grote hogescholen. Veel studenten lijken het dus gehad te hebben met die massale onderwijsfabrieken die soms minder dan tien uur onderwijs per week organiseren, aldus de gids. SA HLO bovengemiddeld beoordeeld De opleidingen Chemie, Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek en Life Sciences hebben hoge scores gehaald tijdens de beoordeling van de opleiding door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). De voltijdopleidingen van de Hogere Laboratorium Opleidingen scoorden op 18 aspecten goed, en op twee voldoende. De deeltijdopleidingen kregen 17 keer goed en drie keer voldoende. HG 8

9 Stroomstoring jaagt studenten naar huis ralph schmitz Ghandi of Hitler Je ziet het een, maar denkt aan het ander. Je ziet een plaatje van Hitler en denkt aan Ghandi, je ziet hongerbuikjes, je weet vreetbuikjes. Zo ongeveer hebben de eerstejaars studenten Creatieve Therapie de opdracht Links-Rechts opgepakt. Onder leiding van tweedejaars studenten gingen ze aan de slag met de opdracht iets met dat thema te doen. Resultaat? Video s, ruimtelijke werken en de prachtige, veelzeggende, kleurige, multidimensionale gevouwen fotocollages die nu nog op de begane grond van de C-vleugel aan de Kapittelweg in de gang hangen. Gaat dat zien, ze hangen er nog maar een paar weken. RJ De stroomstoring in Arnhem vorige week was voor een aantal studenten een goede reden om naar huis te gaan. Na twintig minuten zonder licht in de gebouwen van de Faculteit Economie en Management (FEM), de Pabo en Autotechniek, besloot de HAN tot ontruiming over te gaan. Halverwege de ontruiming was de stroomstoring alweer opgelost, meldt De Gelderlander. Het leek een beetje op zo n oefening, vindt Jaap, tweedejaars Commerciële Economie. Ik ben nooit de snelste met die dingen. In dit geval jammer, anders had ik mooi thuis gezeten. Nu ben ik toch maar gebleven. In totaal kwamen 860 aansluitingen in verschillende Arnhemse wijken gisteren zonder stroom te zitten. MH ralph schmitz Boos over bezuinigingen onderwijs De studenten zijn boos. Heel boos. Zo boos dat ruim honderdduizend van hen samen met vakcentrale Middengroepen en Hoger Personeel (MHP), het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) en tientallen andere organisaties een petitie hebben aangeboden aan Staatssecretaris van Onderwijs Halbe Zijlstra, omdat ze erg bezorgd zijn over de bezuinigingen in het onderwijs. De petitie met nu al handtekeningen is het resultaat van de Minimaal nominaal actie van het ISO tegen het kabinetsplan om onder meer te bezuinigen op de studiefinanciering en het verhogen van het collegegeld in het hoger en universitair onderwijs. Voor studenten die langer dan vijf jaar over hun studie doen, willen zij het collegegeld verhogen naar 7000 euro per jaar. Huidige HAN-studenten hebben nog mazzel: het CvB heeft onlangs besloten dat zij zeven jaar over hun studie mogen doen tegen het reguliere wettelijke collegetarief. Doen zij er acht jaar over, dan wordt voor hen het collegegeld verhoogd naar euro. Pas na het negende jaar wordt het tarief van 7000 euro ingevoerd. Echter, voor toekomstige HAN-studenten zullen de nieuwe regels van het kabinet wél gelden. Volgens de MHP staan de plannen van het kabinet haaks op de ambitie in het regeerakkoord om tot de top 5 van kenniseconomieën in de wereld te gaan behoren. Volgens hen zijn er voor het realiseren van de kenniseconomie meer hoger opgeleiden nodig en past daarbij geen afbraakbeleid. Het ISO vreest voor meer diplomafraude. Daarom roept de MHP samen met het ISO het kabinet op om de aangekondigde maatregelen terug te nemen. HAN-student Culturele en Maatschappelijke Vorming Sanne (22) vindt het belachelijk wat de overheid allemaal van plan is. Nog even en studeren is, net als vroeger, alleen nog iets voor de elite. Als ik geen stufi meer zou krijgen, denk ik niet dat ik nog aan een studie zou beginnen. Ik kom nu al nauwelijks rond! MHe sensor #8, jaargang 15 9

10 het nieuwe fem-gebouw aan de nijmeegse laan van scheut Je voelt je hier ralph schmitz net een goudvis Een bezoek aan het nieuwe pand van de Faculteit Economie en Management op de Nijmeegse HAN-campus is een feest voor het oog. In het lichte gebouw zitten overal studenten en docenten op vrolijk gekleurd meubilair. Het gebouw is erg open: in veel lokalen en werkruimtes kun je binnenkijken; overal op de brede gangen zijn werkplekken voor studenten en docenten. Gebrek aan privacy is dan ook een veelgehoorde klacht. Tijd voor een bezoek. B Renée Jenniskens Alexander Vijghen (22) is tweedejaars Facility Management en vicevoorzitter van de Faculteitsraad. Hem kwam via allerlei medewerkers en studenten ter ore dat er over het gebouw veel klachten zijn, vooral wat betreft het gebrek aan privacy en geluidsoverlast. Bovendien is er in het gebouw te weinig werkruimte voor studenten en zijn er te weinig computers. Met Alexander loopt Sensor door het gebouw. geen computers Bij de ingang is al meteen duidelijk wat hij bedoelt. Van het lokaal naast de ingang is de buitenwand helemaal van glas. Je voelt je soms net een goudvis, zegt Alex. Ook als je de roltrap opgaat, kun je in diverse lokalen binnenkijken. Studenten zwaaien vrolijk naar de Sensorfotograaf in de hoop op de foto te komen. Op de eerste verdieping zijn projectgroepruimtes die je moet reserveren. Dat heeft een groep blijkbaar niet gedaan. Voor de deur van een ruimte staat de groep die wel geboekt heeft, ongeduldig te trappelen. Kut, roept een meisje, als ze de ruimte binnengaat. Er staan hier geen computers! Dat is ook een groot probleem, vindt Alex. De directie gaat er vanuit dat studenten zelf een laptop meenemen. Maar dat is nooit tegen ons gezegd. De Faculteitsraad heeft de directie daar op aangesproken. Dat was geen zinloze actie: vanaf februari wordt op de boekenlijst vermeld dat studenten wordt geadviseerd een laptop mee te nemen. Ook zijn er vijftig leenlaptops aangeschaft, hebben we te horen gekregen. Voor de studenten zijn er aan de straatkant open computerwerkplekken ingericht. Drie verdiepingen hoog met in totaal tachtig plaatsen. Niet alleen is alles bezet, de studenten zitten ook letterlijk rug aan rug. Geen enkel probleem, zegt een aanwezige student. Het is vol, maar je hebt iedereen om je heen. Lekker efficiënt. Naar de open werkplekken gaat een smalle trap. Alex maakt zich zorgen over de brandveiligheid. Natuurlijk is het volgens de normen. Maar kijk eens hoe smal die treden zijn. Een ander heikel punt is het geluid. Loopt er iemand met klikhakken door een lokaal met mooie gegoten vloeren, dan kun je er in het lokaal daaronder van meegenieten. Het is wel binnen de normen, weet Alexander, maar men heeft er blijkbaar toch last van. doorgeslagen We gaan naar de tweede verdieping, bedoeld voor medewerkers. Die hebben geen eigen bureau, laat staan een eigen kamer. In plaats daarvan zijn er flexwerkplekken in grotere ruimtes en op de gang, 10

11 een paar meter van de studentenwerkplekken. Stiltewerkplekken, voor het echte werk, zijn er in kleinere ruimtes. In de gang staan hippe paarse zitjes en een rij tafels voor studieloopbaangesprekken, die nu tijdelijk door studentengroepjes gebruikt mogen worden. Op die tweede verdieping treffen we Ewald Sorbi, docent van de afdeling Facility Management. Dit gebouw is open en transparant, maar men is wel wat doorgeslagen, vindt hij. Hij somt op: Bij gebrek aan ruimte zitten hier vooral studenten te werken, soms zelfs in onze loungeruimte, die ook open en toegankelijk is. Maar in de pauze wil ik even niet gestoord worden door studenten. Gesprekken in die loungeruimte zijn hoorbaar op de werkplekken. En verder? Sorbi vervolgt: Er zijn lockers, maar daar past geen aktetas in. Voor boeken en dergelijke hebben docenten een planklengte in een kast, dat is niet voor iedereen voldoende. Hij vindt het jammer dat de toekomstige gebruikers zo weinig zijn betrokken bij de inrichting van het gebouw, en dat het erop lijkt dat er maar beperkt gebruik is gemaakt van specifieke knowhow. Wel is de docent erg blij met de bedrijvigheid. Er gebeurt van alles, dat stimuleert mij. Je spreekt elkaar veel vaker hier. Het heeft dus ook charmes en voordelen. En uiteindelijk went het om hier te werken. Ondanks de beperkingen zou ik niet meer terug willen naar de Kapittelweg. Dat was erg donker en gesloten. Het is nu de kunst om de kinderziektes er uit te halen. folie en viltjes Er kan wel wat aan de problemen gedaan worden, vindt Alex. Het heeft alles te maken met communicatie. Ada van Arkel is locatiemanager en geeft antwoord: Hoewel we wisten dat er tijdelijk te weinig werkruimte voor de studenten zou zijn, hebben we toch besloten in zijn geheel te verhuizen, ook al duurt het nog een jaar voordat de tweede helft van het gebouw wordt opgeleverd. Toch heeft die verhuizing positief uitgepakt, vindt ze. Later, als de tweede fase van het gebouw klaar is, zijn er bijvoorbeeld niet 14 maar 40 overlegruimtes en zullen er ook meer computers zijn voor studenten. Van Arkel: Er is ook al heel wat aan de klachten gedaan. In veel groepsruimtes is folie op de ramen geplakt. Ze vindt niet dat de klachten dermate ernstig zijn dat dat ook zou moeten gebeuren met de binnenlokalen. Dat gaat ten koste van het licht. En over de geluidsoverlast zegt ze: We zitten binnen de normen, maar uit metingen blijkt dat er veel met tafels geschoven wordt. Daar komen viltjes onder. licht, lucht en ruimte De locatiemanager vindt de communicatie goed: Met de medewerkers is van tevoren gepraat over het inrichtingsconcept. Binnenkort is er het eerste gebruikersoverleg. De communicatie gaat echter vooral via opleidingscommissies en het groepsvertegewoordigersoverleg. We hebben ook klachtenformulieren. Tot nu toe hebben we er zo n vijftig binnengekregen. Ze is zelf erg blij met het gebouw: Licht, lucht en ruimte, vat ze het samen. En je hebt hier veel meer contact. Ook Alexander is positief over het gebouw. De openheid en drukte hebben hun charmes. Het is een modern gebouw, met een professionele uitstraling. Nu nog de kinderziektes eruit halen. sensor #8, jaargang 15 11

12 DeGrenzeloze 12

13 Waar hoor jij bij? Voordat we inzicht geven in de grenzeloze generatie, een overzicht van generaties waaruit onze huidige samenleving bestaat. Stille generatie (geboren ) Deze generatie bleef trouw aan het gezag. In de tijd van de wederopbouw kon je door je werk hoger komen op de maatschappelijke ladder. Amerika was het voorbeeld: vrolijke gezinnen, kleurige kleding. De auto werd statussymbool en huishoudelijke apparatuur kwam in opmars. Deze generatie is spaarzaam ingesteld. We zijn ons er niet dagelijks van bewust, maar we behoren ieder tot een bepaalde generatie. Hoewel er binnen zo n generatie vele stromingen zijn, kun je je tijdgenoten behalve aan leeftijd, ook herkennen aan bepaalde opvattingen ( Alles moet kunnen ), uiterlijk ( had jij ook lang haar in de seventies?), popcultuur ( weet je nog, die wause gabbers in de jaren 90?) en heftige gebeurtenissen in de wereld ( waar was jij toen Kennedy werd vermoord?). Het merendeel van de huidige HAN-studenten behoort tot de zogenoemde Grenzeloze Generatie en is wellicht de meest complexe, tegenstrijdige generatie die we tot nu toe gekend hebben. B Redactie Generatie Protestgeneratie (geboren ) De babyboomgeneratie kwam tot wasdom in een tijd van sterke welvaartsstijging en kende geen armoede of massale werkloosheid. Ideologieën omtrent het Amerikaanse kapitalisme versus het Sovjet-communisme boden een alternatief voor de traditioneel verzuilde Nederlandse manier van leven. Zelfontplooiing, burgerlijke ongehoorzaamheid, geestverruimende middelen en vrije seksuele moraal resulteerden in een nieuwe levensstijl. Sluimerende onvrede onder jongeren leidde in heel West-Europa tot protest. Er ontstond een vrijgevochten protestgroep en een meer behoudende meerderheid. In de jaren zestig werd ook de kiem gelegd voor het postmaterialisme: geloof in solidariteit, emancipatie en duurzaamheid en bewust werken aan een betere samenleving. Verloren generatie (geboren ) Deze generatie Nix kreeg te maken met massale jeugdwerkeloosheid en maakte vanwege het ontstaan van aids het einde van de seksuele vrijheid mee. Er werd geëxperimenteerd met verschillende samenlevingsvormen. De jeugdcultuur manifesteerde zich met de komst van MTV. Kwaliteit van het bestaan werd belangrijker: parttime werken, tweeverdienen of anderhalfverdienen. De levensstandaard steeg. Over het algemeen is deze generatie praktisch ingesteld, zelfredzaam, relativerend en heeft een no-nonsense mentaliteit. Pragmatische generatie (geboren ) Dit zijn veelal de kinderen van de protestgeneratie. Zij kregen gelijke kansen, ruime mogelijkheden, vrijheid en keuzes, veel stimulans van hun ouders. Belangrijk: je eigen ding doen en jezelf zijn. Zelfontplooiing staat als levensmotto centraal: werk is belangrijk, maar levensgeluk belangrijker. Ook wel patatgeneratie : bij het uitblijven van disciplinaire dwang vervallen kinderen vaak in passiviteit. Ouders staan minder boven hun kinderen, maar meer ernaast. Op latere leeftijd stelt deze generatie fundamentele keuzes uit zoals beroepskeuze en ouderschap. Grenzeloze generatie (geboren vanaf 1986) Ook wel: Digitale generatie. Kinderen zijn al vroeg actief met sms en op internet met profielensites en msn. Voor deze generatie zijn de nasleep van 9/11 en de moord op Pim Fortuyn vormend. Ook getypeerd als achterbankgeneratie (ouders regelen alles voor hen), knip-en-plakgeneratie (alles is al eens bedacht), mediageneratie (communiceert gemakkelijker digitaal dan van persoon tot persoon), Einstein-generatie en Generatie Y (als opvolger van Generatie X: vertroeteld, zelfverzekerd en opgegroeid met grote technologische vooruitgang). sensor #8, jaargang 15 13

14 INTERVIEW MET DE AUTEUR VAN DE GRENZELOZE GENERATIE DurfGrenzenTeT Frits Spangenberg is sociaal wetenschapper en oprichter van onderzoeksbureau Motivaction. Samen met Martijn Lampert schreef hij het boek De grenzeloze generatie en de eeuwige jeugd van hun opvoeders : enerzijds zijn jongeren van nu opgevoed in vrijheid en voorspoed en leven ze in een continue stroom van technologie, bereikbaarheid en interactie. Anderzijds tonen ze onvoldoende verantwoordelijkheidsgevoel, zelfbeheersing en solidariteit. Sensor sprak hierover met Spangenberg. agressie nemen toe in de samenleving. Het belang van zelfbeheersing en het nemen van verantwoordelijkheid wordt gebrekkig op jongeren overgedragen. Daar moet iets aan gedaan worden. Wat is de rol van voorgaande generaties? Vroeger hadden jongeren minder te zeggen. Ze luisterden naar hun ouders, die doorgaans streng waren, en durfden zelden tegen autoriteiten in te druisen. Nu zitten we welhaast aan het andere uiterste van het spectrum: jongeren eisen een steeds dominantere plek op in de samenleving. Door hun zelfstandigheid en zeggenschap in het onderhandelingshuishouden dat thuis heerst, zijn zij extreem assertief, behendig, en individualistisch. Ook zijn ze commercieel interessanter, waar marketeers op in haken. Voorgaande generaties, waaronder hun opvoeders, gaan grotendeels mee in dit forever youngideaal. Daardoor heerst er een taboe op opvoeden en lesgeven met gezag. Hoe zou u de huidige generatie omschrijven? Dankzij de grote technologische vooruitgang en hun flexibele aanpassingsvermogen zijn jongeren slimmer, sterker en socialer dan ooit. Ze communiceren via sms, msn, profielensites en smartphones en weten hun weg op internet prima te vinden. Voor het eerst ziet de samenleving een totaal positieve generatie: hoewel de gevolgen van 9/11, de moord op Fortuyn en de economische crisis hun stempel drukken, hebben jongeren vrijheid en relatieve rijkdom. Ze leven intens en zijn in grote mate gefascineerd door uiterlijk, kicks en status. Helaas kunnen de gevolgen van deze collectieve onverantwoordelijkheid problematisch zijn: studievertraging, geldschulden, alcoholmisbruik, minder betrokkenheid en publieke Wat zijn de gevolgen van dit grenzeloze gedrag? Het is van alle tijden dat pubers zich afzetten tegen de idealen en principes van hun ouders, maar ze behoeven óók structuur en begeleiding. Het puberbrein is niet in staat om consequenties in te schatten, en maakt daarom vooral beslissingen die op korte termijn voor bevrediging zorgen. Omdat veel opvoeders van nu hun kinderen vaak hun zin geven, worden waardevolle en noodzakelijke zaken als geduld, plannen op lange termijn en solidariteit onvoldoende aangeleerd. Dat levert problemen op. Jongeren redden zich prima in deze samenleving, maar zijn tegelijkertijd minder opgewassen tegen problemen en gedwongen maatregelen, omdat hun referentiekaders, zoals toegeeflijke ouders en coulante docenten, hen het omgaan met beperkingen niet genoeg aangeleerd hebben. Hoe denken jongeren van nu over de samenleving? Ze staan optimistisch in het leven en treden de toekomst met vertrouwen tegemoet. Maar dit kan doorslaan naar laconiekheid: Als ik een soa krijg, lossen antibiotica het op, Ik leen even extra geld bij 14

15 DeGrenzelozeGeneratie rekken DUO en Ik doe wel wat langer over mijn studie. Je zou kunnen zeggen dat tegenovergestelde factoren tot een climax komen: keuzevrijheid, keuzestress, rijkdom, verzadiging, verveling, hang naar prikkel, behoefte aan sturing, geen ontzag voor autoriteit, et cetera. Er gaat veel goed met deze generatie, maar er zal een omslag moeten plaatsvinden als het gaat om het nemen van collectieve verantwoordelijkheid. Wat moet er veranderen? Het is van belang dat jongeren een inspirerend persoon in hun directe omgeving tot voorbeeld nemen. Aan de opvoeders de taak om deze inspirerende persoon te worden: neem het heft weer in handen, durf grenzen te trekken en verschaf duidelijkheid. Niet door omdat ik het zeg! te roepen, maar uit te leggen waaróm respect, begrip, inzicht en betrokkenheid belangrijk zijn. Aan docenten de taak om hun kennis zo passioneel mogelijk over te brengen. Competentiegericht leren kan fantastisch zijn voor een leerling die al weet wat hij wil, maar het is een ramp voor studenten die nog niet weten waar hun kwaliteiten liggen. Docenten moeten inspireren, leiding nemen, studenten uitdagen en hen aanmoedigen. Daarbij is het zaak dat ze dicht bij zichzelf blijven en zich niet laten meeslepen met allerlei nieuwe lesmethoden. Zorg dat je als school strakkere basisregels herinvoert, zoals niet eten en drinken in de klas, het opruimen van het lokaal bij vertrek en duidelijke omgangsvormen. Inhoudelijk moeten docenten weer de vrijheid krijgen om passioneel te vertellen en studenten het belang van hun vak en de invloed op de samenleving te benadrukken. Denkt u dat er een omslag komt? Daar ben ik zeker van. Alles gaat in een golfbeweging. Ik hoor jongeren nu al zeggen dat ze het weer anders gaan doen dan hun ouders: strenger en bewuster. Dat levert weer een hele nieuwe generatie op, waar natuurlijk óók haken en ogen aanzitten. Perfect wordt het nooit, maar als dit zo door gaat, draaien de jongeren vroeg of laat voor problemen op van wereldformaat. Streven naar balans is nu dan ook noodzakelijker dan ooit. sensor #8, jaargang 15 15

16 Sensor interviewde een aantal HAN-studenten die behoren tot de grenzeloze generatie. Hoe was hun opvoeding, welke invloed heeft dit gehad op hun huidige leven en wat zijn hun keuzes en voorkeuren? LieverMeerSturing Kars Thewissen (17) is eerstejaars Sport, Gezondheid en Management. anja van langen Muziek: Van alles, momenteel She s Out Of My League van Stephen Speaks Internet-ritueel: Hotmail, hyves, facebook, msn Merken: Adidas, G-Star, Jack & Jones TV: Oh Oh Cherso, TMF, CSI, Scrubs Als kind mocht ik veel, maar er waren grenzen. Goed gedrag werd beloond, bijvoorbeeld met computerspelletjes, maar bij slecht gedrag kreeg ik geen straf. Zo heb ik ooit een ruit gebroken toen ik binnenshuis voetbalde, maar kreeg ik alleen een preek. Toen ik zeven jaar was, zijn mijn ouders gescheiden. Mijn twee jaar oudere broer Jesse en ik gingen steeds heen en weer tussen mijn ouders. Na drie jaar zijn we definitief bij mijn moeder gaan wonen. Mijn vader kreeg een nieuwe vriendin, en Jesse en ik konden niet met haar opschieten. De band met onze vader verslechterde. Toen zijn relatie uitging, begon mijn vader veel te drinken. Hij werd alcoholist. Zijn huis was een troep, en hij zag er steeds onverzorgder uit. We hebben vaak geprobeerd tot hem door te dringen, maar tevergeefs. Dan stopte hij, maar hield dat twee dagen vol. Een jaar geleden heb ik het contact met hem verbroken. Dat was een pijnlijke beslissing, maar hij verkiest alcohol boven zijn kinderen. Dat is toch afschuwelijk? Maar de situatie is zoals het is, daar verander ik niets aan. Mijn broer heeft het er moeilijker mee; hij behoudt het contact. Dat respecteer ik, maar mijn keuze staat vast. In die zin ben ik volwassen voor mijn leeftijd. Ik mag iemand, of niet. Zo ja: gezellig, zo nee: jammer. Mijn moeder heeft na de scheiding een relatie gekregen met de broer van mijn vader. Ik mag mijn oom graag en hij behandelt ons goed, dus waarom zou ik er een drama van maken? 16 Ik werk hard voor mijn eigen geld; heb zelfs twee bijbanen. Mijn moeder betaalt mijn kleding, maar ik koop zelf ook van alles, zoals mijn brommer. Soms ben ik dronken, maar ik weet waar mijn grenzen liggen. Experimenteren met drugs doe ik af en toe, maar ik pas goed op. In de liefde geloof ik nog steeds. Ik scharrel soms met een meisje, maar aan one night stands doe ik niet. Als ik een tijdje wat met een meisje heb, doe ik het meestal onveilig. Voor seksueel overdraagbare aandoeningen ben ik niet zo bang. Of ik meehelp in het huishouden? Meestal zeurt mijn moeder dat ze alles tien keer moet vragen, haha. Maar ik kook geregeld en doe na het voetballen de was. Mijn opleiding vind ik leuk, maar ik heb maar dertien contacturen per week. Dat is te weinig. Ik moet erg wennen aan de hoeveelheid zelfstudie. Liever had ik meer sturing en begeleiding gekregen. Het is moeilijk om mezelf er toe te zetten alles te plannen en te doen. Voor de toekomst ben ik niet bang. Ik ben pas over vier jaar klaar met mijn studie en dan zie ik wel hoe het loopt. Het heeft niet veel zin me nu al druk te maken, dus doe ik dat ook niet.

17 DeGrenzelozeGeneratie RespectHeeft VooralMet JeOpvoeding TeMaken Trudy Slijkhuis (23) is vierdejaars HBO-recht Ik ben enig kind, en heb altijd samen met mijn moeder gewoond. Mijn vader heeft me niet erkend. Toen ik klein was, heeft mijn tante drie jaar bij ons gewoond. Die ving mij op toen ik uit school kwam. Tussen de middag at ik bij opa en oma, want mijn moeder werkte fulltime. Natuurlijk heb ik me afgevraagd wie mijn vader is, maar ik heb hem niet gemist in mijn leven. Mijn moeder is mijn vader en moeder tegelijk. Ze liet me bijvoorbeeld zelf mijn vriendjes uitzoeken, maar ze waarschuwde me als ze zag dat een jongen mij niet goed behandelde. Ik had het wel leuk gevonden om een oudere zus te hebben die een beetje de leiding kon nemen. In de pubertijd werd ik redelijk vrij gelaten, maar ik moest me wel aan de regels houden en meehelpen in het huishouden. Mijn moeder had met de mentor afgesproken dat hij haar belde als ik spijbelde. Als ik thuiskwam, werd ik meteen terug naar school gestuurd om na te blijven. Dan haatte ik mijn moeder. Nu ben ik blij dat ze dat deed en heb ik veel respect voor hoe ze alles heeft klaargespeeld. We hebben echt een moeder-dochter relatie. Ik zou geen vriendinnen met mijn moeder kunnen zijn. Dat is een andere rol. Mama heeft de leidende hand; zij heeft veel meer levenservaring. Op school is er wel eens iemand met HIV geweest om daarover te vertellen. Dat heeft veel indruk op me gemaakt. Mijn moeder was altijd open over seks. Toen ik op mijn vijftiende een vriendje had, wilde ze dat ik de pil ging slikken. Niet dat ik daar al aan toe was, maar het kon geen kwaad. Ze zei: Als je een spiegeltje in je tas kan stoppen, past er ook een condoom in. Ik heb altijd condooms gebruikt. Drugs heb ik nog nooit geprobeerd. Alcohol wel, maar daar kan ik slecht tegen. Ik ben snel aangeschoten, moet na een paar drankjes overgeven en heb de volgende dag een kater. Ik ga alleen uit als ik de volgende dag vrij ben. Sommige studenten gaan helemaal los op donderdag en zitten vrijdag brak in de studiebanken. Ik doe dat niet. Ik zie hoe hard mijn moeder werkt om alles voor elkaar te krijgen en ik betaal mijn eigen collegegeld. Dan neem je het toch wat serieuzer. Ik heb VVD gestemd. Het is belangrijk dat de economie weer beter wordt en dat we uit de crisis komen. De PVV zie ik liever niet in de regering. De publieke omroep vind ik heel links. Het is belangrijk om nieuws vanuit meerdere kanten te belichten. Dan krijg je respect voor elkaar. Je moet naar individuen kijken, niet naar groepen. Respect heeft vooral met je opvoeding te maken. Het is belangrijk dat ouders toezicht houden. Ik vind dat mijn moeder het heel goed heeft gedaan. Ik zou het net zo aanpakken. sensor #8, jaargang 15 17

18 Dwingen WerktNiet Leon Verstappen (23) is laatstejaars Autotechniek en voormalig voorzitter van het Arnhemse campuscafé Lokaal 99. Muziek: van smartlap tot dance TV: Expeditie Robinson, Bear Grills Internetroutine: veel (vooral sinds ik een smartphone heb), nieuwssites, rondsurfen Ik ben opgegroeid in Midden-Limburg, samen met mijn twee jongere broers. De controle die mijn ouders op ons uitoefenden, was niet groot. We zijn verantwoordelijk voor onze eigen keuzes. Ze lieten me mijn eigen gang gaan. Dat uitte zich vooral in mijn schoolkeuzes. Ik ben begonnen op het atheneum. Dat kon ik aan, maar ik had er geen zin in. Uiteindelijk ben ik via de Havo op de MTS terechtgekomen. Nadat ik geslaagd was, besloot ik toch een hbo-opleiding te volgen: HTS-Autotechniek. Ik had een paar jaar kunnen besparen door via havo of atheneum naar het hbo te gaan, maar het is anders gelopen. Onlangs hadden mijn ouders een discussie met mijn jongste broer. Ze wilden dat hij het atheneum afmaakte, zodat hij naar de universiteit kan, maar dat wil hij niet. Toen heb ik gezegd dat ze hem niet moeten dwingen om iets te doen wat hij niet wil. Dat werkt toch niet. Ten opzichte van mijn ouders ben ik zeker assertief, maar niet asociaal. Die middelbare scholieren van nu, die hebben een grotere bek dan ik. Ik vind de instelling van mijn ouders qua financiën prima: Wil je iets kopen? Ga maar geld verdienen. Ik werk al jaren in de glasteelt en ik heb bij mijn vader, die aannemer is, op de bouw gewerkt. In schulden steken? Nee, dat doe je gewoon niet. Dat hebben mijn ouders me vaak zat duidelijk gemaakt. Mijn Limburgse vrienden zijn allemaal jongens die net als ik de MTS hebben gedaan. Van onderlinge prestatiedruk is geen sprake. Ik ben als enige doorgegaan met een hbo-opleiding. Over politiek hebben we het wel. Natuurlijk over Wilders, die in Limburg erg populair is. Er zijn weinig vrienden die dezelfde denkbeelden als hem hebben. Overigens kun je zeggen wat je wilt over Wilders, hij is niet dom. Anders had hij niet zoveel stemmen gekregen. Mijn politieke voorkeur bepaal ik op basis van mijn huidige situatie. Ik ben student, dus stem ik op D66. Als ik straks een baan heb, wordt het een heel ander verhaal. Over alcohol hebben we het veel minder, dat drinken we vooral. Maar ook daar ben je verantwoordelijk voor je eigen acties. En dat comazuipen, wat jongeren tegenwoordig doen, dat hoefde ik niet eens te proberen toen ik nog thuis woonde. Voor seks geldt hetzelfde: als je volwassen genoeg bent om te vrijen, dan ben je ook volwassen genoeg om iets te gebruiken, en zo niet, om de consequenties te aanvaarden. Ik ben twee jaar voorzitter van café Lokaal 99 geweest, waardoor ik me vaak onder grote groepen mensen begaf, maar eigenlijk ben ik best wel op mezelf. Door deze functie ben ik wel meer op gedrag van anderen gaan letten, vooral bij groepen. Daarom vind ik zo n programma als Expeditie Robinson ook leuk. De mindfuck waar de deelnemers mee te maken krijgen; proberen elkaar eruit te werken. Die psychologische gedragingen kom je niet tegen bij een opleiding als Autotechniek, maar het spreekt me wel aan. Als ik nu weer aan het begin van mijn studietijd zou staan, zou ik misschien voor Bestuurskunde of Sociologie hebben gekozen. 18

19 DeGrenzelozeGeneratie GeneratiesDoorDeBril VanDeDocent Léon van Woerden (55) is docent bij het instituut Verpleegkundige Studies (IVS) en staat al negentien jaar voor de klas. Hij heeft eerst de pragmatische generatie langs zien komen, en geeft nu les aan de grenzeloze generatie. kan me goed voorstellen dat je je als student afvraagt wat je wilt doen; wat je wilt worden. Ik vind het knap als ze specifiek kiezen voor een opleiding en daarin slagen. Generaties veranderen, maar het onderwijs ook. Momenteel vrees ik voor te veel oppervlakkige kennis. Je écht ergens in verdiepen, gebeurt weinig. Docenten maken zich druk om portfolio s waarin studenten moeten laten zien dat ze alles volgens de regels op een rij hebben. Maar wat betekent zo n portfolio inhoudelijk? Het onderwijs moet weer uitdagender worden. Tijdens mijn opleiding Verpleegkunde in de jaren 80 heb ik spannend onderwijs gehad. Je wist vaak niet wat je te wachten stond. We kregen lessen waarbij we elkaars kleding aan moest trekken. Zo werden we ons bewust van de betekenis van kleding, en van wie we waren. Zoiets kan niet meer. Dan staan er meteen boze ouders op de stoep. Ik kom uit de protestgeneratie. Hoewel ik niet voorop liep, heb ik wel meegedaan aan protestacties, zoals tegen de kerncentrales. Mijn ouders zijn van de vooroorlogse generatie. Ze waren niet zozeer trouw aan gezag en kerk; mijn vader had zijn eigen ideeën en kwam daar voor uit. Hij was directeur van een bedrijf en heeft hard gewerkt. Een goede auto, een mooi huis, dat was belangrijk. Ik ging daar tegenin. Als mijn vader zijn VVD-poster voor het raam hing, hing op mijn kamer een PSP-poster. Dan kregen we gigantische ruzie. Er was een enorm generatieconflict. Als docent denk ik dat de huidige generatie het hartstikke moeilijk heeft. Ze leggen de lat erg hoog. Er is ontzettend veel te kiezen, zó veel ter beschikking. Terwijl ze weinig houvast hebben vanuit hun referentiekaders. Ze hebben nog maar weinig tegenslagen gehad. Ik Ik denk dat de huidige generatie veel interesse heeft in materiële zaken. Mobieltjes, kleding, uitgaan, reizen. Maar daarbij engageren ze zich niet. Met z n allen ergens warm voor lopen of er tegenin gaan: je ziet het zelden. Ik denk niet dat ze in de gaten hebben wat ze kwijt dreigen te raken. De sociale democratie die we opgebouwd hebben, vinden zij vanzelfsprekend. De gevaren die de democratie onderuit kunnen halen, zien ze niet. Ik ben het met Spangenberg eens: ouders en docenten moeten weer boven kinderen staan in plaats van ernaast, maar wel op een goede manier. Zelf, maar niet alleen. Je laat het ze zelf doen en als het niet goed gaat, grijp je in. De toekomst? Ik denk dat deze generatie te maken krijgt met grote mondiale vraagstukken waar je niet meer op kleinburgerlijke manieren mee om kunt gaan. Ik ben bang dat zij gaan meemaken dat het mooie leven naar de knoppen gaat. We zitten met z n allen de schijn op te houden van iets dat eigenlijk niet meer bestaat. Ik hoop dan ook dat de huidige generatie wakker én waakzaam wordt. sensor #8, jaargang 15 19

20 Drie sleutels naar stud Onderwijs en kwaliteitszorg Wat kun je als school doen om de kansen op studiesucces te vergroten? Welke factoren spelen daarbij een belangrijke rol, hoe raken studenten betrokken en waardoor voelen ze zich verbonden met hun opleiding? Deze vragen waren uitgangspunt van een studieconferentie georganiseerd door het Netwerk Onderwijs en Kwaliteitszorg. B Ruud Kroes Louise Elffers van de Universiteit van Amsterdam boog zich ook over bovenstaande vragen in haar onderzoek naar studiesucces onder zo n 1500 MBO-studenten. In haar lezing benadrukt ze dat het betrekken van studenten bij de opleiding een doelstelling zou moeten zijn voor onderwijsinstellingen omdat dit een belangrijke voorwaarde is voor studiesucces. Maar wanneer voelen studenten zich betrokken bij hun opleiding? Volgens Elffers is het uiteraard belangrijk dat studenten zich thuis voelen in hun klas en een positief schoolklimaat ervaren, maar nog belangrijker is dat de activiteiten van de student aansluiten bij zijn eigen wensen en behoeften. Die wensen zijn deels individueel maar deels ook algemeen. Studenten willen autonomie ervaren, zich onderdeel voelen van een geheel en ze verlangen ernaar competent te zijn. Anders gezegd willen studenten hun eigen keuzes kunnen maken, verwachten ze steun en persoonlijk contact en bovenal mag er een stevige leerdruk zijn zodat ze voldoende uitgedaagd worden. Buddysystemen Uit haar eerste onderzoeksresultaten blijken inhoudelijke aansluiting van het onderwijs op de behoeften van de student, een positief schoolklimaat en contact met medestudenten belangrijker te zijn dan contact met en steun van docenten. Studenten lijken school met een meer zakelijke blik te bezien dan gedacht. De rol van de docent is dus wat bescheidener dan over het algemeen wordt aangenomen. Uit de resultaten is ook af te leiden dat buddysystemen, waarbij ouderejaars bijvoorbeeld eerstejaars begeleiden, studiesucces zouden bevorderen. Ook is het belangrijk dat studenten binnen hun opleiding de mogelijkheid krijgen om te onderzoeken wat ze willen en kunnen. Niet alle studenten maken hun studiekeuze weloverwogen, zo leert de praktijk. Een ander opvallend resultaat is dat veel zelfstandig werken leidt tot een lagere emotionele betrokkenheid en dus tot minder studiesucces. Het lijkt erop dat zelfstandig werken moet worden verminderd of anders ingezet moet worden dan nu het geval is. Tot slot blijken drugs en armoede funest te zijn voor studiesucces. Ook blijkt uit landelijke uitvalcijfers dat allochtonen, jongens en studenten van economische opleidingen sneller hun studie staken. Bij de afsluiting van het symposium wordt herhaald dat studenten hun studie afmaken als ze het eens zijn met de volgende drie uitspraken: Ik kan het, ik wil het en ik voel me thuis bij deze opleiding. Ans Gielen, directrice van Social Studies reageert gevat op deze uitspraken. Wat mij betreft mag daar een vierde uitspraak aan toegevoegd worden: ik doe het. 20