AZ Sint-Maarten en Budjala. sinds 2005 samen voor een kwalitatieve en toegankelijke gezondheidszorg!

Transcriptie

1 AZ Sint-Maarten en Budjala sinds 2005 samen voor een kwalitatieve en toegankelijke gezondheidszorg! memisa Ziekenhuis voor Ziekenhuis

2 Inleefreis Budjala Reisverslag van Nathalie D Haeyer en dr. Jos Claes Doorheen de brousse van Budjala Onze eerste indruk was vooral dat de wegen in te slechte staat zijn om degelijk transport te kunnen doen. Het zijn hier geen geasfalteerde wegen zoals bij ons, maar allemaal aardewegen. Tijdens het regenseizoen worden die wegen dan nog eens weg gespoeld. Dit geeft vooral problemen voor het transport van zwaar zieke mensen en zwangeren. Nu gebeurt het transport vooral te voet, met de fiets, met de moto of langs het water met een gemotoriseerde prauw. Tijdens onze bezoeken ter plaatse werden we als mundelé s (blanken) overal zeer warm onthaald. We voelden ons net Filip en Mathilde, dagelijks zwaaiende handjes. Volwassenen en kinderen roepen mboté, mboté (goeiedag). Ik hoor het nog als ik mijn ogen sluit.

3 AZ Sint-Maarten en Budjala sinds 2005 samen voor een kwalitatieve en toegankelijke gezondheidszorg! In 2015 zijn AZ Sint-Maarten in België en de gezondheidszone van Budjala, Congo, 10 jaar samen op weg. Tijd dus voor een terugblik en een blik naar de toekomst. En natuurlijk om jou als sponsor of als mogelijke sponsor, oprecht te bedanken! Want we mogen best zeggen: onze samenwerking maakt voor Budjala wel degelijk een verschil! De grootste gezondheidsproblemen zijn: malaria (64% van alle zieken); hersenvliesontsteking (29%); diarree (10%); seksueel overdraagbare aandoeningen (6%); bloedarmoede (6%). Slechts 1% van de bevolking beschikt over drinkwater; 1% van de bevolking maakt gebruik van hygiënische toiletten. 30% van de bevolking kan moeilijk gebruik maken van medische zorgen omwille van de moeilijke geografische toegankelijkheid. Zorgkundigen moeten per moto, fiets, boot ter plaatse kunnen geraken. Maar ook de schrijnende armoede verhoogt de drempel om op tijd gezondheidszorgen te zoeken. Daardoor gaan zieken of zwangere vrouwen vaak te laat naar het lokale gezondheidscentrum of het ziekenhuis. Plaatselijk gezondheidscentrum Eveché

4 Sinds 2005 heeft AZ Sint-Maarten met de bemiddeling van Memisa een structureel partnerschap met de gezondheidszone van Budjala en bedient ongeveer mensen. De gezondheidszone ligt in de Evenaarsprovincie van Congo, is 3214 km² groot (evengroot als ongeveer de provincie Antwerpen en Vlaams-Brabant samen). Memisa ondersteunt het ziekenhuis en 13 lokale gezondheidscentra. Een ander ziekenhuis in de regio heeft haar werking sinds vorig jaar erg moeten terugschroeven omwille van het wegvallen van financiële ondersteuning. Ongeveer 2% is ouder dan 65, iets minder dan de helft is tussen 15 en 49 jaar. Overzicht gebieden in DR Congo ondersteund door Memisa

5 memisa Ziekenhuis voor Ziekenhuis Memisa Ons partnerschap wordt gewaarborgd door de deskundige begeleiding van Memisa Deze kranige organisatie is intussen 90 jaar oud en zag het levenslicht in Rotterdam. Memisa staat voor MEdische MIssie SAmenwerking. Ze focust zich op kwalitatieve en toegankelijke medische zorg voor iedereen. Haar voornaamste werkterrein ligt in Afrika. Bij de ondersteuning van gezondheidszorg houdt Memisa goed in de gaten dat de plaatselijke mensen groeien in hun verantwoordelijkheden. Daardoor kan de gezondheidszorg ter plaatse op termijn grotendeels op eigen benen staan. Om dat te bereiken, werkt Memisa samen met betrouwbare, lokale partners. Dit gebeurt in een open dialoog, op basis van gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid. Memisa werkt ter plaatse ook met andere NGO s en donoren samen, en ook met andere sectoren (landbouw, economie en onderwijs). Aandacht voor gendergelijkheid en ecologie staan eveneens sterk in de aandacht van Memisa. Meer info vind je op Materniteit-gynaecologie

6 De uitdaging voor Budjala Het aanbieden van kwalitatieve gezondheidszorg voor een betaalbare prijs Vooraleer deze doelstelling volledig gerealiseerd zal zijn, is er nog een lange weg te gaan. Maar we geloven erin, en we zien dat de gezondheidszorg vooruit gaat. Allereerst moet het onderwijs voor zorgverleners verbeteren. Het gebouw van de medische opleidingen is in slechte staat. Bovendien is er nauwelijks didactisch materiaal en zijn er te weinig lesgevers. De basiskennis van studenten is vaak ontoereikend om de cursussen te kunnen volgen, en er is geen toelatingsexamen. In de private gezondheidszorg ontbreekt vaak de nodige kwaliteit. Daarom besteedt Memisa (en ook wij) veel aandacht aan de noodzakelijke vorming. Verder dateren de gebouwen van het ziekenhuis wellicht uit de koloniale tijd en hebben ze wellicht sinds de jaren 1950 geen grondig structureel onderhoud meer gehad. Daardoor zijn ze totaal uitgeleefd. De structuur zelf is nog solide genoeg om via een grondige renovatie de ziekenhuissite naar een goed niveau te tillen. De ziekenhuissite

7 Inleefreis Budjala Reisverslag (vervolg) Ziekenhuis in renovatie We konden vaststellen dat onze collega s in Budjala dankzij onze steun, gestart waren aan het verbouwen en vernieuwen van de materniteit en de pediatrie. Andere diensten zouden daarna volgen. Ook werd er een lokaal bijgebouwd, dat gaat dienen als dienst radiologie. Sinds kort is er water in het ziekenhuis, wat toch één van de basisbehoeften is. Ze gebruiken een generator en ook zonnepanelen om zich van elektriciteit te voorzien, maar ook hier is er meer nood aan extra zonnepanelen. Memisa en ons partnerziekenhuis houden goede contacten en leveren foto s van het verloop van de verbouwingswerken, zodat ook wij die van nabij kunnen volgen.

8 Inleefreis Budjala Reisverslag (vervolg) Zorgen in het ziekenhuis Bij het bezoek van ons partnerziekenhuis zelf konden we vaststellen dat het personeel zeer enthousiast was met onze komst. Deze mensen werken hier met weinig of geen middelen in helse warme en vochtige temperaturen. We hebben veel bewondering voor onze collega s van het andere continent. Wat de operaties betreft moeten we onze normen onmiddellijk bijstellen als we bv. vernemen dat alle ingrepen ofwel onder lokale anesthesie gebeuren ofwel gecombineerd lokale en Ketamine. Patiënten ademen spontaan en worden niet geïntubeerd. Anesthesie is in de evenaarsprovincie een overbodige specialiteit. De chirurg is tegelijk ook de anesthesist, hij heeft geen monitoring, aspiratie of zuurstof. De chirurg is hier werkelijk nog de keizer van het OK die alles kan en doet. De basisgezondheidszorg en aanvullende gezondheidszorg zijn in sommige plaatselijke gezondheidscentra niet volledig aanwezig, en zijn soms niet van goede kwaliteit. In het ziekenhuis is de kwaliteit goed tot heel goed (gezien de middelen die ze hebben). Zorg en onderzoek in het ziekenhuis

9 Verdere problemen zijn: het onderhoud rollend materiaal; de staat van sommige gezondheidscentra; het ontbreken van medisch basismateriaal (bevallingstafels, bedden, enz); het niet systematisch bijhouden van gezondheidsgegevens; de kennis van (wet)teksten, statuten, reglementen en strategieën ontbreekt; weinig kordaat personeelsbeleid.

10 Is er vooruitgang in Budjala? JA! Zeker als men ziet van waar de gezondheidszorg komt Die vooruitgang hangt af van heel wat mensen en factoren. Sinds onze samenwerking is bijvoorbeeld de sterfte rond de geboorte naar beneden gedonderd. Ook zijn er nu zeer weinig infecties na een operatie. Er werd ook hard gewerkt aan de hand van een uitgebreid plan om de gezondheidszorg te verbeteren. Dit plan groeide uit een zeer uitgebreide sterkte/zwakte analyse die in 2011 gemaakt werd door 6 Congolese dokters, in samenwerking met alle betrokkenen (gezondheidswerkers, patiënten, gezondheidscomités in de plaatselijke gemeenschappen). Het plan focust op 4 grote actieterreinen: 1. Ontwikkelen van de 13 plaatselijke gezondheidscentra en de continuïteit van de zorgen daar garanderen. 2. Uitwerken van ondersteunende strategieën voor de gezondheidszone (vooral het voorzien van genoeg kwaliteitsvol personeel en kwaliteitsvolle geneesmiddelen; uitbouwen van een soort mutualiteit) 3. Versterking van beleid en organisatie. 4. Banden smeden met diverse sociale spelers op vlak van gezondheid en hygiëne. Op basis van deze analyse wordt een groot 3-jarenplan opgesteld voor de gezondheidszone van Budjala, waarin enkele prioriteiten gesteld worden. Elk jaar worden doelstellingen opgesteld. Wanneer het jaar voorbij is, worden de resultaten verzameld en geanalyseerd, worden oplossingen voorgesteld en nieuwe doelstellingen opgemaakt. Als partnerziekenhuis krijgen we zo elk jaar een rapport van de gezondheidszone. zo krijgen we zicht op de vooruitgang en de moeilijkheden in Budjala. Tegelijk gaan er om de twee jaar twee medewerkers van ons ziekenhuis op inleefreis naar Budjala. Dit doen we om de band te versterken en de situatie ter plaatse op te volgen en de collega s van ginder te bemoedigen.

11 Waar dienen onze centen voor? Aangezien de Congolese overheid weinig budget vrij maakt voor de medische sector (personeel, gebouwen, materiaal), moet een groot deel van de inkomsten van elders komen. Het totale budget voor de gezondheidszone van Budjala bedraagt rond de % ( ) daarvan wordt betaald door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, minstens door ons en de rest zoekt Memisa bij andere sponsors. Elk jaar storten we dus een vaste jaarbijdrage van minstens aan Memisa. En met we bedoelen we heel duidelijk: de medewerkers van ons ziekenhuis en vaste sponsors. Van die komt er niets uit het budget van ons eigen ziekenhuis. 2. Een deel van de kosten voor medicatie wordt betaald door de patiënt, een andere deel door ons. 3. Wij helpen bij de materiële ondersteuning van het ziekenhuis en de 13 lokale gezondheidscentra: aankoop medisch materiaal, klein onderhoud gebouwen, het voorzien van een kleine medische bib, brandstof, 1. Premies voor personeel. Een groot deel van de lonen van zorgverstrekkers komt van wat patiënten betalen. Een deel komt van de Congolese overheid. Via Memisa betalen wij premies aan het personeel. Deze premies dienen om het basisloon tot een leefbaar loon op te tillen, en om goed personeel in het ziekenhuis of de plaatselijke gezondheidscentra te houden. 4. Wij komen ook tussen in de kosten voor de vorming van het personeel. Zo sponsorden we opleidingen in het gebruik van stroomdiagrammen, zodat de lokale verpleging bij eenvoudige ziekten zelf een diagnose kunnen stellen of kunnen beslissen iemand naar het ziekenhuis door te sturen. Ook opleidingen in het hanteren van medicatie, in moeder-kind zorg in handhygiëne, wondzorg enz werden ondersteund. Bij alle vorming wordt eerst gekeken welke nood er is, hoe de vorming aangepakt wordt, en wordt er een budget opgesteld. Dit voorstel wordt kritisch bekeken door de lokale Memisa-mensen en na goedkeuring aan ons voorgesteld. Personeel in Budjala met werkkledij die AZ Sint-Maarten opstuurde.

12 Extra projecten Gelukkig kunnen we soms nog iets extra sponsoren. In de afgelopen 10 jaar ging het over onder andere: fietsen, moto s, jeep, zonnepanelen (samen met Rotary Opsinjoor Mechelen), microscopen, bevallingstafels, ander medisch materiaal, werkkledij. Eindelijk licht, belangrijk voor zorg als de zon ondergaat (vanaf 18 uur).

13 Uitgekozen tot referentieziekenhuis Uitbreiding van onze mogelijkheden In elk van de 11 provincies van Congo werd een gezondheidsregio met ziekenhuis door de Congolese overheid uitgekozen om referentiezone en referentieziekenhuis te worden. De zone en het ziekenhuis van Budjala hoort daarbij. Dit omwille van hun (naar Congolese normen) reeds bereikte niveau van zorg en hun vermogen om nog verder te groeien tot echt goede gezondheidszorg. Concreet wil dit zeggen dat er nog meer dan vroeger mogelijkheden zijn om gezondheidswerkers te vormen, om materialen aan te kopen enz. De vorming wordt grotendeels in handen genomen door enkele professoren van UZ Gasthuisberg! Worden onze centen goed besteed? Op alle aanvragen vanuit Congo, en op alle uitgaven die met onze centen gebeuren, is er een zeer strenge controle door Memisa, onze bemiddelende organisatie die al meer dan 100 jaar gespecialiseerd is in Medische Missie Samenwerking. Alle aanvragen die vanuit Congo komen, worden goed onderbouwd, met een duidelijke raming van de kosten, en passen in een visie op langere termijn.

14 Wat kunnen we doen om Budjala te steunen? Heb je iets te vieren (verjaardag, pensioen, jubileum, afdelingsfeestje, ) en heb je al zoveel? Je kunt (een deeltje) schenken aan ons partnerziekenhuis, via Memisa. Een gift kan gebeuren via IBAN: BE BIC: HBKABE22 Adres: Memisa AZ Sint-Maarten Kerkstraat 63, 1701 Itterbeek Mededeling: Ten voordele van Budjala. Vanaf een jaarlijks bedrag van 40 euro wordt er automatisch een fiscaal attest uitgereikt. Je kunt ook een maandelijks vrij te bepalen bedrag (hoe klein ook) geven, via een domiciliëring op bovenstaand rekeningnummer.

15 De Memisa-werkgroep Annelies van Gaver - facilitair directeur Sabien Custers - financieel directeur Jeanne Beckers - vroedvrouw, campus Rooienberg, Duffel Ann Bellekens - hoofddiëtiste Nadine Jacobs - verpleegkundige geriatrie, campus Leopoldstraat, Mechelen Geert Vervoort - cardioloog, campus Leopoldstraat, Mechelen Ann Publie - ziekenhuispastor, campus Rooienberg, Duffel Nathalie D Haeyer - spoedverpleegkundige, campus Leopoldstraat, Mechelen Jos Claes - neus-, keel, oorarts, campus Rooienberg, Duffel Frederik Wyseur - PR en evenementen communicatiedienst Bart Fivez - ziekenhuispastor campus Leopoldstraat, Mechelen Met vragen kan u altijd terecht bij: Bart Fivez, ziekenhuispastor, bart.fivez@emmaus.be of tel

16 memisa Ziekenhuis voor Ziekenhuis