[Uitzending 353: Handelingen 26:29 t/m 27:13]

Transcriptie

1 [Uitzending 353: Handelingen 26:29 t/m 27:13] In de vorige uitzending hebben we geluisterd naar het getuigenis van de apostel Paulus. Aan Festus en koning Agrippa heeft hij verteld hoe HERE zijn levensweg heeft geleid en hij een dienaar van het evangelie is geworden. Vanuit zijn levensgeschiedenis heeft Paulus ook laten zien dat het absurd is dat de Joden hem van oproer en ontheiliging van de tempel hebben beschuldigd. De HERE heeft Paulus uitgekozen om aan Joden en niet-joden te vertellen dat het reddende Licht is verschenen en schijnt voor een ieder die zijn of haar vertrouwen op de Here Jezus stelt. Handelingen 26 vers 24 t/m 26: Terwijl Paulus met zijn verdediging bezig was, riep Festus ineens: het is u in het hoofd geslagen, Paulus! Al dat gestudeer heeft u gek gemaakt! Maar Paulus antwoordde: ik weet precies wat ik zeg, excellentie. Wat ik heb gezegd, is waar, zonder enige overdrijving. De koning begrijpt wel wat ik bedoel. Met hem kan ik er open en eerlijk over spreken. Ik kan mij niet voorstellen dat al deze dingen aan zijn aandacht zijn ontsnapt. Zij zijn per slot van rekening niet ergens in een uithoek gebeurd. Nee, zeker niet! Alles is gebeurd in de hoofdstad van Israël, in Jeruzalem. Het proces tegen Jezus, Zijn veroordeling, kruisiging, dood en opstanding. De Hemelvaart en Pinksteren, met het ontstaan van de eerste christengemeente. Het leven van de eerste christenen en de dood van Stefanus, waarna de vervolging uitbrak. Al deze dingen konden niet aan de aandacht van Agrippa zijn ontsnapt. Handelingen 26 vers 27 en 28: Koning Agrippa! Gelooft u de profeten? Ja, ik weet dat u ze gelooft! Wacht eens even, zei Agrippa. U denkt toch niet dat u zomaar even een christen van mij kunt maken? Na te zijn ingegaan op de beschuldiging van Festus keert Paulus zich nu weer tot Agrippa. Recht op de man af stelt hij hem de vraag of de koning de profeten gelooft. De profeten (inclusief Mozes) hebben van Jezus gesproken. Wanneer het antwoord van Agrippa bevestigend zou zijn, kon Paulus zijn verdediging ondersteunen met behulp van aanhalingen uit de boeken van Mozes en de profeten. Paulus beantwoordt zijn eigen vraag aan Agrippa door te zeggen: ik weet dat u ze gelooft! TTB - NL - TWR - CW 1

2 Met geloven bedoelt Paulus hier dat Agrippa, net als de meeste Joden, de profetieën over de komende Messias voor waar houdt. Daarbij moet niet worden aangenomen dat Agrippa van mening is dat deze profetieën in Jezus hun vervulling hebben gevonden. De woorden van Paulus hebben Agrippa in verlegenheid gebracht. Op diplomatieke wijze ontwijkt de koning een rechtstreeks antwoord. Vanuit het Grieks kan het antwoord van Agrippa vertaald worden met: u probeert mij wel heel snel te overtuigen een christen te worden. De oudste handschriften hebben maken i.p.v. worden. Een vertaling kan dan zijn: u probeert mij wel heel snel te overtuigen dat ik (Festus) tot christen maak. M.a.w.: Agrippa is niet bereid om zich door Paulus te laten gebruiken om Festus te overtuigen van de waarheid van het christelijk geloof. Handelingen 26 vers 29: Ik zou God wel willen vragen, antwoordde Paulus, of niet alleen u, maar ook ieder die mij nu hoort, vroeg of laat zo zal worden als ik, zonder deze boeien natuurlijk. De apostel blijft correct als hij op de woorden van Agrippa ingaat. Hij zou bijzonder blij zijn als de koning, Festus en de andere notabelen zouden worden zoals hij, namelijk: christen, volgeling van de Here Jezus. Paulus zou wel tot God willen bidden en vragen of zijn toehoorders vroeg of laat zo mogen worden als hij. De uitspraak zonder deze boeien natuurlijk komt humoristisch over. De boeien, tekenen van zijn gevangenschap, wenst hij zijn toehoorders niet toe. De uitdrukking deze boeien, wekt de indruk dat Paulus zijn geboeide handen heeft laten zien. Handelingen 26 vers 30 t/m 32: De koning, de gouverneur, Bernice en alle anderen stonden op en verlieten de aula. Toen zij buiten waren, zeiden zij tegen elkaar: Die man heeft niets gedaan waarop de doodstraf of gevangenisstraf staat. En de koning zei nog tegen Festus: Als hij zich niet op de keizer beroepen had, zou hij nu vrij man zijn. Na de woorden van Paulus staat de koning op (een teken dat de audiëntie is beëindigd). Samen met de gouverneur, Bernice en de andere aanwezigen verlaten zij de aula. Er wordt door de hoge gasten nog wat nagepraat. Agrippa en Festus trekken zich terug. TTB - NL - TWR - CW 2

3 Ook koning Agrippa (om hem ging het in het bijzonder) moet vaststellen dat Paulus niets gedaan heeft waarop de doodstraf of zelfs maar gevangenschap staat. Zijn conclusie ligt geheel in de lijn van die van commandant Lysias en Festus zelf. Het is dezelfde conclusie die ook Pilatus en Herodes moesten trekken in het proces tegen Jezus. Het leven van Paulus heeft tot op dat moment geen strafbare feiten gekend waarvoor hij de doodstraf zou moeten krijgen. Handelingen 27 vers 1: Toen besloten was dat wij naar Italië zouden varen, werden Paulus en enkele gevangenen aan een Romeins officier toevertrouwd. Hij heette Julius en was lid van het keurkorps van de keizer. Het was Gods bedoeling dat Paulus naar Rome zou gaan om ook daar van Christus te getuigen. Het tijdstip om metterdaad te vertrekken breekt nu aan. De reis naar Italië gaat over zee. Paulus wordt door Festus overgedragen, d.w.z. toevertrouwd aan een centurio (een hoofdman over 100 manschappen). De man heet Julius en is een officier van de keizerlijke cohort Augusta. Er gaan nog meer gevangenen mee. Daarbij kan het gaan om mensen die ook terecht moeten staan voor de keizer of om gevangenen die al ter dood veroordeeld waren en bestemd zijn voor de galeien of naar de arena moeten tot vermaak van de bevolking van Rome. Vanaf dit vers is Lucas verslag weer in de wij-vorm. Dat blijft zo tot de aankomst in Rome. Wij duidt op Paulus, Lucas en Aristarchus. De laatste twee, vrienden en voormalige medewerkers van Paulus, gaan vrijwillig en als passagier mee. We kunnen deze reis naar Rome ook wel de vierde zendingsreis van Paulus noemen. Ook al was de apostel een gevangene, hij was net zo actief als bij de andere 3 reizen. Paulus had ook als gevangene voldoende ruimte om dingen te doen. Hij maakte evenveel contacten en hij getuigde net zo trouw als bij de vorige 3 reizen. Boeien hinderden hem niet ondanks dat hij deze hele reis een gevangene was. Paulus schrijft in de 2 de brief aan Timotheüs in hoofdstuk 2 vers 9: Dit is het goede nieuws dat ik bekend heb gemaakt en waardoor ik in moeilijkheden ben gekomen en als misdadiger gevangengezet. Maar het woord van God laat zich niet gevangenzetten. TTB - NL - TWR - CW 3

4 En in Filippenzen 1 vers 12 t/m 14 schrijft hij: Het volgende wil ik u graag laten weten, beste vrienden: alles wat mij hier is overkomen, heeft ertoe bijgedragen dat het goede nieuws over Jezus Christus beter bekend werd. Allen hier, ook de soldaten weten dat ik vanwege mijn geloof in Christus gevangenzit. En door mijn gevangenschap lijken veel christenen hier hun vrees voor de boeien te hebben overwonnen. Op de een of andere manier heeft mijn geduld hen bemoedigd, met als gevolg dat zij steeds vrijmoediger spreken over Jezus Christus. De HERE heeft Paulus op deze reis gebruikt. Het is ook de vervulling van Paulus gebed en verlangen om naar Rome te gaan. Festus en Agrippa konden daar niets aan veranderen. Dat hebben ze ook tegen elkaar gezegd in Hand.26:32, als hij zich niet op de keizer beroepen had, zou hij nu vrij man zijn. Ze moesten Paulus naar Rome sturen. In Handelingen 27 doet Lucas verslag van de reis naar Rome. Het hoofdstuk wordt gezien als een van de mooiste en nauwkeurigste beschrijvingen van een zeereis uit die tijd. We zouden het een scheepslogboek kunnen noemen. Het is het laatste en meest opwindende reisverslag in het Bijbelboek Handelingen. Toen besloten was dat wij naar Italië zouden varen, werden Paulus en enkele gevangenen aan een Romeins officier toevertrouwd. Hij heette Julius en was lid van het keurkorps van de keizer. Over de andere gevangenen zijn al een paar dingen gezegd. Het is niet bekend of er onder hen ook waren die zich op de keizer hadden beroepen. Waarschijnlijker is dat zij naar Rome werden gestuurd om te worden geëxecuteerd. Een aantal van hen zullen als gladiatoren voor hun leven moeten vechten in de arena. De gevechten werden gehouden met andere gladiatoren of met wilde dieren. In die tijd was er een voortdurende aanvoer van mensen uit alle hoeken van het Romeinse rijk om de bezoekers van het Colosseum in Rome te vermaken. Paulus heeft deze gevangenen voor wie er weinig positieve uitzichten waren het evangelie van Jezus Christus mogen verkondigen. Zeker, waarschijnlijk zijn de meesten van hen een afschuwelijke dood gestorven, maar daar waren ook gelovigen bij. Ondanks hun gevangenschap en veroordeling waren ze door de hemelse Rechter vrijgesproken op grond van het verlossingswerk van Christus. En Paulus mocht hen die weg wijzen toen hij zelf als gevangene naar Rome werd gevoerd. TTB - NL - TWR - CW 4

5 Handelingen 27 vers 2: Wij gingen aan boord van een schip uit Adramyttium, dat een reis langs de havens van Asia zou maken. Aristarchus, een Macedoniër uit Thessalonica, was ook bij ons. De gevangene Paulus (of beter gezegd, de gezant van God) gaat per schip in westelijke richting. In de haven van Caesarea ligt een schip afkomstig uit Adramyttium, een havenstad in Mysië, gelegen ten zuidoosten van Troas. Het schip vaart niet naar Italië, maar brengt hen wel een eind in de goede richting. Als regel bleven de schepen in de Oudheid onder de kust varen om bij naderende storm tijdig een haven te kunnen bereiken. In Hand.27 voer men langs de kust van Israël en Asia. In het begin gaf ik al aan dat er met Paulus nog twee andere broeders meereisden namelijk Aristarchus en Lucas zelf. Nu wordt de naam van Aristarchus genoemd. Aristarchus, is een broeder afkomstig uit de stad Thessalonica in de Griekse provincie Macedonië. Op de terugweg van de derde zendingsreis is hij met Paulus meegegaan naar Jeruzalem. Hij blijkt nog steeds in het gezelschap van de apostel Paulus te zijn. Omdat Lucas en Aristarchus niet als gevangenen, maar als vrije passagiers meereizen, hebben zij de mogelijkheid Paulus op allerlei manieren tot steun te zijn. Handelingen 27 vers 3: De volgende dag legden wij in Sidon aan. Julius behandelde Paulus vriendelijk en gaf hem toestemming naar zijn vrienden in de stad te gaan om daar wat op verhaal te komen. Het schip vaart in noordelijke richting. De havenstad Tyrus wordt niet aangedaan, maar Sidon wel. De afstand tussen Caesarea en Sidon is ongeveer 100 km en kan met gunstige wind in ongeveer een dag worden afgelegd. Het aanleggen in Sidon kan te maken hebben met het innemen van meer vracht. Hoofdman Julius is Paulus goedgezind. Hij was op het hoogte van Paulus achtergrond en wist dat de apostel een Romeins burger was. Zijn vriendelijkheid komt tot uiting in de toestemming om in Sidon vrienden te bezoeken. De vrienden kunnen natuurlijk persoonlijke vrienden van Paulus zijn, maar waarschijnlijk is het een aanduiding van plaatselijke gelovigen. Bij de aanduiding om daar wat op verhaal te komen moeten we denken aan een bad, kleding, voedsel of geld met het oog op de lange reis. TTB - NL - TWR - CW 5

6 We kunnen ook denken aan bemoedigende woorden en een beetje rust. In Caesarea was het voor Paulus niet mogelijk geweest om de gevangenis te verlaten, omdat de Joden het voortdurend op zijn leven hadden gemunt. Zelfs de apostel Paulus heeft gezelschap en bemoediging van medechristenen nodig. Niemand is daar ongevoelig voor en kan het wel missen. Christenen hebben elkaar nodig om de gemeenschap der heiligen te ervaren en te beleven. Fijn dat er kerken en gemeenten zijn, laten we voortdurend bidden dat het warme gemeenschappen van Christus mogen zijn. Handelingen 27 vers 4: Toen wij de haven van Sidon uitvoeren, hadden we de wind tegen. Daarom zetten wij koers naar het noorden en zeilden om Cyprus heen. Hoe lang het schip in de haven van Sidon heeft gelegen, wordt niet vermeld. De kortste weg naar Asia zou zijn geweest wanneer het schip vanuit Sidon ten zuidwesten van Cyprus had kunnen varen, zoals bij de terugreis van de derde zendingsreis. Dat er nu een andere route wordt gevolgd, heeft te maken met de ongunstige noordwestelijke wind die in dat gebied, met name in de herfst, vaak voorkomt. Vanwege deze tegenwind blijft het schip onder de kust varen en in de buurt van het eiland Cyprus. Het betekent dat het schip enigszins beschermd en in de luwte van het eiland vaart. Volgens Hand.27 vers 5: langs Cilicië en Pamfylië, naar Myra in de provincie Lycië. Niet langer in de luwte van het eiland Cyprus steekt het schip de zee over naar de zuidkust van Klein-Azië. Een zeestroming in westelijke richting en nachtelijke winden vanaf het land maken het zeilen onder de kust mogelijk. Van oost naar west gezien lagen daar de provincies Cilicië, Pamfylië en Lycië. Myra was een belangrijke havenstad, een overslaghaven voor de graanschepen die vanuit Alexandrië (in Egypte) naar Italië voeren. De afstand tussen Sidon en Myra is ongeveer 850 km. Een afstand die normaal in 4 tot 5 etmalen kon worden afgelegd. Vanwege de ongunstige wind zal de reis wel veel langer hebben geduurd. Het schip dat Adramyttium als thuishaven heeft, zal na Myra naar het noorden afbuigen. Daarom wordt er in Myra van schip gewisseld. Handelingen 27 vers 6: Daar vond de officier een Alexandrijns schip dat naar Italië zou varen en bracht ons aan boord. Myra was destijds een bloeiende havenstad. Vanuit Myra werden regelmatig Romeinse troepen, die afgelost werden, verscheept. TTB - NL - TWR - CW 6

7 In Myra vindt de Romeinse officier Julius een ander schip dat rechtstreeks naar Italië zal varen. Op zijn bevel moeten Paulus, de soldaten en de andere gevangenen overstappen op dit schip. Gelet op het aantal personen dat dit schip kan meenemen (volgens vers 37, 276 man) moet het een groot schip zijn geweest. Het vervoerde graan en was afkomstig uit Alexandrië, een havenstad in Egypte, de korenschuur van het Oosten. Behalve in het winterseizoen voeren er regelmatig graanschepen naar Italië en weer terug naar Alexandrië. Handelingen 27 vers 7 en 8: Omdat wij opnieuw de wind tegen hadden, zaten wij dagenlang op zee zonder vooruit te komen. Toen wij eindelijk ter hoogte van Knidus kwamen, waaide het zo hard dat we de steven naar Kreta moesten wenden. Wij omzeilden Kaap Salmone, bleven dicht onder de kust van het eiland en bereikten met moeite De Goede Rede, een haven niet ver van de stad Lasea. Wanneer het schip de haven van Myra heeft verlaten, vaart het tussen het eiland Rhodos en het vasteland van Klein-Azië door in westelijke richting. Het schip kan weinig vaart maken vanwege de ongunstige wind. Met zeer veel moeite komt het schip ter hoogte van Knidus. Knidus is zowel een schiereiland als een daarop gelegen stad met dezelfde naam. Het ligt aan de zuidwestkust van Klein-Azië in de provincie Carië. De oorspronkelijke bedoeling zal geweest zijn om ten noorden van Kreta langs de Griekse zuidkust naar Italië te varen, maar de harde noordwestenwind doet de kapitein besluiten naar het zuidwesten af te buigen, richting Kreta. Deze route werd wel vaker genomen. Salmone is een uitstekende kaap aan de noordoostkant van het eiland Kreta, en is ongeveer 15 km lang. Dat de reis ondanks de ongunstige wind toch werd voortgezet, geeft aan dat er bekwame zeelieden aan boord zijn. Het was niet eenvoudig om een groot, zwaar beladen schip dat diep in het water lag op koers te houden en veilig tussen klippen, kapen en eilandjes door te loodsen. Met veel moeite komt het schip voorbij kaap Salmone en bereikt eindelijk een plaats waar de wind wat minder vat heeft op het schip. Het schip bereikt een baai, inham of ankerplaats die beschutting bood. TTB - NL - TWR - CW 7

8 Vanuit het Grieks vertaald draagt de plaats de naam Goede Reede of Schone Havens. De plaats lag dicht bij de stad Lasea aan de zuidkust van Kreta Handelingen 27 vers 9: Wij hadden veel tijd verloren en door de komende herfststormen (het was al na Grote Verzoendag) werd het varen op zee nu wel erg gevaarlijk. Daarom waarschuwde Paulus de bemanning en de soldaten. Het scheepvaartseizoen is inmiddels al zover gevorderd dat verder varen erg gevaarlijk is geworden. In de regel werd er vanaf half november tot half februari of begin maart helemaal niet gevaren, terwijl vanaf half september de vaart al als riskant of gevaarlijk werd bestempeld. Voor de Joden gold het Loofhuttenfeest als begin van de tijd waarin zeereizen ongunstige zijn. Lucas gebruikt de Joodse kalender als hij spreekt over na Grote Verzoendag. Grote Verzoendag wordt 5 dagen voor het Loofhuttenfeest gevierd op de 10 de Kisleu (de maand september of oktober). Najaarsstormen en een bewolkte hemel maken navigeren moeilijk of niet mogelijk, omdat de zeelieden in die tijd zich oriënteerden op de sterren. Daarom waarschuwde Paulus de bemanning en de soldaten. Handelingen 27 vers 10 en 11: Mannen, zei hij, ik voorzie een zware reis. Het schip en de lading lopen groot gevaar. En dat niet alleen: er staan ook mensenlevens op het spel! Maar de Romeinse officier luisterde naar de stuurman en de kapitein in plaats van naar Paulus. Hoewel de officier Paulus goed gezind is, gaat hij nu af op het oordeel van o.a. de stuurman en de scheepseigenaar. Kennelijk heeft Julius meer vertrouwen in hun kennis van de zeevaart dan in de woorden van Paulus. Omdat Paulus tamelijk gedetailleerd spreekt over wat er gaat gebeuren, is het waarschijnlijk dat hij een openbaring van de HERE heeft ontvangen. Zijn woorden zijn profetisch. Later zal blijken dat bemanning en passagiers geruime tijd in levensgevaar zullen verkeren. Handelingen 27 vers 12: Nu was De Goede Rede ook niet erg geschikt om te overwinteren. De haven van Phoenix, even verderop, was daarvoor veel beter. Daar kon een schip uit zowel het zuid- als het noordwesten binnenlopen. Daarom waren de meeste mannen ervoor de zeilen te hijsen en te proberen naar Phoenix te varen en eventueel daar de winter door te brengen. TTB - NL - TWR - CW 8

9 Bij een stemming blijkt dat de meeste zeelieden willen uitvaren om de havenstad Phoenix (of Fenix) aan de zuidkust van Kreta te bereiken. De haven ligt ongeveer 75 km ten westen van Lasea. De vaart naar Italië is vanwege het naderend winterseizoen voorlopig van de baan. Handelingen 27 vers 13: Toen er een zachte zuidenwind opstak, dachten zij dat het wel zou lukken. Zij lichtten het anker en voeren zo dicht mogelijk langs de kust van Kreta. In de weerssituatie komt wat verbetering. Er begint een zachte zuidenwind te waaien, net genoeg om het schip te kunnen besturen. Uit deze lichte bries concluderen de verantwoordelijke zeelieden dat het moet lukken om Phoenix te bereiken. Zij lichten het anker en zeilen in westelijke richting. Daarbij blijven zij zo dicht mogelijk onder de kust. De afstand naar Phoenix, kan onder normale omstandigheden in ongeveer één dag worden afgelegd. Hoe zal dit aflopen? Komen ze veilig in Phoenix aan? We gaan het in de volgende uitzending lezen: Handelingen 27:14 t/m 35. TTB - NL - TWR - CW 9