Dinsdag t/m zondag van uur (op maandag gesloten)

Transcriptie

1 OOGStrelend

2

3 verkooptentoonstelling 2014 ZATERDAG 22 FEBRUARI T/M ZONDAG 9 MAART Openingstijden tijdens tentoonstelling Dinsdag t/m zondag van uur (op maandag gesloten) Voor informatie en prijzen kunt u contact opnemen met: Thérèse Schwartze Kinderportretje Pastel 29 x 29 cm, gesigneerd rechtsonder met initialen Mr. Mark H.G. Smit anna S.J. Smit-Loor Gecertificeerd Registertaxateur Lid Federatie TMV asmit@marksmit.nl info@marksmit.nl Adreswijzigingen: asmit@marksmit.nl Omslag: Antoon van Welie Jonge dame in een theaterloge Voor beschrijving zie pag. 51 binnenzijde omslag: Anton Mauve Schaapskudde op het Dekkersduin bij Den Haag Voor beschrijving zie pag. 69 Mark Smit Kunsthandel B.V. Markt DB Ommen T F Buiten tentoonstelling geopend: Woensdag t/m zaterdag van uur en op afspraak.

4 Oogstrelende combinaties van oud en nieuw Sommige mensen denken dat klas- van de Romantiek straalt zoals alle of permanente tentoonstellingen Anna en ik houden zowel van Het oogstrelende portret van een de tentoonstelling treft u zo n sieke, oude, schilderijen en moderne goede kunst een tijdloze schoonheid dergelijke contrasten zien. oudere als van moderne kunst. De elegante dame in een theaterloge honderdvijftig werken aan in diverse woninginrichting niet goed samen- uit. Het schilderij, met barokke lijst, Dat doen wij ook in onze kunsthandel: veelzijdigheid van de schilderkunst van dat de cover van de catalogus siert, is prijsklassen. U kunt ook onze website gaan. Oud en klassiek worden in die past perfect bij strakke eigentijdse een impressionistisch schilderij van de afgelopen twee eeuwen is dan ook van Antoon van Welie, een enigszins raadplegen voor visie gelijkgesteld met ouderwets en meubelen. Door het contrast ontstaat Isaac Israels hangt bijvoorbeeld terug te zien in onze collectie, die wordt vergeten meester die een groter meer informatie. modern met trendy. In de praktijk zijn een interessante spanning en wordt bij stoelen ontworpen door de getoond in drie verschillende zalen. podium verdient. Van Welie was in zijn modern en oud echter prima te vereni- voorkomen dat het interieur te clean Amerikaanse designers Ray & Charles Elk jaar is het een uitdaging om een tijd de portrettist van de internationale Wij hopen dat u ons zult vereren met gen en dat dragen wij dan ook uit in de wordt. Omgekeerd past een goed Eames (zie foto). Door de kracht van kwalitatief hoogwaardige en veelzijdige elite en heeft zelfs drie levende pausen een bezoek en hier iets oogstrelends presentatie van de schilderijen in onze gekozen schilderij van Karel Appel mooi een soortgelijke combinatie kan uw verzameling aan te kunnen bieden. Dat geportretteerd. vindt om lang van te genieten. kunsthandel. in een klassieke omgeving, bijvoorbeeld huis een heel eigen uitstraling krijgen, vereiste ook dit jaar veel speurwerk. Om een voorbeeld te noemen: ons naast een achttiende-eeuws kabinet gebaseerd op persoonlijke smaak Een groot deel van ons nieuwe aanbod Graag attendeer ik u erop dat Graag tot ziens in Ommen! ijsgezicht van de negentiende-eeuwse of boven een antiek dressoir (zie en visie. is afkomstig uit diverse particuliere slechts een deel van onze collectie schilder Andreas Schelfhout uit de tijd foto). Veel musea laten in exposities collecties van over de hele wereld. in deze catalogus te zien is. Op Mark Smit 4 5

5 Gerrit Benner Landschap MODERN Olie op doek 80 x 100 cm, gesigneerd verso en te dateren 1968 Tentoonstelling: Hilversum, Cultureel Centrum De Vaart, Gerrit Benner: Schilderijen, gouaches, 15 feb.-24 mrt. 1969, cat. nr

6 Willem Anthonie Wim Oepts Landschap met rode stier Olie op doek 40 x 50 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 52 Joseph Antoon Anton Rooskens Rivello Olie op papier 47.7 x 33.7 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 73 Herkomst: Galleri Stora Kovik, Gustavsberg, Zweden. 8 9

7 Karel appel Figuren Acryl en olie op papier op schildersboard 57 x 75 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 73 De schilder Karel Appel was medeoprichter van de kortstondige ( ) maar invloedrijke schildersgroep COBRA, van schilders werkzaam in Copenhagen, Brussel en Amsterdam. Van 1942 tot 1950 woonde en werkte Appel in Amsterdam, met uitstapjes naar Denemarken en Parijs. Van 1950 tot 1965 was hij gevestigd in Parijs om daarna te verhuizen naar het Chateau de Molesmes, in het uiterste noorden van Bourgondië. Al vanaf 1953 had Appel een groeiend internationaal succes. Van 1971 tot 1990 werkte hij afwisselend in Parijs en New York, de belangrijkste verkoopcentra van moderne kunst. Na die tijd had hij vier ateliers, daar waar het geld zat: in New York, Connecticut, Monaco en Toscane. Aan het eind van zijn leven was hij vaak in Zwitserland, waar hij ook is gestorven. Typisch voor Karel Appel is dat hij al vroeg samenwerkte met kunstenaars uit andere disciplines: musici van allerlei aard, dansers, dichters en theatermensen. Het schilderij Kenmerkend voor Appels composities is dat ze fel van kleur en halfabstract zijn, met een min of meer rudimentaire representatie van een herkenbare werkelijkheid, een kenmerk dat kindertekeningen, en geschonden beelden van geesteszieken ook vaak hebben. Op dit schilderij zijn de figuren grof aangegeven als drie gezichten met ogen en een mond maar geen neus noch oren. De ogen worden aangeduid met vier cirkelachtige vormpjes in rood, wit, blauw en zwart om elkaar heen. De monden zijn ovalen in rood en wit. Linksonder is een wezen van opzij gezien, hetzij een mens, hetzij een hond, hetzij een lammetje. Zulk een dubbelzinnigheid hoort bij het werk van Appel. De achtergrond wordt gevormd door drie verticale stroken: groen, rood, groen. Het geheel wordt compositorisch gehecht door slingerende paarse en blauwe kabels. De kleuren, zie bijvoorbeeld het geel, zijn met gevoel voor evenwicht verdeeld

8 Eugène Antonius Maria Brands Abstract landschap Willem Frans Karel Hussem Compositie rood Gouache 39 x 59 cm, gesigneerd verso Annotatie verso: 5928 abstract landschap 17 oktober Olie op doek 101 x 131 cm, gesigneerd rechtsonder met initialen en gedateerd 64 en gesigneerd verso op het spieraam 12 13

9 Jacob Jaap Nanninga Gerrit Benner Compositie Meer met avondzon Gouache 29 x 35 cm, gesigneerd rechtsonder en te dateren omstreeks 1956 Literatuur: E. Slagter, Jaap Nanninga, Amsterdam 1987, nr Gouache 50 x 65 cm, gesigneerd rechtsonder met monogram en te dateren omstreeks 1966 Literatuur: E. van Dooren e.a., Gerrit Benner, Harlingen 2005, afbeelding pag. 84/

10 Wim Oepts Zuid-Frans landschap Olie op doek 54.5 x 65 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 65 Herkomst: Kunsthandel M.L. de Boer, Amsterdam, 1982; Part. coll. Nederland. Literatuur: D. Welling, Wim Oepts, Schilder van het zonnige Zuiden, Zwolle 1991, afbeelding pag. 66; G. Valkier e.a., Willem Anthonie Oepts Monografie en oeuvrecatalogus, Zwolle 2001, afbeelding pag. 196, cat. nr. SK.267. Tentoonstelling: Laren, Singer Museum, Wim Oepts, Schilder van het zonnige zuiden, sep.-nov. 1991, cat. nr. 43. De schilder Wim Oepts werd geboren in een milieu van sociaaldemocratische ambachtslui met belangstelling voor cultuur. Hij tekende graag en maakte hout- en linoleumsneden. Via Piet Tiggers en diens vrouw Line, die in de Arbeiders Jeugd Centrale belast waren met onderwijs in muziek en volksdansen, kreeg hij in de jaren twintig contact met Charley Toorop ( ), die hem zijn eerste schilderslessen gaf. Tussen 1931 en 1933 reisde hij op en neer naar Parijs, waar hij kennis maakte met moderne kunststromingen. In 1933 verhuisde hij definitief naar Parijs met zijn vrouw, de danseres Nelly Teunisse. Hij volgde er lessen aan de Académie de la Grande Chaumière, toen de beroemdste academie van Parijs, waar hij les kreeg van de fauvist Othon Friesz ( ). In 1939 scheidde hij en hertrouwde met de Française Marthe Caudal. Na de inval van de nazi s in Frankrijk vluchtten ze naar haar familie in Saint-Tropez, en van daaruit naar Londen. Daar kwam Oepts bij de Voorlichtingsdienst van de Nederlandse regering in ballingschap. In mei 1945 ging hij met de geallieerde troepen mee naar Nederland. Maar in 1946 vestigde hij zich weer in Parijs. s Zomers werkte hij in Saint-Tropez, de Provence of de Languedoc. Het schilderij Dit landschap is opgebouwd uit kleurvlakken, waarin elementen uit de werkelijkheid zijn te herkennen. Bovenaan het blauw van de lucht, daaronder het donkerder blauw van hoge bergen en het donkerbruin van het voorgebergte. Rechts verschillend gekleurde velden en misschien een blauw riviertje. Links donkergrijze, blauw-witte, oranjegele kleurvlekken die huizen zouden kunnen aanduiden. Daarboven een boom met een blauwe stam en geel gebladerte. Op de voorgrond in het midden een weg. De kleurvlakken zijn niet egaal, maar krijgen accenten en accentjes van andere kleuren, wat een levendig effect geeft. Oepts stelde zijn landschappen samen naar in de natuur gemaakte tekeningen. Zelf zei hij erover: De meeste schilderijen zijn gecombineerde stukken uit tekeningen en zijn niet aan een bepaalde plaats gebonden, samenvattingen van impressies, en waarvan ik het belangrijkste weergaf

11 Harry van Kruiningen Twee dansende figuren Olie op doek 41 x 61 cm, gesigneerd linksonder en te dateren 1947 Wobbe Hendrik Alkema Compositie nr Olie op schildersboard 81 x 61 cm, gesigneerd linksonder met initialen en gedateerd 67 Literatuur: H.W. van Os, Wobbe Alkema en de Groninger schilderkunst, Groningen 1978, afbeelding pag. 90, nr. 22; Kunstbeeld, 2e jaargang, mei 1978, nr. 8. Literatuur: Tent. cat. Vrij Beelden en Creatie, Bussum 1995, pag , nr. 120; R. Smithuis, Feest, van Carnaval tot Kerst: een bonte inventarisatie van de vorige eeuw, Zoetermeer 2008, afbeelding pag. 68. Tentoonstelling: Amstelveen, Cobra Museum voor Moderne Kunst, Doorbraak van de Moderne kunst: Vrij Beelden 46-50, CoBrA 48-51, Creatie 50-55, Vernieuwingen in Nederland na 1945, 14 jun.-1 sep. 1996, nr. 158; Bergen, Museum Kranenburgh, Feest, van Carnaval tot Kerst: een bonte inventarisatie van de vorige eeuw, 24 jun.-3 nov Tentoonstelling: Groningen, Pictura, Wobbe Alkema, 24 feb.-27 mrt. 1978; Zwolle, Librije, Wobbe Alkema. Overzichtstentoonstelling schilderijen, gouaches, tekeningen en grafiek, 8 apr.-5 mei

12 Pag. 21 (5249 KLASSIEK MODERN Hindrik Frans Nicolaas geb Henk Helmantel Japans flesje en twee kommetjes Olie op masonite 30 x 24.5 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd rechtsonder 1980 Annotatie verso: H.F.N. Helmantel 28 mei

13 Pag. 23 (5248 Johannes Johan Dijkstra Landweg bij Groningen Johannes Johan Dijkstra Boerderijen langs een rode weg Olie op doek 56 x 71 cm, gesigneerd linksonder Gekleurd krijt 43.5 x 53.5 cm, gesigneerd rechtsonder met atelierstempel 22 23

14 Hendrik Werkman Twee ruiters in een park Uniek druksel, handgestempeld op velijnpapier 51 x 33 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd maart 1943 Herkomst: H.N. Werkman jr., van laatstgenoemde in 1977 aangekocht door Piet en Ida Sanders. Literatuur: J. Martinet, Hot Printing: Catalogus van druksels en voorlopige catalogi van gebruiksdrukwerk van Hendrik Nicolaas Werkman, Amsterdam 1963, afbeelding pag. 80, nr ; D. Dekkers e.a., H.N. Werkman. Het complete oeuvre, Rotterdam 2008, afbeelding nr. D-349; P. Sanders, Herinneringen, Amsterdam 2009, afbeelding pag. 36. De kunstenaar Werkman was drukker en typograaf van boeken, affiches, uitnodigingen, catalogi en kunsttijdschriften, o.a. voor de Groningse schildersvereniging De Ploeg. Vóór de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde hij zich tot een origineel en avantgardistische grafisch kunstenaar van hoog niveau. Werkman stond in nauw contact met Willem Sandberg, toen conservator van het Stedelijk Museum te Amsterdam en zelf ook typograaf. Sandberg bezorgde Werkman in 1939 zijn eerste solotentoonstelling. In de oorlog ontwikkelde Werkman zich als kunstenaar nog verder. Vanaf november 1940 tot zijn arrestatie pleegde hij passief en subtiel verzet met fraaie uitgaven van uitgeverij De Blauwe Schuit. Op 10 april 1945 werd hij met negen anderen gefusilleerd door de nazi s; hij moest invallen voor een ander die gevlucht was. Op 15 april werd bij de Slag om Groningen een substantieel deel van Werkmans artistieke nalatenschap vernietigd. Er zijn in drie musea grote collecties uit het oeuvre van Werkman: in het Groninger Museum, het Stedelijk Museum en het Klingspor Museum in Offenbach am Main, een voorstad van Frankfurt. Het kunstwerk De kunstwerken van Werkman vloeien voor een deel voort uit zijn typografische vakkennis, al schilderde hij ook. Zijn grootste betekenis lag op werken op papier, waarvoor hij allerlei druktechnieken gebruikte en ontwikkelde. Hij bracht bijvoorbeeld verf direct met een inktroller op papier, hij gebruikte uitgesneden sjablonen van papier en geverfde houten letters om af te drukken, ook maakte hij wel druksels door één vel papier op een ander reeds beschilderd papier te drukken. In zijn grafische kunstwerken ging Werkman niet zo vastomlijnd te werk; hij liet ruimte voor improvisatie en toeval. In 1943 werkte hij uitsluitend op halve vellen papier van het formaat van ca. 50 x 32,5 cm. Deze prent is dan ook van dit formaat. Het hele papieroppervlak werd in de prenten van 1943 met inkt bedekt die in verschillende lagen over elkaar is aangebracht

15 Dirk Smorenberg De Vuntusplas bij Loosdrecht in de winter Jan Voerman Jr Wit vaasje met kerstroos en hulst Olie op doek 39 x 49 cm, gesigneerd linksonder Olie op doek 30 x 30 cm, gesigneerd linksonder met initialen en gedateerd rechtsonder

16 Pag. 29 (2405 Johannes Adrianus George Jan van Herwijnen Gezicht op de kust van Collioure (Zuid-Frankrijk) Olie op doek 71 x 97 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 22 Gerben Germ de Jong Zonnebloemen Olie op doek x 75.5 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 11/27 Herkomst: Kunsthandel M.L. de Boer, Amsterdam

17 Jan Sluijters Music Hall Aquarel 49.5 x 65 cm, gesigneerd linksonder en te dateren omstreeks 1911 Herkomst: Part. coll. Nederland. Literatuur: Tent. cat. Jan Sluijters , s-hertogenbosch 1981, afbeelding pag, 110, cat. nr. 75. Tentoonstelling: s Hertogenbosch, Noordbrabants Museum, Jan Sluijters , 6 jun.-26 jul. 1981; Haarlem, Frans Hals museum, Jan Sluijters , 15 aug.-27 sep De schilder Tot 1906 bleef Sluijters de salonstijl van zijn academische opleiding min of meer trouw, maar na een reis door Europa en vooral na een verblijf in Parijs bekeerde hij zich tot het modernisme. Hij experimenteert met postimpressionisme, kubisme en diverse vormen van expressionisme, waarvan met name de Franse vorm, het fauvisme, een blijvende invloed op hem zou uitoefenen. Uiteindelijk kwam hij tot een synthese, die we nu als modern klassiek ervaren. Hij behield uit zijn modernistische vormingsperiode de uitbundige, felle kleuren, waarmee hij beroemd is geworden. Kleur gaat bij hem gewoonlijk boven lijn, zij het niet boven compositie. Hij was een veelzijdig schilder en blonk in vele schilderkunstige genres uit: landschappen, stillevens, naakten, portretten, familietaferelen, interieurs, stadsgezichten en het uitgaansleven. Het schilderij Deze overvolle droomachtige schildering is ontstaan in Sluijters zoekende fase tussen ca en ca. 1915, waarschijnlijk tijdens zijn langdurige verblijf in het Parijs van In het tempo vereisende medium van de aquarel heeft hij de Schwung van het nachtelijke uitgaansleven in het Montmartre van die tijd proberen te vangen. Binnen en buiten lopen naadloos in elkaar over: eigenlijk is de waterverf een opeenstapeling van symbolen. Helemaal links een steil straatje dat zo typerend is voor Montmartre, met op de hoek een restaurant waar Souper op lijkt te staan. Naast Souper gaat een ander straatje omhoog naar de Sacré Coeur. Uiterst rechts een andere trap naar de top van de heuvel, die naadloos overgaat in een theatertrap waarvan een Chaplinachtige variété-figuur afdaalt langs rode, witte en blauwe kleurvlekken (de kleuren van de Franse vlag). In het midden een schaarsgekleed, pauwachtig revue-meisje, schuin voor een Eiffeltorenachtig silhouet. Links daarvan drie collega s en rechts een elastieken neger. Onder hem wat zwarte figuurtjes, waarschijnlijk jazzmusici. Op de voorgrond enkele spookachtig verlichte bezoekers. De feestelijke energie en losse lichtzinnigheid spatten van deze aquarel af

18 Piet van der Hem Dame met haar hondje in een café/restaurant Aquarel, pastel en zwart krijt 51 x 42 cm, gesigneerd rechtsonder Johannes Carolus Bernardus Jan Sluijters Orchideeën in een vaas Olie op doek 65 x 50 cm, gesigneerd rechtsonder met initialen 32 33

19 Pag. 34 (4924 Dirk Smorenberg Winter Olie op doek 66 x 101 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 19 Jacob Jaap Nieweg Witte rozen in een glazen vaasje Olie op doek 65 x 54.5 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd

20 Johannes Carolus Bernardus Jan Sluijters Voorjaarsbloemen in een vaas Leendert Leo Gestel Dame in een café Olie op doek 89 x 68.5 cm, gesigneerd linksonder Pastel en gouache 48 x 29.5 cm, gesigneerd rechtsonder Herkomst: Coll. H. van Abbe, Eindhoven. Dit schilderij zal worden opgenomen in de catalogue raisonné, op dit moment in voorbereiding door het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) in Den Haag

21 Théo van Rysselberghe Rozen in een blauwe vaas Olie op doek 47 x 41 cm, gesigneerd linksonder met monogram Literatuur: R. Feltkamp, Théo van Rysselberghe catalogue raisonné, Brussel 2003, afbeelding pag. 378, cat. nr De schilder Théo van Rysselberghe is opgeleid aan de academie van Brussel. In 1881 gaat hij in die stad wonen en in 1883 is hij er een van de oprichters van de roemruchte kunstenaarsgroep Les Vingts / Les XX. In die tijd begint ook zijn Marokkaanse periode : hij maakt tussen 1882 en 1888 drie reizen naar Marokko en Zuid-Spanje en schildert lichte, realistische taferelen, met name in de koningsstad Meknès, in Tanger en in Sevilla. Omstreeks 1887 gaat hij onder invloed van Seurat en Signac over op het pointillisme, een techniek die het licht ontleedt in kleurstipjes. Zijn pointillistische periode zou tot ca duren. Daarna werkt hij met bredere streepjes en vegen. Van Rysselberghe is zo reislustig dat er van een vaste verblijfplaats eigenlijk geen sprake is, maar zijn bases liggen in Brussel, Parijs en het mediterrane Saint-Clair. In 1916 vestigt hij zich definitief in een door zijn broer Octave ( ] ontworpen art-decowoning in Saint Clair. Van Rysselberghe schilderde vele genres zoals landschappen, marines en stillevens, maar het hoofdbestanddeel van zijn werk zijn toch oogstrelende portretten van familieleden en vrienden (zoals Signac en Emile Verhaeren). Het schilderij Tegen een blauwe achtergrond staat een blauwige vaas met roze, rode, gele en oranje rozen. Deze kleuren worden weerspiegeld op een glanzend blad; een spiegelbeeld van de blauwe vaas is duidelijk te onderscheiden. Geen enkel vlak is effen: de achtergrond bestaat bijvoorbeeld uit subtiel verschillende vegen blauw. De vaas is evenmin effen geschilderd en het plat waarop de vaas staat is een fijnzinnige mengeling van kleuren. Het gaat de schilder niet om een nauwkeurig realistische weergave van de werkelijkheid maar om het scheppen van een symfonische harmonie van kleuren, waarin de werkelijkheid toch herkenbaar blijft

22 Pag. 41 (5302 Jean Louis Henri Bron Zomers Scheveningen met in de verte de koepel van het Seinpost-complex ( ) Olie op doek 45.5 x 84 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 17 IMPRESSIONISME 41

23 Pag. 42 (4536 Daan Muehlhaus Schaatsvertier op de Spuihaven in Dordrecht Olie op doek 60.5 x 70 cm, gesigneerd rechtsonder Annotatie verso op spieraam: Vriese Haven met molen De Maagd. Gerard Johan Staller markt in de Amsterdamse joodse buurt Aquarel en gouache 31.3 x 22.8 cm, gesigneerd rechtsonder 42 43

24 Evert Pieters Lezende vrouw in een tuin op een mooie dag in mei Olie op doek 90 x 120 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 05 De schilder Rond zijn twintigste vertrok Pieters naar Antwerpen om daar zijn geluk te beproeven en een opleiding tot schilder te volgen. Hij kreeg er o.a. lessen van de landschapsschilder Theodoor Verstraete en werd lid van de aldaar in 1883 opgerichte schildersvereniging Union Artistique des Jeunes, beter bekend onder het aan Jan van Eyck ontleende motto Als ik kan. Van 1897 tot 1917 woonde hij in het Gooise Blaricum, onderbroken door verblijf in Katwijk van tweeëneenhalf jaar ( ). Van 1917 tot zijn dood woonde hij in het Gooise Laren, door vriendschap verbonden met het Amerikaanse schildersechtpaar Singer. Zijn Larense huis noemde hij Azze ick kan, een verbastering van het voornoemde motto. Hij schilderde aanvankelijk landschappen en donkere interieurs met boerse figuren, later in Katwijk lichte strandgezichten met schelpenvissers in de trant van de Haagse School en in een postimpressionistische stijl elegante vrouwen in lichte interieurs en zonnige tuinen. Het schilderij Op een bankje in een bloeiende tuin zit een vrouw in wit-gele kleding een boek te lezen. Naast haar ligt een draagbare parasol. Achter haar bloeiende rododendrons en in het vijvertje voor haar blauwe irissen. Omdat beide planten tegelijk in bloei staan, moet het mei of juni zijn. Het schilderij is gedateerd Het is waarschijnlijk dat een tuin uit Blaricum of elders in Het Gooi model heeft gestaan voor dit schilderij, want in augustus 1905 verhuisde de familie Pieters vanuit Blaricum naar Katwijk. Wie de vrouw is, is onbekend, maar het zou de vrouw van de schilder kunnen zijn, die hij vaak als model gebruikte. Het gaat in dit schilderij om het scheppen van de sfeer van zon, van bloei, van ontspanning in alle rust. En dat brengt de schilder in dit oogstrelende schilderij heel goed over

25 Wilhelmus Hendrikus Petrus Willem de Zwart Café Centraal, Den Haag Aquarel en gouache 33.5 x 49.3 cm, gesigneerd rechtsonder Herkomst: Kunstzaal Oudt Holland, Den Haag. Pieter Florentius Nicolaas Jacobus Floris Arntzenius De Spuistraat in Den Haag Aquarel, gouache en krijt 31.2 x 24 cm, gesigneerd rechtsonder

26 Isaac Lazarus Israels Jacoba Johanna Coba Ritsema Lezend meisje Bloemen in glazen vaasje Aquarel 14.7 x 21.2 cm, gesigneerd rechtsonder Olie op doek 44 x 56 cm, gesigneerd linksonder 48 49

27 Antoon van Welie Jonge dame in een theaterloge Pastel 70 x 52 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1911 Annotatie linksonder: Edam. Literatuur: C. Mauclair, Antoon van Welie Un peintre Hollandais, Parijs 1924, afbeelding pag. 36; K. van Lieverloo en P. Roelofs, Antoon van Welie ( ) De laatste decadente schilder, Zwolle 2007, afbeelding pag. 142 en op de cover; FD Persoonlijk, Societyschilder, 16 jun. 2007, afbeelding pag. 18. Tentoonstelling: Nijmegen, Museum Het Valkhof, Antoon van Welie ( ) De laatste decadente schilder, 13 apr.-12 aug De schilder Van Welie kreeg zijn professionele opleiding aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen ( ). Van 1893 tot 1905 was hij in Den Bosch gevestigd, maar in 1899 kreeg hij de smaak van het reizen te pakken. Hij verbleef in Parijs, Berlijn, Wenen, Athene, Nice, Rome en elders om een netwerk op te bouwen. In 1909 kocht hij twee huizen met een atelier, één in Den Haag en een andere in Londen. Twee jaar later kocht hij het buiten De Meeuwen in Edam, waar hij ook af en toe werkte. Daar werd het beheer gevoerd door de dandy Pim Noothoven van Goor ( ), een telg uit het uitgeversgeslacht Van Goor. Antoon bleef reizen, o.a. naar Rome, Parijs en New York. Dat hield verband met zijn specialisatie: leden van de Europese elite portretteren. Hij maakte portretten van drie pausen, Mussolini, de Engelse en de Nederlandse adel en actrices en danseressen als Sarah Bernhardt, Isadora Duncan, Anna Pavlova en Gaby of the glorious eyes and priceless pearls. Dit milieu had geen moeite met zijn seksuele geaardheid; vanaf ca tot diens dood in 1949 leefde hij samen met zijn secretaris, de achttien jaar jongere oud-militair Bob Koelemey, een constructie die in de toenmalige hogere kringen gewoon was. Het schilderij Deze bekoorlijke pastel is door Van Welie gemaakt in zijn buitenhuis in Edam. Vanaf ca was zijn kleurgebruik lichter geworden en zijn stijl eleganter en dit is er een oogstrelend voorbeeld van. Een dame en een heer zitten in een theaterloge, toentertijd een populair thema. Met een enigszins precieus gebaar houdt de vrouw in haar mooie hand een toneelkijker vast. Om haar hals hangt een lange kostbare ketting. Ze draagt een dunne jurk die haar fraaie hals accentueert. Om haar schouders een mantel met bontkraag. Op haar opgestoken haar een breedgerande donkere hoed met grote pluim. Ze wordt begeleid door een man achter haar (waarschijnlijk Pim van Goor gezien de overeenkomst met foto s en portretten). Het is een geslaagd en geïnspireerd, informeel portret van een aantrekkelijke vrouw

28 Adrianus Johannes Arie Zwart Winter te Meppel Olie op doek 30 x 50 cm, gesigneerd linksonder Annotatie verso: Winter te Meppel A.J. Zwart Heinrich Hermanns het Singel te Amsterdam met de Ronde Lutherse kerk Olie op doek 64 x 90 cm, gesigneerd linksonder 52 53

29 Maria Elisabeth Georgina Lizzy Ansingh De bron des levens Olie op doek x 174 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1916 Herkomst: Mr. W. Juchter, Amsterdam. Literatuur: M. Viola, Lizzy Ansingh in: Elseviers Geïllustreerd Maandschrift, jaargang XXVII, jul-dec. 1917, afbeelding pag. 408; Tent. cat. Lizzy Ansingh naar aanleiding van den 75e verjaardag, Amsterdam Tentoonstelling: Amsterdam, Arti et Amicitiae, Tentoonstelling Lizzy Ansingh naar aanleiding van den 75e verjaardag, 14 okt.-5 nov. 1950, nr. 61; Leiden, Stedelijk Museum de Lakenhal, Eretentoonstelling Coba Ritsema, 22 dec jan Thérèse Schwartze Sorella Ansingh bloemen schikkend Pastel 81 x 65 cm, gesigneerd middenonder en te dateren ca

30 Lodewijk Louis Soonius ezeltjes op het strand Olie op doek 41 x 55.4 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 1920 Isaac Lazarus Israels Kinderen op het dorpsplein Olie op doek 59 x 41 cm, gesigneerd rechtsonder 56 57

31 George Hendrik Breitner Bloemen in een vaasje Otto Willem Albertus Albert Roelofs Portret van Tjieke (vrouw van de schilder) Olie op doek 30.5 x 40.5 cm, gesigneerd linksonder Herkomst: Coll. Gustav Rau. Aquarel, gouache en krijt 19.7 x 18.3 cm Annotatie middenonder: Tjieke

32 Lodewijk Louis Soonius zomerse dag op het strand van Scheveningen Olie op schildersboard 26 x 33.5 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd 1919 Isaac Lazarus Israels Dame met zwarte hoed Olie op doek 43.5 x 33 cm, gesigneerd en gedateerd 1918 (op bijgesloten linnen etiket) 60 61

33 Johan Barthold Jongkind Winter in Holland Olie op paneel 11.2 x 16.7 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 1873 (Schilderij op ware grootte afgebeeld) Herkomst: Veiling Parijs, Hôtel Drouot, 28 nov Literatuur: A. Stein, Jongkind-Peintures, Parijs 2003, afbeelding pag. 267, cat. nr De schilder Jongkind is begonnen als romantisch landschapsschilder als leerling van Andreas Schelfhout ( ). Via hem kreeg de talentvolle jongeman een koninklijk stipendium en zette hij zijn opleiding voort bij de Franse zeeschilder Eugène Isabey ( ), die hem in contact bracht met medeleerling Eugène Boudin ( ) uit de Normandische kustplaats Honfleur, wat weer leidde tot kennismaking met de jonge Monet ( ) uit het naburige Le Havre. Van 1846 tot 1855 verkeerde Jongkind in Parijs resp. aan de Normandische kust. In 1855 keerde hij naar Nederland terug, waar hij in de omgeving van Rotterdam Hollandse landschappen schilderde. Dankzij een nieuw koninklijk stipendium en de generositeit van zijn Franse schildersvrienden die zijn schulden in Parijs aflosten, kon Jongkind in april 1860 weer naar Frankrijk terugkeren waar hij zich definitief vestigde. Meer dan tweederde van zijn creatieve leven was hij in dit land werkzaam. Hij werd zeer gewaardeerd door Franse schilders als Monet en Manet en door critici als Zola en De Goncourt. Het schilderij Dit charmante schilderijtje met een typisch Nederlands thema en navenante opzet is door Jongkind in 1873 in Frankrijk geschilderd. Anders dan veel impressionisten en schilders van de School van Barbizon schilderde Jongkind niet direct naar de natuur, maar gebruikte hij zijn in de natuur gemaakte schetsen of aquarellen en/ of zijn beeldgeheugen. In een afgewogen compositie bewegen enkele schaatsers zich energiek over het ijs, links ligt een vastgevroren platbodem bij een boerderijtje, op de achtergrond verheffen zich twee stoere molens en in de lucht vliegen wintervogels. Naar zulke tafereeltjes was in die tijd in Frankrijk altijd wel vraag. Het is een schilderijtje uit zijn laatste, meest impressionistische periode. Met losse vegen geeft hij hoofdzaken weer zonder in nauwkeurige details te vervallen en weet hij geroutineerd de ruimte van het Hollands landschap en Hollandse luchten te suggereren

34 HAAGSE SCHOOL Hendrik Willem Mesdag Bomschuiten en vissersvolk op het strand Aquarel 78 x 58 cm, gesigneerd rechtsonder 65

35 Bernardus Johannes Blommers De garnalenvangst van de visserskinderen Olie op doek 46 x 67 cm, gesigneerd rechtsonder Herkomst: Kunsthandel D. Sala en Zonen, Den Haag; Part. bezit, Duitsland. Literatuur: A.J. Sleijster, Willy Sluiter en de Kunstvereeniging Katwijk , Katwijk 2008, afbeelding pag. 9, cat. nr. 8. Tentoonstelling: Katwijk, Katwijks Museum, Willy Sluiter en de Kunstvereeniging Katwijk , 14 okt jan Willem Johannes Weissenbruch Lezende dame in een zonnige tuin Olie op doek 50.5 x 35 cm, gesigneerd linksonder 66 67

36 Anton Mauve Schaapskudde op het Dekkersduin bij Den Haag Olie op doek 57 x cm, gesigneerd rechtsonder Literatuur: E.B. Greenshields, Landscape Painting and Modern Dutch Artists, Londen 1905, afbeelding XXXII, pag Gerhard Arij Ludwig Morgenstjerne Munthe Twee bomschuiten op het strand Olie op doek 103 x 91 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd

37 Johannes Jan Zoetelief Tromp Konijntjes voeren Aquarel 35 x 44.3 cm, gesigneerd rechtsonder Simon Willem Maris Bloemen plukken in de duinen Olie op doek 82 x 66.5 cm, gesigneerd rechtsonder

38 Hendrik Willem Mesdag De verkoop van de visvangst op het strand van Scheveningen Olie op doek x 102 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 1897 Literatuur: J. Poort, Hendrik Willem Mesdag ( ) Oeuvrecatalogus, Wassenaar 1986, afbeelding pag. 235, cat. nr De schilder Als kunstenaar was Mesdag een laatbloeier. Hij werd aanvankelijk opgeleid tot handelaar, maar zijn hart ging uit naar de actieve schilderkunst. Pas na zijn dertigste begon hij aan een professionele schildersopleiding. Rond zijn zevenendertigste vond hij ten slotte het thema dat hem bij uitstek bleek te liggen: de Noordzee, de atmosferische effecten van het weer en de economische activiteiten op het toenmalige strand in Scheveningen, toen nog geen badplaats en niet in het bezit van een haven. Zijn handelsopleiding kwam ook goed van pas. Mesdag had een uitstekend gevoel voor publiciteit en netwerken, voor onderhandelen en organiseren. En hij kende zijn eigen kracht. Op eigen initiatief stuurde hij een zeestuk in naar de Parijse Salon van 1870 en dat leverde hem een gouden medaille op én Europese bekendheid. Hij was ook (mede)stichter van Panorama Mesdag en van Pulchri Studio en nam vele andere initiatieven. Het schilderij Op het strand voor Scheveningen is zojuist een bomschuit geland. De vissers zijn nog aan dek en op het strand proberen de visvrouwen in klederdracht zich bij de afslag meester te maken van de beste vis om die op de markt te verkopen. In de verte naderen ander vissersschepen. Het is bewolkt maar verder lijkt het relatief rustig weer. Mesdag hield van degelijk materiaal en het tafereel is zorgvuldig en met gevoel voor detail geschilderd en een lust voor het oog geworden. Maar dit grootse werk toont ook hoe nietig de mens is in de natuur en hoe afhankelijk. Het bewijst tevens dat Mesdag een van onze beste zeeschilders is, die ook diepere lagen aanboort

39 Hendrik Johannes Weissenbruch Grazende schapen bij een boerderij Aquarel 33 x 53.3 cm, gesigneerd linksonder Hendrik Willem Mesdag Laden van de visnetten in Scheveningen Aquarel 35 x 27 cm, gesigneerd linksonder 74 75

40 Lodewijk Franciscus Hendrik Louis Apol Paul Joseph Constantin Gabriël Boer met paard en wagen in winters landschap Hollands polderlandschap Olie op doek 35 x 50 cm, gesigneerd linksonder Olie op doek 52.2 x 83.2 cm, gesigneerd rechtsonder 76 77

41 Albert Roosenboom Blinddoekje spelen op het strand Olie op paneel 29.4 x 40 cm, gesigneerd rechtsonder ROMANTIEK 79

42 Otto Eerelman Sint Bernard puppies Olie op doek 38 x 46 cm, gesigneerd rechtsonder Henriëtte Ronner-Knip engelse setter Olie op papier op paneel 40.5 x 36 cm, gesigneerd linksonder 80 81

43 Wouterus Verschuur In de stal Olie op paneel 36.8 x 52 cm, gesigneerd linksonder Everardus Pagano Mirani Winters bosgezicht met houtsprokkelaars Olie op paneel 42.5 x 54 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd

44 Frederik Marinus Kruseman IJsgezicht met schaatsers Olie op paneel 43.5 x 56 cm, gesigneerd middenonder Adrianus Eversen Besneeuwde straat te Naarden Olie op paneel 43.9 x 35.6 cm, gesigneerd linksonder en rechtsonder met initialen Literatuur: P. Overduin, Adrianus Eversen, Schilder van stads- en dorpsgezichten, Wijk en Aalburg 2010, afbeelding pag. 258, cat. nr

45 Johannes Hermanus Barend Koekkoek Uitladen van de goederen Olie op doek 42 x 65.7 cm, gesigneerd rechtsonder Andreas Andries Schelfhout IJsgezicht met schaatsers en koek-en-zopie Olie op paneel 16.7 x 22.4 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd

46 & verrassend GEPRIJSD Kasparus Karsen Hollands dorpsstraatje Olie op paneel 21.2 x 27 cm, gesigneerd rechtsonder Ernest Filliard papavers in een vaasje Aquarel 15 x 12 cm, gesigneerd rechtsonder Ernest Filliard Rode rozen in een vaasje Aquarel 15 x 12 cm, gesigneerd rechtsonder Cornelis Raaphorst Twee poesjes spelend met klosjes garen Olie op doek 39 x 49 cm, gesigneerd linksonder Cornelis Springer Houtsprokkelaar in winters bos Aquarel 13.8 x 10 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd

47 & verrassend GEPRIJSD Barend Brouwer Paard en wagen in een winters landschap Olie op doek 70 x 100 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 1929 Victor Thise onbekend Bloemenmarkt Olie op doek 50 x 65 cm, gesigneerd rechtsonder Marguerite Aers Zomerdag in het park Olie op doek op paneel 34.5 x 27 cm, gesigneerd rechtsonder Hermann Seeger Meisjesportret Olie op doek 27.5 x 21 cm, gesigneerd rechtsboven Bernardus Petrus Ben Viegers De Gravenstraat in Den Haag tijdens een zomerse dag Olie op papier op paneel 11.5 x 15.7 cm, gesigneerd linksonder 90 91

48 & verrassend GEPRIJSD Erasmus Bernhard van Dulmen Krumpelman Schaatsvertier Aquarel 35 x 47 cm, gesigneerd rechtsonder en gedateerd 63 Lodewijk Dirk Ruysch van Dugteren Besneeuwd dorpsplein Aquarel en gouache 36 x 59 cm, gesigneerd linksonder Antoinette Agathe van Hoytema Het Heilige GeestHofje te Den Haag Olie op paneel 35.7 x 26.4 cm, gesigneerd rechtsonder Henricus Antonius Han van Meegeren Jonge vrouw voor de spiegel Gemengde techniek op papier 64 x 47.3 cm, gesigneerd linksonder Willem van der Ven Voeren van twee kalfjes Olie op doek 60 x 100 cm, gesigneerd rechtsonder 92 93

49 & verrassend GEPRIJSD Harm Henrick Kamerlingh Onnes De biljartspelers Aquarel en inkt 10.7 x 17.2 cm, gesigneerd linksonder met initialen Jan Voerman Jr Perziken in een tinnen schaal Olie op doek op schildersboard 20 x 25 cm, gesigneerd linksonder en rechtsonder gedateerd 61 Jan Rijlaarsdam Twee meisjes Olie op doek 40 x 30 cm, gesigneerd rechtsonder Jan Adrianus Olyslager Zonder titel Olie op doek 50 x 60 cm, gesigneerd linksonder met initialen en gedateerd 83 Albertus Johannes Ab geb van Overdam Olielampje Olie op doek 60 x 40 cm, gesigneerd linksonder en gedateerd

50 index colofon Aers, M Alkema, W.H Ansingh, M.E.G Apol, L.F.H Appel, K Arntzenius, P.F.N.J Benner, G....7, 15 Blommers, B.J Brands, E.A.M Breitner, G.H Bron, J.L.H Brouwer, B Dijkstra, J....22, 23 Dulmen Krumpelman, E.B. van...93 Eerelman, O Eversen, A Filliard, E Gabriël, P.J Gestel, L Helmantel, H.F.N Hem, P. van der...32 Hermanns, H Herwijnen, J.A.G. van...28 Hoytema, A.A. van...93 Hussem, W.F.K Israels, I.L....48, 57, 60 Jong, G. de...29 Jongkind, J.B Kamerlingh Onnes, H.H Karsen, K Koekkoek, J.H.B Kruiningen, H. van...19 Kruseman, F.M Maris, S.W Mauve, A Mesdag, H.W....65, 72, 75 Meegeren, H.A. van...92 Mirani, E.B.G.P Morgenstjerne Munthe, G.A.L Muehlhaus, D Nanninga, J Nieweg, J Oepts, W.A....9, 17 Olyslager, J.A Overdam, A.J. van...95 Pieters, E Raaphorst, C Rijlaarsdam, J Ritsema, J.J Roelofs, O.W.A Ronner-Knip, H Roosenboom, A Rooskens, J.A....8 Ruysch van Dugteren, L.D Rysselberghe, Th. van...39 Schelfhout, A Schwartze, Th....1, 55 Seeger, H Sluijters, J.C.B....31, 33, 36 Smorenberg, D....27, 34 Soonius, L....56, 61 Springer, C Staller, G.J Thise, V Ven, W. van der...93 Verschuur, W Viegers, B.P Voerman, J. Jr...26, 94 Weissenbruch, H.J Weissenbruch, W.J Welie, A. van...50 Werkman, H.N Zoetelief Tromp, J Zwart, A.J Zwart, W.H.P. de...46 Samenstelling: Anna Smit-Loor Kunsthistorisch onderzoek: Arie Bakker Teksten: Murk Salverda Fotografie interieur: Hans Westerink, Zwolle Vormgeving & dtp: FIZZ marketing & communicatie, Meppel Fotografie, lithografie en druk: Èpos Press, Zwolle Met dank aan: Miluska van t Lam, Hanneke Loor-Salverda, Katy Smit-Schulting

51 Markt DB Ommen T info@marksmit.nl