Reisverslag Spanje: Coto Doñana en Extremadura Godfried Schreur 4 t/m 13 maart 2011 Reisleiding: Godfried Schreur en Steven Wytema

Transcriptie

1 Reisverslag Spanje: Coto Doñana en Extremadura Godfried Schreur 4 t/m 13 maart 2011 Reisleiding: Godfried Schreur en Steven Wytema De combinatie van twee klassieke Spaanse vogelreisbestemmingen, Extremadura en Coto Doñana, staat garant voor een prachtige mix aan landschappen en vogels! In het zuidwesten van Spanje is het in deze tijd al volop voorjaar. Het is bovendien een heel dynamische tijd, met een komen en gaan van vele trekvogels. De jaarrond aanwezige steppevogels zijn al aan het warmdraaien voor de baltsperiode en trekvogels zoals Zwarte Ooievaar, Slangenarend en Aasgier zijn reeds terug. In Doñana zijn half maart zelfs al Bijeneters al aanwezig, terwijl in Extremadura de laatste wintergasten nog van de partij zijn, zoals groepen Kraanvogels! We pakken dus zowel de laatste wintergasten als de meeste zomergasten mee. In Coto Doñana maken we een exclusieve Landrover-excursie met een deskundige lokale gids door een deel van het Nationaal Park dat voor het normale publiek gesloten is. Dit belooft één van de (vele) topdagen te worden. Deze combinatiereis is heel goed te doen dankzij de goede, nieuwe 4- baans wegen die Extremadura en Coto Doñana verbinden. De transfer tussen beide gebieden is daarom geen probleem meer. Dag 1. Vrijdag 4 Maart Vroeg op. Steven Wytema ontvangt alle deelnemers op Schiphol. Na een voorspoedige vliegreis komen we aan in Sevilla waar Godfried Schreur ons verwelkomt. Dankzij een klein mankement van het huurbusje (een losse achterbank) zien we naast het vliegveld reeds Rode Patrijzen. Nadat het euvel opgelost is vertrekken we richting Extremadura. Vlakbij Sevilla spotten we vanuit de auto de eerste leuke soorten: Koereigers, Kleine Zilverreiger, Steltkluut en Dwergarend. Er zouden nog vele volgen. Verder weg van Sevilla wordt het landschap steeds groener, meer bebost en afwisselender. In het zuiden van Extremadura stoppen we even om te vogelen en prompt vliegen er drie Grote Trappen langs! We zien de eerste Grauwe Gors, Roodborsttapuit, Zwarte Spreeuw en Kleine Torenvalk. Een man Blauwe Kiekendief wiegt door het weidse landschap. Het wordt al laat en we moeten nog een stukje. Dus rijden we weer door, naar Mérida waar we een koffiestop maken. Hier vliegen volop Huis- en Boerenzwaluwen rond. Bij de vuilnisstortplaats zitten tientallen Ooievaars en Koereigers. De koffie is lekker en vol goede moed leggen we het laatste traject af. Voor Jaraicejo, waar ons hotel is gevestigd, zien we twee Hoppen voor ons uit vliegen. Het eten is eenvoudig maar het smaakt prima. We leren elkaar wat beter kennen en we toosten met een goede wijn op de komende reis. Dag 2. Zaterdag 5 Maart Om 7.30 u. een riant ontbijt met gebakken eieren en bacon. Het lijkt meer op een English breakfast dan op een Spaanse desayuno. Vroeger opstaan heeft geen zin want het is toch nog donker. Even buiten Jaraicejo maken we een korte wandeling door een maquis-achtige vegetatie. De Provençaalse Grasmus steelt hier de show. Hij laat zich prachtig zien. Al snel vliegen er tientallen Vale Gieren en enkele Monniksgieren langs. De Zuidelijke Klapekster laat zich ook bewonderen en de Boomleeuwerik begint weifelend te lululu-en. Even verderop wordt een Slangenarend op een mast ontdekt en vliegt er zelfs nog een langs. Op de pas van Miravete laat de Boomleeuwerik zich goed zien en worden we verrast door een onaflatende stroom van Vale en Monniksgieren. Verder zien we hier Grijze Gors, (iberische) Staartmees, Europeesche Kanarie en horen we de Kleine Zwartkop. Het is nog altijd kil en winderig buiten. Tijd voor een kopje koffie. Na de break rijden we naar Arrocampo. Onderweg zien we o.a. een baltsende Grijze Wouw. Bij het stuwmeer worden we verwelkomt door het ontvangstcomité bestaande uit Ralreiger, Grote en Kleine Zilverreiger, Koereiger, Blauwe Reiger, Rurperkoet, Graszanger en Spaanse Mus. Bruine Kiekendief en IJsvogel worden ook gespot en de Cetti s Zanger laat van zich horen. We lunchen bij hut 1 onder het genot van de carnavalsmuziek uit het naburige dorp. We wandelen naar hut 2 waar we o.a. Rietgors en Watersnip zien. Maar de koude wind speelt ook de vogels parten. In de omgeving van het stuwmeer zien we een Zwarte

2 Ibis met een gebroken poot, het nest van een Buidelmees, Hoppen, Grote Gele Kwikstaart, Witgatje, Wintertaling, Slobeend en tientallen Ooievaars. We zijn net iets te vroeg voor de orchideeën, dus gaan we nog even bij het stuwmeer van Valdecañas kijken en niet tevergeefs. Eén Spaanse Keizerarend, een paartje Steenarend, Vale Gieren, Roodstuitzwaluw, Rotszwaluw, 112 Rotsmussen en een Appelvink vormen een mooie afsluiter van de eerste hele dag. Dag 3. Zondag 6 Maart Na het overdadige ontbijt vertrekken we in zuidelijke richting. Op een landweggetje genieten we van het ontwaken van de vogels in de dehesa: Hop, Rode Patrijs, en Blauwe Ekster laten zich van dichtbij bewonderen. Paniek! Een volwassen Aasgier vliegt vlak naast ons busje. Je kan zijn gele gezicht met blote oog zien. De dehesa maakt plaats voor boomloze heuvelachtige weiden. Al snel ontdekken we een paartje Kleine Trap. Later zouden we er nog meer zien. Drie Kuifkoeken worden weggejaagd door Eksters, terwijl een Monniksgier het op een niet helemaal dood schaap heeft gemunt. Dan komt een Zwarte Ooievaar laag langs vliegen op weg naar het noorden. De Thekla-, Kalanderleeuwerik en de Steenuil zijn nog maar net goed en wel geïncasseerd als we heel dichtbij de auto een jonge Spaanse Keizerarend ontdekken samen met twee Rode Wouwen. Hij geeft een mooie vliegshow en zijn broertje of zusje komt er ook nog bij! De koffiestop wordt nogmaals uitgesteld. We lunchen op de een hoog punt in dit steppe-achtige landschap. Het zonnetje komt er doorheen en, warempel, het wordt aangenaam. Een paartje Steenarend stunt hoog tussen de gieren en een Smelleken duikt op een Grauwe Gors. Dan is het eindelijk tijd voor koffie, op een terrasje in de zon. Wat wil je nog meer? Nog een kopje koffie.. Na de pauze bezoeken we een riviertje met IJsvogel waar meerdere Appelvinken rondvliegen. Een enkele laat zich even zittend zien. Echter, deze stop staat in het teken van een zingende man Cirlgors. Wat een beauty! Een verre Steenarend kan niet meer op aandacht rekenen. Bij de Almonte rivier o.a. weer een verre Steenarend, Aasgier, Dwergarend en Roodstuitzwaluw. De laatste stop maken we nabij Monroy. Vele vinkachtigen, leeuwerikken, zwaluwen en als nieuwe soort kunnen we de Blauwe Rotslijster bijschrijven. Dag 4. Maandag 7 Maart Vandaag staat het Nationaal Park Monfragüe op het programma. De weekenddrukte is er over, dus we hebben het park bijna voor ons alleen. De eerste stop is bij het fameuze Peña Falcón, één van de beste vogelkijkpunten van Europa en de reputatie wordt dubbel en dwars waargemaakt. Afwisselend zien we Zwarte Ooievaar, Spaanse Keizerarend, stuntende Slechtvalken, drie spelende 2e kj Steenarenden, Blauwe Rotslijster, Grijze Gors, Monniksgier, en dat alles tussen de tientallen vale gieren. De koude wind mag de pret niet drukken en na twee frisse uurtjes boordevol met vogelobservaties besluiten we naar de plaatselijke bar te gaan voor een kopje koffie. Dan gaan we verder, want er is nog veel meer te zien in het park. Het wordt steeds zonniger en zelfs warm. Bij een volgend punt spotten we Aasgieren, Zwarte Ooievaars, baltsende Havikarenden, Appelvinken die verstoppertje spelen, picknickende Blauwe Eksters, biddende Slangenarend. Maar het mooiste moet nog komen: kroe-kroe-kroe, een groep van ca. 200 luid trompeterende Kraanvogels op trek (plus één Ooievaar met een identiteitscrisis)! Dus toch nog. De Portilla del Tietar is een ander vermaard observatiepunt en ook dat stelt niet teleur. Spaanse Keizerarend, pluimpjes van een Oehoe op nest, Zwarte Ooievaar, Aasgier, Slangenarend, kortom het kan niet op! En als klapper op de vuurpijl een otter die met groot gemak visjes vangt en verorbert, zich schijnbaar niets aantrekkend van de ooohs en aaaahs van onze zijde. Op de terugweg zien we nog een groep Kraanvogels in noordoostelijke richting vliegend. Ditmaal telde de groep 139 vogels. of toch 146? Op het van oorsprong Moorse kasteel genieten we van een prachtige uitkijk over het weidse landschap, terwijl de gieren op ooghoogte langs vliegen en er ook nog allerlei arenden worden ontdekt. Als nieuwe soort wordt de Alpenkraai genoteerd. Noemenswaardige waarnemingen zonder vleugels: snuitvlinder, rugstreeppad, dode adderringslang. In Jaraicejo is het aantal Vale Gierzwaluwen reeds opgelopen tot ca. 20. Dag 5. Dinsdag 8 Maart Vandaag maken we een extra vroege start met het doel om de zandhoenders te zien. Bij de eerste stop zien we reeds Grote en Kleine trap, Kalanderleeuwerik, Hop en Zuidelijke

3 Klapekster. Bij de tweede stop is het raak: een groepje Witbuikzandhoenders zit op de kam van een heuvel. Het zonnetje komt er even doorheen waardoor we het kleurrijke verenpak van sommige mannetjes mooi kunnen bewonderen. Intussen merken we dat de straffe wind van vandaag nog kouder aanvoelt dan gisteren. Toch maken we een korte wandeling over een zandpad en onze standvastigheid wordt beloond: zes Zwartbuikzandhoenders schuifelen op een niet al te grote afstand over de grasvlakte. Door de telescoop zijn de zwarte buik en de rode keel van de mannetjes goed te zien. Missie geslaagd! Na de koffiepauze rijden we door in westelijk richting het grote trappenland binnen. Uiteindelijk zouden we er 88 zien. Sommige mannetjes stonden al te pronken met de eigen veren. Tom spot een Tapuit, nog een nieuwe soort voor de lijst. Na twee Kuifkoekoeken, vele Ooievaars, Grauwe Gorzen, Kalanders en Robotappen besluiten we Trujillo te bezoeken. Dit mooie, middeleeuwse stadje is bekend als geboorteplaats van enkele veroveraars van Zuid-Amerika, o.a. Pizarro en Orellana. Dit culturele uitstapje wordt zeer gewaardeerd. Daarnaast is het ook fijn om even niet onder het juk van de gidsen gebogen te moeten gaan. Er wordt volop van de vrijheid genoten, maar aan alles komt een eind. We moeten weer Kleine Torenvalken kijken en hoe? Prachtig! De dag wordt afgesloten met een aangename wandeling langs de Almonte rivier. Rob ontdekt een Heggenmus. Over de tientallen Vale en Monniksgieren, Slangenarend en Zwarte Wouwen die langs zweven maalt niemand meer. Wel genieten we van Spaanse Mussen, Putters en diverse soorten zwaluwen. Dag 6. Woensdag 9 Maart Reisdag. We nemen afscheid van Vicente en Mª Luisa van het hotel rural Montefragoso in Jaraicejo. Ze hebben goed voor ons gezorgd en we kregen als afscheidscadeau nog een pot honing toe! De eerste wandeling was bedoeld om Grijze Wouw nogmaals te zien, maar dat lukte helaas niet. Daarvoor in de plaats kregen we een man Blauwe Kiekendief. Dezelfde kleuren, maar toch, niet helemaal wat we zochten... De Ooievaars in het beroemde paaldorp van Cáceres zijn wel thuis. Het is een bijzonder plaatje. In Mérida vliegen de Hoppen ons om de oren. Vele tientallen Koereigers zitten reeds te broeden. Een Kwak wordt ontdekt evenals een prachtige Buidelmees en twee Alpengierzwaluwen. Vanaf de Romeinse brug wordt het nog mooier: de Purperkoeten laten zich mooi zien en Dirk vindt een mannetje Woudaap. Dan gaan we echt even doorrijden. Onderweg zien we nog een Kraanvogel tussen de steeneiken staan en we vermaken ons best met zelf verzonnen raadsels. We passeren Sevilla en gaan in één ruk door naar El Rocio. Via de onverharde straten vol met kuilen en plassen komen we bij ons hotel aan. Voor de mensen die nog nooit in El Rocio zijn geweest is het een openbaring. Het blijft een uniek dorp. Het hotel Toruño ligt heel strategisch naast de moeder (La Madre) van het wetland (las marismas). Na de check-in gaan we daarom direct op pad, maar we komen niet verder dan 30 meter van het hotel. We zien verschillende nieuwe soorten voor de reis: eenden, steltlopers, Lepelaar, etc En vlak voordat het donker wordt verzamelen zich duizenden Oeverzwaluwen in het lisdoddeveldje vlak voor ons: wat een spektakel! Het avondeten is lekker in een typische andalusische ambiance. Dag 7. Donderdag 10 Maart Vandaag bezoeken we het uiterst westelijke gedeelte van het Nationaal Park Doñana. We beginnen bij het enorme ondiepe meer naast El Rocio. We zien wederom een aantal interessante soorten, zoals de Zwarte Ibis, Flamingo en de Grutto. Dan maken we een wandeling bij het bezoekerscentrum El Acebuche. Daar valt ons oog op een ietwat bruinige Roodkopklauwier, Krooneend, Iberische Gele Kwikstaart en horen we de Snor. Een roepje wijst ons op de aanwezigheid van een Iberische Tjiftjaf. We zien hem en hij zingt voor ons ook nog zijn typische deuntje. Na de koffie portretteren we nog eens de alom aanwezige Blauwe Eksters. Onderweg naar Matalascañas spotten we een witkelige Westelijke Blonde Tapuit dus keren we direct om om hem wat beter te bekijken en te fotograferen. Uiteindelijk zit er ook nog een zwartkelige. In Matalascañas lunchen we met uitzicht op zee. Van de zeevogelgemeenschap laat alleen de Jan-van-Gent zich zien. Vervolgens maken we een wandeling bij het paleis van El Acebron. 23 Kwakken zitten te suffen in een wilg, terwijl een Sint Helenafazantje juist heel druk in de weer is met het verzamelen van nestmateriaal. De Iberische Tjiftjaf laat nogmaals van zich horen en uiteindelijk zien we ook nog een Kuifmees. We sluiten deze excursiedag af met een bezoek aan een terras met prachtig uitzicht over het meer voor El

4 Rocio. Onder het genot van een drankje kijken we naar Lepelaars, Zwarte Ibissen, Flamingo s, Grutto s, Bergeenden en Loek spot een man Zomertaling. Dag 8. Vrijdag 11 Maart We staan iets vroeger op want vandaag staat de Landroverexcursie door het afgesloten deel van het Nationale Park op het programma. Om 8.00 u. rijden we weg in een hoge en ruime 4x4- bus. Helaas regent het vanochtend regelmatig. We zien Edelherten en Damherten en sporen van Pardellynx, Vos en Das. Bij een aantal dode stronken zitten veel vogels: Steenuil, Kuifkoekoek, Hop, etc Voor de weg zit de eerste Kortteenleeuwerik van het seizoen uit te rusten van zijn lange reis, de Iberische Gele Kwikstaart is ook pas terug. We stoppen om een Knobbelmeerkoet met enorme rode knobbels achter de witte bles te aanschouwen. Het is een merkwaardig gezicht. Terloops vliegt er een Kleine Kortteenleeuwerik op, zijn brabbelende zang ten gehore gevende. We zien steeds meer Flamingo s, Steltlopers en diverse soorten reigers. Het is een waar vogelparadijs. Jammer van de regen. Maar in het bezoekerscentrum zitten we droog en de grote, glazen wanden geven ons de kans om verder te vogelen: kiendieven, Krooneenden, Rietzanger, Purperkoet en dat allemaal terwijl we weer eens een lekker kopje koffie krijgen van onze penningmeesteres Lenie. Onze gids geeft aan dat we even moeten doorrijden als we Griel willen zien. Nou, dat willen we wel. En ja hoor, we zien er minstens 8 exemplaren. Er zit ook een groengestipte kikker te kwaken. Even verderop verschijnen de vogels van de dag: eerst een Ralreiger die de fotografen welbevallig is en even later vliegt een Velduil op onder toeziend oog van een Steenuiltje. Schitterend! Dan moeten we helaas terug. s Middags maken we een iets langere wandeling langs een aantal schuilhutten langs het Las Rocinas-beekje. Hier zien we o.a. Roodkopklauwier, Krooneend, Kleine Zwartkop mooi en zingt de Iberische Tjiftjaf. Vlak voordat een onweersbui losbarst zitten we in het busje dat ons naar het hotel brengt. s Avonds genieten we wederom van het spektakel van de tienduizen Oeverzwaluwen voor ons hotel. Na het diner vliegt er een Kerkuil langs. Dag 9. Zaterdag 12 Maart De laatste hele dag wordt besteed aan het natuurgebied van Odiel, toch weer een heel ander gebied met veel nieuwe vogelsoorten. En vandaag is het stralend weer! Na een uurtje rijden komen we aan op de lange dijk door het gebied. We stoppen eerst bij een groep meeuwen, waaronder een paar prachtige Zwartkopmeeuwen in zomerkleed. Even verderop zitten leuke strand- en steltlopers, waaronder Strandplevier met een geel bruin kapje, Kleine Strandloper, Groenpootruiter, Zilverplevier, Kluut. Een paar Visarenden worden ontdekt, ietwat ver maar mooi met de telescoop te zien. Dan stoppen we voor een reusachtige Reuzenstern, die vlak voor ons een schitterende vliegshow geeft. Hij vangt een vis en drinkt vervolgens om deze weg te spoelen. Op de slikken worden ook nog Bontbekplevieren, Kanoetstrandlopers, Rosse Grutto s, Wulpen en Regenwulpen gespot, de meeste nog in winterkleed. Vervolgens proberen we trekvogeltjes in de struiken te vinden, maar de meeste zijn al doorgetrokken, met als resultaat slechts een Tapuit,een vrouwtje Baardgrasmus en twee Grielen. Bij de volgende groep meeuwen wordt het nog leuker: tussen de vele Kleine Mantelmeeuwen en Geelpoten zitten tientallen Audouin s Meeuwen. Wat een prachtige meeuwen! Eén Dunbekmeeuw geeft ook acte de presence, nog zo n prachtige verschijning. Aan het eind van de pier, ontdekt Rob een zwemmende Zwarte Zeeëend en vliegen er twee Grote Jagers langs. Het kan niet op want bij de volgende stop ontdekken we een mooi mannetje Baardgrasmus en steelt een vissende Visarend de show. We bekijken nogmaals alle soorten steltlopers, op ons gemak en met mooi licht. Bij de laatste wandelen we naar een vogelhut bij een zoetwatermeertje, met als resultaat Woudaap en verschillende kanarie-gele Iberische Kwikken. Dan is het hoog tijd om huiswaarts te keren. Bij het laatste avondmaal staat echte spaanse paella op het menu: heerlijk. We kijken gezamenlijk terug op een prachtige reis. Dag 10. Zondag 13 Maart We hebben slechts even de tijd om te vogelen voordat we naar het vliegveld moeten, maar het regent. We besteden dit uurtje in het noordelijk deel van Doñana. We zien vele soorten aan ons voorbij komen. In een groot meer staan duizenden Flamingo s en zwemmen tientallen eenden, waaronder één nieuwe soort, namelijk de Smient. Tientallen ooievaars broeden in de bomen. De grote aantallen vogels en de uitgestrekte landschappen verbazen ons tot op het laatste

5 moment. Op het vliegveld nemen we afscheid van Godfried die nog een tijdje in Spanje blijft. De reis naar Nederland verloopt spoedig. We lijsten voor de laatste maal. Het eindtotaal komt uit op 171 soorten. We kunnen terugkijken op een zeer geslaagde reis.