Bezoek aan het Gaverbeekhippodroom

Transcriptie

1 PAARDENSPORT Bezoek aan het Gaverbeekhippodroom Gidsen die zelf worden rondgeleid, het is de omgekeerde wereld. Op woensdag 4 februari 2015 schoolden de Waregemse stadsgidsen zich bij op het Gaverbeekhippodroom. Ze werden rondgeleid door paardenkoerskenner en steromroeper Nicky De Frene. De boeiende informatie die we die middag meekregen, willen we graag met u delen. Linda CLAUS Nicky De Frene is leerkracht aan VIBSO Waregem ( vrij instituut voor buitengewoon secundair onderwijs ). Hij geeft er algemene sociale vorming (ASV): Nederlands en sociale vaardigheden, de tegenhanger van de beroepsgerichte vakken (BGV) in het buitengewoon onderwijs. Maar hij is ook gebeten door het paardenrennen, een beetje een uit de hand gelopen hobby. Nicky is ondertussen de vaste commentator op de West-Vlaamse hippodrooms: Waregem, Kuurne en Oostende (vroeger ook op Sterrebeek). In Vlaanderen zijn er nooit twee meetings op hetzelfde moment, dus kan hij dat gemakkelijk combineren. Op Waregem Koerse is hij al sinds 1992 speaker. De eerste vier jaar becommentarieerde hij de races samen met Jaak Pijpen. Sinds 1996 voorziet hij de rennen in zijn eentje van commentaar. Tot en met 2008 zat hij in het rood-witte torentje vlakbij de Gaverbeek, maar sinds 2009 volgt hij alles vanuit een kleine ruimte naast restaurant Sea Cove. Sinds 2001 geeft hij ook commentaar tijdens de wekelijkse drafrennen, van mei tot september. De Koninklijke Waregemse Koersvereniging werkt sinds 2006 ook samen met WTV-Focus zodat Nicky s commentaar nu ook live te horen is op televisie. Vorig jaar werd Nicky zelfs uitgeroepen tot beste speaker van België en Nederland, iets waar hij heel trots op is. In de ruimte waar hij zit, beschikt de omroeper over weinig attributen. Hij heeft een televisiescherm waarop hij alles kan volgen, een goede verrekijker en natuurlijk een microfoon zodat we hem kunnen horen. Hij staat ook rechtstreeks in verbinding met de koerscommissaris in de aankomsttoren daarboven. Sea Cove Het restaurant in de loge boven de bookmakershall is genoemd naar een bekend drafpaard. Sea Cove ( inham of kleine baai die uitgeeft op zee ) werd geboren in 1986 in Canada en verhuisde begin jaren 1990 via Noorwegen naar Duitsland. Zijn nieuwe Duitse eigenaar Harald Grendel liet de hengst lopen op Mardi Gras - toen nog in Sterrebeek, tegenwoordig een meeting in Kuurne - waar het won. De bekende driver Jos Verbeeck won er alle grote koersen de Gavergids 2015 / 1 11

2 mee, waaronder de Prix d'amérique en de Prijs van de Gemeente Waregem in In totaal behaalde Sea Cove in zijn carrière 69 overwinningen en verdiende EUR aan prijzengeld. Zijn beste kilometertijd was 1 minuut 11 seconden en 2 tienden. Sea Cove liep zijn laatste wedstrijd in 1997 en overleed in Belgische hippodrooms Sea Cove, paard, restaurant en loge België telt nog vijf hippodrooms: vier in Vlaanderen, één in Wallonië. Waregem: Gaverbeekhippodroom, Holstraat 99, drafrennen van mei tot september; galop op Waregem Koerse Kuurne: Hippodroom Kuurne, Kattestraat 188, drafrennen van eind september tot eind april (de 7 maanden dat er in Waregem geen drafrennen zijn) Oostende: Wellington-renbaan, Sportstraat 48, draf- en galoprennen op maandag in de maanden juli en augustus. De renbaan is sinds kort ook rechtsdraaiend. Tongeren: Hippodroom Tongeren, Rutterweg 85, drafrennen van eind maart/begin april t.e.m. 11 november (slechts af en toe geen koers). In Tongeren zijn er veel rennen voor amateurs. Het niveau in Waregem en Kuurne ligt veel hoger. Mons (Glin), Hippodrome de Wallonie, Route de Wallonie 31A, de enige renbaan in Wallonië: draf- en galoprennen het hele jaar. rechtsdraaiend De Waregemse hippodroom is rechtsdraaiend. Dit betekent dat de paarden in wijzerzin rond het terrein lopen, met de koorde of afsluiting van het binnenplein aan hun rechterkant. Op de meeste hippodrooms loopt men koorde links. Waarom Waregem rechtsdraaiend is, kan niemand met zekerheid zeggen maar er zijn wel een paar mogelijke verklaringen. plaats De Gaverbeek was in het verleden de plaats waar het publiek wou staan. Daar gebeurde het spektakel. Toen er een tribune gebouwd werd, kwam die natuurlijk zo dicht mogelijk bij die hindernis. Daar kwam ook de aankomst van de steeple chase. Maar de Gaverbeek ligt op het uiteinde van het terrein, vlakbij de bocht van de renbaan. Aankomen net na een bocht, is niet mogelijk omdat de paarden dan geen rechte lijn hebben om te sprinten. De eenvoudigste oplossing was om de paarden in de andere richting te laten lopen, rechtsdraaiend dus. Zo gaan ze na de Gaverbeek de bocht in en finishen ze met een lange rechte lijn. de Gavergids 2015 / 1 12

3 logistieke ruimte Sinds begin jaren 1970 ligt de huidige drafpiste er. De aspiste ligt aan de binnenkant van de graspiste, waardoor er zeker geen plaats meer was om de paarden linksdraaiend te laten koersen. trots Soms heeft het ook te maken met de tegendraadsheid van een regio: anders willen zijn dan de anderen. De hippodroom van Melbourne in Australië bijvoorbeeld is linksdraaiend omdat die van de grote concurrent in Sydney rechtsdraaiend is. Het kan ook met de omstandigheden te maken hebben dat een hippodroom links- of rechtsdraaiend is. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld zijn de hippodrooms meestal linksdraaiend. Dat heeft vooral te maken met de Kentucky Derby, het tweede oudste sportevenement in de V.S., die linksdraaiend is. De regio van Kentucky staat bekend om zijn superieure paarden. De Derby is een groep 1 race voor drie jaar oude paarden, die elk jaar wordt gehouden in Louisville in de staat Kentucky, op de eerste zaterdag van mei. De race sluit een festival af dat twee weken duurt en zo n toeschouwers trekt. Om een paard voor te bereiden op de Kentucky Derby liet men het oefenen op een lokale linksdraaiende hippodroom. De goede paarden bleven bijgevolg weg van rechtsdraaiende hippodrooms. Vandaar dat de meeste hippodrooms in de V.S. linksdraaiend zijn. het Gaverbeekhippodroom met aan de buitenkant de graspiste voor hindernissenrennen en aan de binnenkant de (donkere) drafpiste. De pijl toont de ligging van de Gaverbeek-hindernis. Controletoren Op het middenveld staat er een controletoren waarin drie koerscommissarissen met behulp van tv-schermen de wedstrijden volgen. Een half uur vóór de start worden ze verbonden met de aankomsttoren, waar de aankomstrechter en de officiële omroeper zitten. Deze laatste heeft een laptop voor zich en duwt op een knop om af te tellen vóór de start. Vanaf dat ogenblik verloopt het aftellen volledig automatisch. de Gavergids 2015 / 1 13

4 Bij drafrennen worden de nummers van de uitgesloten paarden - die in galop gaan - door de koerscommissarissen in de controletoren doorgegeven aan de aankomsttoren. Tijdens Waregem Koerse is de controletoren de uitvalsbasis voor het Rode Kruis en staan de commissarissen verspreid over het parcours. Fotofinish Bij drafrennen is de finish soms heel close en is er een finishfoto nodig. De camera daarvoor wordt vanuit de toren van de hoofdtribune bediend door fotograaf Piet Eggermont. Ter hoogte van de finishlijn staat er een spiegel zodat op de foto de finish te zien is van beide kanten. Toen het fotofinish-apparaat nog niet gebruikt werd, stonden er drie koerscommissarissen aan de aankomst, die met het blote oog moesten zien wie won, maar het was de aankomstrechter die de uiteindelijke beslissing nam. Voor de hindernissenrennen op Waregem Koerse wordt de foto genomen vanuit het rood-witte torentje. Dit torentje is een kopie op schaal van de toren van de vroegere tribune aan de Gaverbeek. Dopingcontrole links het nieuwe torentje; rechts de oude tribune aan de Gaverbeek Paardenrennen worden heel streng gecontroleerd. Er bestaat een nultolerantie. Bijvoorbeeld, een Japans paard dat derde was in de Prix de l Arc de Triomphe in Longchamp (bij Parijs) werd betrapt op doping. Later bleek dat de trainer niets had misdaan. Het dier had een luchtwegeninfectie gehad en had neusdruppels gekregen. Hoewel men wist dat dit de oorzaak was, werd de eigenaar toch beboet. Een renpaard is een atleet en wordt medisch begeleid qua voeding e.d. De trainer en jockey zoeken altijd de limiet op waardoor het paard een kwetsuur kan oplopen. Wordt het paard behandeld met medicatie, dan kan het ook op doping betrapt worden. Daarom zijn er drie niveaus van straffen: 1. betrapt op het gebruik van een zalfje, : boete + 1 maand schorsing 2. betrapt op pijnstillers (zoals Brufen) : boete + 1 maand schorsing 3. betrapt op hormonen : boete + 2 maanden schorsing Op Waregem Koerse zijn er altijd drie veeartsen aanwezig: één aangesteld door Gaia, één aangesteld door Stad Waregem en één aangesteld door de nationale federatie. Gaia controleert op maandagavond (17u) of de paarden fit genoeg zijn (door hen rondjes te laten stappen op asfalt bv.). Op dinsdag is er om 11u een nieuwe keuring. de Gavergids 2015 / 1 14

5 Na een koers met meer dan prijzengeld wordt altijd het bloed en de urine van de winnaar gecontroleerd. Daarnaast is er nog 1 andere controle per ren, die bepaald wordt door loting. Voor de bloedcontrole worden de paarden in de nek geprikt. Er worden 4 bloedstalen genomen. De urinecontrole gebeurt in een speciale stal. De urine wordt opgevangen in een potje dat bevestigd is aan een lange stok, om het niet met de hand te moeten aanraken. Steeple chase In tegenstelling tot wat soms verteld wordt, is de steeple chase niet ontstaan in Engeland. De eerste officieel geregistreerde steeple chase werd gelopen in Ierland in In die tijd waren er nog geen wegen en weinig bebouwing. Het was een vlakke koers in galop. De aristocratie en de rijken koersten met Engelse volbloeden. Ook de militairen hielden races. Waarom steeple chase? Hindernissenkoersen zijn ontstaan uit de jacht (chase) te paard. Bij de jacht over de velden oriënteerde men zich op de torenspits (steeple) van de omliggende dorpskerken. Dat deed men ook bij de eerste wedstrijden. Toen de steeple chase verhuisde naar een hippodroom, werd de naam behouden. Ierse Berm De Ierse Berm, een plateau van 18 m. lang en 1,5 m. hoog vlak voor de hoofdtribune, is een enorm technische hindernis, de moeilijkste van het parcours. De hindernis komt vlak na de Rail, Ditch and Fence, de hoogste haag van het parcours (1 m. 70) en de paarden komen aan de berm tegen een hoge snelheid. Ze moeten even inhouden en dan 3 à 4 galopsprongen maken. Eén aarzeling van het paard en het is het ritme kwijt. Ook bij de afsprong moet de jockey op de rem staan. Hierbij is timing van groot belang. Waarom Iers? In Ierland, waar de steeple chase ontstaan is, werd geracet door de golvende velden. Wellicht wilde me met de berm zo n Ierse heuvel nabootsen. De Ierse berm is de enige cross-hindernis op de Waregemse hippodroom. Alle andere zijn steeple-hindernissen. De opsprong van de berm wordt tijdens Waregem Koerse wit gekalkt. Paarden zijn namelijk kleurenblind en het wit maakt hen er attent op dat er een hindernis komt. Vroeger lag er voor elke hindernis een wit geverfde boomstam. Tegenwoordig is het een voorwerp in plastic, op aandringen van dierenrechtenorganisatie Gaia. Volgens Nicky is het niet bewezen dat de boomstammen onveilig waren. Sinds de protestacties van Gaia in de jaren 1990 zijn de hindernissen superveilig gemaakt. Het gevolg daarvan is dat het tempo nu extreem hoog ligt, wat op zijn beurt weer voor problemen kan zorgen. De Ierse Berm mag op de maandagavond of eventueel op de dinsdagmorgen van Waregem Koerse geoefend worden, in tegenstelling tot de Gaverbeek, die nooit geoefend mag worden. Je vindt Ierse bermen in 17 landen over de hele wereld, waar hindernissenrennen worden georganiseerd, vooral in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Ierland. In zo n 100 landen over de hele wereld worden er ook vlakke galoprennen georganiseerd. valpartij achteraan in het pak op de Ierse Berm de Gavergids 2015 / 1 15

6 Crystal Cup Sinds 2010 maakt de Grote Steeple op Waregem Koerse deel uit van de Crystal Cup, een Europese regelmatigheidscompetitie voor steeple chases, met een totale prijzenpot van meer dan EUR. Er zijn wedstrijden in België, Frankrijk, Ierland, Italië, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk en nu ook Zwitserland. In 2015 bestaat de Crystal Cup uit in totaal 11 wedstrijden, in volgorde: Pau (F), Fontainebleau (F), Punchestown (Ir), Lion d Angers (F), Frauenfeld (Z), Waregem (B), Craon (F), Merano (It), Pardubice (T), Compiègne (F) en Cheltenham (VK). Het seizoen loopt van 1 februari tot 11 december. De eigenaar die het meeste punten verzamelt, wint de beker en EUR bovenop het verdiende prijzengeld. De beste trainer krijgt een bonus van EUR. neusbanden, oorkapjes en oogkleppen Draf- en galoppaarden zijn vaak getooid met neusbanden, oogkleppen en oorkapjes in allerlei vormen, maten en kleuren. Soms worden die gekleurde attributen enkel gebruikt door de eigenaars om hun paarden makkelijker te herkennen tijdens de wedstrijd. Maar ze zijn ook functioneel. neusband. Door een neusband te dragen ziet het paard de grond niet. Daardoor strekt het de benen verder uit. Dat zorgt bij het draven voor een betere drafgang. In de hindernissenkoersen zorgt het ervoor dat het paard verder raakt bij het springen. galoppaard met neusband kapje op de oren. Als zijn oren volledig afgesloten zijn, is een renpaard rustiger en beter te controleren. Onder de kapjes hebben de paarden watten bollen of ear muffs in de oren. De kapjes zijn met een touwtje verbonden met de teugels. Als de driver de kapjes tijdens de drafwedstrijd los trekt, wordt het paard extra gestimuleerd door het lawaai rondom zich, wat zorgt voor een extra versnelling, een soort turbo. Bij galopwedstrijden mogen de oorkapjes niet losgetrokken worden. Galoppaarden moeten immers op identiek dezelfde manier aankomen als ze gestart zijn. links verwijderbare oorkapjes bij draf, rechts een masker met vaste oorkappen bij galop de Gavergids 2015 / 1 16

7 oogkleppen. Er zijn twee soorten: Australische oogkleppen en blinkers of cheek pieces. Bij de laatste zien de paarden nog opzij maar niet achter zich. Als paarden oogkleppen dragen, zijn ze minder afgeleid en concentreren ze zich beter op de hindernissen. Bij drafrennen en vlakke galoprennen zorgen oogkleppen voor extra motivatie omdat de paarden niet zien wat er naast of achter hen gebeurt. Oogkleppen en blinkers werden verboden op Waregem Koerse 2014 voor de hindernissenrennen na een ongeval tijdens de Grand National eerder dat jaar. (zie artikel p. 20) links Australische oogkleppen, rechts blinkers tip voor de Grote Steeple op Waregem Koerse 2015 Volgens Nicky De Frene is Taupin Rochelais, een achtjarig paard uit de stal Ecurie des Dunes en getraind door Patrice Quinton, de grote kanshebber om de race te winnen. Vorig jaar werd de hengst tweede na Royal Fou maar vóór Martalin. De drie paarden kwamen uit dezelfde stal en werden alle drie getraind door Quinton. Royal Fou kwam ook in 2011 als eerste over de eindstreep. In 2012 en 2013 won Martalin. Vroeger kaapte trainer Yannick Fertillet alle prijzen weg in Waregem. Vier jaren geleden werd hij van de troon gestoten door Patrice Quinton, die een hypermodern trainingscentrum leidt in Dragey, aan de zuidwest kust van Normandië. Nieuwe tribune Het ontwerp voor de nieuwe tribune is klaar. Nu moet het nog uitgevoerd worden. Na Waregem Koerse 2015 worden de oude tribune en de stallen ernaast afgebroken. In de nieuwe tribune zijn er drie verdiepingen voorzien. Gelijkvloers komt er een jockeyzaal. Er komt ook een bezoekerscentrum. Het nieuwe restaurant zal het hele jaar open zijn, dus niet enkel op koersdagen. Op het dak van de nieuwe tribune zal er ruimte zijn voor een extra VIP-tent. Bronnen gesprek met Nicky De Frene Steps magazine, special Waregem Koerse fr.wikipedia.org/wiki/sea_cove de Gavergids 2015 / 1 17