nummer 3 najaar 2 zomer 2013 kijken, horen, lezen over onze samenwerking 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "nummer 3 najaar 2 zomer 2013 kijken, horen, lezen over onze samenwerking 1"

Transcriptie

1 nummer 3 najaar 2 zomer 2013 kijken, horen, lezen kijken, horen, lezen over onze samenwerking 1

2 inhoud 3 Voorwoord 4-5 Basecamp 1.0: u was weer geweldig 6-7 Gemeenschappelijke dienst kwaliteitszorg 8-9 Tussen secundair en hoger onderwijs Op gesprek met Tine en Tine Drijkoningen Alumni op de koffie 15 Jan Swerts, medewerker en componist In welk rek vind ik de e-books? 21 De studenten aan het woord De nieuwe hogeschool in kaart 24 Standpunt PRO LOOG STUUR BOORD STUdenten haver GROEPS werk opleidingsbevraging Wat vinden lectoren en studenten van hun opleiding? In mei en juni 2013 polsten we naar verschillende opleidings- en onderwijsaspecten bij lectoren en studenten van: KOFFIE KAMER hi society VAK KENNIS VISI TATIE 3 instellingen 10 departementen 40 opleidingen studenten en 869 lectoren gaven hun mening. OFF DUTY AD VALVAS STAND PUNT Conclusie? Globaal genomen zijn zowel studenten als lectoren tevreden over hun opleiding. Wil je meer weten? De resultaten vind je op het portaal of intranet of bij je departementale medewerker kwaliteit. Groep T stapt in personele unie Groep T stapt mee in de personele unie op het niveau van de algemene vergadering van de Associatie KU Leuven. Dat werd beslist op de algemene vergadering van 25 oktober. In een personele unie vormen dezelfde personen het bestuur van meerdere juridisch zelfstandige organisaties. Groep T blijft dus deel uitmaken van onze associatie en van de cluster Leuven-Limburg. In een volgende stap zal de personele unie uitgebreid worden naar de raad van bestuur. colofon Hoofdredactie: Erik De Winter, Roel Ruttens en Liesbeth Spanjers Verantwoordelijke uitgever: Toon Martens Creatie, eindredactie en vormgeving: RCA Group Hasselt Fotografie: Erik De Winter, Katrien Geboers Roel Ruttens, Kenny Stals en Bart Wauters Druk: drukkerij Paesen Jaargang 1, najaar 2013 Hi, is het fusiemagazine van KHLim, KHLeuven en Groep T en verschijnt 3 keer per jaar. Voor vragen of suggesties kan je terecht bij: erik.dewinter@khlim.be, roel.ruttens@khleuven.be, liesbeth.spanjers@groept.be 2

3 PRO LOOG Erik: Hi, Roel: Hi, Erik: Hi, Erik: Liesbeth: We gaan Hi, fuseren. Misschien moeten we daar even iets over zeggen? Roel: Vansgelijke. Roel: Goed idee. Hoe? Liesbeth: Zeggen we nog iets over Basecamp 1.0? Erik: Ik zet het in onze nieuwsbrief. Erik: Ja, maar niet te lang. t Is immers al even geleden. Roel: OK, maar mag het ook iets meer zijn? We kunnen misschien een personeelsmagazine maken? Liesbeth: Het leukste verslag vind je op de website Erik: Cool! Wanneer beginnen we eraan? Erik: Roel: Cool! Hoe gaat Wanneer het trouwens beginnen met we de eraan? fusie? Roel: Liesbeth: Asap! Enkele Wat diensten zetten we hebben erin? al Best een even de nieuwe directie structuur. laten uitleggen Zoals de dienst waar het om draait. kwaliteitszorg. Erik: En de nieuwe beleidsplannen zijn Erik: opgestart OK. Interviewtje? Kan jij een afspraak regelen? Roel: Hebben we nog koppels? Roel: We lopen gewoon binnen op hun wekelijkse vergadering :) Liesbeth: Yep, twee naamgenoten deze keer. Erik: Weet je, een collega hier heeft een zus bij jullie. Zouden die thuis altijd over de hogeschool praten? Erik: Tof! En alumni? Blijven we zagen tot Tobback eindelijk toehapt? Roel: Vraag het eens! Roel: Wie bezoeken we trouwens? Erik: We moeten toch ook iets serieus zeggen. Erik: Echo Misschien en HB, die een zitten overzicht in een fonkelnieuw al lang gebouw! samen van wat we doen? Roel: Liesbeth: Wordt Ok, dan wel is het een de heel volgende dik magazine, keer hoor. de beurt We kunnen aan de lerarenopleiding. elke editie iets vertellen. Elk academiejaar 3 edities? Is dat haalbaar? Erik: Welke huisstijl? Welke kleur? Jullie rood of ons rood? Titel? 50 tinten rood :) We dachten dat we dubbel zagen, maar nee hoor: Tine Drijkoningen en Tine Drijkoningen werken beiden in onze nieuwe hogeschool. We spraken hen op een zonnige dag in Hasselt. Roel: Waw, klinkt nog beter dan 50 tinten grijs. Dat wordt een bestseller :) 3

4 u was weer geweldig Op 3 september - het was toen nog zomer, remember? - kwamen we voor het eerst met z n allen samen. Was Basecamp 1.0 een succes of was het voor verbetering vatbaar? De resultaten van de tevredenheidsenquête heb je intussen kunnen lezen op het intranet of het portaal. Fotograaf Bart Wauters blikt terug op deze toch wel historische dag. 4

5 STUUR BOORD basecamp 1.0 5

6 gemeenschappelijke dienst kwaliteit mét teamspirit Sinds begin september is er één gemeenschappelijke dienst kwaliteit werkzaam voor de hele fusiehogeschool. Een primeur voor de nieuwe hogeschool, al zit elke dienst nog wel op haar oorspronkelijke locatie: vijf medewerkers in Hasselt/Diepenbeek en vier in Leuven. Hoog tijd om Kim Waeytens (vierde van rechts op de foto), coördinator van deze dienst, aan de tand te voelen over deze samenwerking. Hi,: Jullie dienst kwaliteit is de eerste samengestelde dienst. Waarom? Kim Waeytens: In het fusieproces wordt toegewerkt naar één gemeenschappelijke instellingsreview in Onze dienst gaat die mee helpen voorbereiden. Hiervoor is het cruciaal dat we een kwaliteitszorgsysteem hebben voor de hele fusiehogeschool. Belangrijke elementen hierbij zijn de beleidsplannen en de beleidsdomeinen op hogeschoolniveau. Hi,: Hoe zijn jullie tewerk gegaan om de krijtlijnen van deze dienst uit te tekenen? Zodra we wisten dat we zouden gaan samenwerken, zijn we met iedereen van de diensten kwaliteit gaan praten. We peilden bij alle medewerkers naar hun expertise en verwachtingen. Op basis daarvan hebben we in kaart gebracht wat ieder van ons zou kunnen betekenen binnen de nieuwe gemeenschappelijke dienst. Daarnaast hebben we grote takenpakketten opgesteld. Toen waren we klaar om de puzzel te leggen: Welke medewerker kan zijn expertise inzetten voor welk takenpakket? De puzzel leverde wonderwel een goede match op. Hi,: Wat valt jullie op aan de vernieuwde samenwerking? Van in het begin was het duidelijk dat we elkaar prima aanvullen. Door samen te werken kunnen we de bestaande aanpak van de drie hogescholen samenleggen en deze blijken erg complementair. Dat is heel mooi. Ik ben ervan overtuigd dat we daardoor veel sterker en professioneler zullen worden. Hi,: Wat zijn volgens jou de voordelen van deze samen werking? We vertrekken als het ware van nul. We krijgen de kans om onze aanpak in vraag te stellen. Zo zijn we sinds kort gestart met het uitwerken van de kwaliteitszorg voor onderzoek en dienstverlening. Collega s inventariseren momenteel bestaande praktijken in de verschillende departementen, maar ook in andere instellingen van hoger onderwijs. Het uiteindelijke doel is de kwaliteitszorg systematisch te stroomlijnen. Wordt dus vervolgd! Door samen te werken slagen we er ook in om de wederzijdse interactie tussen opleidingen en departementen te stimuleren. Op dit moment lopen er visitaties voor de 6

7 GROEPS WERK opleidingen Kleuter- en Lager onderwijs in de drie instellingen. De dienst kwaliteitszorg ondersteunt al deze visitaties. Zo kunnen we heel wat van elkaar leren, elkaar wederzijds ondersteunen bij de voorbereiding, goede praktijken uitwisselen, Hi,: En wat is je eigen expertise, Kim? Ik ga me steeds meer toeleggen op strategische kwaliteitszorg. Zoals de voorbereiding van de instellingsreview, de uitwerking van de beleidsplannen,... Er komt een coachingtraject waarbij we de departementen en verantwoordelijken van de domeinen, bijvoorbeeld communicatie, helpen bij het opstellen van hun beleidsplannen. Hiervoor worden drie sessies gegeven. De departementshoofden en domeinverantwoordelijken hebben elk een kernteam gevormd dat deze sessies zal volgen. Om de betrokkenheid te vergroten is er per departement en domein ook een resonantiegroep om feedback te geven tijdens het beleidsplanningsproces. Die drie sessies vinden tussen november en maart plaats. Ze moeten uitmonden in goed uitgewerkte beleidsplannen die onder meer gericht zijn op de realisatie van de fusie. In de beleidsplannen moeten elk departement en elk domein aangeven hoe ze de vijf strategische prioriteiten van de fusiehogeschool gaan verwezenlijken. Daarnaast kunnen ze nog een beperkt aantal andere beleidsprioriteiten aangeven. We hopen dat we met deze ondersteuning beleidsplannen krijgen die binnen de departementen en domeinen echt als instrument gebruikt zullen worden. Eind dit academiejaar moeten ze allemaal klaar zijn en de volgende twee jaar als leidraad dienen. Het wordt nog een hele uitdaging om al die beleidsplannen op elkaar af te stemmen, maar daarvoor is tussentijds intervisie en coaching voorzien. Hi,: Buiten de dienst kwaliteit zijn er ook nog de departementale medewerkers kwaliteit. Verandert hun rol? Vanaf dit jaar is er een gemeenschappelijke werkgroep kwaliteit waarin alle departementale medewerkers van KHLeuven, KHLim en Groep T zitten. Onze eerste vergadering in september was alvast een heel positieve ervaring. We kunnen echt spreken van een krachtige groep met veel expertise en vooral veel goesting om samen de kwaliteit van de nieuwe hogeschool te optimaliseren. Met deze groep gaan we functiekaarten uitwerken met de rol en minimaal verwachte competenties van de departementale medewerkers kwaliteit. Bij de start van het academiejaar moet dat duidelijk zijn. We moeten ook nog goed afstemmen welke taken voor de dienst zijn en welke voor de medewerkers. Hi,: Wat heeft jullie dienst al kunnen realiseren? Een van de grote acties die we vorig jaar op touw hebben gezet, voordat we een gemeenschappelijke dienst zijn geworden, was de opleidingsbevraging. Oorspronkelijk was het de bedoeling om die bevraging eind mei binnen KHLeuven uit te voeren. Maar toen kregen we vanuit KHLim de vraag om ook mee te doen. Uiteindelijk hebben we de drie hogescholen bij de bevraging betrokken. Meer dan studenten en 800 lectoren in 40 opleidingen werden bevraagd. De resultaten van de bevraging zijn nu bekend en zullen besproken worden in de verschillende departementen en opleidingen. Je zou dit een eerste resultaat kunnen noemen van wat een gemeenschappelijke dienst kwaliteit kan betekenen. Uit die resultaten komt naar voren wat studenten van elke opleiding vinden over bijvoorbeeld toetsing, studiemateriaal, werkvormen, Kortom, inspiratie genoeg voor de beleidsplannen! Eerste studentenbeleidsplan ziet het licht Het eerste beleidsplan van de nieuwe hogeschool is klaar. De afgelopen maanden werkten de medewerkers van Stuvoor KHLim, Inter-S Groep T en de Studentenservice KHLeuven aan een plan dat de toekomst van de studentenvoorzieningen uitstippelt. De komende jaren wordt het jaarbudget van ongeveer 3 miljoen euro ingezet op diversiteit en gelijkekansenbeleid, internationale studentenmobiliteit en levenslang leren. Kwaliteitsvolle en betaalbare studentenhuisvesting en gezonde en duurzame catering blijven belangrijke speerpunten. Samen met de hogeschool wordt er ook gewerkt aan een mobiliteitsplan. Verder worden studenten met financiële zorgen uiteraard geholpen door middel van extra toelagen, begeleiden psychologen studenten die het (even) wat moeilijker hebben en worden studenten ondersteund op sportief en cultureel vlak. Je kan het volledige beleidsplan inkijken via deze link: beleidsplanstudentenvoorzieningen. 7

8 STUUR BOORD hb05-opleidingen vinden aansluiting bij de nieuwe hogeschool HBO5-Er is de jongste tijd heel wat te doen rond de samenwerking tussen de hogescholen en de verschillende opleidingen van het hoger beroepsonderwijs in Vlaanderen. Ook onze nieuwe hogeschool versterkt de samenwerking met enkele HBO5-opleidingen. En ze heeft daar goede redenen voor. Een brug tussen secundair HBO staat voor hoger beroepsonderwijs, het cijfertje 5 duidt op het verschil met niveau 4 (secundair) en 6 (bachelor). Niveau 5 wordt in Europa ook wel de short cycle higher education genoemd en is nieuw in Vlaanderen. Het hoger beroepsonderwijs omvat de hogere opleidingen van het volwassenenonderwijs (CVO) en de opleiding Verpleegkunde die ingericht wordt door secundaire scholen. Heel wat HBO5-opleidingen leiden op tot diploma s voor knelpuntberoepen zoals boekhouder, informaticus, verpleegkundige of orthopedagoog. Wie een HBO-opleiding met succes afrondt, mag zich gegradueerde noemen. Brug naar hoger onderwijs Vlaanderen zette de voorbije zomer een belangrijke stap in de uitbouw van dit niveau 5, dat een gedeelde verantwoordelijkheid wordt van de hogescholen en de CVO s. De Vlaamse overheid wil een breder publiek de kans geven om een hoger diploma te behalen. HBO5 kan immers een brug zijn voor mensen die de stap naar het hoger onderwijs te groot vinden. Gegradueerden kunnen via het zalmmodel doorstromen naar bacheloropleidingen in de hogescholen. Omgekeerd kunnen hogeschoolstudenten, voor wie de bacheloropleiding te hoog gegrepen is, via een overstap naar HBO5 nog een diploma behalen. Bovendien zijn de HBO5- opleidingen toegankelijk voor volwassenen, zodat deze groep de mogelijkheid krijgt om op latere leeftijd hoger onderwijs aan te vatten. Succes in onderwijs en op de arbeidsmarkt is niet voor niets een van onze vijf strategische doelstellingen. De verantwoordelijkheden voor de HBO5-opleidingen worden vanaf het begin van het academiejaar gedeeld tussen de hogeschool en het CVO of tussen de hogeschool en de secundaire school. De bevoegdheden voor de opleiding, het programma, de kwaliteitszorg en de dienstverlening aan studenten worden allemaal door dit samenwerkingsverband behartigd. Op die manier combineren we de expertise van beide partijen en de laagdrempeligheid van het hoger beroepsonderwijs. Onze hogeschool heeft traditioneel al sterke banden met CVO s die graduaatsopleidingen aanbieden. Deze samenwerking wordt nu structureel en veel breder. De samenwerking tussen hogescholen en HBO5 is een winwin. Aan de ene kant hebben de CVO s meer ervaring in het opleiden van volwassenen, kansengroepen en studenten uit het beroepsonderwijs. De nieuwe hogeschool beschikt nog niet over de nodige competenties om deze doelgroepen effectief te begeleiden. Aan de andere kant zullen bestaande graduaatsopleidingen omgevormd moeten worden, iets waar de hogeschool zeker kan helpen, gezien haar ervaring met de toets nieuwe opleiding. De nieuwe hogeschool en de HBO5-partners werken niet alleen inhoudelijk samen. Ze willen ook hun infrastructuur en sociale voorzieningen delen. Dat is een grote meerwaarde voor de studenten en cursisten van beide instellingen, die zich vlotter zullen kunnen oriënteren en heroriënteren. 8

9 Enkele HBO-partners van onze nieuwe hogeschool CVO Sociale School Heverlee Het CVO Sociale School Heverlee biedt zeven graduaten in het studiegebied sociaal-agogisch werk en trekt een zeer divers studentenpubliek aan. Waar het CVO zich tot voor kort vooral richtte op volwassenen die de kans op hoger onderwijs gemist hebben, stromen er nu meer en meer jongeren in. Vanouds is er een zeer sterke band met de bacheloropleiding sociaal werk. Deze band werd nog verder verstevigd door een aansluitingstraject waardoor studenten die afstuderen met een graduaat, vlot kunnen doorstromen naar de opleidingen sociaal werk en sociale readaptatiewetenschappen. Studenten die de bacheloropleiding (nog) niet zien zitten, worden door de studietrajectbegeleiders naar het CVO doorverwezen en krijgen op die manier een andere mogelijkheid om toch een bachelordiploma te behalen. Het CVO Sociale School en de KHLeuven, departement Sociale School, delen de gebouwen aan de Groeneweg in Heverlee. en hoger onderwijs Centrum voor volwassenenonderwijs ACE-Groep T Leuven ACE staat voor Anticipative Continuing Education en biedt HBO-opleidingen aan als bedrijfsautomatisatie, fiscale wetenschappen of telecommunicatietechnieken. Het samenwerkingsverband KHLeuven en ACE-Groep T laat al meteen van zich horen met de nieuwe opleiding winkelmanagement. Gegradueerden van deze opleiding verwerven de beroepskwalificaties departementsverantwoordelijke groot verkooppunt en winkelmanager klein en middelgroot verkooppunt. Hoewel de nieuwe opleiding raakvlakken heeft met andere HBO5-opleidingen als boekhouden, logistiek management en marketing, is het onderwijsveld van mening dat deze kwalificatie het best kan worden ingevuld met een specifieke opleiding. De partners werken nu een gezamenlijk opleidingsprofiel uit, waarna een toets nieuwe HBO5-opleiding bij de NVAO volgt om een erkenning te verkrijgen. HBO Verpleegkunde Genk De romance tussen de KHLim departement Gezondheidszorg en HBO Verpleegkunde Genk ontlook jaren geleden. En van het een komt het ander In september 2015 wordt een nieuw gebouw geboren. Onlangs legde minister Vandeurzen de eerste steen van de m 3 voor de studenten van de beide scholen. Het gebouw komt op de campus van het Ziekenhuis Oost-Limburg in Genk. Overigens werd de naam van de flink uit de kluiten gewassen baby al verklapt: LiZa, wat staat voor Limburgse Zorgacademie. LiZa is meer dan alleen een gebouw: Het is een innovatief concept rond zorg en zorgopleidingen. De leerzorgcentra, die de opleidingen samen met o.a. het ziekenhuis hebben uitgewerkt, brengen onderwijs, onderzoek en werkveld samen. Momenteel is de unieke samenwerking overigens dé referentie voor heel Vlaanderen. Sint-Franciscusinstituut voor verpleegkunde Leuven Het gebouwencomplex van het Heilig-Hartziekenhuis in Leuven herbergt al sinds 1898 een verpleegsterschool. Wie hier vandaag verpleegkunde volgt, studeert af als gegradueerde in de verpleegkunde. Heel wat studenten kiezen na deze opleiding voor een brugopleiding om het bachelordiploma in de verpleegkunde te behalen. Sint-Franciscus en KHLeuven willen op dezelfde manier gaan samenwerken als in LiZa (zie hierboven). Ze willen de opleidingsprogramma s ook maximaal op elkaar afstemmen en samenwerken op het vlak van onderwijsontwikkeling. Beide partners slaan ook de handen in elkaar om het beroep van verpleegkundige aantrekkelijker te maken. 9

10 koffie kamer naamgenoten Tine en Tine Drijkoningen ID kit Tine Leuven Leeftijd: 23 jaar Functie: Medewerker van het secretariaat en het international office op de algemene diensten Woonplaats: Kessel-Lo (maar afkomstig van Meeuwen-Gruitrode) Hobby s: samenzijn met vrienden, leren saxofoon spelen, fitness Tine Hasselt Leeftijd: 27 jaar Functie: Docent pedagogische wetenschappen in departement Lerarenopleiding Woonplaats: Zonhoven Hobby s: nog actief bij KSJ, bodystyling, verder op zoek naar een creatieve hobby 10

11 ,,Naamgenoot zijn, dat schept een band,, Onze nieuwe hogeschool kent opmerkelijke naam genoten. We spraken met Tine Drijkoningen van de KHLim (hierna te noemen Tine Hasselt) en Tine Drijkoningen van de KHLeuven (hierna te noemen Tine Leuven). Hi,: Kenden jullie elkaar al lang? Jazeker, zegt Tine Leuven, Tine Hasselt gaf cursus basiskadervorming bij de KSJ Limburg en daar zijn we elkaar tegengekomen, zo n zes jaar geleden. We vonden het toen al speciaal dat we dezelfde naam hebben. Hi,: Jullie adressen zijn bijna identiek. Vermoedelijk krijgen jullie veel mails van elkaar? Ja, natuurlijk, lacht Tine Leuven, ik krijg soms vragenvoor het bekijken van een portfolio, zelfs op mijn privémailadres (lacht). Ook veel studenten sturen mij mails. Gelukkig is ons loon nog niet verwisseld, zegt Tine Hasselt. Dat van die s hebben we al aangekaart bij communicatie, maar dit is zo een probleem dat overal en nergens zit. Hi,: Willen jullie eens een dagje ruilen van functie? Tine Hasselt: Liever niet, ik hou niet zo van administratie en van lang stilzitten. Tine Leuven: Ik wel, maar ik heb niet de kwalificaties voor Tines job. Maar het lijkt me wél leuk om jongeren te inspireren. Hi,: Schept dat een band, naamgenoot zijn? Ja, zegt Tine Hasselt. Anders hadden we elkaar niet aangesproken bij de KSJ. Op Basecamp had ik het verkeerde naamkaartje gekozen en was ik al aan het foeteren op de slechte organisatie, die uiteraard wél goed was (lacht). Tine Leuven is mij gelukkig komen opzoeken. We hebben dan ook een niet alledaagse familienaam, dus dan voel je je sowieso wat speciaal. Tine Leuven: Het schijnt dat we die naam hebben gekregen van een verre voorvader die wel erg veel in een café Drijkoningen zat. Echt Bijbels is onze familienaam dus niet (lacht). 11

12 hi society charlotte leys Charlotte Leys studeerde secundair onderwijs Lichamelijke Opvoeding aan de KHLeuven. Na haar afstuderen in 2010 werd ze fulltime profvolleybalster in Polen. Wij kennen haar vooral als kapitein van de Yellow Tigers, onze nationale vrouwenvolleybalploeg, die in september nog brons haalde op het Europees kampioenschap. Go get them, tiger! Maar Charlotte is ook kapitein bij de Yellow Tigers, onze nationale volleybalploeg. Op 13 september haalde het team brons op het Europees kampioenschap in Berlijn. Een knappe prestatie. Als kapitein heeft ze haar handen meer dan vol. Mijn taak in de ploeg bestaat eruit om alle spelers de juiste informatie te geven qua kledij, trainingen en voeding, zegt ze. Daarnaast moet ik als kapitein elke speelster corrigeren en helpen verbeteren en ben ik een luisterend oor bij problemen. Een goede verstandhouding met onze bondscoach, Gert Vande Broek, is daarbij van groot belang. Het leven in de ploeg bevalt haar. We zijn een jonge ploeg die veel uitstraling heeft, glundert Charlotte. We hebben een onuitputtelijk enthousiasme dat aanstekelijk werkt. We vechten voor elkaar, zowel op als naast het veld, dat is toch fantastisch? Geen pintjes De studententijd van Charlotte verliep lichtjes anders dan die van haar studiegenoten. Als topsportster was mijn uitgaansleven sowieso heel beperkt. Ik trainde elke avond en moest bovendien fris zijn om op zaterdag te presteren. Ik heb veel pintjes moeten weigeren, lacht ze. Het ideale moment, trouwens, om mijn toenmalige medestudenten en lectoren te bedanken omdat ze heel flexibel waren voor mij. Het is ook dankzij hen dat ik in drie jaar tijd ben afgestudeerd. Dat Charlotte voor een internationale carrière zou kiezen, stond vrij snel vast. Vlak na mijn studies kon ik als profvolleybalspeelster in Polen beginnen, zegt ze. Een duik in het onbekende, en dat bleek achteraf een juiste keuze. Dit jaar verdedig ik de kleuren van de Poolse landskampioen! 12

13 hi society louis tobback Louis Tobback, bekende Vlaming en al jaren burgemeester van Leuven is alumnus van de lerarenopleiding Groep T. Al moeten we dat laatste met een korrel zout nemen, want hij studeerde aan de provinciale normaalschool van Tienen, die later verhuisde naar Leuven en ten slotte fusioneerde met Groep T. Toch maakt dat zijn visie op studeren, studenten en het leraarschap beslist niet minder interessant. Hi,: U begon uw hogere studies in Tienen. Hoe zag uw studietraject er precies uit? Louis Tobback: Ik heb vier jaar gestudeerd aan de normaal school van Tienen. In het tweede jaar stonden we al voor de klas als stagiairs. We waren toen zelf amper 17 jaar oud. Na vier jaar was ik onderwijzer en werkte ik een jaar als intern opzichter op de Schippersschool in Laken, waar kinderen van schippers op internaat zaten. Mijn diploma gaf echter geen toegang tot de universiteit. Daar moest je Latijn en Grieks voor gestudeerd hebben. Nadat ik slaagde voor die vakken bij de centrale examencommissie, kon ik Romaanse filologie gaan studeren aan de ULB. Hi,: Welke talenten of kwaliteiten moet een goede leraar volgens u hebben? Dat is niet moeilijk. Lees het werk Salut en merci van Gerard Walschap maar eens. Daarin schrijft hij dat een goede leraar diegene is die je enthousiast kan maken voor zijn vak. Ik kan dat alleen maar beamen. In de normaalschool heeft mijn leraar Frans me overtuigd om Grieks en Latijn te gaan studeren. Zonder zijn aanmoediging en begeleiding zou ik het niet volgehouden hebben en zou ik nooit aan universitaire studies begonnen zijn. Jammer genoeg bestaat ook het omgekeerde scenario: Een bepaalde leraar heeft mij al vanaf de derde les definitief een hekel doen krijgen aan wiskunde. Hij heeft me door zijn gebrek aan enthousiasme misschien verhinderd mijn wiskundeknobbel te ontdekken. Hi,: Welke leraarskwaliteiten komen u als politicus goed van pas? Taalvaardigheid en welsprekendheid zijn belangrijke vaardig heden in beide beroepen. Bovendien denk ik dat je empathie nodig hebt om goed les te geven en om aan politiek te doen. Ik had de reputatie een strenge leraar te zijn, die leerlingen verplichtte om bepaalde zaken van buiten te leren, maar ik was streng om mijn leerlingen vooruit te helpen. En het belangrijkste is dat ik mijn leerlingen goesting gaf om Frans te leren. Hi,: Welke raad heeft u voor de opleidingen in de fusiescholen? Ik denk oprecht dat jongeren op de hogeschool nu veel harder moeten werken dan vroeger. Ze staan onder een veel grotere druk. Het klopt niet dat de jongeren van vandaag lui en niet geëngageerd zijn. Goesting geven om te leren is een belangrijk element voor de hogescholen van vandaag. Maak studenten enthousiast en schenk voldoende aandacht aan de zwakkeren. Door hen te motiveren met een welgemeend plus est en vous kunnen zij ook het beste van zichzelf te geven. Dat is de rol van de hogescholen in de samenleving.,,"g"oesting geven om te leren.,, 13

14 hi society Wim Dries, burgemeester van Genk en oud-student van de KHLim, behaalde in 1994 een graduaat elektronica. Pas vorig jaar kreeg hij zijn diploma in handen. Als burgemeester is hij bestuurder van een paar gemeentelijke vennootschappen en moest hij kunnen bewijzen dat hij iets gestudeerd had. Willy Indeherberge, toen algemeen directeur van de KHLim en ondertussen academisch beheerder van de KU Leuven, ging in de archieven kijken en vond inderdaad nog het officiële gehomologeerde papier. Wim was van jongsaf gebeten door techniek. Zijn vader was garagist en zelf kluste hij graag bij als licht- en geluidstechnicus. Met zijn diploma Latijn-Wetenschappen trok hij in 1990 naar Diepenbeek om er industriële wetenschappen te studeren. Je vond er in die tijd slechts twee departementen van wat nu de KHLim is: het korte en het lange type industriële wetenschappen en technologie, ofwel de KIHOL en de KIHL. Wims keuze bleek geen succes, althans niet op het vlak van studieresultaten. Hij vulde zijn tijd immers ook met andere engagementen zoals een vlaggendansgroep, politiek, een studentenvereniging, de studentenraad enz. Wim nam niet deel aan de examens en stapte over naar het graduaat, nu de professionele bachelor. Techniek moet je ook dóen, aldus Wim. Zelfs nu, als politicus, blijft mijn opleiding een prima voorbereiding, legt Wim uit. De stad heeft stapels technische dossiers. Ik was nog maar net schepen of ik hield al een aanbestedingsdossier tegen: Genk moest een nieuwe telefooncentrale aankopen, maar ik vond het aanbod te veel gebaseerd op oude technologie en wou gaan voor voice over IP. Zo kon Genk wat voorsprong opbouwen. Ook als voorzitter van Infrax komt mijn technologische kennis van pas als het gaat over pakweg Telenet of slimme meters. En mijn medewerkers weten mij ook altijd te vinden als bijvoorbeeld de domotica in onze schepenzaal het laat afweten (lacht). Wim koestert de relatie met zijn oude hogeschool. De strijd tussen Hasselt en Genk over hoger onderwijs is een heet hangijzer in de provinciepolitiek: De KU Leuven investeert in onderzoekscapaciteit op de voormalige mijnsite van Waterschei. En wij zijn blij met de MAD-faculty van de KHLim op C-mine en nu ook met de start van LiZa. In 2015 wordt het departement Gezondheidszorg in het kader van LiZa immers van Hasselt naar Genk overgebracht. Ik blijf ijveren voor meer hoger onderwijs in Genk: Studenten zorgen voor ambiance, maar vormen ook een kritisch publiek. Studenten zetten dingen in beweging. Na 17 jaar eindelijk diploma in handen In het graduaat kwam de praktijk veel sterker naar voor. Deze opleiding leek hem wel te bevallen en hij slaagde in het eerste en tweede jaar telkens in de eerste zit. Het derde jaar viel iets minder mee: Een serieus conflict tussen de klas en een docent bezorgde de woordvoerder van die klas een tweede zit! De Stiemer De Genkse burgervader houdt echter de beste herinneringen over aan zijn studententijd: Uiteraard aan de studentenclub, de doop, en natuurlijk ook het lokaal waar je me wel vaker vond: de Stiemer. (Het enige café in de buurt van de campus, aan de overkant van de Stiemerbeek, nvdr.) Op de KHLim hing een fijne sfeer. Het lerarenkorps was erg dynamisch: Zij hadden ook oog voor wat je buiten de school uitvoerde. Ze steunden me ook toen ik verantwoordelijkheid wou opnemen. Ik had mij immers in mijn laatste jaar kandidaat gesteld voor de gemeenteraadsverkiezingen. Wim kon aan de slag bij DAF Trucks in Westerlo als product support engineer en kreeg geleidelijk aan meer managementtaken. In 2002 werd hij schepen in Genk, maar bij zijn werkgever kon hij als manager niet halftijds aan de slag. Wim besloot dan ook om zijn engagement fulltime op te nemen. Uiteindelijk nam hij in 2009 de fakkel over van burgemeester Jef Gabriëls. wim dries burgemeester 14

15 off duty klank onder de zuidflank Haspengouw, wijn, vetes en de fine fleur van Vlaamse steracteurs: Het zijn de ingrediënten van de succesreeks Zuidflank die nog tot begin december op VTM te zien is. En dan mag je daar wat ons betreft nog de muziek van Jan Swerts aan toevoegen. Jan is niet alleen docent in Diepenbeek, maar ook singer-songwriter. Een eerste cd Weg kreeg het maximaal aantal sterren van Humo. Zijn tweede cd Anatomie van de melancholie ligt ondertussen ook al enkele maanden in de winkelrekken. En de afgelopen weken kon je van zijn muziek genieten tijdens de afleveringen van Zuidflank. Schiet niet op de pianist Jan is docent aan de lerarenopleiding van de KHLim. Hij geeft er de cursus taalbeheersing en is ook nauw betrokken bij het vak PAV (project algemene vakken). Begin dit jaar kwamen hij en zijn collega Kurt Monten in het nieuws naar aanleiding van een onderzoek naar de algemene kennis van de studenten bij heel wat lerarenopleidingen in Vlaanderen. De media maakten er een circus van en Jan en Kurt kregen de wind van voren. Ondertussen is de storm wat gaan liggen en ontspruiten er allerlei initiatieven om op dit terrein de handen uit de mouwen te steken. De naam van Jan Swerts dook de afgelopen jaren echter ook een paar keer op in de muziekrecensies. In 2011 gaf hij in eigen beheer een eerste plaat uit. Weg bevatte heel wat songs met mijmeringen over vergeelde en vergeten plaatsen uit zijn eigen verleden. Weinigen zouden de plaat hebben opgemerkt voordat weekblad Humo de intimistische songs ontdekte en bekroonde met een uitstekende recensie. En uiteraard trok die 4-sterrenscore de aandacht. Universal, op zoek naar nieuw bloed in de niche van de neoklassiek of het minimalisme, bood hem een contract aan voor de productie van vijf albums. In het voorjaar van 2013 was de opvolger van Weg klaar: Anatomie van de melancholie. Jan Swerts zorgt voor de piano en de zang en wordt bijgestaan door enkele strijkers en koperblazers. Bij de nieuwe cd hoorde een kleine concerttournee langs o.a. de AB, t Stuk en het Cultuurcentrum Hasselt. Ik treed eigenlijk niet zo graag op, zegt Jan Swerts. Sommige artiesten krijgen een kick van een optreden. Ik niet. Ik geef me in mijn songs toch voor een stukje bloot en die gevoelige muziek past niet zomaar op een podium. Het liefst speel ik in een speciale setting. Zo speelde ik niet in het cultuurcentrum van Hasselt, maar wel in de oude drukkerij van Concentra. De aftakeling van dat lege gebouw paste me beter. muzikale bezetting: veel piano, een flinke dosis strijkers en af en toe wat koper. Slagwerk of elektrische gitaar gebruiken we enkel bij de rauwere scènes. Vanaf juli kreeg ik elke week een nieuwe aflevering voorgeschoteld. Ik componeerde zowat elke avond en zwoegde samen met twee van mijn vaste muzikanten aan de arrangementen, die in eerste instantie a.d.h.v. samples via het programma Logic werden ingespeeld en gemonteerd. Na een goedkeuring van de producent werden de digitale lijnen toch nog met echte instrumenten ingespeeld: Ik verkies namelijk nog altijd de klank en de kleine, prachtige imperfecties van een echte viool of euphonium boven de wat steriele sound van samples. De soundtrack, die zal bestaan uit een selectie van een 20-tal nummers zal niet op cd te vinden zijn, wel op itunes en Spotify. Spijtig, vindt Jan. Maar fysieke albums worden blijkbaar niet meer voldoende gekocht. Het gaat echt niet goed met die klassieke distributie van muziek. Jan Swerts woont momenteel in Heusden met zijn vrouw en twee kindjes. Maar ik ben een Truienaar in hart en nieren. Enkele maanden geleden werd Jan benoemd tot cultureel ambassadeur van Sint-Truiden. De pracht van het Haspengouwse landschap blijft me inspireren. Elke week een aflevering componeren, arrangeren en inspelen Via Universal kwam de producent van Zuidflank bij Jan Swerts terecht voor de soundtrack. In mei ben ik er aan begonnen, vertelt Jan. Met de regisseur bespreek je de contouren zoals de

16 in welk rek vind ik de e-books? Doorlichting van de digitale en papieren hogeschool-bibliotheken 1 Net zoals lesgeven voor een stuk naar digitale leerplatformen en e-learning verhuist, verdwijnt ook een stukje van het leven in de bibliotheek naar de virtuele bib. Maar is het in die virtuele ruimte vol bits en bytes ook even druk als in de bibliotheek met rekken vol papier? En wat verwachten studenten van hun virtuele bibliotheek? Dries Hanssen, bibliothecaris in Hasselt en Diepenbeek, zocht het uit. Velen van ons herinneren zich uit onze eigen studententijd wellicht nog wel de bibliotheek van onze faculteit of hogeschool als een wat groter dan doorsnee leslokaal vol rekken met boeken, en tijdschriften en metalen fichebakken vol beduimelde kaartjes gesorteerd op auteursnaam of trefwoord. In dit heiligdom van kennis zag de bibliothecaris streng toe op stilte en orde. Het contrast met vandaag is groot. Nu surf ik thuis op een zondagnamiddag even naar mijn bibliotheek om daar een hoofdstukje uit een boek op te zoeken en te downloaden op mijn laptop. En terwijl je dit leest, zitten studenten wellicht in hun bibliotheek thuis de bibliografische referenties te checken van het tijdschriftenartikel dat ze gebruikten voor hun paper. Dries Hanssen, bibliothecaris in Hasselt en Diepenbeek voerde voor zijn eindwerk bibliotheekwezen en documentaire informatiekunde een onderzoek uit bij studenten van de KHLim en de KHLeuven naar het gebruik van digitale en papieren bibliotheken. De dienst kwaliteitszorg van de hogescholen steunde dit onderzoek omdat deze de mediatheken van de fusiehogeschool ten goede zou kunnen komen. Het eindwerk werd bovendien gepromoot door Piet de Keyser, bibliothecaris van ECHO en DLO in Heverlee, en tevens docent bibliotheekwetenschappen aan het CVO in Genk. Hi, sprak na afloop van de les met voormalig student en promotor, collega s-bibliothecarissen in het dagelijkse leven. Dries Hanssen: Met deze studie wilden we in kaart brengen hoe de huidige studenten hun bibliotheek ervaren en wat ze er van verwachten, en dat op het vlak van de elektronische bronnen die wij aanbieden. De studie geeft dus ook een beeld van hoe de studenten omgaan met ons traditionele aanbod van boeken en magazines en met de e-learning tools. Dat onderzoek moet ons toelaten om richtlijnen uit te werken voor ons collectiebeleid en voor de toekomst van onze bibliotheken. Piet de Keyser vult aan: Het geeft ons ook een betere onderhandelingspositie bij het aankopen van e-bronnen. Het is goed om cijfers achter de hand te hebben over het gebruik van je e-bronnen als je aan tafel schuift bij Springer, dat tienduizenden e-booktitels aanbied, of bij Mediargus, de digitale persdatabank. 16

17 VAK KENNIS De weg naar e-books nog niet gevonden Bijna de helft van de 350 deelnemers aan het onderzoek in de beide hogescholen gaven toe dat ze niet vertrouwd waren met de collectie van hun bib. Nog opmerkelijker was dat die kennis geen verband houdt met het aantal behaalde studiepunten. Je leert tijdens je opleiding dus niet beter of meer werken met de collecties! Driekwart van onze studenten weet niet dat onze bibs ook digitale boeken aanbieden. Dat heeft wellicht te maken met het feit dat zij dergelijke bronnen kennen via andere kanalen zoals Google, Google Scholar of Google Books. Een andere verklaring is dat het aanbod aan digitale boeken voor studenten van onze lerarenopleidingen nog steeds erg beperkt is. Van wie het wel weet, gebruikt amper een kwart de digitale boeken voor studie of voor andere doeleinden. De meeste studenten geven aan dat zij er niet vertrouwd mee zijn, of dat zij de voorkeur geven aan gedrukte boeken. Dries: De studenten gaven ook aan waarom zij niet zo opgezet zijn met digitale boeken. Zo concentreren ze zich minder gemakkelijk en vinden ze notities aanbrengen moeilijk of onmogelijk. Ook schermmoeheid speelt een rol. Toch zien de studenten de voordelen ook wel in.,,driekwart van onze studenten weet niet dat onze bibs ook digitale boeken aanbieden.,, Digitale bronnen zijn gemakkelijk te delen en te doorzoeken, en je kunt ze eender waar en wanneer raadplegen. Bovendien verwijzen ze gemakkelijk door naar ander bronmateriaal en maken ze afdrukken of kopiëren een stuk eenvoudiger. Een lichtpunt is dat de helft van de studenten die nu nog geen e-books gebruiken, aangeven dat ze dat in de toekomst wel willen doen. Een duwtje in de rug is daarbij nodig. Diegenen die wel digitale boeken raadplegen doen dat voornamelijk off-campus. Velen vinden dergelijke werken via links die zij krijgen van docenten of collega-studenten, dus niet via hun bib, maar het is wel de bib die er voor zorgt dat men toegang heeft tot deze bronnen Samen sterker bij onderhandelingen Wanneer Dries en Piet uitleggen hoe het e-materiaal in een bibliotheek aangekocht en beheerd moet worden, dreigt het verhaal bijzonder complex te worden. Een papieren boek koop je. Heel simpel. Je betaalt en de studenten kunnen ermee doen wat ze willen. Met e-bronnen wordt het iets ingewikkelder. Heel wat aanbieders hebben immers erg uiteenlopende collecties van e-bronnen, en hun verkoopformules zijn al even divers: licentietarieven per titel, per ingeschreven student, per raadpleging, beperkingen op aantal downloads of bezoekers, kortingen voor vertraagde uitgaven,... Kortom, je moet precies weten wat je studenten verwachten om te becijferen wat het gaat kosten en wanneer je op licentiebeperkingen zult stoten. Piet: Het is een echt kluwen. Je hebt heel wat knowhow nodig om uit te pluizen welke formules de interessantste zijn voor welke departementen. Het voordeel van een grote hogeschool, zoals de fusiehogeschool, wordt hier meteen duidelijk. Je staat sterker bij het overleg met de collega s op niveau van de hogeschool of van de Vlhora. We onderhandelen natuurlijk het liefst met internationale aanbieders op het niveau van de Vluhr (Vlaamse universiteiten en hogescholenraad), maar soms zitten we in Vlaanderen niet op dezelfde lijn, en dan gaan we er met de hogescholen alleen voor. Desnoods kunnen wij voor onze cluster van KHLeuven-KHLim- GroepT apart onderhandelen. Weg met de bib, lang leve Google Wim en Piet vinden dat er op het vlak van e-bronnen nog een lange weg te gaan is, niet alleen aan de kant van de studenten. Ook het aanbod is niet echt afgestemd voor de professionele bachelors. Vooral voor onze lerarenopleidingen is het aanbod te klein en zijn de softwareproducten in het Nederlands vaak duur of kwalitatief nogal pover. Een abonnement kost soms verschillende euro s per student en daarvoor krijg je niet meer dan wat mappen met bestanden die vaak niet eens off-campus beschikbaar zijn. De meeste bibliothecarissen van Leuven, Heverlee, Diest, Hasselt, Diepenbeek en Genk kennen elkaar al jaren van overlegplatforms, werkgroepen of van de bibliotheekopleidingen. Zij kunnen met een gerust hart concluderen dat de bibliotheek nog niet aan haar zwanenzang toe is. Kwatongen die beweren dat Google de bib vervangt en dat men die hele bib met haar bibliothecarissen gerust kan opdoeken zitten er dus naast. De bibliotheken van de lerarenopleidingen zitten elke dag vol, ook buiten de blokperiode. Er wordt heel wat uitgeleend, niet alleen boeken, maar ook veel didactisch materiaal. In veel gevallen blijken de studenten toch nog papier te verkiezen. Nog volgens de studie van Dries vragen de studenten wel meer uitleg over het gebruik van de nieuwe elektronische informatiebronnen. 1 Heeft een hogeschool een bibliotheek, een mediatheek of een leercentrum? What s in a name? Hi, houdt het gemakkelijkheidshalve bij het woord bibliotheek en bibliothecaris, in het volle besef dat geen enkele vlag de lading correct kan dekken. Hi, is derhalve niet verantwoordelijk voor eventuele stammentwisten tussen de mediathecarissen, bibliothecarissen of leercentrumbeheerders van onze instellingen. 17

18 visi tatie op verkenning bij de economisten Op bezoek in Heverlee Op de campus Hertogstraat lopen twee soorten studenten door elkaar, maar je kan die goed uit elkaar houden: Let maar eens op hun kleding! Aan het woord zijn Wim Moens en Frederik Agten, campusbeheerders van KHLeuven. Ze beheren de Hertogstraat en de Naamsesteenweg, de campussen van respectievelijk Echo (Economisch Hoger Onderwijs) en DLO (Departement LerarenOpleiding). Beide campussen liggen samen op het domein van het Heilig Hart in Heverlee maar worden fysiek gescheiden door een kinderdagverblijf, een basisschool, een secundaire school en gebouwen die behoren tot het klooster van de Zusters Annuntiaten. ECHO is gehuisvest op de campus Hertogstraat. Naast het gebouw van Echo staat de sporthal van de KHLeuven ons allen bekend van Basecamp 1.0. Verder vind je op de Hertogstraat een vrij nieuw gebouw dat ECHO deelt met DLO. De andere gebouwen van DLO bevinden zich aan de kant van de Naamsesteenweg, een vijftal minuutjes wandelen over het domein. Het gezamenlijke gebouw werd zes jaar geleden opgetrokken en herbergt o.a. de bibliotheek, de cafetaria, wat klaslokalen en enkele kantoren, zoals dat van de dienst logistiek. Frederik en Wim houden zich hier bezig met het beheer van de gebouwen. Zij regelen het dagelijks onderhoud en de herstel- en aanpassingswerkzaamheden. Voorts staan ze in voor de aankoopdienst, de verzekeringen en de verhuur van lokalen aan externen. Net als hun collega s van ICT en bibliotheek werken ze voor de twee departementen. 18

19 Zeker in het eerste semester is de lokaalbezetting erg groot, vertelt Wim. Elk jaar zien we de bezetting van onze lokalen toenemen. Nu is zowat alles doorlopend in gebruik van 8.15 u. tot 18 u. Dinsdagavond zit het hier ook goed vol: Dan worden hier de good s georganiseerd, de gemeenschappelijke opleidingsonderdelen die alle studenten van de KHLeuven van welk departement ook kunnen opnemen. Zo n 700 extra studenten stromen hier dan binnen. Op de andere avonden is het eveneens druk met de avondopleidingen. De campus krijgt bovendien ook extra kleur dankzij de nieuwe, unieke Engelstalige opleiding Business Management met studenten uit zowat de hele wereld. Vierkant Het gebouw van Echo was aanvankelijk in een vierkant gebouwd. Maar nu is er de gezamenlijke vleugel tegenaan geplakt. De binnenplaats van het vierkant is ook al benut: Daar bevindt zich het OLC, het open leercentrum. Frederik Agten: Dat is typisch voor dit departement: vele werkplekken en landschappen waar de studenten in groep kunnen werken aan hun projecten. We hebben ook heel wat kleine lokalen voor onze small business projects. Onze studenten beschikken zo voor hun onderneming over een kantoortje. Wim en Frederik houden ook een oogje in het zeil op de campus. Zeker in het begin van het academiejaar moeten we af en toe ingrijpen. Fietsen die niet netjes in de fietsenloods staan, hangen we wel eens aan de ketting. Frederik en Wim in het Start-up Café in de cafetaria van de campus Hertogstraat Op bezoek in Diepenbeek Het academiejaar is nog maar enkele weken bezig wanneer ik Omer Coomans ontmoet aan de balie van het departement HB. HB staat voor Handelswetenschappen en bedrijfskunde en Omer is er secretariaatsmedewerker. Hij heeft er al een indrukwekkende carrière van 38 dienstjaren op zitten en is dus de geknipte persoon om me rond te leiden in zijn departement. Dit gebouw is gloednieuw, zegt Omer terwijl hij met mij de monumentale rode trap beklimt die de blikvanger is van,,veel werkplekken waar de studenten kunnen werken aan projecten.,, Frederik: Met twee departementen die over gemeenschappelijke lokalen beschikken heb je goede afspraken nodig. Met de jaren is er een goede verstandhouding gegroeid en helpen beide departementen elkaar uit de nood waar ze kunnen. De technische dienst hier werkt overigens voor het hele domein, dus ook voor de basis- en secundaire school: van de Naamsesteenweg tot hier. Heel wat nutsvoorzieningen lopen hier door elkaar. Wim: Je vindt op dit domein vele instellingen samen. Eigenlijk kan je hier je hele leven slijten: van de crèche via de kleuter- en lagere school naar het secundair en hoger onderwijs. Wij hebben hier allebei gestudeerd aan de lerarenopleiding, en nu werken we hier. We kunnen hier zelfs naar het rusthuis, want ook dat is er, voegt Frederik er met een knipoog aan toe. En ginder achter het voetbalveld, aan het einde van het wandelpad, ligt een begraafplaats, maar laten we daar nog maar wat wegblijven! dit gebouw. We zitten er nog maar een half jaar in, maar we zijn het hier al goed gewoon. HB huisvest ongeveer 850 studenten office management en bedrijfsmanagement. Office management trekt traditiegetrouw vooral meisjes aan, bedrijfsmanagement is wat meer gemengd. Ook de banaba boekhoudkundige en fiscale expertise zit hier. Daarnaast hebben we hier ook de afstudeerrichting Accountancy-fiscaliteit in avondonderwijs, vertelt Omer, maar die lessen gaan door in de P-blok, omwille van de centralisatie van het avondonderwijs. De verhuizing vanuit het vorige gebouw, aan de overkant van de campus, verliep erg vlot dankzij de goede coördinatie van de logistieke dienst. Op mijn leeftijd was het toch even wennen om in zo n modern gebouw aan de slag te gaan, bekent Omer. Maar nu ben ik heel blij met mijn bureau, glundert hij. Het is hier mooi, ruim en licht. Wat wil je nog meer? 19

20 visi tatie,,onze studenten beschikken voor hun onderneming over een kantoortje.,, Of hij in zijn lange carrière veel heeft zien veranderen in het departement? Absoluut, zegt hij, de studenten van nu zijn niet meer te vergelijken met die van vroeger. Studenten anno 2013 zijn veel mondiger dan hun voorgangers en technologisch veel sterker. Ze hebben ook allemaal een smartphone of zelfs een auto en dat was 38 jaar geleden zeker niet het geval. Toen kreeg je één keer per jaar de auto mee van je ouders, en dat was op de dag dat je eindexamen moest doen (lacht). Studenten van nu hebben trouwens vaak een job, om al die dingen te kunnen betalen. studenten kunnen sensibiliseren om met de bus naar de campus te komen. Omer is secretariaatsmedewerker en als dusdanig mee verant woordelijk voor onthaal, studentenadministratie, de cursusdienst en de examenroosters. Hier werken ze met vier examenblokken per jaar (november, januari, april en juni) en dat is toch anders dan aan de KHLeuven. Voor de studenten is dat wel goed, omdat de tijd korter is tussen de verschillende examenperiodes. Parkeerprobleem Van auto s gesproken: Staat de parking hier altijd zo vol? We hebben hier inderdaad een flink parkeerprobleem, bekent Omer. Vorige week was het hier pure chaos. Tegenwoordig nemen zelfs de kotstudenten de auto naar het departement en daarop is onze parking niet berekend. Gelukkig hebben we sindsdien al wat Naar de rijkswacht Omer zelf heeft geen hoger onderwijs gedaan. Als hij nu een hogere opleiding zou moeten kiezen, wat zou dat dan worden? Da s een moeilijke vraag, zucht hij. Eigenlijk wou ik na mijn verplichte legerdienst examen gaan doen bij de rijkswacht (de vroegere rijkspolitie, red). Ik kon toen echter niet deelnemen aan het eindexamen, zodat ik het uiteindelijk niet geworden ben. Ik zou een soortgelijke opleiding vandaag opnieuw doen. Trots toont hij me de lectorenruimtes, de leslokalen en de zones waar studenten kunnen werken en praten. Hier en daar staan mooie teksten op de ruiten gekleefd, zonder twijfel om te vermijden dat je tegen de ruit loopt, maar ook erg poëtisch. Blij met wat ik gezien heb, neem ik afscheid van Omer en wens stiekem dat mijn collega s van Echo ooit ook zo n mooi gebouw krijgen. Omer Cooman 20

MOVING MINDS Magazine

MOVING MINDS Magazine MOVING MINDS Magazine KHLIM-Focus december 2014 UC Leuven-Limburg, Agoralaan Gebouw B, bus 1, 3590 Diepenbeek Afgiftekantoor 3500 Hasselt P109348 VAN LEUVEN OVER DIEST, HASSELT EN DIEPENBEEK TOT GENK p4-5

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Waarom volgen mensen avondschool?

Waarom volgen mensen avondschool? Waarom volgen mensen avondschool? Dagonderwijs is niets voor jou, want je werkt, je wil werken, je gezondheid laat het niet toe? Er kunnen veel redenen zijn waarom je wil studeren volgens een ritme dat

Nadere informatie

Het leven zoals het is Rechtspraktijk, van CVO naar KHLeuven Klik hier voor meer informatie over Rechtspraktijk in het CVO Leuven-Landen

Het leven zoals het is Rechtspraktijk, van CVO naar KHLeuven Klik hier voor meer informatie over Rechtspraktijk in het CVO Leuven-Landen Het leven zoals het is Rechtspraktijk, van CVO naar KHLeuven Klik hier voor meer informatie over Rechtspraktijk in het CVO Leuven-Landen Ze zien dat wij over een ruimere juridische bagage beschikken dan

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

Campus Dansaert Campus Jette 2011

Campus Dansaert Campus Jette 2011 Campus Dansaert Campus Jette 2011 Talenttraining www.erasmushogeschool.be partner in de Universitaire Associatie Brussel Talenttraining? Ben ik goed voorbereid op het hoger onderwijs? Wat boeit me? Waarin

Nadere informatie

Het HBO5 platform HBO5 in cijfers Belang van HBO5 Het nieuwe decreet: een nieuwe start?

Het HBO5 platform HBO5 in cijfers Belang van HBO5 Het nieuwe decreet: een nieuwe start? Het HBO5 platform HBO5 in cijfers Belang van HBO5 Het nieuwe decreet: een nieuwe start? 1 Gestart 30/04/2014, 15 keer vergaderd heel wat problemen moeten opgelost worden om het decreet betreffende de versterking

Nadere informatie

Academiejaar 2014/2015. bachelor. ergotherapie. ergotherapie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Academiejaar 2014/2015. bachelor. ergotherapie. ergotherapie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Academiejaar 2014/2015 bachelor ergotherapie ergotherapie Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor ergotherapie ergotherapie Je ideale opleiding kiezen uit het ruime aanbod aan onze hogeschool is

Nadere informatie

Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel

Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel 1 Inleiding Naar aanleiding van het nieuwe kwaliteitszorgsysteem dat werd ingevoerd bij de opschorting van de opleidingsvisitaties, werd beslist om

Nadere informatie

Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs

Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: een netwerk van sterke partners Groep T, KHLeuven en KHLim bereiden een fusie voor Facts & figures 4% % 45% 49% 95.000

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Hilde Bottu Kristel Grondelaers Evi Neven

Hilde Bottu Kristel Grondelaers Evi Neven Oriënteren naar HBO5 Hilde Bottu beleidsadviseur HBO5 UC Leuven-Limburg Kristel Grondelaers Docent/stagebegeleider/coördinator Promotie HBO Verpleegkunde Genk Evi Neven Beleidsmedewerker HBO5 Limburg/IKZmedewerker

Nadere informatie

Is er een universiteit in Leuven? Kan je 3 vakken op de secundaire school opnoemen? Wat betekent tarieven? Een actieve quiz!

Is er een universiteit in Leuven? Kan je 3 vakken op de secundaire school opnoemen? Wat betekent tarieven? Een actieve quiz! QUIZ Is er een universiteit in Leuven? Kan je 3 vakken op de secundaire school opnoemen? Wat betekent tarieven? Een actieve quiz! Wat moet je doen? 1. We doen deze quiz in groepjes. Ga ongeveer per 3 in

Nadere informatie

Studiegebied Gezondheidszorg Studiegebied Onderwijs Campus Nieuwland Nieuwland 198, 1000 Brussel T 02 512 32 59, F 02 512 80 14

Studiegebied Gezondheidszorg Studiegebied Onderwijs Campus Nieuwland Nieuwland 198, 1000 Brussel T 02 512 32 59, F 02 512 80 14 14 HOGESCHOOL-UNIVERSITEIT BRUSSEL Stormstraat 2, 1000 Brussel T 02 210 12 11, F 02 217 64 64, E info@hubrussel.be http://www.hubrussel.be 14A Studiegebied Economie en management Campus Stormstraat Stormstraat

Nadere informatie

Academiejaar 2014/2015. bachelor. verpleegkunde. verpleegkunde. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Academiejaar 2014/2015. bachelor. verpleegkunde. verpleegkunde. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Academiejaar 2014/2015 bachelor verpleegkunde verpleegkunde Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor verpleegkunde verpleegkunde Je ideale opleiding kiezen uit het ruime aanbod aan onze hogeschool

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Scriptie over Personal Branding en Netwerking

Scriptie over Personal Branding en Netwerking Scriptie over Personal Branding en Netwerking 1e versie - 16 november 2012 Jana Vandromme Promotor: Hannelore Van Den Abeele 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Onderzoeksvragen 2.1 Onderzoeksvraag 1 2.2

Nadere informatie

Voorwoord 2 KHLEUVEN KORT

Voorwoord 2 KHLEUVEN KORT KHLEUVEN KORT Voorwoord Beste lezer, Ondanks krappere budgetten voor meer studenten konden we voor de meeste van onze strategische doelstellingen een behoorlijke vooruitgang boeken. Deze resultaten kwamen

Nadere informatie

bachelor in de verpleegkunde

bachelor in de verpleegkunde Academiejaar 2014/2015 Werk en behaal je diploma via een brugprogramma bachelor in de verpleegkunde Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Werk en behaal je diploma via een brugprogramma Omdat jij je wilt

Nadere informatie

Buitengewoon onderwijs

Buitengewoon onderwijs Academiejaar 2014/2015 Bachelor na bachelor Buitengewoon onderwijs Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor na bachelor Buitengewoon onderwijs Een bachelor na bachelor aan onze hogeschool is niet

Nadere informatie

ID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen.

ID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen. ID 33 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) opleiding Pedagogische Wetenschappen optie: Land (bestemming) Aan welke universiteit/onderwijsinstelling

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

ACADEMIEJAAR LEREN OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK. Graduaat in Maatschappelijk werk.

ACADEMIEJAAR LEREN OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK. Graduaat in Maatschappelijk werk. ACADEMIEJAAR 2019-2020 OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK Graduaat in Maatschappelijk werk www.odisee.be Graduaat in Maatschappelijk werk Werk je graag met mensen, ook als ze kwetsbaar zijn? Wil je leren om ze

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Dit portret gaat over H., een vrouw die met een evoluerende spierziekte nog lang voor de klas heeft gestaan in het lager

Nadere informatie

Irma Steenbeek VERSTAG

Irma Steenbeek VERSTAG Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Master in de journalistiek

Master in de journalistiek BRUSSEL t Master in de journalistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

NIEUWE CAMPUS ACADEMIEJAAR 2017/2018 STUDEREN COMBINEREN BACHELOR KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS FLEXTRAJECTEN ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN

NIEUWE CAMPUS ACADEMIEJAAR 2017/2018 STUDEREN COMBINEREN BACHELOR KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS FLEXTRAJECTEN ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN NIEUWE CAMPUS ACADEMIEJAAR 2017/2018 STUDEREN COMBINEREN BACHELOR KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS FLEXTRAJECTEN ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN BACHELOR KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS FLEXTRAJECTEN Altijd

Nadere informatie

Nieuwsbrief Amigos. maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES

Nieuwsbrief Amigos. maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES Nieuwsbrief Amigos maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES Voorwoord Beste Amigos, Terwijl wij hier in Nederland al weer helemaal het gevoel krijgen in het voorjaar te zijn beland, hebben de bursalen in Guatemala

Nadere informatie

Wat was de prijs/maand om deze accommodatie te huren? 326 Hoe was de prijs/kwaliteit verhouding voor deze accommodatie?

Wat was de prijs/maand om deze accommodatie te huren? 326 Hoe was de prijs/kwaliteit verhouding voor deze accommodatie? VRAAG ANTWOORD Gewoon een nummer voor de administratie van de bevraging 55 Heb je een taaltest moeten afleggen voor je mocht starten met studeren aan de universiteit die je gekozen hebt? Nee Hoe zag de

Nadere informatie

Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink

Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Inleiding Om onderzoek te doen naar rituelen is het in eerste plaats belangrijk om te definiëren wat een ritueel is.

Nadere informatie

SCHOLEN VERGELIJKEN (1)

SCHOLEN VERGELIJKEN (1) SCHOLEN VERGELIJKEN (1) Welke cursussen kan je volgen in welke scholen? In welke scholen zijn de cursussen duur? Wanneer starten de cursussen? Via websites kan je veel informatie vinden. Wat moet je doen?

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN Exact Online CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN MDM accountants & belastingadviseurs uit Den Haag is hard op

Nadere informatie

Lichamelijke Opvoeding

Lichamelijke Opvoeding Academiejaar 2014/2015 bachelor onderwijs Secundair Onderwijs Lichamelijke Opvoeding Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen bachelor onderwijs Secundair Onderwijs Lichamelijke Opvoeding Je ideale opleiding

Nadere informatie

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Studienamiddag Informaticawetenschappen in het leerplichtonderwijs Paleis der Academiën, Brussel, 2015-04-29 Bern Martens Lerarenopleiding Sec. Onderwijs

Nadere informatie

Proefhoofdstuk Gitaar. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. info@centrumvoorafstandsonderwijs.

Proefhoofdstuk Gitaar. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. info@centrumvoorafstandsonderwijs. Proefhoofdstuk Gitaar Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Oude Brusselseweg 125, 9050 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Timmerhoutkaai 4, 1000 +32 3 292 33 30 Maak

Nadere informatie

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein Oefening 5 Persoon 1: Annet Kok (moeder) Talent: Prestatiegericht Betrouwbaar Humoristisch Optimistisch Vasthoudend Concreet voorbeeld: Tijdens de hockeywedstrijden Dat ze klaarstaat voor haar vrienden

Nadere informatie

Bedankt voor je interesse in de graduaatopleiding Maatschappelijk Werk.

Bedankt voor je interesse in de graduaatopleiding Maatschappelijk Werk. Instapgesprek 14-15 1 HIK Graduaat maatschappelijk werk Kleinhoefstraat 4 2440 Geel Tel. CVO HIK: 014/562322 Naam: Adres: Tel/GSM: E-mail: Geboortedatum: Datum instapgesprek: Indien je onvoorzien de gemaakte

Nadere informatie

Nietconfessionele zedenleer

Nietconfessionele zedenleer NIEUWE CAMPUS Academiejaar 2015/2016 Postgraduaat leraar basisonderwijs Nietconfessionele zedenleer Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Postgraduaat leraar basisonderwijs Niet-confessionele zedenleer

Nadere informatie

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

Aanvraagformulier toelatingsprocedure Faculteit Theologie en Religiewetenschappen

Aanvraagformulier toelatingsprocedure Faculteit Theologie en Religiewetenschappen AANVRAAGFORMULIER TOELATINGSPROCEDURE FACULTEIT THEOLOGIE EN RELIGIEWETENSCHAPPEN NEDERLANDSTALIG PROGRAMMA 2014-2015 Bachelor met verminderde studieomvang Certificaat voor het godsdienstonderwijs Rechtstreekse

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen.

De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Associaties, bama-structuur en flexibilisering Frank Baert Jaarlijkse Algemene vergadering van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen 25 juni 2004 Europese

Nadere informatie

Oktobertelling 2015. Bekendmaking studentenaantallen Vlaamse hogescholen

Oktobertelling 2015. Bekendmaking studentenaantallen Vlaamse hogescholen Oktobertelling 2015 Bekendmaking studentenaantallen Vlaamse hogescholen www.vlhora.be 1 1. Aantal studenten Professioneel gerichte bachelor 2010 2011 2012 2013 2014 2015 15tov14 Audiovisuele en Beeldende

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

INFORMATIE ZOEKEN OP WEBSITES

INFORMATIE ZOEKEN OP WEBSITES INFORMATIE ZOEKEN OP WEBSITES Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je alle informatie vinden die je nodig hebt. Wat moet je doen? 1. Lees de instructie op blad 2. 2.

Nadere informatie

DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A

DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A 4 opdrachten! 60 minuten! Bij iedere opdracht zet iemand zijn wekker/ chronometer (op gsm of uurwerk), zodat je zeker niet veel langer dan een kwartier bezig bent.

Nadere informatie

Master in de meertalige communicatie

Master in de meertalige communicatie BRUSSEL t Master in de meertalige communicatie Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt Schakelprogramma s UHasselt Beste PXL-student, Je hebt nu een professioneel bachelordiploma op zak. Al gedacht aan het behalen van een academische master? Dat kan! Via een schakelprogramma kan je doorstromen

Nadere informatie

Werken en studeren Toegepaste Informatica

Werken en studeren Toegepaste Informatica Werken en studeren Toegepaste Informatica 2014 departement Design & Technologie Je hebt een deeltijdse of voltijdse job, maar je wil je graag bij- of omscholen tot informaticus? De Erasmushogeschool Brussel

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Contact. particuliere hogeschool voor beroepsonderwijs. bezoekadres Handelskade 75. postadres Postbus 2119 7420 AC Deventer

Contact. particuliere hogeschool voor beroepsonderwijs. bezoekadres Handelskade 75. postadres Postbus 2119 7420 AC Deventer Contact bezoekadres Handelskade 75 postadres Postbus 2119 7420 AC Deventer telefoon 0570-60 30 83 fax 0570-60 37 05 e-mail info.next@saxion.nl particuliere hogeschool voor beroepsonderwijs Hbo Tweedegraadslerarenopleiding

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Zoek het uit! Studiekeuze123

Zoek het uit! Studiekeuze123 Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123 Naam: Klas: Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is belangrijk, maar kan best lastig zijn. Er zijn ruim 1.700 bacheloropleidingen waaruit je kunt kiezen

Nadere informatie

Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki?

Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki? 7. Bijlage Resultaten enquête Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki? 1. Waarom ben je aan het project begonnen? (Για ποιό λόγο ξεκίνθςεσ να ςυμμετζχεισ

Nadere informatie

INSCHRIJVEN AAN DE HOGESCHOOL

INSCHRIJVEN AAN DE HOGESCHOOL Je wil je inschrijven aan de Hogeschool en je zoekt informatie op het internet. De teksten zijn gebaseerd op de website van de Hogeschool Antwerpen. Voor de correcte info van dit moment: surf naar www.ha.be.

Nadere informatie

december ------------------------------------------------------------------------------------------------ ------- kalender december Kalender Januari

december ------------------------------------------------------------------------------------------------ ------- kalender december Kalender Januari CBS De Regenboog Mars 1 Postbus 285 9600AG Hoogezand 0598-321031 december ------------------------------------------------------------------------------------------------ ------- kalender december Kalender

Nadere informatie

voedings- en dieetkunde

voedings- en dieetkunde Academiejaar 2014/2015 bachelor voedings- en dieetkunde voedings- en dieetkunde Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen bachelor voedingsen dieetkunde voedings- en dieetkunde Je ideale opleiding kiezen uit

Nadere informatie

Verder studer e n. Zoek de zeven verschillen: bachelor en master

Verder studer e n. Zoek de zeven verschillen: bachelor en master Verder studer e n Zoek de zeven verschillen: bachelor en master Alles over bachelors en masters Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Beleidsdomein Onderwijs Vorming www.hogeronderwijsregister.be Awel,

Nadere informatie

Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING

Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING INHOUD Voor wie? Waar staan wij voor? Opleidingsstructuur en diploma Inhoud van de modules Studiepunten Studieduur en modeltraject Flexibiliteit Waar en wanneer

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS Het hoger onderwijs in Vlaanderen kent twee soorten onderwijs: het hoger professioneel onderwijs en het academisch onderwijs. Je kan een opleiding volgen aan een hogeschool of aan een universiteit. Bron:

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt 2017-2018 Schakelprogramma s UHasselt Beste PXL-student, Je hebt nu een professioneel bachelordiploma op zak. Al gedacht aan het behalen van een academische master? Dat kan! Via een schakelprogramma kan

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Onderwijs op maat: een start met voorsprong

Onderwijs op maat: een start met voorsprong Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Academiejaar 2014-2015 Onderwijs op maat: een start met voorsprong Infobundel Office Management Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Nationalestraat

Nadere informatie

Buitengewoon onderwijs

Buitengewoon onderwijs Academiejaar 2015/2016 Bachelor na bachelor Buitengewoon onderwijs Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor na bachelor Buitengewoon onderwijs Een bachelor na bachelor aan onze hogeschool is niet

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Één twee trimesters Universiteit

Erasmusbestemming: Één twee trimesters Universiteit Erasmusbestemming: Barcelona... Academiejaar: 2013-2014 Één/twee semester(s): lees: twee trimesters Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De universiteit

Nadere informatie

Academische opleiding leraar basisonderwijs

Academische opleiding leraar basisonderwijs 2015 2016 Academische opleiding leraar basisonderwijs ACADEMISCHE OPLEIDING LERAAR BASISONDERWIJS Vind jij het inspirerend om aan kinderen les te geven? Ben je geïnteresseerd in onderzoek naar verschillen

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

2014/2015. Koninklijk Conservatorium Antwerpen. specifieke lerarenopleiding muziek, drama, dans

2014/2015. Koninklijk Conservatorium Antwerpen. specifieke lerarenopleiding muziek, drama, dans Academiejaar 2014/2015 Koninklijk Conservatorium Antwerpen specifieke lerarenopleiding muziek, drama, dans Koninklijk Conservatorium Antwerpen specifieke lerarenopleiding muziek, drama, dans Wil je na

Nadere informatie

Dharma DE WARME CHARME VAN

Dharma DE WARME CHARME VAN REPORTAGE Dharma DE WARME CHARME VAN Het enthousiast kloppend hart van Kortrijk heeft er sinds kort een uniek adresje bij. Met Bed&Breakfast Dharma maakt gastvrouw Linda haar droom waar en garandeert ze

Nadere informatie

BASISONDERWIJS Leerlingen. HOGER ONDERWIJS Studenten. A Hoger beroepsonderwijs. B Hogescholen/universiteiten

BASISONDERWIJS Leerlingen. HOGER ONDERWIJS Studenten. A Hoger beroepsonderwijs. B Hogescholen/universiteiten HOGER ONDERWIJS Studenten A Hoger beroepsonderwijs 1 cursisten HBO5 verpleegkunde (1) 3 inschrijvingen in de specifieke lerarenopleiding (1) 1 inschrijvingen naar finaliteit (1)(2) go vgo ogo Totaal cursisten

Nadere informatie

Jongeren helpen met een juiste studiekeuze: inleefdagen in het Ziekenhuis Maas en Kempen. ZMK en KaSOMK - Mosa-ic

Jongeren helpen met een juiste studiekeuze: inleefdagen in het Ziekenhuis Maas en Kempen. ZMK en KaSOMK - Mosa-ic Jongeren helpen met een juiste studiekeuze: inleefdagen in het Ziekenhuis Maas en Kempen ZMK en KaSOMK - Mosa-ic Wie zijn wij? Ziekenhuis Maas en Kempen twee campussen: campus Bree campus Maaseik Structurele

Nadere informatie

Nietconfessionele zedenleer

Nietconfessionele zedenleer NIEUWE CAMPUS Academiejaar 2016/2017 Postgraduaat leraar basisonderwijs Nietconfessionele zedenleer Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Postgraduaat leraar basisonderwijs Niet-confessionele zedenleer

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

VERKORTE TRAJECTEN extra ONDERWIJSVAK (SECUNDAIR ONDERWIJS)

VERKORTE TRAJECTEN extra ONDERWIJSVAK (SECUNDAIR ONDERWIJS) VERKORTE TRAJECTEN extra ONDERWIJSVAK (SECUNDAIR ONDERWIJS) Voor wie? Je bent al leraar, maar je wil je onderwijsbevoegdheid uitbreiden? Dan ben je bij AP aan het juiste adres! De verkorte trajecten voor

Nadere informatie

ONTWERP VAN DECREET. betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN

ONTWERP VAN DECREET. betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN Zitting 2008-2009 25 maart 2009 ONTWERP VAN DECREET betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN Zie: 2158 (2008-2009) Nr. 1: Ontwerp van decreet 5571 OND 2 AMENDEMENT Nr. 1 Artikel 7 In a), tweede

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

Een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld! Ann Van Hooste en Liesbeth Spanjers UC Leuven Groep Lerarenopleiding

Een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld! Ann Van Hooste en Liesbeth Spanjers UC Leuven Groep Lerarenopleiding Een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld! Ann Van Hooste en Liesbeth Spanjers UC Leuven Groep Lerarenopleiding Een student in kansarmoede vertelt Het was heel fijn om deel

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt 2017-2018 Schakelprogramma s UHasselt Heb je een professioneel bachelordiploma op zak en wil je een academische master behalen? Dat kan! Via een schakelprogramma kun je doorstromen naar een bepaalde master.

Nadere informatie

Kiezen voor het hoger onderwijs?! Infoavond

Kiezen voor het hoger onderwijs?! Infoavond Kiezen voor het hoger onderwijs?! Infoavond Hogeschool PXL Elfde-Liniestraat 24 B-3500 Hasselt www.pxl.be - www.pxl.be/facebook INHOUD 1. Organisatie hoger onderwijs 2. Aanbod Hogeschool PXL 3. Leerkrediet

Nadere informatie

Proefhoofdstuk Rookstopconsulent. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be

Proefhoofdstuk Rookstopconsulent. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be Proefhoofdstuk Rookstopconsulent Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Elfjulistraat 39a, 9000 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Timmerhoutkaai 4, 1000 +32 3 292 33 30

Nadere informatie

Onderwijs op maat: een start met voorsprong

Onderwijs op maat: een start met voorsprong Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Academiejaar 2013-2014 Onderwijs op maat: een start met voorsprong Infobundel Office Management Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Nationalestraat

Nadere informatie

Specifieke lerarenopleiding

Specifieke lerarenopleiding Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules. Algemene informatie De directie van het centrum kan vrijstellingen van opleidingsonderdelen (modules) verlenen. Deze kunnen leiden tot studieduurverkorting.

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je hierover alle informatie vinden die je nodig hebt.

Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je hierover alle informatie vinden die je nodig hebt. EEN OPLEIDING KIEZEN Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je hierover alle informatie vinden die je nodig hebt. Wat moet je doen? 1. Lees de instructie en de zoektips

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt 2018-2019 Schakelprogramma s UHasselt Heb je een professioneel bachelordiploma op zak en wil je een academische master behalen? Dat kan! Via een schakelprogramma kun je doorstromen naar een bepaalde master.

Nadere informatie

Huiselijk geweld tussen zussen

Huiselijk geweld tussen zussen Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd.

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd. Erasmusbestemming: Toulouse, Frankrijk. Academiejaar: 2015 2016. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De universiteit is zeer centraal

Nadere informatie

De directie van het centrum kan vrijstellingen van opleidingsonderdelen (modules) verlenen. Deze kunnen leiden tot studieduurverkorting.

De directie van het centrum kan vrijstellingen van opleidingsonderdelen (modules) verlenen. Deze kunnen leiden tot studieduurverkorting. Vrijstellingsprocedure SLO De directie van het centrum kan vrijstellingen van opleidingsonderdelen (modules) verlenen. Deze kunnen leiden tot studieduurverkorting. Vrijstelling van een module resulteert

Nadere informatie

Wat was de prijs/maand om deze accommodatie te huren? 180 euro + extra kosten (gas, elektriciteit, water, internet). In totaal ong. 220.

Wat was de prijs/maand om deze accommodatie te huren? 180 euro + extra kosten (gas, elektriciteit, water, internet). In totaal ong. 220. VRAAG ANTWOORD Gewoon een nummer voor de administratie van de bevraging Heb je een taaltest moeten afleggen voor je mocht starten met studeren aan de universiteit die je gekozen hebt? Nee Hoe zag de academische

Nadere informatie

Verkeerskunde 2011-2012

Verkeerskunde 2011-2012 Verkeerskunde 2011-2012 Bachelor en master in de verkeerskunde Bachelor en master in de verkeerskunde BACHELOROPLEIDING MASTEROPLEIDING VOORKENNIS VOOR DE BACHELOROPLEIDING WERKMETHODEN EXAMENSPREIDING

Nadere informatie