Gezamenlijke persinformatie centrale examens 2006

Transcriptie

1 Gezamenlijke persinformatie centrale examens 2006 Ministerie OCW CEVO Cito Informatie Beheer Groep Inspectie van het onderwijs 6 april 2006 In dit bericht is de volgende informatie opgenomen: 1 Feitelijke gegevens 2 Veranderingen bij de examens Diverse onderwerpen 4 Participanten 5 Bijlagen: Rooster centrale examens Aantallen kandidaten per schooltype per vak Examens in het buitenland Examens in speciale uitvoering Normering

2 1 Feitelijke gegevens Aantallen kandidaten Zo n kandidaten nemen dit jaar deel aan de examens. Voor het vmbo zijn dat circa leerlingen: gemengde en theoretische leerweg (GL en TL) , basisberoepsgerichte leerweg (BB) en kaderberoepsgerichte leerweg (KB) leerlingen. Het havo telt circa kandidaten en het vwo Data examens Vanaf 27 maart praktijkexamens beeldende vakken vmbo gemengde en theoretische leerweg Vanaf 3 april praktijkexamens beroepsgerichte vakken vmbo basis- en kader beroepsgerichte leerweg 17 mei start centraal schriftelijke examens algemene vakken vmbo, havo en vwo 2 juni is de laatste examendag eerste tijdvak (Bijlage 1: Examenrooster) Opgaven en correctievoorschriften Nadat de centrale examens zijn afgenomen staan de correctievoorschriften op Het Examenblad, Om uur de ochtendvakken en uur de middagvakken. Op staan op dezelfde tijdstippen naast de correctievoorschriften ook de opgaven van alle vakken. Normering De definitieve normen voor het eerste tijdvak worden op de volgende dagen bekend gemaakt: Woensdag 7 juni voor de beroepsgerichte programma's vmbo Woensdag 14 juni voor de algemene vakken vmbo Donderdag 15 juni voor de vwo en havo examens Woensdag 28 juni voor het tweede tijdvak Het tijdstip van bekendmaking is telkens uur. De officiële bekendmaking is op Dezelfde gegevens staan op dezelfde tijd ook op Na de bekendmaking van de normen kan de school de uitslag vaststellen. Er is geen voorgeschreven uitslagdatum of uitslagmoment. Internet Voor de examens is een speciale internetsite opgezet en ook geeft uitgebreide informatie. Daarnaast bevat exameninformatie. geeft, vooral ten behoeve van scholen, de complete officiële informatie over de examens, zoals de examenprogramma's, de regelgeving, examenroosters, correctievoorschriften en de aanpassingen daarin, de normering van het examen en alle publicaties van de overheid. Verder is er informatie te vinden over de instanties die bij de examens betrokken zijn.

3 2 Veranderingen bij de examens 2006 Correctievoorschriften Vanaf 2006 worden de correctievoorschriften niet meer in papieren versie tegelijk met de opgaven aan de scholen verzonden. Alle correctievoorschriften worden na afloop van het examen elektronisch aan de scholen beschikbaar gesteld. Basisberoepsgerichte leerweg Op 100 scholen worden de examens algemene vakken geheel op de computer afgenomen. De vragen en het uitgangsmateriaal worden op het scherm aangeboden. De leerling beantwoordt de vragen op de computer. Als het gesloten vragen zijn voert de computer de scoring uit, open vragen beoordeelt de docent. Scholen hebben een grotere vrijheid het centrale examen zelf in te richten. Zij stellen de tijdstippen van het examen zelf vast. Omdat niet alle leerlingen gelijktijdig examen doen, beschikken de scholen over een aantal varianten van het digitale examen per vak. Kaderberoepsgerichte leerweg De beroepsgerichte vakken worden geëxamineerd met een examen waarin theorie en praktijk geïntegreerd is, het centraal schriftelijk en praktisch examen (CSPE). De theorievragen zijn gekoppeld aan doeopdrachten en worden direct voorafgaand of direct bij een praktijkopdracht voorgelegd in minitoetsen. De minitoetsen worden op de computer aangeboden, de antwoorden worden op de computer ingevoerd en door de computer gescoord. Dit is al eerder ingevoerd voor alle programma s vmbo BB en is voor KB ter keuze aangeboden naast een aparte praktijk- en theorie-examen. Het examen Frans is na een pilot vorig jaar bij de kaderberoepsgerichte leerweg voor het eerst alleen digitaal beschikbaar. Ook voor Duits is een digitaal examen gemaakt. Binnen de kaderberoepsgerichte leerweg wordt dit digitale examen voor het eerst afgenomen op 15 scholen. Vmbo theoretische leerweg Het examen muziek wordt voor het eerst met behulp van de computer afgenomen. Dit vervangt het werken met CD s en heeft het voordeel dat kandidaten in hun eigen tempo kunnen werken. De examens voor de vakken dans en drama worden al sinds 2003 alleen op de computer aangeboden. Bij beide examens wordt de computer gebruikt voor een rijke visuele presentatie, de vragen worden voornamelijk op papier beantwoord. VMBO theoretische leerweg, HAVO, VWO Compex - Computer en examen Bij 11 vakken is er naast het volledig papieren examen een versie waar een computer als hulpmiddel nodig is. Bij deze vorm van computergebruik worden de examenopgaven op papier aangeboden, de leerling gebruikt de computer om de opgaven uit te werken. De antwoorden en resultaten worden opgeschreven of als bestand opgeslagen. Het zijn examens voor de vakken natuur- en scheikunde 1, biologie en economie voor vmbo theoretische leerweg, biologie, natuurkunde 1,2, economie 1 en aardrijkskunde op havo, biologie 1,2, natuurkunde 1,2, wiskunde A1 en wiskunde A1,2 op vwo. Er lopen al pilots voor deze manier van examinering sinds 2003 en dit jaar konden voor het eerst alle scholen deze computerexamens bestellen. Ongeveer 250 scholen nemen dit jaar één of meer compexexamens af. In 2007 wordt deze afname voor het vak natuurkunde 1,2 havo/vwo en nask1 vmbo tl verplicht. Het uitgangspunt is dat uiteindelijk elke kandidaat bij tenminste één centraal geëxamineerd vak een examen met een computertoepassing krijgt. Havo geschiedenis Voor het eerst wordt een proef gedaan met de centrale examinering van het examenprogramma van de Commissie historische en maatschappelijke vorming (CHMV, beter bekend als de commissie De Rooij). Het examen wordt afgenomen op 10 havo-scholen.

4 Pilot meerdere examenmomenten Veertien scholen in het voortgezet onderwijs kunnen voor het eerst in januari 2007 tussentijds examens afnemen. De scholen zijn dit jaar met de voorbereiding begonnen. De leerling krijgt dan de mogelijkheid om één of meer vakken af te sluiten als hij daar aan toe is. Ook hoeven leerlingen die zakken niet een heel jaar te wachten totdat alle vakken overgedaan kunnen worden. De school kan het personeel flexibeler inzetten, zeker als een vak in een aaneengesloten periode wordt aangeboden, waardoor er dieper op de stof kan worden ingegaan. Daarnaast kan de school modules aanbieden uit het vervolgonderwijs. Van de veertien scholen doen negen opleidingen vmbo mee met de theoretische leerweg, tien opleidingen doen mee met havo en tien met vwo. In 2006 bereiden de scholen zich voor op deze proef. De staatsexamencommissie neemt de examens af in januari en augustus 2007 waardoor de docenten en scholen worden ontlast. De proef wordt uitgevoerd onder leiding van Schoolmanagers_VO en loopt tot en met schooljaar De proef moet duidelijk maken of flexibele examens echt een voordeel zijn voor de leerlingen. Daarnaast moet blijken of het voor een school en de overheid te doen is. Ook moet een leerling die tussentijds uitstroomt zeker aansluiting vinden bij de vervolgopleiding. Het reguliere examen blijft in mei.

5 3 Diverse onderwerpen Examens nakijken In alle vakken kijkt de eigen leraar van de leerling de examens als eerste corrector na. Het schriftelijk werk van alle leerlingen wordt, samen met de beoordeling van de eerste corrector, aan de tweede corrector gezonden. Dat is een leraar van een andere school. Die kijkt het werkt ook na. Daarna stellen beide leraren in onderling overleg de score vast die iedere leerling behaald heeft. Zij geven die score door aan de directeur van de school. Verzameling van gegevens Voor elk examenvak zendt iedere school de resultaten van (de alfabetisch eerste) vijf leerlingen naar Cito. Cito analyseert de toetstechnische kwaliteit en stelt vast hoe het examen gemaakt is. Cito heeft enkele jaren een proef uitgevoerd met het elektronisch verzamelen van de gegevens via het computerprogramma WOLF. In 2006 zijn alle scholen aangewezen op deze wijze van gegevensverstrekking. Normering Op grond van de behaalde resultaten bij de centrale examens (reacties, analyses van Cito en vergelijking met referentie-examens) wordt de normering bepaald. Daarbij wordt de zogenaamde normeringvariabele vastgesteld. De variabele wordt zo vastgesteld dat in verschillende jaren even zware eisen aan de kandidaten gesteld worden om een voldoende voor het centraal examen te behalen. Dit jaar is de wijze van de normering in de examenkrant voor leerlingen uitgelegd. Deze tekst is opgenomen als bijlage 5. Op staat meer informatie over de manier van normeren. Hulpmiddelen Toegestaan is een basispakket hulpmiddelen bij alle vakken: schrijfmateriaal, inclusief millimeterpapier tekenpotlood blauw en rood kleurpotlood liniaal met millimeterverdeling passer geodriehoek vlakgom gewoon elektronisch rekenapparaat Daarnaast zijn extra hulpmiddelen toegestaan: woordenboeken (alle talenexamens) BOS atlas (51 e of 52 e druk) (aardrijkskunde vwo/havo) grafische rekenmachine (wiskunde, scheikunde, natuurkunde, economische vakken vwo-havo) computer (noodzakelijk bij de meeste praktijk examens, Frans BB en KB, en experimenteel Duits BB en KB, Muziek, Dans en Drama GL/TL, CKV2 vwo/havo, nodig bij de 11 compex-vakken en toegestaan als schrijfmiddel bij alle vakken (dit is een vrije keuze van leerling en school). informatiemateriaal (wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie vwo/havo; nask 1, nask 2, elektrotechniek, metalektro, instalektro, transport & logistiek, voertuigentechniek en landbouw vmbo) Examens en kandidaten met een beperking Als een kandidaat een beperking heeft die het moeilijk maakt om het examen in zijn gewone vorm af te leggen, dan kan de directeur van de school kiezen voor een aangepaste afname. Kleurenblinde kandidaten bij aardrijkskunde havo en vwo krijgen in verband met het atlasgebruik een bijzitter die op verzoek van de kandidaat kleuren in de atlas benoemt of aanwijst. Voor blinde kandidaten zijn er examens in braille, als tekstbestand voor onder meer de brailleleesregel, en als ingesproken tekst. De examens voor blinde kandidaten worden ook op onderdelen aangepast: vragen die een groot beroep op visuele voorstelling doen worden vervangen door gelijkwaardige vragen waarvoor dat minder het geval is, cartoons en dergelijke worden door een beschrijving vervangen. Kandidaten met een leeshandicap (dyslexie) krijgen een examen dat wel helemaal identiek is aan dat van de andere kandidaten. Maar de vorm kan verschillen: het examen kan een vergrote letter hebben, de kandidaat kan gebruik maken van ingesproken tekst of van spraaksynthese op de computer waarbij een digitaal tekstbestand in (kunstmatige) stem wordt omgezet. Als daar aanleiding voor is kan bij al deze aanpassingen ook gekozen worden voor enige verlenging van de examentijd. De directeur kan voor deze aanpassingen kiezen als er een deskundigenrapport is dat dat aangeeft. De aanpassingen moeten in het voorafgaand onderwijs en in het schoolexamen waar relevant ook zijn gebruikt, en worden gemeld aan de inspectie van het onderwijs. De directeur van de school kan er niet voor kiezen om normen te versoepelen of onderdelen van het examen weg te laten.

6 Uitslagregeling vmbo Een kandidaat is geslaagd als hij een volledig eindexamen heeft afgelegd en alle eindcijfers 6 of hoger zijn hij ten hoogste één 5 heeft en al de andere eindcijfers 6 of hoger zijn hij ten hoogste één 4 heeft en al de andere eindcijfers 6 of hoger en ten minste één 7 of hoger hij twee 5-en heeft en al de andere eindcijfers 6 of hoger en ten minste één 7 of hoger. èn voor lichamelijke opvoeding en het kunstvak uit het gemeenschappelijke deel en in de gemengde en de theoretische leerweg voor het sectorwerkstuk de kwalificatie voldoende of goed is behaald. Het eindcijfer van het beroepsgerichte vak telt twee keer mee in de uitslagregeling. Dus bij het cijfer vier voor dit onderdeel is de kandidaat automatisch gezakt, is het cijfer vijf, zonder verdere onvoldoendes, dan moet er één compensatiepunt zijn. Een kandidaat in het leerwerktraject (combinatie van school en werken) slaagt als hij een 6 of hoger heeft voor Nederlands en voor het beroepsgerichte vak. havo en vwo Een kandidaat is geslaagd als hij een volledig eindexamen heeft afgelegd in een of meer profielen en alle eindcijfers 6 of hoger zijn hij ten hoogste één 5 of één 4 heeft en al de andere eindcijfers 6 of hoger zijn hij twee 5-en of één 5 en één 4 heeft en maximaal één van die onvoldoendes in het profieldeel én al de andere eindcijfers 6 of hoger zijn èn voor het profielwerkstuk en de vakken culturele en kunstzinnige vorming 1 en lichamelijke opvoeding 1 voldoende of goed is behaald. Onregelmatigheden Als een leerling bij het schoolexamen of het centraal examen een onregelmatigheid begaat, zoals fraude, afwezig zijn of het niet op tijd inleveren van het werk, dan kan een school (één van) de volgende maatregelen nemen of een combinatie daarvan: het cijfer 1 geven voor het betreffende examenonderdeel de kandidaat (verdere) deelname ontzeggen aan een of meer examenonderdelen een examenonderdeel ongeldig verklaren opnieuw examen in een of meer onderdelen opleggen Het besluit van de school om één of een combinatie van bovengenoemde maatregelen te treffen wordt gemeld aan de inspectie. Als op een school het centraal examen naar het oordeel van de inspectie niet op regelmatige wijze plaatsvond, kan de inspectie besluiten dat het geheel of gedeeltelijk bij een of meer kandidaten opnieuw wordt afgenomen. Staatsexamens De staatsexamens vmbo theoretische leerweg, havo en vwo bestaan evenals de eindexamens uit twee gedeelten: het centraal eindexamen en het commissie-examen. Het commissie-examen wordt door de staatsexamencommissie zoveel mogelijk afgenomen zoals het schoolexamen. Staatsexamenkandidaten melden zich aan bij de IB-Groep. Voor een deel gaat het om kandidaten die het reguliere onderwijs niet naar eigen tevredenheid konden volbrengen. Zo kan er sprake zijn van het ontbreken van een of meer vakken voor een bepaalde vervolgopleiding. Ongeveer een vijfde van de deelnemers aan de staatsexamens komt uit het speciaal onderwijs, onder meer van scholen voor dove en slechthorende, voor blinde en slechtziende kinderen, voor lichamelijk gehandicapte en voor moeilijk opvoedbare kinderen. Kandidaten in het buitenland Verreweg de meeste examens worden afgenomen in Nederland, maar er zijn ook kandidaten die in het buitenland geëxamineerd worden. Dat gebeurt veelal in ambassades, maar soms ook op marineschepen, legerplaatsen of luchtmachtbases. Daarnaast is er nog een beperkte groep die examens aflegt in penitentiaire inrichtingen. In de meeste gevallen gaat het om staatsexamens. (Bijlage 3: Examens in het buitenland)

7 4 Participanten Ministerie van OCW De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap draagt de eindverantwoordelijkheid voor de centrale examens. Het ministerie delegeert de uitvoeringsverantwoordelijkheid aan de Cevo: de Centrale examencommissie vaststelling opgaven. Deze commissie werkt onder de eindverantwoordelijkheid van de Minister. Cevo De Centrale examencommissie vaststelling opgaven is verantwoordelijk voor de inhoud van de examens. De CEVO bestaat uit een Algemeen Bestuur en een aantal subcommissies: de vaksecties. Het bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van de organisaties van het voortgezet onderwijs en het vervolgonderwijs. Voor elk vak waarin centraal examen wordt afgelegd, is er een vaksectie, bestaand uit een onafhankelijke voorzitter en twee of drie ervaren leraren. De voorzitter is afkomstig uit het naast hogere onderwijs. De leden van de vaksecties worden voorgedragen door de algemene en vakinhoudelijke organisaties. Deze samenstelling zorgt ervoor dat de examens goed blijven aansluiten bij wat er in het onderwijs gebeurt. De vaksectie geeft de constructieopdracht aan Cito en stelt de examens ten slotte vast. Dat alles gebeurt in het schooljaar voorafgaand aan het jaar waarin het examen wordt afgenomen. De CEVO normeert de examens. Het dagelijks bestuur (door het Algemeen bestuur uit zijn midden verkozen) stelt de normen vast op advies van de vaksecties. Verder stelt de CEVO regels voor toegestane hulpmiddelen, examenstof, de correctie en het examenrooster vast. Cito Cito ontwikkelt de opgaven voor de centrale examens. Medewerkers van Cito maken in samenwerking met enkele ervaren docenten de concepten voor de examens. Ze worden voorgelegd aan de vaksecties van de CEVO. Als die een examen heeft vastgesteld, dan maakt Cito het drukklaar en levert de kopij aan bij Sdu Identification bv. Cito produceert ook de examens in uitvergrote vorm, de zogeheten grootschriftexamens. Cito zorgt er tijdens de productie voor dat de centrale examens van een hoge toetstechnische kwaliteit zijn. Voorts verricht Cito onderzoek met het oog op ontwikkeling en verdere kwaliteitsverhoging van deze examens, zoals nieuwe vraagvormen, (ongewenste) factoren die van invloed kunnen zijn bij het afleggen van een examen, en de relatieve moeilijkheid van examens (normhandhaving). Ook de uitvoering van de analyses van de centrale examens ten behoeve van de normering door de CEVO gebeurt door Cito. Informatie Beheer Groep De afdeling Examendiensten van de IB-Groep inventariseert voor alle vakken de aantallen examenkandidaten per school en zorgt ervoor dat de examens gedrukt worden en tijdig op alle scholen komen. Tevens zorgt de IB-Groep voor voldoende examens in aangepaste uitvoeringen. Verder verzorgt de IB-Groep een eerlijke verdeling van de door leerlingen gemaakte examens over de tweede correctoren. De IB-Groep heeft tevens een archieffunctie. De IB-Groep heeft het examenresultatenregister in beheer. Ze bewaart uitslagen van examens vanaf Kandidaten die hun diploma kwijt zijn, kunnen bij de IB-Groep dus terecht voor een vervangend document met dezelfde waarde. Ook worden de examens van de staatsexamencommissie en die van de kandidaten in het buitenland vanuit de IB-Groep gecoördineerd. Ten slotte levert de IB-Groep aan ruim 90 procent van de scholen voor voortgezet onderwijs de diploma's, cijferlijsten en certificaten. Inspectie van het Onderwijs De Inspectie van het Onderwijs ziet erop toe dat de afname van de centrale examens volgens de voorschriften verloopt. In bepaalde gevallen kan zij maatregelen nemen, bijvoorbeeld de afname van een examen van een kandidaat of op een school ongeldig verklaren. Vooraf melden scholen of kandidaten extra tijd of afnamemogelijkheden nodig hebben (bijv. bij dyslexie of een visuele handicap). Achteraf controleert de Inspectie of de scholen de juiste uitslag bepaald hebben aan de hand van de eindexamengegevens. In het Onderwijsverslag evalueert de Inspectie het verloop van de examens. Sdu Identification bv Sdu Identification vermenigvuldigt de examens in opdracht van de IB-Groep. Dat gebeurt binnen een beveiligde infrastructuur en volgens nauw omschreven procedures. Hierdoor is de geheimhouding op een hoog niveau gewaarborgd. Sdu Identification heeft dit jaar ongeveer 325 verschillende examens geproduceerd en voor de verzending zijn circa enveloppen verwerkt. Voor het vermenigvuldigen, vergaren en verzendklaar maken van de examens per vak en per school heeft Sdu Identification een geautomatiseerd examendistributiesysteem ontwikkeld.

8 5 Bijlagen 1. Rooster centrale examens 2. Aantallen kandidaten per schooltype per vak 3. Examens in het buitenland 4. Examens in speciale uitvoering 5. Normering

9 Bijlage 1 Examenrooster e tijdvak vmbo CSPE BB Datum vanaf: Vak Bouwtechniek-Timmeren CSPE BB Bouwtechniek-Metselen CSPE BB Bouwtechniek-Schilderen CSPE BB Bouw-breed CSPE BB Elektrotechniek CSPE BB Grafimedia LSPE BB Installatietechniek CSPE BB Instalektro CSPE BB Metalektro CSPE BB Metaaltechniek CSPE BB Transport en Logistiek CSPE BB Voertuigentechniek CSPE BB Verzorging CSPE BB Uiterlijke Verzorging CSPE BB Zorg en Welzijn-breed CSPE BB Administratie CSPE BB Handel en Verkoop CSPE BB Handel en Administratie CSPE BB Mode en Commercie CSPE BB Consumptief-Bakken CSPE BB Consumptief-Horeca CSPE BB Consumptief-breed CSPE BB

10 Landbouw en natuurlijke omgeving Plantenteelt open teelten CSPE BB Landbouw en natuurlijke omgeving Plantenteelt gesloten teelten CSPE BB Landbouw en natuurlijke omgeving Groene ruimte CSPE BB Landbouw en natuurlijke omgeving Bloembinden en -schikken CSPE BB Landbouw en natuurlijke omgeving Dierhouderij en -verzorging Productiedieren CSPE BB Landbouw en natuurlijke omgeving Dierhouderij en -verzorging Gezelschapsdieren CSPE BB Landbouw en natuurlijke omgeving Verwerking Agrarische Producten CSPE BB Landbouw-breed CSPE BB

11 vmbo BB Datum Tijdstip Vak woensdag 24 mei :00-10:30 Frans BB woensdag 24 mei :00-10:30 natuur- en scheikunde 1 CSE BB maandag 29 mei :00-10:30 Nederlands Leesvaardigheid-Schrijfvaardigheid CSE BB dinsdag 30 mei :00-10:30 biologie CSE BB dinsdag 30 mei :30-13:00 Duits CSE BB woensdag 31 mei :00-10:30 wiskunde CSE BB woensdag 31 mei :30-13:00 aardrijkskunde CSE BB woensdag 31 mei :30-13:00 geschiedenis en staatsinrichting CSE BB donderdag 1 juni :00-10:30 economie CSE BB donderdag 1 juni :30-13:00 maatschappijleer 2 CSE BB vrijdag 2 juni :00-10:30 Engels CSE BB vrijdag 2 juni :00-10:30 Arabisch CSE BB vrijdag 2 juni :00-10:30 Turks CSE BB vrijdag 2 juni :30-15:00 Spaans CSE BB

12 vmbo CIE KB Datum vanaf: Vak Bouwtechniek-Timmeren CIE KB Bouwtechniek-Metselen CIE KB Bouwtechniek-Schilderen CIE KB Bouw-breed CIE KB Elektrotechniek CIE KB Installatietechniek CIE KB Instalektro CIE KB Metalektro CIE KB Metaaltechniek CIE KB Transport en Logistiek CIE KB Voertuigentechniek CIE KB Verzorging CIE KB Uiterlijke Verzorging CIE KB Zorg en Welzijn-breed CIE KB Administratie CIE KB Handel en Verkoop CIE KB Handel en Administratie CIE KB Mode en Commercie CIE KB Consumptief-Bakken CIE KB Consumptief-Horeca CIE KB Consumptief-breed CIE KB Landbouw en natuurlijke omgeving Plantenteelt open teelten CIE KB Landbouw en natuurlijke omgeving Plantenteelt gesloten teelten CIE KB

13 Landbouw en natuurlijke omgeving Groene ruimte CIE KB Landbouw en natuurlijke omgeving Bloembinden en -schikken CIE KB Landbouw en natuurlijke omgeving Dierhouderij en -verzorging Productiedieren CIE KB Landbouw en natuurlijke omgeving Dierhouderij en -verzorging Gezelschapsdieren CIE KB Landbouw en natuurlijke omgeving Verwerking Agrarische Producten CIE KB

14 vmbo KB Datum Tijdstip Vak vrijdag 19 mei :00-11:00 Bouwtechniek-Timmeren CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Bouwtechniek-Metselen CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Bouwtechniek-Schilderen CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Bouw-breed CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Elektrotechniek CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Installatietechniek CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Instalektro CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Metalektro CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Metaaltechniek CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Transport en Logistiek CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Voertuigentechniek CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Verzorging CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Uiterlijke Verzorging CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Zorg en Welzijn-breed CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Administratie CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Handel en Verkoop CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Handel en Administratie CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Mode en Commercie CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Consumptief-Bakken CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Consumptief-Horeca CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Consumptief-breed CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Plantenteelt CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Groene ruimte CSE KB

15 vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Bloembinden en -schikken CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Dierhouderij en -verzorging CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Verwerking Agrarische Producten CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Agrarische Bedrijfseconomie CSE KB vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving AgrarischeTechniek CSE KB maandag 22 mei :00-11:00 maatschappijleer 2 CSE KB maandag 22 mei :30-15:30 natuur- en scheikunde 1 CSE KB dinsdag 23 mei :00-11:00 Duits CSE KB dinsdag 23 mei :30-15:30 economie CSE KB woensdag 24 mei :00-11:00 Frans KB woensdag 24 mei :30-15:30 biologie CSE KB maandag 29 mei :00-11:00 aardrijkskunde CSE KB maandag 29 mei :30-15:30 Nederlands Leesvaardigh.-Schrijfvaardigheid CSE KB dinsdag 30 mei :30-15:30 wiskunde CSE KB woensdag 31 mei :00-11:00 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB woensdag 31 mei :30-15:30 Engels CSE KB vrijdag 2 juni :00-11:00 Arabisch CSE KB vrijdag 2 juni :00-11:00 Turks CSE KB vrijdag 2 juni :30-15:30 Spaans CSE KB

16 vmbo GL en TL Datum Tijdstip Vak vrijdag 19 mei :00-11:00 dans CSE GL en TL vrijdag 19 mei :00-11:00 drama CSE GL en TL vrijdag 19 mei :00-11:00 Bouwtechniek CSE GL Timmeren-Metselen-Schilderen-Bouwbreed CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Elektrotechniek CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Installatietechniek CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Instalektro CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Metalektro CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Metaaltechniek CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Transport en Logistiek CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Voertuigentechniek CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Verzorging CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Uiterlijke Verzorging CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Zorg en Welzijn-breed CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Administratie CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Handel en Verkoop CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Handel en Administratie CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Mode en Commercie CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Consumptief-Bakken CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Consumptief-Horeca CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Consumptief-breed CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Plantenteelt CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Groene ruimte CSE GL

17 vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Bloembinden en -schikken CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Dierhouderij en -verzorging CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw en natuurlijke omgeving Verwerking Agrarische Producten CSE GL vrijdag 19 mei :00-11:00 Landbouw-breed CSE GL vrijdag 19 mei :30-15:30 beeldende vakken CSE GL en TL maandag 22 mei :00-11:00 maatschappijleer 2 CSE GL en TL maandag 22 mei :30-15:30 natuur- en scheikunde 1 CSE GL en TL dinsdag 23 mei :00-11:00 Duits CSE GL en TL dinsdag 23 mei :30-15:30 economie CSE GL en TL woensdag 24 mei :00-11:00 muziek CSE GL en TL woensdag 24 mei :30-15:30 biologie CSE GL en TL maandag 29 mei :00-11:00 aardrijkskunde CSE GL en TL maandag 29 mei :30-15:30 Nederlands Leesvaardigheid- Schrijfvaardigheid CSE GL en TL dinsdag 30 mei :00-11:00 Frans CSE GL en TL dinsdag 30 mei :30-15:30 wiskunde CSE GL en TL woensdag 31 mei :00-11:00 geschiedenis en staatsinr. CSE GL en TL woensdag 31 mei :30-15:30 Engels CSE GL en TL donderdag 1 juni :00-11:00 Fries CSE GL en TL donderdag 1 juni :30-15:30 natuur- en scheikunde 2 CSE GL en TL vrijdag 2 juni :00-11:00 Arabisch CSE GL en TL vrijdag 2 juni :00-11:00 Turks CSE GL en TL vrijdag 2 juni :30-15:30 Spaans CSE GL en TL

18 Havo Datum Tijdstip Vak woensdag 29 maart 2006 Afnametijdstip 1 culturele en kunstzinnige vorming 2 donderdag 18 mei :00-12:00 Fries 1 en Fries 1,2 donderdag 18 mei :00-11:30 Russisch 1,2 donderdag 18 mei :00-11:30 Turks 1,2 donderdag 18 mei :00-11:30 Arabisch 1,2 donderdag 18 mei :30-16:30 management & organisatie vrijdag 19 mei :00-11:30 Duits 1,2 vrijdag 19 mei :30-16:30 wiskunde B1 vrijdag 19 mei :30-16:30 wiskunde B1,2 maandag 22 mei :00-12:00 geschiedenis maandag 22 mei :00-12:00 geschiedenis (experimenteel) maandag 22 mei :30-16:30 Nederlands dinsdag 23 mei :00-11:30 muziek dinsdag 23 mei :30-16:30 wiskunde A1,2 woensdag 24 mei :00-11:30 Frans 1,2 woensdag 24 mei :30-16:30 scheikunde maandag 29 mei :00-11:30 tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen maandag 29 mei :30-16:30 biologie dinsdag 30 mei :00-11:30 aardrijkskunde dinsdag 30 mei :30-16:30 natuurkunde 1 dinsdag 30 mei :30-16:30 natuurkunde 1,2 woensdag 31 mei :00-11:30 economie 1 woensdag 31 mei :30-16:00 economie 1,2 donderdag 1 juni :00-12:00 maatschappijleer

19 donderdag 1 juni :30-16:00 Engels vrijdag 2 juni :00-12:00 filosofie vrijdag 2 juni :30-16:00 Spaans 1,2

20 Vwo Datum Tijdstip Vak donderdag 30 maart 2006 Afnametijdstip 1 culturele en kunstzinnige vorming 2 woensdag 17 mei :00-11:30 Russisch donderdag 18 mei :00-12:00 Fries donderdag 18 mei :00-12:00 Grieks donderdag 18 mei :00-11:30 Turks donderdag 18 mei :00-11:30 Arabisch donderdag 18 mei :30-16:30 biologie 1,2 vrijdag 19 mei :00-11:30 Frans 1,2 vrijdag 19 mei :30-16:30 management & organisatie maandag 22 mei :00-12:00 geschiedenis maandag 22 mei :30-16:30 scheikunde 1 maandag 22 mei :30-16:30 scheikunde 1,2 dinsdag 23 mei :00-12:00 aardrijkskunde dinsdag 23 mei :30-16:30 Nederlands woensdag 24 mei :00-11:30 Duits 1,2 woensdag 24 mei :30-16:30 economie 1 woensdag 24 mei :30-16:30 economie 1,2 maandag 29 mei :00-11:30 tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen maandag 29 mei :30-16:00 Engels dinsdag 30 mei :00-12:00 maatschappijleer dinsdag 30 mei :30-16:30 wiskunde B1 dinsdag 30 mei :30-16:30 wiskunde B1,2 woensdag 31 mei :00-12:00 filosofie woensdag 31 mei :30-16:30 natuurkunde 1

21 woensdag 31 mei :30-16:30 natuurkunde 1,2 donderdag 1 juni :00-12:00 Latijn donderdag 1 juni :30-16:30 wiskunde A1 donderdag 1 juni :30-16:30 wiskunde A1,2 vrijdag 2 juni :00-11:30 muziek vrijdag 2 juni :30-16:00 Spaans

22 Examen CKV havo en vwo activiteit havo vwo afnametijdstip 1 ontvangst van de opgaven via IB-Groep, op de cd-rom staan ook de handleidingen woensdag 22 maart woensdag 22 maart afname vanaf uiterste datum voor het insturen van de deelscores met WOLF naar Cito woensdag 29 maart totale examentijd 3 uur donderdag 6 april donderdag 30 maart totale examentijd 3 uur donderdag 6 april publicatie adviesnorm op internet dinsdag 11 april, uur dinsdag 11 april, uur plaatsing op internet van de opgaven en correctievoorschriften maandag 1 mei maandag 1 mei afnametijdstip 2 ontvangst van de opgaven via IB-Groep donderdag 13 april donderdag 13 april afname vanaf woensdag 26 april totale examentijd 3 uur donderdag 27 april totale examentijd 3 uur publicatie adviesnorm op internet vrijdag 28 april, uur vrijdag 28 april, uur plaatsing op internet van de opgaven en correctievoorschriften op of na 19 mei op of na 19 mei

23 Bijlage 2 Aantallen kandidaten per schooltype per vak VMBO-BB-KB Algemene vakken Vak KB 2004 BB 2004 TOT 2004 KB 2005 BB 2005 TOT 2005 KB 2006 BB 2006 TOT 2006 Nederlands lees- en schrijfv Frans Duits Engels Spaans Turks geschiedenis aardrijkskunde economie maatschappijleer wiskunde natuur- en scheikunde biologie

24 VMBO-GL-TL Algemene vakken Vak Nederlands Fries Frans Duits Engels Spaans Turks Arabisch geschiedenis aardrijkskunde economie economie compex 3677 maatschappijleer wiskunde natuur- en scheikunde natuur- en scheikunde 1 compex 4480 natuur- en scheikunde biologie biologie compex 2942 beeldende vakken muziek dans drama

25 VMBO beroepsgerichte vakken cspe BB 2006 cspe BB 2005 cspe BB 2004 cse/cpe BB 2004 tot BB 2004 cse/cie KB 2006 cspe KB 2006 TOT cspe/ci e KB 2006 KB 2005 KB 2004 GL 2006 GL 2005 GL 2004 BT-Timmeren BT-Metselen BT-schilderen Bouw-breed Electrotechniek Grafische techniek Installatietechniek Metaaltechniek Transport en logistiek Voertuigentechniek Metalektro Instalektro Tot.sector techniek Uiterlijke verzorging Verzorging Zorg- en welzijn-breed Tot. sector zorg en welzijn Administratie CO-horeca CO-bakken Consumptief-breed Handel en administratie Handel en verkoop Mode en commercie Tot. Sector economie

26 Plantenteelt/open **) Plantenteelt/gesloten **) Groene ruimte Bloembinden Dierhouderij/productie **) Dierhouderij/gezelsch.**) Verwerking agr.prod Agr. Bedrijfseconomie Agrarische techniek Landbouw-breed Tot. Sector landbouw TOTAAL

27 Havo Vak Nederlands Fries 1 en Fries 1, Frans 1, Duits 1, Engels Spaans 1, Russisch 1, Turks 1, Arabisch 1, geschiedenis Aardrijkskunde Aardrijkskunde compex 989 Wiskunde A1, Wiskunde B Wiskunde B1, Natuurkunde Natuurkunde 1, Natuurkunde 1,2 compex 1070 Scheikunde Biologie Biologie compex 1476 Economie Economie 1 compex 1432 Economie 1, Management en organisatie Muziek Tekenen, handenarbeid, tex.werkvormen Filosofie Maatschappijleer Culturele en kunstzinnige vorming

28 Vwo Vak Nederlands Fries Latijn Grieks Frans 1, Duits 1, Engels Spaans Russisch Turks Arabisch Geschiedenis Aardrijkskunde Wiskunde A Wiskunde A1 compex 245 Wiskunde A 1, Wiskunde A 1,2 695 Wiskunde B Wiskunde B 1, Natuurkunde Natuurkunde 1, Natuurkunde 1,2 compex 1187 Moderne natuurkunde 506 Scheikunde Scheikunde 1, Biologie 1, Biologie 1,2 compex 1146 Economie Economie 1, Management & organisatie Muziek Tekenen Handenarbeid Textiele werkvormen Filosofie Maatschappijleer Culturele en kunstzinnige vorming

29 Bijlage 3 Examens in het buitenland Plaats Land schoolsoort aantal Aan boord van Hr. Ms. De Ruyterl vmbo 2 Aan boord van Hr. Ms. Rotterdam havo 1 Tel Aviv Israël havo 1 Quito Ecuador havo 1 Uitzendgebied Afghanistan vmbo 1

30 Bijlage 4 Examens speciale uitvoering Uitvoering Schoolsoor t Aantal vakken Aantal opgaven Braille havo 6 6 Braille vwo 0 0 Braille vmbo-gl/tl 3 3 Braille vmbo-kb 5 8 Braille vmbo-bb 0 0 TOTAAL 17 Audio-cd daisy (vis) havo 6 9 Audio-cd daisy (vis) vwo 1 1 Audio-cd daisy (vis) vmbo-gl/tl 3 3 Audio-cd daisy (vis) vmbo-kb 5 10 Audio-cd daisy (vis) vmbo-bb 0 0 TOTAAL 23 audio-cd daisy (dys) havo audio-cd daisy (dys) vwo audio-cd daisy (dys) vmbo-gl/tl audio-cd daisy (dys) vmbo-kb audio-cd daisy (dys) vmbo-bb TOTAAL tekst-cd (pdf) havo tekst-cd (pdf) vwo tekst-cd (pdf) vmbo-gl/tl tekst-cd (pdf) vmbo-kb tekst-cd (pdf) vmbo-bb TOTAAL 4520 tekst-cd (word) havo 9 23 tekst-cd (word) vwo 7 12 tekst-cd (word) vmbo-gl/tl 9 11 tekst-cd (word) vmbo-kb 4 4 tekst-cd (word) vmbo-bb 4 12 TOTAAL 62 Grootschrift havo Grootschrift vwo Grootschrift vmbo-gl/tl Grootschrift vmbo-kb Grootschrift vmbo-bb TOTAAL vis: visueel gehandicapt dys: dyslecti

31 Bijlage 5 Normering In de examenkrant havo-vwo is de volgende toelichting over de normering van het examen opgenomen. De examenkrant is een jaarlijkse uitgave van Tweede fase adviespunt en SOPO, bestemd voor alle examenkandidaten. Wat is het cijfer voor het schriftelijk examen? Het was een makkelijk examen, dus ik zal het wel hebben gehaald. Dat is niet zeker! Hoe makkelijker een examen is, hoe méér punten je moet hebben voor een voldoende. Dat heeft alles te maken met de norm. Reken je dus niet te snel rijk! Hoeveel punten heb ik gescoord voor mijn centraal schriftelijk examen? Op je examenopgave staat hoeveel punten je per vraag kunt halen. Na het examen kun je op en het beoordelingsmodel inzien. Is je examen s ochtends, dan kun je rond één uur op het net terecht. Voor de middagexamens vanaf vijf uur. Beoordelingsmodel In het beoordelingsmodel staan de antwoorden en de punten die je ervoor krijgt. Je kunt zo zelf schatten hoeveel punten je ongeveer hebt gehaald. Bijvoorbeeld 34 van de 72. Helemaal precies weet je het natuurlijk niet. Als een antwoord op een open vraag volgens jou niet helemaal goed is, kan het best helemaal fout of helemaal goed worden gerekend. In het beoordelingsmodel staan ook vaak voorbeelden van goede antwoorden. Het kan zijn dat jouw antwoord helemaal niet op het voorbeeld lijkt, maar wel heel goed is Wat is dan mijn cijfer voor dat centraal examen? Het is wel zo fair als je dit jaar even hard moet werken voor een voldoende als vorige jaren. Daarom moet je niet alleen weten hoeveel punten je ongeveer hebt voor een examen. Je kunt je cijfer pas berekenen als je ook de norm (N) kent voor een examen. Norm N is een getal tussen 0,0 en 2,0. Een N van 1,0 duidt op een gemiddeld moeilijk examen. Met de helft van de punten heb je dan precies een 5,5. Een N van 2,0 is een soepele norm voor een relatief moeilijk examen. Een N van 0,0 is een strenge norm, voor een relatief makkelijk examen. Formule De formule waarmee je je cijfer kunt berekenen is: N + 9 x behaalde score Cijfer c.e. = maximumscore (Cijfer = N + 9 x score gedeeld door maximumscore) Stel: N = 0,7 Maximumscore = 70 Jouw score = 35 Je cijfer = 0,7 + 9 x 35/70 = 5,2 Hoe wordt de norm vastgesteld? Cito weet bijna meteen na het examen hoe moeilijk of makkelijk het examen is geweest. Alle scholen die examen afnemen in een bepaald vak, sturen namelijk de resultaten op van vijf kandidaten. Die gaan in de computer en worden vergeleken met voorgaande jaren. De CEVO krijgt die gegevens van Cito en verzamelt reacties van docenten en vakverenigingen van docenten. Stel dat er een fout zit in een examen, dan weet de CEVO dat meteen. Ze geeft dit ook direct door aan degenen die de examens beoordelen. Het LAKS (Landelijk Aktie Komitee Scholieren) heeft dan ook alle telefonische en digitale klachten van leerlingen over de examens verzameld. Ook deze gaan naar de CEVO. Met al die gegevens op zak bepaalt de CEVO wat de definitieve norm is.