Brochure: Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn!

Transcriptie

1 DD-NR Regelingen en voorzieningen CODE Brochure: Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! bronnen Brochure "Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! "(Herziene uitgave 2007), In deze brochure vindt u informatie over het vrije verkeer van werknemers, de toegang tot de arbeidsmarkt in Europa, gelijke behandeling, inreis- en verblijfsrecht, de rechten van uw familieleden, uw sociale zekerheidsrechten, en hoe u uw rechten kunt doen gelden. Een paar voorbeelden van de vragen die beantwoord worden: - Hoe zit het als ik in een ander land een baan wil zoeken? - Heb ik vrije toegang tot werk? - Wat zijn mijn rechten in vergelijking met de onderdanen van het gastland? - Wat gebeurt er als ik in het gastland werkloos word of een opleiding begin te volgen? - Welke familieleden kunnen mij naar het gastland begeleiden of zich daar bij mij voegen? Welke formaliteiten moeten zij vervullen? Zoeken in dit bericht. Door in de menubalk aan de linkerkant van de pagina op de knop bladwijzers te klikken, kunt u op eenvoudige wijze naar hoofdstukken of paragrafen in het bericht navigeren. U kunt op woorden in het document zoeken via het verrekijkertje of de toetscombinatie SHIFT+CTRL+F. Om optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden in dit bericht adviseren wij u Adobe Acrobat 7 of hoger te gebruiken. U kunt dit gratis programma downloaden op de site van Adobe via onderstaande link. Redactie R&V Adobe Reader download

2 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! Herziene uitgave 2007 Europese Commissie

3

4 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! Herziene uitgave 2007 Europese Commissie Directoraat-generaal Werkgelegenheid, sociale zaken en gelijke kansen Eenheid E.3

5 De inhoud van deze publicatie stemt niet noodzakelijk overeen met de mening of het standpunt van het directoraat-generaal Werkgelegenheid, sociale zaken en gelijke kansen van de Europese Commissie. Europe Direct helpt u antwoord te vinden op uw vragen over de Europese Unie Gratis nummer (*): (*) Als u mobiel of in een telefooncel of hotel belt, hebt u misschien geen toegang tot gratis nummers of kunnen kosten worden aangerekend. Meer gegevens over de Europese Unie vindt u op internet via de Europaserver ( Bibliografische gegevens bevinden zich aan het einde van deze publicatie. Luxemburg: Bureau voor officiële publicaties der Europese Gemeenschappen, 2009 ISBN DOI /71788 Europese Gemeenschappen, 2009 Overneming met bronvermelding toegestaan. Printed in Germany GEDRUKT OP CHLOORVRIJ GEBLEEKT PAPIER

6 Inhoudsopgave Inleiding Communautaire bepalingen over het vrije verkeer van werknemers Zijn de bepalingen over het vrije verkeer van werknemers op mij van toepassing? Val ik als werknemer onder artikel 39 van het EG-Verdrag? Welke rechten verleent het vrije verkeer van werknemers? In welke landen kan ik mij beroepen op de bepalingen over het vrije verkeer van werknemers? Wat gebeurt er als ik een gedetacheerde werknemer ben? Toegang tot de arbeidsmarkt Hoe zit het als ik in een ander land een baan wil zoeken? Heb ik vrije toegang tot werk? Wat gebeurt er als ik mijn beroepskwalificaties in een andere lidstaat heb verkregen? Hoe zit het als ik in een andere lidstaat bij de overheid wil gaan werken? Gelijke behandeling Wat zijn mijn rechten in vergelijking met onderdanen van het gastland? Waarin bestaan de sociale voordelen? Hoe zit het met de belastingvoordelen? Geniet ik nog andere rechten wat gelijke behandeling betreft? Hoe zit het als ik in een lidstaat werk, maar in een andere lidstaat woon? Inreis- en verblijfsrecht Als ik in een ander land ga werken, zijn er dan formaliteiten die ik moet vervullen voor toegang tot en verblijf op het grondgebied van dat land? Wat gebeurt er als ik in het gastland werkloos word of een opleiding begin te volgen? Hoe zit het als ik gedurende langere tijd in het gastland woon? Gelden er beperkingen voor mijn toegang tot en verblijf in het gastland?

7 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! Familieleden Welke familieleden kunnen mij naar het gastland begeleiden of zich daar bij mij voegen? Welke administratieve formaliteiten moeten zij vervullen om het gastland binnen te komen en er te verblijven? Hebben zij ook een duurzaam verblijfsrecht? Wat gebeurt er als ik scheid (+ ontbinding of nietigverklaring van huwelijk of beëindiging van geregistreerd partnerschap), overlijd of naar een ander land ga? Kunnen mijn familieleden dan in het gastland blijven? Welke andere rechten hebben mijn familieleden? Mogen zij ook in het gastland werken? Uitbreiding: overgangsmaatregelen Waarin bestaan de overgangsmaatregelen? Hoe is de situatie voor EU-8-onderdanen? Hoe is de situatie voor werknemers uit Bulgarije en Roemenië? Onderdanen van derde landen Hoe zit het met onderdanen van derde landen? Hebben zij ook het recht van vrij verkeer en gelijke behandeling? Socialezekerheidsrechten Wat gebeurt er met mijn socialezekerheidsrechten als ik in een ander land ga werken? Hoe kunt u uw rechten doen gelden? Wat kan ik doen als de nationale autoriteiten of mijn werkgever mijn rechten als migrerende werknemer niet eerbiedigen? Wat is de rol van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen? Kan ik een zaak bij het Europees Hof van Justitie aanhangig maken? Informatiebronnen

8 Inleiding Het vrije verkeer van personen is een van de fundamentele vrijheden die in het EU-recht zijn verankerd. De burgers van de EU kunnen naar een andere lidstaat gaan om daar te werken of te studeren, diensten te verlenen of te ontvangen, een bedrijf op te richten of, voor gepensioneerden of economisch niet-actieve personen, gewoon om daar te gaan wonen. In deze gids wordt alleen de rechtspositie beschreven van personen die binnen de Europese Unie migreren om arbeidsredenen. Het is de bedoeling u in de vorm van gemakkelijk te begrijpen vragen en antwoorden informatie over uw rechten als migrerende werknemer te verstrekken. Wilt u een baan in een andere lidstaat aannemen? Werkt u in een andere lidstaat en vraagt u zich af wat uw rechten zijn in vergelijking met werknemers van dat land zelf? Wat gebeurt er als u in een ander land woont dan het land waar u werkt? De antwoorden op die en nog veel andere vragen vindt u in deze gids. 5 Deze gids is voor het eerst gepubliceerd in het kader van het Europees Jaar van de mobiliteit van werknemers 2006, dat werd georganiseerd om de voordelen van werken in het buitenland onder de aandacht te brengen en te verduidelijken. In deze nieuwe bijgewerkte versie van de gids is rekening gehouden met de toetreding van Roemenië en Bulgarije in 2007.

9

10 Communautaire bepalingen over het vrije verkeer van werknemers Het vrije verkeer van werknemers bestaat al sinds de oprichting van de Europese Gemeenschap in Het is verankerd in artikel 39 van het EG- Verdrag en is verder uitgewerkt in afgeleide wetgeving, met name: Verordening (EEG) nr. 1612/68 ( 1 ); Richtlijn 2004/38/EG ( 2 ). Deze richtlijn, waarin de aan het burgerschap van de Unie verbonden rechten tot uitdrukking worden gebracht, is een geconsolideerde en herziene versie van de voordien bestaande wetgeving betreffende het vrije verkeer van personen, inclusief werknemers. De richtlijn is op 30 april 2006 in werking getreden. In deze brochure wordt hoofdzakelijk verwezen naar de voorschriften van die twee wetgevingsbesluiten. Er zijn nog andere communautaire bepalingen op gebieden die voor migrerende werknemers van groot belang zijn, namelijk de erkenning van kwalificaties en diploma s ( 3 ) en de socialezekerheidsrechten ( 4 ). Ook die twee punten komen even aan bod. 7 Het Europees Hof van Justitie speelt een belangrijke rol bij de interpretatie en de ontwikkeling van het concept en de implicaties van deze vrijheid. Daarom wordt in deze gids verwezen naar de jurisprudentie van het Hof ( 5 ). 1. Zijn de bepalingen over het vrije verkeer van werknemers op mij van toepassing? Val ik als werknemer onder artikel 39 van het EG-Verdrag? De communautaire bepalingen over het vrije verkeer van werknemers gelden voor migrerende werknemers, d.w.z. dat zij ook voor u gelden als u onderdaan ( 1 ) Verordening (EEG) nr. 1612/68 van de Raad van 15 oktober 1968 betreffende het vrij verkeer van werknemers binnen de Gemeenschap, PB L 257 van , blz. 2. ( 2 ) Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de Unie en hun familieleden, PB L 158 van , blz. 77. ( 3 ) ( 4 ) ( 5 ) Voor nadere informatie over de jurisprudentie van het EHvJ inzake het vrije verkeer van werknemers, zie de mededeling van de Commissie Vrij verkeer van werknemers De voordelen en mogelijkheden volledig benutten, COM(2002) 694 def. van ,

11 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! van een van de lidstaten van de Europese Unie of van de Europese Economische Ruimte (zie vraag 3) bent en u zich van uw land van herkomst naar een andere lidstaat (het gastland) begeeft om er te werken. U kunt zich ook op deze bepalingen beroepen als u naar uw land van herkomst terugkeert nadat u uw recht van vrij verkeer hebt uitgeoefend. Zij zijn echter niet op u van toepassing als u dat recht nooit hebt uitgeoefend. Een werknemer wordt in de jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie gedefinieerd als een persoon die 1) reële en daadwerkelijke arbeid verricht, 2) onder leiding van iemand anders en 3) tegen betaling. Dit is een zeer ruime definitie. Zij omvat bijvoorbeeld personen die tien uur per week werken, stagiair(e)s, personen die een loon ontvangen dat lager is dan het in het gastland vastgestelde bestaansminimum of het minimumloon, enz. Ambtenaren en andere functionarissen in overheidsdienst zijn werknemers, evenals sportlieden die hun sport als beroepsactiviteit beoefenen. 8 Als u zelfstandige, student, gepensioneerde of economisch niet-actieve persoon bent, valt u onder andere bepalingen van de EG-wetgeving ( 6 ). 2. Welke rechten verleent het vrije verkeer van werknemers? In principe verleent het vrije verkeer van werknemers u de volgende rechten: het recht om in een andere lidstaat een baan te zoeken; het recht om in een andere lidstaat te werken; het recht om daar te wonen zolang u daar werkt; het recht om u door uw familieleden te laten begeleiden; het recht om te blijven wonen in de lidstaat waar u gewerkt hebt; het recht om op dezelfde wijze te worden behandeld als onderdanen van het gastland wat betreft toegang tot werk, arbeidsvoorwaarden en alle andere voordelen die uw integratie daar kunnen vergemakkelijken. ( 6 ) Nadere informatie over het vrije verkeer van personen in het algemeen is te vinden op de volgende internetadressen: dienstverlening en zelfstandige activiteit: studenten: algemene informatie over het vrije verkeer van EU-burgers: en

12 Communautaire bepalingen over het vrije verkeer van werknemers 3. In welke landen kan ik mij beroepen op de bepalingen over het vrije verkeer van werknemers? U kunt zich in alle 27 lidstaten van de Europese Unie beroepen op de communautaire bepalingen over het vrije verkeer van werknemers. Die lidstaten zijn: België Frankrijk Oostenrijk Bulgarije** Italië Polen* Tsjechië* Cyprus Portugal Denemarken Letland* Roemenië** Duitsland Litouwen* Slovenië* Estland* Luxemburg Slowakije* Ierland Hongarije* Finland Griekenland Malta Zweden Spanje Nederland Verenigd Koninkrijk 9 Het vrije verkeer van werknemers geldt in het algemeen ook voor de landen van de Europese Economische Ruimte: IJsland, Liechtenstein en Noorwegen ( 7 ). Telkens als in deze gids de termen land, staat of lidstaat worden gebruikt, worden daarmee de bovengenoemde 30 landen bedoeld. Voor alle andere landen wordt de term derde landen gebruikt. Op grond van de in het Toetredingsverdrag opgenomen overgangsregelingen gelden voor werknemers uit acht van de tien lidstaten die op 1 mei 2004 tot de Europese Unie zijn toegetreden (de landen met een asterisk) beperkingen op de toegang tot de arbeidsmarkt van de andere lidstaten. Voor nadere informatie, zie het hoofdstuk Uitbreiding: overgangsmaatregelen. Er gelden ook overgangsregelingen voor de twee lidstaten die op 1 januari 2007 tot de Europese Unie zijn toegetreden (de landen met twee asterisken). ( 7 ) In deze landen kunnen enkele uitzonderingen gelden op sommige bepalingen van Richtlijn 2004/38/EG over verblijfsrechten.

13 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! 4. Wat gebeurt er als ik een gedetacheerde werknemer ben? Gedetacheerde werknemers vormen een speciaal geval. In tegenstelling tot migrerende werknemers worden gedetacheerde werknemers naar een ander land gezonden om er een dienst te verrichten, waarna zij naar hun land van herkomst terugkeren zonder dat ze zich op de arbeidsmarkt van het gastland hebben begeven. Om in deze specifieke situatie te voorzien, is een richtlijn vastgesteld met een basispakket aan voorschriften inzake de minimumbescherming die werkgevers in het gastland moeten waarborgen voor gedetacheerde werknemers die daar tijdelijk werk uitvoeren ( 8 ). 10 ( 8 ) Richtlijn 96/71/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 1996 betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten,

14 Toegang tot de arbeidsmarkt 5. Hoe zit het als ik in een ander land een baan wil zoeken? Als u onderdaan van een lidstaat bent, hebt u het recht om in een andere lidstaat een baan te zoeken. U zult door de nationale arbeidsbureaus op dezelfde manier worden geholpen als onderdanen van dat land. Als werkzoekende mag u, volgens de jurisprudentie van het Hof van Justitie, gedurende een redelijke periode in het gastland verblijven, lang genoeg om u de kans te geven u op de hoogte te stellen van de werkaanbiedingen en het nodige te doen om te worden aangeworven. Na verloop van die periode kunt u niet uit het land worden verwijderd als u aantoont dat u nog steeds werk zoekt en kans maakt om in dienst te worden genomen (bijvoorbeeld als er sollicitatiegesprekken gepland zijn). Volgens recente ontwikkelingen in de jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie kunnen werkzoekenden, net zoals onderdanen van het gastland, bepaalde uitkeringen ontvangen, maar voor de toekenning van die uitkeringen kan worden verlangd dat een werkelijke band wordt aangetoond tussen de werkzoekende en de arbeidsmarkt van dat land. Zo kan met name als voorwaarde worden gesteld dat de werkzoekende gedurende een redelijke periode effectief werk heeft gezocht in de betrokken lidstaat ( 9 ). 11 Op het Europees portaal voor beroepsmobiliteit (Eures ( 10 )) wordt nuttige informatie verstrekt over vacatures in de Europese Economische Ruimte. Daar vindt u informatie over de voorschriften en procedures in verband met werken in de lidstaten, praktische informatie over levens- en arbeidsvoorwaarden (kosten van levensonderhoud, belastingen, sociale rechten, vraag naar arbeidskrachten in verschillende sectoren) en een uitgebreide databank met vacatures in andere landen. Ga ook eens op de Europass-website ( 11 ) kijken om te zien hoe u uw vaardigheden en kwalificaties in heel Europa duidelijk en gemakkelijk kunt uitleggen. ( 9 ) Zie het arrest-collins van het EHvJ van 23 maart 2004, zaak C-138/02. ( 10 ) ( 11 )

15 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! 6. Heb ik vrije toegang tot werk? U hebt het recht om in een andere lidstaat een beroepsbezigheid aan te vatten onder dezelfde voorwaarden als die welke voor onderdanen van dat land gelden, zonder dat u wordt gediscrimineerd op grond van uw nationaliteit. Een uitzondering hierop vormen bepaalde ambten bij de overheid. Daarvoor kan de nationaliteit als voorwaarde worden gesteld (zie vraag 8). Een andere uitzondering betreft de taalkennis: er kan een zeker niveau van taalkennis worden verlangd, mits dat redelijk en noodzakelijk is voor de baan in kwestie. Dit zou bijvoorbeeld het geval kunnen zijn als u in een andere lidstaat in het onderwijs gaat werken. Er kan dan ook een zekere taalvaardigheid worden verlangd, maar de werkgevers mogen niet slechts één specifieke kwalificatie als bewijsmiddel eisen. Ofschoon voor sommige banen een uitstekende taalvaardigheid onder strikte voorwaarden vereist kan zijn, mag niet worden verlangd dat men de taal in kwestie als moedertaal beheerst. 12 U mag niet worden verplicht een arbeidsvergunning aan te vragen. Voor onderdanen van enkele van de lidstaten die op 1 mei 2004 en op 1 januari 2007 tot de EU zijn toegetreden, gelden echter beperkingen op de toegang tot de arbeidsmarkt. Deze beperkingen kunnen in de praktijk tot gevolg hebben dat een arbeidsvergunning moet worden aangevraagd (zie het hoofdstuk Uitbreiding: overgangsmaatregelen ). 7. Wat gebeurt er als ik mijn beroepskwalificaties in een andere lidstaat heb verkregen? In de EU bestaat een algemeen stelsel van erkenning van kwalificaties en diploma s. Volgens dat stelsel kunt u, als u in een lidstaat volledig gekwalificeerd bent om een gereglementeerd beroep uit te oefenen (d.w.z. een beroep dat niet zonder bepaalde beroepskwalificaties mag worden uitgeoefend), uw kwalificatie in een andere lidstaat laten erkennen. Indien de opleiding of de activiteiten van het beroep in kwestie in het gastland echter wezenlijk verschillend zijn, kan dit land eisen dat u een aanpassingsstage volgt of een proeve van bekwaamheid aflegt. In principe hebt u de keuze. De automatische erkenning van diploma s geldt slechts voor een klein aantal beroepen ( 12 ). ( 12 ) Nadere informatie over de communautaire voorschriften inzake de erkenning van kwalificaties is te vinden op de volgende webpagina:

16 Toegang tot de arbeidsmarkt In september 2005 is een nieuwe richtlijn betreffende de erkenning van kwalificaties vastgesteld ( 13 ). Zij heeft tot doel de bestaande voorschriften te verduidelijken en te vereenvoudigen om het vrije verkeer van gekwalificeerde werknemers tussen de lidstaten te vergemakkelijken. 8. Hoe zit het als ik in een andere lidstaat bij de overheid wil gaan werken? Zoals reeds vermeld zijn ambtenaren en andere functionarissen in overheidsdienst werknemers, zodat de voorschriften inzake vrij verkeer en het beginsel van gelijke behandeling ook op hen van toepassing zijn. Er is echter een uitzondering op de toegang tot overheidsbanen: ambten die de uitoefening van openbaar gezag en verantwoordelijkheid voor de bescherming van het algemeen belang van de staat impliceren, kunnen aan onderdanen van het gastland worden voorbehouden. Daaronder vallen bijvoorbeeld bepaalde taken van de staat en soortgelijke instellingen zoals het leger, de politie en andere ordehandhavers, justitie, de belastingdiensten en de diplomatieke dienst. Niet alle ambten op deze gebieden impliceren echter de uitoefening van openbaar gezag en verantwoordelijkheid voor de bescherming van het algemene belang van de staat. Deze criteria moeten dan ook geval per geval worden bekeken volgens de aard van de aan het ambt verbonden taken en verantwoordelijkheden. 13 Afgezien van deze uitzondering moeten EU-burgers worden toegelaten tot wervingsexamens voor betrekkingen bij de overheid. Als u eenmaal bij de overheid werkt, mag u niet anders worden behandeld dan onderdanen van het gastland wat betreft andere aspecten van de toegang tot het ambt en de arbeidsvoorwaarden. Als u bijvoorbeeld vergelijkbare beroepservaring bij de overheid van een andere lidstaat hebt verworven, moet deze ervaring op dezelfde wijze in aanmerking worden genomen als de in het gastland verworven beroepservaring ( 14 ). ( 13 ) Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties, PB L 255 van De richtlijn moest tegen oktober 2007 in nationaal recht zijn omgezet. ( 14 ) Voor nadere informatie over vragen in verband met de overheid, zie de mededeling van de Commissie Vrij verkeer van werknemers De voordelen en mogelijkheden volledig benutten, COM(2002) 694 def. van ,

17

18 Gelijke behandeling 9. Wat zijn mijn rechten in vergelijking met onderdanen van het gastland? Als migrerende werknemer moet u op precies dezelfde wijze worden behandeld als uw collega s die onderdanen zijn van het land waar u werkt. U mag niet worden gediscrimineerd op grond van uw nationaliteit. Het beginsel van gelijke behandeling geldt met name voor: 1. toegang tot de arbeidsmarkt (zie vraag 5); 2. alle arbeidsvoorwaarden, bijvoorbeeld loon, ontslag en wederinschakeling; 3. toegang tot sociale en fiscale voordelen. Dit recht van niet-discriminatie op grond van nationaliteit geldt niet alleen voor openlijke discriminatie, maar ook voor neutrale regels die migrerende werknemers in wezen eerder kunnen treffen dan nationale werknemers en daardoor migrerende werknemers in het bijzonder dreigen te benadelen, tenzij ze objectief gerechtvaardigd zijn en evenredig met het nagestreefde doel. Dit is de zogenaamde indirecte discriminatie. Dit kan het geval zijn wanneer bijvoorbeeld een voorwaarde in verband met het verblijf of de duur van het verblijf wordt gesteld Waarin bestaan de sociale voordelen? Sociale voordelen zijn door het Hof van Justitie gedefinieerd als alle voordelen die, al dan niet verbonden aan een arbeidsovereenkomst, in het algemeen aan nationale werknemers worden toegekend, voornamelijk op grond van hun objectieve hoedanigheid van werknemer of enkel wegens het feit dat zij ingezetenen zijn, en waarvan de uitbreiding tot werknemers-onderdanen van andere lidstaten geschikt lijkt om hun mobiliteit binnen de Gemeenschap te vergemakkelijken. Voorbeelden van sociale voordelen zijn verminderde tarieven voor het openbaar vervoer voor grote gezinnen, ouderschapsuitkeringen, vergoedingen voor begrafeniskosten en bestaansminima.

19 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! 11. Hoe zit het met de belastingvoordelen? Migrerende werknemers genieten dezelfde belastingvoordelen als nationale werknemers. Als het gastland bijvoorbeeld in een belastingaftrek voorziet voor premies voor beroepspensioenen en private ziekte- en invaliditeitsverzekeringen, moet het een soortgelijke aftrek toestaan voor premies die een migrerende werknemer in zijn land van herkomst heeft betaald. 12. Geniet ik nog andere rechten wat gelijke behandeling betreft? U hebt ook recht op gelijke behandeling met betrekking tot opleiding, lidmaatschap van een vakbond en de uitoefening van de daaraan verbonden rechten, en huisvesting Hoe zit het als ik in een lidstaat werk, maar in een andere lidstaat woon? Als grensarbeider hebt u in de lidstaat waar u werkt recht op dezelfde prestaties als migrerende werknemers. U hebt ook recht op de aan werknemers van dat land toegekende sociale voordelen, zelfs als u niet in dat land woont. U kunt zich beroepen op het recht op gelijke behandeling inzake inkomstenbelastingen. Bijvoorbeeld regels die het voordeliger maken om als paar belast te worden dan afzonderlijk, moeten op dezelfde wijze op u van toepassing zijn als op paren in een vergelijkbare situatie in de lidstaat waar u werkt. Er mag niet worden vereist dat beide echtgenoten wonen in de lidstaat waar de grensarbeider werkt. Er kunnen voor grensarbeiders specifieke regels gelden wat bepaalde socialezekerheidsprestaties betreft ( 15 ). ( 15 ) Voor nadere informatie, zie de gids Communautaire bepalingen inzake sociale zekerheid Uw rechten als u zich verplaatst binnen de Europese Unie, die te vinden is op het volgende internetadres:

20 Inreis- en verblijfsrecht 14. Als ik in een ander land ga werken, zijn er dan formaliteiten die ik moet vervullen voor toegang tot en verblijf op het grondgebied van dat land? Al wat u nodig hebt om toegang tot het grondgebied van het gastland te krijgen, is een geldige identiteitskaart of een geldig paspoort. Als u niet over uw reisdocumenten beschikt, moet u, voordat u wordt uitgewezen, in de gelegenheid worden gesteld om u deze binnen een redelijke termijn te laten bezorgen dan wel op andere wijze uw identiteit en nationaliteit te bewijzen en aan te tonen dat u het recht van vrij verkeer en verblijf geniet. Op grond van de nieuwe richtlijn inzake het verblijfsrecht hoeft u als migrerende werknemer van de EU niet langer een verblijfsvergunning aan te vragen in de lidstaat waar u woont om er te werken: het is voldoende dat u zich laat inschrijven bij de bevoegde autoriteiten, en zelfs dat zal alleen worden vereist indien het gastland het nodig acht. 17 Welke formaliteiten u moet vervullen hangt af van de duur van uw werkverblijf in het gastland: als u verwacht dat uw werkverblijf minder dan drie maanden zal duren, hoeft u geen verblijfsformaliteiten te vervullen. De nationale autoriteiten kunnen echter verlangen dat u uw aanwezigheid op hun grondgebied meldt; als uw werkverblijf langer dan drie maanden duurt, kan het gastland verlangen dat u zich bij de bevoegde autoriteit laat inschrijven. De voor de inschrijving gestelde termijn mag niet korter zijn dan drie maanden vanaf de datum van binnenkomst. Op vertoon van een geldige identiteitskaart of een geldig paspoort en een verklaring van indienstneming of tewerkstelling moet onmiddellijk een verklaring van inschrijving worden afgegeven. Er mogen daarvoor geen andere documenten (loonbriefjes, elektriciteitsrekeningen, bewijs van huisvesting, belastingaangiften, enz.) worden verlangd. Als u deze formaliteiten niet vervult, kunt u worden bestraft met evenredige en niet-discriminerende sancties. U kunt echter beginnen te werken voordat u zich laat inschrijven. Voor nadere informatie over het inreis- en verblijfsrecht van uw familieleden, zie het hoofdstuk Familieleden.

21 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! 15. Wat gebeurt er als ik in het gastland werkloos word of een opleiding begin te volgen? 18 In de volgende situaties behoudt u uw status van werknemer: als u zich, na ten minste één jaar te hebben gewerkt, in een toestand van naar behoren vastgestelde onvrijwillige werkloosheid bevindt en u zich als werkzoekende bij het bevoegde arbeidsbureau hebt ingeschreven; als u zich in een toestand van naar behoren vastgestelde onvrijwillige werkloosheid bevindt na afloop van een tijdelijke arbeidsovereenkomst voor minder dan één jaar, of u in de eerste twaalf maanden onvrijwillig werkloos bent geworden en u zich als werkzoekende bij het bevoegde arbeidsbureau hebt ingeschreven. In dat geval behoudt u uw status van werknemer gedurende ten minste zes maanden; als u een beroepsopleiding begint te volgen, maar alleen als de opleiding verband houdt met uw vorige baan. De opleiding hoeft echter geen verband te houden met uw vorig werk als u onvrijwillig werkloos bent; als u tijdelijk arbeidsongeschikt bent als gevolg van ziekte of ongeval. Uw status van werknemer behouden betekent dat u in die gevallen nog steeds als werknemer wordt beschouwd en dat u in die hoedanigheid het verblijfsrecht geniet en aanspraak kunt maken op sociale voordelen (zie vraag 10 in het hoofdstuk Gelijke behandeling ). 16. Hoe zit het als ik gedurende langere tijd in het gastland woon? Als u gedurende een ononderbroken periode van vijf jaar ( 16 ) legaal in het gastland hebt gewoond, verkrijgt u een duurzaam verblijfsrecht in dat land. Op uw verzoek moet het gastland een document ter staving van duurzaam verblijf afgeven. Zodra u het duurzaam verblijfsrecht hebt verkregen, kunt u het alleen verliezen als u het land voor een periode van meer dan twee opeenvolgende jaren verlaat. ( 16 ) Het ononderbroken karakter van het verblijf wordt niet beïnvloed door tijdelijke afwezigheden van niet meer dan zes maanden per jaar, door afwezigheden van langere duur voor de vervulling van militaire verplichtingen, door één afwezigheid van ten hoogste twaalf achtereenvolgende maanden om belangrijke redenen, zoals zwangerschap en bevalling, ernstige ziekte, studie of beroepsopleiding, noch door uitzending om werkzaamheden te verrichten in een andere lidstaat of een derde land.

22 Inreis- en verblijfsrecht Het duurzaam verblijfsrecht kan ook door uw familieleden worden verkregen (zie vraag 20). Dit geeft u en uw familie een stabielere status in het gastland. Er zullen geen voorwaarden meer worden gesteld voor de uitoefening van uw verblijfsrecht en u zult praktisch dezelfde behandeling genieten als onderdanen van het gastland. Bovendien zult u beter beschermd zijn tegen uitwijzing om redenen van openbare orde of openbare veiligheid. In enkele specifieke gevallen kunt u (en uw familieleden, zie vraag 20) deze status eerder verkrijgen: als u bent opgehouden met werken omdat u de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt (of met vervroegd pensioen bent gegaan), mits u gedurende ten minste de laatste twaalf maanden in het gastland hebt gewerkt en daar gedurende meer dan drie jaar ononderbroken hebt gewoond; als u bent opgehouden met werken als gevolg van blijvende arbeidsongeschiktheid, mits u gedurende meer dan twee jaar in het gastland hebt gewoond. Als deze arbeidsongeschiktheid het gevolg is van een arbeidsongeval of beroepsziekte, is de voorwaarde inzake de duur van het verblijf niet van toepassing; als u, na drie jaar ononderbroken in het gastland te hebben gewerkt en gewoond, in een andere lidstaat gaat werken, waarbij u uw woning in het gastland aanhoudt en er in beginsel dagelijks of ten minste eenmaal per week terugkeert. Als u zelf het duurzaam verblijfsrecht hebt verkregen als gevolg van een van de bovenvermelde omstandigheden, genieten uw familieleden die in het gastland bij u wonen, in dat land hetzelfde recht Gelden er beperkingen voor mijn toegang tot en verblijf in het gastland? Uw verblijfsrecht in een lidstaat kan vervallen als u geen werknemer meer bent of die status niet behoudt en u niet aan de voorwaarden voldoet om op grond van de EU-wetgeving met een andere status het verblijfsrecht te genieten (bv. als niet-actieve persoon, als student enz.). Voorts kan uw recht om als werknemer een andere lidstaat binnen te komen en er te wonen, alleen worden beperkt om redenen die verband houden met de openbare orde, de openbare veiligheid of de volksgezondheid. Deze rede-

23 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! nen moeten evenredig zijn en mogen uitsluitend gebaseerd zijn op uw gedrag, dat een actuele, werkelijke en voldoende ernstige bedreiging voor een fundamenteel belang van de samenleving moet vormen. Strafrechtelijke veroordelingen bijvoorbeeld vormen als zodanig geen reden voor dergelijke maatregelen. Het verstrijken van de geldigheidsduur van de identiteitskaart die is gebruikt om het gastland binnen te komen, is evenmin een reden voor uitwijzing. Maatregelen om redenen van volksgezondheid mogen uitsluitend betrekking hebben op de in Richtlijn 2004/38/EG vermelde ziekten. Elk om die redenen tegen u genomen besluit moet schriftelijk aan u worden meegedeeld op zodanige wijze dat u de inhoud en de gevolgen ervan kunt begrijpen. U moet toegang krijgen tot de op nationaal niveau beschikbare rechtsmiddelen. Dezelfde regels gelden voor het inreis- en verblijfsrecht van uw familieleden. 20

24 Familieleden 18. Welke familieleden kunnen mij naar het gastland begeleiden of zich daar bij mij voegen? De volgende familieleden hebben, ongeacht hun nationaliteit, het recht om bij u in het gastland te wonen: uw echtgenoot; uw partner met wie u in een lidstaat een geregistreerd partnerschap hebt gesloten, mits de wetgeving van het gastland geregistreerd partnerschap gelijkstelt met huwelijk en aan de door het gastland vastgestelde voorwaarden is voldaan; uw bloedverwanten in neergaande lijn en die van uw echtgenoot of geregistreerde partner die jonger dan 21 jaar zijn of te uwen laste of ten laste van uw echtgenoot of partner zijn; uw bloedverwanten in opgaande lijn die te uwen laste zijn en die van uw echtgenoot of geregistreerde partner. 21 De lidstaten zijn ook verplicht de inreis en het verblijf te vergemakkelijken van: andere familieleden die te uwen laste zijn of bij u inwonen of die om ernstige gezondheidsredenen uw persoonlijke verzorging nodig hebben, en de partner met wie u een deugdelijk bewezen duurzame relatie hebt ( 17 ). Deze verplichting houdt voor de autoriteiten van het gastland in dat zij de persoonlijke omstandigheden grondig moeten onderzoeken en elke weigering van inreis of verblijf van die personen moeten motiveren. De lidstaten zijn echter niet verplicht hun automatisch het verblijfsrecht te verlenen. ( 17 ) Dit kan verschillende situaties omvatten, zoals huwelijk tussen partners van hetzelfde geslacht, geregistreerd partnerschap, andere wettelijke partnerschappen en samenwoning.

25 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! 19. Welke administratieve formaliteiten moeten zij vervullen om het gastland binnen te komen en er te verblijven? Als uw familieleden burgers van de Europese Unie zijn, kunnen zij het grondgebied van het gastland binnenkomen op vertoon van een geldige identiteitskaart of een geldig paspoort. Als zij onderdanen van derde landen zijn, zal een geldig paspoort en in sommige gevallen een inreisvisum worden verlangd ( 18 ). Als zij echter niet over de nodige reisdocumenten of de nodige visa beschikken, moeten zij in de gelegenheid worden gesteld om zich deze binnen een redelijke termijn te laten bezorgen of op andere wijze aan te tonen dat zij het recht van vrij verkeer en verblijf genieten voordat hun de toegang wordt geweigerd. De lidstaten moeten familieleden alle faciliteiten verlenen om kosteloos de visa te verkrijgen. De visa moeten zo spoedig mogelijk via een versnelde procedure worden afgegeven. Als uw familielid reeds een door een lidstaat afgegeven verblijfskaart heeft (zie hierna), mag geen visum worden verlangd. 22 De formaliteiten die voor een verblijfsrecht van meer dan drie maanden moeten worden vervuld, hangen af van de vraag of uw familieleden EU-burgers dan wel onderdanen van derde landen zijn. Van familieleden die EU-burgers zijn kan, zoals van u, worden verlangd dat zij zich bij de bevoegde autoriteit laten inschrijven, in welk geval hun een verklaring van inschrijving zal worden afgegeven. Daartoe mogen slechts de volgende documenten worden verlangd: een geldige identiteitskaart of een geldig paspoort; een bewijs van de verwantschap of van het geregistreerde partnerschap; de verklaring van inschrijving van de werknemer die de familieleden begeleiden of, als er geen inschrijvingssysteem is, elk ander bewijs van verblijf in het gastland; voor familieleden ten laste, andere familieleden of duurzame partnerschappen, het bewijs dat zij tot deze categorieën behoren. ( 18 ) Er zal een inreisvisum worden verlangd overeenkomstig Verordening (EG) nr. 539/2001 of, in het Verenigd Koninkrijk of Ierland, waar de verordening niet van toepassing is, overeenkomstig de nationale wetgeving.

26 Familieleden Aan familieleden die onderdanen van derde landen zijn zal een verblijfskaart van een familielid van een burger van de Unie worden afgegeven. De geldigheidsduur van deze verblijfskaart bedraagt vijf jaar of is gelijk aan de voorgenomen periode van verblijf van de burger van de Unie indien deze minder dan vijf jaar bedraagt. De documenten die voor de afgifte van een verblijfskaart kunnen worden verlangd, zijn dezelfde als de bovenvermelde documenten, met als enige uitzondering dat familieleden uit derde landen een geldig paspoort als identiteitsbewijs moeten overleggen. De termijn voor het aanvragen van een verblijfskaart mag niet minder bedragen dan drie maanden vanaf de datum van binnenkomst. 20. Hebben zij ook een duurzaam verblijfsrecht? Als uw familieleden EU-burgers zijn, komen zij na een ononderbroken perio - de van verblijf van vijf jaar ook in aanmerking voor het duurzaam verblijfsrecht in het gastland. Op verzoek moet het gastland hun een document ter staving van duurzaam verblijf afgeven. Als uw familieleden onderdanen van derde landen zijn, verkrijgen zij dit recht zodra zij gedurende een ononderbroken periode van vijf jaar met u legaal in het gastland hebben gewoond. Als aan deze voorwaarde wordt voldaan, zal hun een duurzame verblijfskaart worden afgegeven, die om de tien jaar kan worden verlengd. 23 In bepaalde gevallen kunnen u en uw familieleden deze status eerder verkrijgen (zie vraag 16). 21. Wat gebeurt er als ik scheid (+ ontbinding of nietigverklaring van huwelijk of beëindiging van geregistreerd partnerschap), overlijd of naar een ander land ga? Kunnen mijn familieleden dan in het gastland blijven? Als uw familieleden reeds het duurzaam verblijfsrecht hebben verkregen, hebben zij het recht om in het gastland te blijven en hoeven zij niet meer aan te tonen dat zij aan de voorwaarden voldoen. Als zij het duurzaam verblijfsrecht nog niet hebben verkregen, speelt de natio naliteit van uw familieleden een rol.

27 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! Als zij EU-burgers zijn, hebben zij op zichzelf het recht om in het gastland te blijven wonen. Zij moeten echter aantonen dat zij voldoen aan de verblijfsvoorwaarden in een van de hoedanigheden waarin het EU-recht voorziet, zoals werknemer, zelfstandige, student, gepensioneerde, economisch nietactieve persoon of familielid van een EU-burger die aan deze voorwaarden voldoet ( 19 ). 24 De situatie ligt anders voor familieleden die geen onderdanen van een lidstaat zijn. In dat geval hangen de voorwaarden af van de omstandigheden: als de migrerende werknemer komt te overlijden, hebben zij het recht om in het gastland te blijven indien zij daar gedurende ten minste één jaar vóór diens overlijden als familieleden hebben gewoond en zij economisch zelfstandig zijn ( 20 ) (ofwel zijn zij werknemer of zelfstandige, ofwel beschikken zij over toereikende bestaansmiddelen en hebben zij een ziektekostenverzekering afgesloten, ofwel zijn zij lid van de reeds in het gastland gevormde familie van een persoon die aan deze voorwaarden voldoet dit is bv. het geval voor kinderen die zelf niet aan de verblijfsvoorwaarde voldoen, maar van wie de overblijvende ouder daar wel aan voldoet); bij beëindiging van huwelijk (door ontbinding of nietigverklaring of door scheiding) of geregistreerd partnerschap heeft een familielid uit een derde land het recht om te blijven als: het huwelijk (of partnerschap) ten minste drie jaar heeft geduurd, met inbegrip van één jaar in het gastland; of de echtgenoot (of partner) die onderdaan is van een derde land, het ouderlijk gezag over de kinderen van de EU-burger heeft; of bijzonder schrijnende situaties dit rechtvaardigen, bijvoorbeeld wanneer het familielid het slachtoffer is geweest van huiselijk geweld; of ( 19 ) Er worden geen voorwaarden gesteld als de migrerende werknemer komt te overlijden voor zover de werknemer op het ogenblik van het overlijden gedurende twee jaar ononderbroken op het grondgebied van die lidstaat heeft verbleven, of het overlijden het gevolg is van een arbeidsongeval of een beroepsziekte, of de overlevende echtgenoot de nationaliteit van die lidstaat als gevolg van het huwelijk met de werknemer heeft verloren. In deze gevallen wordt aan de familieleden het duurzaam verblijfsrecht in het gastland verleend. ( 20 ) Er worden geen voorwaarden gesteld als de werknemer op het ogenblik van het overlijden gedurende twee jaar ononderbroken op het grondgebied van het gastland heeft gewoond, of het overlijden het gevolg is van een arbeidsongeval of een beroepsziekte, of de overlevende echtgenoot de nationaliteit van die lidstaat als gevolg van het huwelijk met de werknemer heeft verloren. In deze gevallen wordt aan de familieleden het duurzaam verblijfsrecht in het gastland verleend.

28 Familieleden het omgangsrecht met een minderjarig kind bij overeenkomst tussen de echtgenoten (of partners) is toegewezen aan de echtgenoot (of partner) die onderdaan van een derde land is, mits de rechter heeft bepaald dat dit omgangsrecht in het gastland moet worden uitgeoefend, en dit zolang het nodig is. Indien aan een van deze voorwaarden is voldaan, moeten de familieleden ook aantonen dat zij economisch zelfstandig (zie hierboven voor uitleg) zijn of dat zij lid zijn van de reeds in het gastland gevormde familie van een persoon die aan die voorwaarde voldoet. In geen geval mag het overlijden van de migrerende werknemer of zijn vertrek uit het gastland leiden tot verlies van het verblijfsrecht voor zijn kinderen, noch voor de ouder die daadwerkelijk het ouderlijk gezag heeft over de kinderen, ongeacht de nationaliteit, indien de kinderen in het gastland wonen en er met het oog op studie aan een onderwijsinstelling zijn ingeschreven. Dit geldt tot hun studie voltooid is. 22. Welke andere rechten hebben mijn familieleden? Mogen zij ook in het gastland werken? 25 Ongeacht hun nationaliteit hebben uw familieleden het recht om in het gastland een activiteit als werknemer of zelfstandige uit te oefenen. Als zij onderdanen van derde landen zijn, betekent dit dat zij geen arbeidsvergunning nodig hebben. Uw familieleden hebben recht op gelijke behandeling, met inbegrip van sociale voordelen. Uw kinderen hebben, ongeacht hun nationaliteit, in het gastland recht op onderwijs onder dezelfde voorwaarden als onderdanen van dat land. Dit omvat bijvoorbeeld het recht op gelijke behandeling inzake studietoelagen.

29

30 Uitbreiding: overgangsmaatregelen 23. Waarin bestaan de overgangsmaatregelen? De overgangsmaatregelen stellen de lidstaten gedurende een overgangsperiode in staat de toegang tot hun arbeidsmarkt te beperken voor werknemers uit acht van de tien lidstaten die op 1 mei 2004 tot de Europese Unie zijn toegetreden, en voor werknemers uit Bulgarije en Roemenië, die op 1 januari 2007 zijn toegetreden. De Europese Commissie heeft twee gidsen gepubliceerd waarin de overgangsregelingen voor het vrije verkeer van werknemers uit die lidstaten worden beschreven ( 21 ). De informatie hierna is een korte samenvatting van die maatregelen. Voor nadere informatie wordt naar de bovenvermelde gidsen verwezen. Op 1 mei 2004 is de toen uit 15 lidstaten bestaande EU uitgebreid en heeft zij tien nieuwe lidstaten verwelkomd. Als rechtsgrondslag voor deze uitbreiding stelt het Toetredingsverdrag van 2003 de 15 lidstaten die vóór de toetreding deel uitmaakten van de EU (EU-15), in staat de toepassing van het Gemeenschapsrecht inzake toegang tot de arbeidsmarkt uit te stellen en in plaats daarvan nationale voorschriften toe te passen voor onderdanen van Tsjechië, Estland, Letland, Litouwen, Hongarije, Polen, Slovenië en Slowakije (EU-8). Voor werknemers uit Cyprus en Malta gelden geen overgangsregelingen, maar Malta kan zich beroepen op een vrijwaringsclausule als zich ernstige verstoringen op zijn arbeidsmarkt voordoen. 27 De Toetredingsakte van 2005 voor Bulgarije en Roemenië (EU-2) bevat vrijwel identieke overgangsbepalingen, op grond waarvan de 25 lidstaten die vóór deze toetreding deel uitmaakten van de EU (EU-25), het vrije verkeer van Bulgaarse en Roemeense werknemers kunnen beperken. In de praktijk komt dit erop neer dat een onderdaan van een van de EU 8 of EU 2 lidstaten kan worden verplicht een arbeidsvergunning aan te vragen voordat hij in een van de EU-15- of EU-25-lidstaten een activiteit als werknemer kan uitoefenen. ( 21 ) Gids Vrij verkeer van werknemers naar en van de nieuwe lidstaten hoe werkt dit in de praktijk? en de gids Vrij verkeer van werknemers naar en uit Bulgarije en Roemenië hoe werkt dit in de praktijk?, te vinden op het volgende internetadres:

31 Wilt u in een andere EU-lidstaat gaan werken? Ga dan na wat uw rechten zijn! De EU-8- en EU-2-lidstaten kunnen overeenkomstige beperkingen instellen voor onderdanen van de EU-15- of EU-25-lidstaten die voor hun burgers beperkingen laten gelden. Aan werknemers waarvoor overgangsregelingen gelden, moet prioriteit worden gegeven boven werknemers uit derde landen Werknemers die toegang tot de arbeidsmarkt van een lidstaat hebben gekregen, moeten gelijk worden behandeld als de werknemers uit dat land. Bovendien hebben onderdanen van de EU-8- en EU-2-lidstaten die op of na de toetredingsdatum legaal werkzaam zijn in een van de EU-15- of EU-25- lidstaten en voor een ononderbroken periode van twaalf maanden of langer tot de arbeidsmarkt van die lidstaat zijn toegelaten, directe toegang (zonder arbeidsvergunning) tot de arbeidsmarkt van die lidstaat, maar niet automatisch ook tot de arbeidsmarkt van de andere EU-15- of EU-25-lidstaten. 28 De overgangsmaatregelen gelden voor een maximumduur van zeven jaar na de toetredingsdatum. Deze periode is verdeeld in drie verschillende fasen (2+3+2 jaar) waarin telkens andere voorwaarden gelden. Eerste fase Gedurende de eerste twee jaar na de toetreding regelt de nationale wetgeving de toegang tot de arbeidsmarkt. De lidstaten die vóór de toetreding deel uitmaakten van de EU mogen voor onderdanen van de toegetreden landen de toegang tot hun arbeidsmarkt beperken, maar mogen ook beslissen de toegang te liberaliseren en de verplichting tot het aanvragen van een arbeidsvergunning afschaffen. Tweede fase De lidstaten kunnen nog drie jaar nationale maatregelen toepassen indien zij de Commissie daarvan in kennis stellen voordat de eerste fase afloopt. Zij kunnen in die fase echter op elk moment de toepassing van nationale maatregelen stopzetten en in plaats daarvan het Gemeenschapsrecht toepassen. Derde fase In principe moet het Gemeenschapsrecht vijf jaar na de toetreding volledig worden toegepast. Als zich echter ernstige verstoringen op de arbeidsmarkt voordoen (of als dit dreigt te gebeuren), kunnen de lidstaten nog twee jaar langer nationale maatregelen toepassen nadat ze de Commissie daarvan in kennis hebben gesteld.

32 Uitbreiding: overgangsmaatregelen 24. Hoe is de situatie voor EU-8-onderdanen? De overgangsperiode voor werknemers uit de EU-8-lidstaten is op 1 mei 2004 met de toetreding ingegaan en loopt op 30 april 2011 onherroepelijk af ( 22 ). Tijdens de eerste fase hebben drie lidstaten hun arbeidsmarkt bij nationale wetgeving opengesteld ( 23 ). Met ingang van de tweede fase op 1 mei 2006 hebben nog vier lidstaten besloten het Gemeenschapsrecht inzake vrij verkeer volledig toe te passen ( 24 ). Sindsdien zijn nog drie andere lidstaten ( 25 ) hen daarin gevolgd, zodat EU-8-onderdanen in het derde jaar na de toetreding vrij kunnen werken in tien van de EU-15-lidstaten ( 26 ). 29 ( 22 ) Eerste fase: 1 mei april Tweede fase: 1 mei april Derde fase: 1 mei april ( 23 ) Zweden en Ierland hebben besloten geen beperkingen op de toegang tot hun arbeidsmarkt toe te passen. Ook het VK verkoos geen beperkingen in te stellen, maar heeft een Workers Registration Scheme (regeling voor de registratie van werknemers) ingevoerd. Alle andere EU-15-lidstaten hebben een systeem van arbeidsvergunningen gehandhaafd, in sommige gevallen gecombineerd met quota. Malta heeft arbeidsvergunningen afgegeven voor monitoringdoeleinden. Polen, Slovenië en Hongarije hebben besloten overeenkomstige beperkingen in te stellen voor onderdanen van de EU-15-lidstaten die beperkingen lieten gelden. Alle EU-10-lidstaten hebben hun arbeidsmarkt opengesteld voor werknemers uit de andere EU-10-lidstaten. ( 24 ) Finland, Griekenland, Portugal en Spanje. ( 25 ) Italië per 27 juli 2006, Nederland per 1 mei 2007, en Luxemburg per 1 november ( 26 ) De overige landen hebben de beperkingen in sommige sectoren/beroepen teruggeschroefd of de procedures vereenvoudigd (België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk en Oostenrijk). Alleen Hongarije handhaaft overeenkomstige maatregelen.