Expertsessie Wij krijgen Kippen en Milieu Federatie Noord Holland Kom van dat gas af
|
|
- Emmanuel de Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Organisatie: Datum: Locatie: Presentaties: Verslag: EnergieLokaal Wij krijgen Kippen en Servicepunt Hier opgewekt Noord- Holland 15 mei 2015 MiniRondeel Gaasterlandstraat RH Amsterdam Bart Triep Techneco (b.triep@techneco.nl) Paul Bijvoet Bijvoet Energie (info@stookgoedkoop.nl) Niels van Lingen ThermiQ (niels@thermiq.nl) Felix van Gemen Van Gemen Strategie (felix@vangemenstrategie.nl) Lieven Andringa Natuur en Milieucentrum Haarlemmermeer (lieven.andringa@nmch.nl) Frank Boon Wij krijgen Kippen (frank@wijkrijgenkippen.nl) De expertsessie bestaat uit een aantal onderdelen. Er is een korte inleiding waarna verschillende experts een korte toelichting geven op alternatieven voor het verwarmen van je woning aan de hand van een warmtepomp, een hout(pellet) kachel, een zonneboiler of via infrarood. Na de korte toelichting van de experts is het woord aan twee ervaringsdeskundige Felix van Gemen over de bouw van zijn gasloze woning en Lieven Andringa over de manieren waarop huiseigenaren wel of juist niet gemobiliseerd raken om daadwerkelijk te investeren in duurzame maatregelen. Tijdens het laatste deel van deze expertsessie wordt plenair gepuzzeld aan een oplossing voor een aantal concrete cases met een warmtevraag. Dit verslag is een beknopte samenvatting van de verschillende presentaties en de uitkomst van de plenaire brainstorm. Alle presentaties van deze expertsessie zijn ook te downloaden van de website van Wij krijgen kippen via de hieronder vermelde bron: krijgen- kippen- documentatie/ Inleiding Alle aanwezigen hebben als cadeau het 10 jarig bestaan van NEWNRG van Pauline Westendorp twee sheets ontvangen. Op de voorzijde van de eerste sheet staan verschillende mogelijkheden voor het isoleren van een woning en op de achterzijde verschillende manieren waarop de warmtevraag op een duurzame manier kan worden voorzien. Op de tweede sheet staat een uitgebreid overzicht van technieken voor de meer ervaren puzzelaars onder ons. Zie deze link voor beide sheets: content/uploads/2014/05/newnrg_gift.pdf Tijdens de introductie gaat daarom eerst de aandacht uit naar het isoleren van een woningen. Dit in lijn met het principe van de Trias Energetica waarbij ook eerst de vraag naar energie voor warmte zoveel mogelijk wordt beperkt om vervolgens de restvraag (zoveel mogelijk) te voorzien uit duurzame bronnen. De derde stap het efficient inzetten van fossiele brandstoffen wordt voor deze bijeenkomst buiten beschouwing gehouden gezien het thema. Een korte anekdote voordat de sprekers aan het woord komen is dat wanneer een huishouden erin slaagt werkelijk van het gas af te komen de kosten voor netbeheer van Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 1
2 de gasleiding komen te vervallen. Voor een gemiddeld huishouden komt dit neer op jaarlijkse besparing van 170. Belangrijk om niet te vergeten wanneer je op het punt staat je CV- ketel te dumpen of vervangen! Netwerkkosten (Liander) Per maand Per jaar Gas 14,21 170,46 Elektra 20,42 245,10 Totaal gas en elektra 34,63 415,56 Presentatie Bart Triep Techneco Techneco is 19 jaar geleden opgericht en is gespecialiseerd in warmtepompen. Warmtepompen maken gebruik van de warmte uit de omgeving in bijvoorbeeld lucht, water, grond of warmte uit het riool. De werking van een warmtepomp is te vergelijken met een koelkast maar dan precies andersom. Een koelkast koelt doordat die warmte verzamelt uit de lucht in de koelkast, en die warmte afgeeft aan de lucht buiten de koelkast. Een warmtepomp verzamelt warmte uit de verschillende bronnen buiten de woning en geeft die binnen af. De warmte wordt via een warmtewisselaar afgegeven het leidingwater wat vervolgens wordt rondgepompt om ruimtes te verwarmen. Techneco heeft voor verschillende situaties warmtepompen ontwikkeld. Zo is de Elga ontwikkeld om ook in de bestaande bouw een warmtepomp toe te kunnen passen. De Elga haalt warmte uit de lucht en kan tot 4 graden boven 0 efficiënt warmte onttrekken. De Elga is geen stand- alone systeem voor koudere periodes en voor het voorzien van warm tapwater en wordt geplaatst in combinatie met een back- up systeem. Dat kan de huidige cv ketel of stadsverwarming zijn maar ook duurzame toepassingen. Daarnaast worden voor projecten waarbij grotere warmtevraag is of collectieve systemen ook wel gasabsorptie warmtepompen gebruikt zoals Robur. Maar deze gebruikt zoals de naam doet vermoeden nog steeds gas als warmtebron maar doet dat erg efficiënt. Om echt van het gas af te gaan zonder back- up voor hele koude winters en warmt tapwater zijn er verschillende warmtepompen die hierin voorzien. Dat kan voor zowel collectieve systemen als individuele systemen en met of zonder opslag van warmte. Voorbeelden zijn de Toros en Scop. Warmtepompen kunnen worden geïntegreerd met bijvoorbeeld zonneboilers voor het voorverwarmen van het water of opslagvat. Omdat warmtepompen elektriciteit nodig hebben worden ze vaak ook geplaatst in combinatie met zonnepanelen. Integratie en besturen op afstand zijn ook mogelijk via bijvoorbeeld een telefoon of tablet. Omdat warmtepompen elektriciteit nodig hebben om de warmte uit lucht, grond of water (of riool) zal er een verschuiving plaatsvinden in het energieverbruik: van weinig tot geen gas maar waarschijnlijk wel een hoger elektraverbruik. Van Milieucentraal: Elektrische warmtepompen voor huishoudens gebruiken wel elektriciteit, maar de totale hoeveelheid energie die een warmtepomp gebruikt, is veel Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 2
3 minder dan die van een gasgestookte hr- ketel. Dat blijkt ook uit de CO2- uitstoot: een combiwarmtepomp veroorzaakt jaarlijks (door stroomgebruik) zo'n tot kilogram CO2- uitstoot, terwijl een gemiddeld huishouden met verwarming en warm water op gas kg CO2 uitstoot. Presentatie Paul Bijvoet Bijvoet Energie Paul Bijvoet is specialist op het gebied van houtpellet kachel. Met zijn bedrijf Bijvoet Energie installeert hij houtpellet kachels van Deense en Oosterrijkse bedrijven (Ekopower en OkoFEN). Paul woont zelf een energieneutrale woonboerderij in Heerhugowaard waar hij een compleet systeem (houtpelletkachel, zonthermische panelen, zonnepaelen, opslagvat en opslag van pellets) heeft geinstalleerd dat ruim voldoende energie produceert om de boerderij van duurzame energie (warmte) te voorzien. Zijn woonboerderij is gefilmd voor het programma Ons huis verdient het en is terug te kijken via RTL gemist: huis- verdient- het /ec7bce7e- b98a- 37a6- a323- bde226b52274 (rond 9:20). Houtpellets zijn geperste korrels op basis van zaagsel en zijn de brandstof waarop houtpellet kachels branden. Pellets kunnen in verschillende eenheden worden geleverd van kleine zakjes met enkele kilo s tot een vrachtwagen vol. Houtpellet kachels kunnen een hoog rendement leveren van tussen de 95% en 103%. Kachels zijn te leveren met verschillende vermogens varierend van relatief klein die geschikt zijn voor individuele woningen tot groot die volgende vermogen hebben om grote panden te verwarmen. In dit filmpje is de werking van een houtpellet kachel duidelijk weergegeven: Met behulp van een houtpellet kachel is het mogelijk om zowel je woning te verwarmen als het tapwater en kan dus een cv ketel vervangen. Voor wie graag zijn ketel wil houden als back- up kan een houtpellet kachel op verschillende manieren integreren met bestaande cv systemen. Ook is het mogelijk om een houtpellet kachel aan te sluiten op bestaande infrastructuur in huis zowel hoge temperatuur verwarming radiatoren of lage temperatuur verwarming zoals vloerverwarming. Omdat de kachels branden op pellets zal er ergens een opslag ruimte moeten zijn. Pellets zijn compacter dan hout. Per m 3 kan 650 kilo pellets worden opgeslagen. Eén m 3 gas staat gelijk aan 1,8 kilo pellets. Een opslagruimte van één m 3 met houtpellets is dus gelijk aan 360 m 3 gas. Een gemiddeld huishouden in Nederland gebruikt rond de 1800 m 3 gas. En heeft om een jaar lang op houtpellets te kunnen stoken zonder te hoeven bijbestellen dus 5 m 3 opslagruimte nodig. Een kilo pellets kost ongeveer 0,26. Een gemiddeld huishouden dat op pellet stookt heeft 3240 kilo pellets nodig (1800*1,8) en betaalt dus een kleine 850 (3240* 0,26) per jaar aan pellets. Wanneer er op gas wordt gestookt betaalt een gemiddeld gezin exclusief de aansluitkosten uit de tabel hierboven en uitgaande van 0,65 per m 3 gas 1170 per jaar. Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 3
4 Presentatie Niels van Lingen ThermiQ Traditionele manieren van het verwarmen van een ruimte of woning is d.m.v. kachels of radiatoren. Deze worden warm en geven vervolgens de warmte af aan de lucht in de ruimte. Voor het verwarmen van de kachels of radiatoren wordt nog steeds voornamelijk gas gebruikt via bijvoorbeeld een CV ketel of direct in een gaskachel. ThermiQ is een uitzondering hierop en biedt een alternatief voor het verwarmen van mensen en ruimtes m.b.v. warme lucht. Net als de zon produceren ThermiQ panelen infrarood licht dat door objecten en mensen in een ruimte wordt opgevangen en omgezet in warmte. Met infrarood verwarm je dus direct de mensen en objecten in een ruimte i.p.v. de lucht. Dit principe is bij veel mensen die wel eens op wintersport zijn geweest wel bekend: ondanks dat het buiten een paar graden vriest is het toch lekker warm in het zonnetje. Hierdoor is het mogelijk om het comfort te verhogen terwijl de omgevingstempratuur laag is. Met ThermiQ is het bovendien mogelijk om mensen en objecten in afzonderlijk ruimtes te verwarmen en is het zelfs mogelijk om heel plaatselijk bijvoorbeeld boven het bureau, eetkamer tafel of bank te verwarmen. Doordat niet elke ruimte en de ruimte zelf verwarmd hoeft te worden, kun je flink besparen op je energierekening. ThermiQ biedt panelen aan in drie verschillende maten met verschillende vermogens. Het kleinste paneel heeft een vermogen van 550W en kan een ruimte van 12 m 2 bestrijken dit is mede afhankelijk van het aantal ramen en deuren in een ruimte. Het grootste paneel heeft twee keer zoveel vermogen 1100W en kan daarmee een twee keer zo grote ruimte verwarmen. Net zoals het buiten in de schaduw koeler is dan in de volle zon, is het verstandig om een ThermiQ paneel op een goede plek te monteren zodat er niet teveel schaduw ontstaat. Het meest voor de hand liggende is om de panelen aan het plafond te monteren het is mogelijk om ze integreren in systeemplafonds maar het is ook mogelijk om de panelen aan muur of op een mobiele stellage te monteren. ThermiQ biedt daarnaast ook de mogelijkheid om de panelen op afstand te reguleren met je mobiel of tablet. In Rotterdam is een experiment gedaan waarbij twee identieke woningen met een klein gezin 2 volwassen samen met 1 of 2 kinderen met elkaar zijn vergelijken waarbij de ene woningen is voorzien van een HR ketel met 13 radiatoren en in de andere woning 18 ThermiQ panelen met een voorziening voor warm tapwater zijn geplaatst. Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 4
5 Gezin met 4 bewoners ThermiQ Investering inclusief montage en installatie voor warm water Exploitatie Elektra: kwh Gas: 0 m 3 Energieverbruik voor alleen verwarming (uitgedrukt in kwh): kwh Energiekosten Per maand: 144 Per jaar: Gezin met 3 bewoners HR ketel Investering CV systeem inclusief montage en installatie Exploitatie Elektra: kwh Gas: 2155 m 3 Energieverbruik voor alleen verwarming (uitgedrukt in kwh)*: kwh Energiekosten Per maand: 177 Per jaar: * 1 m 3 gas 8,6 kwh m 3 gas uitgedrukt in kwh kwh. Zie het verslag reken met energie krijgen- kippen- documentatie/ Presentatie Felix van Gemen Er zijn verschillende motivaties om van het gas af te komen. Drie veel gehoorde zijn de afhankelijkheid van Rusland voor de levering van gas, de betaalbaarheid van gas in de toekomst en de gevolgen voor het klimaat. Een argument dat minder vaak wordt gehoord is de vergrijzing, zeker in combinatie met betaalbaarheid. De steeds groter wordende groep ouderen zal in toekomst ook graag een comfortabele warme woning willen hebben en dat ook nog kunnen betalen. Er liggen dus een aantal belangrijke opgaves te wachten en het renoveren van onze bestaande woningen speelt daarin een belangrijke rol. Mede door deze ontwikkelingen heeft Felix besloten een eigen woning compleet energieneutraal te gaan verbouwen. Aan de hand van zijn eigen ervaringen stipt hij in deze presentatie een aantal punten aan waar men reken mee kan houden bij het renoveren of bouwen van een energieneutrale woning. De woning waar het om gaat is een oude familie boerderij in Soerendonk Noord Brabant. Op de foto s in de presentatie is te zien hoe de boerderij eruit zag en wat ervoor in de plaats is gekomen. Doel was om een energienotaloze woning met behulp verantwoorde materialen. Omdat het om een nieuwe woning gaat kan kort door de bocht worden gesteld dat de meerkosten t.o.v. een reguliere nieuwbouwwoning van dezelfde omvang ongeveer extra bedragen. Om deze extra investering te kunnen financieren worden de maandlasten voor rente en aflossen ongeveer 100 hoger. Daar staat tegenover dat de extra investering in de woning een maandelijkse besparing op de energierekening van 250 oplevert (in vergelijking met een energierekening van een woning met dezelfde omvang). Per saldo dus een besparing van 150 vanaf het eerste moment! Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 5
6 De verschillende technieken die Felix in zijn woning heeft toegepast om het zonder gasaansluiting te kunnen doen en baas te zijn over zijn eigen energierekening: Een goed geisoleerde schil inclusief HR+++glas. 30 zonnepanelen met een totaal vermogen van 7,5 kwp. 2 zonthermische panelen voor warm tapwater. 12 kw warmtepomp (met als bron lucht) voor centrale verwarming. Een houtkachel als back- up en voor de sfeer. En balansventilatie met warmteterugwinning (WTW) voor goede ventilatie in huis zonder warmteverlies. Felix heeft ervoor gekozen het huis op te bouwen met behulp van houtskeletbouw. Dit zijn complete panelen voorzien van o.a. isolatie en bekabeling. Hierdoor stond het skelet van de woning in slechts 1,5 dag overeind. Dat is snel maar er ging een lang proces van ontwerpen, vergunnen en slopen aan vooraf. Een eerste les is dat door iets zelf te gaan DOEN zoals je eigen huis renoveren of bouwen dit je perceptie van de wereld inherent gaat veranderen. Met andere woorden Felix is anders naar de wereld gaan kijken door het verbouwen van zijn eigen woning. Voorbeeld is hij hierdoor inzicht heeft gekregen in de hoeveelheid puin die is afgevoerd en hoeveel materiaal die nodig was om bijvoorbeeld de fundering en kelder laat staan de hele woning te bouwen. Waar hij van te voren dacht aan alle aspecten te hebben gedacht, wordt tijdens het proces duidelijk dat er met nog veel meer aspecten in dit geval hoeveelheid materiaal gebruik een rol spelen en verbeterd kunnen worden. Een tweede les is dat je met gezond verstand ver komt. Een eerste voorbeeld betreft de isolatie van de woning. De meeste adviseurs of bureaus zijn geneigd om te adviseren een zo hoog mogelijk RC- waarde te gebruiken. RC waarde geeft een indicatie van het warmteverlies hoe hoger de waarde hoe lager het verlies. Maar enkel vasthouden aan RC- waarden is betrekkelijk. Warmte gaat over het algemeen namelijk op 3 manieren verloren (ieder is toevallig ook voor 33% verantwoordelijk): Via de wand, vloer en dak Via beglazing Via bedoeld en onbedoeld (kieren) ventilatie. Wanneer de RC- waarde van de woning van Felix van 5 naar 10 zou worden verdubbeld zou dit slechts een energiebesparing van minder dan 10% opleveren. Voor het berekenen hiervan worden vaak ingewikkelde rekenmodellen gebruikt die vol staan met assumpties. Een van die assumpties kan bijvoorbeeld zijn dat het in elke kamer in huis even warm is. Door gezond verstand te gebruiken en slechts die ruimtes te verwarmen die nodig zijn en de rest van de ruimtes op ongeveer 16 graden te houden levert dit volgens hetzelfde model een besparing op van 75%. Aan de hand van dit inzicht heeft Felix besloten om juist de binnenwanden en plafonds te isoleren zodat de ruimtes waar hij vaak aanwezig weinig energie verliezen. In aanvulling zijn er aparte thermostaten geplaatst in elke kamer die elke ruimte op de juiste hoge of lage temperatuur houden. Conclusie is dat je met gezond verstand en het volgen van je gevoel ver komt en je niet hoeft blind te staren op ingewikkelde theoretische berekeningen. Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 6
7 Een derde les is dat willen centraal staat. Als men iets wil wordt er niet rationeel nagedacht. Denk hierbij aan de wens naar stilte of bijvoorbeeld goede akoestiek. De eerste kan door kieren te dichten en de tweede door juist aan binnenkant van een woning de wanden te isoleren met houtvezel platen. Voor mensen met een pollenallergie is frisse lucht belangrijk. In dat geval staat een goede ventilatie met WTW niet zomaar ter discussie. Waar een wil is een weg! Naast het volgen van je gevoel is het belangrijk om met gelijkgestemden te blijven praten. Felix zijn ervaring is dat traditionele breinen niets toevoegen en meer verwarring zaaien dan goed doen. Een voorbeeld dat hij hiervoor geeft is het aanleggen van vloerverwarming (laatste sheet). Traditioneel liggen de buizen onder een dikke laag cement waardoor deze lang de warmte opneemt. Maar het nadeel hiervan is dat het systeem traag werkt en men niet direct feedback krijgt als bijvoorbeeld de verwarming wordt aangezet. Gevolg is dat de verwarming hoger wordt gezet of juist te laat wordt uitgezet. In veel gevallen is het daarom verstandiger om de buizen minder diep in de vloer te leggen. Laat je daarom niet teveel leiden door traditionele breien en vertrouw op je eigen verstand! Presentatie Lieven Andringa Vanuit het Centrum voor Duurzaamheid houdt Lieven zich bezig met energiebesparing en natuureducatie voor jongeren en volwassen. Op het gebied van energiebesparing zijn er in de afgelopen jaren een aantal projecten gestart waaronder Winst uit je Woning. Dat met isolatie en energiebesparing winst op verschillende vlakken kan worden gerealiseerd is voor de meeste mensen goed te volgen. Maar om mensen te mobiliseren daadwerkelijk hun woning te gaan isoleren of energie te gaan besparen is een stuk lastiger. Gevelisolatie of LED- lampen moeten de concurrentie aan met gadgets en vakanties. Sterker nog isolatie en besparen zijn zo n beetje de minst sexy producten die je kunt bedenken en daarom heeft Lieven zich in het winst uit je woning project gebogen over de vraag: hoe krijgen we eigenaren zo ver dat zij gaan investeren in energiebesparende maatregelen? Aan de hand van een aantal leuke projecten die zijn gedaan in een wijk van 450 bewoners in de Haarlemmermeer legt Lieven uit welke aanpakken vruchtbaar kunnen zijn en welke juist niet: De energiedokter met energierecepten en het opleiden van scholieren als energieambassadeurs. Ontzettend leuk project geweest met veel aandacht maar met een bedroevend resultaat: 1 inschrijving waarvan niet zeker is of deze ook echt een investering in de woning heeft gedaan. Het sturen van thermische foto s van de huizen naar de bewoners. Bij de foto s stond ook hoeveel energie en geld er bespaard kon worden door de woning te isoleren. Een persoonlijke aanpak per woning maar ook deze actie had weinig effect in termen aan aanmeldingen en investeringen. Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 7
8 In dezelfde categorie een thermische kerstkaart versturen tijdens de feestdagen met de beste wensen en een lage energierekening. Had een iets betere respons maar nog steeds niet voldoende. In 2012 zijn aan de 450 bewoners in totaal 150 adviezen gegeven en uiteindelijk 32 opdrachten uit voortgekomen (een conversie van 7%). Hieronder een overzicht van welke maatregelen het meest en minst effectief waren: Project Effect Aantal adviezen Persberichten + 15 Wijkraad /wijkkrant + 20 Brief vanuit gemeente Huis- aan- huis projectfolder Officiële opening De Energiedokter in de wijk - 0 Huis- aan- huis kerstkaart Energieambassadeurs - 2 Aanbellen bij buren - 5 (niet meetbaar) Gratis Thermofoto s (niet meetbaar) In 2013 is een nieuw project gestart om mensen te infomeren en doen bewegen via de supermarkt. Tussen de kant en klaar maaltijden werden twee soorten aanbieden een voor zonnepanelen en een voor gevelisolatie - gedaan die werden verpakt op dezelfde manier als de kant en klaar maaltijden. Wederom een leuk project maar ook deze bleek niet veel effect te hebben. Na het experimenteren met leuke maar minder effectieve acties in de voorgaande twee jaren, is in 2014 een project voor de gezamenlijke inkoop van gevel- en vloerisolatie begonnen dat zijn vruchten wel afwerpt. Hierbij wordt op de woningen geconcentreerd die zijn gebouwd voor 1976 waarbij het comfort flink verbeterd en de investering binnen 10 jaar is terugverdiend. Het aanbod aan de bewoners is eenvoudig te begrijpen, financieel aantrekkelijk en levert geen gedoe op met twee keer ja is het geregeld. In totaal hebben ruim 1850 mensen zich vrijblijvend ingeschreven om mee te doen aan de collectieve inkoopactie. Voor deze mensen is op basis van hun woning een indicatieve offerte opgesteld waarvan 35% deze heeft getekend. Bij de mensen die de hebben getekend is adviseur langsgekomen om te kijken om een definitieve offerte op te stellen. Bij bijna de helft van de mensen is inmiddels de gevel en/of vloer geïsoleerd. Dat betekent dat ongeveer 15% van de 1850 mensen die zich hadden ingeschreven daadwerkelijk tot actie zijn overgegaan en in totaal hebben geïnvesteerd in woningisolatie. Vanwege het succes wordt gekeken op welke manier dit concept door anderen zoals woningcorporaties en energiecoöperaties kan worden opgepakt. Lieven heeft daarbij een model ontwikkeld waarin alle partijen er voordeel bij hebben van woningcorporatie en energiecoöperaties, bewoners en installateurs. Een belangrijk onderdeel van het Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 8
9 model is dat het ook lokale installateurs hierin een kans krijgen. Bij collectieve inkoop gaat het vaak om grote aantallen waardoor er meestal alleen grote aannemers of installateurs op inschrijven maar dit model maakt het mogelijk dat ook lokale partijen zich kunnen profileren. Plenaire puzzel Er zijn 5 voorbeelden van (groepen) bewoners die om verschillende redenen op zoek zijn naar een duurzame manier om hun woning te verwarmen. Met de aanwezige expertise en collectieve intelligentie in de zaal worden 2 voorbeelden plenair besproken. In de presentatie kom van dat gas af staan alle voorbeelden beschreven inclusief specificaties, getroffen maatregelen, wensen en uitdagingen. Autarkisch wonen - woonboot van Aukje en Gert Specificaties: Woonark van voor 1980 Oppervlak van circa 150 m2 2 aparte kruipruimtes (vergelijkbaar met een catamaran) 12 zonnepanelen (opbrengst om en nabij de 240 per maand) Hoog elektraverbruik vanwege thuiswerk (met machines) ± 2000 m3 gas/ jaar Hebben een warmtescan gehad van de gemeente Boot kan niet veel extra gewicht meer dragen Wensen: Willen reorganisatie van ruimte met evt. een B&B Maken graag gebruik van natuurlijke materialen De vloer is nu erg koud en niet comfortabel Uitkomsten plenaire puzzel: De vloer is het meest koud en gaat veel warmte door verloren een koudebrug. Deze isoleren is een eerste stap. Dat kan aan de onderkant met bijvoorbeeld Tonzon maar ook aan de bovenkant. Leiding isolatie blijkt helaas niet tot de mogelijkheden te behoren. Voor warmte komt een tip uit het publiek om de bak die het drijfvermogen geeft aan de boot aan de buitenkant te isoleren. Dit heeft als voordeel dat de kruipruimtes niet meer zo koud kunnen worden en dus minder warmte via de vloer verloren gaat en dat het druifvermogen van de boot kan worden verhoogd. Woonboten kunnen gemakkelijk gebruik maken van de energie die in het water zit. Met name voor verwarmen van de woning biedt (stromend) water een uitstekende bron voor een warmtepomp voor zowel verwarmen in de winter als koelen in de zomer. Watergebonden warmtepompen halen een goed rendement (hoger dan bijvoorbeeld lucht gebonden warmtepompen). Ook als het water in de winter bevriest kan er warmte uit het water worden gewonnen door een warmtepomp. In combinatie met lage temperatuur verwarming (in vloer maar Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 9
10 dat is lastig vanwege dunne vloeren - of speciale radiatoren) kan hiermee in de warmte worden voorzien. Een houtpellet installatie is waarschijnlijk te zwaar (mits het drijfvermogen verbeterd bij het isoleren van de bak). Een kleinere variant (van 4-5 kw) in combinatie met bestaande infrastructuur (gasketel) of een luchtwarmtepomp zou eventueel wel tot de mogelijkheden behoren. De twee kruipruimtes bieden mits het drijfvermogen het toelaat een uitstekende locatie voor het opslaan van de pellets of plaatsen van de installatie. Verwarmen m.b.v. infrarood heeft als grote voordeel dat het nauwelijks aanspraak maakt op het drijfvermogen van de boot. Daarnaast kunnen kamers afzonderlijk worden verwarmd alleen op momenten dat het nodig is. Zeker wanneer een deel van de woonruimte als B&B wordt ingericht kan dit helpen het energieverbruik in de hand te houden. Een laatste voordeel van infrarood is dat de panelen het vloeroppervlak verwarmen en de warmte vervolgens opstijgt en dit een oplossing biedt voor de koude vloer. Voor het verwarmen van tapwater zal een aanvullend systeem nodig zijn (kan het bestaande systeem zijn, een zonneboiler of houtpellet). Vanwege het hoge energieverbruik kan het elektrisch verwarmen ervoor zorgen dat de grens van de eerste schijf energiebelasting wordt overschreden en daardoor de extra elektra door een verlaging van de energiebelasting boven de kwh goedkoper wordt. Conclusies: Door een B&B te maken wordt slechts een deel van de ruimte permanent bewoond en hoeven deze alleen verwarmd wanneer in gebruik. Het isoleren van muren en/of plafonds is in dit geval een goede optie (zie verhaal Felix). Er kan een drijvend opslagvat voor warmtapwater worden gerealiseerd dat gebruikt kan worden voor warm tapwater of eventueel voor verwarmen van woonruimte. Bronnen voor het opwekken van de warmte kan komen uit het water m.b.v. een watergebonden warmtepomp of een kleine houtpellet kachel. Er kan ook gekeken worden naar het gezamenlijk investeren met buren in een collectieve warmtevoorziening een zwaardere warmtepomp of houtpellet kachel. Een andere optie is infrarood te gebruiken voor het verwarmen van de ruimtes i.p.v. een centraal systeem. Een laatste optie zou zijn de oude woonboot af te breken en er een nieuwe voor in de plaats te bouwen waarin van de grond af met alle wensen rekening kan worden gehouden. Inschatting van Felix is dat dit voor ongeveer zou kunnen. Collectieve warmtevoorziening voor bewoners in rijwoningen uit de jaren 80 Specificaties: Groepje buren woont binnen een straal van 50 meter van elkaar De meeste hebben zonnepanelen en delen van hun geïsoleerd Bij een deel is de CV ketel aan vervanging toe Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 10
11 Gevoel leeft om woningen duurzaam op te knappen en verder te gaan dan alleen energie Wensen: Het hoeft niet koste wat kost naar energienotaloos, maar wel maatregelen nemen die dit in de toekomst niet uitsluiten. Er is een gezamenlijk doel om de buurt te verbeteren en verduurzamen waardoor een collectief warmtesysteem tot de verbeelding spreekt. Voor de renovatie gaat de voorkeur uit naar natuurlijke materialen. Uitkomst plenaire puzzel: Een collectieve houtpellet kachel zou een goed alternatief zijn. Dit omdat de aanschaf van een houtpellet kachel met een groot vermogen voldoende voor bijvoorbeeld 10 woningen in aanschaf voordeliger is dan individuele kachels met een kleiner vermogen aan te schaffen. Er kunnen systemen worden geleverd die de verdeling van warmte op een centraal punt regelt. Het systeem kan ook zo worden ingericht dat de voeding van pellet automatisch gaat er niet tot nauwelijks omkijken naar is. Punt van aandacht is wel dat er ergens ruimte voor moeten zijn om de kachel en eventueel opslag van pellets kwijt te kunnen. Bij gebrek aan ruimte kan het ook in een ondergrondse ruimte worden ongebracht. Ook een warmtepomp zou als bron voor een collectief warmtesysteem kunnen dienen. In de Gaasterplas is veel water beschikbaar en wellicht kan de bodem worden gebruikt. Deze woningen zouden op het eerste gezicht kunnen deelnemen in een pilot project van Produbo voor het verduurzamen van particuliere woningen. Net als HOOM van Liander zouden deze bewoners kunnen onderzoeken welke mogelijkheden binnen het bereik van hun maandelijkse energierekeningen mogelijk zijn. Rond Amsterdam ligt een uitgebreid warmtenet. Er is momenteel een enorm overschot aan warmteproductie, in Amsterdam zijn ongeveer woningen aangesloten maar is er warmtecapaciteit voor ruimt woningen op basis van restwarmte van verschillende centrales. Er zou overwogen kunnen worden met de hele wijk aan te sluiten op het warmtenet. Conclusies: Zowel een warmtepomp als houtpellet kachel kunnen meerder woningen voorzien van warmte. Bij collectieve systemen zal goed gekeken moeten worden naar de warmtewet. Copyleft onder bronvermelding van : EnergieLokaal Wij krijgen Kippen Expertsessie: 11
Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling
Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling Een warmtepomp genereert op een efficiënte manier warmte om uw huis comfortabel te verwarmen of van warm water te voorzien. Warmtepompen hebben
Nadere informatieMeer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp
Meer wooncomfort en minder energieverbruik door een warmtepomp voltalimburg.nl/warmtepomp Tip! Vraag subsidie aan bij de aanschaf van een warmtepomp. Het subsidiebedrag voor een warmtepomp van 5 kw is
Nadere informatieVerwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie
Verwarm uw woning elektrisch Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie Bespaar op energiekosten én het milieu De meeste woningen in Nederland gebruiken een cv-ketel op gas. Hiermee verwarmen
Nadere informatieBegrippenlijst Naar groen is goed te doen
Begrippenlijst Naar groen is goed te doen Begrip Trias Energetica Toelichting De drie stappen van de Trias Energetica zijn basisvuistregels bij het duurzaam ontwerpen en verbouwen van gebouwen, ontworpen
Nadere informatieNoordWest Klimaatneutraal. Collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen 7 maart 2018
NoordWest Klimaatneutraal Collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen 7 maart 2018 Programma 1. Welkom en introductie 2. Gemeente Wageningen, Sanne Meelker: Klimaatbeleid, deze actie en duurzaamheidslening
Nadere informatieTechnieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen
Nieuwbouw is relatief eenvoudig aardgasvrij te realiseren. Er zijn grofweg twee alternatieven: - Verzwaard elektriciteitsnet met een lucht- of bodemwarmtepomp in de woning (all electric) - collectieve
Nadere informatieWarmtepompen. Een introductie
Warmtepompen Een introductie Inhoud presentatie Introductie 040energie Warmtepompen: Principe Varianten Financieel Is mijn huis geschikt? Vragen? Introductie 040Energie 040energie is een vereniging van
Nadere informatieEnergie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter
Energie besparing en woning verbetering voor VvE s sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Onderzoek doen en experimenteren met als doel: Mensen prettig laten wonen, leven en werken Experiment:
Nadere informatieEen comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning
Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? Heijmans ontwikkelt op Forteneiland comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen.
Nadere informatieEen comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning
Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? AM ontwikkelt in Park Centraal comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen. Deze
Nadere informatieIS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP?
IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP? 8 NOVEMBER 2018 PIETER NAP FRANS DEN BRABER Wat is BENG! Biltse Energie Neutrale Gemeenschap www.beng2030.nl BENG! is een lokale duurzame energie coöperatie. BENG!
Nadere informatieWinst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis
Winst en comfort uit duurzaamheid Bouw op onze kennis Even voorstellen "Het verschil tussen gewoon en uitzonderlijk is vaak dat kleine beetje extra, waarin samenwerking en krachtenbundeling mijn drijfveer
Nadere informatieEnergie Index berekening (EI)
1 Energie berekening (EI) Tussenwoning Molenwijk Malden: schuine woningen, 138 stuks. Wat is een Energie : Het berekent het energieverbruik van de woning en geeft dat aan met een getal tussen de 0 en 5.
Nadere informatieUw eigen woning bouwen in Gemeente Heerenveen. Comfortabel verwarmen en koken zonder aardgas
Uw eigen woning bouwen in Gemeente Heerenveen Comfortabel verwarmen en koken zonder aardgas Welkom! Uw nieuwe woning, een duurzame woning Gefeliciteerd met de aankoop van uw bouwkavel. Een plek waar u
Nadere informatieDUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING
DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING Bij de ontwikkeling van Landgoed Drenkeling heeft duurzaamheid een hoge prioriteit. Duurzaamheid betekent in dit geval dat de gebouwde omgeving voldoet aan hoge duurzaamheidseisen
Nadere informatieMenukaart Klimaatneutrale Zelfbouw
Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw Juni 2012 E I D I BS SU Wil je met me bouwen? Gemeente Amsterdam /zelfbouw Voor u ligt de Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw. Deze is door de gemeente Amsterdam speciaal
Nadere informatieKenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub
Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Energiebesparing bij een sportclub 23 januari 2017 Inhoudsopgave Energiebesparing bij een sportclub 3 Energiezuinige sportveldverlichting 3 Opwekken
Nadere informatieIs uw huis geschikt voor een warmtepomp?
Is uw huis geschikt voor een warmtepomp? 14 februari 2019 Pieter Nap Frans den Braber Wie is BENG! www.beng2030.nl Energiecoöperatie BENG! is in juli 2013 opgericht en groeit sindsdien gestaag. We hebben
Nadere informatieVerdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht
Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht 1. Terugblik 13 november jl. 1. Enquête resultaten Programma 2. Vragenlijst 3. Mogelijke maatregelen aardgasvrij 4. Tussenresultaten
Nadere informatieEen nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1 De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van Fase 1 van Eiland van Spijk in
Nadere informatieZuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat.
Zuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat. Een nieuwe, zuinige ketel? Denk er nu al over na! Is uw ketel oud aan het worden? Wacht niet totdat hij stuk
Nadere informatieEnergie Index berekening (EI)
1 Energie berekening (EI) Hoekwoning Molenwijk Malden: schuine woningen, 138 stuks. Wat is een Energie : Het berekent het energieverbruik van de woning en geeft dat aan met een getal tussen de 0 en 5.
Nadere informatieKLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van 24 woningen Engelenweide in Herwijnen is gestart.
Nadere informatieeen toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening Wethouder Johan Aalberts 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper,
Nadere informatieEen nieuwe woning in Praal Esse Zoom
ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN KLIMAATGARANT EPC0 Een nieuwe woning in Praal Esse Zoom EERB van morgen vandaag in huis De energie ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Nadere informatieDuurzame woningverbetering
Duurzame woningverbetering Op weg naar energieneutraal Houten, 20 februari 2017 Kees Stap Gemiddelde energierekening Maandrekening Gemiddeld energieverbruik jaar 15% 1500 m3 aardgas 5% 80% verwarming warmwater
Nadere informatieEen nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop
Nadere informatieDe 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen
De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning
Nadere informatieHoe verbruikt ú minder gas?
Hoe verbruikt ú minder gas? Ardo de Graaf 06-520 56179 52 0 NB s zomers meer zon op noordelijk halfrond s Winters meer zon op zuidelijk halfrond Warme golfstroom zomer&winter, deze komt ongeveer tot het
Nadere informatieEen nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis 1e fase 23 woningen Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de eerste fase met
Nadere informatieMenukaart Klimaatneutrale Zelfbouw
Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw project Patch 22, Buiksloterham Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Programma Bureau Klimaat en Energie Voor u ligt de Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw. Deze is door
Nadere informatieDe klimaatdoelen van Parijs komen met deze aanpak binnen handbereik. SSW Van Houtenweg. Het verhaal SSW Van Houtenweg.
Het verhaal CHIEL Het bijzondere project aan de van Houtenweg demonstreert hoe sociale woningbouw vergaand verduurzaamt en daarbij comfortabel, gezond en betaalbaar wordt. De klimaatdoelen van Parijs komen
Nadere informatieDuurzame energie. uitgestoten in vergelijking met een conventioneel verwarmingssysteem, bijvoorbeeld een CV ketel.
Duurzame energie Er wordt tegenwoordig steeds meer gebruik gemaakt van duurzame energiesystemen in gebouwen. Hiermee wordt op een natuurlijke wijze duurzame energie gewonnen om de woningen te verwarmen
Nadere informatieDe weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst
De weg van de energietransitie d.d. 20-11-2018 - VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst M3E groep (Vestigingen Rotterdam, Breda, Amsterdam ) M3E Kostenmanagement M3E Brandveiligheid consultants M3E
Nadere informatieDuurzaam wonen zonder gas of stadsverwarming 15 april 2014 Piet Vink Centrum, Den Haag
Duurzaam wonen zonder gas of stadsverwarming 15 april 2014 Piet Vink Centrum, Den Haag Hilbrand Does www.energiegarant.nl september2013 Agenda 19:30-19:50: Inloop 19:50-20:00: Opening en introductie door
Nadere informatieTrias energetica. Verdiepende opdracht
2015 Trias energetica Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel kun je meer leren over de Trias energetica, een strategie voor het bereiken van een zo duurzaam mogelijke energievoorziening. Pagina
Nadere informatieItho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem. uw nieuwe. woning
Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem uw nieuwe woning Water/water warmtepomp: - Verwarming in koude maanden door gebruik van bodemwarmte - Koeling in warme maanden door gebruik van
Nadere informatienieuwe woning in Austerlitz
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Austerlitz EPC0 7 woningen Thuis in het Loo De energie van morgen vandaag in huis EERB ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Nadere informatieenergiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015
energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015 Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Relatie tussen energielabel en energiegebruik
Nadere informatieBijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding
Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding
Nadere informatieDe warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.
De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie
Nadere informatieEdwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua
Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua Het hoofddoel is: het omlaag brengen van uw energierekening door gedragsinvloeden & techniek én het produceren van duurzame energie;
Nadere informatieSchothorst Amersfoort
Schothorst Amersfoort Veel voorkomende Vragen/problemen Achterstallig onderhoud Verouderde installaties Klachten over tocht en kou Ventilatie problemen ( buitenluchtkwaliteit en binnenklimaat) Verouderde
Nadere informatieDuurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready
Duurzaamheidsagenda 2015-2018 Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready Welkom Programma Inleiding gemeente Capelle aan den IJssel Toelichting programma naar een duurzame VvE Vragen
Nadere informatieGevelisolatie in vijf stappen
Gevelisolatie in vijf stappen Gevelisolatie in vijf stappen Het isoleren van de muren of gevel van uw huis is een slimme investering. Gevelisolatie levert u namelijk een energiezuinig én comfortabel huis
Nadere informatieBuurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier
Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier Programma 10 december 2017 1. 14.00 uur Welkom en programma (Tom Egyedi) 2. ALV: Begroting 2018 (Martin Lenferink) 100 e
Nadere informatieEEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN
A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE o o o o Portaal (6x) Bo-Ex Stanleylaan Bo-Ex Livingstonelaan Isolatie Geen Wel Wel Glas enkel Dubbel Dubbel
Nadere informatieALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER ALLES-IN-HUIS. Zonnepanelen. Nieuw dak. Warmtepomp. Isolerend glas. Nieuwe gevel. WTW-installatie.
ALLES-IN-HUIS Zonnepanelen Warmtepomp WTW-installatie Niewe kozijnen Nieuw dak Isolerend glas Nieuwe gevel Nieuwe deuren ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER Je woning
Nadere informatieBrochure Zo gaat u voor nul! uitstoot 100% Uw nieuwe woning is EPC = 0. duurzame energie van eigen bodem
0% uitstoot Brochure 2017 Zo gaat u voor nul! 0 Uw nieuwe woning is EPC = 0 100% duurzame energie van eigen bodem U gaat voor nul! Welkom in uw energieneutrale woning Eteck, aangenaam Al meer dan 10 jaar
Nadere informatieBlendle - Ontdek de beste journalistiek
1 van 5 12-12-2018 07:21 blendle.com Blendle - Ontdek de beste journalistiek KAJ VAN ARKEL 6-7 minuten Zo haal je het optimale rendement De klassieke, gasgestookte cv-ketel heeft zijn langste tijd gehad.
Nadere informatieScandinavisch bouwen en wonen
VOORBEELD SCHRUURWONING: LET-01 Moderne levensloop bestendige woningen op maat voor zowel de senior als een jong gezin, vanaf 40 m² t/m 175 m² woonoppervlak. Energie neutraal met lucht-water warmtepomp.
Nadere informatieenergiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe
energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Hoe komt energielabel tot stand Relatie (of niet!)
Nadere informatieGoed Voorbeelden boekje
BurenRoute Goed Voorbeelden boekje Tien tips om je oude woning energiezuiniger te maken gagoed.nl 2 Woon jij in een oude woning en wil je Goed omgaan met energie? 3 Tegenwoordig stellen we nieuwe eisen
Nadere informatieEnergie Index berekening (EI)
1 Energie berekening (EI) 2onder1 kap woningen Molenwijk Malden: Randwijksingel, 32 stuks. Wat is een Energie : Het berekent het energieverbruik van de woning en geeft dat aan met een getal tussen de 0
Nadere informatieVooruit met energie! 11 energiebesparende maatregelen met voorbeelden.
Vooruit met energie! 11 energiebesparende maatregelen met voorbeelden www.maakgoudaduurzaam.nl spouwmuur isolatie De groenste energie is energie die je niet gebruikt! Een spouwmuur bestaat uit twee muurdelen
Nadere informatieVeelgestelde vragen. over de energievergoeding, het verbruik en de energieleverancier
Veelgestelde vragen over de energievergoeding, het verbruik en de energieleverancier Inhoudsopgave Energievergoeding Pag. 3 Energieleverancier Pag. 6 Energieverbruik Pag. 8 Vragen of opmerkingen Pag. 9
Nadere informatieWAAROM ALLES-IN-HUIS?
WAAROM ALLES-IN-HUIS? ONTWIKKELD VOOR JOU Het Alles-in-Huis pakket is ontwikkeld met jou, de bewoner, als uitgangspunt. Een voorbeeld, wij weten dat veel mensen s nachts slapen met hun raam open. Daarom
Nadere informatie7 STAPPEN VOOR ENERGIEBESPARING IN EEN TANGRAMHUIS:
TANGRAMHUIS 7 STAPPEN VOOR ENERGIEBESPARING IN EEN TANGRAMHUIS: 1 - ZON - Maak gebruik van de zon, de enige kostenloze energieleverancier! Onze woningen worden naar de zon georiënteerd, dat wil zeggen
Nadere informatieBuurkracht Alteveer-Cranevelt
Buurkracht Alteveer-Cranevelt Alteveer-Cranevelt - Buurtscan - Woningscan - Overzicht maatregelen - Financiering en subsidies Buurtscan - 1.575 huishoudens - 3.135 inwoners - 7 % vrijstaand - Jaren 30
Nadere informatieEnergie opties Jouw adres,
Jouw Naam Jouw adres Jouw plaats YECT energie report 18 Dec 2014 Energie opties Jouw adres, De inschatting van de energie veranderingen bij jullie thuis leveren jullie 1.000,- Euro per jaar op. Voorgestelde
Nadere informatieVerwarming, koeling, warm water en ventilatie in uw woning
Verwarming, koeling, warm water en ventilatie in uw woning Uw woning is aangesloten op een collectief, duurzaam energiesysteem. Deze installatie verwarmt in de winter, koelt in de zomer en zorgt voor warm
Nadere informatiePelletketel CV. Ruimteverwarming. Warmtapwater
Een CV-ketel op houtpellets (pelletketel CV) is een hernieuwbaar alternatief voor de HR-ketel op aardgas. De pelletketel verbrandt houtpellets met een hoog rendement. De pellets worden door de gebruiker
Nadere informatieFrisse Lucht GREEN PACKAGE. Energie uit de lucht - 100% duurzaam
GREEN PACKAGE Energie uit de lucht - 100% duurzaam Het comfort van vloerverwarming, koeling en warmtapwater in een duurzaam energiesysteem voor bij u thuis. Frisse Lucht Green Package, duurzame energie
Nadere informatieWelkom WWW Themadag Verwarmen zonder gas
Welkom WWW Themadag Verwarmen zonder gas 26-08-2017 Waarom deze themadag? Rijk, provincies en gemeenten sturen aan op energieneutraal wonen. Als het aan de overheid ligt is in 2050 geen woning meer aan
Nadere informatieeen toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 10.00 uur Opening 10.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 10.10 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 10.45 uur Ervaringen
Nadere informatieDUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG
DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:
Nadere informatieGoed Voorbeelden boekje
Goed Voorbeelden boekje Tien tips om je historische woning energiezuiniger te maken gagoed.nl 2 Woon jij in een historische 3 woning en wil je Goed omgaan met energie? Tegenwoordig stellen we nieuwe eisen
Nadere informatieSamen investeren in energiebesparing en duurzaamheid. Energiebesparende maatregelen. informatie MOLENBUURT FASE 2
informatie MOLENBUURT FASE 2 JANUARI 2016 Energiebesparende maatregelen Samen investeren in energiebesparing en duurzaamheid In 2016 wil Intermaris bij 40 woningen aan de Paltrokmolen in Purmerend de vloer
Nadere informatieAardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober
Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober 2018 -- Programma: Even voorstellen Begrippen BENG (2020) Schil Ventileren Anders verwarmen
Nadere informatieupdate buurtonderhoudsplan
Agenda 20:00 Welkom en toelichting programma 20:10 Presentatie warmtetransitie gemeente Haarlem 20:30 Vragenrondje plenair 20:45 Ronde tafel discussie 21:00 Korte terugkoppeling per tafel 21:10 Pitch Annabella
Nadere informatieStichting Stimular. Energie positieve bedrijventerreinen Special van het gas af mn. inzet van Warmtepompen. De werkplaats voor duurzaam ondernemen
Energie positieve bedrijventerreinen Special van het gas af mn. inzet van Warmtepompen Hoorn, 12 december Marc Herberigs m.herberigs@stimular.nl 010 238 28 26 Stichting Stimular De werkplaats voor duurzaam
Nadere informatieInformatieavond energiebesparing en comfortabel wonen. Opening wethouder Binnendijk
Informatieavond energiebesparing en comfortabel wonen Opening wethouder Binnendijk Programma 1. Welkom door Wethouder Binnendijk 2. Bewonersinitiatief Klimaat in jouw straat 3. Introductie wijkaanpak;
Nadere informatieStichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak
Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak Doel van deze presentatie energie besparen lagere energie rekening comfort verhogend máár? Duurzame Vecht - van Dijk B&A isolatie actie bestaande bouw Nov. 2016
Nadere informatieHoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken?
Groen Links Zuid Holland, 11 oktober 2014 Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken? Lessons learned 20x Energieneutraal Samenwerking Gemeente Den Haag, gemeente Delft en Stadsgewest Haaglanden
Nadere informatieEen nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen De energie van morgen vandaag in huis Een zeer energiezuinige woning: het kan! Binnenkort start de verkoop van 38 woningen in het
Nadere informatieBE 2 Installatietechniek Bieschboshal warmtepomp
BE 2 Installatietechniek Bieschboshal warmtepomp Pagina 1 van 7 Joran van Reede MBGOO17B4..-05-2019 Pagina 2 van 7 Inleiding Voor u ligt een verslag over de installatie techniek van de Bieschbos hal. In
Nadere informatieeen toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 20.45 uur Ervaringen
Nadere informatieEnergieprestaties grondgebonden woningen
Energieprestaties grondgebonden woningen Meer wooncomfort met minder energie Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels Stap voor stap naar minder energiegebruik De overheid stelt steeds scherpere
Nadere informatieNaar een besparings programma voor energie in 2014
Wat is de interesse van deze groep? Naar een besparings programma voor energie in 2014 Team werk van Frans,Gerard, Theo en Danny, samen geïnteresseerd in energie besparing, met veel inzet gemaakt, zonder
Nadere informatieWonen in Pijnacker. Comfortabel en duurzaam wonen
Wonen in Pijnacker Comfortabel en duurzaam wonen Toelichting op het klimaatsysteem in de woningen aan de Emmastraat 3 t/m 21 (oneven), Stationsstraat 54 t/m 62a Faunalaan 1 t/m 35 (oneven) Bosmuiszoom
Nadere informatieDuurzame elektriciteit in het EcoNexis huis
Werkblad 1, mbo Duurzame elektriciteit in het EcoNexis huis Inleiding De wereldbevolking groeit al jaren vrij stevig. En de wereldwijde behoefte aan energie groeit mee: we kúnnen simpelweg niet meer zonder
Nadere informatieKLIMAATGARANT. De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! is gestart met de verkoop van woningen in het project. Duurzame woningen, want wordt een wijk
Nadere informatieMeer wooncomfort. Nu tijdelijk 250,- korting op. van een zonneboiler. en minder energieverbruik door 100% rendement van de zon
WIJ REGELEN HET VOOR U! Nu tijdelijk 250,- korting op uw zonnepanelensysteem bij de aanschaf van een zonneboiler Zonneboiler Meer wooncomfort en minder energieverbruik door 100% rendement van de zon voltalimburg.nl/zonneboiler
Nadere informatieKennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk
Reduses B.V. Ampèrestraat 19D 3861 NC Nijkerk T +31 (0)33 24 66 551 E info@reduses.nl I www.reduses.nl Real Dutch Smart Energy Systems Kennisdeling CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie Nijkerk 01-03-2018
Nadere informatieOpwekking duurzame energie en terugverdientijden. Niek Tramper
en terugverdientijden Niek Tramper en terugverdientijden Zonneboiler geeft warm tapwater Zonnepanelen geven elektriciteit Warmtepomp geeft verwarming Pelletkachel geeft verwarming Zonneboiler Uitgangspunt:
Nadere informatienergiebespaar Concept
nergiebespaar Concept Totaalpakket - Warmtepomp Zonneboiler CV-ketel Iets meer investeren, veel meer besparen: Zeer hoge energiebesparing! Zeer hoge subsidie! Zeer veel comfort! Waarom duurzaam? Drie redenen
Nadere informatieSBRCURnet Bouwlokalen. Samen Nul op de meter, bij woning renovatie. Henk Wegkamp 14-4-2015 vs1.1. 31 maart 2015
1 SBRCURnet Bouwlokalen Samen Nul op de meter, bij woning renovatie Henk Wegkamp 14-4-2015 vs1.1 Wat betekent Nul-op-de-meter? 4 Veel termen in gebruik Energieneutraal Energie-nota-nul EPC = 0 nzeb (nearly
Nadere informatieBestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI
Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen
Nadere informatieEnergiezuinig en comfortabel wonen in Rijswijk; een initiatief van Stadsgewest Haaglanden
Energiezuinig en comfortabel wonen in Rijswijk; een initiatief van Stadsgewest Haaglanden Welkom door wethouder Dick Jense Rob Klokman Ecostream Wat kunt u verwachten deze avond Wat is Wonen++ Energiebesparende
Nadere informatieMaak optimaal gebruik van je dak voor:
Maak optimaal gebruik van je dak voor: het opwekken van electriciteit, het oogsten van warmte, voor regenwaterbuffering, voor het bevorderen van biodiversiteit, het tegengaan van oververhitting, voor tuinieren
Nadere informatieEen nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2 De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de woningen in het project
Nadere informatieDraagt bij aan de reductie van CO2-uitstoot door het gebruik van hernieuwbare energiebronnen.
Object: Bewoners: Oppervlakte: Energiekosten: Energieverbruik: eengezinswoning 4 personen; 2 volwassenen, 2 kinderen +25 m2 15 euro per maand 7.5 kwh per jaar Draagt bij aan de reductie van CO2-uitstoot
Nadere informatieHet voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen
Aangeboden door: Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen Rob Timmermans MFP Het klimaatakkoord Is het van belang hoe jouw klant denkt over het klimaatakkoord? De meeste
Nadere informatieWarmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem
Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem Warmte is belangrijker dan elektriciteit Het is afgelopen met aardgas! Bestaansrecht van warmtenetten collectieve warmtebronnen: Duurzamer en/of
Nadere informatieDe energieprestatievergoeding
De energieprestatievergoeding Radewijkbrink 9-15, Enschede Striepebrink 10-16, Enschede Inhoudsopgave Inleiding 2 Waarom energie opwekkende woningen? 3 Wat is gebouw- en gebruik gebonden gebruik? 4 Wat
Nadere informatieWarmtepompen besparen op energie, niet op comfort
WARMTEPOMPTECHNIEK Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort Voor verwarming en productie van sanitair warm water in nieuwbouw en renovatie Warmtepomptechniek in nieuwbouwprojecten Nieuw bouwen?
Nadere informatieInvesteer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen. Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen
Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen Slim besparen Er zijn veel mogelijkheden om te besparen op energie! Echt slim besparen op energie
Nadere informatieRijksoverheid. Veel besparingsmogelijkheden t/m t/m 100. Dubbel glas. Dubbel glas. Niet extra geïsoleerd. Niet van toepassing. Nee.
Rijksoverheid Energielabel woning Westvest 191 2611BZ Delft BAG-ID: 0503010000010395 Veel besparingsmogelijkheden Energielabel B Registratienummer 863374920 Datum van registratie 13-01-2016 Geldig tot
Nadere informatieWarmte Nieuwegein Raads Informatie Avond
Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Frank Kersloot & Alex Kaat 21 april 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte in Nieuwegein 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) 3. Tarieven voor klanten 4. Afsluitkosten
Nadere informatieEen nieuwe woning in Rockanje, 8 XL-bungalows in De Lange Stallen fase 1B
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Rockanje, 8 XL-bungalows in De Lange Stallen fase 1B De energie van morgen vandaag in huis Een zeer energiezuinige woning: het kan! Binnenkort start de verkoop van de
Nadere informatie