Oriëntatie op facilitair leidinggeven

Transcriptie

1 Oriëntatie op facilitair leidinggeven Werkboek Serienummer: Licentie: Voor het activeren van deze licentie kijk je op pagina 5. Te activeren tot:

2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur: Anja Scheffer Inhoudelijke redactie: Ludo Peters Eindredactie: Hanneke Bruintjes, B Publishing Titel: Oriëntatie op facilitair leidinggeven ISBN: Edu Actief b.v.2015 Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht ( Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO ( De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu Actief, te vinden op

3 Inhoud Hoe werk je met Tendens Facilitair? Inleiding Waar kom je facilitaire diensten tegen? Werkveld Welke taken heeft de facilitaire dienst binnen een organisatie? Taken en werkzaamheden van een facilitair leidinggevende Taken van de facilitair leidinggevende Welke beroepshouding heeft een facilitair leidinggevende? Ontwikkelingen binnen de facilitaire diensverlening Duurzaamheid Eindopdracht Evaluatie en reflectie

4 Hoe werk je met Tendens Facilitair? Werken met Tendens Facilitair Door het volgen van deze oriëntatiemodule leer je hoe je werkt met de methode Tendens Facilitair. De methode bestaat voor een groot deel uit het oefenen en uitvoeren van opdrachten in de beroepspraktijk. Dit doe je in de functie van facilitair leidinggevende op je praktijkplaats: op school of in je praktijkbedrijf. Een ander deel van de methode is gericht op het opdoen van kennis (de theorie) die past bij je opleiding. Deze opdrachten maak je alleen of met medestudenten, op school of thuis. Alles waar je in de methode mee te maken krijgt, staat in het teken van je (toekomstige) beroep. Belangrijke begrippen Om te werken met Tendens Facilitair, is het belangrijk te weten hoe de methode is opgebouwd. Om te kunnen begrijpen hoe de methode is opgebouwd, moet je de betekenis van verschillende belangrijke begrippen kennen. Wat deze betekenen, kun je lezen in de woordenlijst die hierna volgt. Kwalificatie Kwalificatiedossier Werkproces Competentie Leerdoel Een kwalificatie is datgene wat je moet kennen of kunnen (beheersen) aan het eind van een bepaalde periode. Een document waarin de verschillende kwalificaties voor de beginnend beroepsbeoefenaar beschreven zijn. De methode Tendens Bediening sluit aan bij de kwalificaties die je kunt lezen in het kwalificatiedossier Bediening. Een werkproces is een onderdeel uit het kwalificatiedossier waarin de competenties (beroepshandelingen) van de beginnend beroepsbeoefenaar uitgewerkt worden. Een competentie is de optelsom van alles wat je weet, kent en kunt op een bepaald gebied. Of je een of meerdere competenties beheerst, komt tot uiting in je gedrag. Een leerdoel geeft aan wat je van een bepaald onderdeel gaat leren. Je kunt onderzoeken of je het leerdoel wel of niet behaald hebt. Leren in de praktijk De methode Tendens Facilitair is een methode die gericht is op de praktijk. Je werkt in de praktijk aan het ontwikkelen van je competenties. Dit kan je stagebedrijf zijn of de schoolpraktijk. Daarnaast is het belangrijk dat je voldoende theoretische kennis opdoet om je competenties te kunnen ontwikkelen. Dit doe je onder andere door het maken van de opdrachten, bijwonen van lessen en contacten met docenten, praktijkbegeleider en medestudenten. Waaruit bestaat de methode Tendens Facilitair? De methode Tendens Facilitair bestaat uit verschillende onderdelen. Voor het ontwikkelen van de competenties heb je de volgende materialen tot je beschikking: werkboeken - Oriëntatie op facilitair leidinggeven - Coördineren van facilitaire werkzaamheden - Facilitaire inkoop en voorraadbeheer - Leidinggeven en uitvoeren van beheerstaken 4

5 theorieboeken - Coördineren van facilitaire werkzaamheden - Facilitaire inkoop en voorraadbeheer - Leidinggeven website Bij de methode Tendens Facilitair hoort de website Op deze website vind je - nadat je bent ingelogd - per werkboek allerlei informatiebronnen, instructiefilms, aanvullende opdrachten, formulieren en links naar handige websites. Aanmaken van een account Voor het aanmaken van een eigen account voor de website moet je je persoonlijke licentie activeren. Voor in dit werkboek vind je hiervoor de gegevens. Navigeer naar de website mijn.edu-actief.nl en klik op Licentie activeren. Vul de code in en klik op Activeren. Nadat je een account hebt aangemaakt en je de persoonlijke codes hebt gebruikt, blijft de licentie 24 maanden geldig. Problemen met je licentie? Is je licentie niet (meer) geldig? Of is hij niet duidelijk leesbaar? Neem dan contact op met Edu Actief. Dit kan door een te sturen naar info@edu-actief.nl, of door te bellen naar Houd je gegevens bij de hand. Er zal worden gevraagd naar je licentiecode (voor zover leesbaar) en het serienummer dat bij de licentie is gedrukt. 5

6 Inleiding Over dit werkboek Met de opdrachten uit dit werkboek ga je je oriënteren op het werk van een facilitair leidinggevende. In welk soort bedrijven kan een facilitair leidinggevende gaan werken? Welke taken en werkzaamheden moet je dan gaan uitvoeren? Wat is er belangrijk bij deze taken en werkzaamheden? Welke houdingsaspecten horen bij het beroep van facilitair leidinggevende? Welke houdingsaspecten heb je zelf? Wat moet je verder ontwikkelen? Door middel van verschillende opdrachten ga je met deze vragen aan de slag en krijg je een beeld van het werk van een facilitair leidinggevende in verschillende organisaties. Je gaat aan de slag als facilitair leidinggevende. Dit werkboek is niet specifiek gekoppeld aan een werkproces uit het kwalificatiedossier Facilitair leidinggeven. Het geeft een overzicht van de branche en het werkveld, waardoor de theorie en werkboeken beter te begrijpen zijn. Wanneer je de theorie of de methodesite moet raadplegen, staat er een pictogram in het werkboek. Bij dit pictogram lees je wat je nodig hebt om de opdracht(en) te maken. Er zijn drie verschillende pictogrammen: TheorieHier lees je in welk theorieboek en in welke paragraaf je de informatie vindt om de volgendeopdracht(en) te maken. Bron op Hier lees je of je een formulier, weblink, opdracht of andere soort bron bij de opdracht gebruikt en welke dit is. Film op Hier zie je welke film je moet bekijken om de opdracht te maken. 6

7 Werken met Wanneer je wordt verwezen naar een film of andere soort bron op de methodesite, doe je het volgende: 1. Ga naar 2. Klik op Studentenmateriaal. 3. Kies voor Oriëntatie op facilitair leidinggeven. Hoe sluit je dit werkboek af? Alle kennis en houdingsaspecten leer je door het maken en uitvoeren van de opdrachten. Uiteindelijk moet je in staat zijn alle facetten en mogelijkheden van de horecabranche te herkennen en te benoemen. Je levert in elk geval de volgende producten op: Theorie: Alle opdrachten uit dit werkboek heb je gemaakt. Je hebt de eindtoets gemaakt. Praktijk: Je hebt een uitgewerkt reflectieverslag gemaakt. Tips voor werken en leren: Maak zo veel mogelijk gebruik van jouw ervaringen in de praktijk. Gebruik zo veel mogelijk de procedures en gegevens van jouw praktijkbedrijf om aan de opdrachten en de eventuele eindopdracht te voldoen. Maak goede afspraken met je praktijkbegeleider. Maak een goede planning (stappenplan/afsprakenlijst) waarin staat wanneer je wat gaat doen en bij wie je eventueel hulp kunt vragen. Stem dit af met je docent. 0.1 Oriëntatie Opdracht 1: Eigen ervaring a. Waar heb jij zelf te maken gehad met facilitaire dienstverleners? b. Wat zijn je overwegingen om voor deze opleiding te kiezen? Facilitair beheer is meer! Saxion Facilitaire Bedrijfsfilm c. Beschrijf voorbeelden uit de films waar je iets zag over: dienstverlening klantgerichtheid probleemoplossend ondersteunend voor het primaire proces duurzaamheid proactief zijn veiligheidsbewustzijn risicopreventie. d. Zijn er verschillen tussen de facilitaire werkzaamheden van de twee bedrijven? Welke? e. Welke overeenkomsten zag je? f. Was er iets bij wat je verraste omdat je dat niet verwacht had? 7

8 g. Maak met je klas een filmpje waarin jullie allemaal kort vertellen en met beelden ondersteunen wat je zo leuk vindt aan facilitaire dienstverlening. 0.2 Nulmeting Om voor jezelf in beeld te brengen wat je al weet, ga je de leerdoelen doornemen. Met de uitslag kun je een planning maken voor de komende periode. Het is belangrijk dat je van elk leerdoel in de kolom Nulmeting aangeeft of je dit beheerst. In overleg met je docent kun je op basis hiervan eventueel onderdelen overslaan. Dit bepaalt de docent. Om een beeld te krijgen van wat je hebt geleerd, vul je na afronding van de opdrachten de kolom Evaluatie in. Verderop lees je hier meer over. Nr. Leerdoel Nulmeting Evaluatie ja nee ja nee 1. Je kunt facilitaire werkvelden beschrijven. 2. Je kunt onderdelen van facilitaire dienstverlening beschrijven. 3. Je kunt facilitaire doelen/resultaten benoemen. 4. Je hebt inzicht in de verschillen tussen profit- en non-profitbedrijven en facilitaire diensten en facilitaire aanbieders. 5. Je kunt taken en werkzaamheden van een facilitair leidinggevende beschrijven. 6. Je kent de basisprincipes van de hygiënecodes (HACCP), de Arbowet en NEN-ISO-normen. 7. Je houdt je aan de gestelde hygiëne-eisen en -voorschriften binnen de facilitaire dienst. 8. Je houdt je aan de veiligheidsvoorschriften binnen de facilitaire dienst. 9. Je schat in verschillende situaties mogelijke veiligheidsrisico s in. 10. Je kunt je eigen beginsituatie inschatten met betrekking tot taken en werkzaamheden van een facilitair leidinggevende. 11. Je kunt aspecten van de beroepshouding van een facilitair leidinggevende beschrijven. 12. Je handelt klantgericht in standaardsituaties. 13. Je bent je bewust van veiligheidsrisico s. 14. Je stelt prioriteiten. 15. Je communiceert met klanten en medewerkers. 16. Je kunt je eigen beginsituatie inschatten met betrekking tot de beroepshouding van een facilitair leidinggevende. 17. Je kunt verschillende ontwikkelingen binnen de branche beschrijven. 18. Je kunt de gevolgen van de nieuwe ontwikkelingen voor de facilitaire dienstverlening toelichten. 8

9 0.3 Planning Door het maken van een planning houd je controle over je werkzaamheden. Daarom maak je een planning voor dit werkboek. Je maakt een planning voor zowel de praktijk als de theorie (workshops, hoorcolleges enzovoort). Geef in je planning aan wanneer je wat gaat uitvoeren, hoeveel tijd je eraan denkt te besteden en wanneer je iets af wilt hebben. Wat Geplande tijd Werkelijke tijd Waar: school, thuis, BPV? Wanneer is het klaar? Inleiding Plannen Opdrachten Eindtoets Theorie Praktijk Evaluatie Reflectie Controleer samen met je docent of je een realistische planning hebt gemaakt en wat de planning van je docent is. 9

10 Waar kom je facilitaire diensten tegen? 1. Waar kom je facilitaire diensten tegen? Je hebt gekozen voor een opleiding die je gaat voorbereiden op een baan als facilitair leidinggevende. De bedoeling is dat je na deze opleiding gaat werken bij een van de bedrijven die een facilitaire dienst hebben of bedrijven die facilitaire diensten aanbieden aan een organisatie. Een facilitaire dienst zorgt ervoor dat de organisatie van de huishoudelijke taken goed verloopt. Zo moet het bedrijf bijvoorbeeld schoon zijn, de post moet bij de juiste mensen terechtkomen, de inkoop moet goed geregeld zijn en ook de verzorging van vergaderingen moet goed op orde zijn. Je snapt wel dat de taken van de facilitaire dienst per bedrijf kunnen verschillen. In dit hoofdstuk ga je verdiepen in de verschillende bedrijven waar facilitaire dienstverlening voorkomt en waar je later kunt gaan werken. De facilitaire dienst zorgt onder meer voor het inrichten van een vergaderruimte. Leerdoelen: - Je kunt de verschillende facilitaire werkvelden beschrijven. - Je kunt facilitaire doelen/resultaten benoemen. - Je hebt inzicht in de verschillen tussen profit- en non-profitbedrijven, en facilitaire diensten en facilitaire aanbieders. 1.1 Werkveld Je kunt facilitair dienstverlener zijn op het niveau van medewerker, maar ook als leidinggevende. Wanneer we spreken over facilitair dienstverlener bedoelen we hiermee zowel facilitair medewerker als facilitair leidinggevende. 10

11 Waar kom je facilitaire diensten tegen? Een facilitair dienstverlener is werkzaam bij veel onderdelen binnen een organisatie. Je krijgt daardoor te maken met veel verschillende werkzaamheden. Je wordt opgeleid tot een alleskunner. Je leert tijdens je opleiding binnen welke onderdelen van een bedrijf of organisatie je kunt gaan werken en welke bedrijven een Facilitaire Dienst hebben. De afdeling Facilitaire Dienstverlening komt voor bij profit- en bij de non-profitorganisaties. Profitorganisatie Profit betekent winst in het Engels. Een profitorganisatie is een organisatie (bedrijf) die als doel heeft om winst te behalen. Profitorganisaties waar je als dienstverlener kunt werken, zijn bijvoorbeeld: hotels congrescentra bungalowparken pretparken evenementenbureaus schoonmaakbedrijven banken. Congrescentrum. Non-profitorganisatie Een non-profitorganisatie is een organisatie die niet als doel heeft om winst te behalen. Dit zijn meestal overheidsbedrijven of gesubsidieerde bedrijven. Dat zijn bedrijven die geld krijgen van de overheid. Non-profitorganisaties waar je als facilitair dienstverlener kunt werken, zijn bijvoorbeeld: ziekenhuizen verzorgingstehuizen gemeentehuizen (grote) scholen. 11

12 De huishoudelijke taken verschillen per organisatie. Je begrijpt dat een lunch voor de leerlingen van een school anders wordt klaargemaakt dan de lunch voor de gasten van een vijfsterrenhotel. Werkomgevingen De Facilitair leidinggevende is werkzaam in sterk wisselende werkomgevingen en in dienst van een facilitaire aanbieder of werkzaam binnen de facilitaire dienstverlening van organisaties. De werkomgevingen waar de Facilitair leidinggevende zijn werkzaamheden verricht lopen erg uiteen. Veel voorkomende werkomgevingen zijn onder andere de repro, schoonmaak en catering. De facilitair leidinggevende beheert één of diverse gebouw(en) waar bedrijven vanuit verschillende sectoren zijn gevestigd. Dit kunnen scholen, verzorgingsinstellingen, ziekenhuizen, hotels recreatieverblijven of kantoren zijn. Voorbeelden van organisaties waar de Facilitair leidinggevende werkzaam is zijn: zorginstellingen welzijnsorganisaties hospitality en eventbranche cateringbedrijven. Zorginstellingen Zorginstellingen zijn instellingen of bedrijven die zorg aanbieden aan mensen met een beperking of mensen die ziek zijn. Zorginstellingen zijn verzorgingshuizen, ziekenhuizen, verpleeghuizen of instellingen voor verstandelijk gehandicapten. Als facilitair dienstverlener bij een zorginstelling draag je zorg voor de uitvoeringen van zorgondersteunende taken rondom de patiënt, bewoner of gast. Je voert zowel gastvrijheidstaken als huishoudelijke en lichtverzorgende taken uit. Als facilitair medewerker heb je een actieve rol bij de ondersteunende dienstverlening van de zorginstelling. Welzijnsorganisaties Welzijnsorganisaties zijn organisaties voor alle groepen in de samenleving. Van kinderen tot ouderen. Welzijnsorganisaties bieden verschillende vormen van activiteiten en hulpverlening aan. Denk aan cursussen, wijkbijeenkomsten en workshops. De vormen van hulpverlening zijn maatschappelijk werk, juridisch advies, schuldhulpverlening en ouderenwerk. Welzijnsorganisaties zijn vaak gevestigd in buurthuizen. Hospitality en eventbranche Bij de hospitality en eventbranche moet je denken aan evenementen, congressen, organisatiebureaus en partycentra. Maar ook de toeristische branche is een werkterrein voor de facilitair medewerker of leidinggevende. Voorbeelden hiervan zijn entertainmentorganisaties, hotels, pretparken, touroperators en recreatiebedrijven. Bij deze organisaties staat gastvrijheid hoog in het vaandel. In deze branche ondersteun je als facilitair medewerker de organisatie van bijeenkomsten en evenementen, voer je receptiewerkzaamheden uit en houd je je ook bezig met de voeding en de catering. Cateringbedrijven Catering is een Engels woord voor het verzorgen van eten en drinken. Dat wordt voornamelijk verzorgd in de grotere bedrijven (bedrijfsrestaurants), maar ook op evenementen worden vaak cateraars ingehuurd. Dat kan een bruiloft zijn, maar ook een groot dance-event. Wanneer een cateraar en opdrachtgever een contractuele overeenkomst met elkaar aangaan voor langere tijd, is er sprake van contractcatering. Dit kan een plaatselijk of regionaal werkend bedrijf zijn, maar vaak zijn het grote landelijk opererende bedrijven die op contractbasis catering verzorgen. 12