Door de Grote Kloof Eenhoorn verkent het Caledonisch Kanaal

Transcriptie

1 Door de Grote Kloof Eenhoorn verkent het Caledonisch Kanaal Sommige kanalen zijn veel meer dan alleen een efficiënte route tussen vaarwaters. Denk maar aan het Panama- of het Suezkanaal. Maar je kunt ook dichter bij huis terecht. Michiel Scholtes zeilde naar de verbinding tussen de Schotse oost- en westkust en verkende het Caledonisch Kanaal. foto: Catherine Dumont de Chassart et welkom in de zeesluis van Clachnaharry is allervriendelijkst. De sluiswachters nodigen je uit in hun sluiskantoor. Ze leggen uit hoe het op het kanaal toegaat en dat je er voor 150 pond een lange week over mag doen. Douane? Geen douane; heerlijk land. Na betaling krijg je een sleutel aan een stukje hout. Die past op alle sanitair langs het hele kanaal, in te leveren aan de Atlantische kant. Ik vroeg of ze de boot nog moesten controleren op kanaalwaardigheid de folders maken daar melding van. De sluiswachter schudde zijn hoofd. Dan tuf je door een spoorbrug en omhoog via Clachnaharry Lock naar 10

2 tekst: Michiel Scholtes Seaport Marina, de enige ware jachthaven aan het kanaal. Even verderop ligt de eerste trap: Muirtown Locks. et Caledonian blijkt een waterloopkundig attractiepark waar je tijd voor moet nemen. Dagelijks een stukje. De ene plek is nog schilderachtiger dan de andere, dus waarom haast? De gegraven delen van het kanaal slingeren langs een zorgvuldig gemeten hoogtelijn door wild begroeide heuvels, langs ommuurde weiden en dichte bossen. Hier en daar stort het water zich over een (overloop) in een lagergelegen rivier die ongeveer dezelfde bochten maakt. Wie zijn benen wil strekken, gaat van boord, loopt langs het jaagpad mee met de boot, plukt onderweg bloemen en 11

3 foto: Catherine Dumont de Chassart bramen en scheept weer in bij de volgende sluis of brug. Je kijkt steeds uit op zompige groene hellingen, doorsneden door duizenden stroompjes die uitkomen op beekjes die weer samenkomen in ruisende rivieren. Neem bergschoenen mee. Ga wandelen. Je voeten zakken er weg in mos en veldbloemen. Vlinders dansen er boven glinsterende stenen en vogels zingen in kromgetrokken bomen. Roofvogels bidden er boven kammen en in de verte steken pieken van de Grampians omhoog. vernachten doe je meestal bij een sluis. Die van het Caledonian zijn onhollands. De kolken zijn van bergstenen moppen, uit de groeven pist 12

4 tekst: Michiel Scholtes het als het water zakt. De houten deuren zijn pikzwart, de ijzeren hekken smetteloos wit. Ze liggen in kleurige tuinen, met liefde onderhouden door behulpzame sluiswachters. Die wonen in stokoude huizen met schoorstenen waaruit ook s zomers rook kringelt, tegen vocht en kou. Vredige plekken waar de wereld langstrekt in jachten van steeds andere nationaliteit. De jonge sluiswachter van Cullochy Lock vertelt: Negen jaar geleden kwam ik hier voor een vakantiebaan, nu krijg je me hier met geen tien paarden meer weg. ij elke sluis liggen drijvende steigers. Er staat altijd een sanitair gebouwtje van hout, leisteen en graniet, 13

5 foto: Catherine Dumont de Chassart 14

6 tekst: Michiel Scholtes Caledonian Pilot Het Caledonisch Kanaal is ongeveer 60 mijl lang, 22 mijl daarvan is gegraven. Het is ruim 4 meter diep en op 35 meter hoogte hangen een paar hoogspanningsleidingen. Het heeft 29 sluizen, 14 ten oosten en 15 ten westen van het hoogste punt halverwege CALEDONIAN CANAL het kanaal. Ze overbruggen een hoogteverschil van zo n 30 meter, ruim 2 meter per kolk. Het sluispersoneel Loch Oich Loch Lochy INVERNESS Loch Ness FORT WILLIAM is vriendelijk, geduldig en doelmatig. Bediening FORT WILLIAM s zomers: tussen en uur, behoudens de middagpauze. Binnen deze kantooruren draaien de zeesluizen +/- 4 uur HW. Hier en daar ligt betonning. Rode boeien langs de noordwestelijke, groene langs de zuidwestelijke oever. De overnachtingsplaatsen bij sluizen hebben drinkwater en soms ook stroom op de drijvende steigers. Scheepsbenodigdheden (zeekaarten) bij Caley Marine, aan de westkant vlak na Muirtown Locks en bij Gael Force in Anderson Street aan de oostoever van de rivier Ness, dicht bij de monding. Bevoorraden doe je in Inverness, Fort Augustus en Corpach. Het internet levert alle denkbare informatie: b.v. 15

7 foto: Hil Boerman opgetrokken uit wat de natuur daar biedt. Brandschoon. Bij Dochgarroch komt twee keer per dag een vrouwtje met een bezem uit het bos. Ze wast en dweilt en verdwijnt weer zwijgend in het groen. p drie plekken zijn de sluizen als vistrap gegroepeerd: van oost naar west bij Muirtown, Fort Augustus en bij Banavie. Als er veel water van de bergen komt, stroomt het in brede gordijnen over de deuren en valt ruisend van kolk naar kolk naar kolk. Het complex bij Banavie,, is het langst; acht kolken. Wij schutten er naar beneden in een uur met welgeteld twee jachten, want deze zomer is zelfs naar Schotse begrippen nat en koud en het aantal buitenlandse jachten ligt laag. Soms schut je mee met huurmotorjachten, een soort plastic 16

8 tekst: Michiel Scholtes boterhamdozen met rubber strips rondom. De meeste hebben een Engelse stadsbemanning, op andere hoor je Frans of Italiaans of Pools. Ze manoeuvreren beroerd. Een Italiaan vaart de stootrand van zijn boot bij het invaren van een kolk. Een Engelse huisvader springt te vroeg van boord en raakt te water, gezin in paniek. Sluiswachters helpen ze zonodig apart de kolken in en uit. ier lochs maken deel uit van het Caledonisch Kanaal: het kleine Loch Dochfour, Loch Ness, Loch Oich en Loch Lochy. Loch Ness is het indrukwekkendst. Hellingen aan weerszijde rijzen tot 500 meter hoog. Het meer is zo lang dat je het eind niet kunt zien en je blik stuit pas op de achterliggende bergen, waaronder de grimmige Ben Nevis (1344 m). 17

9 foto: Catherine Dumont de Chassart Buien smeren af en toe het vergezicht dicht. Soms regent het hard boven de noordwestelijke hellingen, terwijl de zon fel op de zuidoostelijke schijnt. Als wij bij Dochfour Loch Ness opvaren, zetten we zeil. Gereefd, want af en toe raast er van een helling koude lucht die witte kopjes op het water waait. Diezelfde dag nog kruisen we naar Urquhart Bay en overnachten aan de voet van het gelijknamige kasteel. De volgende dag kruisen we naar Fort Augustus, een toeristisch dorpje waar Poolse caissières de grootste attractie zijn. Het grootse landschap lijdt hier aan een mercantiel vetrandje, maar hervindt zijn zuiverheid zodra je het dorp verlaat. et smalle Loch Oich ligt in de bossen, is charmant, intiem en heeft de 18

10 tekst: Michiel Scholtes meeste ankerplekken. Loch Lochy is een kleinere uitvoering van Loch Ness, maar met nog hogere oevers (700 m). Laggan Locks aan de oostkant liggen in een landschap waar je stil van wordt. Toch overvalt me op Loch Lochy een zekere kanaalmoeheid. Het Caledonische prentenboek is prachtig, maar de levendigheid van de zee ontbreekt. Ik mist het getij, de drukke zeevogels en zeezoogdieren, de krabben en makrelen. En het westelijkste stuk kanaal is het mooiste niet. Als de zeesluis bij Corpach zijn deuren opent, Eenhoorn het zoute Loch Linnhe opvaart en roepende scholeksters opvliegen van de slikrand van Eilean na Creiche, heb ik het gevoel zelf weer mijn vleugels uit te slaan. 19