Informatieborden De Rips 1. D n Blikken Emmer Informatiebord bij D n Blikken Emmer

Transcriptie

1 Informatieborden De Rips De Rips is een relatief jong peeldorp. Je verwacht dan ook niet dat er in dat dorp veel te zien en te beleven is vanuit de geschiedenis. In de praktijk blijkt dat echter anders te zijn, maar dat een bewoner of bezoeker daarvan niet op de hoogte is door gebrek aan informatie. Om dit te compenseren wordt door heemkundekring De Rips voorgesteld om op een aantal bijzondere plaatsen, waar onbekende bijzonderheden uit de historie van De Rips te melden zijn, informatieborden te plaatsen om de bezoeker te attenderen op de onverwachte plekken. Het gaat om informatieborden met de volgende onderwerpen. 1. D n Blikken Emmer 2. Bazi-kamp 3. Freya radarpost 4. Loopgraven Klotterpeel 5. Koordekanaal 6. Rijkswerkkamp De Rips (Chinezenkamp) 7. Grenspaal De Loef 8. Steentijdvindplaats Oude Bakelsedijk 9. Twee oude handwijzers 1. D n Blikken Emmer Op de Stippelberg ligt een groep stuifduintjes van wisselende omvang en hoogte. Het hoogste punt werd van oudsher als markant punt aangegeven. Het moet in de onbegroeide Stippelberg een opvallend punt geweest zijn dat al van ver duidelijk zichtbaar moet zijn geweest. Dit hoogste punt staat sinds enige tijd bekend onder de naam D n Blikken Emmer. Dit hoogste punt ligt vlak langs de weg vanuit Milheeze, een weg die nu de naam Bergweg draagt. Bij het in kaart brengen van de Peel ten behoeve van het oudste kadaster werd het punt als uitgangspunt genomen bij het opzetten van het meetnet. Op de oudste kadasterkaarten heeft het daarom het merk A gekregen, dat aangeeft dat het gaat om het meest markante en belangrijkste meetpunt. Bij de ontginningswerkzaamheden op de Stippelberg werd D n Blikken Emmer door de arbeiders gebruikt als ontmoetingsplaats en schaftplaats. De plaats werd gemarkeerd door een paal als baken met daaraan bevestigd een afgedankte lege emmer. In het jaarverslag van de Heidemij van 1909 wordt de plaats Lege Emmer genoemd. Bovenstaande informatie is niet compleet, maar geeft wel aan dat de plek een bijzondere betekenis had. Reden om er middels een informatiebord aandacht voor te vragen. Informatiebord bij D n Blikken Emmer Om de informatie over het markante punt D n Blikken Emmer toegankelijk te maken voor de wandelaars op de Stippelberg is het wenselijk een informatiebord te plaatsen. Daarvoor is het nodig de meest belangrijke informatie te verzamelen en te filteren. Dan kan op inhoudelijk verantwoorde wijze een tekst worden opgesteld voor een informatiebord. Het verzamelen van de informatie zal door de heemkundekring van De Rips worden uitgevoerd. Zij maakt ook een voorstel voor de tekst op het informatiebord. Het bord komt uiteraard bij D n Blikken Emmer te staan en dat is grondgebied van Natuurmonumenten. Die organisatie wil hieraan meewerken en wil dat het formaat van het bord voldoet aan de standaard die door Natuurmonumenten ook op andere plaatsen hanteert. Het wordt een informatiebord in de vorm van een lessenaar, geleverd worden door Natuurmonumenten. Natuurmonumenten zal ook de plaatsing van het bord realiseren.

2 Fragment van de meetgegevens t.b.v. het kadaster vanuit meetpunt A: Signal de Stippelberg De lokatie van D n Blikken Emmer (merk A) op de oudste kadasterkaart.

3 2. Bazi-kamp De Rips Het codewoord Bazi werd door de Duitse bezetter gebruikt om een geheime Duitse radarpost ten zuidoosten van het dorp De Rips aan te duiden. Deze radarpost maakte deel uit van een lange keten tussen Denemarken en de Zwitserse grens en was bedoeld om, bij nacht binnendringende Britse bommenwerpers, te detecteren om deze door nachtjagers te laten neerschieten. De Duitsers gebruikten dierennamen voor deze codes van hun radarposten(bazi=bazille of Bacil) De eerste letter daar van kwam overeen met de eerste letter van de plaats waarbij de post was gelegen, hier Bakel. Bazi werd in de winter van 1941/42 aangelegd in de omgeving van het huidige kruispunt Peeldijk en Hazenhutsedijk. Er stonden diverse barakken verspreid over het gebied waar ca 60 Duitse mannen en vrouwen werkten. Verder een Freya zoekradar en twee Wurzburg Riesen richtradars om afstand en hoogte van een binnendringende bommenwerper te melden. Maar ook Y-peiltorens een toren met mitrailleur, transformatoren, andere onderkomens en er lagen heel veel kabels en loopgraven. Op 8 september 1944 werd de post verlaten. Daags daarna kwam een Duitse vernielingsploeg terug die de radars rond 9 uur in de avond opbliezen en de barakken in brand staken. Daarmee was een einde gekomen aan de geschiedenis van een van de vele, maar weinig bekende Duitse radarposten in ons land. Nu is er enkel een restant als vleermuizenkelder over van het kamp zelf maar ook de betonnen voeten waar de radars op gestaan hebben zijn nog aanwezig in het veld Meer info: Achter het bord de Stippelberg staat een zitbank aan het begin van de Oude bakelsedijk. Het straatnaambord staat er vlak achter. Hier zou een prachtige plaats zijn voor het infobord omtrent het Bazikamp met plattegrond en foto's en uitleg.

4 Plattegrond van Bazi-kamp De Rips. Ter plaatse van de letter M komt een informatiebord. Bij de letter F is het fundament van radarpost Freya aanwezig. 3. Freya radarpost Onderdeel van Bazi-kamp De Rips is een grote zoekradarpost met de naam Freya. De post ligt tussen een verhard fietspad en een wandelroute in de nabijheid van de Oude Bakelsedijk. Het fundament van de radarpost is nog zichtbaar aanwezig voor passerende fietsers aan de ene kant en passerende wandelaars aan de andere kant. Voor beide bezoekers is een informatiebord over de betonnen kolos zeer welkom en herinnert aan een geheime Duitse verdedigingslocatie uit de tweede wereldoorlog. Zie ook de informatie hierover onder de kop Bazi-kamp, waarvan Freya een onderdeel was. Onderstaand een foto van de aanwezige fundering en tevens een foto van een dergelijke radarpost in volle werking.

5 4. Koordekanaal, onderdeel van de Peel-Raamstelling Het Koordekanaal is eind jaren 30 van de vorige eeuw gegraven. Het was een onderdeel van de Peel-Raamstelling en werd afgetakt vanaf het Defensiekanaal en liep door de Jodenpeel. Vervolgens liep het door het natuurgebied de Klotterpeel, passeerde daarna de verharde weg De Rips-Milheeze, maakte een haakse bocht richting De Rips en vervolgde zijn weg schuin door de bossen van het Beestenveld richting de Ripse Paal waarna afgebogen werd naar De Vossenberg en vervolgens via Elsendorp terug naar het Defensiekanaal. Dit onderdeel van de Peel-Raam-Stelling is echter tamelijk onbekend en verdient het om meer aandacht te krijgen. Niet alleen de aandacht, maar ook de toegankelijkheid en de zichtbaarheid moeten worden verbeterd. Het Koordekanaal is als zodanig niet onderhouden. Onderhoud en plaatselijk herstel ervan is noodzakelijk geworden. Daarnaast zijn delen van het Koordekanaal na de tweede wereldoorlog weer gedempt, waardoor de restanten niet allemaal op elkaar aansluiten. Ook hierin kan verbetering worden gebracht. Het doel van het project is herstel en onderhoud van bestaande onderdelen van het Koordekanaal te regelen; de zichtbaarheid en bereikbaarheid te verhogen van bestaande delen; publieksinformatie samenstellen over zowel de bestaande als de verdwenen delen van het Koordekanaal en zo mogelijk verdwenen delen van het Koordekanaal herstellen, zodat delen weer op elkaar aansluiten. Deze activiteiten worden in delen uitgevoerd. Het opstellen van publieksinformatie en het plaatsen van informatieborden wordt hier beschreven. In een afzonderlijk project worden de fysieke componenten zoals herstel en onderhoud geregeld. 5. Loopgraven Klotterpeel Met de Peel-Raamstelling en het Koordekanaal ging ook de aanleg van loopgraven gepaard. Inmiddels zijn deze nagenoeg allemaal verdwenen. Alleen ter hoogte van de Klotterpeel is een restant van de loopgraven nog steeds zichtbaar aanwezig. Om hier aandacht aan te schenken wordt een informatiebord geplaatst en worden de restanten toegankelijk gemaakt voor voetgangers. 6. Rijkswerkkamp De Rips (Chinezenkamp) Rijkswerkkamp De Rips werd gebouwd vanaf eind 1940 en was aanvankelijk bedoeld voor de opvang van werkelozen die te werk gesteld werden vanuit de Rijksdienst voor de Werkverruiming. (niet te verwarren met D.U.W.: Dienst Uitvoering Werken).Het bestond uit houten gebouwen, zoals woning met grote keuken en bijbehorende berging, grote kantine en 4 stuks woon-slaapbarakken met een 12 tal open latrines. Er konden 192 personen gehuisvest worden. In 1941 werden er ca 120 Chinese bootsmannen in ondergebracht die vanuit de geblokkeerde haven van Rotterdam niet meer konden uitvaren. Zij werden te werkgesteld in de Ripse bossen en ontginningen in de Peel. Op het eind van de oorlog was het een commandopost en veldhospitaal van de Engelse land en luchtmacht. Na de oorlog was het een opleidingskamp voor O.V.W.-ers.(oorlogsvrijwilligers) Zij genoten hier basisopleidingen om uitgezonden te worden naar Nederlands Indië. Kortom de bonte stoet van bewoners was nog veel langer. Op de plaats van het voormalige Chinezenkamp wordt langs de weg een informatiebord geplaatst. Omdat er geen wandel- of fietsroute aanwezig is, moet hierin tevens worden voorzien. Meer informatie: %29_Voormalig

6 7. Grenspaal De Loef Eén van de oude grenspalen tussen Bakel en Oploo is De Loefpaal. De grenspaal is enige jaren geleden herplaatst, maar informatie over deze grenspaal is niet ter plaatse aanwezig. Van de gemeente St Antonis is al eerder toestemming verkregen voor plaatsing van een informatiebord langs de fietspad ter plaatse. Nu moet het bord nog worden geplaatst. Meer informatie en locatie: 8. Steentijdvindplaats Oude Bakelsedijk/Korenhorst Over een grote lengte van een voormalige Maasterrasrand, waarover ook de Oude Bakelsedijk loopt richting de Hazenhut, is een van de meest omvangrijke vindplaatsen uit het jong paleolithicum aanwezig. Het betreft een archeologisch rijksmonument. Het is gewenst om informatie te verschaffen over de voorgeschiedenis van het gebied in de prehistorie aan passerende fietsers. Het fietspad volgt het tracé van de Oude Bakelsedijk. Een geschikte plaats hiervoor is in de nabijheid van een picknickbank en de visvijver. 9. Twee oude handwijzers Vanuit Milheeze liepen voor de Peelontginning twee wegen door de Peel. Een ervan volgde grotendeels de Oude Bakelsedijk richting de Hazenhut, de andere liep via het huidige dorp De Rips naar Oploo. Langs deze laatste route stonden destijds twee handwijzers. De eerste stond ter hoogte van de Klotterpeel, de andere stond veel noordelijker in de Aarlese Peel. De bedoeling is om beide handwijzers te herplaatsen. De handwijzer bij de Klotterpeel is makkelijk realiseerbaar, omdat de locatie langs de huidige verharde weg ligt en dus goed bereikbaar is. De locatie in de Aarlese Peel ligt op grondgebied dat nu in beheer is bij Brabants Landschap. Voor de locatie zie: De oude padenstructuur is nog aanwezig, maar maakt geen onderdeel uit van bestaande routestructuren. Dat kan overigens redelijk eenvoudig worden gerealiseerd, maar daarvoor is het nodig om een bruggetje te maken over de grenssloot langs de voormalige grens tussen Bakel en Gemert. Dan is aansluiting zowel naar het noorden als naar het zuiden op bestaande routes mogelijk. Het realiseren van deze twee oude handwijzers is al eerder besproken in de straatnamencommissie van Gemert-Bakel.

7 Onderstaand een kaartje waarop drie plaatsen voor infoborden zijn ingetekend. 1) Rijkswerkkamp, ligt aan de Oude Rips en mooi zou zijn langs de Oude Rips bij de ingang van het voormalige kamp met boogconstructie. 2) De oude handwijzer in de Aarlese Peel ligt op een nog bestaand knooppunt van oude wegen die nu nog hun functie vervullen. De oude padenstructuur is nog aanwezig, maar maakt geen onderdeel uit van bestaande routestructuren. Dat kan overigens redelijk eenvoudig worden gerealiseerd, maar daarvoor is het nodig om een bruggetje te maken over de grenssloot langs de voormalige grens tussen Bakel en Gemert. Dan is aansluiting zowel naar het noorden als naar het zuiden op bestaande routes mogelijk. (op de kaart aangegeven met de letter B). 3) De Loeff paal staat er al, er moet alleen nog een plaquette op. De paal staat in de berm van het fietspad van de weg Oploo-De Rips. Formeel zal dat provinciegrond zijn, maar voor de volledigheid voegen we deze toe. B