Landelijke studiegids Vrouwenstudies/Genderstudies

Transcriptie

1 Nederlands Genootschap Vrouwenstudies Landelijke studiegids Vrouwenstudies/Genderstudies 2010/2011 Samenstelling: Jeanette van der Sanden, Niels Spierings, Rieke Spierings, Sanne Versteegh & Marta Zarzycka

2 Universiteit Pagina Nijmegen, Radboud Universiteit 3 Groningen, Rijksuniversiteit 55 Utrecht, Universiteit Utrecht 65 Utrecht, Universiteit voor Humanistiek 91 Amsterdam, Universiteit van Amsterdam 95 Amsterdam, Vrije Universiteit 188 Wageningen, Wageningen Universiteit 218 Maastricht, Universiteit Maastricht 221 Tilburg, Universiteit van Tilburg 234 Leiden, Universiteit Leiden 235 1

3 2 advertentie

4 Nijmegen, Radboud Universiteit Interdisciplinair (Institute for Gender Studies) EXTREME MAKEOVER CULTUUR, LICHAAM EN HET IDEALE ZELF (V/M) Post-propedeutisch, 6 EC De mogelijkheden om het lichaam te verfraaien of zelfs te verbouwen nemen snel toe. De schoonheidsindustrie draait op volle toeren, en als schouwspel scoort streven naar schoonheid hoge kijk- en oplagecijfers. Avond aan avond vergapen miljoenen kijkers zich aan Makeover-shows en Next Top Model-verkiezingen in vele varianten. Nu is de droom van zelfverbetering op zich niet nieuw. Iedere cultuur kent eigen idealen van schoonheid. De verbeelde schoonheid wordt vaak - zo al door de Griekse filosoof Plato - geassocieerd met goedheid, of gezien als een promesse de bonheur, een belofte van geluk. Religieuze mythen, sprookjes, romans en wetenschappelijke tractaten laten zien dat mensen door de eeuwen heen gefascineerd werden door de droom van zelftransformatie, opgevat of verbeeld als perfectionering van het lichaam. Maar waar men zich in eerder eeuwen moest beperken tot de kracht van verbeelding en geloof, of tot verfraaiende middelen die duur of niet zonder risico waren, lijkt de vervolmaking van het lichaam nu binnen ieders handbereik. Plastische chirurgie, cosmetische industrie en modebladen beloven ieder die bereid is geld in zichzelf te investeren het uiterlijk van een prinses. Of van een popster naar keuze. Kenmerkend voor de huidige beeldcultuur rond lichaamsverbetering is wel, dat de verschillen tussen de seksen zeer uitdrukkelijk worden aangezet. Vrouwen zijn bij voorkeur rondborstig, sexy en glamorous, mannen stralen - nog steeds - kracht en overwicht uit, zij het verzacht door een vrouwelijk' accent hier en daar. Met behulp van make-up, mode, sportschool en zo nodig het mes worden de verschillen tussen de seksen geaccentueerd en uitvergroot; soms zelfs letterlijk, in de vorm van borstvergroting, penisverlenging, kincorrectie en schaamlipplastiek. Tegelijkertijd zijn jonge westerse vrouwen vrijer en qua mogelijkheden meer gelijk aan mannen dan ooit. Gaat het bij het uiterlijk benadrukken van de sekse-identiteit dan om een spel; een spel dat met des te meer overgave gespeeld kan worden in een cultuur waarin mannen en vrouwen feitelijk gelijk zijn, en de accentuering van de verschillen tussen hen een kwestie van persoonlijke smaak en keuzevrijheid is geworden? Of is er meer aan de hand, en gaat er van de stortvloed aan (hetero)seksueel getinte ideaalbeelden wel degelijk een invloed uit die ons zelfbeeld bepaalt, omdat we ons bewust of onbewust meten aan de beelden die worden aangereikt? Zijn er, kortom, toch regels bij het spel? En als die regels of normen er zijn, wie bepaalt deze dan? Waar komt de overweldigende nadruk op uiterlijke schoonheid en het geprononceerd seksueren' ervan op dit moment vandaan in onze westerse (beeld)cultuur? Welke invloeden werken hier in door? En welke invloeden gaan er van uit, op ons zelfbeeld en ons dagelijks leven? Hebben we inderdaad meer vrijheid dan ooit in het kiezen van onze (gender)identiteit en het uiterlijk vormgeven daaraan? Of onderscheiden we ons van andere tijden en culturen misschien vooral door die illusie? 3

5 Doel van deze collegereeks is deze en aanverwante vragen nader te onderzoeken. Op basis van concrete gevalsstudies, aangereikt vanuit verschillende disciplines, zullen de afzonderlijke colleges licht werpen op de vraag hoe genderspecifieke praktijken van zelfen lichaamstransformatie vorm kregen binnen verschillende historische perioden en (sub)culturen. 1) Het volmaakte lichaam: Ideaal, product en project. Inleiding 31 augustus 2010, dr. Stefan Dudink (Seksualiteitsstudies) 2) Cliënten van de cosmetische chirurgie: slachtoffers, initiatiefnemers of patiënten? 7 september 2010, dr. Alkeline van Lenning 3) Sekse en zelf in de maak 14 september 2010, dr. Geertje Mak (Geschiedenis) 4) Dikke vrouwen: maagverkleining en de disciplinerende blik 21 september 2010, dr.tatjana van Strien (Psychologie) 5) Genes, Jeans & The Radical Makeover. Homoseksualiteit en de Dictatuur van Stijl 28 september 2010, dr. Stefan Dudink (Geschiedenis/Seksualiteitsstudies) 6) Impressiemanagement of de maakbaarheid van het werkende zelf 5 oktober 2010, prof. dr. Yvonne Benschop (Nijmegen School of Management) 7) Het haarloze ideaal 12 oktober 2010, prof. dr. Anneke Smelik (Cultuurwetenschappen) 8) Lekker mezelf zijn': keuzevrijheid in een gegenderde samenleving 2 november 2010, dr. Els Rommes 9) Werken aan jezelf: het gedisciplineerde lichaam van de ballerina 9 november 2010, dr. Liedeke Plate (Algemene cultuurwetenschappen) 10) Operatie Orlan. Performancekunst van vlees en bloed 16 november 2010, dr. Louis van den Hengel (Seksualiteitsstudies) 11) Schaamtevolle lippen 23 november 2010, prof. dr. Willy Jansen (Culturele Antropologie) 12) filmcollege 30 november 2010 Coordinator/docent: Drs. Rahil Roodsaz Dr. Geertje Mak ourse/20079/ Periode: 31 augustus 30 november dinsdagmiddag tot uur Tentamen: 14 december 2009; herkansing: 26 januari

6 INTRODUCING GENDER THEORIES Bachelor 3, 5 EC This course offers an introduction to contemporary gender theories. The aim is to give students the opportunity to thoroughly familiarize themselves with some of the most influential theories and major theoretical debates in the interdisciplinary field of gender studies as it has developed over the past three decades. To achieve that aim we will use a textbook (Alsop et al) which gives an overview and critical assessments of major theoretical issues. In addition students will read a number of key-texts that have centrally informed the project of gender studies as it stands today. The course is teamtaught by various instructors from a wide range of disciplinary perspectives. Coördinator/docent: dr. V. Vasterling ourse/20075/ Periode: periode 3 (van 4) 5

7 APPLYING GENDER THEORIES Bachelor 3, 5 EC This course is designed to offer a hands-on' engagement with the gender theories discussed in "Introducing Gender Theories". Students will discuss and work with applications of selected theories in contemporary gender research. Various types of assignments will be used in order to familiarize students with the application of gender theories in the humanities, the social and behavioral sciences. The course is team-taught by various instructors from a wide range of disciplinary perspectives. This course can only be taken in addition to the course 'Introducing Gender Theories' Coördinator/docent: wordt nog bekend gemaakt ourse/21724/ Periode: periode 3 (van 4) 6

8 FEMINIST CLASSICS Master, advanced Bachelor, 4 EC (it is also possible to take the course for 6 EC) This course will focus on texts by and about classic feminist authors such as Christine de Pisan, Mary Wollstonecraft, Virginia Woolf and Simone de Beauvoir. Though diverse in content and style, all texts start from the same basic assumption; i.e., that the subordinate or inferior position of women in society is unjustified. Feminist authors have different explanations and opinions concerning the reasons and possible remedies for this state of affairs, though there is also continuity in the type of issues they address. The texts will be used to elucidate and analyse the development of ideas concerning the role and position of women in Western society and culture. Attention will be paid to topics that recur in the texts; for example, education, marriage and morals. In order to understand where they come from, the ideas will be situated in and discussed from the viewpoint of their historical, political and philosophical contexts. This course takes the form of a seminar. Students are expected to read the texts carefully prior to class meetings. Students' presentations make a substantial part of the meetings and are intended to stimulate discussion. Everyone is expected to participate actively in the discussions. Coördinator/docent: Drs. J. Samson Drs. D. Batum ourse/20074/ Periode: 9 september 16 december 7

9 CAPITA SELECTA GENDERSTUDIES Master, 6 EC Leeslijst. Studenten een verdiept inzicht te geven in genderstudies, waarbij de nadruk ligt op epistemologische en methodologische discussies en op recente theorievorming. Daarnaast wordt een aantal casestudies gelezen. De literatuur kan gekozen worden uit een vaste lijst die bij de docente te verkrijgen is. Deze zal dan adviseren welke literatuur het meest aansluit bij de belangstelling van de student. De literatuurlijst wordt regelmatig aangepast en geactualiseerd. Coördinator/docent: prof. dr. W. Jansen ourse/20078/ Periode: kan het gehele jaar gevolgd worden 8

10 INDEPENT STUDY GENDER, CULTURE & THE ARTS (LEESLIJST GENDERSTUDIES ACW) Bachelor 2 e /3 e jaar, 5 EC Reading list. The course is an individual research of selected readings on the subject of gender, culture and the arts. The reading list provides students with an overview of the range of feminist theory in the literary, artistic and cultural field, and introduces them to the main theoretical issues and debates. The course is structured as follows: the student puts together a programme of independent study on the basis of a suggested reading list, totalling ca. 600 pages of text. On approval, the student prepares a short presentation of the material thus researched. A final research paper provides the opportunity to explore a topic in depth. Objectives: - student is familiar with a variety of ways of thinking about gender & literature, the arts, & culture. - student is able to demonstrate the ways in which gender and sexuality are constitutive of, and are constituted by, art, artistic & cultural practices ranging from literature and film to music and dance to fashion and design. Coördinator/docent: dr. L. Plate ourse/20076/ Periode: kan het gehele jaar gevolgd worden 9

11 Cultural Sexuality Studies CULTURAL SEXUALITY STUDIES: AN INTRODUCTION Bachelor, 6 EC This course is an introduction to cultural sexuality studies with a focus on lesbian and gay studies. It consists of two parts that offer an introduction to 1) the cultural history of gay and lesbian sexuality since the late nineteenth century, and 2) theoretical developments in the interdisciplinary field of cultural sexuality studies. Part 1: Studies the meanings of gay and lesbian sexuality in modern Western society in the light of several (historical) developments. Central issues are the changing socialcultural positions of lesbian and gays, the various ways in which gays and lesbians have given shape to their identities - individually and collectively - and the development of GLBTQ-movements. Other topics include the stories and cultural representations that have been important during the past two centuries in giving both personal and social meanings to gay and lesbian sexualities, e.g. medical theories and psychoanalysis, and the representation of "deviant" sexualities in novels, films, theater, and the media. Part 2: We discuss developments in cultural sexuality studies in various academic disciplines over the last twenty years, paying particular attention to themes such as space and time, representation and imagination, politics and culture, ethnicity and sexuality. Students will familiarize themselves with central theoretical concepts that are used in nearly all branches of cultural sexuality studies, e.g., social constructivism, identity and subjectivity, subcultural practice, marginality, performativity, pathology, political action, and representation, and with debates on the "nature-culture" opposition, conceptualizations of gender and sexuality and their interrelations, postmodernism, transgenderism, and embodied sexuality, as well as "queer" studies. It is strongly recommended that students take both parts of the course, examination after one part is possible only in exceptional cases. Coördinator/docent: dr. S. Dudink ourse/20073/ Periode: 7 september 14 december 10

12 CULTURAL SEXUALITY STUDIES/HOMOSTUDIES Master, 5 EC Leeslijst. Er zijn leeslijsten beschikbaar rond de volgende thema s. De thema s en bijbehorende literatuur kunnen toegesneden worden op de belangstelling van de student. Het ontstaan van homoseksualiteit in Nederland : van sodomieten naar homoseksuelen. Dandies, skinheads en andere homo s: verwijfdheid, mannelijkheid en homoseksualiteit in historisch perspectief. De leeslijsten bestaan uit 500 tot 1000 pagina s, waarvan bij de historische leeslijsten 50 tot 100 pagina s een theoretisch karakter heeft; de leeslijst over aids en wetenschapssociologie is voor een derde theoretisch van aard. Doelstelling: - Studenten verkrijgen door zelfstudie kennis van en inzicht in een belangrijk historisch danwel wetenschapssociologisch debat binnen Homostudies. - Zij hebben kennis van en inzicht in de theoretische uitgangspunten die in deze debatten een rol spelen. - Zij zijn in staat op kritische wijze de verschillende benaderingen waarvan zij kennis hebben genomen te beoordelen. Coördinator/docent: dr. S. Dudink ourse/20080/ Periode: kan het gehele jaar gevolgd worden 11

13 GLOBAL SEX: THE TRAVELS OF DESIRE, IDENTITIES, AND POLITICS IN A GLOBALIZING WORLD Bachelor 2 e /3 e jaar, 5 EC If the world is becoming a global village, how does this affect the world's sexuality? This course starts from the assumption that globalisation affects all areas of life, including that of sexuality. We will discuss the impact of globalization on sexual desires and practices (sex tourism for instance), sexual identities (the emergence of global lesbian and gay identities) and politics concerning sexuality (HIV/AIDS campaigns, human rights, trafficking). Throughout the course central themes from the literature on globalisation will be taken up and connected to case studies on sexuality. Objectives - Students will be introduced to central themes in the literature on globalisation and will be able to connect these to issues related to sexuality. - Students will learn to link current socio-cultural and political developments concerning sexuality to aspects of processes of globalisation. At least a full year of prior study in the social sciences or humanities is recommended. Coördinator/docent: dr. S. Dudink ourse/20077/ Periode: april juni 12

14 SEXUALITY IN CONTEMPORARY MEDIA CULTURE: PORNIFICATION, CENSORSHIP, INNOCENT PLEASURE? Bachelor 2 e /3 e jaar, 5 EC The emergence of (post)modern media culture has made many commentators worry: this culture is seen as superficial, sensationalist, immoral and relativistic. When the issue becomes the representation of sexuality in contemporary media culture, these worries seem to become even stronger. In this course we discuss various developments in the representation of sexuality in contemporary media culture and their interpretation and evaluation by scholars of the media and sexuality. Are we living in the age of an immoral and dangerous pornification of media culture or an age in which access to the innocent pleasures of (representations of) sexuality is finally open to all? Objectives - Students will be introduced to critical studies of modern media culture and in particular studies of sexuality in this culture. - Students will be able to identify and analyse developments in the representation of sexuality in contemporary media culture using insights from current media and sexuality studies. - Students will obtain knowledge of various evaluations of these developments and will be able to critically discus these. At least a full year of prior study in the social sciences or humanities is recommended. Coördinator/docent: dr. S. Dudink ourse/20081/ Periode: april juni 13

15 Algemene Cultuurwetenschappen (Letteren) CITY CULTURE Advanced Bachelor, 5 EC The city and its cultures are increasingly important in the fields of cultural studies. This course investigates the significance of gender, sexuality, race, ethnicity, and class in the production, use, and representation of the city and its urban spaces. It looks at how city culture, the practices of city life and urban forms, have given form and substance to identity over time. Especially, it inquires into how ideologies and city culture interact, asking what role does gender play in the theoretical understanding and concrete experience of the modern city and its urban cultures. The approach is interdisciplinary, drawing on research in the fields of cultural studies, gender studies and urban studies. Objectives: At the end of the course, you will be able to comprehend and critically reflect on the complex interaction between gender, ideology and city culture. You will be able to demonstrate the ways in which gender, race, ethnicity, class and sexuality are constitutive of, and are constituted by, urban form and urban life and their representation through a range of concrete examples in different media. You will also be able to formulate a theoretically informed and methodologically sound research project that critically engages with the interaction between ideology and city culture. Coördinator/docent: dr. L. Plate ourse/19164/ Periode: blok 2 (van 4) 14

16 GENDER EN DE KUNSTEN Bachelor 2 e jaar, 5 EC Deze inleidende cursus genderstudies ACW schenkt aandacht aan de rol van gender in kunst en cultuur. Gender is de sociaal-culturele tegenhanger van sekse. Genderstudies richt zich op de sociaal-culturele betekenissen die aan sekseverschillen worden toegekend. Mannelijkheid noch vrouwelijkheid liggen vast, maar worden steeds opnieuw ge(re)produceerd; de kunsten en de media spelen hierin een belangrijke rol. Hoe verhoudt de representatie van vrouwelijkheid zich tot de representatie van mannelijkheid? Waarin verschilt de culturele productie van vrouwen en welke factoren spelen hierin een rol? Worden kunstwerken en artefacten van vrouwen anders ontvangen dan die van mannen en zijn er verschillen tussen vrouwen onderling? Vanuit deze en andere vragen wordt er gekeken naar kunstproducten uit literatuur, muziek, dans, theater, film en beeldende kunst en wordt er gereflecteerd op de belangrijkste cultuurwetenschappelijke debatten en disciplines. Doelstelling: Je kent het begrip gender' vanuit een interdisciplinair perspectief en je kunt dit toepassen in analyses van media, kunst en cultuur. Met behulp van de aangereikte theoretische benaderingen kun je de rol van gender in de productie en receptie van kunst en cultuur afleiden en evalueren. Je kunt de representatie van gender kritisch benaderen. Ook kun je een theoretisch gefundeerd oordeel vormen over het functioneren van gender in relatie tot canonvorming. Coördinator/docent: dr. L. Plate ourse/19163/ Periode: 30 augustus oktober 15

17 GRONDSLAGEN VAN DE CULTUURWETENSCHAPPEN Master, 5 EC De cursus beoogt de basis te leggen voor de master Kunst, Cultuur, en Identiteit. Studenten worden bekend gemaakt met de belangrijkste theorieën en actuele debatten over het begrip identiteit en oefenen in het toepassen van deze theorieën en methodes. Onderwerpen die aan bod zullen komen zijn: het probleem van het ik, de relatie tussen geheugen en identiteit, identiteit en globalisering, performativiteit en lichamelijkheid, gendered identity, mensenrechten en de grenzen van identiteit. Doelstelling: Na afloop van de cursus heeft de student kennis van de belangrijkste theorieën over het begrip "identiteit", zodat zij in staat is te bepalen welke theorieën geschikt zijn om specifieke vragen die te maken hebben met identiteit te beantwoorden. Verder is de student bekend met de belangrijkste debatten over dit begrip, en kan zij zelf haar positie binnen deze debatten bepalen. Coördinator/docent: dr. L. Plate (coör), prof. dr. A.M. Smelik, dr. E.M. van Meerkerk, dr. V. Meelberg ourse/19181/ Periode: 30 augustus oktober 16

18 MEDIATED IDENTITIES Master, 5 EC This course explores the complex relationships between (new) media and identity. How are identities formed by and performed in the media? And how do prevailing notions of identity change due to the rise of new information and communication technologies? This course examines how individual, collective, social, and cultural identities are represented, influenced, and shaped by new media. Using case studies, it also looks at the many ways in which both individuals and groups enact their identity by appropriating and re-using media technologies. Special attention is paid to gender, sexuality, ethnicity, and race in connection with the mediation of identity. Objectives: Students learn to reflect upon the mediation of identity from a theoretical point of view. Students get to know the most important media-theoretical approaches to the concept of identity and they are instructed in the analysis of different techniques of identification through (new) media. At the end of the course, students are able to analyse with the use of theoretical concepts how identities are mediated by various media technologies. They can reflect on their social and ethical dimensions, ask productive questions and do independent research on the subject. Coördinator/docent: dr. M.J.C.G. Stevens (coör), dr. L. Plate ourse/19188/ Periode: november - december 17

19 Geschiedenis (Letteren) GENDERGESCHIEDENIS. MANNELIJKHEID EN VROUWELIJKHEID IN CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ Bachelor 2 e jaar, 5 EC In deze cursus maken studenten kennis met enkele belangrijke begrippen en debatten uit gendergeschiedenis. In dit vak worden verhoudingen tussen mannen en vrouwen en de betekenissen van mannelijkheid en vrouwelijkheid in historisch perspectief bestudeerd. De cursus is georganiseerd rondom zeven subthema s: 1) Theoretische en methodische uitgangspunten 2) Lichaam en politiek in de vroegmoderne tijd 3) Natuur en politiek rond de Verlichting 4) Natie en burgerschap in de negentiende eeuw 5) Arbeid en kostwinnerschap in de 19e en 20e eeuw 6) Vrouwenbeweging en feminisme rond ) Kolonialisme en migratie Daarnaast werken studenten elke week stapsgewijs en zelfstandig aan een onderzoek naar de invloed van gender op een aspect uit het leven van één van hun voorouders. Doelstelling: - Studenten kunnen verbanden leggen tussen gender en een aantal centrale historische noties zoals privé-openbaar, verwantschapssysteem, samenstelling van huishoudens, natuur-cultuur, burgerschap, natiestaat, arbeid, beschaving, kolonialisme, kostwin-nerschap, en hier historische voorbeelden van geven. - Studenten kunnen historische voorbeelden geven van opvattingen over seksualiteit en mannelijkheid en vrouwelijkheid. - Studenten kunnen de visie van enkele historici mondeling en schrifte-lijk weergeven. - Studenten kunnen hun standpunt t.a.v. historiografische debatten bepalen en deze mondeling en schriftelijk beargumenteren. - Studenten hebben kennisgemaakt met het toepassen van een genderperspectief op de historische analyse van een levensverhaal. Coördinator/docent: dr. G.A. Mak, dr. S. Dudink, dr. A Janssens ourse/18895/ Periode: 30 augustus - oktober 18

20 GEBIOLOGEERD: HET WETENSCHAPSSPEKTAKEL IN DE 18 e EN 19 e EEUW Master, 10 EC Kijk en huiver! In de 18e en 19e eeuw was wetenschap vaak een waar spektakel. Op kermissen en markten werden de gruwelen van de natuur tentoongesteld: siamese tweelingen, vrouwen met baarden, reuzen en dwergen. Wetenschap en showbiz gingen hand in hand en beïnvloedden elkaar. Dokters verleenden bijvoorbeeld echtheidscertificaten aan vrouwen met baarden en vonden op hun beurt weer nieuwe interessante exemplaren van hermafrodieten op kermissen. Of ze vertoonden hun kunst van het opereren aan een veelkoppig publiek. Antropologen verrichtten studies naar verschillende rassen door de mensen te beschrijven die op tentoonstellingen - vaak in hun natuurlijke habitat - aan nieuwsgierigen werden vertoond. In de nieuwste benadering van wetenschapsgeschiedenis wordt gekeken naar de vloeiende grenzen van de wetenschap: waar lopen wetenschap en maatschappij in elkaar over, welke sociale, politieke en maatschappelijke factoren spelen mee bij de productie van kennis? Vanuit deze benadering willen we in dit college uit gaan zoeken wat het tentoonstellen van mensen en menselijke lichamen voor invloed heeft gehad op wetenschap over mensen. De wetenschapper, de showman, het nieuwsgierige publiek: rollen die lang niet altijd goed te onderscheiden zijn, maar in hun onderlinge dynamiek bepalen wat voor kennis er geproduceerd werd. We vragen ons af welke rol bestaande hiërarchieën zoals die tussen man en vrouw, natuurlijk en onnatuurlijk, normaal en abnormaal, westers en niet-westers speelden in deze relatie tussen kijken en bekeken worden, vertonen en aantonen. En wat zegt dat over de inhoud van de kennis die men zo over mensen en menselijke lichamen verwierf? Doelstelling: - Studenten leren de cultuurhistorische bepaaldheid van wetenschap te analyseren onder andere in termen van klasse, gender en etniciteit. - Studenten nemen kennis van recente ontwikkelingen in de wetenschapsgeschiedschrijving. Coördinator/docent: dr. G. Mak ourse/16086/ Periode: 30 augustus - oktober 19

21 ONDERZOEKSCOLLEGE ACTUELE GESCHIEDENIS / GENDERGESCHIEDENIS: Expedities en missies naar Nederlands Nieuw-Guinea Master, 10 EC Expedities en missies naar Nederlands Nieuw-Guinea: het erfgoed van constructies van zelf en ander. Twee jaar geleden was in het nieuws dat het Koninklijk Instituut voor de Tropen in haar maag zat met een rare erfenis uit het Nederlandse koloniale verleden: talloze in Nieuw- Guinea verzamelde schedels en botten. Wat moest daarmee gebeuren? Niet zolang daarvoor, in 2002, meldde hetzelfde museum nog bij een tentoonstelling van foto's in 1936 gemaakt van Papua's: "De in die vroege jaren genomen foto's zijn van grote documentaire waarde, vooral voor de Papoea's zelf. Zij zijn voor hen, en voor ons, vaak nog een levende geschiedenis, met herkenning, herinnering en vooral ook bezinning. Zestig oude foto's tonen mensen in een nagenoeg verdwenen wereld". Eén van de laatste gebieden ter wereld die vanuit Nederland in kaart werden gebracht, was Nieuw-Guinea. Terwijl de expeditieleiders met spannende verhalen thuiskwamen en zo een beeld van zichzelf als ontdekker, wetenschapper en avonturier neerzetten, werden tegelijkertijd hele volken in kaart gebracht': opgemeten, gefotografeerd, en in anatomische verzamelingen (men bracht haar, botten en schedels mee) ondergebracht. Missionarissen deden in dezelfde periode meer moeite de taal, symbolen en rituelen van de stammen die zij wilden bekeren te begrijpen. Tussen 1900 en 1960 veranderde hierin wel het een en ander: ook antropologen, die eerst vooral fysisch antropologen waren, begonnen langzaam meer belangstelling voor de leefwereld van de inwoners van Nieuw-Guinea te krijgen. In dit college willen we proberen na te gaan, wat voor zelfbeeld expeditieleiders en missionarissen in hun verslagen construeren, en hoe dit mede door gender en etniciteit wordt bepaald. Daarnaast (in samenhang daarmee) wordt nagegaan welk beeld er van de mensen en volken die men ontmoette werd gemaakt. Hoe werkt deze geschiedenis van beeldvorming ontstaan in intercultureel contact nu nog door? Doelstelling: - de student leert aan de hand van het gezamenlijk doen van onderzoek om zelfstandig historisch onderzoek uit te voeren - de student verkrijgt kennis over de geschiedenis van het koloniale verleden van Nederland in Nieuw-Guinea - de student maakt kennis met benaderingen uit de postkoloniale, gender-, wetenschaps- en erfgoedstudies, en leert die toe te passen op een concrete vraagstelling - de student leert historisch bronnenmateriaal over koloniale geschiedenis te zoeken, te selecteren en te analyseren - de student leert nadenken over de betekenis van (beladen) historisch erfgoed Coördinator/docent: dr. G. Mak, dr. M. Eickhoff 20

22 ourse/19367/ Periode: 30 augustus december 21

23 POSTCOLONIALISM AND EMPIRE Master, 5 EC This course aims to critically analyse and contextualise a variety of primary and secondary texts from the field of colonial and postcolonial literary studies. We will discuss a selection of key imperial, anti-imperial and post-imperial texts to provide insight into the cultural-historical background of (post)colonialism and the concept of empire. The influence of British imperialism will be traced from the nineteenth century to the present day. Instead of focusing mainly on the opposition between the First and Third Worlds, the programme will feature authors from Ireland, New Zealand, Australia, Central Africa, South Africa, India and the Caribbean. The concept of postcolonial identity will be related to current debates about cultural memory, gender, class and race. Additionally, the course will include key texts from the major theorists in the field, such as Edward W. Said, Homi K. Bhabha, and Gayatri Chakravorty Spivak. Objective: The student will acquire a solid grounding in the theory of postcolonialism, and will be able to apply postcolonial theoretical concepts in his/her own critical reading. Coördinator/docent: dr. M. Corporaal en drs. A. Bracke Periode: 30 augustus december 22